장음표시 사용
91쪽
tonius Contius, et Antonius Demochares de Gratirent emendatione Aedulo cogitare coeperunt. Primum linque canones omnea per numeros distinxerunt , ut sacilius inveniri, laudarique possρnt, dein-d se pluros decreto notas, nique emendationes addiderunt . Sed cum multa adhuc ement emendanda; Pius IV. , et S. Pius V. selectis quihusdam viris, unos RomanOS Correctores vocamus, Decreti eme dationμm commiserunt, quae demum Gregorio XIII. Pontifice fuit a bsoluta. Antonius etiam Augustinus Tarraconensis Arehiepiscopus eruditum vulgavit opus de Gratiani emendatione I . 1) Quod eomprehendi fur duobus dialogorum liis
Bris, qui extant eom. 2. Uus vorum Edit. Luc. 1767. Novissime de Gratiani emendatione summo studio,ino diligentia laboravit Sebastianus uorardus , qui rem totam absolvit quatuor voluminibias, quorum est titulus: Graticini Canones genuini ab apoc phis discr8ri j cor, tipti ad emendatiorum codi m sdsm ρxacti ;Hi iliores commoda intemretia 'ions illustrati. Suam quoquo in Gratiani decreto emendando, aut explicando oporam, et industriam pos erunt Pitlioens, Van-Esponius, Diomedes Bruva, Boch Θmerus , Pau-
Ius , ob I. A. do Riegger. Paucis ab hinc annis LaPlutius disputatione Lovanti edita plane commentitios, aci nullius auctoritatis esse inqMit canorans , quos Gratianus ex Concilio Carthaginiensi IV. descripsit. Corto huius Concilii nulla mentio est in Codico Ca monum Εcolosiae Alricanae, nollu item apud Ferran- duin Diaconum , Dionysium Exiguum , cel ET OSquo antiquos collectores, Hinc Iustollus in praefat. ad Cod. Eccless. African. tom. 1. Bιblioth. Jur. Canon. Pag 517. Concilium hoo Carthaginiense IV. repudiandum Puistat. Verum inulti ex oo canones laudantur ab Egborto Eboracensi, Reginone, Burchardo, Anselmo Lucensi , atque aliis; et ritus, qui ad ordinationes pertinent , totidem verbis exhibet Sacramentarium Romanum , quod ex Bibliotheca Reginae Christinae edidit Thomasius qui illud in Gallia saeculo VII. soriis Pιum putat. Euimanuel Schelest rutius dissere. I. ue
92쪽
cras. Afiscan. puIoros canones de vitia ordinationum agentes in nodo Carthaginiensi an. 598. constitutos putat s ceteros autem cano nos non in ea synodo conditos, sed a privato homine partim ex Orientali hus , partim ex Ooo identalibus Canonibus collectos fuisso urbitratur. Tille montius art. 125. ot not. 29. in Au guxtini vie. tom. II. pag. 521. Et 982. edit. Ven. 1752. Synodum hano dolendore, atque objectis dissicultatibus satissa ore conatur. Late etiam, et graviter do hujus Carthaginiensis Concilii auosoritate disputat Ceilli rus Histoires generale des arιteia rS Sacr. , et ECGIES.etC. eom. 1Ο. pag. 6Υ6. et 687. Sed ut ut vera habeatur Senientia eorum, qui ad Concilium Carthaginien-so IV. an. 598. pertinere negant canones illos 1 4., qui Oidem Concilio adsori huntur; equidem valde disis sontio ab iis, qui eosdem canones Plane repudiandos , ac despiciendos oxistimant. Constas enim hos cano nes ante V Ι. saeculum laudari consuevisse , fui 8 sequo agnitam eorum auctoritatem, uti ostendunt Fratres Balle rinii in append. ad opp. S. Leonis M tom. I. Par. 2. CGP. I. g. 4. PM. LXXXVIII. seqq. Quare omnis siqui est Gratiani error consistit in titulo, sive inscriptione, quia nimirum Concilio Carthaginiensi IV. canones adscripsit, qui ejus revera non Sunt; sed tamen hos canones tamquam commentitios; no nullius auctoritatis despici, ct repudiari Posse, vehementer
g. LXXVIII. In inscriptionibus capitum , quae
in Decreto referuntur, saepe Occurrit nomen hoc Palea, quod unde sit desumptum , certo statui non potest. Quidam ea capita hoc nomino designari putant, quod sub illis incerta, ac nullius pretii, vel antiquata, aut etiam repetita contineantur; sed horum opinio Vera esse non potest, cum i ori semper his capitibus vilia, antiqua, iterata comprehendantur. Similior sorte veri est opinio illorum , qui statuunt, Paleam nomen esse Auctoris , a quo canones utilitate, atque auctoritato praestantes adiecti sint, qui canones initio in margine appositi deinceps in libri contextum irrepse-
93쪽
i) observant Romani Correotores, in vesiastis
sImis codicibus paucissima esse capita , quae Paleae nomen Praeseserunt , atque eadem in uno codice vaI- de emendato in margino reperiri, in recentioribus autem Do reti exemplaribus plura numero esse, quam in antiquis codie ibus reperiantur . Ex quo conficiunt, eadem capita deinceps addita fuisse, cum untea in decreto non haberentur. Νon tam n unus fuisse videtur eorum omnium Cupitum auctor, neque omnia eodem tempore scripta sunt; et ideo vetustiores o dices minorem habent capitum illorum numerum, quum habeant rocentiores. Si Paysam auctoris nomen esse Volumus, cum ipse Primus haec capita ad dero coeΡerit, mirum non est, quod o tori, qui eum se quuti sunt, suis quoque additionibus nomon ipsum inscripserint. Nequo despicienda est conjecturu -- Tum, qui putant, decreti studiosos illas in marginose ipsisse additicines cum verbis post alia, si vo P. a- Iia, ut significarent, Ea capita esso collocanda Post Eu, quae Gratianus Soripseratis errore autem libra Tiorum ex iis verbis deinceps frictum osse palea no-m n. Vido Anton. Augustin. desmendat. Gratian. lib. 1. dialog. 2. pag. 26., BL riosas in eum d in locum,
tibi lit. a. Romanorum Correctorum ea de ru iudiolum describitur.
β LXXIX. Do auctoritate Decreti sic ha-
hondum est; omnia, quae in eo reseruntur, vim eamdem habere, ac si seorsim ae Decreto spectenis tur. Itaque loca Sacrae Scripturae, decreta Sumna Tum Pontificum, et generalium Conziliorum , quam sua indolo, et natura vim habent, eamde in in Decreto retiuent; Ceterct Vero auctoritatem , qua per se carent, in Decretum transireta non consequuntur . Sunt qui Decretum ab Eugenio III. probatum , et publica auctoritate donatum putant; sed haec opinio nullum habet idoneum tandamentum, quo niti posse videatur I) . Neque enim umquamn Sede Apostolica Decrevum approbatum est 2); quin etium Gregorius XIII. luiic operi emendan-
94쪽
do licet primum a Pio IV., et V. praepositus suisset , ei tamen Pontificiam nuci aritatem trihuere noluit , cum illud go Pontifice absolutum in manus homi uum perveniSset. 1) Dedit quidem Eugenitas ΙΙΙ. facultatem. ut
Gratiani collectio publice posset legi, et explicari , titi habet Kalendarium Gymnasii Bononiensis ad un. 115 2. Kalend. Νovembr. apud Alexundrum Machia- vel liuin in not. ad Sigonitim Histor. Bonori. sed nequ id fieri praecepit, neque auctoritate sua decretum eoti firmavit.
2) Vid. Antonium Augustinum lib. I. dialog. 5.
g. LXXX. Post editum Gratiani decretum plures prodierunt Summorum Pontificum Decretales , quibus magnus Canonicae Jurisprudentiae cumulus accedebat. Itaque Bernardos Circa Praepinsitus Papiensis, ac postea Faventinus EpisCOpug an. 31m. evulgaVit Breolarium Extraseagantium, hoc est decretorum , quae extra Gratiam decretum Vagabantur . Num haec collectio non tantum continet antiquiorum Pontificum decretales, canone8quct Conciliorum, et Patrum sententias, quae Gratiani
diligentiam effugerant, sed et in primis constitutiones Summorum Pontificum post Gratianum editas, nimirum Alexandri III., Loeii III., Urbani II1., Clementis III., praeterea canones Concilii Lateranensis III. Collectio haec Prima Collectio appellatur . 3. LXXXI. Bernardum Papiensem sequuti sunt Gilbertus Ahhasi et Alanus Episcopus Antissi orensis, qui omissas a Bernardo constitutiones Colleger ι; sed horum collectiones brevi interciderunt . Quaro ex iis novam consecit Bnno
95쪽
quod Justiti innus in Jure Civili praestit orat, ut
ex CodicibuA Gregoriano, Hermogeniano, Theodosiano, atque ex NOVellis Constitutioni hus, qua εdeinceps prodideront, illis etiam additis, quas ipse emigΘrat, novum Codicem obsolverot, id in Jure Cnnonico Gregorius praestitit. Iustiniani rationem in eo quoque ipse est imitatus, quod ex decretalibus superiorum Pontificum ea sustulit , quae inutilia erant, quaeque inter se pugnare videbantur . si) Romam venit Raymundus an . 125Ο., in ea que Urbe jussus a Summo Pontifice trium annorum spatio operum dedit colligendis decretalibus; at quo
hanc collectionem in in anus hominum pervenisse an. 254. ostendit exemplum a Bremondio editum epistolao Gregorii IX., quae ante ipsas decretales do- scripta est, dataque nonis Septembris an . 1254. Vido Praefationem I. I. rium 12. Pag. VII. , et Notas 8. Et 9. in vitiam Sancti Rumundi pag. VXXII. , quao omniae praemissa sunt Summati S. Humundi de Penn ore edie. Veronas an. 1744.
g. LXXXV. Deerelayium nomine colIectio haec reppellatur, quod decretales epistolas Sum morum Pontificum praesertim complectitur. Sunuantem Decretalos epistolao, quae etiam absolutctDecretales et Decretalia responsa vocantur, Pontificiae literae, quibus consulenti rescribitur, et quae Decretales dicuntur, propterea quod iis aliquid generatim vim habiturum, re diligenter expensa , decernitur. f. LXXXVI. Depromptae sunt Gregorianao Decretales non tam ex constitutio uibus Pontificum Romanorum a S Gregorio Ι. usque ad Gregorium. IX., quam etiam ex locis quibusdam Sacrae Scripturae, canonilius Apostolorum, decretis conciliorum ah Antiocheno usque ad Lateranense IV. .
96쪽
deniquρ eX Patrum aliorumque nu forum ripΘrsiabus. Ex quo conficiet fortasse aliquis, huic tollectioni minus recte ad soriptum fuisse uomen Deis cretalium, cum in ea non tantum Pontificiae eonstitutiones , sed et alia permulta reserantur. Verum cum maxima Pars ejusdem collectionis conflata sit ex Pontificum decretalibus, redditis practerea canonibus generalium conciliorum Latornian sensium III., et IV., quorum auctores AleXander,
et Innocentius III., facile intelligitur, quam apte in eam quadret Decretalium nomen . 3. LXXXVII. Dividitur Grogoriana colle-etio in quinque libros, quorum ordinem, et reη, de quibus agitur in unoquoque eorum, exhibet hic
Iudex, Iudicium , Gerus Connubia , mimen. Lihri Autom divisi sunt in plures titulos, quorum
singilli plura capita continent, et capitR , Cum longiora sunt, in paragraphos tribuuntur. Ex his quoties Aliquid laudandum est, indicantur prima Verba capituli, vel numerus, Vel utrumque simul, hoc modo ex gr. Caρ. Menerabilem de clere., Cap. I. de Cleri c. conjug. Cap. tua nos 26. de FonSal.
et matrim. I). 1) In allegandis huius collectionis capitibus in .
fortio; a quibusdam solet verbum extra, hoo modo Cv. 7. extra de siret. , ut nimirum paloat, caput il- Iuci exfra Gratiani decretum reperiri. Sed haec minus frequens est allegandi ratio.
LXXXVIII. Gregorianae collectioni deesse aliquid videbatur, cum novae deinceps prodiissent Summorum Pontificum constitutiones, dignae Fane, quae in unum corpus redigerentur, partem quo
97쪽
que communis juris constituerent. Itaque Bonisaiacius VIII. anno quarto, POουtquam Pontifex creatus fuerat , usus opera Guillelmi Archiepiscopi Ebreduensis, Berengarii Episcopi Bitterensis, et Riccardi de Senis, qui omnes post a Cardinatos facti sunt, collegit canones duorum generalium Conciliorum Lugdunensium, et Decretales Pontificum Romanorum, quae post editam Gregorii ΙX.
collectionem suerant evulgatae, atque eae iis, suis etiam comprehρnsis Constitutionibus, confecit sextum Decretalium. Quare haec collectio Gregorianae est supplementi loco, ac totidem , quot ea, libris constret. Mus capita cum laudantur, in sine additur in sexto, ut a capitibus Gregoriana a collectionis distinguantur, hoc modo ex. gr. Cap. Concertationi de appellas. in 6.
gi LXXXIX. Paulo post Bonisaeium VIII
Clemens V., qni Pontifex renunciatus egi initio saeculi XIV., collectionem fieri jussit quam pluriuia constitutionum, qua ου ipge emiserat in Concilio
Viennensi. Sed cum mortΘ Occupatus eam in vulgus edere non potuissset, id persecti Joannes XXII., qui illam in quinque libros divisam suxto Decrotalium adjecit . Clementina haec collectio appellatur ah nuctore suo Clein Θnto V. , et congii tuti nos ea comprehensae citantur hoo modo ex. gr.
Clement. si furiosi de relig. demib. g. XC. Post Clementinus prodier Extrao gantes, quae hoc nomine tippellatae sunt, quia vagabantur caetra Corpus Juris Canonici, at suo extra collectiones, quibus tunc Ius ipsum constabat 13. Duplex earum genus est. Aliae nimirum sunt Ioan nis XXII., aliae communes dicuntur, quod non unius Pontificis , quemadmodum EXtravagantea Joannis XXII., sed complurium continent decretales ab Urbano IV. sa) usque ad Sixturn tW quo Pontifice lim colluchio privato aludio Perse
98쪽
eta est 3 . Ea vero dividitur in libros V., sicut
Gregoriana , et ejus loca sic laudantur Extrao.
At vero Extravaganteη Joannis XXII. Omnes uno comprehensae sunt lihro, atque ita ejus loca indicantur, Extrase. cum znter nonnullos Joan. XXII. de perb. signis. 1) Pontificiae omnes consti fiones post Decre-lum oditae olim Extra vagantos dicebantur, quod extra volumen illud vagarentur; et ideo primam earum ocillectionem Burnurdus Papiensis Breviaritim trais vagantium. a P pellavit. Sed posteaquam in manus hominiam pervenit collectio Grogor ii IX., cum Do-erotales in ea Com Prehensae non amplius vagarentur, et tamen extra primum Iuris corpus constiterent, Doctores eius temporis hanc collectionem indicantes solum vocabulum extra retinuerunt. 23 Antiquissima docrotalis, quae occurrit in Extra vagantibus, est Urbani IV., si vera est inscriptio in Cap. 1. de Simon. 5ὶ De ore talis omnium novissima es h in Cap. 2.da re iqu. et verisi at. SariCt., eaque a Sixto IV. an. 148o. vulgata fuit.
g. XCI. Atque hi sunt Iibri illi, videlicet
Decretum , Decretales , Sextus Decretalium, Clementinae, Extravogantes , quibus in Echolis, atque in soro utimur, et quibus corpus Juris Canonici conflatum est. Sunt in libris singulis Glossae, hoc est Commentarii, qui multorum quidem opera eXarati sunt, et qui non ma)orem habent auctoritatem, quam privati Doctoris opinio habere potest in legibus explanandis. Corpus integrum Iuris Canonici Gregorio XIII. Pontifice editum Romae, est diligenterque emendatum.
99쪽
XCII. Ius novissimum . OOllectiones . XCIII. et XCIV. Septimus C. Regulae Cancellariae . D cretalium. CI. Earum auctoritas. XCV. Nullae . CII. Concilium Tridenti-XCVI. Earum specios . num. XCVII. Distinguuntur a CIII. Declarationes Sao. Brevibus. Congregationum Car-XCVIII. et XC IX. Earum dinalium.
XCII. V heum oditis libris illis, quos hactenus recen
suimus, novae prodiorunt, et quotidie in lucomprodeunt Summorum Pontificum constitutiones, ahgolutae sunt etiam, atque ud eum perductuostatum , in quo nunc sunt Regulae Cancellariae,
habitum Concilium Tridentinum, quod non tantum Lutheri praesertim, et Cnivini haereses profligavit, sed multa etiam ecclesiasticae disciplinae capita constituit, denique plures etiam a Sacris Congregationibus Cardinalium , praesertim Concilii Tridentini Interpretum, declarationes emi8gae sunt. Ex his omnibus conficitur Jus novissimum, videlicet jus constitutum post evulgatos libros, quibus corpus Juris Canonici constare diximus. g. XCIII. Primus Gregorius XIII. animum adjecit ad colligendas constitutiones Summorum Pontificum, quae post Sixtum IV. in lucem prodierant, atque id negocii dedit viris doctis, qui
Septimum Decretalium emitterent. Sed eo mo tuo, cum Opus adhuc esset insectum, illud purficiendum curavit Sixtus V., quo etiam humanis
100쪽
rebus erepto , deniqu8 opus integrum absolusnm et typies excussum est Clemente VIII. Pontifice, quI cum Cardinalis esset, ex numero illorum fuerat, qui ea in re suam operam, studiumque posuerant. Sed obortis eo in opere dissicultatibus si),
visum est supprimere exemplRrire, quae nuUC rarissima sunt, et gravi emenda pretio reperiri vix P0s8Unt. 1) Vid. Fagna n. in Cap. cum venisssnt de judic. num. 61. qui rem totam diligenter enarrat.
g. XCIU Iisdem sere temporibus Petrus Matiliaeus Iurisconsultus Lugdunensis edidit Septimum
De eret alium ab se privato studio exaratum; sed hoc opus publica auctoritate caret, multa in eo sunt vitia A et plura etiam desiderantur.
g XCV. Sunt igitur extra corpus Juris Canonici, sed tamen ipsius Juris partem essiciunt, posteriores decretales Pontificum Romanorum , quae Nullae nuneupantur a Bulla, aut Sigillo vel plumbeo, vel aureo, quod una ex parte imagines Oxhihel SS. Apostolorum Petri, et Pauli, ox Parte altera nomen Pontificis, Pendetque ex funiculo, qui interdum sericus, interdum cannabis
g. XCVI Bullae aliae consistoria leg sunt, quae expediuntur in Consistorio adhibito consilio Cardinalium , a quihus subscribuntur, et hao aliud
firaeterea sigillum o ormam crucis habere so-ent . Alino vero hunt non consistoriales, quae extra Consistorium nullis Cardinalium subhori Ptionibus emittuntur. Sunt etiam Bullae dimidiae, quae tali hoc vocantur nomine, quod in sigillo impressum non habent nomen Ponti fi is, atque hae feruntur a Ρontifice Rnte lunm mn Serretur.