Joannis Devoti ... Institutionum canonicarum libri 4. Tomus primusquartus

81쪽

in Op r. Hincmari Romρns. tom. 2. Pag. 627. , non id odespicitendas esse decretales, quod in codice canonum deforiptae non esScnt, quoniam Barum auctoritas non ex eodem codice, sed ex earum dein unctoribus. qtai Pcinti fioes fuisse Orodebantur, erat repetenda, quoaetiam animadvertit Fle Uryus Par. 1. Cv. 1. num. 8.dμ origin. jur. Eccles. Quare Uenito Archiepiscopus Sεnonensis cum literis, quae eius nomino datae sun nad Nioolaum apud Lahbeum Colleci. CONCil. eom. 9. Eor. 15M., ageret do observanda epistola Molobiadis, iatantiam qnaerendum duxit, num ea apud Summum Pontificem, hoc est in archivo Romanae Ecclesiae reperiretur.3 LXVII. Serius Romae haec collectio innotuisse videtur; et Leo IV., qui Pontificatum obtinuit ab anno 847. usque ad annum 855., cum responderet Episcopis Britanniae si), Decretales m morat eorum Pontificum, quibus tunc in Ec- elogiasticis judiciis Romana Ecclesia utebatur, sea nullam tamen facit mentionem decretalium , quaa Isidorus collegerat, licet harum multae ad hac o judicia pertineant. Imo neque Nicolaus I., qui post Leonem Pontificatum obtinuit, laudavit umquam, nut approbaVit salsas Decretales, quae Isidori collectione continentur sa). Quod vel unum

argumentum plane refellit calumniam eorum , qui aliquas in ea collectione Pontificum Romanorum partes suisse nrbitrantur. Extat haec epistoIa apud Sirmondum eom. 5.

g. LXVIII. Hodio perspicua , non sUspicios&omnibus est falsitas decretalium, ac monum Entorum. Nam I. Dionysius Exiguus maNima Cura.

82쪽

me diligentia Instratis, excussisque scriniis Sed is Apostolicae nullam illarum decretalium iuvenire potuit: II. Scriptores Ecclesiastici, qui per octo

Priora saecula floruerunt, et Concilia, quae per eam aetatem habita sunt, nullam harum decreta-1ium mentionem faciunt, quamquam plus semel facere debuissent. III. Denique multa in iis cicia Currunt recentiora aetate Pontificum, quibus illa adscribuntur, uti Sacrorum Bibliorum sententia secundum vulgatam , leges ex utroque Codice petitae , posteriores canones Conciliorum , ac Decreta Ieg Summorum Pontificum, et cetera generia

1) Adde si illud, quod linius eoi Iectionis Anctoream tribuit S. Isidoro, quem Episcopum, et Hispanum fuisse significiat, qualis non alius esse potor ut, quam S. Isidorus Hispalensis. Atqui post ejus obitum sunt habita octo Toletana concilia a V. ad XIII. , et unum Bracarenso, quae in ea colle otione referuntur; similiter vivo Isidoro habitum nondum fuerat Concilium Oecumenicum VI. cujus in Praotatione mentio est

g LXIX. Pirae praesertim linius collectionis evulgandae ratio fuerit, sacile intelliget quisquis

paulo diligentius consideret, quo potissimum tOim reseratur. Nam falluntur egregie homines malo animati in Sedem Apostolicam, qui eam editam putant, ut ejus opifex Romanorum Pontificum anctoritatem amplificaret, atque defenderet. Quamquam enim Apostolicae Sedis amplitudo, et auctoritas pluribus commendetur, non tamen hoc Pseudo-Isidori propositum , atque institutum suit, neque ea Sedes, cujus jura, et privilegia certissimis nituntur monumentis, salsis illis decretalibus in

digebat λ .

83쪽

g. LXX. Longe aliud Pseudo-Isidori consi-

Iium fuisse demonstrat ipsa prae satio, ac totius operis ratio . Nam in ea satis declarat, sese illa collegisse monumenta, ut Omneg ab Episcoporum accusationibus doterreat I) , tum vehementius invehitur , in eos, qui Episcopos audent accusaro, et multa proponit, per quae hujusmodi accusatio- nos difficillimae ovadant. Huc etiam tota spectateollectio, et huc salsa monumenta, in quibus eadem est semper de accusatis EpiscoΡiου cura . Et sollicitudo. 19 Postquam in praefationo Isidorus documon faindicavit, quibos sua collectio conficitur, linno eo rum colligendorum ratio nom asserte Ptia tenus EcclCsia stiet o dinis disciplina in unum a nobis Coacta, atquct digessa , se Sancti Praculas putornis instituantur retia. lix, et obediqntes Ecclesia ministri, usi populi miri-

qualibus imbuantur sx mplis, Et non malo um hominum. p, avitatibuς decipiantur . 'miti Enim ρε civita E, Et Gu

pidita deprossi, ACCUSANTES SACERDOTES DEPRESSER T. Quod inulti, porsequitur a corbe Obj I r

gans illos, qui Episcopos a consant, tie se per illos excusent, v I corum bonis uitentur , ac multu hujusmodi iudiciorum incommoda describens illud urget, Episcopos accusatos, et robus suis spoliat Os , aut gru du motos, aut B sede pulsos ad dicendam causam Oogi non Dosse, nisi priinum fuerint restituti, et quaedam addit de accusationibus, atque accusatoribus rejicendis .

g. LXXI. Atquo hoc quidem consilium maxime perspicitur in capitulis Hadriano tributis,

quae veluti summam exibent salsorum mouumento ruin ; unde potissimum Excerpta sunt . Natii Pleraque eo specinni, ut no a quolibet Episcopi ac-Lusuntur , ut ne facile acc atorea audiantur , Sed

84쪽

tit multis ex causis tum eoa' tum Ddices lioeae recusare. Cum haec summa sit, et hic finis toti-υs collΡctionis, quis non facile intelligit, id ,ihi unum salsis illis mercibus voluisges Isidorum, ut

consuleret Episcopis, qui accusabantur i)8

1) Quod late, vereque offendians Fratres Balleiarinii in cit. par. 5. Cv. 6. . 5 num. Io. pag. CCXX., ot Blascus log. Cit. Cap. 7. et SEq. PM. 62. st seq. Idem etiam anto ipsos observaverat Fleuryus lib. 44. num 22. Histoir. Eccl. Lapi incipale , inquit . matrere doces decrestales soni lES accusatioris des meques: il nb ena presquo aucuns s qui Π' n Parte , et qui nes donno des remes potir les iendi s d ficiles . Auxsi Isidors fale cisis sex voir dans la Pr jace , qu' il avoi' cette matiore Diah coeur ; et idem similiter Vari Ε8pe ius Comment. in quaevi. 7. Caus. 2. , ubi do Gratiano disserens inquit imo tui sus adducit varia fragmenta fctarum decresta- Iitimi, quae P3aWCoues ad ea msendos Episcopos ab omni criminali judicio adornatae a arent. Sed vide fidem , et inconstantiam hominis, qMem rapit in Sedem Apostolicam virus acerbitatis sua D . Advorsus hanc , quam noscit, veritatem inquit in Iur. ECClest. univers par. 5. tit. 5. cap. 4. Num. 16. Isidorianam colleotionem pertinere p aecipue ad a Iscandam Sedis Apoktoliis cas auctoritatesm. Falsitatem monumentorum, qua Isidoriana collectio complectitur, Praetor Hinc mainxtim , ceterosque untiquiores , agnOVerunt etiam, atque indicarunt ex catholicis Antonius Contius, Antonius Augustinus, Bellurminus, Baronius, Perroia Ditis, Petrus de Murca, Caietanus Cennius, aliiqua Oomplures. Egrogio re in hanc universam persequuntur Fratres Balle rinii, Blascus tos. Cit., et Frunciscus Antonius Zaccaria Anti-Febr onio tona. 2. dissere. 5. Coterum, ut ipse fatetur David Blondellus, his do-ere talibus insensissimus, omnes fere ex usu eorum temporum, at que ex veris Posteriorum, aliorum quo Scriptorum Operibus excerptae sunt atque in eo fuit Datis Isidori, quod ipse eas sentcntias iis auctoribus adscrapsit, quorum revera non sunt, et recentiorem

disciplinam antiquis Patribus attribuit, quasi eadem etiam antea viguissat, quod recto stiam observant,

85쪽

II. Pag. 22 1. et de potest. ECClss. Summor Ponti sic. cleConcit. generat. in vindic. auctor. Pontifc. cv. s. g. 2 Pag. 195. et seq. edit. Aug. Vindsti . 177 . Ex quibus in

tolligitur , quam iniustae, vanaeque sint querimonias Van-Εspenii, Febronii, Eybelli, ceterorum gΘ-neris ejusdem , qui per Isidorianas decretales fractos putant Ecclesia o disciplinae nervos, ius novum in inductum , perturbata Episcoporum, et provincialium conciliorum iura, novamque in Sedem A posto i ioam collatam potestatem . Quis non intelligit, quam iniussa reprehensio sit, cum Isidorus suis decretalibus Oomprehenderit ius ab aliis constitutum , aut iam sua

aetatis more, et consuetudine receptum ' Quare perperam, et minus recte Cavallarius eorum, quorum nunc memini, aliorumque vestigiis insistens in In xei- tutionibus Iuris Canonici, quas non multis ah hino annis Neapoli evulgavit, in piologom. cap. 6. ita Par titus est rem canonicam, ut ab Isidoriana collectio.

ne novi iuris initium repotat. Si novum non ost ius Isidorianum , quid illa partitione ineptius diei fingique potest y era totius rei partitio est, ut jus an-eιqtium conficiant collectiones, quae nunc antiqua tactsunt, noviam collectiones, quibus in scholis, ot in foro utimur , Πουissimum rocentiores Iegos ecclesiasticae , quae Post illas editas collectiones prodierunt .

g. LXXII. Plures deinde sequutae sunt coΤ-

Iectiones , quarum non eadem methodus omnium fuit. Principio collectio occurrit cum titulo Canonum Poenitentialium, Cujul incertN8 est auctor , quaeque tametsi illam praegeserat inscriptionem , tamen rem totam Ecclesiasticam complectitur 1 . Sunt etiam memoratu dignae collectiones Regino

nis Monachi Benedictini, qui opus edidit de Ecclesiastica Disciplina , et Religione Christiana 3) ;

Burchardi Vormatiensis, cujus in manibus hominum Versatur Magnum decretorum volumen 3 ς Anselmi Lucensis, cui tribuitur authentica, eccompendioεa collectio Regularum, et Sententiarum . .

86쪽

SS. Patrum, et authorabilἱum Conciliorum , agpraeterea opusculum ex pluribus SS. Patrum ope

ribus excerptum ); denique Ivonis Carnotensis,

qui set Excerptiones Ecclesiasticarum regularum, et Panormiam, vel Pannomiam evulgavit 5). Sunt et alii, qui suam in colligendis canonibus operam , Studiumque PDguerunt; sed de omnibus dicere longum esset, et jam nos ad se vocant collectiones, quibus nunc, antiquatis vetustioribus,eοrpus juris canonici conficitur. 1 Codicem hiano, quem pridem manu scriptum

inspexerat Ioannes Morinus, primus in lucem emisit Lucas Dacherius Spicii. Vetfr. MitPtor tom. 1. Pag. 51Ο. et seq. odit. Paris. 1725. Est autem divisus in libros tres, quorum primo agitur de Poenitentibias , sedes Poenie n iis , altero d judiciis, tertio G O1dinationibus, gradibus , et ossciis Clerisorum , algus Episcoporum . Sunt et alia o collectiones, quae Canoniam Poctnitentialitim titulo inscribuntur , ac de quibus agunt Fratres Balle rinii, qui integro eom. 5. Appenin dic. ad oper. S. Leonis M. vetustas collectiones ominnium diligentissimo persequuntur.

2) Regino Priami ensis Monasterii Abbas iussu

Radhodi Trevirensis Archiepiscopi anno, ut credi tur , 9C6. suam collectionem absolvit tributam in li-hros is uos, quorum primus de Personis agit, rebusquctscclesiasticis, alter de laicis. In ea conficienda usus est eollectiono Dionysiana , Hispanica, et forte etiam Isidori Morcatoris, docretis Summorum Pontificiam , Canonibus conciliorum, et sententiis Sanctorum Patrum, quibus etiam civiles leges adjunxit petitas tum ex codice Theodosiano, tum ex capitularibus Regum Francorum. Collectionem hanc an. 1671. Primus Parisiis edidit, notisque illustravit Stophanus Balustius. 3) Prodiit haeo collectio initio saeculi XI., divisaque est in libros vi miti , et vulgo decretum appolin latur. Multa ex Reginone desumpsit Burohardus, neque eius lamon mentionem iacit, ut observat Balnis xius in prasae. ad Reginon. Reginonis autem erratis

sua etiam addidit, praesertim ex falsis Isidori deor

87쪽

alibus, quaedam efIam ox viseri, novoque Testamen to, atque ex libris poenitentialibus accepit. 4) Primum illud opus Anselmo tribuendiam non esse suspicuntur Antonius Augustinus, Natulis Al Iander, Balvetius, ceteri, qui alterum eidem opus adscribunt. 53 Utraque haec collentio pertinet ad exitum Fae- enli XI., aut ad initium saeculi XII. Exces, prionos E

Cissisticariam regularum nunc vulgus appellat dc Crseum , quod divi8um eεt in libros septo indecim pnormia , quae dividitur in libros octo, veluti ejus com-νendium est, atque ita dicitur quasi omnes comprehendat normas vitae, ac disciplinae ecclesiasticae . Nol-

an. 1776. ἡ Jo. Baptista Bariolus rastitui. jur. Canon. cap. 52., Joannes Molinaeus, qui primum Lovet ni ian. 1561. decretum edidit, in praefat. , aliique Com plures disputant, num tuo Panormiae auctor voverasit. Burchardi, et Ivonis fidem sequutus Gratianus in

iisdem erratis haesit, in quae ipsi pridem inciderant .

88쪽

DE REcENTIORIBUS IURIA CANONICI COLLECTIONIBvs

LXXXΙΙ. Colleotiones De orotali uni Innocentii III. LXXXIII. Docrotales ΗΟ- nocti III. LXXXIV. Collectio Grs. orii IX. LXXXV. Cur Decreta lium nomin appestetur LXXXVI. Eius fontes. LXXXVII. Divisio. LXXXVIII. Collectici Boni oti VIII.

LXXXIX. Clementinae. XC. Extravagantes. XCI. GlosSae. LXXIII. Gratiani decre

tum.

LXXIV. Eius methodus. LXXV. Deo reti laudos. LXXVI. Vitia. I XXVII. Eorum emendu-

LXXVIII. De nomine Pa

LXXIX. Decreti auctori

LXXX.Collectio Bernardi

Circa .

LXXXI. Collectiones Gil- horti, Alani, Joannis Galensis.

ransgredimur nunc ad recentiores Iuris Canonici collectiones; et primum quidem occurrit Gratianus Monachus Benedictinus Clusii natus, qui medio saeculo XII. scripsit Concordantiam discor

dantium canonum, quam nunc decretum VOCamus

I). Tota haec collectio conflata est ex locis S. Scripturae, ex canonibus quinquaginta Apostolo- Tum, ex conciliis generalibus, ac particularibus, ex decretalibus summornm Pontificum , ex Operihus Patrum , Scriptorumque Ecclesiasticorum , ex libris , Juris Civilis Romanorum, Capitularibus Bogum Francorum , et rescriptis aliquot Imper torum, denique ex historia ecclesiastica , gestisque summorum Pontificum plerumque desumptis ex libro diurno, atque ex ordine Romano . 1ὶ Decreti nomon,quo nunc Gratianeam colleotio.

89쪽

neam nollectionem appellamus in eam quadrare nullκ Tatione posse, ount non unum , sed plura deo rota ros Tantur , iamdiu obsorvarunt viri docti , praesertim Antonius Demochares, Antonius Augustinus, Romani Correctores. Sed usus fori, et scholurn in se it, ut nunc ab omnibus eo nomino Gratiani collectio appellotur. Vide Antonium Augustinum de emend. Gratian. lib. 1. dial. 1. of notas in Bumd. locum lit. B. Pag. 17. eom. d. edit. Luc. an. 1767.

g LXXIV. Dividitur autem universa Colle ctio in partes tres , quarum prima de personia Praesertim agit, continet distinctiones IDI., et sub qualibet distinctione plures canones, qui itα a11egantur ex. gr. can. Omnes diu. I., hoe est Can.

qui incipit omnes dist. 1., Vel per numerum Ca- Nonis, ex. gr. can. 3. dist. 1. Pars altera judicia Peraequitur, eaque divisa est in causas, quan sunt numero 36. , sub unaquaque Causa sunt Plures quaestiones, et sub quaeουtionibus plureS canones. In altera hac parte laudantur numerus, Causae , et quaestiones, praeterea numerus, Vel propri&

Vel Can. nemo Caus. 11. quaesδ. 3 Extat in hac decreti parte , hoc est in caus. 33 quaeu. 3. , tra-Ctatus de poenitentia in septem distinctiones tri- huius . Cum indicantur ca non es, qui in hoc tra-Ctatu reseruntur, ne cum canonibus primae partis

Confundantur eodem enim modo procedunt ) ad

ditur despoenitentia , et causα nequaquam Citatiar, ex gr. Gn. quem poenitet dist. 1. de PoenitEra. Dρnique ad res pertinet tertiae pars, eaque Comploctitur tractatum de consecratione tributum in quinque diuinctiones, quarum canones laudantur hoc modo can. tabernaculum dist. I. de ConSEcri , vol can. 1. de consecri dist. I. Additur δε consEFratrone , ut noscatur , canonem ad partem terti- Rui Pertiuere.

90쪽

g. LXXV. Dici vix potest, quantis plausi

hus, et quantR hominum approbatione Gratiani eollectio fuerit exeepta , adeo ut in scholis publico legeretur, et in foro tamquam pars communia juris haberetur . Magna sane , et illustri laude mo- Tito celebratus est Gratianus, tum quia non Ordinem sequutus temporum : ut Pleriquct secerant , sed sub certis titulis distribuit materiam universam, tum quia multo ceteria uberiorem, atque ampIiorem dedit collectionem, qua compleXuSest quidquid sere pertinet ad rem ecclesiasticam , tum quia magno ingenii acumine, et diligentia,uptaque non 'scholis tantum, sed etiam 1orensi exercitationi methodo omnia ad concordiam vo- Caro conatus est, inter quae pugna esse videbatura

g. LXXVI. Veruntamen illud accidit perincommode, quod tanta Vir sedulitate, tamen ,,quae illius temporis conditio erat, neque satis fuit antiquitatum gnarus, et rivos sectatus pleraque in opus suum derivavit non ipsis ex sontibus, sed ex mendosis collectionibus Burchardi ,. Ivonis, cete- Torum. Factum hinc est, ut saepe salsa pro Veris

Usurpet; fidem adjungat decretalibus Pontificum

Siricio antiquiorum; confundat canones quini-ge-xtae in Trullo synodi cum canonibus sextreo gynodi occumenica , sententina Patrum Cum decretis Pontificum Bomanorum, Rut conciliorum, et Patrem unum, aut unum Concilium atque Pontificem cum alio Pontifico, Concilio, Patre; corrumpat auctorum nominae, et loca , atque iis sententiam adscribat, quam numquam animo Conce-

1ὶ Verissimum hoc est de Gratiano iudicium , quod tradidit Antonius Augustiniis lib. dialog. 1. d.

. 3 LXXVII. Cum haec animadvertissent An