De elementis et orbibus coelestibus, liber antiquus ac eruditus Messahalae ... Cui adiectum est scriptum cuiusdam Hebraei de eris seu interuallis regnorum, & de diuersis gentium annis ac mensibus. Item ijsdem de rebus: scriptum cuiusdam Saraceni, con

발행: 1549년

분량: 217페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

151쪽

sunt orizontis regionis, ad quam posuimus hunc li

brum qui est alien,aut qui appropinquat ei,ubi elongatur Hemith capitum ab aequatore die ad partem septenti ionis 3 gradibus, tunc fac in tabulis eleuationum Ianen,sicut fecisti in tabulis eleuationu orbis recti , dc egre. ditur tibi quod uoles.

CAPUT QUINTUM.

De scientia arcus diei 5 noctis. Nirictim parte solis ad diem quem uli in elauationes orbis recti, 8 serua quod est coram ea de eleuationibus . Deinde intra cum parte solis iterum in tabulas eleuationum regionis,Zc accipe quod est coram ea de eleuationibus, Sc minueid,de eleuationibus primis quas seruast S quod rem net, est arcus medietatis diei,dupla ergo eum, Sc erit a cus totius dies. Et si uolueris arcum noditis, fac cuiadirpartis solis quod fecisti cuparte selis, et egredietur tibi arcus noctis,& si uis pro ace arcum medietatis dici decentum octoginta, 8c remanebit arcus medietatis no ebs,8c intellige ergo quod narraui tibi.

CAPUT SEXTUM. De horis aequalibus S diuersis. in iii Scias

152쪽

CIAS quod tempora horarunius aeqisa lis,sunt is gradusic res parua , propter

Nad, in cuius dimissionem non ingreditur quans rami itas sensata. Horae aequales sunt non di uelis in se ipsis,3 propter illud quod dis

uersificatur numerus in omni die horarum arquatiunt in regione habente latitudinem . Hora aut temporalis est,quae diuidit dies omnis temporis in diuisiones,&similiter diuidit noctem omnis temporis nisa diuisiorines . Quapropter diuersificatur quantitas onanis horam earum in seipsa secundum quantitatem additionis die rum S diminutionis eorum Veruntamen omnis diesar horaru est, Sc similiter omnis vox. Cu ergo uolueris scire quot horae aequales sint quocunm die uolueristia regione praedieta, intrabis cum parte solis in tabulas horarum medietatis diei aequalium. Et quas inueneris coram ea, sunt horae medietatis illius diei. Dupla ergo eas, Lerunt quae sunt in die toto.Etsi uolueris horas

noetis,intrabis cubadi gradus solis, Maccipies quod est coram eo de horis,& sunt horae medietatis illius no tasA si uolucris,minues horas medietatis diei de ir, 8c emanebunt horae medietatis noctis.Et si uolueris scire si antitatem horae temporalis, intrabis cum parte solis in tabuJas ipsarum horaru ,et accipies ouod est corana ea de teporibus,S est ipsa horae unius Uiurnaequalitas. Et si uolueris scire quantitatem horae nocturne,intrabiscumnadi partis solis in tabulas temporis,ct erunt tempora unius nocturnae Et si uolueris, proiicias tempora

horaz

153쪽

lior unius diurnae.Et habueris hoEs diuretis

lueris conummeas inaequales, tunc multiplica nume

rum horarum diuersarum quas habes in tempora horae unius earum. Si fuerint diurna,tuc multiplica in teporahors diurnae,5 si fuerint nocturnae horae diuersiae quas habes,tunc multiplateas in tepora horae nocturnae, de

uide illud' Fgregatur per is,&'d egreditur sunt

hors aequales. Et a habueris horas aequales, Bouolueris conuertere eas in diuersas, tunc multiplica numeri hora

rum aequaliuinis,& diuide quod aggregatu .st per topora horae unius diuersi,Si uolueris eas dimi nas, in temPora horae diurnae,Etsi uolueris eas nocturnas, mi Oxa horae noriurnae,5 egredietur tibi quod uolui R.

CAPITULUM SEPTIMUM.

Dea quatione dierum cum nodi bus suis. VM uolueris aequare dies cum noctibus, seas locum solis tunc, 8c intra in tabulas aequationis dierum cum no ruitis suis,& ac ope quod est coram eo de minutis horar Et fac cum illis minutis quod supra scriptum est, de additione aut diminutione,5 erat Era qua habebis,Era aequata Canonica.Etshabueris Eram aequatam Cano

nicam,S Molueris conuertere eam in absolutam temporalem, tunc intra cum Ioco solis in tabulas aequationis

dierum eum noctibus suis.Et accipe quod est in directo de minutis horarum I fac cum eis contrarium, &quod est supra scriptum, scilicet, sit fuerit super ea adde, tunc minue ea de Era,& si fuerit super ea minue, tunc adde ea super Eram,S erit hora temporalis absoluta.

154쪽

CAPUT OCTAVUM.

De aequatione Erae ad accipiendum

motus medioS.CIA quod radices motuum mediorum

scriptoruman hoc libro non sunt nisi ad medietatem noctis Veneris, qua intrauit primus Almuharam anni repulsionis,tunc enim factum est centrum corporalis solis in hac nocte determinata, super orbem medis nodiis in

ciuitate Iahen.Illa ergo hora est radix huius libri, Madillam hora extraximus radices secundu intentionem In εdom Indiges ergo in omni hora,ado aequas stellas,ut scias quantum temporis aequati seu rectificati per aequationem dierum,cum noctibus suis,a medietate illiustio, istis usin ad horam tuam transerit . Cum ergo uolue ris illud,tunc scias quod praetor it ex Era Arabum ex annis integris S mensibus integris,Z compraehende ii lud totum Deinde scias qua nodie intrauit mensis dira minutus, in quo est hora quaesita, ad quam aequas mO tus tempora per computationem notarum. Quia

motus illi posthi sunt propter illud, id dixi tibi,de propinquitate acceptionis.Cum ergo sciveris noctem men sis, tunc scias quantum praeteriit de diebus integris, a medietate illius noctis,us' ad medietatem noctis, quae est ante horam tuae computationis,&fge illud cum annis. mensibus conrpraehensis Deinde scias quantum de horis aequalibus sit a medietate noeiis,quae est ante horam

155쪽

horam tuae computationis,usin ad horam computationis,5 quod fuerit fige illud totum, Sc est Era praeterita ab hora radicis huius libri,uis ad horam tuae computa tionis.At non est Era temporalis absoluta Ergo aequa

eam per aequationem dierum cum nociabus suis, sicut Gocui te ante. Et quod compraehenditur post illud totum,in Era,eetificata canonica. Extrahe ergo per eam quemcunm motu uis ex motibus medris, ita ut intres in tabulas motus illius cum annis aggregatis, deinde

cum sparsis, deinde cum mensibus, Sc diebus,& horis, S minuus earumac firma quod est coram illis omne genus sub genere suo.Et aggrega totum illud,5 erit illud

totum, medius illius motus, quem uoluisti ad horam ilIam computatam ei in ahen Si autem uolueris aequa re ad locum alium abeo, tunc scias quantum est inter longitudinem loci,quem uisoc inter longitudinem Ia-

hen, Sc diuide illud per quindecim,oc quod egreditur

sunt hora aequales . Si ergo fuerit locus occidentalis ab Iahm,tunc adde horas super Eram aequatam. Et si nerit orientalis, minue eas ex illa, Sc quod compraehendiatur, est Era quaesita in regione tua . Accipe ergo motus cum ea secundum quod praNessit. Et scias quod eas po suimus radices horum mediorum ad Iahen secundum quod rius longitudo est ab Arim aqua est oecidentalis, ad sexaginta auos gradus. Secundum hoc ergo consi

dera illud quod compares ei de regionibus. Caput

156쪽

CAPUT NONVM

Deaequatione stellarum septem 5 Iozahar

lunae& cauda eius.

Olis quidem extrahes medium eius ad booram quam uolueris secundum quod praemissum est, deinde minues ex illo medio auge solis, iis est duo agna,& decem dc septem gradus, Sc quinquaginta quinciminuta,5 quod remane. .bi erit portio Solis, metienis eius ab auge distan tiam . Intrabis ergo cum ea in tabulas aequationis sulis rac accipies quod erit coram ea de aequatione, deinde considerabis, tunc si fuerit portio minor sex si gnis,minues squationem super medium solis.Quod ergo consequetur medius solis post additionem ut diminutionem, erit locus solis Lunae itero medium extrahes ipsius portionem ex tabulis. Deinde intrabis cum portione eius in tabulas aequationis lunae, Sc assumes quod est coram ea de aequatione, tunc si fuerit portio minor sex signis inues aequationem ex medio lunae, Et si portio tuerit maior addas aequationem super medium lunae,ct ad quod in ultimo peruenerit medius lunae post additionem aut diminutionem,erit tempus I nae. De quinc uero stellis reliquis trium superiorum, qui sunt Saturnus, S Iupiter, 8 Mars,cum extraxeris medium unius eoinim, nues ipsum ex medio solis, &remanebit portio illius stellae. Ergo facies cimi medio eius,& ipsius portione, secundum quod dicetur post. De UO

157쪽

DeVenere autem M'rcurio sciendum est,quocicius lolis est medius cuiusm eorum, d portione ipso rum sunt quae extrahuntur x tabulis.Cum ergo sciue vis mediana eius,5 ipsius portionem,tunc sacks cum eis utrisq; secundum quod narro tibi . Et haec quidem operatio est communis stellis quinq; erraticis omnibus. Intrabis cum portione cuiuscunt uolueris in tabulas aequationis augis illius stestae,& accipies quod est coramea,de augearquata,S minues illud de medio stelis,Z remanebit centrum primum . Intrabis ergo cum eo in t bulas aequationis centri, dc accipias quod est coram eo de aequatione.Et si fuerit centriini minus sex signis, tuc minues squationem eius de medio stelle,3 addes illam aequationem super portionem tantum . Et si centrum fuerit plus sex signis,tunc addes aequationes eius super mediustellar,S minues illam arquatione ex portione. Et quod fuerit post illud,erit medius secundus etportio secuda . Intrabis ergo cum portione secunda in tabulas aequationis portionis, Sc assumes quod est coram ea de aequatione, tunc si fuerit portio secunda minor sex si gnis,adde aequationem eius super medium secundum,dosi faerit maior, minues equationem eius de medio secundo,& quod comprehensam fuerit de medio secun do per additionem aut diminutionem erit locus stellae Lunae uero Iehuzar medium extrahas de tabulis eius, sicut extraxisti reliquos medios Deinde minues illum

medium de iis ignis,8 quod remanebit,erit locus Iehu zar lunae, A caudaerit innadis illius laci. ii Capitu

158쪽

CAPITULUM DECIMUM.

Ad sciendum latitudines stellarum sex. luna quidem quae ex eis est , minues cum Iehuzahar de loco lunae,5 quod rema

nebit erit portio latitudinis . Intrabis ergo cum ea in tabulas latitudinis lunae, S accipies quod est coram ea,& erit latitudo luna In Saturno au.

iam 8 Ioue,S Marte, intrabis primas stillas ad latitudinem illius stestae,5c seruabis quod inuenies coram ea. Deinde minues Iocum Iehuzahar illius stellae de loco eius rectificato,8 quod remanebit, erit portio latitudinis . Intrabis ergo cum ea in tabulas secundas factas, ad Iatitudinem illius stellae. In Venere S Mercurio intra his cum portione secunda, 8c seruabis quod est coram ea,& multiplicabis in seruatum,& quod egreditur, erit latitudo stellae. In Venere mercurio intrabis cum portionesccunda uiliscunt' eorum uolueris, in primas factas ad latitudinem illius stellae 8 seruabis quod erit coram ea. Deinde aggregabis medium solis, portionem primam stellar, c proincies ex aggregato lacum Iehuzahar stellar, 8 quod remanebit, erit portio latitudinisIntrabis ergo cum ea in tabulas secundas lassitas ad latitudinem illius stellar,oc accipies quod critio, ram ea, multiplicabis illud in seruatum, & quod merit,erit latitudo uellae.Pars autem latitudinis 5c eius habitudo ita se habent. Nam si portio latitudinis citius

a stella:

159쪽

lae ex sex suerit minor sex signis rime latitudo erit

1eptentrionalis.Et si fuerit maior,tunc latitudo erit meridiana. Et iterum,si portio latitudinis fuerit a tribus siognis ad nouem signa,tunc latitudo erit descendens Ecii suerit aliteritu latitudo erit ascendens, intellige ergo.

CAPUT UNDECIMUM

Ad Eendum reliquas dispositionesvictarum se ptem,S loca aliarum ex fixis,m longitudine latitudine, A quantitates earum in magnitudine. N scientia quide dispositionis cursus earum in uelocitate 8c tarditate, Boreti ogradatione Sc directione est attendendum, quod duo u minaria,quae sunt ex eis, non retrogradantur, sed festinant, tardantur . Sol quidem ex illis duobus, ex quo eius portio pertransit finem suae primae zonae, est tria signa 8 duo gradus, Zoi minuta, ii quo Peruenerit eius portio ad sinem zonae eius tertiae , 5c est octo signa,&, gradus,5 quadraginta sex minuta,est uelocis cursus,ri in his duobus locis, tantum est aequa lis cursus,scilicet in sine zonae primar, S fine zonae ter tiae,praeter illud uero est tardi cursiis.Luna uero ex quo pertransit portio eius finem zonae suae primae, S euo signa,M4 gradus,&s minuta,us quo consequitur finem zonae tertiae,&est complementum octo signo

160쪽

rum&r Madiana, 5 4 insinutorum est stellaciis cursus, d in istis duobus locis determinatas est aequalis cursitas,8 in aliis loci tab istis si tardi cursiis. De quin i aut stellis,cum uolueris scire, an aliquis corum iri recitus an Otrogradus,tunc minues augem eius aequatam, te medio eius,8 quod remanebit erit centrum secundum Intra

his ergo cum eo in tabulas stationum illius stellae,& acci pies quod erit coram ea de statione retrogradationis,uminues illud de 12 signis,et remanebit statio directionis. Deinde coliderabis portionem secundam stelle.Si ergo fuerit aequalis stationi retrogradationis, tunc erit stella stans ad retrogradationem. Et si pertransierit statione retrogradationis,di non peruenerit ad statione directionis,tunc stella erit retrograda Et si fuerit equalis statio, ni dire stionis,aequaliter tunc stella erit stans ad dire Bonem. Et si fiteritquod es praeter illud, tunc stella erit redia cryod si stella fuerit retrograda, 8, ii ueris scire quantum est quo retrogressa est,tunc stationem eius

pro incias ad retrogradationem de portione eius secun

da,ia quo dicinansit scias in quanto secetillud portio illius stellae ex diebus cia stionibus eorum, tunc illii Ispacium erit ei ex quo retrogressa es .Et si uolueris scire uando dirigetur, tunc proi)cias portionem eius secunam de statione directionis, dequod remansit scias in ciuot diebus cfra Bonibus eorum abscidit illud portio stellae,iuncus in ad id spacium praesens dirigetur . Et si directa fuerit, & uolueris scire quando retrogradabi xur,tuc proiicies portionem eius secundam de statione

retio

SEARCH

MENU NAVIGATION