Xenophanis Colophonii Carminum reliquiae

71쪽

Laudat hos versus Clemens Alex. Strom. V, p. 6o C. et ex eo Eusebius Praepar. u. XIII. 3, p. 678 D. . I. υτε-ου τε Praebet Η. s. ut notat SIIbum prae tulimus hoc vulgari lectioni υτι-οδε. Probat his versibus Clemens Xenophanem cen- SutSSe oti Q καὶ ψωμιατος ὁ Θεος Sententiam ejus de Deo infra exponemus. Cum his conserri possunt quae in Orphicis, sive Orpheum illa sive Onomacritum ha-brierint auctorem, praedicantur, laudata a Proclo in Timaeum II, p. 37. d. BasiL

et alibi vid. Orphica Hermanni D. I, 16 p. 457, item D. IV, p. 455

L Unus est Deus Deumque hominumque princeps, nec orpore mortalibus nec mente similis. II. Iotus videt totusque intelligit totusque audit.

72쪽

phani vindicat Fabricius ad h. l. probantibus viris doctis. Idem certe Xenophanem de Deo praedicasse testatur iisdem paene verbis utens Diogenes L. IX,

εἶναι ναυν κά ρρόνησιν item Plutarchus apud Euseb. Praep. Eu I, p. 23 ἀχουειν in και ραν καΘολου, και an κατα sae ους Idque cum omni Xenophanis sententia de Deo

congruere ex iis, quae infra de philosophia ejus I, 3

disseremus, patebit. Vox ούλος i. e. Πος, etiam a Parmenide V. 6 etiausurpata est ad significandum id quod omnino perfectum et absolutum est itaque hic notat Deum non aliqua sui parte vel aliquo sensu, sed tota Sua natura cernere, cael Conserri possunt cum hac sententia, quamquam non plane similia Sunt, alia veterum praeclare de Deo dicta, velitu Hippocratis illux δοκέει δεμοι, ὁ καλωμιε Θερμὸν, ἀΘάνατόν τε εἶναι καὶ νο , παντα κα ἐδρῆν και ακουειν και εἰδέναι παντα τα οντα και τα μελλονταε σεσΘαι Socratis in Xenoph. Memorab. I, 4. ecl. 8

ἐπιμελε σΘαι Proxime vero ad Xenophanis sententiam accedunt verba Plinii Hist. Nat. II, 5. Bi poni. Quisquis est Deus, totus est sensus, Otus viSus, totus auditus, totus animae, totus animi, totus sui. Hermias in Platonis Phaedrum p. 59. Ast. τὸ Θααν γένος

73쪽

σκων Scriptores hos partim jam laudavit Fabricius ad Sext. mp. p. 584. Quominus ver quis putet, e sum hunc ex serioris aetatis ingenio esse prosectum, animadvertendum est, tria illa, quae hic notantur, οραν, νοεῖν , ἀκουειν, apud Veteres potissimum solere conjungi,

in quibus omnem intelligendi sentiendique vim L viderent Critias in nobilissimis versibus apud Sext. Empir. IX feci. 54, 8. II

cf. achius Critiae Tyr Dagm. p. 59. Melissus apud Eusebium Praep. u. XIV, p. 57 ει γὰρ -

ωχρω γινε τΘαι κτλ. Recentiores contra singula haec explicatius notare solebant, et praesertim et νοεῖν ab oculorum auriumque perceptione adcuratius distinguere. III. 'Αλx πανευθ ε πονοι νόου φρενὶ παντα κραδαινεα

Versum hunc laudat Simplicius in Aristot Phys. s. . cujus testimonium multos fugit, praeter alios Moshemium ad Cud orthi Syst. Intellect T. I, p. 58o, et turg. raes ad Empedocl. p. XXXIII quidam

salso tribuerunt armenidi. - νοου ρρεν dictio non admodum quidem usitata, nec tamen a linguae Grae-

III. Sine negotio mente et cogitatione cuncta gubernat.

74쪽

cae ratione abhorrens : νεια dicebant omnam animiqus sim, in qua posita est cogitatio Sive ο ναυς. Sic Empedocli s. 98, turg. Deus dictus est ρ ρ iv

dictum cum . l. lam contulit Brandis. agis vulgare fuerat dicere φρενὶ καὶ νοω. Dictionis formam si spectes, simile est Homericum ti ξ. 88, ηψα αἰΘ φ al.

Hos versus laudat Simplicius in Arist. Phys. f. 6. Α.

Theophrasto, ut videtur, mutuatus Verba autem apud eum sic leguntur rae ν si αὐτω μένει κινουμεν νωδεν, Me μετέρχεσΘαι am, πεὶ πρέπει αλλοπε αλλη. D

pravatam scripturam in Simplicio nemo mirabitur, qui noverit, quot mendis edit hujus libri scateant. Emendatio in promtu erat: pro μένει correxi μενειν , ut cum sequenti infinitivo μετέρχεσει congrueret et

responderet accusativo κινουμεν ri, nempe εον. - - επι πρεπε postulat sensus. f. Homer Od. 6, 25 a Pindar.

Pyth. VIII, 46 ed. Boechh. - Dictio αλλοπε αλλη se quens est poetis, ut Theognidi s I 57 et 23 a. Praedicantur haec de oo, quem moveri Xenophanes negat, quod placitum infra accuratius explicabimus. Cum his concinunt prorsus , quae περὶ si ντος dicit armenides

ταυτου ἐν ταυτί τε μένω καθ αυτ τε κεῖται. IV. Semper illum manere in eodem statu nusquam se moventem , nec alias alio serri congruum St.

75쪽

Ad vulgares demiis opiniones refellendas pertinent

versus, quos Clemens Alex eodem loco quo Dagm. I, interpositis verbis και πάkν, profert eth σηρετήρχην uinet εχειν φωνη τε Θεμας τε. Haec est vulgata lectio apud Clementem, et qui hunc descripsit Eusebium. Sed in Florent editione prior horum versuum sic legitur βροπαὶ δοκοί τι γε-as, Θεούς.

quae lectio numerum acit iambicum similiter in cod. Paris nisi quod pro λιάσι habet diae n. Apud Theodoretum Graec affect curat Sem. III, p. 49 Syu . hi versus, quos a Clemente sumsit , sic leguntur

Αλ α βροσοὶ θαα α γενυασει Θε- , και ἴσην et σωλσι εχ eo Panet τε αρος re. Haec Verborum numerorumque perturbatio indicare videtur, confusos esse versus varios fortasse quod Xenophanis versum cum simili alius poetae dicto pe mutaverint, ut arbitrabatur Sylburgius caeterum verior videtur esse vulgata Clementis lectio. s. I X- trema p.rte mutilus est; in s. a ν έσει το εχειν repugnat metro, et φωνὴν parum commodum habet sensum; sic igitur emendandum puto

, Αλλα βροτα κέουσι λους γενυασλιι Ni σφετίμη ἐσMτα et χειν μυοπην τε δῆλα τε. V. At mortales opinantur natos esse DeOS, mortalique habitu et Arma et figura praeditos.

76쪽

Eodem pertinent dicta quae laudat Clemens lex.

Cum quibus concinunt haec Theodoreti dictarierin laud. εἶτα σαρωερα κωμωδων 4 ε ρανης ' τηνδε την ξαπατην,

Ex his enophanis sententia luculenter cognoscitur; insunt quoque versuum Vestigia in verbis

Θρακες δε γλαυκους και Φυ οῖς Vulgarem istam hominum opinionem de Diis, quam Poetae et artifices auxerunt, explicat et resessit iacero adversus Epicureos disputans derat Beor. I, 7.

77쪽

RELIQUIAE. 4i

Ita hos versus cum aliqua lectionis varietate exhibentClemens, Eusebius et Theodoretus, quos modo itavimus tamen graviorem aliqu- Subem mendam, ipsa indicat sententia : nam s. 3. Θαα μεν - interrumpit orationis ordinem, ut jam otterus ad Clementem animadvertit, et Hervetus in latina versione haec verba omisit. Neque etiamsi cum Theodoret legamus ομοιας, haec dissicultas tollitur : non enim satis recte cohaeret hic versus cum sequenti. In ultimo Vera offendit Vox ομζοιον, quae non modo languet, Sed etiam impedit verborum constructionem. Parva emendatione versus ita interpolandi videntur 'Αλλ' ino χεῖρας v βόες ἡ λεπτροῦ,

η γράψαι χειρωσι και εργα τελειν - ἄνδρες,

και κε Θεων ἰδέας γραφον και σωρια λοιδὸν τοια5S , οιό περ καὶ αυτοὶ δεριας ει ρον κατον Τπποι 1 te Θ Τπποισι βοες δέ τε συσὶν - αν VI. Si vero manus haberent boves vel leones, aut pingere manibus et labricari eadem quae homines possent, ipsi quoque eorum sormas pingerent figurasque sormarent tales, quali ipsorum quisque praeditus sit, equi equis, boves autem bobus similes.

78쪽

us. I. Αλ aret Eusebius male αλλ ει Ηἐρας ἔχω. Particulamo metri gratia inseruit Stephanus. Pro η λέοντες Theodoretus Ἀλιρραντες, quod minus probabile St. S. I. γραφα - τελεD. Infinitivi pendent ab iis, mutata orationis structura Psima liter in elegiae fragm. XIX, 15 sq. υτ e πυκτης vaΘος - ουτ' εἰ πειταΘλεῖν nempe αγα Sός. vs. 3. καί κε Sylbum in Theodoreto ceteri καί τε. Pro misματα Eusebius male imit hos ατα. vs. 4. καὶ αὐτά. Ita recte s. aris et Stephanus ;vulgata lectio est κακοί, pro quo certe κ' αυτοι fuerat scribendum, ut secit Brandis non tamen elidendum est καὶ sed per synlaesi cum sequenti αυτοι confundendum c infra ad fragm. XX, 5. Emendationem nostram κουον Suadet etiam Pronomen ob in singulari numero positum: alioquin oportuerat potius trescribi, quod non sinit metrum. Vs. 5. ὁμοῖον Possemus etiam tuta scribere, quod congruum esset praecedenti τοιαυθ Clemens et Eusebius sutatot Theodoretu ὀμπιας. Festive Xenophanes his versibus carpit vulgarem hominum opinionem, qua Deo finxerunt humana forma praeditos cujus rei rationem positam esse vidit in naturae sensu, quo unumquodque animatis Suum genus maxime amplectitur et pulcerrimum judicat. Ita Epicharmus apud Diogenem L. III, 16 ait:

ονος ν ονυ καλλις a Xenophanis dicta illustrant praecipue haec Ciceronis verba, Nat Deor. I, 7, quae ex illis paene eXPressa

79쪽

RELIQUIAR. ad

videntur : An putas ullam esse terra marique be- luam, quae non sui generis belua maxime delec- 1 tetur Τ. . . . Quid igitur mirum, si hoc eodem modo homini natura praescripsit, ut nihil pulchrius quam di hominem putaret, eam esse caussam cur Deos ho minum similes putaremus Quid censes, si ratio esset in bestiis non suo quasque generi plurimum tributuras fuisse 24 In his autem notandum est discrimem Cicero dicit, si raιι eare in Masii .Xenophanes autem, at manus et arua saeuitia erae h-tiis et in quo cernitur utriusque aetatis et doctrinae diversitas rationis enim vim, qua homines Pra cellunt bestiis, Xenophanes ejusque aetas nondum clare habebant perspectam ut infra in disputatione nostra explicabimus. VII. Versus hos, quibus Homeri et Hesiodi fabulas im- Pietatis accusat, servavit Sextus Empir adu Mathem.

κλεπτειν , μοιχευειν τε καὶ λ λέλους ἀπαζευειν. VII. Omnia Diis attribuerunt Homerus et Hesiodus quaecumque ab hominibus probrum et dedecus habentur, furari inter se, adulterari, fraudare. Hi pleraque praedicarunt Deorum effaria iaciuora, caet.

80쪽

Postremus versus num a Xenophane diverso loco fu rit repetitus, dubitari licet probabilius est a serioribus, qui singulos ejus versus et sententias citarent, consusum esse eorum ordinem. Itaque possent hi versus hoc modo conjungi

Lectio α πλεῖς 'Θέγξαυτο Stephani est in Sexto legebatur contra metrum, ο πλε α ρΘπξατο , ubi Fabricius correxit, is πλεῖς φειγξαντο.

Apparet ex his versibus Xenophanem in carpendis Homeri et Hesiodi fabulis non lenem fuisse, nec immerito a Timone ' χηραπάτης επισκωπΤη dictum, ut supra P. 6 memoravimus. Idem vero plerorumque philosophorum et doctorum hac de re fuit judicium , inprimis Platonis, qui has fabulas procul a sua civitate repellit, multa enumerans non minus Diis indigna , quam moribus civium perniciosa j quae in iis praedicantur. Psit II, p. 377 sqq. f. Sextus Emp. ll. c. Terentius Varro in Fragm. T. I, p. 14. Bip. ita loquitur a Primum quod dixi genus theologiae mythicum, B in eo sunt multa contra dignitatem et naturam immortalium ficta ci hoc enim est, ut Deus alius D ex capite alius ex semore sit alius ex guttis san-n guinis natus in hoc, ut ii surati sint, ut adul- teraverint, ut servierint homini denique in hoc 3 omnia Diis attribuuntur, quae non modo in homin nem sed etiam in contemtissimum hominem cadere POMunt. γ Quae prorsus concinunt cum Xenophane.

Iisdem argumentis Christiani scriptores usi sunt ad