Francisci Patricij Senensis, ... De regno & regis institutione, opus profecto & historiarum varietate & sententiarum grauitate commendandum, cum titulorum, vocabulorum, factorum, dictorumque memorabilium indicibus debito literarum ordine dispositis

발행: 1531년

분량: 449페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

341쪽

CCXCVIII. LIBRI SEPTIMI.

euentu speraret rogauit. At ille dexteram praetendes ait. vinces sesar, ε me vivum,aut certe mortuu laudabis, quorum Utrunque veru extitit. Na& vicit Caesarn crastinum,qui sortissime pugnando occubuerat , pro concione laudauit.

Androelya MODEST A admodum fiduua fuit Androclyade Sparthani, quidas lacon. ad eum qui illum irridebat quod claudicas in aciem prodiret, ait. vi pugne Eu plutarcho non ut fugiam descendo- . - . . iapohtheg la C Et leonidas persae cuida iactantius diceti frustra conamini o bpartham conicis.& Ua cras enim procellarum multitudine solem non videbitis respossit. In virile .ma κ .li. iij. bra igitur pugnabimui . . de fidu. sui. -Hanc fidutiam euentum rei praesagire quidem Stoicorum sentini. Et Leonidas. Uincendi initium fidutiam esse Pindarus affirmat,eamque manare opina Reκ deo eon tura diuina mentis nostrae ratione, a qua futura nonnunqua praescire videaciliatus multa mur. Siquidem non modo dormientibus nobis secundum quietem multa praesagit. apparent .qus Uera re ipsa deinde esse cernuntur. Sed etiam vigiliantibus '' vel subito quodam animi iudicio,vel ex apparitione illa quam graeci Φανατασιαμ apellant. Talis prs agitio magnis optimisque viris sepe occurrit in arduis ac dubi is rebus,&praecipue regibus ipsis quibus a summo deo conacessum est, ut gentibus.regionibus populisque imperet. Iustus quidem rex qui forti animo rebus agendis excubat quique deo optime conciliatus est. multa pissagit,multaque prsdicit prsmonitus comercio numinis socii naatiuitatis nostre,quem veteres latini genium siue viis presidem appellauearunt.Hunc Plato in Symposio putat testem vitς a deo esse datu, a quo cuicta nobis denunciantur,& multa quς admiranda videntur, qvsque sutura sunt. prpsagitione quadam nobis prsdicit, Uel inter quietem admonet, vel per apparitionem edocet. γω Homerus Genium inducit ad fortes viros *pe loquetem,& eos in prs Genius. Itis adiuuantem .ac monentem in rebus arduis quid secto opus sit. Genius communi graecorum nomine ει απ appellatur. propter intelligentiam, sapientiam ac facilitatem quam hominibus prstare dicitur.&exinde a poetis saepe pro animo ponitur. Hoc est nume illud a quo se moneri dicebat Socrates Uir innocentissimus,cuius monitu Chrytiar. tyranorum deterri, cri. . ,. rufa mo,qui ad eum cicutae poculum miserat prassagiuit. Na cum illud in trepi

Wyy - bibete ait. piopino hoe pulchro Chrytiae paulo quidem post miserabi

' '' litet eu caeteris tyrannis quos Atheniensibus praesecerant Lacedaemonis caesus est,& necati per iniuriam Socratis poenam dedit. γω PIutarchus vir doctissimus scribit Aegyptium quendam philosopho. rum Antonio comitem fuisse, qui diuersas hominum naturas, ac diuersa

fita ex solo aspectu se cognoscere profitebatur. is antonio dicebat eius sora lunam splendida esse .eum tamen hortabatqr, ut Octauio se non conferret quando eius genius illius genium formidare . huius rei fidem ex hoc faciebat .quod cum inter se talis, aut temeris luderent . semper victor euaderet Octauius,& cum pugnacibus gallis conturnicibus aut oui bus decernes rent semper dimissae ab Antonio succuberent .Quo quidem exemplo docemur Ueteres opinatos fuisse prstantiorem intelligentiam ac clariorem natiuitatis genium, viisque comite diuinitus illis dari qui regnaturi essent

quam illis qui succubituri forent, vel ptiuatam vitam yicturi.

342쪽

T TULUS NONUS. CCX CIx

CEst etiam aliud fidutiae genus huie non omni ex parte dissimile.eui maxime credebat clati quidam viri doctrina,virtute, dignitate, auctositate. aut longa experientia prediti. Hi nonnulla aliquando dicunt,aut Delut sngulari quadam fidutia freti .quae ab omnibus probari velint,6 si nullam rationem adducant, nullumque testem habeant.

CAgebatur Athenis Euripidis tragoedia ex qua ciues omnes maiore in Euripides. modum rogabant.Ut sentetia quaedam quae importuna eis esse videbatur tolleretur. Tunc Euripide subito progressus in scoenam ait se ut popula doceret tragoedias dare, non autem ut ab eo doceretur, cuius dicto omnes lauscultantes placide ac quiete spectauerunt,nec ausus est quispiam in Poeatam illum mussitare. Scipio quoque Nasca vir bonus cognominatus obstrepente populo in Ρspio Π sica: caritate annonae,exclamauit.Tacete,queso, quirites. pi' enim ego qua vos rite m quid reipublicae expediat intelligo cuius auctoritatem omnes vetiti tacito im' li . iii. deflentio quieuerunt. . fidu. sui. Nec iniquo animo tulit Iulius esser.quum in collegium poetarum accessisse quod Accius poeta ei non assurrexit. nouit enim illum non contemsptu maiestatis id egisse Sed fiduua quada sui ipsius,qua putabat se in poeutarum studiis antecessere. Alexandera , Magna fiduita aliquado in Alexandrum usus est Apelles, nam quum Abelle .sepe in eius officinam accederet, pigrunque depictura imperite dicebat, ' cui artifex silentium comiter indicebat.rideri enim eu aiebat a pueris . qui colores tererent. Ferebat ea Alexander squo animo: tantum auctoritatis. ae iuris hune pictori tribuebat. CVidendum tamen est .vifidutia modesta sit .&a virtute proficiscatur. Arroga sa ex non autem ab improbitate.ac petulantia. Fieret enim arrogantia quod qui nimia fiduuadem crime deterrimu est,&inuidiam odiumque hominum vehementer sui. incur rit,quum ea per temeritatem quispiam sbi arrogat,ac praesumit quae neutiqua ni sui iuris, ae dignitatis sunt sed aliis debentur. Arrogantiae incessebatur ab aliis philosophis Chrysppus, quu ς sis C Vsbbu .nis libris integros locos accipiebat,&suis interuertebat. sic manifeste, ut appollodorus atheniensis diceret Si de chrysippi libris aliena tollantur. candids chartae remanebunt. Praeterea profitebatur se solum omnia scire, de per irrisonem vulgo dicebant.Solus Chrysippus sepit , caeteri oer, ut umbrae agitantur poetae. U Teiusmodi arrogantes carperent finxerunt Thamyram,quum de harmonia musas prouocasset,oculis fuisse fraudatu, Tita myras.

εο citharisti eam dedidicisse.

A mphicrates atheniensis rector non vulgaris rogatus aliquado a thy Amphia grane Ni in eius regno benedicendi disciplinam publice docere vellet, seu ter, spondit pelium delphinem nucapere, quod quidem dictum arroganuae potius quam fidutiae ascribi potuit. Simili fidutia usui etiam dicitur Hippocrates. nam magnis pollicitationibus accersitus a rege persarum,arrogantius rospondit,nolle se Barba: Hippocratestis,atque hostibus tars comanis suae ope,auxiliuque afferre. Zeusis quoaque arroganter locutus esse videtur.quum helenam pinxisse. dixit enim se eiusmodi formam fuisse comprinensem. qualem nec Laeda celesti partu rusti ediderat,nec homerus diuino ingenio exprimere potuerat.

343쪽

CCC. LIBRI SEPTIMIA 1Ek, he Obstruent in primis reges nimia siduua ne sibi ipsis regnove obsinti

m isa. '' AleXadera chald is pernearchum monitus est,ne ad babylonem accede

μηδ' ret. imminere ei fatum si contemneret praedicebant. Et quia monita spreuuis Iet .& iam pene in Urbem accessisset. Vidit coplures ceruos in aere acerrime colluctantes quorum aliqui ante eius pedes prolaps ceciderunt, ipse tamen nihilominus nimia quadi fidutia fretus.& omen, dc praesagium cotempsit. Et intra paucos dies euectiis peri it .docuitque nimia fidutia & nimis incredulam mentem plaemnque hominibus obesse. Cesar. Caesari exitium multi praedixerant, et ut custodes corpori suo adhibe ret multi eu orabant.operaque suam Vltro pollicebantur:ipse aute respoudebat miserum esse eum principe qui a satellitibus tu stodiretur. cuius dein de exitus plane edocuit fatum facilius piscideri , qua vitari posse. Hostiuquidem ,& omni u qui potentia aut audacia formidandi sunt manus obseruuare debet qui imperat. Et fidem reconciliatae gratiae suspectam habere. INIVRIAE enim vulnus altius penetrat quam beneficis gratiae . γω Proinde grauis iniuris plaga sero cicatricem ducit,& raro benigmitate aut beneficio vincitur. HO NO RIS,ac gratiae memoria cito excidit damni autem atque iniurie dolor diutius permanet. videat quidem rex cui

Regis obsera se credat de ei que leserit nunquam se permittat. RECONCILIA, uantia i rictu is amicitiae fides sem per lubrica .atque infirma habeti solet. Libata pocula

qualis. a fidissimis ministris hauriat. Cibum quoque exploratum diligenter, prae gustatumque sem per a pluribus accipiat. Nullum locum,nullam regione, nullam affinitatem nullamque necessitudinem satis tutam esse a veneno

putet . UI R VS quidem. ac toxicum vix unquam iiis a semiliaribus miscetur. Scitum est quod vulgo dicitur. N V L L U M regnum sine ullo unEkeJuehatio qualm p rricidio fuit. Amara,arida, putrida .racida.& omnia qus mali odone eduali eote xii,atque insoliti saporis sunt quam primum respuat. N O N enim tam nootio dignita uerca nobis natura fuit,Ut quae nocitura esssent, , ni odotis, bonive saporisii, nasti tui. seceret, Nem ini se tam familiarem praebeat rex, quin possit s opus fue

rit ei sine periculo succensere aut sine rerum mutatione . deterrimi quide consilii est.amicos adparem usque potentiam esserre. Vera est enim illa simile: Publii Syri sententia.quum ait,ita cum amicis esse versandum. Ut cogite, mus eosdem aliquando inimicos nobis fieri posse. et sobria habenda est sententia. qua dicitur. Nulli te facias nimis sodalem , gaudebis minus. ε minus dolebis. Non putet perfidutiam sui rex se quam primum rem intellexisse. Sed diligenter auscultet.& aures aequas omnibus prs at,quo quis dem sicut in libra lances.sic eas partes semper esse oportet, Sc veluti pomi deribus impositis altera Ianκ deprimitur, sic regis animus perspicuis, ac Ueris rationibus cedere debet. Non opulentia. Sc sortuna hominessium et, sed virtute .ac moribus.virtutem Fidem .ac mores quisque sibi propria electione accipit.eonditionem vero ad diuitias casus tribuit. Non Mileiade . enim mi Q potestate sunt conditiones humanae. ad bonam siquidem,' aduersamque fortunam qualis quisque sit, aut quomodo vixerit nihil interem

udant qui rex Atheniensium scribunt Mil cladem Cimonis filium.

. . dicuntque illum non modo bellicis sed ciuilibus artibus fuisse praestatissumu. Cuius grauitas tantae humanitati, ac comitati coniuncta erat, Vt nemo

344쪽

TITULUS DECIMUS CCCI.

tari humilis fortunae esset. no ad eum perlacilis semper pateret aditus. qua ex re omnium mortalium gratiam assequebatur. Fidulia igitur virtus erit perutilis in rebus gerendis . nisi ea is qui cum imperio est abutatur. de per superbiam agat quae per fidiatia se agere existimet. vel minus ca te in rebus prosperis agendo incuriam negligetiam ve, fidutiam appellet. Turpissimum quidem est non succedente euentu.& Urgentibus rebus adauersis dicere non bene aduerteram .non probe intellexeram rvel culpam in alios transferre ut pisrunque a principibus quibusdam fieri soletiqui prose ricornota spera arrogant,aspera autem aliis imputant. .Hleio

TITVLVS DECIMUS.

lant,fidutiae proxima accedit .quae est vittas mi, Securitas:

mi excelsi.qui postqua prsuidit quae per prudentia praeuideri possunt, liber est ab Oi cura, omnique so

. llicitudine.& paratus labores oes subire . ac dolores

decoris gratia perpeti.& morte etia oppetere. Qua .iqin lv I qui affecti sunt ut ait Cicero in eadem causa sunt. La)ci 2 ti nil α 5 qua fuerant antequam nati fuissent. Quinetiam qui . et nuptime ViXerunt. & bene de hominum genere meriti sunt,non modo fiamam,ac gloriam sperari possunt .sed perpetu ac sempiterna cum diui. Ostodes immortalitate. angusti quide animi est cor semper corrodere.hoc est assi: te. dua cura cruciari . Postquam quispiam prestitetit quaecunque valuit. N quaecunque per prudentem Virum praestari potuerint, tunc prose αeto docet eu securia esse. Et deo rerum omnium optimo gubernatori res liqua permittere. At cum hominibus placide versali 3c hilari vultu rebus aliis quς singulis horis accidunt indulgere.&animo conquiescere. Nevideatur ex Vnius rei cura sollicitus esse.& res omnes alias per incuria dimit, in a addiere. Quod quidem homines ignaui .atque inertes lacere solent qui tali super res omnes alias negligunt. du exitu alicuius impendetis rei expectat. hinc est solitudo illa qua moestis amica esse dictit: qua vecordes quide aspectum cogressum hoim fugiut.ut liberius moerere. ac muliebriter erutare possint,ne salutares amicoru sermones audiat quibus persuasi aliquado e quiescat. Cosolationis sermones prudeter adhibedi sunt.& mollitie, ac mi ii rno lsericordia aliqua cospergedi .ut iucudi esse videa tur.& illi' mete non Oino abhorreat. Optimi side mediet est quadoq; minima cibi idulgetia fgroto Permittere.quo facilius quae salutatia sunt accipiat celeriusque sanetur. λ Pompeius cotra caesare maximu parauerat exerci tu, tuino modo par Popesi securi viribus esse videbatur.verti loge praestantior.& iam secur' animo quiesce tas nimia. bat. Et meos qui formidanda Caesaris potentia monebat securi estote,di odit cebat,& mihi hanc cura dimittite. Na quu primu terram Itala pede putabo scatebunt Undique equestres. pedestresque inessarem copis. Unde non

diu post qua spes eu ut adsolet fefellisset.& miserada clade. apud pharsalum profligato exercitu profugisset multi per ludibrium dicebat,instauret C exercitum se i ub

345쪽

CCCII. LIBRI SEPTIMI.

exercitum nunc PGpeius. Sc accipiat illas,quas pulsata pede terra ita Ia adeu mittit. Sed spes bona,quae ab animi magnitudine proficiscitur, saepe in maximis rebus magnos viros decipit.N EMO enim inueniri potest, qui in rebus dubiis fortunam suam in consilio habeat. Nec etiam quu de alie nis deliberatfuturum euentum diuinare potest. in Haec secutitas tanti apud philosophos olim fuit,ut in ea beata vita sta tueret, securitatemque esse dicebat,quum nullo metu nulla superstitione. Democrit'de alime perturbatione animus agitetur. Sed sine cura aliqua quiesces seipso seipso. suisque bonis frueretur. Huius opinionis auctore Democritu magnum in Ium philosophum extitisse dicunt, qui variis doctrinis. uberique sapietia ornatus eiusmodi de se ipso sententia protulit. Sapietes multos audiui, nec ἴisquam me in demostratione linearu superauit.neque etia aegyptii ipsi. ctoginta enim annos discendi gratia longe a patria peragraui, Babylone Aegyptum &Persas,ut discerem,adivi. Hic summum bonum ut Aixi)inanimi securitate posuit.qus est Ut Cicero exponit ianimi tranquillitas. Sed ea Democritus appellat,dc hane Delicitate esse opinatur1 .Quiudam tamen alii γαλM, OMαρ animi tranquillitatem esse dicunt,

vero securitatem.

Elysii campi.

Insulae fortui lanticas insulas esse cecinit quas nostri fortunatas appellant grsci Uero poenatae. tae μωρηγινιας dicunt .Has cosmographi decem milibus sta diorum a Ii, bya stare affirmant, easque duas esseaiunt omnibus bonis refertas, qus quiadem nulla imbrium iniuria pulsantur. sed solis rephyris semper roriferis spirantur.Solum in illis praepinguescit.& nullo hominum .aut boum Iabore foecundum atque ex recidi uis seminibus perpetuo seracissimum . Aeretiam saluberrimus.& omni tempore temperatas qui multitudinem ociosam ac feriatam inoffensa semper valitudine optime nutriat,gens illa certaminum .ac belli inscia adeo longevam vitam agit,ut fabulae locus sit ea cum diuisaeuo frui sempiterno.

Sertorius. In hesperiis regionibus quum imperaret Sertorius.& famaei illarum insularu percrebuisset .memoretia Homerici testimonii.de adeudis illis diutius cogitauit .vt dimisso exercitu tandem secure.ac quiete ageret,sine ambiti6e, magistratu,& sine aliqua bellorum cura . Qui si id egisset,aut aliqua ratione securam,quietamque vita statuisset, non inuitatus a lpe emna per proditionem in Guiuio tam miserabiliter caesus fuisset. Pompeiu per-Pompeius vir tanti nominis. tantaeque gloriae, si ante ciuile certamen didit ambitio. se ambitione relicta.securitan quietique tradidisset. in tam miseram serui

Popei' leo di Quicunque in tyranni domum proficisci:

ctus.qui ppeg Illius fit seruus licet liber si is. ensifera leo: Non tamen praeuisum latu eauit. sed ad spadonum arbit tu trucidatus est ne i anulo scal eosilio Te inii praeceptoris Ptolemaei iunioris, qui ait.leonem mortua Ptu gestaret. non mordere.Pompeius quide omni exequiaru popa caruit, dc tranautio

funere tutem,diramque mortem nunquam incidi flet. Qui etiam inroelicitatem futuri fati pr idit. Conscensurus enim proditorum nauiculam conuertes

oculos ad corneliam coniugem.& ad filium suum Sophocleum illud iam,

bicum protulit.

C Non desunt qui hane opinionem Homero tribuant qui ut securitatem exprimeret. Elysios eampos finxit in quibus pioru sedes statuit easque At

346쪽

TITULUS DECIMUS. CCCI IL

funere tumulatus est ad Cassinum aegypti oppidum finitimu Peluso quod Cassium.

quidem Peleus achillis pater codidit lustrare deorum monitu iussus in Iacu. qui eiusdem oppidi muros abluit,cu furiis vexaretur post interfectum a se fratrem Phocum nomine.

rui Sylla hoe solum Delicitatis mihi habuisse visus est.quod dictaturs Tyrannidem ultro deposuit,&ad quietam vitam se contuli contentus venastione & aucupio ac Iustico octo, Phocisi atheἀAlexander quoque macedo mi tum ad se OratQrem Hii ione 'thς hs hs,. niensem rogauit quid sibi ut ageret suaderet.Tum ille. censeo,inquit,ut arma atque exercitu dimittas,& se curam tranquill Rmqvς Vitam g Hlς Al kihisis xander risit nec ulla ex parte illi auscultauit,sed gloria e ultans ichoatam es. Lmilitiam exequi destinauit. Ueru enim Vero quum iam suis etiam formidini, atque odio esse coepisset veneno ad babylonem ab Iolla enectus creditur,in medio victoriarum cursu, quum viridi tunc state floreret . quartum enim &trigesimum agebat annu,& robore corporis εο animi virtute plu rimum praestabat. Aliis autem in rebus phocioni multu detulit. Eum nanque amicum vocabat. Et victo Datio quum magnus ex Virtute cognominaretur.nulli mortalium salutem per literas dicebat nisi Phocioni,& antipatro quos solos initio literarum saluere iubebat. λυVtilis igitur omnibus.qui cum imperio sunt securitas est , et no modo illa quae a civitam beatam pertinet quae isticitatis esseruix est ex Democriti sententia verum quotidiana acec quae longe minor esse Uidetur. Vulu

animante esse potest,praeter hominem .cuius mores indicat. N ab animi

Voluntate fingitur. dicimus enim hominem laeto,HIarique vultu esse .vel tristi minaei iratove.& ex eo animi habitum dignoscimus, ac subiis volutatis imitationem. Magnum siquidem onus inter mortales est personam principis sustinere atque tueri. quandoquidem eam non solum hominum animis,sed oculis quoque inseruire debet. - . MVT enim serenum .quietumque coelum maria omnia tranquilla, paueataque reddit. 8d omnis tempestas omnisque fluetiratio ex illius serenita, Simili. te quietat, sic ex principis vultu ac secutitate omnium ciuium animi placantur,& ex comuni spe omnium cocordia augetur,ut ex vultu spem praetendi & bene assectum ostendi doceret Maro, quu de rege deorum, atque hominum loqueretur eiusmodi versus cecinit. Olli subridens hominum sator .atque deorum, Vultu quo coelum tempestatesque serenat, Oseula libauit natae.dehinc talia fatur . - . Princeps vero niorosus ac tristis alioru animos perturbat, anxiolque redadit quid amati sint. Nee quicquam potest in rebus dubiis atque aduertis pericillosius,quam ex vultu puncipis intelligere rem in praecipiti elle discrimine. proinde simulando atque dissimulando saepe contraria in ostendanam AnnibaI hilariorem mutata fortuna se cunistis ostendebat, ut cordis dolorem tegeret ne moerore vultus sui aliis animum perciperet. Nne ab

omni spe protinu decidisse videretur . Et Caesar neest quum ei oblatum

347쪽

CCCIIII.

LIBRI SEPTIMI

esset Cn. Pompei i caput,cum quo tanto tepore non modo de impetiosed. de vita certauerat. Nunc res admonet, ut huic speciei finem prsscribamus.

D DE MAGNIFICENTIA. TITULUS UNDECIMUS.

Magnificesia GNIFICENTI A locum suum nune sibi

vendicat,qus quidem Uirtus solis regibus ac principibus couenit. Opes enim singuloru vix rati sunt, ut liberalitat eptaestare posssint, quae mediocritas quaedaesse debet inter auaritiam, & prodigentia. optime Aristoteles liberale sentit esse eum, qui secundumvires sui patrimonii erogat,quibus oportet, & quando,

Aristo. c. i. li. iiii. ethico.

Magnific' 8eliberali si quo

disserunt. Cesaris masgnificentia. &quantium oportet. Magnificus vero a liberali differt.ille enim circa magna & publica . hic aut circa parua.8c priuata versatur. Atque magnificus ipse longe magis cogitat queadmodu pulchri .aut sumptuosi aliquid agat quam quati constet. Simile notan his Hac animi praes latia Iulius Cesar Ut copluribus etia aliis virtutib' plς, dum . rosque alios anteluit. Tanta enim hilaritate tantoque splendore elargiebatur, Ut quςcuque etia cum collega ageret .ei soli a populo adscriberentur. Quocirca M. Bibulus qui cu eo ςdilitate gesserat,id sibi euenisse dicebat. i quod Polluci. Vt enim geminis fratribus edes in foro cosecrata Castoris tai. tum diceretur ,ita sua.& Caesaris munificentiam Unius Usseris dici. Quinetiam svi tranquillus quoque resut hi versus circunserebantur.

Non Bibulo quidem nuper. sed Cssare factum est. Nam Bibulo fieri consule nil memini. In ea enim ςdilitate treceta .ae viginti gladiatorii paria exhibuit. 8c in spectaculis.popis,c6uiuiis c6giariisque cunctoria superioiu magnificetias suesperauit. hilaritas caesaris in elargiedo gratior erat civibus,qua ipsa muneruerogatio. Prudeterside locus est Dionysius halicarnasseus quuait. Dona voluntaria dantibus gratiora sunt qua coacta, accipientibus aute firmiora.

Rege suum Isocrates monet. ut in apparatuspi edidissimus semper sti Sed magnificentia potius in his rerii sumptibus declaret, que perpetuum

. . fruetiam ex se praebent. Et magnificentia longe magis exhibeat in amiciscoparandis. Utrunque enim fecit Caesar. Na Vt opera coplura omittam, ne ambitiosior esse videar in rebus celaris recensendis hoc neutiquam prstermittedum est,quod bibliotecas graecas, latinasque maxima impeti coparari fecerit, data cura M.Varroni coparandarum regedarumque. Sed has

bibliothecas fortuito incedio absumptas,diu post domitiales' imperator reparati,instauratique secit exeplaribus undique petitis,missisque Alexam dria usque viris eruditis. qui describeret atque emedarent. Amicos quot quoscunq; potuit sibi cficiliauit cesar neque suptu neque ipessvng pepcit Magnificentia publicorum aedificiorum magna meruit laude in quam Circus maxis manus popuIu ,scut in aliis rebus Oibus, reliquas oes gentes antecelluit. Adeo ut iideda Pyramidum miracula.& labyrinthi vertigines esse videatur. Extruxit enim sesar circum maximum logitudinis stadiorum trium.

latitudinis

mus.

348쪽

TITULUS UNDECIMUS, . CCCV.

lititudinis aute unius. quod side opus admiratione dignum existit.Sed prae

uetus morte maiora queda opera inchoata reliquit. Aream enim i qua dei,

de august' forum statuit. ipse Cesar destinati operis glatia magno emerat. . Magna: Iaudi M . agi ippae fuit no modo aquaeductus, δἰ Cloacas persecisse. sed templum Oim deorum, quod Ioui ultori voverat, δέ alia multa admiranda opera erexisse. Cloacarum tame opus Oim maximi fuit.ut pau Pantheo M. loante dixi sutassis motibus.&magna ex parte urbe pesti facti. id ichoadi agrippλ rom grum fuerat a Prisco tarquinio plaebeiorum manibus,qui labor.& longus,& dicauit. Iericulosus adeo extitit ut multi Quirites sibiipsis laboris traio morte co Cloacg romaciuerint .iquorum cadauera rex crucib'suffigi iussit,&feris volucribusque nae. relinqui ut pudore reliqui assem a se ipsis deinceps manus abstineret. No Tarquiniusta me opus perficere valuit priscus. fuit enim magni ipendii,& diuturni la, ptiscus. boris. erat siquidem caua tu amplitudo adeo magna, ut foeni veha large Pli,c. xv. lib. onusta facile transmitteret. ut Plinius refert. Agrippa rade post tot secula xxxVi. aucto populo. propagatoque imperio. quu edilis est et opus illud perfecte consummauit. Sylla proscriptionis.& crudelitatis infamia aliqua ex parte aboleuit.quutheatrutanti impedis . tantaeque admirationis perfecit. Cuius Theatru syla triplex stoena tot hy metiis colunis nitebatur.& preorum signorii inter colunas tria circiter milia cernebantur . et cauea capax erat octoginta miliuhoim. Sed si recte iudicare volum ' nulla monum eta praeter literas grauiora aut diuturniora sunt illis,que ex nouoru operu splendore comparantur.

Antiqua sane fuit lise magnoru edificioru gloria,qua a priscis teporibus regii aegypti Diodorus Sicut ' receiet.et de sepulchro Simadii regis adeo

admirada quaedaenarrat, ut fide veritatis transcendere videatur,& praecis -

pue in aureo circulo cui 'ambitum trecentorusexaginta quinque cubitorii i si afuisse dicit. Soliditate aute unius.in quo per singulos cubito; descripti erat tui lib ii

singuli dies anni & oes astroru ortus.atque occasus.& quicquid futurum ab illis significaretur. Sedoem magnorum edificiorum excelletiam piaeuers it statuendarum Urbium magnitudo,quae romulum ex pastore fecit rege,

di coplures alios magno spledore illustrauit. Hac gloria multi antiquoruregum quaesiuerunt. Tithonus mennonis pater Urbe statuit, &ea a maliis Ex strabo. lib. note casia ut Aeschylus tradidit nucupauit. Eam diu post Cyrus regiam xv. tibi fecit.& mutato note Susiam esse voluit.Baby Ione statuit Semiramis Tithonus. regno quii successisset no Miletum Neleus Smyrna amazonu regina Casa. quum ephesi regnaret Smyrna codidit Homeri patria. Priene ad meadii Susa. ostia philotas. Teii Athamas. unde Anacreo lyricus eiusde urbis idigena Smyrna. .eaathamatida vocat.Teucer altera in Cypro salamina pulsus a telamo ne patre. Antioch' terantiochiam. Sardanapa I' rex ille ignauissim', ut voluptati .desidim; dedit'.quauis famae suae prodigus esset, laudeque coter Salamina.5i neret,hac trigloria carere noluit. duas enim uno. eodeque tpe Vibes sdis & salam in diacauit,anchialen.& tharsum .eamque re titulis sepulchri sui inscribi iussit. eitur. M sales. Amian' aut marcellin' aliter putat. dicit naque that in urbe larissima mi, quae Cydno flumine abluitur. Perseu danaes.& iovis filium condidisse. Anchiale. Alexander regiis virtutibus assatim cocinnatus ne hui' qui de magnim cetiae laudis experte se esse passus est. navi bes coplures codidit qua tu prscipua fuit alexand ia iuxta pharii isela. cui dimetiedsdmocrate macedone farchitectum peregregiu prsfecit,3ἰ eu a suo note nuncupati voluit. Artra

349쪽

CCCVI. LIBRI SEPTIMI.

xata Armeniae pone Araxem ab Annibale rege Artaxiae constituta fit. Romani innumeras colonias per Universum terrarum orbem deduxeAquileia. runt, et multas Urbes a solo alicuius Utilitatis gratia fundauerunt,ut aqui leta sinui Adriatico proxima, uam incumbentibus rhetis barbaris oppo, fuerant.Cives etiam romani aliquas Urbes condiderunt Vel priuati,vel qui Nicopolis . cum imperio erant. m Nicopolim Augustus in sinu quoque adriatico statuit,& a victoria naualis pugns contra Antonium e conspectu illius Io, Aetia Iudi ci nominauit. Ea est adactium promontorium . illic templum Apollini di quinquenales cauit,& ludos auxit,quae actia dicuntiar. Marcellus multo ante Cordubam Corduba. condiderat, Et T. Labienus Cingulum in agro piceno. Ancon vita in eo, Cingulum. dem agro a Syracusanis codita est,qui dionysii tyrannidem fugiebat. mul, Ancon. ii romani consules quo loci Uadimonia constituebant, urbes edificabant re tum liuii a suis nominibus nuncupabant. Hinc foru Iiuii .forum mutti,foru tulit, se, tum tulit rum pompilii forum cornelii, & lam Sempronii dicuntur. Sed no omni, Eoru eornelii bus datum est,Ut Urbes condere possint. Idcirco magnificus quiuis esse potetit secundum opes ac potentiam suam dummodo anima ex virtute propium ad benignitatem, beneficetiamque habeat. genus quidem illud ma gnificentiae omnes praestare possunt,quod ex sententia in comparadis, cocili adis. conservandisque amicis,ac necessariis cernitur,& maximam ines Anaxagore di uili societate utilitatem praebet. Anaxagoras clazomenius quum Periclectum. Atheniensem instrueret dicebat magniscentiam,& animi grauiore quada elationem, ad popularem potentiam capessendam pIurimum valere. Alexandet. si A Lexander Protheae homini facetissimo aliquando successierat.veru P totheas. illla ex amicorum comendatione sibi conciliauerat,quu multas effudisset Iachrymas. Hoc quu accessisset protheas , per iocu ait. quod mihi recones

Itali animi pignus erit um rex quinque talenta ei numerari iussit, dixitque. En tibi reconciliati animi sponsionem .ut facilius, honestiusque dei ceps agere possis. Idem alexader Mazei filio, cuius nuper desuneius patet amplissime dignitatis fuerat apud Darium altera adiecit prssectura,qua

unam ante ille haberet.Tu adolescens ait.datius olim unicus erat,tu vero muneribus tuis com plures alexander facis.

Magni ficentia quide pristinam gratiam facile conciliat diuturna. at graue odium priscis seculis exarsit inter romanum populu,8c rege Thuscorucontractu in primis. quod Tarquiniu superbum bello. εἰ armis exactum Dias ri/ mata Vibe restituere conaretur. Auctu deinde multis iniuriis ultro citroque illa

fi hili us acceptisque. Sed lade postqua longi atque periculosi belli petissum fueg μῆς ' lat. grais pacis coditionibus conuenerui. Tu porsena, ut animOS ciuium romanorum sibi benevolos redderet manificentia animi sui eis ostederen usi, Iesu. destinauit iubet igitur Oibus,qui in exercitu suo erat, ut relictis cibus ali is -' rebus arma tantu accipiant.dem si eastra omni supellectile, oique comeatu referta romanis dono reliquit. Quς res populo romano tam grata fuit,ut more diutius seruauerit quoties publica retu rinalium auctio fieret,ut primae quidem partes per prsconem semper Porsenae denuntiaretur. Bellu Aethruscu antiquis romanis maxims formidini fuit, quo ingrue te nemo a malitia immunis esse poterat, Sicut etiam i gallico tumultu.Et id tu propinquitate agri .tu multitudine ac hoim virtute. Quinetia prima

Iiteratu disciplina in Oi Italia apud aethruscos fuit.vulgo Romani, atquς latini

350쪽

TITULUS UNDECIMUS. CCCVIL

Iatini patres pueros eruditionis gratia inAethruria mittebat.antequam grs Aethruriacae.&aliae transmaring doctrins initaliam transmisissent. Gelo lyracusa. quonda discianus quum accepisset romae magnam annons caritatem esse maximu frue plinaru gymis menti numerum populo Romano dono misit,Utinitam pauloante amici nasium. tiam benignitatis.ae magnificentiae officio accumularet. Gelo syrae etiam huius virtutis munusquam maximum gratiam bene deno, sanus. bis meritis referre.quam qui omittunt .non modo ingrati sed iniusti om, Gratiam reunino habendi sunt. Est enim ingratitudo quam Grsci vocant, pessi ferre. mainiustitis species &humans societati inimica. Exhaurit siquidem cle, Ingratitudo. mentiae ubertatem,Sc omnem benignitatem petimit. Idcirco ex Persarulegibus ingrati grauissimis poenis afficiebantur, nec iniuria. Inhumanum quippe barbarum ac ferum est comittere,ut beneficio indigni esse videa mur. Quod quidem non solum ingrati homines faciunt.Uerum hi quoque qui benignitate se vinci patiuntur. Praeclare de se ipso Cicero qui se gratu, 8c videri esse volebat,ait. Sed cum omnibus virtutibus me assectium cuspiam .ium nihil est quod malim,quam me.& gratu esse & videri. Hse est enim vera virtus,non solum maxima.sed omnium virtutum reliquarum mater. Fuit enim Cicero non modo in referenda gratia, sed in promerens da etiam liberalis.ex patrociniis quide causarum nullam neque stipem neaque mercedem ullam accepit unquam. Sed omnis opera ei' gratuita semper extitit. Purinue. Hac virtute pyrrhus epirotaru rex omnes statis sus reges anteiust. In rependenda namque gratia diligentissimus fuit. Unde quum de morte s α pi,familiariter usus fuerat,accepisset nuncium,grauiter indoluit,non quod SEhtAsa ille mortuus fuisset. humana siquidem eum tulisse sciebat sed quod tardior . . fuerat in referenda ei gratia dum viveret. NON enim idem esse aiebat in 'eo qui pecuniam S in eo qui gratiam debet. Nam qui pecuniam vivo cresditori non persoluit,satis quum eius hgredibus pensitauit.fecisse videtur. quero benignitatem accepetit.nisivivo accumulauerit, negligentior haberi potest,& minus satisfecisse videtur. quando mortuus officii recom peati nem non sentiret. Huius excellentissimi regis,quem Trogus costanti omnium opinione eunctis regibus.atque illustribus viris iustitia, Sc vitae moes destia prstulit.sententia sequamur oportet si iusti grati,ac magnifici iussi, cari volumus .mgnificum quidem virum in reserenda gratia datore sem . . t Piper Ut excedat oportet. - Pari enim mensura reddere que mutuo accepetis iusti hominis est.accu iii mulatiore autem liberalis. IMPRObiores tamen nonnullos Uidemus, Iprae nimia quadam auiditate ita semper ingenium comparatum habent,ut antiquiorum beneficiorum protinus obliuilcantur,nisi nouis quotidie astaciantur.

HI quamuis multa accepe int, pro quibus perpetuo obnoxii obIigatissiesse deberent. gratiam tamen omnem subuertunt. Nam si quid minimum eis negetur,id solum memineruntiquod negatu fitetit Eiusmodi homines ingratissimi habenti sunt &sibi ipsis aliisque noeent .Reddut enim bonos ςt co ea vii viros ad gratiam promerendam tardiores malignos pro benignis eos faciunt.& inossiciosos pro ossiciosis. Pulchris rationibus Aristoteles ostedit illum qui beneficiumcontulit,magis diligere eum qui accepit,quam is eu

Ciiiij qui dedit.

Ciceronis laus a gratituadine a

SEARCH

MENU NAVIGATION