장음표시 사용
321쪽
CCLXXVIII. LIBRI SEPTIMI.NTI A SANE QUAESTIO fieri
solet,quaenam causae sint,quae virum sortem essiciat. et praecipue quum fortitudo res sit ardua, ac dissici illis,& in periculis labotibusque semper Uersetur. Quida arbitratur studio utitutis holes fortes fieri, ut quillsibi ipsis persuadeant nihil prsclarius mortalibus honesta morte esse posse. Proinde se ultro periculisl- lobiiciunt pro communi salute proque patriae liberta Regis psen i3 te .vel pro regum principumve incolumitate .unde in curissimis praeliis in bello fortio eernimus quemque virum ante oculos sui regis Vel duci s,vel imperatoris res essicit Ditius .alactiusque bellare vulnera sine dolore accipere . & mortem intropide oppetere,quando id speeticulum peregregium.& virtutis sus conspicuum theatrum esse ducit. Hinc illud Maronis. Urgetprssentia turni. Laudiae eupidi in Alii laudis,ac gloris cupiditate sortes fiunt. Cernunt enim viros elato late fortes fie ac celso animo, magno apud quosque in honore esse, et fama prsmiisqueta amplissimis honestari. Ignavos vero contra ludibrio, conleptuique omniabus esse,&probris, contumeliis conuitiisque lacessiri. Quid enim turpius quam audire. . Vos etenim iuuenes animum geritis muliebrem, Autllud. Vos instat thetidum gladium quidem habetis,eo vero nullum. Aut platonicum illud videntes canis oculos habes,cor autem serui.
CA LII PUTANT eκ viis contem pu homines fieri fortes. ExeuVite coteptua plumque Itami inducunt. Itamus enim Vnus omnium, qui cum Antigo fortes essicit. no militabant,fortissimus habebatur, velum vitam contemptui habebat. Itam . quando foeda,atque occulta valitudine miserabiliter laborabat. Hoc cunicomperisset rex . optimos quosque medicos undique accersiri i sit, quorum opera .ac diligentia paruo tempore curatus est Itamus. non sine masgna impensa, ac regio suinptu. Qui postquam optinas Valitudini redditus est,incolumisque euasit. cunctatior . ignaviorque factus, inter postremos semper Uersabatur,congressumque hostium detrectabat, hoc cum cerne, ret Antigonus rogauit illum quidnam causae esset,quod tam celeriter Iam uidior factus esset. Tum Itamus.tu meo rex' ignauum, segnemque reda
Fortitudo sol didisti, qui me his malis liberasti, per quae vitam amittere cupieba, Sc me
Soohoesh, in CREDUNT ALII sortitudinem fortunae comitem elle,cios phoclemque testem inducunt qui virtutem per sese imbecillem , acuebilem dicit esse, nisi a fortuna adiuuetur. proinde non eundem esse animum miseris, atque inlaelicibus, qui fuerat ante in rebus prosperis, ac Proverbium secundis. quandoquidem destituti langueant .&se ipsos deserant anismum submittant, inopis, atque inlaelicitati cedant.Verum eli enim Vestus prouerbium, Omnia metuit qui omnibus indiget . -- a OPInantur alii sortitudinem a viribus corporis praecipue manare, Sab illis spiritum .atque audaciam accipere. Nam qui corpo is robore, dc neruis ac lacertorum totis praestat.& saltu cursu, iactu .luctatione praeualet, is eiusmodi viribus fretus animi quoque viitutem sumit & audaci.
322쪽
in quibuscunque periculis obeundis. sicque sortior habetur, atque omnibus sermidinem uterroremque incutit,&praecipuequutra excadescit, furoreque proripitur. Huius senteus auctorem Homerum faciut. qui Achillem Achilles.
inducit non modo membrorum robore praestantem, & luctatione. ac pe,du celeritate reliquos omnes praeuertentem sed acrem iracudum aneκorabilem a iure pietate, atque aequitate:demum vitibus. 8c armis solum fide, tem. Hanc etiam sententiam augere videntur Peripatetici, qui iram forα - - eri
titudinis artem esse dicunt, eidemque virtutis locum Pςr mediocritam ii ueliis, 'tem tribuunt.
in VIRUM FORTEM QUAE PACIUNT M
opinionum. vinarum resolutiones.
TITULUS TERTIUS. VNC SINGVLIS IA M PRO,
positis opinionibus paucis respondere opere precia duximus Ut omnibus innotescat quas sentetias probandas quasque exigendas esse iudicemus. Assereatibus itaque virtutem animi per se ipsam satis posse Uirum fortem facere . non imus inficias id verum esse si in electione actia 3c habitu vir ille tandiuversatus fuerit.donec disciplinam quandam perceperti Sc Socraticam illam rerum peritiam.qus formidabiliora omnia supera Pittae' mithiri per virtute posse edocet. hoc sibi Persuasisse piittacum Mithi leneum in leneus. demus. nam quum primo adiutus ab Alcei fiatribus Melancorum lesbi tyrannum profigasset,longe facilius deinde Phrionem Atheniensium ducem in singulari certamine peremit, quum inter Athenienses,& Mythileneos de agro Achillei certamen diutius extitisset. Sed si virtuti accedant corporis instrumenta, & sortunae commoda ,si robur ,celeritas integulas .membrorum valetudo. habitudo,dignitas lana Scaetera eius genetis omnia comodius .faciliusque fiunt. Non minus etiasi Artuna artisse it, adsint opes genus maiorum gloua. Et in primis patim, quaequidem plurimu adiuuat. Multi quide Romam .Lacedaemonii Athea inienses, Carthaginenses. 3c aliarum etiam gentium spledore, ac goria rati Indigens inaruissent,nisi virtutum suarum patriam quasi clarissimurn Theatrum ha datqussit nabuissent.vere etenim Simonides Lyncus poeta ait. Beate, perfectiquera tuta locorum tione Victum ante omnia oportere patriam gloriosam esse. Non defuerunt qui hanc sententiam Thaleti Milesio tribue int .m interrogatus aliquando quisna Delix esset. respondit. qui corpore sanus sit, fortuna diues optima patria animo non ignauus, neque imperitus. -S ECVNDVS ille qui gloriae. fanisque cupiditate fortis esse niti tur quia ad Uirtutem fine dirigere videtur superiori proximus accedit,sed in hoc minor aliqua ex parte est. quoniam pulchriora sunt Vt Cicero ait quae populo vacant.nec plausum captant sed se ipsis delectantur,no quia populus fugiendus sit sed quod nullum theatrum virtuti conscietia mai
323쪽
Tertis autem illi qui ex vitae contemptu sortes viros fieri putant non tectu sibi finem praeferre videntur. Nam si desperat propter aduersa ignauia potius est desperatio illa , quam sortitudo. Sin vitae toto id agunt, aut
nimis delicati sunt. qui vitae incommoda ferre nequeuntaut ea videre nosustinent, quae prster eorum voluntatem accidunt. Quasi veru esse quod Democritus Democrito scripsit Labetius Mimorum poeta reseres illum se luminibus raptus. priuasse, ne malis ciuibus videret bene esse. At si ideo fortes essent, ut intius morerentur,naturam ipsam violarent, cui depositum non ante redde dum fuerat.quam ipsa reposceret. Omninoque concludendum est, sortes viros non es le habendos illos, qui vitae contemptu in manifestam morte ruunt ferarum more. Nam sicut mortis fugam omni morte deteriore escte puto sic ultro sine ratione aliqua se morti obiicere insani hominis esse statuo. Atqui non eum accusandum esse arbitror, qui cum ratione mortem declinauit,si vitam non turpiter concupiuetit. Nec eum laudandum,qui mortem tulit si vitam contempsit. Lacedaemoni i etiam in hoc laudantur,quoniam necavide inuenda puetabant, nec libenter motiendum ,sed utrunque per virtutem, ac rationem
demetiendum esse dieebat. Pulchre admodum dixit poeta ille, minu,
Martialis. nec metuas diem, nec optes.
Qu)rti illi qui dicunt fortitudinem sortunae comitem esse plus tub unt fortunae quam ei debeatur. Mentcm enim bene stabilitam, & qus habitum virtutis iam sibi praescripsit,quaeque appetitum ratione regit, corpo' iique dominatur fortuna nunquam frangere,aut in contradum mutare poα terit. Sed stabilis firmaque permanebitra nunquam a seipsa discedet, nec fortunae impetus ulterivi in virum sortem saeuire potest, quam ut illia inuidia , odioque accumulet,& laude, honore. gratiae. Rc dignitate deas audet. Accidit enim saepenumero,in multitudo imperita bene de se merit Simile notan viros iniuriis quam maximis afficiat.& ex secundis rem salibus esco quod . dam impetu feratur. Multitudo siquidem omnis similitudinem quandam maris tenet,quod quidem suapte natura planu .ae stabile esse videtur. Sed
ut Uenti aut aurae illud cient. ita aut tranquillum, aut procellosum erit , se etiam multitudo fortunam sequitur. nam aut inuidiae vento concitatur,aut
Anniballistra a factiosis civibus instigatur. tagemata. EORTEM VIRUM NEUTI quam fortunae succumbere manifesto exemplo docuit Annibal Carthagineas, qui sexdecim circiter
annos ea tam prospera usus est,ut nihil interim aduersi unquam tulerit. Sed paulopost mutata facie eam iratam pertulit , aduersamque expertus Annibal ab . est. in medio enim victoriae cursu .&iam quasi affecto Italico bello , est italia reuocas prope consecto fiatris sui Hasdrubalis cum uniuerso eius exercitu interitatur, sensit, ac deinde a legatis Carthaginensum ex Italia reuocatus est. Ut poriclitati, atque obses ae patriae subueniret.Nec amplius de imperio orbis terrarum decerneret. sed pro Carthaginis moenibus tuendis niteretur. Paruit oratorum imperio Annibal ,δε quam celerrime in Aphticam tras misit. sed impetrandae a proconsule pacis spe adempta. Ultimum cera tamen instituitur, in quod duo totius orbis terrarum potentissimi populi concurrunt,& duo imperatores omnium maximi paruo temporis curii
324쪽
Io declaraturi quo loci imperii sedem fortuna statuat apud Zamam res Annibalis scigeritur.Scipio victor euadit, Annibal tamen nequaquam animo decidit, pionisque eo, sed officio optimi imperatoris etiam hostium iudicio fungitur, vincitur ta gressus apud men inclinante fortuna qus in rebus bellicis semper plurimum potest, ut etaman. Cssar in commentariis rerum a se gestarum scripsit. Annibalis tamen nomen tanti momenti extitit.Vt Carthaginenses non ante se victos fatere tur quam superato magno praelio Annibale. Zama perpetuo cladis nomi Talna carisne illustraretur Tunc quidem omnes Carthaginensium vires cocideriit. thaginensiuHac plaga perculsus Annibal fortuns non succubuit, sed virtutem animi clade illustris erigens ad Antiochum regem tunc potentissimum se contulit, & illum in Annibal ad
Romanos armauit, qui si ei morem gessisset. nec adulatoribus auscultas, antiochu se reset laudem ac gloriam non mediocrem assecutus fuisset. Antiocho enim cipit.
victo no destitit ab incepto Annibal , sed ad Prusiam Bithyniae regem eo Annibal Pr
migrauit,ut eum in Romanos concitaret. Sed Romani oratores ad Pru, siam adit. sam miserunt .qui illum amicitiae iure repeterent. t aquam reipublicae ho Annibal haustem,ille re cognita ,ne dederetur . Venenum exhausit. Hoc igitur exem, sto veneno inplo monemur fortunae Virtutem neutiquam cedere. . terili. in Restat nunc postrema ratio. qua probatum est fortitudinem a vitibus corpis praecipue manare,& presertim si ira ac furore excitatur. h opinio ut auctorem habet omni u ingenio prςstantissimum sic non ociosa esse videtur,sed aliquid auctore dignuin affert. nouerat enim Homerus cui do actrinarum omnium ratio nota erat difficile factu esse fortitudinem omni
ex parte perfectam in Uno homine inueniri posse. Sed aliquos aliqua viratutis specie praestare ,qua fortiores fieri Videantur. na sicuti persecte sapiestem non Socratem ,nec platonem dirimus. nec unum aliquem ex his seiptem ,quos Graecia sapietes appellauit,nec Catone aut igitum .sed unum fingimus.qui fortas Ie nusquam gentium Aut locorum inuentus fuerit cui omnes perfecte sapientiar numeri tribuantur. qui etiam secundum illam primam Ideam. vel fictam quandam imaginem perfectus, absolutusque fit.& hune sapientem appellamus. Alios autem in quibus sapientiae simulachra quaedam cernuntur pruidentes vel sapientes etiam pinguiore quadam Minerna dicimus, sed non omni ex parte perfectos amitamurque Stoicos .qui interrogantibus num Zeno.Cleantes, Chrysippusve sapientes fuerint. Respondet magnos quidem .ae venerabiles illos futile Viros non tamen perfectam ipsam ac summam sapientia esse assecutos. Si ς nos etiam virum fortem fingimus, in
quo omnes virtutis numeri cernantur.
ALIOS QUIDEM MINORIS sortitudinis viros sortes
etiam appellamus communi quodam usu loquendi,& singulos quosque in - - suo virtutis genere laudamus. et sicut minores illos sapientes dicimus no omnibus horis sapere,sie eiusmodi fortitudinis Viros non omni tempore .
HAEC EST HOME RICA illa sententia quae asserit solam
fortitudinem ex omnibus virtutibus saepe surentes quosdam impetus hasbere Vnde Tragici poetae heroas suos aliquado furentes inducunt. Home. rus Vt qui diuersas fortitudinis species esse sentiat. Achillis laude ab ira sticipit,quum citaram pande mihi Pellidae tu diua superbi. Uyssis autemza A iii ' a prudentia.
325쪽
a prudentis.ut est Dic mihi musa virum captς post tempo ravo . Qui
Achillis lauti mores hominum multorum nouit, re urbes. Achilles animi quietem ferades ab ira. re non poterat , sed in pace iracudis stimulis percitus bella ac pugnasoptaVIyssis a bru bat,Vlymes vero pacatus inducitur,& multa comitate, iucunditate, ac graudentia. tia variis cum gentibus conuersatur.praelium nonnunquam astu.ac callidi,tate detrectat nonnunquam per insidias atque oculio Marte invadit, votio atque artificioso sermone Utitur. Aequas pacis conditiones no spernit. Horati' ode. &tamen ab omni fortitudine nunquam destituitur. Ad hanc imitationem vult. s. Iyticus noster ait. Nos agrippa neque hoc dicere nec grauem Pelli dς stomachum cedere nescii Nec cursus duplices per mare vlymi Nec saeuam pelopis domum. Diomedes. m Diomedes autem modestus in dicendo inducitur, & in disserendo plocidus iram adhibens. nemini dicto improbo . aut facto protervo nocens. Abstemius semper nisi in maximis functionibus ac laborib'. hic est forti, ille,quem Chilo Lacedaemonius,qui e septe Graeciae sapientibus unus fuit summopere laudat,& quem mitem, ac facilem semper debere esse statuit rustof ut hi quibus imperat non tam eum metuant, quam Vereantur. Nestor autem ab Homero grandsuus ille inducitur vir in omni te bellica .sem per cosilio praestatissimus.& in cellam inib ac palestra exercita & fortis. Eius tamen virtus consilio, atque eloquio praecipue fulget. Hector troia CHIVI dicere solebant Hectorem troianorum fortissimum eme,'na manu . Aeneam autem prudentissimum.Unde illum troianam manu, hune verosne. mes, ut mentem appellabant. Sed plus negocii sibi dari aiebant ab Aeneae sapienti Scipio roma tia quam ab hectoris furore. his tot.& tam vallis sortitudinis laudibus d nus clypeus. centur vatia huius virtutis ossicia ei Ie. Et alios fortes bellatores. alios fores marcell'ensis te, duces atque imperatores esse . illi Viribus,& audaciam praestant, hi autedictus est. eonsilio, & constantia . illi temetitate quadam, ac furore conciti ad omnia Hudacis belα pericula obeunda parati sunt .hi vero consilio temeritatem, audaciam a i tori , pruα teni virtute superant. Illi vitam odisse Videntur, hi quidem mortem coadeti ducis no temnere. illi in pernicie no necessariam plaerunque ruunt, hi necessitate
Poeni tedae co eompulsi viribus. & animi praesentia obsistunt. illi pericula exultantes p rationea. optant. & nonnunquam in illis desciunt, hi quieti ad ea , quae formia Simile. dolosa sunt, sed in ipsis deinde acrius accenduntur. illi ut patui terrenistes inter saxa obstrepunt,hi demum ut aliis sima flumina minimo quo,
dam sono labuntur. Portitudo. Praeclare Cicero,quum temeritatem a sortitudine secerneret ait. Fortitudo est contemptio labotis,& periculi cum ratione utilitatis.& copensa, . tione commodorum. Temeritas autem est cum inconsederata laborum
Xςmςn perpessone gladiatoria queda periculorum susceptio. Hec prscipue viri,
bus,& habitu corporis nititur. Neruosi enim omnes,& qui lacertoium t ris excellul, eximiis viribus praestantes habentur. ω Tritaninius Samius gladiator ille insignis ut ait Varro toto corpore tantus si cancellatos neruos habuit.rectos,atque transuersos brachiis quoque, ac mami . nibus prodigiosis viribus fuit .vt qui prouocatorem quendam armatu inermi dextera superauerit,m vi correptum in castia transtulerit.
326쪽
Iulius quoque valens vehicula onusta, donec exinanirentur, recto corα Iulius valinapore humeris sustinuit.Et carpenta comprensa una manu retinuit iumen: Ex pli. ca.κκιtis in contrarium nitentibus. Quidam concretis ossibus,&non medullati; lib. vii. ubi Aviribus praeter taeteros dicuntur prstare. Iunius valeaAdmirabili corporis robore fuisse dicitur Atistomenes Messemus,et Iegitur.
in bello contra Iacedmonios trecentos hostes,& magna ex parte ex proi Contendunt uocatione trucidauit,verum aliquando vulneratus , ac captus per lapidicina quidam legenrum cauernas euasit. Rursus interceptus dormientibus custodibus ad igne dum Au. aduolutus vincula non illsso corpore excussit, 3c ad suos solutus rediit. Iunius vales. Tertio vero mancipatus a Lacedsmoniis innumeris vulneribus cona Aristomedi fossus est & pectore dissectus cui cor hirsutum omni ex parte inuentu est, nes. pro miraculo conditum ac diutius seruatum. Messensus. Ex pli. ca.
Di IRA QVID AD FORTITUDINEM. m xxxvii. mulis
ii R A M quoque,et excandescentiam dicunt etiam Ira. t corporis vires excitare,& animi virtutem acuere. Hoe Homerus probat. etiAristoteles iram necessa: in litia esse affirmat, nec quicqua sine illa expugnari possse confidit. Ex ira quidam animum impleri,& spiriatum accendi opinatur. hic est impetus ille quem per nares subire sanguinem accendere, cor inflammare canit Homerus. Hin c est sententia ill , qua dicitur.
nihil asperum ira.& dolore succenso militi videri solet. in Peripatetici quidem dicunt fortitudinem sine ira letitudinem esse nee equidem inficiari possium iram aliquando honestrullionia eausam extitisse, sed in rebus agendis nis deliberatio aratione proficiscatur, raro recta res aut stabilis esse poterit. Et si aliquando fortuna fauet, tandem temeritati cedi t,& tune nos ipsos increpam per iram aut temeritatem egisse,nctique P nitet poenitentia tamen rem integram non reddit. id enim integili diacimus. quod ita est ut ante fuit. insectum siquidem nunquam fit. & quod semel factum fuerit. qua quidem potentia numina ipsa priuata esse omnes arbitrantur. Ira consilium perimit.vnde illudAenes. Turor, iraque menteni praecipitant. Non est igitur fortitudinis p ira miracula adire . ret eni consultatione. electione ac ratione.neque ea diutius stabilis esse potest. Nam
ut primum ira deferbuit fortitudo illa deficit. 8c se ipsum deserit,in ignauiaque eo uertitur. Idem de ira dicere possiimus.quod de tuba in re bellica, quς Simile.
valet ut ait Maro Aere ciere viros martemque accendere cantu. Sed ut prim um siluit .ardor ille eκ tinguitur & impetus conquiescitAc sicut fiam,ma consumptis nutrimentis subito concidit. Timotheus Timotheus musteus ille notissimus Alexadrum regum omnium sor musicus. tissimum eleganter.aetate modulando ad pugnam excitabat, quum etia Alexandria id temporis de prstio non cogitaret. Sardanapalum autem regem ignauissi lactitas. Omiam nequaquam excitasset.neque etiam a mulieribus, choreis ac calathis SardanapAureuorasset. Si cum eo etiam Minerua ipsa concineret.ut ait Dio Prusensis. ignauia. Dissicile est enim naturam mutare,nec facile est etiam consuetudine ab Assii ieie
327쪽
Naturam sui Iere quae ex frequenti Usu naturae similis sit. Inueteratus quidem v , disam mutare lius permanet.& quas in alteram naturam transit, ut Aeneum poetam a.dissicile est. micum quendam scripsisse testatur Aristoteles.
cis DOLOR QUID ADFORTITUDINEM.t TITVLVS QVINTVS.
O N desunt qui putent pne dolore hominessortios
res fieri. ut si iniuria affecti fuerint vulnera accepeαrint, rem familiarem amiserint. pulsative extiterit. aut simili quippiam sustinuerint. Et certe magnam vim assert dolor quod etiam in beluis cernimus 'us vulnera is saeuiunt.&filiis orbatae truculentam raαbiem exercent ut hircanas tigres legimus, qUs pro sublata sobole tanta ferocitate insaniunt,tantaque P nicitate feruntur. Non tamen dolorem comitem sortitudinis facimus aut iram cotem,qusillam acuat esse dicimus. Licet enim nobis sortibus viris Segnea dolos effosine dolore,ac vulnere. Sicut etiam sine felleiac stomacho .sed doloriste torpent Au ratio in hominibus nequaquam par est seris. Segnes enim ac timidi prae dodaces concita lore magis torpent, ignauioresquefiun udentes vero sortiores. Generositur. equi calcaribus excitantur degeneres autem stimulis confossi decidunt.
Furius Camillus cum Post humio dictatore contra volscos pugnaret graui vulnere in coxa accepto nequaquam dolori succubuit, sed a rdentior factus complures sibi obuios strauit.& victor quasi fulgur pulcherrimum virtutis spectaculum de se prsbuit. Magnus quidem vir fuit Camillus ScFurii camilli quia alter IRomulus habitus est. Galli cellae qui primi in Romanos eXter;
stratagςm ra . na arma mouerunt quique urbem praeter Capitolium captam incende l. a Camillo victi expulsique sui. Et ruisus quum post aliquot annos rediis,sent.iterum ab eodem victi .essique existerunt. Qui de eis magnum triuriphum duxit.quum annum octogesimum ageret iure optimo. Silius in calce librorum suorum quum Scipionem in omnibus Romanis prsferret, est. Silius It xvii Salve inuicte parens non concessure quirino, Laudibus.ac me sitis non concesssure Camillo. Antig*RR 'lis Antigonus macedo bellator egregius.quum Perinthum urbem obsisderet. Philippus Alexandri pater missa in eum sagitta altero oculo captus est,quo vulnere mirum in modum excanduit nec prius telum euelli peromisit, quam hostem grauiter ultus fuerit.& sagittarium illum, a quo ictus fuerat. cora in se trucidatum. lacerumque viderit. Serto sus. Sertorius ex vulneribus.que plurima aduersa accepit,& ex effosso ocus Mitabile mi; Io se in per ardentius ferociusque in hostem serebatur,& ex cruore suo Victolitis exeptu. riae occasionem querebat.
NIN STRAGE C ANNENSI qua nullaRomanis miserabi
Ex val. mari. lior fuit inter occisorii cadaueracesis manibus.& multis vulneribus pei sos italii de sorti sus iacebat nities quidam Romanusad quem expoliandum impurissimus tu. numida miles accesserat,tum ille semimortuus.& aegre spiritum ducens' in eum insurgit, faciemque mordicus invadit,& nasum, atque auriculus
328쪽
rabide abrodens indignam quibuscunque potest armis inlatiamulciscitur. hocvindicta hostili sanguine perfuissextremum spiritum exhalavit. Atilius tuli j Caesaris miles apud Massi liam nauali Solio hostilem pup Attilius.
pini dextera apprehendit quae a defensore abscissa est tu leua puppim api Exvale. max. prehendit.nec ante dimicare destitit, quam captam, profundo mergeret, de sorti . li. ii l. quibus caesis.trucidatisque omnibus victor euasit. - Nec minus egit Cassius scaeua eiusdem militiae centurio qui ad Dyrra Sceva cassius chium hostili sagitta vulnerat' oculum cum telo excussit nihilo segnior ob a Vale. ma X. id fastus.sed humero, apite.femoreque transfixo,& centum insuper.& tri lib. iii. de sor. ginta telis clypeo exceptis,compluribus interemptis hostibus ad tuos eua, dictus Maiesiit a quibus magna cum laetitia exceptus fuit. scaeua, in Ne comittendus est hoc loco magnus Alexander qui sagitta aliquan, do ictus spiculum euelli iussit ac confestim equum sibi admoueri quo conascenso vectus est in hostetri, ne obligato quidem vulnere ac forti animo destinatae virtutis ossicia peregit. 3c quum saucium crus ex equo penderet, δέ exiccato cruore vulnus recludesceret.facete ait. Nunc plane video me io, Alexader hacis filium non esse.dolorem enim sentire nequaquam diuini hominii est. etenus sel γ Sed ad hanc demum sententiam veniendum est . homines neque per uishmonii iram,neque per dolorem fortes fieri .sed similitudinem quandam ex impe filium profes
tu accipere .fortioresque Uidendum pugnant. sed audaces feroces. seruique Lapst. dici possunt. Id enim agunt animi perturbatione perciti,non autem Virtustis studio .aut vitandae turpitudinis gratia, aut quod gloriam .famam Ue asses ctent. sed sicut per iram. ac vulnera vehementer dolent.sic per ultione plurimum laetantur. Pulchrum est inimicos ulcisci clamabat Cornelia Grae .chorum mater.quod tunc verum esse posset quum per virtutem id fieret, At Isto. eavt.' non autem per dolorem aut stomachum.Virtutis honestique rationem hausiti. Eili leo buit Aristoteles quum ait.Fortis viri est qus hominibus tertibilia viden, tur c sunt subire.& id quidem agere studio honesti atque decori.ac vitam dae turpitudinis gratia.
Ueta quidem est Euripidis sententia.qua d ritur fortuna fortes adiu* Auden ε, seruat.ignavos autem premit quod quidem hoc e emplo Ostenditur. Duae iuui GCs satis naues ad Dyriachium cum ali i pluribus cursum intendebant, * midosnue te, rum aduentu nostis ignarae quem locum aliae cepissent.contri Lissum opα bestiti
pidum in anchorisconstiterunt. Eam maritimam oram eum prssidio a popeio misso tenebat Octatilius Crassus 3c eas naues conspicatus paruis nauigiis oppugnare nitebatur .verum dum nihil piosceret. cum illis de deditione agit incolumita emque deditis pollicetur. In una quidem harum nauiuducenti ac viginti tyrones vehebantur in altera vero veterani circiter duacenti. Nausea assem tyronesm maritima tempestate perturbati conditi nem acceperunt.&hostili iureiurando steti Octatilis fidei se committunt. Ille contempta fide atque omni religione neglecta nulli per aetatem aut rgratiam parcens.ante conspectu suum omnes interimi iussit.Veterani autem qui se i mpestati sorti animo crediderunt impulso nauigio in terram
nulla desederata sarcina omnes incolumes euaserunt,manifestoque exemplo docuerunt animi sortitudinem Virtutem esse omnium praeclarissima.
Sapienter quidem apud Xenophontem Assyriorum rex quum suos ad pugnam hortaretur,ait. Vesanae metis est miles ille, qui vitae cupiditate du
329쪽
imis se fuge permittit. Per virtutem enim salutem acquirimus. plures siquidem mortem fugientes csduntur,quam forti animo dimicantes. .
, QUID DESPERATIO AD NE ORT IT UDINE M. TITULUS SEXTUS,
O N D E E V E R E etiam qui existimant despera,
rionem aliquado ex exiguis sortes viros reddere, quod dc Virgilius sentire videtur.quum ait.Una salus victis nullam sperare salutem. CNota est etiam sententia illa . qua dicitur. Necessitas emcacior est omni arte, quae non modo usitata praesidia .sed etiam noua.& inaudita -- - adhibet .Et Diodorus Siculus inquit. Necessitas natu, ram instituit quae temporibus parens,se ad id,quod usui essevidetur,ac ni
Amb onum , Ambronum VXOres legimus conuerso in fugam virorum exercitu a mulierum fa, C Mario ex desperatione follissimam prςbuisse operam quippe quae gloein . diis 3c securibus armatς obuiain fugientibus Viris progresss sunt, εο eos magno clamore reuocantes in suos ,tanquam in proditoresan alios autem rana quam in hostes irruebant pariterque virosque ulciscebatur inuicto animo vulnera ac mortem perferentes, re nudis manibus gladios: ac clypeos rommanis eripientes. Atqui verius si recte inspicimus iudicandum est despo. rationem *pius furorem suum in seipsam conuertere.quam in hostem. Quot enim duces, imperatores atque illustrissimos viros legimus despea ratis rebus sibi ipsis mortem intulisse qui si diutius vitam produxissent,seoque meliori fato reseruassent viti iniurias aduersam fortunam superassent. Cassii, sibi Cassius non expectato a Bruto nuntio.quum suspicaretur illum esse mortem com peremptum,sbi ipsi quam celerrime Vim attulit qui si non ta propere destiuit. sperasset, vel si furorem in hostem conuertisset. εὶ se,& Brutu Ic exercitii magna ex parte incolumem reddidisset. Inuenti etiam sunt populi qui ex desperatione seipsos consumpserunt. Omitto Sagmitinos quoru memoria nulla unquam obliuione delebitur.
Igne siquidem, ac ferro in se suosque omnes grassati sunt. Quos Silius poeita peregri gius eiusmodi versibus extulit. At vos sydereae quas nulla squauerit aetas Ite decus terrarum animae venerabile vulgus Elysium.& castas sedes decorate piorum. Numantini a romanis obsessi quum fame.& omnium rerum inopia ad deditionem compellerentur seipsos per vices maluerunt trucidare, dc Numantini imbellem aetatem omnem ferro transigere, quam clementissimo hosti cemutuis vulne dere. Proinde urbem Scipio deleuit, deque ea triumphauit m perpetum'ribus intendi gloriae cognomentum accepit.
runti H/Xantii populi qui Pathareis ac lyciis finitimi sunt, quum libertatem se Xantii ter si tueri posse desperarent. ter seipsos peremerunt. Primo obsessi ab Arpalobi vim attule medo Cyri regis proecto ne seruirent.vltro sbi mortem mutuis vulneriarunt. bus intulerunt .rursus quum ab Alexandro Philippi filio similem calami
330쪽
tatem pertulissent.Tertio vero quum a Bruto expugnaretur. Capta enim urbe municipes discurrunt suam pristinam unusquisque domum redeun, tes. tum domesticos omnes vltro iugulum praebentes intereunt.deinde subiectis pyrae,quam quisque sibi suisque parauerat flammis seipsos etiam serro adigentes ignibus iniiciunt .crudele admodum de se spectaculum vi toribus praebentes. Nemo enim ex tanto ciuium numero in manus hostium vivus peruenit nisi seruus ante fuerit,aut prae nimia ignauia, vecordiaque spernendus. haaequum cerneret Brutus ingemuit,& inlaelicem eorum sortem. qui etiam pro patris libertate pugnarent miseratus diu tacuit. Instabilem humanarum rerum conditionem forsitan secum animo reuolues, aut cogitans successu plaerumque carere eos,qui pro communi libertate deceres nunt. Sed nihil aequius sanctiusque esse potest,quam libertatem tueri . cui quidem mortales omnes student.& seruitutis conditiones iniquo animo serunt praelabente natura omnium parente. Cernimus quidem parua etiam animalia seruitutem nonnunquam ea uadere cum acriter repugnant pro tuenda libertate. Mus inter caricas a re ge Dario deprςhensus quum illius digitum mordicus inuasisset regias maunus euasit docuitque manifesto exemplo pusillum quoque animal libertatem suam aliquando tueri posse.Nunquam igitur virtutem, et raro admodum adiuvabit desperatio nisi hoc auxilium esse dieimus.quod ad honeste moriendum magnum incitamentum nonnunquam assert. Sed rectius omnino est deo parere,& quicquid lex uniuersi iubet expectare atque incumetanter exequi. Eam nanque violare nefas est,& forti etiam viro iniquum videri debet. qui prs animi magnitudine semper optime potest . bona enim spes etiam in manifestis periculis adiuuat , laboresque minores facit, & ad Optimum, optatumque exitum saerunque rem perducit. Quinetiam cotim unis spes mutuam quandam concordiam , ac beneuolentiam parit,quae quidem fortitudem adiuuat, quasi deo lauente,& inter omnes optime consspirante.
Spem philosophorum quidam inter virtutes connumerant. Et Simourides lyticus poeta reginam hominum e sse dixit. Alii autem animi age, num omnium dulcissimum spem esse affirmant. hue accersitur illud Pluutarchi - σάδ' is hoc est Spes pascui exules. Qua set etia ductus Bias Prienensis roganti cuidam quid in vita hominibva esset dulcissimum, spem respondit. Praeterea petitia rei militaris,& tractatio. ususque arm orum non mos do dexteritatem quandam corporis prestat, verum etiam fortitudinem aunimi adiuuat. Multa in bello quotidie accidunt quae improuisa formidolora se esse videntur,ex consuetudine autem contemnuntur. unde igitur Tragicus ille noster ait.
Maior est bello times ipse belli. Hsc est ratio eur sortior videtur ille qui subitis.improuisisque perieulis noturbatur, quam qui manifestis periculis non concitatur. Exusu enim, et exanimi praeparatione prouidentiauevnusquisque praestantior fit. Nam prouulsa ratione.& cogitatione tolerabiliora sunt, repentina autem nisi cogitaatione,& longo habitu magna cum dissicultate seruntur.Fulgetrς coeli,& subiis coruscationes,tonitrua, fulm ina,& improuisi omnes fragores, animos
lao vel brassi, da. utique enihoc tribui Ulutar. latins Vestalis smulus in apophth. laconicis. Spes