De solis ac lunae defectibus libri 5. p. Rogerii Iosephi Boscouich ... Ibidem autem et astronomiae synopsis, et theoria luminis Newtoniana, et alia multa ad physicam pertinentia, versibus pertractantur, cum ejusdem auctoris adnotationibus

발행: 1761년

분량: 402페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

201쪽

DEFECTIBUS. LIB. II. 14 fcredidit immensum late vulgata per orbem t

Dum nempe e nitido Lunam deducere curru Thessala tentat amis cantu , rhombumque potentem Circumagit, miseram nequidquam tendere contra, I 33sΝequidquam obniti, vacuas nisi pulsa per auras Aera sonent, cantusque negent audire timendos .

saepe igitur totas fama evulgata per urbes Nocte volat media, Lunae nigrescere frontem . Excurrunt matres tectis, iuvenesque, senesque; a 3 9σFit clamor, pelves, et tintinnabula tota Urbe strepunt, montes late , campique tesultant. Illi instant, surdasque Deae nituntur ad aures Thessalicum ne carmen eat , neu cogat Olympo Delabi invitam, sacris et adesse nefandis. Λt Phoebum, subitis cum Tetras obruit umbris . Aspectumque negat populis, scelerata perosum Consilia, infandas caedes , et mille per orbem

Martialis, I ib. IX. e P. EL. Quae nune ThessaIleo Lunam deducere rhombo ,

Verborum tanta ea dit uti, r.e pastiter pelves, et xintinnabula , dicas, si . Fulsari. Pam nemo tubas, atque aera fatiget r a laboranti poterit succurrere Lunae .

In aestu seribendi adhibui Petrum Apollonium t habent ue/uo hemistichia quae ibidem in sine ejus loci Excidii Hie. lira legeram , pertinentia ad rosoIymitani. eomm sus ad ora

etamor iit, quantum pavidae succurrere Lunae certores populi tinnitibus aeris aeuti Ingeminant, surdasque Deae, nituntur, ad aures Thessalie uin Be earmen eat.

202쪽

08 DE SOLIS AC LUNA E

Horrendas Iabes , inse1tam avertere frontem, Et clades, olim et ventura ostendere damna. I O. Sic quondam extincto miseratum Caesare Romam, Cum caput obscura nisidum ferrugine texit, Impiaque aeternam timuerunt saecula noctem. Non 39 tamen haec semper vanae deliria mentis .

Adfuit illa dies, qua summo ex aethere Titan I Os Dum videt infami pendens de stipite Numen ,

Horrendum scelus , et caedem aversatus iniquam , Involvit caeca attonitos caligine vultus. que Tempore quanquam illo Tellus quoque , et ardua quae- Culmina terrificis meritum testata dolorem I IOMotibus, ipsa etiam vasti tumida aequora ponti, Atque omnis caesum ingemuit Natura Tonantem. Oh , caecas hominum mentesi oli pectora dura Heu nimium, durasque super durissima cautest Natura ingemuit: disrupta cacumina summis 4 Is Montibus ; ipsa altis emissa cadavera bu1tis: Λst unum mortale genus nil vulnera curat

Flagitiis inflicta suis, Numenque peremptum: Quin etiam Relera ingeminat . Nec terra dehiscit Abrupta violenter humo i nec fulmina ab alto I ao

Ingeminata ruant, summosque evertera montes,

Et properant meritis Tellurem involvere flammis Quo tamen abripior λ non hoc mihi Divus Apollo, Uranie nec movit opus; pars multa laboris, Restat adhuc: sas interea consistere sessum , 1 2sEt vocem reparare, novasque resumere vires.s; Hujulae libri finis reeita- Quadragesimae, hoc episcidium

tus Romae in Arcadum con- ascepit tempori idoneum . ventu penula ima hebdomada

203쪽

SOLIS AC LUNAE

DEFECTI' BV S.

HACTENUS in medio cur sol, cui aurea quon

Uoficiat cursu Phoebe, et serrugine multa dam Involvat nitidos puro vel in aethere vultus: Nunc age i , velati nigrantem Iampada Solis quae tonuis circum lux ambiat; unge repente sExiliant toto radiantia sydera Coelo; Cur penitus merso tenebris Titane , per auras Nox ploena atratis non prot; nus evolet alis; Cur, medio phoebi vultu latitante, serena plena dies niteat fronte , Inlaesumque tuenti io Exhibeat iubar, expediam, causasque latentes Protinus evolvam, primaque ab origine pandam.

Phoebe , tibi obducta effusi jam fronte capilli i

i Proponuntur praecipua G- tum non habeatur nox obsenis plia argumenti , quod hoc li. rissima, sed quoddam velut ere. bro pertractatur pertinent au- pusculum e cur dimidio etiam tem omnia ad eclipses Solis r Sole deliteisente , vix ullum quid sit lumen quoddam , quod detrimentum luminis sentiatur, Solem ambit in totalibus ecli- die adhuc admodum elara, se-psibus penitus delitescentem z re ut P ius. ear in eel ipsi totali Solis ap a In invocatione 3nnuunt arpareant stellae interdiu δ cur eorum Phaenomenorum cansae.

204쪽

Si spargunt coeleste iubar, si lumine tanto

Sydera, quae condis praesens, rutilare per umbram Is Mersus aquis, tectusve Polo permittis, et idem, Dum procul et campos , et Crassas aeris auras Irradias, renua perfundis Iuce tenebWas, Dimidiaque licet velatus fronte , rigentes, Quantum fas, oculo fibras distendis in imo; zo Huc ades, et trepidum praesenti numine vatem Usque rege, atque novas in carmina lassice vires. Si quondam Terris 3 propior dum Luna sub alto Fratre meat, medium subeat, penitusque recondat; vix bene Phoebei sese pars ultima vultus asAbdidit; aethereas longe, lateque per oras, Per circumpositos tractus maris, ardua perque Culmina, per vallesque imas, camposque patentes Protinus incerto mixtae pallore tenebrae Funduntur, rapiuntque diem : se prodit ubique 3 o Illa eadem rerum facies, quae Vespere sero,

occiduas fessos cum jam demersit in undas Quadrijugos Titan; necdum tamen aethera in altum Evexit bi jugos, nec dum Nox horrida fusco

Illud lumen virea Sollam, ostenis detur infra, proventie ab atmotaphaera Solis, quae concipitur, ut Phoebi coma : astra sub ata pectum venirent semper , nisi nimia Solis luce obruerentur per diem : lumen solare refle aeum ab aEre circumjacentibus regionibus Imminente , quibus eclipsis non eIh totalia, Crepusculum parit in ipsa totali eclipsi: nimia vis luminis a dimidio etiam Sole emisti ita te a

dit oculorum fibras , ut majore lumine vix tendantur magis. omnes ejusmodi causae ad Phoebum pertinent, qui invocatur.3 Phaenomena eclipseos in. Iaris enumerantur et patior Cre. pulcularia astra clariora se prodentia, exigua enim ne tum quidem in conspectum veniunt alumen circa Solem delitescens

tem , quod quidem est duplicis generis; nam quidam veluta anui us ambit Ioeum Solis ,

205쪽

DEFECTIBUS. LIB. III. Is I

Involvit penitus velo terrasque, Polumque; 33 Seu cum mane novo roseum caput extulit undis Aurora, et primo conspersit lumine flores. Ipsa sub obscuras videas rutilare per auras Sydera, sed tantum quae sydera nocte serena plenius aerios collustrant Iumine tractus. AOAt nitidus Phoebi obductam circum undique frontem

Annulus aurata perfusus luce coronat.

Ille quidem, ardentis qua parte Iatentia spectat ora Dei interior, clarus magis: altior idem Qua sese attollit, rutilaque a fronte recedit, AsLanguescit sensim, atque levi minus emicat igne . Excipit hunc longo protensus in aetheha tractu Languidior veluti rhombus: procul altera in ortum, Altera in occasum cuspis procurrit: at illi Lactea lux, qualem celsi de vertice montis sopallenteS nebulae , aut qualem aethere mittit ab alto Quae superos via longa Iovis deducit ad aedes. Verum ubi vix tenuem Phoebei Cynthia vulti Particulam progressa aperit; procul ilicet om asAnnulus, atque omnis rhombi pallentis 3 - nis. mago ss

se viam pro Iove ad e ndo ; quae quidem omnia e

qui eo est vividior', quo Soliptopior , et hic quidem solet esse satis amplus , latitudinem

unum etiam gradum superante, licet mentionem faciant Astro- domi etiam tenuissimi annii

et vividissimi, qui sit Coneeti'

uico Lunae, non Soli. Deinde in obscurioribRa eclipsibus apparuit aliquando etiam quidam veluti rhombus pr cur- s in binas admodum Ionaeas velut cuspides hinc, et inde a vanescunt, ubi primum

tur, Sole autem vel dimidiciamum detecto, habetur am Onan Ino clara, et integra

Effugit

206쪽

is1 DE SOLIS AC LUNAE

Effugit ex oculis: -ix astra seqtiuntur, et ante

Quam medium puro Titan caput efferat Λxe, Plana sere, claraque dies in luce resulget. Horum principia, et causas si nosse latentes Quasque cupis; primum expediam, quid fulgidus ille corinnulus, ac tenui pallens sit lumine rhombus. Sunt 4, quibus a radiis Lunae stringentibus orbem,

Incipiendo ab annuli causa, eam aliqui desumum ab illa proprietate luminis , q iam

Optici appellant inflexionem . uel diffra tionem : hic autem innuitur et ipsa proprietas una cum reliquis lucis proprietatibus , et ejus causa . Dum radius luminis abit per medium homogeneum , p greditur perre etam lineam : si incurrat in nrpus heterogeneum , habet re-

onem , refractionem , di Lflex dem. Nimirum , si de .

ita: hita amplam novi corpo- veniat a. 'em pars eius radiitis superst*. 'ars ingreditur inteflectitur , F iam in priores

endiculati '' . aitur incurrat perper ringitur , nimirum ingrcu

rari, vi

rectione sui motus

Quod si

tradat tartammodo exti mam

partem rovi corporis , a cive

niens ad distantiam perquam exiguam ; propreditur quidem , sed mutata itidem directione i neris ita , ut alii e radias praetervolantibus deerantur introrsum in umbram ab ipso corpore proiectam , alii extrOrsum ad partes umbrae oppotiras. Causa horum Phaenomeno rum omnium est mihi, et aliis plurimis , potissimum Ne t Oisnianis , Vis quaedam mutua , quae habetur inter lucem , et corpora et haec vis mihi est mutua inter omnes materiae parti culas, et in ingentibus distan. tiis est attractiva in ratione , ut Vocant, reciproca duplicata

distantiarum ad sensum; est nimirum ipsa gravita NeWtonia. na ι at in exiguis distantiis estiam attractiva, jam repulsiva , pendent et magnitudine, et directione vis pro binis punctis quibuscunque a distantiis , secundum Iegem quin dam e Xpre sam per quandam curvam lineam , quam exposui , et ad 'niversam applicavi tam Μechan cam , quam Physicam tum In diti t. tationibus pluribus , tum in tu, e molis opere impresso Viennae in Austria, an te hosce duos anno, , cui titulus Naturalis Philasephlae the

ria redacta ad unieam legem vι-

207쪽

DEFECTI B US. LIB. III. Is 3

Inflexisque via fulgens habet annulus ortum. Scilicet est lucem, et reliqua inter corpora quaedam Mutua vis , qua se alternis pelluntque , trahuntque, 6singens in tenui spatio, quaeque obvia nisu Urgeat immani, at majoribus intervallis Usque adeo levis, ut sensus eludat inanes. Hinc ubi, dum celeri radius volat impete, fibris .

Dum in Natura eMisentium . In particulis corporum pendet vis etiam a numero, et dispositio. ne punctorum , ex quibus eae constant , cum inde pendeant se inmae virium pertinentium ad omnia punctorum binaria. Hisce viribus agit lumen in corpora, calorem excitando in

eorum fibris , et corpora lulumen , ipsum detorquendo a suo itinere. Vis in exiguis di stantiis est ingens , in magnis

insensibilis . Dum lumen abit per medium homogeneum , sum mae actionum agentium direstionibus oppositis aequantur ad sensum , et Idcirco motum resti lineum lucis noli turbant zia distantia exigua a limite dividelite media heterogenea iam praevalet attractio, iam repulso , et mutatur perpetuo direstio, et celeritas motus ejus τε summa virium repellentium a novo medio , et retrahen

tium in medium praecedens , ptaevaleat , atque id ita , ut 3pte , quam particula Iuminisiuit immergatur in novum me

divae delata ad loca actionum ei reumquaque aequa Ilum, eli

dat Omnem velocitatem accetasus perpendicularis ad id meis dium , quam habebat prius ;fiet reflexio: si ea summa praevaleat , sed ininus a habebitur ingressus in novum medium , sed eum velocitate imminuta , et in casu motus obliqui refractio cum recessit a perpendiculo : si praevaleat summa virium oppositarum ; habebitur

ingressus eum velocitate aucta, et in casu motus obliqui refractici curn accessu ad perpendiculum . Ubi radius perstringit tantummodo marginem eo

poris , detorquetur viribus i in dem, sed praetervolat, et ac quirit inflexionem , qnae est quaedam inchoata refractio , vel reflexio : eum autem vis sit mutua; dum tenuissimae luis minis particulae ingentem sat

motus mutationem inde acquirunt . corporum fibrae eralli res, et inter se connexae, acis quirunt solum tremorem que

dam .

Huius theoriae partem idn-Lummodo attingit hie locus.

Tenuibus

208쪽

r3 DE SOLIS AC LUNAE

Tenuibus accesIit nimium; tremere ilicet omnes, roEt varios cursus, variosque iterare recursus ;Unde oritur calor; at contra lux aurea coeptum

Tardat iter. Ceserat ve, et recto 1 tramite flectit.

Illa igitur si sorte amplam se immittat opaci Corporis in faciem, pars introgressa per imas Is

Discurrit latebras, vacuisque meatibus errat Pars reflexa viam relegit, retroque resultat.

At radius, summas qui praetervectus ad oras Aut dorsum legit, aut aciem nerstringit acutam Conradens , spatioque levis praetervolat archo, soIlle quidem tenues pergit se inferre per auras, Sed remim alterno tractu, alternoque repulsu Flectit iter, jamque introrsum pertractus in umbram Invehitur, contra opposito jam calle recedit. Aspice ν, in obscurum quondam penetrale per aretam

Dum radius se rimam inseri, laevique papyro 33 sistitur, adverso vel parjete; pendeat ipso Si forte in radio filum, tenuisve capillus; Lucis particulis utraque e parte repulsis, Illius umbra tibi plus aequo excrescet, at ipsa 'o

Adductis introrsum aliis, minus atra, minusque Tristis erit, variaque asperget luce tenebras. Lamellas si tenues etiam interponere mos est si Primum experimentum , ad diffractionem videndam, captioli , eujus umbra est multo latior ob radios extrorsus detoriatos, sed multo minus densa , et ni ei a , ob alios introrsum

flex s.

6 Alterum experimentum oradius tenuis intra conclave obscurum exeipitur binis lamellis , va I aciebus cultrorum non ita multum distantibus a se invicem, inter quas transi usque ad ulteriorem papyrum ipsius pars allapsa ad rimam , qu m eae relinquunt inter se .

209쪽

DO Z TIBUS. LIB. III. Iss

vel geminas cultrorum acies spatiisque remotas Inter se paribus paullatim adducere, dum se conjungant, radiisque viam venientibus omnem praeripiant, claudantque aditus, dorsoque repellant. post acies etenim candens objecta papyrus Tam varios lueis flexus, variosque refleos, Tum vis ipsa, ut agat, quanta intervalla requirat, 1 Ooξdocet, obtutu vigili si singula lustres. primum etenim, cultros dum distinet intervallum Amplius; in medio radiis perfusa papyrusillaesis contra rimam fulgebit hiantem.

tamquam etiam extremis utraque e parte coactis Iosflectere iter, sese illa nitens via pandit utrinque yldS aequo ad Iatera excurrens, et latior exit.

ast ubi contractum sensim iam limite certo decrevit spatium; se protinus incipit ipse

Lucidus in geminas tractus discerpere partes: IIolam nullis recta radiis pergentibus, umbra densor in medio exoritur ; quae restat utrumque fit latus, inflexa generatur fascia Iuce. ξrgo etiam γ Solis radios, queis cingitur orbis celantis fratrem Phoebes, dum viribus isdem ars de exi internas subeunt circum undique partes,lstitio ititur, dum binae acies diue satia distant a se Inui Lissi, habebitur ductus lucidus aicus respondens illi rimae , ii multo amplior , quam ri- ὸ ipsa , ob radios nimirum t tortos hine , et inde Pi QP λςiet. Aecedentibus ad se ii uteri illis ae iebus , ubi de Midae tuerit ad certam distantiam p tum unisus ille ductus Deidus dividetur In duol separatos ab umbra intεr media ea umbra orietur ; quia tum nulli radii transibula recta ad chartam illam , sed radii utrinque detorti generabunt ii Ios binos lucidos da tua hine, et in

de a medio.

ν Eodem igitur pacto hi cen.

Sole

210쪽

Sole etiam latitante, putant, fulgere, nigranti Et rutilam Lunae fronti efformare Coronam.

Rem quoque subjiciunt oculis: tubus amplior alte Erigitur Coelo, patuloque hiat ore superne: Iad Arctior in gremio suspenditur orbis; at ima Parte subit laevis, citroque, ultroque trahendus Attactu molli tubulus, cui tenve foramen stat medio, et superas prospectum pandit in auras. Huc oculum admovisse solent: hinc lampada Solis ars Suspiciunt, omnesque notant in imagine quadam

Desectus varios, si mi Ies desectibus illis, objectu quos Luna suo super aethere gignit. Namque refert Phoebes vultum nigrantis, in alto orbis, qui gremio suspensus pendet, et idem Sive minor nitida, seu major imagine Solissent radios solis detortos e Ir- ea marginem lunaris globi de . venire ad oculum obse ivatoris, et gignere annulum illum lucidum . 8 Proponitur eclipsis quaedam artificialis, qua so Iet exinhiberi hic annulus a diffractione ortus. ArtificIalem eclipsim proposuit in monumentis Ata. demiae Parisiensis ad ann. a is celeberrimus Astronomus Is leus, cuius Academici mentionem se-elmus lib. II. adn. ra, sed methodo non ita parum diversa ab ea, quam hic exhibui , et quae est multo aptior ad re- Praesentandam eclipsim Lunae

naturalem.

Infra verticem tubi euiuspiam superne aperti suspendatur cὲμ eulus ex materia opaca eius magnitudinis , ut spectata e sundo ejus diameter appareat sub angulo dimidii gradus , nimirum ut sit circiter ipsa diame

libus distantiae ab ipso fundo.

In eodem sundo collocetur af- ter tubulus insertus tubo prio

ri , et mobilis intra Ipsum , qui inferne sit clausus , et habeat foramen , cui applicari possit oculus, et per ipsum suspiei Ille circulus suspensus, qui apparebit maior Sole, vel aequalis , vel minor , prout ille

tubulus protrudetur magis , vel minus intra tubum , ut fora men accedat ad circulum magis. aeque, Vel Plus, quam re quiritur , ut diameter apparens

Cernitur

SEARCH

MENU NAVIGATION