장음표시 사용
131쪽
o antiquis , ad arbitrium suum sicribere e quod si
Graeci leguntur a Graecis , isdem de rebus alia r tione compositis: quid est, cur nostri a nostris non legantur: Quamquam ,si plane sic uerterem Platonem , aut Aristotelem, ut uerterunt nostri poeta sabulas; male, credo, mererer de meis ciuibus , si ad eorum cognitionem diuina illa ingenia transfer rem : sed id neque feci adhuc; nec mihi tamen , ne Iaciam, interdictum puto: locos quidem quosdam , si uidebitur, transferam , O maxime ab iis , quos modo nominaui , cum inciderit , ut id apte fieri pos e, lsit: ut ab Homero Ennius , Afranius a Mena dro Aolet . Nec uero , ut noster L ucilius , recusabo , quo minus omnes mea legant. utinam ille Persius , . Scipio uero , O R stilius multo etiam maxis: quorum ille udicium reformidans , Tarentinis ait se , O Consentinis , O Siculis scribere. facete is quia dem ,sicut alias:sed nec tam docti tunc erant, ad quorum inicium elaboraret; O sunt illius scripta ., 'emst i lit Hrbanitas summa appareat, doctristit
mediocris. ego autem quem timeam te torem, cum
ad te, ne Graecis quidem cedentem in philosiophia, . c eam scribere ζ quanquam a te ipso id quidem. I o promatusχrat o mihi libro, quem ad me de uirtute m isti . Sed ex eo credo quibusidam usu uenire, ut abhorreant a Latinis, quod inciderint iuinculta quaedam, O horrida, de malis raecis lat ne scripta deterius. Quibus ego assentior, dummo-co a Ie de isdem rebus ne Graecos quidem legendos
132쪽
' L I R E R I. . 6I putent. res uero bonas, uerbis electis,grauiter, omi nateq. dictatas , quis non legat ἰ nisi qui se plane
Graecum dici uelit: ut a Scaevola est praetoresalut tus Athenis Albutius. quem quidem locum cum re multa uenustate, et omni sale idem Lucilius: apud quem praeclare Scaeuolarc - Graecum te, Aluti, quam Romanum, atque S binum sMunicipem Pontii, Titii, Annii, centurionum , Traeclarorum hominum , ac primorum , signis ut rumq. Maluisti dici. graece ergo praetor Athenis, Id quod maluisti, te, cum ad me acccedi , saluto:
Muρε inquam Tite. Lictores omneSq., cohorsq. ,
Muρε. hinc hostis Muci, Albutius, hinc inimicus. Sed iure Mucius: ego autem satis mirari non queo, i. a. unde hoc sit tam insolens domesticarum rerum fastidium. non est omnino hic docendi locus sed ita sentis, O sepe disserui; latinam linguam non mo- l. i. do non inopem, ut uulgo putarent ,sed locupletiorem etiam esse, quam graecam. quando enim uel nobis dicam, aut oratoribus bonis, aut poetis , p flea quidem quam fuit quem imitarentur , AIus - rationis uel copiose, uel elegantis ornatus defuit e- ego uero, cum forensibus. operis, laboribus, per
culis non deserui se mihi uideor praesidium , in quo apopulo locatus sum; debeo profecto, quantumcunque possim, in eo quoque laborare, ut sint opera , studio, labore meo doctiores ciues mei; nec
133쪽
. cum istis tantopere pugnare, qui graeca legere m sint , modo legant illa ipsa, nec simulent; ijssem uire, qui uel utrisique litteris uti uelint, uel, si suas' habuit, illas non magnopere desiderent. Qui a tem alia malunt siribi a nobis , aequi esse debent quod Oscripta multa sunt ,sic , ut plura nemini enostris ;O scribentur fortasse plura, si uita spe tet: O tamen qui diligenter haec, quae dephilo ophia litteris mandamus , legere alpueuerit , iudic
bis nulla ad legendum his essepotiora. quid est enim J Lin uita tantopere quaerendum , quam cum omnia in
philosopbia , tum id , quod his libris quaeritur , quid sit finis , quid extremum , quid ultimum , quo sint
omnia bene uiuendi , recteq. faciendi consilia resi Tenda , quid sequatur natura ut summum ex rebus expetendis , quid fugiat ut extremum malorum cqua de re cum sit inter doctimos magna dissensio;
quis alienum putet eius esse drinitatis , quam mihi. quisque tribui quid in omni munere uitae optimum, O uerit um sit , exquirere e an, partus ancillae sit ne in seruolu habendus , disseretur inter principes ciuitatis, P. Scaevolam , M. Manilium; ab hisq. M. Brutus dispentiet: quod acutum genus est, et ad usus ciuium non inutile; nosq. ea scripta , rei quaq. eiusdem generis O legimus libenter , O l gemus : haec , quae uitam continent omnem , ne, gentur ζ nam , ut sint illa uendibiliora , haec uberi ra certe sunt. quanquam id quidem licebit ijs existimare , qui legerint. 2Vos autem hanc omnem qua-yio-
134쪽
LIBERI. 62ctionem de finibus bonorum o malorum fere a nobis explicatam esse iis litteris arbitramur, in quia bus , quantum potuimus, non modo quid nobis probaretur,sed etiam quid asingulisphilosiophiae disic
plinis diceretur, persecuti sumus. Ut autem a s cillimis ordiamur prima ueniat in medium Epicuri s L .
ratio, quae plerisque notissima est: qua a nobis sic intelliges expositam, ut ab ust ipsis, qui eam Essipi
namprobant, non soleat accuratius explicari. v rum enim inuenire uolumus, non tanquam adue sarium aliquem conuincere . Accurate autem
quondam a L. Torquato , homine omni doctrina erudito, defensa est Epicuri sententia de uolupi te: a meq. ei restonsum, cum C. Triarius, in priamis grauis , O do Ius adolescens , ei dissstutatiora interesset . nam cum ad me in Cumanum, saluta di caussa, uterque uenisset; pauca primo inter nos de litteris, quarum summim erat in utroque R dii ; deinde Torquatus, quoniam nacti te, inquit, fumus aliquando otiosum, certe audiam, quid sit, quod Epicurum nostrum non tu quidem oderis, ut fere faciunt qui ab eo dissentiunt ,sed certe non probes, eum, quem ego arbitror unum uidisse veru , maximisq. erroribus animos hominum; Aberavis r , O omnia tradidisse, quae pertinent ad bene , be teq. uiuendum. sed existimo te , sicut nostrum Triarium, minus eo detestari, quod ista Platonis , Aristotelis, Theophrasti orationis orinamenta neglexerit. nam illuc quidem adduci uix possum, ut ea, qua
135쪽
quae sensierit ille, tibi non uera uideantur. Vide quiartum, inquam, fallare Torquate. oratio me istius philosophi non osse dit: nam ct complectitur uerbis, quod uult; et dicit plane, quod intelligam: et tameua philosopho , si asserat eloquentiam, non alemner ;si non habeat, non admodum flagitem θ re mihi non aeque satisfacit , O quidem locis pluribus. sed, quot homines, tot sententiae: falli igitur pos
mus. Quamobrem tandem, inquit, non satisfacitd te enim iudicem aequum puto; modo, quae dicat tiale, bene noris. Hic, nisi mihi Phaedrum, inquam, mentitum, aut Zenonem putas, Porum utrunque audiui, cu mihi nihil sane, praeter sedulitatem,pr harent ; omnes mihi Epicuri sententiae satis notae
sunt. atque eos, quos nominaui, cum Attico no pro frequenter audiui; cum miraretur ille quidem utrunque, Phaedrum autem etiam amaret: quotidieq. inter nos ea, quae audiebamus, confersi mus neque erat unquam controuersia, quid e
intelligerem, sed quid proGrem. O uia igitur e P. inquit ἰ audire enim cupio, quid non probes. Principio, inquam, in p sicis, quibus maxime gloria tur, primum totus est alienus. Democrito addiscit perpauca, mutans, sed ita, ut ea, quae corrigere sui mihi quidem deprauare uideatur. ille, atomos quas appellat, id est corpora indiuidua, propter-liditatem censet in infinito inani, in quo nec sum reum, nec infimum, nec medium, BY ultimum . nec extremumst, ita ferri, ut concursionibus i .
136쪽
1 1 I E E st I. ter se cob restant; ex quo liciantur ea, quae sint; quaeq. cernantur, omnia; eumq. motum atomorum nullo a prisicipio,sed ex aeterno tempore , intelligi conuenire. Epicurus autem , in quibus sequitur Democritum,non fere labitur.quanquam utriusque cum multa non probo, tum illud in primis, quod, cuin rerum natura duo quaerendasint, unum, qua materia sit, ex qua quaeque res esciantur; alteru,quae uis si,quae quidque esciat; de materia disserueru nim, et caussam liciendi reliquerunt .sed hoc commune uitium: ille Epicuri propriae ruinae .censiet nim, eadem illa indiuidua,etsolida corpora fieret Oodeorsium pondere ad lineam , hunc naturale esse omnium corporum motum. deinde ibidem homo ac tus ; cum illud occurreret, si omnia deorsium e reeione ferrentur. et, ut dixi , ad lineam , nunquam fore ut atomus altera altera posset attingere: itaque a tulit rem commenticiam: declinare dixit atomum
perpaullum: quo nihil posset fieri minus: ita effici cόElexiones et copulationes,et adhaesiones atomorum interse: ex quo efficeretur mundus,omnesq. partes
mundi , quaeq. in eo essent. Quae cum res tota fotast pueriliter, tum ne e scit quidem quod uult. nam
O ipsa declinatio ad libidinem fingitur: ait enim declinare atomum sine caussa: quo nihil turpius pbyco , quam , feri ne causa quidquam , dicero et
illum motum , naturalem omnium ponderum, ut ipD constituit te reeione inferiorem locu petentium , sine caussa eripuit atomis: nec tamen i cuius care F
137쪽
sa haec finxerat , assecutus est. nam siue omnes at mi declinabunt , nullae unquam cohaerescent i siueritae uo nutu recte ferentur: primum erit hoc quas prouincias atomis dare , quae recte , quae oblique
ferentur: deinde eadem illa atomorum , in quo et am Democritus haeret, turbulenta concursin hunc Issa
mundi ornatum efficere non poterit. Ne illud quia dem p sici est,credere aliquid esse minimum. quod profecto nunquam putauisset ,si a Polymo , famialiari suo , geometriam disicere maluisset, qu i
iam etiam ipsum dedocere . Sol Democrito maenus uidetur , quippe homini erudito , in geometrita
Iersector huic bipedalis fortasse. tantum enim que
censet , quantus uidetur , uel paullo aut maiorem , aut minorem . ita , quae mutat , ea corrumpit: quae sequitur ,sunt tota Democriti , atomi , inane tam ames; quae idola nominant; quorum incursione non Dium uideamus ,sed etiam cogitemus. infinitio im a , quam απε, μεν uocant , tota ab illo est: tum in numerabiles mundi , qui ct oriantur, O intereant quotidie. quae etsi mihi nullo modo probantur: tamen Democritum , laudatum a ceteris, ab hoc, qui eum unum secutus en , nollem uituperatum . iam
in altera philosophiae parte , quae est quaerendi , ac di serendi , quae λογικη dicitur , iste uester plane, ut
mihi quidem uidetur , inermis ac nudus es: tollit definitiones: nihil de diuidendo, ac partiendo docet: non , quo modo esciatur. con ludaturi ratio , tradit: non , qua uia captiosa soluantur , ambigua di stin
138쪽
LIBERI. 6sflinguantur, ostendit: iudicia rerum insensibus ponit: quibus emel aliquid falsii pro uero probatum it , sublatum 4be omne iudicium ueri O falsi putat . In tertia uero parte , qliae est de uita, ct moribus , in constitutione finis nilgenerosum sapit, amque magnificum: confirmat istud uel maxime, quod i a natura , ut ait ille , asciscat , O reprobet , ides uoluptatem , O dolorem. ad haec , O quae fugiamus , O quae sequamlir , refert omnia. quod imam Arsippi est, a Cyrenaicis q. melius , si q. defenditur: tamen eiusmodi esse iudico , ut
nihil homine uideatur indignius. ad maiora enim I. quaedam nos natura tenuit.'con o aliis , ut mihi quidem uidetur. ac feripotest , ut errem: sed ita
prorsus existimo , neque eum Torquatum , qui hoc primus cognomen inuenerit, aut torquem illum ho- si detraxisse , ut aliquam ex eo perciperet corporis uoluptatem; aut cum Latinis tertio consulatu co
fuisse apud Veser propter uoluptatem. quod uero securi filium percu serit ,priuauisse se etiam uidetur multis uoluptatibus; cum ipsi naturae , patrioq. amori praetulerit ius maiestatis atque imper .suid T. Torquatus, is, qui consul cum Cn. Ostauio fuit lcum illam seueritatem in eo filio adhibuit , quem in adoptionem D. Silano emancipauerat,ut eum, Macedonum legatis accusantibus , quod pecunias praetorem inprouincias cepisse arguerent , caussam a pud se dicere iuberet; req. ex utraque parte audita, pronuntiaret eum non talem uideri fuisse in imp rio
139쪽
vio , quales eius maiores fullient; O in conspectum fuim uenire uetuit; nunquid uidetur tibi de uol ptatibus fisis cogitauisse ζ Sed , ut omittam peris la , labores , dolorem etiam, quem optimus quisque pro patria, O pro suis sincipit, ut non modo nullam captet ,sed etiam praetereat omnes uoluptatem dolores denique quinius suscipere malit , quam deserere ullam officii partem: ad ea , quae hoc non m nus declarant, sed uidentur leuiora, ueniamus. Quid tibi Torquate , quid huic Triario litterae, quid historiae, cognitioq. rerum, quid poetarum euolu- Iitio, quid tanta tot uersuum memoria uoluptatis Q fert ἐ Nec mihi illud dixeris: haec enim ipsa mihi sunt uoluptati, O erant illa Torquatis. nunquam hoc ita defendit Epicurus , neque uero tu, aut quisequam eorum, qui aut saperet aliquid, aut ista didicisset. Et, quod quaeritur saepe, cur tam multi siunt Epicurei: sunt aliae quoque cauissae: sed multitudi- so . nem zc maxime allicit, quod ita putat dici ab illa ,
recta, O bonesta qua sinit, ea facere ipsa per se lae
titiam, id est uoluptatem. homines optimi non in telligunt, totam rationem euerti, si ita se res h beat . nam , si concederetur, etiam si ad corpus nihil referatur, ista sua sponte O perse esse iucundar
perseesset O uirtus, ct cognitio rerum, quod mi nime ille uult, expetenda. Haec igitur Epicuri non probo , inquam: de cetero, uellem equidem aut ipse doctrinis fuisset innmιtior; est enim , quod ita tibi uideri necesse est , non satis politus ijs artibus ,
140쪽
quas qui tenent, eruditi appellantur aut ne detem ruisset alios a studiis. quanquam te quidem uideo minime esse deterritum. uuae cum dixissem , magis ut illum prouocarem, quam ut ipse loquerer; tum Triarius leniter arridens , tu quidem, inquit, totum Epicurum paene ephilosophorum choro sustulisti. quid enim ei reliquisti, nisi id, te, quoquo modo loqueretur, intelligere quid diceret δ' caelana diacit in p sicis, nec ea ipsa, quae tibiprobarentur ;sed , si quae in his corrigere uoluit, deteriora fecit . Disserendi artem nullam habuit. Voluptatem cum summum bonum diceret, primum in eo ipsio parum uidit , deinde hoc quoque alienum: nam ante Ar .sippus, O ille melius. etenim quasi detractis de homine sensibus. Addid isti ad extremum, etiam indoctumsuis . Fieri, inquam , o Triari , nullo pacto potes , ut non dicas , quid non probes eius , a quo dissentias. quid enim me prohiberet Epicureum Je , si probarem, quae ille diceret ζ cum naesertim, illaperdiscere , ludus esset . quamobrem disserentiι-um inter se reprehensiones non sunt uituperanda.
maledicta, contumeliae , tum iracundiae , contemtiones , concertationesq. in ili'utando pertinaces ,
indigna mibiphilosophia uideri solent. Tunc Torquatus , prorsus , inquit , assentior. neque enim disputari ne reprehensione, nec cum iracundia, aut inis . pertinacia recte di butari stotest. Sed ad haec, nisi mo lectum est, habeo quae uelim. me , inquam , nisi te auHire uetam , censes haec dicturumfuisbe ἐι i Vtrum