장음표시 사용
171쪽
Frinueneris coram annis spatiis, de diebus super quos est scriptu minuatur Nam tu minues illud minuendit ibi, si inueneris ipsum de Era,S quod prouenerit tibi retia nebis,S aequabis solam cum medio eius,5 Junam cum medio eius rac ipsius portione secundum quod est praemissum . Deinde considerabis si egredietur locus duorum luminarium unitus,tunc illa Era quae egressa est,tibi Era est ad continuationem ueram 8 locus egrediens est locus eorum Quod si inter loca amborum merit aliquid, tunc assumes longitudinem quae erit inter eos,S seruabis eam. Deinde lates motu solis diuersum ad horam unam,S motum lunae diuersum ad horam. Illud est ut intres cum portione utriusque in tabulas motus diuersi in hora una, et accipias quod est coram ea de motu diuerse. Cum* sciueris motum selis, 5 motum lunae. Tunc minues motum solis de motu Iunae,5 quod remanebit erit uictoria. Intrabis ergo cum ea in tabulas coniunetionum,d accipies quod erit co
ramea,&multiplicabis illud in longitudine seruatam, quae fuit inter duo luminaria,S quod medietur deho rite, minutis,si sol prscesserit lunam,acides super Eram quam habes. Et si sol fuerit posterior luna,tunc minues horas 8 minuta de Era,S qtiscunt,fuerit Era poli,
Iud totum , erit Era ad contumationem ueram . D
inde accipies horas 8c minuta quae exierunt tibi de mulistiplicatione longitudinis,ac multiplicabis ea in motum
solis diuersium,S quod egredietur addes illud super locum solis si addidisti horas, dominues illud si minuisti horo
172쪽
boras,8 quicuneisuersi locus solis per additionem aut diminutionem erit locus duorum luminarium similiter si fecisti ad coniundi ionem,& si fecisti ad oppositionem, tuc erit is selis locus,& luna erit in nadiridi erit Era que prouenerit tibi Era aequata canonicae. Si autem uolue ris eam temporalem teduces eam secundum quod praecessit.Deinde intrabis cum horiss minutis, que proueneriit tibi de multiplicatione Iositudinis in tabulas portionis lunae, accipies quod erit coram eis, Sc aggregabis id S addes stipe portionem lunae, Si didistici ra*.8 cminues illuci,si minuisti 5c quod fuerit erit portio lina araequata ad horam eontinuationis uera
Ad sciendum altitudinem solis in medie rate omnis diei.
VM uolueris scire quantum leuetur sol in medietate omnis diei, tunc scias locum solis in medietate illius dici, 8c accipe declinatio . ne illius loci, & si suerit pars declinationis,S pars latitudinis regionis una, tunc minue minorem ea rum de maiore ipsarum,S serua residuum.Et si silerint diueris,lune aggregabis ambas,5 serua aggregatum. Quod ergo habueris in uno duorum seruatorum,naianues illud de nonaginta,5 quod remanebit exit altituri
do solis in medietate illi diei. Et si ficeris ad aliam
173쪽
' m,biges longitudinciri eiusa, truore dies cocleclinationis, egredietur ubi altitudo eius in medio
Nirabis cum altitudine in tabulas imbrae, accipias quod is oram ea, Merit umbra sparsa, 8 sia uolueris umbram re stam,proii cies altitudinem de nonaginta,S accipies umlaram'parfama residuum erit illud quod uolueris.Etii habueris sparsam, 8c uolueris scire altitudinem, tunc intrabis in tabesas umbrae,& accipies quod erit coram ea de altitudine quae est in lineis numeri,& erit illud quod uoltam Et si habueris umbram rectam 8 uolue in altitudinem eius, tunc accipe altitudinem eius sicut accepisti cum sparsa.Et quaecunc altitudo merit, mi nue eam de nonaginta,S quod remanet est altitudo illius umbrarre . Et si habueris unam duarum umbrarum, & uolueris alteram, tunc di uides centum 8c qua draginta quatuor, Per quodcunc ea rum uolueris,s egre dietur altera.
174쪽
Ad sciendum quod praeteriit de die
per altitudinen solis. VM uolueris scire illud,tunc scias quantum elauatur sol in medietate illius diei, Deinde sinum eru',8cione ipsum praelatum. Dem de accipe sagittam arcus medietatis diei, cmultiplica ipsam in sinu altitudinis illius consideratae,&di uides aggregatum per praelatum, & minue illud quod egreditur de sagitta arcus medii diei,S scias cui arcui sit sagitta, illud quod remanet, 8 erit arcus id, quod reuolutum est de orbe inter horam tuam con siderata,& inter medietate diei,si fuerit consideratio ac cepta ante Meridicituc ante ipsum,et si fuerit post meridie ipsum, tuc arcus erit post ipsum. Minue ergo ipsum de arcu medietatis diei,si fuerit consideratio ante meri diem,aut adde ipsum super arcum medietatis diei, si fu/erit consideratio post ipsum , et qui nc fuerit arcus diei, post additionem aut diminutionem , erit quod reuolutum est de orbe recito, ex quo eleuatus es Solust ad horam considerationis Divide ergo illud per tempora horae diurnae S egredietur tibi quod praeteriit, de die ex horis aequalibus. Etsi habueris horam no tam 8c uolueris scire altitudinem solis ad eam,tunc scias uod sit inter horam positam,S inter medietatem diei, e reuolutione orbis redii,& scias sagittam illius,quod
175쪽
reuolutum est,ac minue eam de sagitta arcus medietatis diei,& quod remanet multiplicabis illud in sinum altitudinis solis med a diei, 8c diuide illud quod aggrega
tur per sagitta arcus medietatis diei, 8c arcua illud quod egreditur,8 arcus qui fuerit,erit altitudo quaesita. Si eringo hora posita fuerit ante meridiem, tunc altitudo erit in parte orientis, Et si saerit post meridiem, tunc altitu do erit in parte occidentis.
Ad sciendum ascendens,& medium coeli per horas. UM habueris horas aequales, aut diuersas diurnas, aut nocturnas copulatas ab ini tio diei,aut ab initio noctis,aut a medieta te diei, aut medietate noctis, tunc multis plicabis numerihorarum,si fuerint aequales in is,8 si fuerint diuersae diurnae, in tempora horae diurna, Et si fuerint nociturnae in tempora horae no sturnae, Sc quod prouenerit in quocunc horum modorum fuerit,erit quod reuolutum est de orbe. Serua ergo illud , deinde considera, si fuerint horae computatae ab initio diei, intrabis cum loco solis in eleuationes re σgionis,ct accipies quod erit coram eo de eleuationibus de seruabis illud,& si fuerint computata a meridi tunc intrabis cum loco solis in eleuationes orbis rem , dc acci
176쪽
piesqtioderit coris eo de eleuationibus,& seruabis eas. Et si fuerint computatae ab initio noetis,tunc intra his cum,adi loci solis in eleuationes regionis, B acci pies quod erit coram eo de eleuatilanibus,5 seruabis istud.Et si fuerint computata a medietate nodiis, tunc intrabis cum uadir loci solis in eleuationes orbis recti,&accipies quod erit coram eo de eleuationibus 8c serua bis illud quod prouenerit in quibuslibet harum leuationum seruatarum, ddex super illud quod reuolutu est de orbe seruato,& quod aggregabitur, erunt elauatio ne horae positae conuertes ergo eas ad gradus aequa te in eleuatiorisbus regionisac erit ascendens,&scon Derteris cas ad gradus 'quales in tabulis eleuationum orbis redii, egredietur tibi decimum,di medium coetu. Et si habueris ascendes, S uolueris scire medium coetu,
tunc accipias elatiatione ascendentis in regione et contiertes eas ad gradus aequales in tabulis eleuationum orhis recti,& accipies quod est coram ea de eleuationibuς8c conuertas eas ad gradus aequales in tabulis eleuationum regionis N proueniet tibi ascendens.
177쪽
I habueris ascendens, intrabis cum eo ines uationes regionis,& seruabis quo desic rana eo de eleuationibus,3 firmabis eas,8 si
illud quod habueris fuerit pars media celi,
unc intrabis cum ea in elauationes orbis recti, accie Pies quod erit coram ea de eleuationibus, Sofrmabis eas, di quod hierrit ad quencunt duorum modorum computasti,erunt eleuationes horie positae. Si ergo uo lueris scire quae hone praeterierunt ab initio dies, tunc intrabis cum loco solis. eleuationes regionis,ct serua his quod erit coram eo de elauationibus. Et si uolueris computare eas a medietate diei, intrabis cum parte solis anelauationes orbis redii, A accipies quod est coxam ea
de lauationibu'Si servabis eas.Et si uolueris comput re eas ab initio noetis, accipies nata partis solis, in trabis cum eo in ascensiones regionis, & sumes quod es coram eo de ascensionibus,3 seruabis eas. Et si uo tueris computare eas medietate noctis, intrabis cumriadi partis solis,in ascensiones orbis recti, S accipies quod est eoram ea de ascensionibus,5 seruabis eas, ascensiones quae prouenerint tibi, ex quocunt horum quatuor modorum feceris, proiicies ex ascensionibus possitis firmatis in primis, Sc quod remansit, erit quod reuolutum est de orbe ab hora qua uoluisti, ut esset eomputatio tua usic ad horam positam. Divide eroo illud per tempora cuiuscunque speciei horarum uo lueris . Si enim uolueris aequales per quindecim, etsi
uolueris diuersas diurnas per tempora horaru diurnar Et si
178쪽
Et si uolueris diuersas no Birnas per tempora horarum nocturnarum,S proueniet tibi quod uoluisti
Ad sciendum rediitudinem orientum,&occidentum,S meridiec Anifestius quo peruenitur ad sciendum meridiem clarius est, ut ponas marmor planum decentis planicei dositus aequidistantis orizonti plano, 8 reuolue in ipsa circulum cum quacunc quantitate uolueris, Sc quanto magis dilatatur eo erit melius.Si ergo cotentus fueris descriptioe huius circuli,tantum sussciet tibi, 8 si poteris lineare intra hunc circulum,S super ipsius centrum circulialium connexu ei,ita qd non sit inter nos ambos, nisi quod minus tibi possibila est,de eo quod distinguit inter utrosma contractu, ut sit distinguens quod est inter utrost,
quasi circulus tertius medius inter eos, 8 quominus hoc feceris eo erit melius 8 non cessabis lineare inter omnem circulum,circulum alium secundum quod dixi tibi,donec peruenias ad circulum paruum,cuius diame ter sit medietas sextae maioris aut quasi illud Assimula hitur ergo id erit inter eos ambos,desuperficie marmoris circulis equidistantibus stiper centrum unum ineX- tremitate paruitatisti decoris, ita ut non sit inter ona
nem circulum, d illum qui sequitur eum, nisi minus quod
179쪽
quod possibile est dedistinguentibus, ergo erit omne
punctum marmoris stans super circumferentia circuli aut signi,aut distinguentis. Deinde pones in centro horum circulorum, singulare erectum secundum angulos rectos cum magis uero situ & decore,di sit eius altitudo quasi quinta diametri circuli magni,aut parum augmentatior,& sit extremitas eius superior ad acumen quod
cana tendens Deinde considerabis umbram eius ante meridiem,ubi incipit umbra intrare in circulos, moncures considerare eam cum est extra maiorem eorum. Cum ergo peruenerit cum coartatione ad latiorem cir culorum, signabis super circiimferentiam eius notam aduentus eius,deinde no cessabit umbra minorati.Quare permutatur de circulo,ad distinguens quod sequitur .eum extra ipsum Signabis ergo illic notam deinde su
per illum quod sequitur ipsum . Et si possibile tibi se
rit cum hoc consideratio altitudinis cum quarta circuli uera,aut cum alio ab illa erit melius.Non ergo cessabit altitudo in quarta circuli addi,S umbra in imarmore minui, donec peruenerit in paruitate adfinem sui si tus,5 scies illud per es entia super circumferentia circuli super minore,quo no fuit ante minor,& quasi stet illic. Signabis ergo uationis notam, deinde incipiet addi Si ergo conuenerit ille status altitudini in additione, tunciam ueris catum est,ct si diuersificatur,tunc iam ingres sus est in operati onem error. Ergo subsiste in eo. Si ergo conuenerint acceptio umbrae in additione alti
ludo in diminutione di manifestum fuerit illud, tunca' denito
180쪽
dimittas consideratione altitudinis, eras solicitus de
ratione umbrae. Quoties autem peruenerit cum X-
tensione ad circulum, signabis illic notam, donec Pr stendatur umbra extra a maiore circulorum.Dimitte ergo considerationem tunc,ergo iam prouenerunt tibi suPer omnem irculum duo pudia,S super circulum unuqui est minor circuloru nota una 8ceu nota stationis. Divide ergo quod est inter omnes duas notas circuli in duo nacdia,8 signa notam medietatis. Cum ergo ordinantur note mcdiationis, Sc nota stationis, Sc centrum circuloxunt,omnia super lineam unam rei tam tunc illa
est ultima non uerificationis Et si diuersificantur, tunc non sunt cum termino ueritatis. Si ergo possibile est iblud iterare , donec uerificetur secundum conditio nes praedicta fac,s si non sis contentus nota stationis,8 centro circulorum, extrahe lineam rectam tran seuntemper ea,5 fac penetrare extremitatem clusus
ad circularentia circuli magni Illa ergo erit linea meri dici accepta a septentrione ad nacridie,& extrahe a cenistro circulorum lineam rediam super hanc lineam orthogonaliter. Erit ergo haec linea ab oriete ad occidentem. Cum ergo uolueris sciue unde oriatur quilibet gradus orbis signorum,aut ubi occidat in orizonte, tunc acci
pias declinationem illius gradus,S multiplicabis sinum illius declinationis in sexaginta,& diuides aggregatum per sinu complementi latitudinis regionis tue.Et quod
egredietur arcuabis, Sc arcusinii fucrit, erit longitudo orientis illius gradus,aut occidciatis crus a medio orien. tuna, quod est oiicias capitis Arietis, aut medio occideia