장음표시 사용
161쪽
auisempit um, aus diuturnum timeret malum;
quaeperierit , in hoc ipso uitae statio amicitiae praesidium esse firmissimum. Sunt autem quidam Diacurei timidiores paullo contina uestra conuicia , sed tamen satis acuti; qui uerentur, ne, si amicitiam propter nostram voluptatem expetedam putemus tota amicitia quasi claudicare uideatur: itaque primos congressus, copulationes q. consuetudinum, instituendarum amicitiarum , fieri propter uolupta--tes: cum autem usus progrediens familiaritatem effecerit, tum amorem in orescere isdem , ut, etiams nulla sit utilitas ex amicitia, tamen ipsi amici propter se ipsos amentur. etenim , s loca ,si fana , si, urbes, Dmnasia ,si campum ,si canes ,si equos ,
si ludicra , exercendi , aut uenandi consiuetudine adamare solimus: quoto id in hominum consuet
dine facilius feri poterit, O iustius Z Sunt autem , qui dicunt , foedus quoddam esse sapientum, ut ne minus amicos , quamse imos, diligant. quod feri posse intelligimus: resaepe id videmus: et perspicuum est, nihil ad iucunde uiuendum repeririposse, od coniunctione tali sit aptius. Quibus ex omnia sus iudicaripotes , non modo non impediri rati nem amicitiae , si summum bonum in uoluptate ponatur; sed sine hoc institutionem amicitia omnino non posse reperiri. Quapropter , si ea , quae dixi, sole iplo Austriora, ct clariora sunt ;si omnia dixi hausta e fonte naturae; si tota oratio m-
Ira Omnem sibi dem sensibus confirmat, idest i
162쪽
LIBER I . 76eyrruptis, atque integris tectibus ; si infantes pue ri, si mutae etiam bestiae paene loqurentur, magi ra , ac duce natura, nihil esse prosterum, nisi uolupta tem , nihil asperum , n i dolorem; de quibus neque
deprauata iudicant , neque corrupte: non ne ei maximam gratiam habere debemus , qui , exaudita quasi uoce natura, sic eam firme grauiterq. comprehenderit , ut omnes benefanos in uiam placatae ,
tranquillae , quietae , beatae uitae deduceret ἰ Qui quod tibi parum uidetur eruditus , ea cause est , quod nullam eruditionem es duxit , nisi qua be
tae uitae disiciplinam iuuaret . an ille tempus aut in poetis euoluendis , ut ego , ct Triariuό, te hortaritore , fecimus , consumeret; in quibus nulla solida utilitata , omnisq. puerilis delentatio: auise , ut Plato , in musicis , geometria , numeris , astris conte
reret ζ quae a falsis initijs prost Ia , uera non postunt; O ,si essent uera , nihil afferrent, quo
iucundius , id est , quo melius uiueremus. eas ergo artes persequeretur; uiuendi artem tantam , tamq. ero am . mr gerinde fructuosam , relinqueret:
non ergo Epicurus ineruditus , sied ij indocti, qui , quae pueros non didicisse turpe est, ea putent usque a. ad senectutem esse discenda. Quae cum diast ,
explicaui , inquit, sententiam meam, et eo quidem consilio , tuum iudicium ut cognoscerem. quae mihi facultas, ut id meo arbitratu facerem , ante hoc tempus nunquam est data.
163쪽
si seseq. ad audiendum significarent paratos; primum , inquam, deprecor, nc me , tanquam philosophum , putetis scholam uobis aliquam explicatu rum: quod ne in ipsis quidem philosophis magnopere unquam proba- M. quando enim Socrates , qui preens philosophiae iure dicipotest, quidquam tale fecit ψ eorum erat iste mos , qtutum phistae nominabantur: quorum e numero primus est ausus Leontinus Gortias in couenti incere quaestionem, id est iubere dicere , qua de re quis uellet audire. audax negotium: dicerem, impudens, nisi voc institutum postea translatum ad philosiophos nostros esset .sed O illum, quem nominaui ,inceteros sopbistas, ut e Platone intelligi potest , lusios videmus a Socrate. is enim percunditan do, atque interrogando elicere silebat eorum 'opianiones , quibusici disserebat; ut ad ea , quae jr spondistent ,si quid uideretur, diceret . qui mos cum aposterioribus non esset retentus , Arcesilas eum reuocauit , instituitq. , ut j , qui sie audire uellent ,
non dese quaererent , sed ipsi dicerent , quid sent rent. quod cum dixi sent, ille contra .sed qui audis G bant , quoad poterant defendebant sententiam sua rapud ceteros autem philosiophos , qui quaesiuit alia
164쪽
quid , tacet. quidem iam se etiam in Acad Mia. ubi enirn is , qui audire uult, ita dixit; uol ptas mihi videtur ese summum bonum: perpetua oratione contra dissuitatur: ut facile intelligi possit, eos , qui aliquid bi uideri dicant, non ipsos in ea sententia esse, sed audire uelle contraria. Vos commodius agimus . non enim solum Torquatus dixit, quid sentiret, sed etiam cur. ego autem arbitror , quanquam admodum delectatus sum eius oratione perpetua, tamen commodius , cum in rebus singulis innas, O intelligas quid quisque concedat,quid
abnuat, ex rebus concessis concludi quid uelis, O ad exitum perueniri. cum enim fertur quasi tomrens oratio; quamuis multa cuiusquemodi rapiat; nihil tamen teneas, nihil apprehendas, nusquam
orationem rapidam coerceas. omnis autem in qua rendo , qHae uia quadam .'ratione habetur, ora- ἴtiopraescribere primum debet, ut quibusdam in formulis ea res agatur , ut, inter quos diseritur, conueniat quid sit id, de quo disseratur. hoc positum in Phaedro a Platone probauit Epicurus, sensitq. in omni di 'utatione feri oportere: sed, quod prox mum fuit, non uidit: negat enim definiri rem plac re : sine quo fieri interdum non pote se, ut inter eos, qui ambigunt, conueniat, quid sit id, de quo si tur e uelut in hoc ipso,de quo nunc dis utamus. quaerimus enim finem bonorum e posumus nescire, hoc quale sit, nisi contulerimus internos, cu finem bo
norum dixerimus, quid is, quid etiam sit ipsum
165쪽
bonum ρ atqui haec patefactio quasi rerum operi rum, cum, quid quidque sit, aperitur, definitio est: qua tu etiam imprudens utebare no nunquam: Ganam hunc ipsium siue finem, siue extremum, siue ultimum, definiebas, id esse,quo omnia, quae recte ferent, referrentur, neque id ipsum usquam resem retur. praeclare hoc quidem. bonum ipsum etia,
quid esset ,fortasse, si opus fuisset, demisses; aut
quod e sset natura appetendum; aut quod prodese aut quod iuuaret; aut quod liberet. modo idem is molestum est; quoniam tibi non omnino dis licet d mire , ct id facis cum uis; uelim definires , quid sit uoluptas; de quo omnis haec quaestio est. Quasi quis, inquit,sit, qui, quid sit uoluptas, nesciat, aut qui, quo magis id intelligat, definitionem es quam desideret. Me ipsum ese dicerem,inquam,
nisi mihi uiderer habere bene cognitam uoluptate , satis firme conceptam animo, atque comprehensam . nunc autem dico ipsum Epicurum nescire , coein eo nutare, eumq., qui crebro dicat, diligenter oportere exprimi, quae uis subiecta sit uocibus, non intelligere interdum, quid Hiiet haec vox uoluptatis, id est, quae res huic voci subjciatur. Tunc ille ridens, hoc uero, inquit, optimum, ut is, qui mnem rerum evetendarum uoluptatem ese dicat extremum, id ultimum bonoru- , id ipsum quid si, quale sit, nesciat. Atqui, inquam, aut Epicurus, quid sit uoluptas, aut omnes mortales, qui ubique sunt, nesciunt. Quonam , inquit, mo-
166쪽
ροὶ Quia uoluptatem hanc e sesentirerit omnes, quamsenses accipiens mouetur, et iucunditate quadam perfunditur . QVid ergo , inquit, istam is luptatem Epicurus ignorat Φ Non semper , i quam . nam interdum nimis etiam nouit , quippe
qui testificetur ne intelligere quidem se posse, ubist, aut quid sit ullum bonum , praeter illud , quod cibo , aut potione , O aurium delectatione , O o scena uoluptate capiatur .an haec ab eo non dicu tur φ Quasi me pudeat , inquit , illorum; aut non possim , quemadmodum ea dicantur , ostendere.
Ego vero non dubito , inquam , quin facile possis: nec est , quod te pudeat sipienti assentiri , qui se
rus, quodsciam, sapientem profiteri sit ausus. nam Metrodorum non putant ipsum professum,βd,cum appellaretur ab Epicuro , repudiare tantum bene cium noluisse .septem autem illi , non suo ,std populorum omnium suffragio nominatistunt. Verum hoc
loco fumo , verbis his eandem certe uim uoluptatis Epicurum nosse , quam ceteros. omnes enim iucundum motum , quo sensus hilarentur ,graece ηδονῆν,
latine uoluptatem uocant. Quid est igitur , inquit , quod requiras in Dicam , inquam , O quidem disicendi caussa magis , quam quo te , aut v curum reprehensum uelim. Ego quoque, inquit, didicerim libentius , si quid attuleris , qIam te re prehenderim . Tenes ne igitur , inquam, Hieron mus Rhodius quod dicat essesummum bonu , quo putet omnia referri oportere ρ Temeo , inquit,
167쪽
. DE FINI B v snem illi uideri , nihil dolere. Quid ζ idem iste deuoluptate quidsentit ζ 2 tegat esse eam, , . proptersei am expetendam. Aliud igitur esse
censit, gaudere , aliud, non dolere. Et quidem , i quit,uebementer errat. nam, ut pausso ante docui, augendae uoluptatis sinis est, doloris omnis amotio . Tum, non dolere, inquam , istud quam uim habeat ,postea uidero: aliam uero uim uoluptatis
esse , aliam nihil dolendi, nisi ualde pertinax fueris, concedas nec esse est. Atqui reperies , inquit , in hoc quidem pertinacem. dici enim nihil potes u rius. Es ne , quaeso , inquam, sitienti in bibendo cruoluptas ψ suis istud , inquit , poset negare ἐEadem ne , inquam , quae restincta siti e Immo alio genere. nam restincta sitis stabilitatem uoluptatis habet , inquit: illa autem uoluptas ipsius restinctionis, in motu est. Cur igitur , inquam, reStam dissimiles eodem nomine appellas ἰ uuidpaullo ante , inquit , dixerim , non ne meministi ἰ cum omnis dolor detractus esset , uariari, non augeri uoluptatem. Meminivero, inquam sed tu istud dixisti bene latine, parum plane. uarietas enim l unum uerbum est , idq. proprie quidem in dictar bus coloribus dicitur, sita transfertur in multa di paria. unium poema, uaria oratio, uarii mores, uaria fortuina, uoluptas uaria etiam dici solet, cum percipitur ex multis disimilibus rebus, dissimiles efficientibus uoluptates. eam si uarietate diceres , intelligerem , ut, etiam non dicente te , intelligo:
168쪽
LIBER II. 79ina uarietas quaesit , non satis persticio; quod ais;
cum dolore careamus, tum in s ma uoluptate nosse; cum autem uescamur ijs rebus, quae dulcem motum asserantsensibus, tum esse in motu uoluptatem , quae faciat uarietatem uoluptati , sed non augeri illam non dolendi uoluptatem. quam cur rectluptatem appelles , nescio. . tapotes , inquit ille , quidquam ess suauius , quam nihil dolere in Immo sit sane nihil melius 1 inquam: nondum enim id quaero : num propterea idem uoluptas est , quod, ut ita dicam , indolentia e Plane idem , inquit, et maxima quidem , qua fieri nulla maior potest. Quid dubitas igitur , inquam , summo bono a te ita ' 'constituto , ut id totum in non dolendo sit , id tenere unum, id tueri, id defendere ζ quid enim necesse est, tanquam meretricem in matronarum coetum , sic voluptatem in uirtutum concilium adducere ζ sed inuidiosum nomen est , O infamiae subiectum. it que hoc stequenter dicisiolet a uobis , non intellige- Tre nos, quam dicat Epicurus uoluptatem. quod qui
dem mihi si quando dictum est; est autem dictum non parum sepe 9 et si satis clemens sum in di tando , tamen interdum soleo subirasci. ego ne non intelligo,quid sit ἡδενί graece, latine uoluptas ἰ utram tandem linguam nescio δ deinde , qui fit, ut ego neficiam , sciant omnes , quicunque Epicurei esse uoluerunt in quod uestri quidem uel optime di utant; nihil opus esse eum , quiphilosephus futurus sit ,sicire litteras. itaque ut maiores nostri ab aratro abdu- s
169쪽
xerunt Cincinnatum illum, ut dictator esset: sic vos de Pelasgis omnibus colligitis bonos illos quidem iuri ros ,sed certe non pereruditos. ergo illi intelligunt , quid Epicurus dicat , ego non intelligo ρ ut scias me intelligere , primum, idem esse uoluptatem , dico , quod ille .u-ν. et quidem spe quaerimus uerbum latinum par graeco , O quod idem ualeat bis nihil fuit , quod quaereremus . nullam inueniri potest , quod magis idem declaret latine, quod graece,quam declarat uoluptas. huic uerbo omnes , qui ubique sunt, qui latine ficiunt, duas res subjciunt, laetitiam, . in animo, commotionem suavem iucunditatis in cor pore. nam ct iste apud Trabeam , uoluptatem an mi nimiam, utitiam dicit, eandem, quam ille Ca
cilianus , qui omnibus utilijs utum esse se narrat. boc interest, quod uoluptas dicitur etia in animo uitio a res, ut Stoici putant, qui eam sic definiunt,
-- ...- sublationem animi sine ratione, opinantis se magnor bono stui; non dicitur utitia, nec gaudium in comi, i h pore . in eo autem uoluptas omnium lagine loque lium more ponitur, cum percipitur ea, quaesensum cI a. aliquem moueat, iucunditas. hanc quoque iucunditatem, si uis, transfer in animum: iuuare enim in utroque dicitur, ex eoq. iucundum: modo inteli
gas , inter illum, qui dicat, - Tanta latitia auctu' sum, Vt mihi non constem;
eum, qHi,. Nunc demum mihi animus ardet:
170쪽
quorum alter utitiagestat, alter dolore crucietur ege illum medium.
unaquam haec inter nos nupera notitia admota est, qui nec laetetur , nec angatur: itemq. inter eum, qui potiatur expetitis corporis uoluptatibus , Oeum, qui crucietur summis doloribus, esse, eum, qIintroque careat. Satis ne igitur videor vim verbo rum tenere , an sum etiam nunc uelgraece loqui, uellatine docendus ζ et tamen uide , ne, si ego non intelligam quid Epicurus loquatur , cum graece , ut uideor , luculenter sciam , sit aliqua culpa eius , qui ita loquatur, ut non intelligatur. quod duobus modis sine reprehensione fit: si aut de industria facias ,
ut Heraclitus, cognomento qui σκοτωνος perhibe-tur, quia de natura nimis obscure memorauit: aut cum rerum obscuritas , non uerborum , facit, ut non intelligatur oratior qualis es in Timaeo Platonis. Epicurus autem, ut opinor, nec non uult possit, ploe, O aperte loqui; nec de re obscura, ut physici, aut artificiosa, ut mathematici, sed de illa ri, acili, et iam in uulgus perissiata, loquitur . quanquam non negatis nos intelligere, quid sit uoluptas , sed quid ille dicat . e quo efficitur, non ut nos non intelligamus, quae uis si istius uerbi ; sed ut illesuo more loquatur, nostrum negligat. si enim idem dicat, quod Hieronymus, qui censet summum bonum esse , ne ulla molestia uiuere: cur mauult dicere uoluptatem, quam uacuitatem doloris ἰ ut ille facit is qui quid dicat, intelligitur . sin autem re luptat