장음표시 사용
171쪽
cunctaque vi sua aleret et sustentaret ''. Ex horum ra
tione ducta videtur illa explicatio, quae nihil aliud est quam interpretatio ejus quod apud Aristotelem vidimus,
Xenophanem unum dixisse sum, eoque univergum mundum significasse. Itaque seriores scriptores alii, ut 0rigenes et Theodoretus, simpliciter et rin , alii, ut Plutarchus et Stobaeus, τὸν κοσμιαν memorant Τ', quam Stoici praesertim appellabant rerum universitatem tam divina quam humana complectentem, συ μ ε Θεῶν a Cicero in libro II de Nat Deor passim.
73 Ipsius Plutarchi locum e Stromatis laudaVimus supra P. III. Siobaeus Eclogg. I, c. 2 , Part. I om. I, p. IMed. Heer. sic refert Xenophani, Parmenidi, Melisso commune fuisse placitum,.γεννητον nati, ιον καὶ ἄφΘαρτον τον κοσμον Plutarch de plac. phil. II, , de uno Xenophane : E. ἐγένητον και αμαρτον τον κώμον. Cf. Chalcid in im secl. 79. p. 38a. d. Fabr. 0rigenes Philos. cap. XIV λίνει δὲ, χνι -δὼ γίνεται οὐδὲ
πεπερασμένον και σφαιροειδῆ και πασι τοῖς μοριοις αἰσ9ηνικον.
Haec parum distincte nam postquam dixit εν το παν, subjicitidem καὶ νον Θεον, quae sane inter se pugnantra quasi Xenoph nes et unum esse omnia dixerit, et praeter unum illud Deumqu0que esse. Nisi sortasse sic corrigendum sit, ν το παν - φησὶ ε τουτο Θεον ιναι Theodoretus Θεραπευν Serm. IV , princ. p. 57 Sytb. 'Eενοφανης Οἰνών ο ΟρΘομένους ο Κολοφώνιος, ο της
ssis apponam iudicium Clar. Ousi l. I. p. 6. Faut de leuin entendre es passages 'Aristote, et attribuant a Xenophaney ne opinion exclusive our e comprendre plus aisement, in des erivain posterieurs, dέpοurvus de tout critique, ut salt dire u monde et du oti h όnophane ce qu'Aristote et Sim-
172쪽
Haec autem interpretatio alium quoque morem peperit. Nam si unum modo statuitur naturae initium inve χαῖαν nulla vi adiuncta, intelligitur, id quod jam olim Hippocrates ostendit β, nullum esse motui neque mutationi locum. Itaque cum Xenop ni decretum ad omnem naturam referri putarent, orta est pervulgata illa intermium opinio, eum rerum mutationem et ortum et interitum omnem omnino sustulisse, mundumque statuisse inmobilem et sempiternum. Quasi ex iis quae de divina absoluteque perfecta natura ille praedicavit , similiter mundo rebusque humanis eum censuisse essici 1i ac Potius ex eo, quod Deum esse, ideoque aeternum statuit, colligi potest eum humana omnia, ut quae nata sint, caduca fecisse et mortalia idque ab eo probatum esse tradit Diogenes Laertius 'ci πρῶ
tamen quamquam Xenophanis menti congruum sit, num diserte expliciteque ab ipso sit demonstratum, unius Diogenis auctoritate assirmare non ausim : siquidem ille in divinam naturam mente defixus, res h manas eaque omnia quae sensibus percipiuntur ratione comprehendisse non videtur inchoata enim et
impersecta fuerunt prima philosophiae studia una aliqua parte diligentius explicita, cetera aut neglectas 5 Hippoerate hoe placitum refellit de Nat Hom. I, s. s. MIq. t. III, p. o5, hi et Galen. Eundem ditem laudat Proetus in Timaeum L. III, p. 4 4 d. Basil. εἰ νουν δει νώεσιν
173쪽
aut leviter tantum tractata sunt itaque Xenophanes ut de eo studiose philosophatus est, ita in rerum natura praedicanda vulgarem sere secutus est Poet rum opinionem, ut infra videbimus. Nunc alia adhue exponenda est de Xenophanis Deo sententia. Diogenes, qui illius placita nullo ordine et con
iis quae ab aliis relata vidimus; etiam hoc, quod Dotimo iram negat, potest a Xenophane prosectum videri, quo significaret, Deo nihil esse commune cum an, mantium natura , quae spiritu potissimum contineatur. Haec enim opinio non tantum vulgo sed a nonnullis etiam philosophis erat celebrata , praesertim ab Anaximene qui rerum omnium principium idque di-
inuin aerem esse censuit, mundumque omnem pia ritu contineri. Quam opinionem a Xenophane improbretam esse, consentaneum est Τ'. Quod autem adiungit Deum totum esse νουν - φρονησιν, hoc quamvis antiquiorum auctoritate retulerit ' tamen parum Ibid. Diogenis testimonium , ut plerumque, exscripsit Hesyeh. iles. p. 3 , d. eurs. 78 Plutarch. lac phil. I, 3. ecl. I, cs Ritte l. l. p. 453. 79 Cicero, quem modo laudavimus, mentem adiunctam iacit. Bessarion qui utrum ex Theophrasto tantum hauserit an alia admiscuerit non constat diei mentem etiam universum hoc idem esse adfirmavit. n id supra p. io . retras Chiliad. VII, 519 sqq. d. testing. obscurius MK, ἐπὶ Λ εώ φυσεως κυρίων ψαμεν μονον,
174쪽
recte ei tributum videtur. Namque si ita plane statuisset, in potuissent Veteres tam varie ejus seritentiam interpretari Nimirum intelligere quidem Deum et sapere dixit; non autem ipsam mentem ess eaque vi divinam naturam omnino contineri. Ita tamen Diogenes aliique videntur intellexisse, atque huic sententiae congruum est illud quod idem
Haec verba legens de Platone potius quam de Xenophane agi putes : nam congruunt sere cum his , quae ille in Timaeo dicit: μεμιγμένη γ ταγλ ταξυ στρου
Xenophani autem hoc placitum assinxisse videntur ex illo quod supra memoravimus argumento, Deum, Si esset omnium praestantissimus, unum Me oportere, non multos. Itaque si apud Diogenem legeretur, απολλὰ 1ττω τῶ νος λοπι posset omnino probari. nunc
Hinc Fabricius ad Sextum Emp. p. 59, censet, taenophanem Deum dixisse mentem aeternam, unam et inmutabilem, rationeque ac sensu pollentem, cael not Xenophanes de Deo tantummodo praedicasse videtur, ut Simplicius dicit, παντα νοειν αὐτον, unde Sextus Empiricus et Galenus λογικήν appellant Xenophanis Deum verumtamen νον νουν a Sensuum porceptione non fecit distinctam. f.
8o Diogen L . Non possum probare Brandisii interpretationem in Comment. p. 57, quam infra etiam tangemus. Ab eo discedit quoque Ritte p. 453. 81 Plato Tim. p. 8 A. andein sere Xenophanis mentem fuisse censet Cousin p. 83. cum Casaubono ad Diogen Laert. s. Bayle Diction. noph. not. D.
175쪽
autem pro Deo subjecit τον ναυην, eique adeo tribuit notionem ab ipsius mente alienam. Namque ut veterum testimoniis constat primus hanc nominis
notationem usurpavit Anaxagoras, quum causSam , quae omnia moveret, menis appellaret σα γε
et ''. Ab hoc igitur tanquam capite prosecta haec sententia est. Iste autem error natus mi ex se quentium philosophorum doctrina, qui diversa superiorum placita cogitatione complexi, quod statuerent esse rerum principium , idem et unum et mensem praedicarunt, ambasque illas notiones ut connexas inter se et cognatas una conjunxerunt. Sic Plato prae- aertim multis locis disserit, quod unum pleneque esse το ἔν το παντελως γ dicatur, non posse illud mente segregari, sed hunc Deum esse omnis naturae caussam et rectorem ' Ad eandem ergo rationem Eleaticorum et antiquiorum etiam dicta et placita consormarunt interpretes, praesertim Neo-Platonici , uti roclus Orphei illo dicto , Ἀγενετο, significari ait την λότητα το λεχιουργικ si υ 5. In quam interpretationem inducti sunt sphaerae illa imagine, quam ab antiquioribus desum- tam deinde ad mentis vim exprimendam transtule
runt cita lato de Legg. L. X, p. 98, Q λεγοντες
καλω εικόνωυ. Eadem comparatione Plotinus ' utitur, 8et Anaxagorae verba apud Simplic Phys sol. 33, . 83 Sophist. p. 48 E. Phileb. p. 28 sqq. ad q. l. s. Stai-haum in Philebi edit. p. 76 sq. 8DAEnnead VI, 7, 5. p. o8D Jo Grammaticus in Meteor. I sol. 8 B. ad calcem Olympiod in eteor. Venet. 55I.' δια
176쪽
usi similem perhibens πραιρα ζώση mniaba; quae notio quum apud plerosque invaluisset, idem quoque pri cos philosophos et vates hac imagine intellexisse et significasse crediderunt: quod imprimis Proclo placuit si Sic veteribus tribuerunt sententiam quae Decingenio nec doctrinae eorum Congrueret. Recentiores Aristotelem plerique interpretem --
cuti existimarunt illum, quum et D diceret Deum ad mundum του Ῥαγο respexisse , et intellexisse quasi animam quam substantiam appellant per Diversum diffusam , essentiam rerum omnium materiem omnisque naturae sundamentum hunc Deum appellasse, quem totum cernere, totum audire t tum cogitare dixerit ' Hinc multi Xenophanis rationem pantheismi nomine designarunt. Sed quum satis probatum nobis videatur, illum ori ad Deum modo retulisse, de mundo non cogitasse, ista opini commit Latiam Xenophanis rationem cum SpinOEae doctrina compararunt ' De cujus sententia ut omittam
ποιεῖναι. Plotini sententia expressa e Platonis Timaeo supra p. 12ο laudato.
85 Proet in lat. Theol. IV, c. 8, p. 239.
86 Bayle Dietion Xenoph. not. B; hunc multi secuti sunt, contra quos jam oshemius ad Cuth orthi Syst. Int. V uo. p. 583, et Brucherus Hist. Phil. t. I, p. 1 9 disputarunt, Sua uterque ratione varie de hac quaestione disserit Brandis l. l. p. osqq. Ritterus Gesob. d. Phil. t. Ι, p. 49 Aristotelem sequitur. 8 Vid uberius de hoc disserentem Cousiura. l. p. 5 sqq. 88 In primis vl l. l. Diligentius de hoe quaerere instituit Fulleborn Benraege . Geses d. Phil. T. I, Part. I.
177쪽
quaerere, tamen teneamus, quantum inter utrumque interfuerit aetatum intervallum, tantum sere ingenii doctrinaeque fuisse discrimen Xenophanes eam philosophiam, quam idealem appellant, inchoavit tantum: in divina natura essentiaque contemplanda unice i tentus, nihil aut non nisi consus docuit de vi divina, mente et cogitatione, nihil de naturae progressione et explicatione, nihil de rerum omnium ordine et vineulo quo divina humanaque contineantur : sic in Xenophane initia modo adspicimus ejus philosophiae, quam paullatim auctam et explicatam recentior aetas et malore doctrinae copia et maturiore ingenio et
diligentiore disserendi ratione ad quandam disciplinae
178쪽
Absoluta Xenophanis sententia de Deo jam deinceps ad placita ejus de mundi origine et rerum
natura veniamus. Haec autem priusquam ordiamur, praecipiendum videtur, ne in Xenophane exspectetur continuata quaedam disputatio , qua rerum omnium naturam et elementa ad summum illud principium tanquam sontem retulerit , rationesque explicuerit quibus humana cum divinis constringantur unaquctu omnia contineantur Majus est hoc quiddam , quam a Xenophane ejusque aetate possit exspectari Veteres illi quamquam multa praeclare sentiebant multaque diligenter perscrutabantur , tamen universae naturae inculum caussarumque seriem Vix mente suspicati sunt, nedum ratione explicuerunt Eleatici praesertim tu rebus divinis considerandis mentem a sensibus avocantes , quo altius de Deo cogitarunt, eo magi eum a rerum natura segregarunt et quasi e mundo sustulerunt hinc multorum reprehensio quod et principium rerum sustulissent nec ullum reliquissent generationis locum. Ergo non mirum si physica eorum placita a metaphysicis plane fuerunt diversa : apud Xenophanem certe tantum est inter utraque discrimen ut his confusis, omnis pertur betur ejus sententia, neque mirandum sit nonnullos, qui haec non discernerent, contraria plane et ab- Surda eum statuisse arbitratos esse veluti Theodor
179쪽
tus, in veteribus judicandis iniquaor, postquam dixit
Xenophanem principium secisse unum et aeternum, subjungi : παλιν Ἀοίπων ἐπιλαΘεριπος κ της γης μαιαπαντα εἰρηκεν ' Haec merito ut ἀξυμφωνα reprehendit; quid enim absurdius quam aeternum statuere unia versum idemque e tellure natum diceres Non tamen vidit, istius culpae, quam in Xenophanem tran fert, se esse auctorem et male interpretando mentem ejus Plane obscurasse. Errorem istum jam Simplici refellit, recteque docuit et Pythagoreos et Xenoph nem, Parmenidem, aliosque et pincia in τῶν περ ηκτιν separasse, si non plane et distincte, at consus tamen et tacite, quo multorum intelligentiam fugerent, τῆαπαρεία λανΘανοντες ους πολλους ataque nemisceamus ea inter quae nulla sit rationis necessitudo Xenoph nis opinionem de rerum natura seorsim explicaturi
s 2. Rerum principia quaerentes unde naturae originem Xenophanes duxerit, in magnam statim offendimus
1 Theodor Therap. Serm. IV. Reliqua verba superius attuli not. 73.' Idem Serm. II, p. a dicit: κινοφάνης δ' . Κολοφώνιος το πῶν αιδιον, α δ νη γης τὰ πάντας In simili errore versabatur Wolfius ad Origen Phil. not. 6 et s. a Simplic in Phys sol. 5 . Ultima haec verba ad meam sententiam accommodavi ; ipse enim aliter intellexisse videtur , si
comparemus quae paullo ante dicit : ενομένης, - Παρμενίδης καὶ muΘ ἀγορειοι τελειοτάτην μὲν περί τε τῶν Φυσικῶν και τῶν με φοσιν ἄλλ' αἰνιγμα νωδη τὸν ἰαυτῶν φιλοσοφιαν παραδε
δωκησι Xenophanis philosophia, quantum et nobis et ipsi Simplicio innotuit, neque τελειοτάτη neque αἰνινματώδη dici potest. I. II
180쪽
dissicultatem, quod scriptorum, qui de eo prodid
mant, cum magna est inter ipsos dissensio tum etiam plerorumque Parum Probata auctoritas. Quos enim in tractanda quaestione de Deo secuti sumus au tores , Aristotelem , Theophrastum , Simplicium , hi omnes de naturae elementis nihil memorant; qui autem de his retulerunt ita inter se dissident , ut lacile appareat, plerosque opinionis conjectura magis quam argumentorum auctoritate usos incerta et commentitia pro veris ratisque tradidisse. Ac veterem quidem fuisse hanc interpretum dis- ptationem Sextus Empiricus docet, quum reserat, alios contendere Xenophanem unum omnis naturae principium statuisse terram, alios duo ei elementa, terram et aquam , tribuere , quarum sententiarum utramque ipsius versibus firmari L osterior opinio Sexto ipsi probabilior visa, et sic Xenophani placuisse non semel sine cunctatione assirmat A; alii alteram opinionem laudarunt, solam terram esse rerum Principium . Unus Diogenes Laertius pervulgatam illam
plerorumque sententiam, quatuor esse naturae elementa, etiam in Xenophanem confert 'marum opi- 3 Adv.mathem. X, 3i3 sq. Ibid. IX, 36i Pyrrhon. II, 3o. Similiter Porphyrius,
Eustathius, quos fragm. IX et X attulimus Galenus Philos. p. a D Epiphanius adv. aeres L. III, p. lo87 ενοφάνης
5 mutareh. in Strom. apud Euseb. Praep. u. I, p. 23 vi aes αι δ ἐυσταντα εὐγης Plutarch. lac phil. E. νην λέγει πρώην, εἰ ἄπειρον ερριζῶσΘαι Galen. XXI. Origenes t. l. . δὸπαννα ιναι κ γης Theodoretus modo laudatus Sabinus, ut Verba mox apponam Stobaeus supra ad fragm. VIII. 6 Diogenes L. IX φησι δε νεντἄρα Γαι - οντων τοιχεια quae descripsit Hesychius Nil.