장음표시 사용
221쪽
Diadis in terram deficendissent, magnum adiere discrimen. mu um haec omnia incommoda mirum quanta animi alacritate, noum duratres sed ipsi quos nobiscum una ducebamus ueri exciperent. ut is appareret quantum ex una parte laboris ad nostram pro bandam patientiam permitteret Dominus , tantundem ex altera
auxili, ad leuandas disticultates, ipsius benignitate praeberi. Devute Maio mensi, Pataustu in lati, quoὰ primus deinde portus nobis Tungras Iaponicae terrae uidebatur futurus: quo in loco ου So-ιj πομπιι d, multi sebristianipraeterea uersarentur. sed uel nostris
peccatis,uel Lemonis inuidi elere, uel Diuino cosilio nos in ipse Pulanandam mediosinu cursuq atrox adeo tempestas oppresiit, ut nauis,dehistente carina,ex ingenti fluatione,aquae tantum accipe' ret 'antum Viduo diurno opere,nociturno , exhauriri non posset. Tumpraefectus,m comites Lusitanime per Deum obtestari, ne Ia poniorum selutem ipsorum uitae, saluti anteponerem : eam Albire 'ectam marium Sinensium, ac tempestatum esse naturam, ut si caeptum cursum tenere pergeremus, nobis pereundum esset omni no itaque eorum precibus coacti, ad Talotimam quam initio no minoireuertimus: quanto nostro cum dolore, uos ipsiexistimabitis
statres,cum tantopere expetita a nobis nauigatione quasiretexere, ac remetiri cogeremur. e vi haec ille quoque metus animu angebat,
ne inuis Deo nostra essensu dia . cum interea m nauigium aqua non cessaret accipere, se redeuntibus uentus nobis tam aduersus o spere t Padragesimo dicinifallor,non plus quam o ueb o leucad remen uerimus. Uerum immensa Dei clementia, eos qui ipsi confidunt, cum in extremum uenere distrimen tu bleuare maxime solita , diutius nobis opem ferre non disulit. Nam triduo post quam lotimam ex reditu attigimus, eodem naues L ita'
222쪽
κὰ διὰ quandicausa, cum ad Sina tenderentia cessere. quaa praefecti rogauere nos, ut quoniam tam periculosi nauigaremin,una secum onerarias constenderemus: transmisionem ab Sinis in Ap nem, Deo uolente, non defuturam: quae me res tametsi magnam intabitationem adduxit, tamen ut aliquam Sinensis prouinciae noti tiam, sty usium acquirerem,Wsimul ut explorarem qua ratione posset aditus in id regnum Euangelio patefieri statui denique ma gis e re Christiana futurum , se me ad Sinas ex itinere contulissem. Sed pridie quam in onerariam Francisici usicani e caraueti transiedimus Urauius multo luam unquam antea, uri discrimen adluimus. Densis enim tenebris, intempe la nocte, procella onerariam tanto impetu nostrum in nauigium intulit,ut parum abfuerit, quis iaprorsu deprimeret . quocirca soluto flatim retinaculo, quod nos
onerariae coniungebat, anchora iacta,in alteram nauem no Ira multo humiliorem incurrimus, quam ne demergeremus, anchorarios funes coasili praecidere, fudiuantes in saxa detrudimur : ubi nausta-giumfaciendum, cν moriendumsine dubio fuerat omnibus, nisi diuina bonitas humani quippepraesidi, nil vererat) praesenti per
culo nos liberaset: cum multi uiuentes adhuc mortem suam lugerent, ac mirarentur Dei cauisa fisceptum iter, tot obstaculis reta dari, non intelligentes uidelicet, Dominum, quos diligit, eodem corripercis, quasiaurum in fornace probare quos eligit. onscendimus gitur onerariam, medio circiter Iulio ad Santianum insulam a Cantonio portu Sisarum celeberrimo,leuci 3 o dinatem copulosa quaedam loca no sine magno nausta j periculo praetervecti, de uenimus. in ea mihi insula Dei benignitate concessum est, uisi per tumulum, qui Francifici uerly quondam ossa contexerat, acra missae facerem. Et quod Xauertim dum uiueret tanto labore flucti a
223쪽
quaesiera id ego, i uu apud Deum precibu scilices adiuuantibus,
nullo negotiosum consequutus, ut in urbem Cotonem admittere i uc de Sinarum rebad, quoniam id uota gratum arbitror futurerum testas oculatus paucapraesicribam. t. inarum resis multas inprouincias, uel regna diuiditur: quo inmere celeberrima sua cui que metropolis ci arum autem, is remm omnium minimam ferunt: cum tamen inusis reum si
nemia quotquot eam urbem inuisimus in seponem incolarumsta sentia superet aedificia sane bona, ualida maenia: uiae inter sese, ne furibus, ac maleficis transitus pateat, portarum clauaris inter septa. iam uero pasi in exstrutili cum insicriptionibus fornices ad mille urbe tota uisuntur: haec enim sere administrationi uae mon menta magaratu abeuntes Raj praesedit relinquunt. quae uiae fornicibus rent, eae quandam repraestentant amoenitarem hortorum,
arboribuου Letis ad ianuas aedium in ordinem in urgentibus. Eorum quae ad uictum necessariasiunt, mira in omni genere compia. in singulis urbis vijs assatim uenalia proponuntur girca mo nia nauigatur, magna aquae ui in fossam urbis,eflumine derivata. Cantonem euntibus iter est per in initam fermeplanitiem , m eam quidem irriguam, opimam. nouad ter in anno fert ruges,quae in urbe nauibus comebuntur. Fructibus, animalibus, plantis ri
tu ipse, regio est impae per si A
minarum summa custodia. in publicum prodeunt tecta undique Iectica conclusi poris ornat ane pudico. in adulterio δε- prehens, capite puniuntur . Errones ac uagi urbe prohibentur. certu ac suus cuique opificum ordini uicus est. 6um externis incola uaria mercimonia, ut sericum,pretiosas: tilia, camphoram, cupri . . alumen,lignum Sisense commutant. Natio s uentri ac uoluptatibus
224쪽
tibus dedita: sed gubemandi ratis plane admirabilis. Auuia
prouincijs noui tertio quoque anno magistratus a Regepraeficiunturi non tamen indigenae: quorum,ex 'se comitatu atque ordine an ritorum sty asseclarum, ueneranda omnino maiestas imperj. Eui publice, dicit ac ueluti Praetor urbanus est , ex patrio se mone appellatur. βui regiam pecuniam ac uectigaliis curat saxigit, Ponthasidicitur. Rei autem maritimae, peregrinorum ad minictratio, paenes Misanem est. e cedit Chaeniculas insigniri
manus , oculus. munus uero, capitales Reguententi vetustas a cohorte Regia confirmatas, curare e equendas; Regios mmi
Aros uel in ossicio continere, uel etiam si male si gerant) magi Ibam priuare , Porro his omnibus quasi pro Rege praeest Tutam cuius tota prouinciapotestas admodum est formidabilis pilusia Rege donato con stimus,m uestimentis leone sinsigne Regis id est
inaurato di tinctis. hoc ille amictis ornatu, ipsagrauitate ac specie nostrisEuropae Regibus antecellit. eum nobis, atque etiam Lusita-m pDefectu non nisigenuflexo, sty eminus quidem assoqui licuit habitat siumptuose . qui ad eum negotiorum caussa adeunt, ijs M a ianitore admittantur, qui ibi uelint, adsingulasfores elata uoce pronuntiandum est .stipatores corporis habet permultos a Rege a se tributos. Etsane hominum millia centum ad huius dumtaxat Cantonia prouinciae discesiminique praesidium regist impensis ab dicuntur. rma lictorum,arundines igne tonio ιnt,cubiti unius longι-
tudine, lata digitos quattuor: ijs nocentium pedes,leui interdum de caussa,acriter adeo atq; inhumane diverberant f ut quinquagesima plaga,damnatum uel prosus interimat,uel certestat tu sibus omnino debilitatu relinquat. Verberibus decem quidam, ins ectiante
me, caesiim est: quae mihi ferre pro Christo si obtingeret s magnum
225쪽
scilicet praemium mihi paratum existimarem. Trae sectos uero irpi per urbem fella gestari mos est. equi frenati sequuntur; magna
praeeuntesatellitum manu,quorum alisquas dicebamus arundines, alijserunt clavam, aby pendente ex humeris tabella, pericu floccisornata, magiaratus imperium ac potestatem declarant. ι omnes, in ordinem bini, turbam magnis clamoribus summouent,quae uel in domos e uia si oripit,vel etiam honoris caussa fores euerrit: in transtu uero mirumsilentium.
Iam in his populis ad Dominum conuertendis, illa meo quidem iudicio,vel maxima di cultas occurrit quod plebs nouae religionisi addicere,nisi magistratibus approbantibin; magaeratus, inius
Regis, eam potestatem facere uereb untur. verumtamen tota de recogitanti duplex mihi ratio ueniebat in mentem: altera quo dammodo naturalis ; ut cum a Lusitaniae Rege Iegatus ad Regem Sinarum foederis atque amicitiae cauisa uenσὰ s Sacerdotes aliivote Societate nostra secum in haec loca deducat ἔ qui, interea dum legam Canione situmst subsistere autem meses complures erit ne cesse, dum a Rege restonsum accipiat, egia quippe urbs,ad qua flumine tenditur, dictat hinc leucas ferme quingentas aliquam huiusce lingua,tegumi nactiperitiam,deinde per occasionem legationis eius una cum legato in ipsam inque Regiam penetrent. ibi csiste emores suosgentiprobauerint, tum denique Zaium diploma obtinere contendant, quo populi a Christiana religione non modo non deterreantur,sed etiam ad eam ubique sititandam a magistratibus animentur. Altera ea ratio,iuae no tam humano consilio, quam unius Dei praesidio nititur , ut duo aliqui e nostis in has oras de Iati,comitibus discedentibus ipsi remaneant; cu angeli, promu gatione aliquot arundinum plagas isquo animo pacificantur , in 'i' cori
226쪽
compitis ac plateis 6hristum palam praedicare non dubitent. nec rare tu,ne si in carcerem quidem trudantur,ab incaepio desistant. qua quam illud in ea re inesse uidetur incommodi luod interpretes,quiatas maxime est opus, nulliferme reperiuntur, nisi prouinciales quia dam adolescentuli, quorum neque animi fortitudo, neque pruaen-tia,nec uita denique ei modi e Lut cui,s, muneris tanti pars ulla tuto comunicari posse uideatur. c mihi quidem ualde fuit ut tum se in hac regione consistere, aut certe e Socise aliquem disicendae linguae caussa relinquere: sed meum hoc consilium impedit partim delegata mihi Iaponis prouincia,partim etiam solicitudo de nos rorum salute, quos in distrimen offerre non audeo,non facta a magistratibus potestate manendi: ad quos tamen ego, licet oppidani affirmarent me nihil tale impetraturum stus ea de re non semeι
Sunt autem Sinae, quantum eo temporis statio pes cere potui. ingenio ac iudicio bonos utique meliore futuri,si fissum sequuti,
nuntiis remittant uoluptatibus atque libidiniqua mentis acies magna ex parte retunditur: siunt etiam ad mechanica, et mercaturam idonei, quaecunque ad uilitum ob cultum corporis pertinent. Animi uero immortalitatem,Deu unum terna praemia ac poenas inqrant , quocircastiritalium rerum cura apud eos postrema. Sacroi si antistites eatenus in honore sent, ut capitis tegumento in mitrae forisma utantur, mento stu capite abro, desticatissimu alioqui genμι hominum. Nullum ex ist, quamuis adhibita diligentia eperirepore ruiqui me gentis caeremoniasi iurasacrorum doceret. Incolae omnes idola apud se habent quae odoramentis dumtaxat ac suffribu uenerari mos Q. ei rem quamlibet austicandam per sortes oracuti exquirunn, eaesiti ses discantur, idola uidelicet uapulant. Ex
227쪽
quo ad Sisiarum terram appuli Acinionem cotuli me bis, qua in urbe menses duos circiter posui,ut agere de redimendis captitus Lusitanis tribus,qui cum abys Christianis prouincialibus totidem, a modum aElasaeua , in custodia detinentur: cuiusmodi calamitate oppressi nonnullipraeterea Lusitani uarist prouinciae locis dicu tur esse: cum enim infestis huc que Sinarum populis usi fuerimus. si qua Lusitanorum nauis tempestate in haec litora etesita ect e, uectoressenautae uel necati ab incolis,uel in uincla coniectiIunt: quod
tumen feri desilii est postea quam legitima pro mercibus portoria soluere Lusitani caeperunt. Verum, ad captiuos ut redeam,cum quendum ex ist Matthu nominepresectus ad se e carcere euocari iussisset,misericordia eius mihimouit Myectus pannosius erat ac siqualidus,capite ac pedibus nudis,manicas ad brachia,ferrea cathena ad pedes iniecta; eolgo autem inserto in tabulam, quaesicripta uincutim caussam demonstrabat quo maxime modo haberi dicuntur ij, qui sententia capitali damnati, mortii addici sunt. Ac primo quidem sedemptionis pretium mecum attuli, succinum crudum; quod magnis propositispraeimst a F ege coquiri perhibetur,eo quodpersuasum habeat,hoc gummigenus cum quodam alio conditurae genere sumptum,statium autenoducerer fecundo autem, aurres ad mille tyquingentos, quos mihi tres amici ea lege commodauerant, ut Lusitani redempti aes hoc alienum ,stipe a cla si ijs V mercatoribus Christianis emendicata, dissiluerent . ea pecunia in urbe deposita est, Chaeniprae se to numeranda ι nostros homines liberos dimiserit, quorum hoc anno saltem unumsolutum iri confidimus.
Sed has tenus de Sinarum moribus ac regione: unde ego in Ia- ponem V aio mensi dficedere cogitabams quo tempore nec transemifouiec Lusitani comites deerunt. Nunc autem epictola egregio
228쪽
oisj eua Lusitan acto concludam. is cum anuo superiore in Laponem uenisset suis est autem in his regionibus admodum notus) des Fungi cum Falthasiare Vago congressus, eam Iaponen
1ium seminarum conseetudinem cognouisset, ut modo natos i fantes persemmam immanitatem necarent, quos propter inopiam alere se posse diffiderent ; cum eode Gago condixit,ut cu Rege Bu gi ageret,quo mos bis psimus ratione aliqua tolleretur: ad eam resiste desivo,quantu esset opin pecuniae, taturu Placuit 3 egi cosilii siue nutrices ad pueros educandos attributurum recepit. tas e do pus Fungi ea de caussa remansit, adess, comparat magna populi vprobatione,in quas non modo pueri deferantur alenae baptis
didi ψed etiam Christiani pauperes quisunt in urbe,confugiant.ID
Alosius cum nos nimis diu morari uideret namque biennium ci citer est cumsoluimus Uoa, quod tempus nauigando maxιma ex parte consumptum ea ) ueritus ne qua di cultas nos retineret nocticae; duo coronatorum millia ad amicum misit; quibuι nostras leuarentur incommoda sed hac eius benignitatestero me non rum. Accepi autem ad eo litteras,quibus noctrum aduentum avide
Asie en ectari ostendi, ut mecum de instituendo quam maxime sectari genere vita natus est autem anno ere 3 o deliberet
Valete.E Sinarum portu Cantonio I I. Cal. Decemb. I
Scripta ia epistola,exemplῆι litterarii adiungere mihi uisium est, quas Rex Hirandi e Iapone ad me scripsit: na ioum archetypsi mecumferebam, quo facilius a Reges opus esset, promisia exigerem. Exemplum litterarum Regis Firandi. Pater Mag. Francificus cum meum in hoc regnum uenisset, Christianos fecit magna animi mei uoluptate nonullos, quos equide commendatos haberi, ab omni iniuria tueor. Fu deinde ad nos
229쪽
U EPISTOL. LIR II. I uenit etiam mater ille qui Treui uersatur, bapti aut cum ex sinibus meis aequa; tum ex reliqua nobilitate permultos: quem ego uirum aliquoties audiui, elusi do trinam, quae mihi panitis haeret in medullis, itaprobaui, ut C H VSTU . V sequiplane decreuerim. uocirca te in meo Regno uidere magnopere cupio semel quippe mentitus, non mentiar iterum. Tu si ad nos te contuleris ; ου rem Deogratissimam feceras , O a me quam honorificentissime liberalisi ei tractaberis. Hirando. qua Nombo Firandi Rex.
COSMUS TURRIANVS SOCIETATII E S V in Lusitaniam.
X quo tempore a Francisco raueris, quipossea migra uit e vita, e anguli um relictus res per humanite neris aduersarium minime tranquillae fuerunt, qui cummtelligeret quantum Euangeli, promulgatione proficeretur, omni ratione eam impedire conatus est, bellum enim Regem inter ac populares eius ita perniciosum excitauit, ut vigesimo post meum ad
uentum dis , Rege ipse cum flijs interfecti , alium, qui Regis Fungi erat stater, in magna tamen principum dissensione, si '.
fecerint. Nec tamen a nobis interea cessatum est, nam ad au
mi uia statium fuit annorum circiter sex ) Uiduis
concionibus , ceteritique ex instituto nostro ministerijs obeundis sciri lianorum duo milva fecimus: quo tempore nonnulli e pro' ceribus , coniunctis uiribus contra nouum Regem , sectatoresii λου , urbi e mangulis,seuum adeo incendium intulerunt s P iij ut cum
230쪽
ut cum amplius decem millibus semiliarum incoliretur, unius h raestatis uniuersamflamma peruasi is, eo impetu, ut diuinu magis supplicia,quam humanum lacinus uideretur. Nec sane domus no-sra templi i ab eo incendio fit immune . Post haec obertur nuntius,aduentare hostes ; quo audito Christiani conueniunt, communi sententia statuunt, non esse mihi in ist tumultibus commorandum : denique vigesimo post incendium discum iam hostium exercitus ab urbe non plus tribus millibus passivum abesset, uehementer a me es gitant , oranti ut inde disicedam. quorum ego precibus eo animo ces , ut post eas turbas, ac seditiones redirem. Consilio profectionis meae cognito , reliqui Cyristiani ad me concurrunt,nullam ea nocte partem capiunt ruistis, cum ali peccata confiterentur, meum i disicessum lugerent ; ἀν mecum una decedere decreuissent. quos ego ut potui, uerbis solatus, disices, multis me nihilominus ad nouem millia pasuum prosequentibus se o. com dolore, ac gemitu. mortuum parentem in cons ectu eos habere dixisses. N
mirum pr.esagire iam tum uidebantur calamitates, quaepinea co
rigere: quippe deinde, stu urbs funditus euersa est, i umma a lnonae inopia, ali 'id genus multa incommoda consecuta. In is nere cum diuellirentur a me , ecce tibi denuo lacrimae uirorum, mulierum, puerorum , quae me sane magno marroreo tri litias in
fecerunt : a'ue ita illi ad Fuos regressisunt, ego Fungum iter inte di,qua in uide uersabatur Balthasar Fagis cum duobus fere mill raritanorum, quos ibi fecerat , erat magna apud Regem ingratia in Lusitanos ualde propensium,ad quem iroi ex India ce rum hominem Regis Lusitanis nomine cumpretiosis muneribuου misit, egit , gratias quod nos adeo humane, literaliterque tractaret. μ' ille offfcio permotu , ades nobis optimas ex materia cedrina