장음표시 사용
211쪽
cernitur, ut libet; extrorsum si scilicet ipso
Eductus lente tubulus removetur ab orbe, vel contra introrsum protruditur, atque propinquat.
Ergo ubi protruso tubulo sat proximus orbis I 3s Excrevit, rutilaque apparet lampade major; Ipse viam Phoebi medius si respicit axis, Immotusque manet; Phoebus prius integer, inde Falcatus magis, atque magis , jam parte latente, Aspicitur, donec totum se denique condat. I o Tum vero, ardentem qui lampada condidit, orbis Undique detortis radiis in margine summos micat, et puro rutilus nitet annulus igne .
quidni figitur similes pariter sint illius ortus, itrantem in medio Phoeben qui cingit olympo, et sta exisque via radiis tribuatur uterque
diorum per id transeuntium excipit in circulo plano exhibente Solis imaginem , quae Potest esse vel major, vel minor circulo, prout ipse circulus reis trahitur vel protruditur ad soramen . ubi imago Solis est
minor , es tota tegitur a circu
lo , apparent circa ipsum circulum annuli lucidi , et vero etiam colorati . At ii nascuntur ex diffractione radiorum transeuntium per illud tenuesoramen relictum in tuba vertice . Ad rem apte repraesen tandam oportet admittere radios libere advenientes ad cirisculum suspensum , uti libere adveniunt radii solares ad Lu
circuli sit aequalis diametro ap- p.reati Solis. post hujusmodi constructio-tia dirigendus erit tubus in diem, etsistendus ita, ut Sol 'iu diurno progrediens devetiit ad ipsum circulum. Si ita
diligatur 'tubus , ut via centri Solis transeat per centrum cir- stli , repraesentabitur eclipsis Solis totalis , vel annularis , Idut diameter apparens circuli idei it non minor , vel in i dos diametro apparente Solis. latu velo in casu eclipseos Ralis, adhue circa illum cir talam apparebit circumquaque astulus lucidus ortus a radiis tr exis in margine circuli.
bleus solem admittit in I O- M penitus obscurum peI e X.
212쪽
Haec illi: s Verum ista, cave sententia mentem Ne tibi transversam abripiat; rationis inane Nec Pondus, nec magna virum te nomina fallant . Namque ea, quae geminis certa experientia cultris I I. Intervalla docet, per quae se effundit agendo Μutua vis, radiosque ciet, satis una nitentem Longe alios ortus evincit habere coronam.
Scilicet in decies denas si sorte resolvas Particulas digitum, partemqua acceperis unam, rues Quamquam adeo tenuem; longe tamen usque minori Deficit in spatio , nec jam vis ulla citat Sollicitat radios, et recto 1 tramite flectit. Ergo etiam intorto qui lumine viribus isdeni Annulus atratum Luna i cingeret orbem, i 16 2Λretior usque foret, digiti centesima quam pars. una Nullum etenim, incurvo aut Phoebes de margine, pun
Sive quod assurgat magis, atque 1 margine distet
y Bam non posse esse cauissam annuli , qui apparet in clipsibus solis , evincitur iIIo experimento , de quo adn. 6. Nam per id experImentum n- venitur distantia Illa , in qua agit ad sensum vis radios de torquens, quae distantia est dimidium ejus intervalli , qu hinae acies distant a se inviis em tum , cum prἔmo incipit apparere iIIe umbrosus tractus inter duos lucidos ductus ; nam ubi acies plus distabant a se Invicem, adeoque a medio plus, quam per dimidium illius ultima intervalli ; radii per medium transeimi ea progrediebanis
tur re M. Porro ea distantia essperquam e Sigua ; invenitur enim multo minor , quam unarentesima pars an ius digiti . Iam vero an riuius , qui iaLuna inde oriri possit , no potest esse erassior intereali ejus distantiae ; nam a super ficie Lunae obversa Terrae nulli radii solares deveniunt ad oculum , nee vero ulli a spatio , quod magis a Luna diastet; eum radii remotiores re .cta procurrant ulterius , Meo que non detorqueantur introrsum ad oculum . Porro par centesima digiti in distantia ad εο enormi ab oeulo , uti est
213쪽
Longius, inflexa percellet luce tuentem. Namquecumque oculis pars dorii obvertitur, illa Lumine fraterno viduata nigrescat, oportet :At spatium 1 dorso protentum longius alto vi radios flectente caret, qui tramite recto proin fugiunt, Iongeque alias labuntur ad oras. His animadversis, tuth ipse attingere metam IIcitiam potes, et certis errorem agnoscere signis. Nosti etenim, aethereas quam Luna recedat in oras
Ardua; nam terris decies mage surgit ab imis Eductum Coelo tollans caput, ipsa suum sequam gyro Tellus immani flectat in orbem o 1rs Rosti etiam sensim minui , ac vanescere demum , Dum procul aufugiunt, spectatoremque relinquunt , quaecumque in tu insur, molemque proinde minutam Usque adeo, atque adeo procul a Τellure remotam Haud cadere insensum, et mortales sallere visus. ago
tuaa , est ita tenuis , ut om tem sensum effugiat . Sunt us-stae ad Lunam circiter fio se isae diametri terrestres , quorum fingulae eontinent quamproxime pedes Parisienses aO, Ooον ροο, sive partes pollisium centesimas 24, o oo, o oo, ooe, inra qua distantia una centesima pparet sub angulo minore duo Fus minutis quintis , quae te ditas, nisi vis luminis sit adis
omnino non cadit , ρnnis uinὲsilem nee ampliorem illum , t linguidiorem exhibere P
itsi , qui in eclipsibus Solis 3pprent Protensus ad distantiam
ctiorem, et vividiorem, situm intra ipsum , qui adhuc sensi-hilem crassitudinem habere solet . Is annulus in eclipsi artiis fiet ali illa etiam , quam suprae expressi, est admodum sensibitis, ob exiguam distantiam oeul, a circulo , in cujus margine fit diffractio, quae ibi potest signere annulum eramum per plura etiam mi uuta prima Distantiam Lunae, 6o semidiametrorum circiter , expressi per xo circumserentias Terrae, quarum singulae eontinent paullo P us , quam senas ienaidi
214쪽
His tibi perspectis ultro patet , hic nihil illis Viribus, et radiis tribui nil posse retortis;
Quamque tubo e medio praebet, qui proximus ora, Phoebeosque ignes orbis tegit , aethere ab alto Non posse hanc oculis Phoeben praebere coronam . I 83 Adde quod, et radii, quos vis ea flectit, eundo Se tenuant magis , atque magis: namque impare nisu, Flexibus atque adeo imparibus torquentur , et ille Immensum, hic recto vix quidquam a calle recedit. Tanta igitur demum post intervalla viarum iso Inde oculis lumen tam tenve allabitur, omnem Ut fugiat sensum, et motus vix excitet ullos. Et quisquam radiis memorata lege retortis Iam tribuat natam celato Sole coronam Nec minus 33 ille tamen veri 1 2atione recedit, a9sro Aeeedit tenuitas illius Luminis y nκm inflexio illa radiorum fit in angulis admodum diversis pro diversa distantia a margine corporis inflectentis . Quare illud lumen , quod ad venit ad spatium ita arctum , distrahitur in immensum in tanto intervallo a Luna ad Ter .ram , in quo eius particulae divergentes recedunt a se invi cem in immelisum ; quod quidem eum annulum debet reddere prorsus in seni sibilem . Est et alia sententia de eodem annulo , cum suo erperimento , quam eodem anno
numentis Academiae Parisiensis Ili reus, observato quodam velut annulo circa globum Soli interpositum , qui oriebatur a radiis, quos ob scablitierri globi partes anticae limbo proximae reflectebant ad posticas. . Verum et 1s annuIus in Luna esset et tenuis in immensum , et languidus. at Progredior hic ad senten. tiam communiorem , quae tribuit illum annulum atmosphaerae, quam in Luna admittunt, qui ita sentiunt ; et quidem non desunt, qui serio amrment, se vidisse in Luna, pol illimum tempore solaris eclipseos, etiam fulgura , quod quidem et Volfius admittit, ac serio prosert ad probandam atmosphaeram Lunae . At Praeterquam- quod nunquam In Luna illustrata a Solet videmus nubes ,
215쪽
Qui sibi lunares confingit, et advocat auras Auxilio, atque aliter sic omnia solvere tentat. Se ilicet ut nostrum late circumfluit orbem, qui ventos ciet, et nubes qui sustinet, aer, quo propior terris, hoc densior, idem ubi in Λxem 2oo Erigitur, sensim aetheream tenuatus in auram; Ipsam etiam Lunam limili sic aere cingi, Ac ventos sentire suos, gravidasque futuris Imbribus, et multa ruituras grandine nubeS . Est quoque, qui tacitam multa jam nocte per umbram Alta tubo , et vitreis speculatus lentibus astra, 2os In fusca Lunae facie nimbosque sonantes, Fulguraque , et celsas ferientia fulmina turres Visa sibi narret, juret quoque: mentem, animumque
Usque adeo praecepta animo sententia ludit: χio Hanc vero radios partim reflectero, partim, Introrsum torquere auram , rutilaque corona
Nigrantis tristem Phoebes circumdare frontem: cumque eadem 1 dorso Lunae se tollat in Axem Altius assurgens; ipsam quoque se mage in altum, a I sHaerentem fronti Phoebes, attollere lucem. Verum age , queis etiam hunc liceat configere telis
eam maeuIae nobis eaedem semper eodem modo appareant ;qllia non videt , salgur , et illimen esse objecta adeo exi Ida, et tam tenuis Iuminis , ut in tanta distantia nullis rim- dido telescopiis percipi possinit 0tinioni animo praeconceptae tribgendam puto phaenomeni omnino non existentis percemptionem imaginariam ; nisi sorte provenerit ab aliquo interno tremore fibrarum oculi fatigati diuturna applicatione ad te- Iescopium. ra Atmosphaeram lunarem ego quidem nequaquam admit
nulla , quae ipsam impugnant; verum et haec ipsa fusius , et alia nonnulla exposui in mea dissertatione de Atmosphaera
216쪽
Errorem , expediam. In primis te plurima, Lunam Haud ullo circum persundier aere, qui sit Huic nostro assimilis , rite observata docebunt. 1aci Aspice cum puro nitet aethere, seu petat auras
Cornibus obstantes primis , seu plena superbam ostentet frontem, rutiloque simillima fratri
Nocturnas vincat tenebras , atque obruat astra;
Nonne vides , certo quam limite fulgeat oris 12sExtremus teretis margo, et quam lumine demum, Aequali in fuscam lux desinat aurea noctem At mediam si forte Deam circumfluus aer Ambiat, et quo se magis aethera tollit in altum, Hoc magis in vacuum sensim rarescat inane; Ipse etiam extremus confuso in margine limes Palleat, ac sensim incertus Vanescat , oportet.
Quid δε quondam, quae fixa vocant,dum Sydera dorso
Lunae, quibus an satis secerint, qui, eandem atmosphaeram posterioribus annis admittenIes , expresse ediderunt, se meis Omnibus argumentis respondisse , lectoribus judicandum relinquo,
si qui sorte id negocii suscIpere in se vel Int , ut rem ipsam cognoscant, ac judicent. Dico autem , in Luna nullam esse iatmosphaeram siuni l em
magis tenuis sit , quo as Iurgit magis supra Iunarem superficiem, donec evadat paullativi insensibi Iis ; suspicor enim , ut dicemus paul Io Inferius , cirea Lunam haberi fluidum quoddam simile nostrae aqua , quod nimirum certum habearlimitem superficie i supremae , in qua plurimum adhuc disserat a circumjaceti te aethere , multo densius eodem .ra Primum argumentum a li.
mite admodum distincto In margine lunaris disci, qui margo, ubi est lucidus, apparet distincti stimus, et, ut dicimus, terminatissimus . Si quis Terram longe prospiceret , videret uti
que marginem admodum confusum, lumine in recessu a cenistro se sensim attenuante una cum ipsa atmosphaera a Secundum argumentum a Iumine fixarum , quae a Luna occultantur. Protuli in eadem
Dissertatione plura testimonia
217쪽
Contegit obscuro inferior, seu Virginis ora Erigones , sive alterno qui lanere fratres 133 Aethereas subeunt sedes, oculumve nitentem Raptoris Tauri, aut Nemeaei corda Leonis Nonne ollis rutilum paullatim obtundere lumen Drotinus, et radiis lentum ingenstrare tremorem Inciperet , densis dum tandem involveret umbris ΣΑΦΑt perstant immota, nigranti et proxima limbo Intactum servant jubar , ac percellere acutis Inspectanto in oculos telis', et tum ne pergunt 11 laeso rutilare: atque atrae ubi den que frontis Curvatum attigerint limbum , tum tempore puncto 2 sDispereunt simul , ac penitus conduntur in umbra a
ualis, ubi placido tenuis globus a Fre pendens , Quem pueri molles olim , innuptaeve puellae E pingui lympha canna eduxere palustri
nimIrum in 'ejusmodi occultationibus non sensim minuatur earum lumen ; sed sine 'ut Ia
praecedenti mutatione , aut tremore momento temporis velut
intereant. Ego sane multas Vidi Dccultationes ejusmodi , qui nunquam deprehenderim ullum
indicium atmosphaerae paulatim auferentis lumen fixae occultatae a limbo Lunae obscuro, nec ullam imaginem satis vividam ejus momentanei interiistus totius luminis invenire potui Praeter illam , quam hic adhibui bullae illius , quae
in omento tempori ad Isrupta evanescit.
Sunt quaedam observationes mutati.nis cujuspiam a nonnuIIis Astronomis aliquando deis prehelisae et iii fixis , de quihus hic agimus , et in Plane tisi de quibus In sequenti adnotatione ; sed eae sunt admodum rarae, si eomparentur eum oppositis, ut patet ex testimo
illis , quae in ea d issertati ohe
protuli e vera autem , et permanens atmosphaera deberee semper aliquid, nee ita parum mutationis gignere. Deinde alia mosphaera nostrae similss gigneret phaenomena admodum diversa ab iis , quae dicunt ut visa in iis admodum raris observat ionibus . persecutus sum ibi diligenter ea ipsa phaen O.
mena, et curvas, quas videreis
218쪽
Inflantes, calidumque sinu inelusere vaporem, 23o Adverso dum Sole nitet, pulchrosque colores Alternat, pictaeque refert Thaumantidos ora ;Si subito graviorem auram , aut persensit acutam Forte aciem; disrumpitur ilicet , et perit omnis Forma globi, fugit ex oculis speciesque , colorque assTemporis in puncto, ac tenues vanescit in auras. Illa 3 quoque, haud ullis quae fixa in sedibus orbem Libera signi serum percurrunt , astra , cruenti Sive globus Martis , seu Iupiter, aut Venus alma, Saturnusve piger, seu qui talaria plantis 26o Tantum mane novo, seu primo vespere nectit; Illa etiam Phoebes vultum cum sorte nigrantem Paullatim subeunt, sorinam corrumpere sensim Nam longis suspecta tubis trans vitrea septa Formam oculis pracbent jam proxima facta rotundam Curvarique sinu in medio , incertisque cieri 16sΜotibus aspiceres, dubia et caligine mergi. Ast ea proveniunt secus omnia: nullus ad ipsum
rima, cuius quidem et emersio derunt eiusmodi ; vel alicui haberetur ante immersionem , parti crassioris atmosphaerae so-.ob re ira tionem ingentem: mul- laris delapsae eo ipso temporeto rarior atmosphaera adhuc in Lunam, ut eadem est origo pareret mutationes multo ma- Aurorae Borealis hic apud nos fores, quam quae dicuntur ob - juxta Matranti theoriam.
servatae . t Tertium argum ntum a BHinc eas ego rariores obser- occultatione planetarum. Quam vationes explicandas censeo vel plurimae observationes nullam per llusionem opticam a te le- exhibuerunt, ne minimam quis c op i is ortam, vel per aliquid dem mutationem et exiguus ea in atmospli aera nostra interposi- rum numerus aliquam obtulit ruin ; nam in earum nonnullix admodum eXIguam . Fluc re--lii observatores alibi positi , deunt, quae supra de fixis clicet idem observantes, nihil vi- ximus, sed illud planetis Pe-
219쪽
Iam limbum perdircta Deae tremor occupat : idem Illes manet diae nulla caligine turpis, 27o
aut fronti fuit ante nitor, nec forma rotundi Lumine compreta intorto corrumpitur orbis o
ri CCedit, si quod, qua lucem discriminat oris Haud pleni Divae nigranti limes ab umbra , Non illo ineertus dubia caligine visum Irs
Fallit, nec caecam lux excipit aurea noctem
Sensim, perque gradus: densissima jungitur umbra Fulgori pleno, ac penitus contraria formis Incurrunt in se oppositis, et proxima pugnant. At nostro assimilis si sors circumfluus aet r8s Circum obeat Phoeben; confuso limite margo Umbrosum dirimat radianti a lumine traditani , Namque jubar deflexum auris imperviis Itiel Directae, et Phoebo loca nondum objecta , nitente 'Spargeret irrorans imbre, affusasque tenebras Molliret, primo ceu mane Aurora nigrantem Paullatim noctem fugat aurea, et ante patentes
Perfundit rutila campos aspergine, quam se
culiare demonstravi in eadem Himertatione ; si atmosphaera
Lunae erit vel immensae cujusdam tenuitatis, quam Eulerus admisit, in qua tota restactio horizontalis esset aliquot fecundorum tantummodo ; Iovis formam, qaotiescumque Oeis cultatur a Luna , debere esse ita ellipticam, ut ax Ill longioT deberet eme duplus brevioris.,s Quartum argumentum a
limite distinctissimo inter pamtem Lunae lucidam, et obscaram , quem ls mitem atmosphae
ra redderet valde eonsus in AEil Iuminarentur enim partes intermediae lumine reflexo , ut in crepulculis, ob quod a nocte ad diem transiretur sensim .
Apparent in Luna quotidie lucidissimae quorundapi montium cuspides, radicibus , et subjecta valle nigerrim Is ita , ut nullo modo sub sensum cadant. Apud nos perquam exiguum νpotissimum in ipso Solis ortu, vel occasu , est diserimen Ia-
220쪽
Erigat, ac pleno Titan iubar evomat ore . Accedit, εδ quod si nostris par ambiat auris aso Divam aer, pariter sua nubila norit, oportet, Candentesque nives, quibus extima frontis imago Μutaret sermam saepe , ut qui vertice ab alto orbis, quo vehitur Phoebo, despectet in ima Telluris facie campos, maria ampla, lacusque 29sΑffusos, vallesque imas, et culmina montium Edita , inaequali tueatur perlita luce Singula, dum puro late pellucida Coelo Aeris aura nitet, quae, nubibus obruta densis Dum tegitur facies Terrae, indiscreta niterent 3oo Omnia, et aequali confusa in luce laterent. Atque idem, gelido loca quae sub cardine duram Persensere hyemem, nivibusque albentia candent,
Clara magis, quam Vere novo , aut aestate videret
Ardenti, cum se nivibus jam nigra solutis 3os Spectandam Tellus praebet, frondesque virentes Per nemora erumpunt late, rupesque sub altis Montibus, atque imis horrent in vallibus umbra . At Lunae in vultu non haec discrimina formae, Non jubaris produnt sese: manet una, eademque 3 Io Umbrarum facies, dum parte effulget eadem Phoebus; nec varii percellunt Iumina ductus,
Ipse nisi ardenti dum fervidus imbuit imbre
m inla in parte montis immediate illustrata a Sole, et par te reliqua , quam illuminant radii ab atmosphaera reflexi .ar Quintum argumentum a constanti forma , et lumine partium Lunae in eadem positione ad Solem, quae . nubibus , et nivibus mutari deberent, ut diversam omnino formam prae se ferre debeat Terra diversis tempora bus ex ilia