장음표시 사용
301쪽
Illa quidem teretis campos pertingit ad umbrae, Et subit, ac primum tenebris persunditur, infra Illa loca, inversi quae frons secat extima coni. Dein cursu ad medium si sors se dirigat axem, Hanc ipsam frontem subit ardua, et illius imum 6 Supra apicem nam versus apex despectat opacae Telluris dorsum, ac Coelum suspectat hiatus )Ingreditur . dum frontem ipsam progressa relinquat,
Λc primi demum septis jam libera coni
Erumpat, penitusque atra se exsolvat ab umbra. 66sΕrgo Dea et spatio graditur, quod lumine tantum Aerii tractus una de parte retorto
Spargitur, et geminis flexo quod gaudet ab oris.
Ac medio in cursu radiis circum undique tortis Per gyrum, punctoque nitet coeuntibus uno. 67ci Quin ar etiam, flexus si rite notaveris omnes
oppositis, /onec ex eo tertio cono egressa deveniat iterum ad spatium , quod habet lumen simia plex, et inde egrediatur ad lu
Hic affirmatur, viam Lunae intra primum conuvi dividi in tres paries sere aequales a cono illo tertio inverso, adeoque binos ejus viae tr entes remanere hine , et inde in illo spatio , quod habet lumen exua Ica parte, et trientem med umin illo spatio , quod id habet
ex binis partibus oppositi, . Re vera si iidem numeti retineantur , pars illa lauemedia invehitur multo major reliquis binis: at ubi Luna versatur inperiseo , et Sol in apogeo eadem est illis minor . Idcirco aliquando est accurate aequalis. Tum vero , cum illa via sit , uti diximus, sere tr pia diametri Lunae , iacile illud consequitur, ubi totus Lunae diseus desierit ingredi in umbram , tum partem ipsius anterioremine ipere ingredi in corium illum inversum , in quo habetur
lumen duplicatum, et e contrario cum pars anterior eius di
sci incipiet egredi ex umbra , tum partem ejus posteriorem debere egredi penitus ex eodem cono inversis duplex habeate
302쪽
I uminis intorti, rectique, Deaeque meatum Supra apicem coni penitus nigrantis, et infra Illa loca , in superas queis dum se tertius oras
Erigit, inversoque Polum suspectat hiatu, 673
Irrumpens primi faciem secat orbe rotundo ;Nec numeros Phoebo, et Pindi felicis alumnis, Pieridumque choro invisos tractare recuses Invenies tantum inversi per viscera coni,
Et loca per, duplici quae ditia lumine, Divam 68o Ingredier, quantum sve hinc, sive inde per illud Incedit spatium, radio quod simplice pallet.
Cumque fere triplo, ut supra memoravimuS, umbrae, Qua Phoebe regione meat, sit crassior orbis, Quam crasso tumeat De a corpore; donec in umbram 68 3Non penitus toto condens se immerserit ore, Haud conum inversum attinget: cum tota subibit Nigrantes umbrae tractus, pertinget ad oram Illius extremam irrumpens, ac duplice primum Incipiet frons anterior clarescere Iuce: 69a Rc pariter prima cum Diva emergere fronte Coeperit e primo; inversum postrema relinquet Frons conum, et duplici perfusos Iumine campos .
His animadversis, jam 3 quae sponte inde sequantur
38 Inde autem deducuntur mutationes, quae ex ejusmodi theoria haberi debent in lumine illo maligno , quod Luna habere solet in eclipsibus Initio quidem , quo Luna magis
bra ei it obsturior subibit enim sensim Ioea , ad quae defertur
lux transmusa per erassiorem atmosphaerae partem , et post iter longius, ac eum majore inaequalitate refractionum, adeo que maiore divergentia radiorum : deinde eum jam tota μimmerserit ita umbram, Incipiet pars disti anter or illustrari aliquanto plus , delata nimirum.
303쪽
Accipe, et emersus duris anfractibus, aequo G sPerge alacer campo, ac prono delabere cursu . Principio tristem cum primum senserit umbram Diva means, conoque ruens caput inseret atro, Quo magis umbrat medium procedet ad axem, Hoc magis et tenebris frons prima nigrescet opaci S. Nam radios sensim denso magis aere flexos, 7o Distractosque, ut ut et gyro breviore receptos, Excipiet: dein se cum toto immerserit orbe Diva means; tum prima iterum clarescere fronte Incipiet magis, atque magis, penitusque nigranti IosΗorrebit gremio squalens: at limbus uterque Uberiore atras perfundet luce tenebras. Nam duplici anterior radios ex aeris Ora
Colliget; at summo excipiet vix aere flexos Posterior, densis tenuata vaporibus aura TIO Qua caret, immissos, et vix intercipit ignes. At medium medio cum corpore Cynthia ad axem Appulerit, limbus contra squalebit ab omni Circumquaque plaga, ac gremio collecta sub imo Undique per gyrum multo lux igne nitebit. 71sMox iterum, tristi cum iam emersurus ab umbra Frontis apex primus teretem pertinget ad oram,
ad loca luminis geminati , et fatis propiora axi , ubi lumeneolligitur ; ubi vero aliquandiu
processerit , erit clarior in binis marginibus, et obscurior in meis dio ; nam margo interior accipiet Iumen duplicatum , eXterior vero . , adhuc multo proopior superficiei primi coni exincipiet radios transmissos per I-tiorem atmosphaerae Partem , adeoque ob rationes toti ex diise as minus attenuatos . In media autem umbra eri r multo clarior prope Centrum , et inulto obscurior circa margines, cum in centro tum accipiat radios usque adeo acuto
304쪽
Nigrescet gremium, limbusque nitebit uterque. Quod libet at magno Phoebes de corpore punctum Dum graditur, primum tenui squalore nigrescet, reto Tum magis, atque magis tenebrae intendentur : at ipsas
Μollibit rursus duplex iubar, in mediaque
Clarescet magis usque viae tum deinde tenebrae Excrescent, gradibus mox et minuentur iisdem. ruuiuod si obliqua λ' me Et Phoebe ,et se flectat ad Austrum Imbre gravem, Boreamve gelu , nivibusque rigentem, Clarescet minus in medio, et si sorte nitentem Non penitus tristi vultum demerserit umbra, Illa quidem nusquam duplicati luminis ierimi Sentiet: hinc atris postquam squalere tenebris 7ῖο Coeperit, usque magis perget nigrescere limbus Interior cursum ad medium, tum deinde fugatis Sensim, perque gradus tenebris emerget eosdem. Haec tibi si totus, qua circum flexile dorsum
prope axem . Demum prope inItium emersionis erit iterum obscurior circa medium , et clarior circa margines , quorum alter erit adhuc in situ dupli eati Iuminis , alter erit in situ tu. minis transmisi per altioremat mosphaeram. Haec ad totum pertinent Lunae discum ; sed si considereturunteum punctum disci Iunaris , id punctum initio , dum umbram subv, erit minus obscuis rum , tum obscuritas crescet , donec deveniat ad loca luminis duplicati; ubi obscuritas deere ascet usque ad medium, tum iterum crescet usque ad certum ii. mitem, ac iternm decrescet in aecessu ad marginem exteriorem prioris coni. as Quae diximus, pertinent ad eclipses centrales e in ecli psibus au zem partialibus , in quibus Luna non immergitur tota , res aliter se habebit . Limbus interior erit iobscurior, nec ulla ejus pars deveniet ad Ioca Iumin x duplieati, quae ni mirum diximus distare a mar gine Lunae per intervallum circiter aequale ejus diametro .
Ao Ex iis, quae dicta sunt , facile redditur ratio pluriumphaenomenorum , quae saepe ob servantur, ut illius, quod sae-
305쪽
Terrae Luna videt, niteat sine nubibus aer, 73s Ordine provenient: at si qua parte retortum Praeripiant nube Sue graves, nebulaeve volucres Forte jubar; pars illa Deae, quae aspergine rapti Luminis orba caret, caeca se nocte recondet,
Atque oculos suspectantis deludet inanes. 7 o Hinc quoniam sparsae nullo ordine in aere nubes Hac, illac circumvolitant, ac partibus isdem Iam nebulae rapiunt jubar, et jam fronte serena Laeta dies sine saece nitet; saepe ordine nullo Ipsa etiam Lunae facies, qua luco retorta 7 3Tingitur, et caeca penitus qua nocte nigrescit. bra
Atm1mquam aut prima cum vix immergitur urn-
Cynthia, vel summam cum jam devenit ad oram
pe notavὶ ego ipse, quod nI- nes luminis admodum irregu - , mirum aliquanto post immer- Iares, ut tine ullo Ordine par sionem tota leni incipiat augeri tes aliquae illuminentur pluri- plurimum lumen ipsius Lunae , mum , aliae omni etiam luce quae saepe in media eclipsi ita destitutae penitus nigret cant. iactarescat, ut etiam ejus m a. Fortasse et montium diversa cui .e discerni posssint . Et ea positio turbabit theoriam , al- quidem phaenomena haberentur tissima enim quaedam montium semper , uti thcoria requirit , juga, ut eorum, qui ad 4 mll- si semper atmospitaera terrcstris liaria assurgunt in Adaerita hine, circumquaeque esset serena sine et inde a Qui tenti valle , a flullis nubibus hinc , et inde in eam altitudinem deveniunt , illo circulo terrestri , qui ter- per quam lumen deberet transis minat hemisphaerium e Luna mitti ad cent om sectionis um- visum. Sed quoniam saepissime brae ; et alibi reflexio radio- habentur nebulae crastiores , rum Solis sacta in mari ad an- quae plus luminis intercipiant, gulum perquam exiguum potest ac nubes, quae illius transitum augere nonnihil lumen in locis Pen Ilus impediant, et eae sunt potitis inter axem ; hi superfi- hae illac dispersae sine u Ilo or- ciem .dine ; satis patet debere et am At Sant tamen quaedam phae in Luna haberi saepe mutat u- iiomena , quae vident ut debe-
306쪽
Progressura brevi, radiis caret aere tortis: . Namque illuc alto deflexam in vertice lucem 7so Transmittunt tenues aurae, quo nulla vaporum Assurgit gravior moles; densataque turpem In nebulam, nubemque coit, radiosque retortos Progredior vetat, et caligine sistit opaca. 1nferior nebulae, et densis obnoxius aer 73s
Nubibus umbriferi detorquet ad intima coni Viscera dispersum jubar, et medium imbuit a Xem. Ergo ubi jam cono tristi se immerserit alte Cynthia: tunc tantum penitus nigrescere quondam, Et poterit frustrare oculos supera alta tuentiris. 76o Nempe illuc quacumque infractum ex aeris ora Deberet properare jubar, si nubila ubique opponat sese, et cursum interjecta morentur; Luce carens, tenebris se Diva recondet opacis. Quin axem 4x licet ad medium circum undique gyro
Deflexum immani tendat jubar; axe sub ipso 363
re constanter haberi semper , ut illud, quod hic exprimitur: nimirum illa pars Lunae , quae erit satis proxima margini umohrae, quod accidit limbo praecedenti prope initium immemsionis, et enlersionis, nunquam erit penitus destituta omni tu .mine ἡ nam illuc advenit Iumen transmissum per altioremat mosphaerae terrestris partem, ad quam nec montes assursunt,
a Hic redditur ratio phae nomeni, quod aliquando invenitur in monumentis Astrono. mlae, quo Luna in eclipsi ita evaserit obscura , ut videri omnino desierit . Id quidem provenire potest etiam ab a Ere imminente observatori, cujux illa pars , quae Lunam respicit , habeat majorem vaporum copiam ; quae nebuIa si non late eXtendatur , apparebunt alibi fixae eodem tempore admodum vividae , quin omnino Luna appareat: et id quidem, o pomtet , acciderit in nonnullis casibus, in quibus eodem tempore nonnullis observatoribus Luna prorsus disparuit, dum alii.
307쪽
Diva potest penitus nigrescere, nubila si sors Illum ipsum ingentem complerint aeris orbem , Extantem immenso Terrae quem Cynthia dorso Spectat , et unde solet radios haurire retortos. 77o Ne tamen ει haec, ne posse putes contingere saepe :Vix tot habet totis, quamquam tam dives uterque, Aeris in campis dispersa Austerque, Notusque Pallentis nebulae, aut nigrantis semina nubis Ut tantos una possint obducere tractus. 77s Dum ruit hic pleno densissimus imber ab Age, Et segetes grando, et teneri nova germina Bacchi Sternit humi; Titan aliis se tempore eodem ostentat terris effulgens, atque sereno ore nitet, flores tenui levis aura susurro 78o Lambit, odoratis Zephyrus secat aera pennis, Frondentesque agitat sylvas, herbasque virentes. Adde quod extantem Terrae dorso aeris orbem
Qua Phoebe videt alta Polo, circumspicit omnes
non potest in tam ingenti tra ctu simul ubique Coelum esse
nubilum : deest enim sere materies tam multis nubibus simul procreandis , et desunt ea , quae ad vapores inflandos requiruntur , qui in nubes dilatentur, atque idcirco dum alibi obductum est Coelum , ecimbres decidunt densis si in i , alibi solet esse purus 3ῆr , et Sol vividissimus. Rationi superiori , quae
generalis est , accedit peculiaris ratio petita a diversa admodum constitutione earum para
longe alibi positi eandem ad .
hue satis illustratam viderint luce it Ia per atmosphaeram tronsmissa . Verum aliquando fieri potest, ut Luna Omne prorsus lumen amittat , sita etiam in axe umbrae , si nimirum omnis illa atmosphaerae para, per quam radii deberent deterri ad ipsain, densis obducta
nubibus, omnes radios praeriapiat .
rissimum : quia nimirum , uti etiam diximus lib. II. adn.
308쪽
Quinque plagas, mediam vicino Solis ab igne. 78s
Quae servet, gremioque ardens exaestuat imo, Et gelidis quae cardinibus loca proxima torpent, Aeternamque ferunt hyemem, glaciemque perennem Horrida, quaeque ollis felici intersita gaudent
Temperie, alternisque annum, et nova tempora mutant.
Scilicet haec plenis Iate flaventia aristis, ryo obruta dum nivibus, duroque rigentia squalent Illa gelu, haec Bacchi, et Pomonae ditia donis, Illa novas primis pingunt dum floribus herbas. 79s Ergo locis isdem nebulae quoque, nubila, et imbres Alternis redeunt, abeuntque, et Cynthia semper Parte aliqua flexum puro iubar aere, vultu Excipit, ac Phoebi pallentia transpicit ora. Haec ita proveniunt, si 1tent immota parentistium Terrae , quibus imminet almosphaera , quae radios ad Lunam transmittit . Eae partes pertinent ad marginem hemita haerii terrestris e Luna visi . orro quotiescunque Luna ver satur inter tropicos , quod ine lipsibus fit fere semper , in quibus ea parum admodum potest re eedere ab ecliptica, quae intra tropicos continetur tota ;ille circulus , qui id herni iaphaerium terminat , transit per omnes quinque zonas , quod satis patet ; et quidem si Luna sit in ipsI aequatore , is circulus transit per ipsos polos . Notum est autem , dum in altero hemisphaerio est hy-e Πε , vel autumnus , in alter esse aestatem , vel ver ι ade
que si alibi in eo circuIo Coelum est nubilum , admodum probabile est , alibi simul este
serenum ; et proinde sere semper aliquod lumen ad Lunam
s Hoe episodium sponte mihi obvenit ex occasione i sis , nec unquam magis , qu/Meum , expertus sum illud , D-ςit Ddignatio ver6s ; exponen da est autem occasio ipsa , uxea , quae plures ejusdem epi- sodii partes respiciunt , perci pi possint . Anno 13sa dimen sus sum una eum P. Christophoro Matre doelissimo viro . nostra Societate, et summo i a Primi ν , ac diligentissimo ε-
309쪽
Naturae jura, aeternas et tempora Ieges goo Observent immutata, ac se foedere certo Excipiant, varientque vices. Turbata sed omnis Iamdudum rerum ratio, et labefacta videtur
Aut ruere, aut certe casum Natura minari.
Ecce novum auratis Aries jam cornibus annum 8os Nequidquam dudum vocat, et progressius Λprilis ver notum quaerit frustra, Zephyrosque morantes. Vix unquam rigidi tantam videre Decembres Vim nivium summis in montibus, atque perennes Usque adeo late campis undantibus imbres. 8so
Ningit adhuc, crebri pluviis, et grandine densa
Praecipitant nimbi, et Coelo solvuntur aperto. Quin etiam posuere suos Austerque, Notusque Desueti mores: en tristia fallere cantu
stronomo basim octo circiter milliariorum in ipsa veteri via Appia inter Romanam, et Albanam urbem , quae suit altera e binis adhibitis ad deteris minandum meridiani gradum Romam inter , et Ariminum inter iacentis , et corrigendam N ppam geographieam Ponti
ficiae ditionis, quem duplicem
scopum nostrorum laborum hic innui : pertinet ad hunc Posteriorem illud , in tenrique sta' pyro P ingere , adbue Dominae quae paretu oppida Romae, et ad primum it Iud Terrae deprendere molim , cum peripheria cireuli maximi , et diametro , quae quidem cognoscuntur co-
Idito uno gradu , si Terra sit sphaerica , er gradus ubique aequales sint ; sed si gradus in
diversis locis diversi inveniania Lur , uti revera inveniuntur , oportet , ipsius Terrae figura recedat a sphaerica magis, vel minus, pro maiore, vel minois re graduum inaequalitate , et eo spectat illud deducere demum
Non aequam penitus formam a tum autem figura, et magnitu
nos gradus , si ea supponatur elliptica, aliter per plures, et quidem plurimi requiruntur , si
habeatur irregularitas aliqua , quam ego haberi censeo tu Telluris figura .
310쪽
Taedia dum, Curasque animi conamur acerbas risC stalia mollire lyra, bacchatur uterque, Et verrit tristes suriali turbine campos; Nec tamen igne calent Libyco, assuetoque vapore Μembra soluta gravant: Aquilonem frigore duro, Atque gelu Boream vincunt: ipsa haec mihi plectra, gro Contractique tremunt digiti, et vox gutture torpet. Deprensum in mediis turbo namque horridus arvis,
ne de Litteraria TVeditione per Fontificiam duionem opusculo t. eap. ., et opusculo 4. cap. 3. Bis autem eandemia dimensio. nem coacti, abrumpere , Marintlo , ac Aprili mense ob in gentem Coeli inclementiam , quae quidem ibi eo anni tempore nunquam so et esse tanta, vix demum cum successu abis solvimus mense Majo. Secundae dimensionis tempore luperiores versus elucubra veram tam in ipsa vespertina commoratione in Albana urbe, in quam nos recipiebamus per noctem , quam inter equitandum, ut tempus salierem et et postremos quidem perfeceram ipso mane ejus diei , quo demum censui abrumpendum omnino opus , quod pluribus jam
vicibus intermissiun fuerat suis perioribus diebus imbrium vi, at Romam redeundum . Instrumenta e X pedita iam fuerant , et dimensioni molestissimae data opera per duas horas , cum ingens nos repente procella Op.
obducto nubibus, grandine pri .mum densissima, tum imbre ei-suso praecipiti , qui ad plures horas perduravit obstinatillimus.
Aegre nos recepimus. in taberianam, quam appellant Torre dime Xa , ubi equi cursoria mutantur Romanam Inter , et Albanam urbem , in quo nullum omnino habetur conclave
honestis hominibus recipiendis idoneum; sed foeda omnia, ez turpia , fossorum , messorum , bubulcorum , rite dariorumque compotationibus apta . Cum et imber , et immanis ventus de . baccharetur, rigidi stimus sane, licet et Aprilis iam mensis pro gressus esset , et Libycus flaret , qui aerem e calidissimis Africae partibus deserens soles esse plerumque calidus finitimos autem Appenini montes videre adhuc erat nivibus Obrutos praeter morem ) , ac pro gredi ex aedibus non permie teret ; assedi ad angulum laetidissimae Iongioris mensae , 3 deuius caput plures rustici co messantes , et compotantes as