장음표시 사용
181쪽
Transcurrat medium, et vel Phoebi conteget ignes, Ipsa vel horrenti currum demerget in umbra . Praeterea 63 et coni ad medium si appellit in ipsio Alterius nodi nexu , vel proxima nodo, DO Cynthia, per mediamque umbram traduci rur ante Mense novo, pariterque novo post mense coibit Cum fratris curru, opposito sat proxima nodo, Parte aliqua ardentes ut possit condere vultus. Nam nodum si Diva tenet contraria Phoebo, IIO Nodum itidem huic nodo oppositum regione tenebit Phoebus in adversa Coeli simul: illa per orbem Excurrit prope dimidium ter quinque diebus, Dum Conum assequitur nigrantem, fratre relicto, Vel cono progressia sugit, fratrique propinquat. Interea ad nodum accedens, fugiensve relictum H IOA tergo, Phoebus quindenis partibus illis Progreditur , quarum senas quater integer orbis quindecies habet , ac concursu proinde in utroque
addo, quam per unum signum, aeditis nimirum simul arcu , per quem progrestus est Sol , V krcu , Per quem regressias estaoduxe haec distantia a nodo duplicabitur in secundo mense .unari triplicabitur in tertio , it ita Porro . Quare post mentes lunares sex fiet conjunctio , et oppositio in puncto rem Olo a priore nodo Paullo plus , euam per laX signa, adeoque paullo ultra nodum oppositum, semper distat a priore nOdo per scemicirculum , sive per x ligna , quod congruit cum iis , quae dicta sunt in adu. 43. lib. I. Quamobrem liabebitur ibidem altera eclipsiis Solis in novilunio, vel Lunae in pleui Iunio . . a Quod si pIeniluuium accidat in ipso altero nodo utro. libet, vel admodum prope ipsum ; Luna et in praecedenti , et in sequenti plenilunio erit satis proxima nodo opposito ad inducendam eclipsim alicui Terrae loco. Nam dimidiae Luna iationi debentur circiter dies x ς, quibus Sol discedit a nodo circiter per 3 s gradus , qui sunt
182쪽
Tantundem a nodo diltant fraterque, sororque, Nempe minus, novies binis quam partibus isdem , a Iis Queis quando distant, rutilos haec illius ignes occulit, atque aliqua Terrae pro parte recondit. Cum vero si s novie* binis si Cynthia Phoebo Iuncta vel hinc tuis, vel partibus inde recedat Λ nodo, ardentes vultus tegat: occupat illud IIxo Infestum terris spatium, Phoeboque tegendo
Aptum ter ternas partes quater: atque adeo cum
Per mensem bis quindenis abscedere tantum Α nolis Titan possit ; . transcurrere utrumvis Is nodum haud poterit, quin ipsum Cynthia toto odis orbe peragrato adveniens obducat; at ipsam Quod spatium Phoeben tristi demergat in umbra , Bissenis tantum cum partibus extet utrinque; Per nodum poterit sese traducere, in illo Quin spatio accurrens a tergo Diva ruentes II 3o
eiusmodi partes, ut earum quater senas , sive a , circulus integer continear quindecies, nam 1 3 δ a 4 sunt 36o. Hinc tam in praecedenti , quam in sequenti novilunio fiet conjunctio cum
Sole in puncto distante a nodo minus, quam 38 gradibus, qui est limes superius constitutus pro eclipsi solari . Id quidem hie expressum est;
addi potest illud , si lunaris
eclipsis acciderit satis ante appulsum ad nodum , tum eclipsim solarem debere tantum
praeeedere ; nam in primo casu distantia a nodo pro Simo ,
esse adhuc major In lunatione praecedenti per alios circiteras gradus , et in secundo distantia a nodo, quem jam fugit, debet esIe major in lunatione sequenti per alios itidem circuer Is gradus , adeoque mH-jor 18 gradibus. ερ Duo hic deducuntur , Primo quidem, circa singulos nodos debere haberi aliquam Solis eclipsim , ubi Sol ad eos appulerit, posse autem nullam haberi eclipsim Lunae . Nam singulis mensibus Lunaribus So
l lx motus a nodo est circiter Io graduum , et spatium illud
183쪽
Immittat biiugos umbrae , et turpata nigrescat.
Λtque ubi cum Phoebo concursus habebitur ipso In nodo, nodi ve plaga in propiore; nigranti
Tum qui cum cono occursus praecesserit ante,
Tum dein succedet qui mox , distabit ab ora II 3s Oppositi nodi mage, quam spatia illa requirant,
Queis Dea sordenti caput abdere possit in umbra . Proin poterit Phoebi vultus obducere Diva, Ipsa licet tristi non se demergat in umbra. II O
Ηis 70 animadversis , jam quae memoravimus ante prona tibi fient, ac debita tempora disces. primum etenim semper Titan bis quolibet anno, partem aliquam rutilae frontis velante sorore, Deficiet; neque enim senis congressibus unquam
Esse locus poterit, quin sit, qui proxima nodo II sobtineat, distetque minus, quam insessa requirant Telluri loca, Phoebeis desectibus apta .
quod inducit aliquam eclipsim,qst graduum 36 , eum sit graduum 18 hinc , et inde a no- do. Qitam ob rem non potest Sol per id spatium transire , qui iselim alietibi in illiso assequatur
Luna , et novilunium celebret eclipticum . Gradus autem Is
taprimuntur per illud ter te aes ρβ tes quater , nam a fit 3 sunt 3έ. Deinde habetur illud, ponse Lunam transilire in plenilu- aio nodum utrumvis sine sua ilipsi, eum spatium inducense lux eclipsim ut 14 graduum , di mirum et 1 hine , et totidem l de a nodo, et inter bina ple-ηiluniorum proximorum loca intercedant aci circiter gradus diversae distantiae a nodo.
accidet in ipso nodo , plenilunium praecedens , et sequens accidet in distantia graduum circiter is ab eodem nodo , quae distantia est major , quam illa ta graduum necessaria ad Inducendam eclipsim . Inde autem conlequitur, circa singulos nodos debere omnino haberi
aliquam eclipsIm Solis, sed posse non haberi eclipsim Lunae. o Hinc autem jam pronum est plura consectaria deducere, quae id evincant , quod supra alan. 1 fuerat propositum .
184쪽
Bissenos saltem congressus semper in anno Phoebus habet quovis cum phoebe: bis soror ergo Fraternam quovis frontem veIabit in anno II 3ω Quod s etiam primus naicentis orygine in anni Congressius fiat, fratrem obducente sorore , Ante tibi adveniet, post sextum sextus ab iIlo, Tertia Phoebeae et referet velamina fronti, Quam se bissenis evolvat mensibus annus: Hsς Namque soror CoeIum bis denis orbibus ambit, Acceditque dies bisquinis una diebus
Praeterea, Titan uno dum circuit orbem Signiferum' gyro, et persectum terminat annum.
Quin et, cum geminis possit congressibus idem, Qui sibi succedant porro , se Phoebus in umbra Conderct parte sui, veluti memoravimus; illes Quarto etiam, aut quinto primum si mense recondat
Bis sese, se rursum anno celabit eodem, Cum decimus mensis devenerit, undecimusve, II 6s Terque uno rutilam frontem praetexet in anno.
deiectus Solis habebuntur sinsulis annis. Nunquam enim poterunt haberi 6 noviluniae , sine ulla, eclipsi a cum nimirum aliquod ex ipsis noviluniis sal tem postremum, debeat accide- Te prope alterum e nodis in distantia m nore , quam quRe requiritur ad eclipsim . Sunt autem singul7s, annis, saltem duo. decim novilunia ; adeoque saltem duo erunt eclipt Ica .
Quod si paulla post anni initium habeatur novilunium ec Iipticum, habebitur et alterum post sex lunares menses , tu et tertium post alios sex, quorum postremus finietur ante finem anni , cum singulis annis habe kntur lunares menses rL , et praeterea circiter in dies . Adeoque habebuntur tum treseelipses solares in anno, quo a quidem potest accidere etiam ex eo , quod in binis novilu, nil a se immediate eoasequenIibus, habe apur eclipsis, eum ni-
185쪽
1psa etiam poterit post senox Cynthia menses
Frontem iterum tenebris involvere , terque i h eodginquondam anno ipsa etiam poterit se condere iti umbra. Si prima, et media , aliive extrema in parte recondat o
At quoniam brevius nodos circumjacet ipsi stiro infestum Phoebae spatium; quondam accidet olli,
0ccursum fugiat coni nIgrantis ut inter 0ppositus geminos, nodum quo tempore conuSTransiliit, perque illa ferat se proxima nodo, III fAtque infesta Deae loca, nigrantesque tenebras, Nec tum, per quinos nec dein Latonia menses, 0ppositas fratri, timeat, dum permeat Oras . Hinc erit; ut geminos Luna squalente per illum oppositus annum haud videas. Sed saepe tenebris II 8s
Illa etiam inficiet frontem , Phoebusque latebit saepe etiam, quin se Divaeque, Dei que labores Exhibgant tibi spectandos; si scilicet infra Telluris magnae gremium, infra Tartara; et imostlysii campos Coeli regione feratur II 8ssitum spatium inducens eclipsim solarem sit majus , quam spatium , quo duo novilunia se optinuo excipientia distare pos- sat Sic si in Initio et fine starii, et quinti novilunii ha beatur eclipsis, habebitur etiam ocillino in fine decimi, vel un-ἐecimi, adeoque habebuntur tres
Deinde Iunaris eclipsis ha feri poterit initio anni , tum post alios sex menses lunares ,κ deinde tertio post alios sex,
ante anni finem . Verum ei Espatium inducenst edi ipsim lunarem sita tantummodo graduum 24 minus intervallo inter bina
plenilunia , quod est eIrciter
graduum aci ν poterit transilire Luna nodum alterum, celebra
tis binis pleniluniis hine , eeinde ab ipso in distantia majore, quam quae requiritur ac eclipsim , et tum poterit elab annus integer sine binis Lunae desectibu1.
186쪽
A versa a nobis , quam suspicit India felix ,
oceanusque patens, et, ditibus aurea venis Viscera, quae occiduis America ostentat ab oris. Tum populi aspicient Phoeben,Phoebumque nigrantelo Opponunt nostris sua qui vestigia plantis. II 'O Phoebum etiam et nostra Terra3 ex parte videbunt Deficere hinc variae gentes, aut inde; nitebit Ille tibi , ut supera monui, exemploque probavi Principis , ardentem condit cui purpura Solem, Dum famulos seriunt radii; atque intersita nubes Ir9yQuaesiti aspectum rapiet tibi saepe laboris. Haec reputa , et memori solers sub pectore versa, Ne Coelo, ne sorte putes contraria quondam Accidere his iplis , modo quae deduximus, atque Quas dedimus causas, ne credas falsus inanes. Iro Praeterea 7 , has ipsas si mente revolvere causas Haud pigeat , disces, cur non in partibus isdem Astri seri callis nὶgrescat Cynthia semper, Nec semper vultus fraternos condat in isdem , Quoque locus motu radiis infestus , in oras Dor Quasque abeat, priscas repetat quo tempore sedes.
τε Inde patet.xtiam , cur eclipses tam Solis , quam Lunae non semper celebrentur in iisdem punctis eclipticae , et qui sit punctorum eclipticorum totus, quae period s.
nodos et nodi aucem Iu linguintis lunationibus regredi uuturita, ut integrum circulum ab
so Dant post annos circiter as; adeoque , si loca , in quibus eclipses fiunt , regredientur ira, ut post annos 18 eodem redeant . Quis immo post annos 9 celebrabuntur eclipses in eadem Coeli parte , cum post
dimidiam periodum motus nodorum alter e nodis eo deve
niat , quo Prius fuerat alter , 'adeoque eclipses ad ipsum pertinentes debeant fieri ibi , ubi
fiebant eclipses pertinentes ad nodum praecedentem .
187쪽
fellicet alterutri fuerit nisi proYima nodo, Nec tenebris squalere potest , nec Cynthia fratrem
Abdere: at occiduas noili retrahuntur in oras,
Nec nisi dum novies bivis novus additur annus in OAd veterem redeunt positum, sedesque relictas. Ergo etiam locus ille, Deam qui mergat in umbra, Quique tegi vultum Phoebi sinat : ibit in oras ipse quoque occiduas, lustris et quattuor annus Cum deerit, refluae lentum vertiginis orbem aras perficiet, Coeloque iterum se reddet eodem. Quin et cum medium iam gyrum absolverit , atque Alterius nodi sedem iam ceperit alter, Tum quoque nigrantem conum pervadet in isdem Diva Iocis , fratremque plaga velabit eadem . mohst idem γλ sedes repetet cum nodus easdem, Ipse etiam motu Divae se cursus eodem Diriget in Boream pariter, vel figgus in Austrum. Cumque et vecta fuga tum Cynthia tendere eade PDebeat semenso post tot discrimina eundem 3is positum toto Divae nam semita Coelo Acquiret rursum, quique eminet arduus alto
a Una periodus motus no- et paullo post, quam apogesim
se iam, quae est annorum I 3, ad eandem positionem redeu quatur tere hinis periodis seeunda vice , habemur et nom*0lus apogei Iunaris , quae vilunia , et plenilunia sere in W uisunt annos plus quam i8, eadem distantia tam a nodis , V minus quam et s. Hinc post quam ab apogeo, unde oritur circiter annos et Orbita lu- periodus quaedam paullo lon- .h tis, et nodi redeunt iere ad gior x8 annis , quae continez Utidem positionem . Verum lunationes Ha, et post eam allo post absolutos 18 an- periodum aberrationes motuum , paullo ante , quam nodi Iunarium redeunti fere eaedem ; i
Uςὸut ad eandem positionem, ae ejusmodi periodum obser-
188쪽
Vertice apex contorti axis, Phoebenque moratur, Restituet sese, atque eadem prope signa reviset Rerum eadem facies consurget, priscus et ordo , I 23 QCum prope tersenis nova jam se adjunxerit aestas. Λ1h ubi post denos. nonus vix coeperit annus, Λnte suis penitus nodorum vincula quam se Restituant punctis , pene aeque proxima eidem Nodo sive jubar planum induet , atra silebit Ia 31sSi voe Polo latitans, post quam tribus acta per auras, Et bis centenis , et bis Latonia denis Iam vicibus, fratrem convenerit, opposito veTot pariter vicibus jam plena effulserit Axe. Hinc eadem fratris defectibus , atque sororis Ia o Tum prope jam series rursum se reddet, eadem Atque iterum Coeli parti, serra que redibunt. At quoniam 73 his demum salebris emersimus, illud φvationum Iunarium primus Omni'. aggressus est Halleyus , ex qua pro sequentibus periOdis desumi possunt correctiones tabularum ita , ut loca Lunae
fingenti et Astronomiae , et Ceographiae , et Nauticae ho
Numerus ara admodum di-Iuel de , et vero etiam poetic sylo exprimitur per illud tribus , et bis centenis , et bis denis. Si superiorum motuum desiderentur accuratiores nulneri iPeriodus nodorum est ex e Ie mentis Caillii an r3, dier. - , hor. s, quod exprimitur per il-Iud, dum novies binis novus ad . Giur annus ς Periodus apogoi Iunaris est an. 8, dier. 3o9ν hor. 8, min. 2o adeoque dia eiusmodi periodi sunt an. x , dierum 1s4 PrOXime, quae cum simul nondum adaequent unam 'periodum nodorum , idcirco 'tempore unius nodorum perio- 'idi apogeum Lunae non redibit accurate ad idem Coeli pqn- qehunt , sed ad ulterius quodpiam, et idcirco dictum est Restituet ses , at 3κe eadem prope funare- viset, addito illo prope. Men- ζses lunares ara requirunt quam ' Proxime annos Iulianos i 8, dies 'la . idcirco dictum est dubi te
ra Exposita causa , et limi libus, ac periodo eclipsium, hic 'postremo loco proponitur diti h
189쪽
Accipe , quod facili praesentes numine Musae Eκpediunt, Pindique pater de vertice Phoebus Ia s pso sto p 'dit plectro, fidibusque c*nori . Scilicet immensi quicunque e partibus orbis Sus iciunt Phoeben cum defieit, atque nigrantes
obducit tristi turpans caligine Currus, Unum omnes,et idem spectant simul omnibus una Iaso Pars tegitur nitidi vultus, et tempore eodem Incipit obscuro frons prima nigrescere velo omnibus, aut penitus perfundi desinit, atque Incipit educi simul omnibus ; et sugit umbram
Progressa, ac pleno rursurn nitet ore per auras.
Atque hinc proh quanti Terrae mensoribus, atque
Immensa incerto tranantibus aequora cursu
Proveniunt usus , vento procul acta tumenti Cum ratis ignotas errat male tuta per undas
crimen inter eclipses Solis, ac eclipses Lunae , quod sternit
viam ad exponendum ingentem ipsarum eclipsum usum in Geo. graphia, et arte nautica . Nimirum singula phaenomena eclipseos Iunaris eodem modo fere accuratissime eodem mois iuento temporis apparent spestatoribus omnibus constitutis in toto eo hemisphaerio terrestri , cui Luna est conspitea; at in Solis eclipsi eodem
Romento temporis alii spectatores Ionge aliud vident, quin
temporis Sol latet totus , aliist tus cernitur sine ulla eclipsi, ut diximus adn. I. Ratio discriminis est manifesta , quia nimirum eclipsis Lunae est desectus Iumiuis ici ipsa, Luna immersa in conum umbrosum Terrae, quem idcirco omnes simul vident , qui Lunam vident; at eclipsis Solis est desechus luminis emistia toto disco Solis, vel ab aliqua cjus parte, et intercepti a Luna interposita , quae visa ediversis punctis superficiei teris inris refertur ad diversa loca regionis solaris. incipitur a tem hic a Luna, et nominantur initium , ac finis ec Iipseos , et illae , quas appellant phases, nimirum par. tes disci lunaris , obscuratae ,
190쪽
Telluris 74 saciem in longum partimur, et oras I 26OImus in Eoas, totumque absolvimus orbem. Tendimus in latum 1 medio circum undique, quarta tri Et gyri partem ad Boream,aut numeramus ad Λustrum. A medio in latum si noveris ire , vel ora I 26sQuantum opus in longum a certa, ut pertingere possis
quae definiri solent Per partes diametri Lunae , quam astronomi , ut et Solis diametrum, pro hisce phasibus exprimendis clividunt in duodecim digitos. Proponitur , quid sit longitudo , et luitudo geographica e prior excurrit per totum aequatoris circulum in orientem, posterior per quadrantem cireuli hine , et inde in Bois ream , vel Austrum versust alterum e polis . Nimirum in globo Terrae habentur bimpoli , ut in Coelo , circa quos fit motus diurnus, quorum alter dicitur borealis , et alter auis stralis. Ab iis aeque distat circulux ille maximus conversionis diurnae, quem lib. I. adn. a , diximus appellari aequatorem. Omnes semicirculi , qut abeunt ab altero polo ad alterum , dicuntur meridiani ; et eorum aliquem ad arbitrium se- Iectum Geographi appellant primum meridianum , plerumque autem solet esse is , qui
transit per insulam Ferri, quod apud Gallos lege statutum est pro Geographis omnibus. M ridianus loci cujuspiam, ut Romae , vel Lotidini est is , qui transit per ipsos polos, et eum
locum, et determinat tam longitudinem , quam Iatitudinem geographicam ipsius loci; nam longitudo geographica dicitur
arcus aequatoris , qui eX currica primo meridiano in Orientem
usque ad meridianum Ioci; latitudo autem geographica diei tur ille arcu ejusdem meridiani, qui jacet inter aequatorem, et ipsum locum , ae est distantia ipsius loci ab aequatore ata sumpta in superficie Terrae per arcum circuli maximi perpendi eularem ipsi aequatori r ipsa latitudo dicitur borealis , vel australis , prout locus respectu aequatoris iacet ad Boream , vel ad Austrum . Longitudo, et latitudo, quae in Terra astitnuntur respectu aequatoris, in Coelo assumuntur respectu eclipticae numerati dolongitudinem a principio Arietis , et quae ad aequatorem eo de re modo reseruntur, dicuntur ascensio recta , ac declinatio , quod hie innuo ad indicandam diversam eorumdem nominum si gnificationem hic pro Geogramphia, et superius adn i 8, pro Astronomia.