장음표시 사용
151쪽
postumo finem , nempe felicitatem , valet deducere . Quapropter summust Dominuς subditos ipse dirigendos aggreditur, utpote qui se ipsos, non ita bene gererent , eorumdemque libertatem fraenat ,' ne Tel in suam, L in publicam peccent utilitatem. Uno uerbo iis summus Dominus imperairqui sunt Rationis participes, unded etiam juxta Rationis normam regendi sucit , & omnia Principis mandata ejusdem Rationis ausi fo- te, atque, ut ita dicam, sigillo esse det munita instructaque. Animos enim tibi vultqPrinceps devincere, nec vim quandoque adhibet, quam ut a Ratione devios intra Rationis septa iterum compellat , ne suae & publicae utilitati noceant aber i
luci ex AE cum ita sint , non satis id acci penditur ratum Videtur quod a PUFFENDOR FIo di- quod Pufctum est in ea quam statuit Legis cum Cou-
ihi his si/ρ comparatione d se Consi i una , inquit, gumen ' ,, in eum finem tendit quem sibi propositum habet is cui datur consilium, ita ut cui quidpiam suadetur, is pollic pro- positum finem dei judicare, probare,
rejicere..... Lex vero tendit in finem
Legislatori propositum ' atque si serte contingat. ut in Lege quaedam scripta sint, quae ad illos referuntur propter 'UOS lnon ideo subditis licet Quidquid . .
152쪽
dem judicio minus claudicaret Punii endo r.
si sententia, si duplicem ille Legum finem Nah. Ostatueret, quorum alter spees et ad Princi- Gent.Lib.
ipse satisfaciat , tum gloriae tuae confulat . ' Quod autem pertinet ad subditos, ea de-
nim contumeliose videntur illi habere, qui eum autumant uni sibi studere, subditorum molitatis omnino securum. Quamobrem in hoc argumento non secus ac in aliquot a-
LEGEAi diximus esse , o Regulam sub Distin
Principit sine controversa jus competit yςν subditorum' actiones ad eum finem diripen-
di quem ipse sibi propositurn habet. Qua-
. i mobrem necessitatem eis imponit in qui
bus danr agendi certa ratione vel non agenu
153쪽
11 5 Iuris Naturalis Elementa. di, quae,obligatio primus est effectus Le gis. Unde consequens est omnes actiones , quae non sunt praescriptae vel prohibitae , naturali libertati totas permittit; atque in ejusmodi actionibus censetur velle Princeps, ut unicuique licitum sit pro arbitrio suo se gerere : Quae permissio alter est Legis essedius. Itaque Lex, si illam volumus totam amplecti , in duas partes dividi po-ὸ test. Alia enim est'Lex obligans , alia m
praesens argumen- ., tum seniatentia.
GROTI Us quidem, eique suffragatus PGp FENDOR FIUS, Perransionem proprie dirum & in se ipsa spectatam arbitrantur non es e Legis effectum seu actionem , sed ex parte Legislatoris tesse merum actio,iis defectum. si Quod Lege permittitur , inquit ,, Pussendorsus, illud nec praecipitur , nec si prohibetur; atque sic Lex, quoties peris mittit, nihil quidquam Operatur. ,, Magni sorsan momenti non est eo modo Legis permissionem interpretari P. Verumtamen BARBA ET RACI Us in suis ad dictam Grotii &'Puflendorsi sententiam adnotationibus videtur de hoc argumento verius &accuratius disputasse . Permissio namque exstentio Legislatoris orta non potest haberi ac velut in Legislatore merus actionis desectus . Nihil enim Legislator nisi consulto& sapienter molitur. Igitur si quaeratur cur Legislator necessariam agendi rationem pr. cipia t
154쪽
sirs . V IIcipiat in quibusdam rebus, ultra quas non extenditur Lex respondetur , quia nempe Legislator id suis consiliis judicavit conducere, si quibuldam in rebus liceret subditis pro arbitrio suo se gerere. Itaque Legislatoris silentio re Vera, quam Vi S tacite, permistio inesti eorum quaecumque prohibita
e prohibuisset vel praecepisset , si visa es- .ehi expedire prohibitio vel mandatum . . Ouemadmodum i aitur' actiones praescriptae
Quemadmodum igitur actiones praescriptae vel prohibitae per Legem certo ordinantur, sic etiam actiones permissae pro suo modo naturaque per eandem Legem certo definiuntur. Uno verbo qui limites statuit quos declarat non esse praetereundΟS, hoc ipso .' testatur quousque consentiente illo licet pro-sredi . Atque sic permissio 'erui est Legis effectus non secus ac obligatio. i
CUI nostrae sententiae quo major lux af- fundatur, ponamus hominem, uti est, 1 um-mo Domino subditum , cujus voluntatem /, Teneatur exequi , tamquam universam saarum actionum re uiam ς jam homini hac j .l in conditione constituto sua jura compem runt , propter quae suas actiones tutus & i '. scenae securus peragiti. Sed sane jura illa Principis vel Legis diserta vel tacisa per-
. naissione fundantur. Quod ita verum est , Q
155쪽
ia 1 1 3 Iuris Naturalis Eleme ita.
ut uno omnium consensum , ob permistio
. nem alicui Lege concess)m, & propter ortum inde ius, caereris hominibus incumbat obligatio, ne suo jure utenti obsistant, sed
ei potius opem ferant quam illum interturbent. Natura igitur inter se cohaerent obligatio & perminio, & is est effectus Legis, quae etiam illis suadet quorum jura impu-
gnantur , ut se aut Vi tueantur, aut imis
plorata Principis ope. Unde cum in Legis Idefinitione dictum esset , per eam in quia
U huidam licere agere vel non agere, adjeci- Vid. mus, subditis hac ratione omnino sua jura. up Cφρ is Legem asseri. '
Ex natura & sine' Legum dignoscitur ea. V sit rundem materia. Lepibus in universum prC- .
positae sunt omnes humanae actiones interiores & exteriores, si ve cogitationes, C
nes, factaque, tum quae intra quemque dein finiuntur , tum quae reseruntur ad alios :
ines, quatenus in cujusque privati & uni-
Ex dictis consequens est , ut tuae sot insint tres hae conditiones : I. Quae reS. per Legein nrorcipiuntur debent esse in
156쪽
amens atque etiam immanis , qui vel sublevissima poena quemquam ad id compelle. '
Tet , quod nequeat nec unquam potuerit praestare. 2. Debet esse aliqua Legis utili- iusta. ras ' neque enim patitur Ratio coarctari subditorum libertatem , ob id unum ut coarctetur. quin exsilia libertatis imminu-.tione ullum commodum percipiant. 3. De-
nique Lex debet esse justa, id est, cum . . ordine & rerum hominiique natura conse tiens: hoc enim exposcit Regula, quae, ut dictum est, eandem habet naturam ac ipsa Lex.
ITA A Lex debet esse pόssibilis, uti. Quae taelis & justa, quibus tribus interioribus Le- gys . H. conditionibus addi possunt aliae duae quo. ς' ' ii ip
alia est ut sufficienter promulgata . sit Lex, Lex pro- altera ut- eadem Lex couυenietati sanctione
I. Necesse est innotescere Leges subdi- ' v ἡ. tis . ' Quibus enim Leges ignotae sunt, sup . C A. eorummactiones affectusque per Leges ne- ωι . queunt ordinari. Debet igitur Princeps si lemni, nitida & perspicua ratione suas Le- ge S promulgare ' tum deinde subditorum est Principis voluntatem explorare, quam si nesciant , in universum verum est eos . ignorantiae suae non posse legitimam causam allegare. Atque hoc illud est quod intelliis gunt Iureconlulti, si quando statuunt, Iu- .ris ignorantiam & errorem nocere, uti te
157쪽
iao Jurisi Naturalis Elementa.
vituperio dignum. a) Alioquin nullus esset
Legum eXatus, quae impune semper eluderentur eo colore quod essent ignotae.
DENIQUE convenienti sanctione Lex fulcienda est. Sanchio est ea Legis pars qua continetur poena in eos statuta qui Legem frangent. Poena autem est illud malum quod Legem ausuris frangere Princeps minatur , quodque rei-
a Legem frangentibus tu figit , ut ex insi-cto meso bonum aliquod subsequatur , qrealis es fontis emendatis , atque ut hinc suum Et
aliis subditis documentum ' ttim denique tit '. hominum societas tu Legum reυerentia ctitimque securitatem , quietem felicitatem litis
Cujuslibet ergo Legis sunt duae partes ealtera quae mandatum vel prohibitionem conistinet ' altera' quae poenam minatur , & postrema haec dicitur fanctio : Lex autem a sanctione suam vim omnem mutuatur. Prininceps enim si quid juberet vel prohiberet , nulla poenarum adjuncta comminatione, jam ea non esset cum imperio lata Lex , sed prudens solummodo consilium. Cceterum poenae genus disertis verbis in Lege declarari non omnino necesse est; satis est si Princeps poenam minetur , poenae
genus a) Regula est Iurisr, quidem ignorantiam cuique nocere . Duem Lib. XXII. Tit. VI, Lege re
158쪽
Pars I. Cap. X. Izrgenus & modum pro sua sapientia definitu-TuS'. sa)Adnotandum etiam est pravis actionibus thesse naturalem:& necessariam poenam pro sus diversam a poena proprie dicta quam infligit Legislator . Quae enim poena e X Lege est , ea debet continere malum sive dolorem , ut ita dicam , sup rvenientem , &ex Principis Voluntate partum ς quoniam quae ex pravis 'actionibus necessario consequuntur mala , siquidem absque Lege con-. tigissent , Legi tribuenda nonssent . Comminationes ergo Principis , ut situm momentum habeant, instructas oportet esse iis poenis , quae ab eo malo di versae sunt, quod . necessario pravis actionibus inest. s b)
f. XII. I QUIERITUR denique an sanctio Legum,in ,
Ita ut m poenae comminatione , possit etiam ut in poe- in promissi mercede contineri J Id quidem nae com- in universum ex Principis voluntate pena minδtio det , qui pro sua prudentia alterutram ra- n tiamtionem vel utramque simul potest usurpa- in promici I e. sa mercede conti
quo etiam intelligitur omni Legi Dς k D Civili annexam esse poenam , vel explicite , , vel amplicite i nam ubi poena neque scripto , ,, neque e emplo alicujus qui poenas Legis jam,. transgrestae dedit , definitur ; ibi si ibintelligiis tur m nam arbitrariam esse, nimirum ex aris bitrio Pendere Legislatoris ........ Hobbes deis Gis. Cap. XIV. f. g. . - Vid. Loche Pont. Philosoph. Lib. II. Cap.
159쪽
reta Iuris Naturalis Elementa. re . Sed quoniam hic potissimam colendis. rum Legum rationem inquirimus , Legis sanctionem in poena potius quam in me cede constituendam putamuS, propterea quod ii sunt homines , ut a peccatis potiuS a γCeantur poenae metu , quam ad Virtutem mercedibus stimulantur . Neque ob aliam causam solent Leges infringere, quam quod falsa utilitatis speeie decipiantur . Sed quo inescantur homines eradicandus est falsae uti- .litatis error, praesens & ineluctabile malum otentando Legem detrectantibus . Quocirca duos ponamus Legislatores , qui Legem .eandem constituant , ded magnis alter pro- 1 positis praemiis, alter gravissimis poenis: e perientia argumento erit homines ad obs .
quium validius poenis adigi quam mercedubus . Non semper praestantissimis promissis inclinatur hominum voluntas , sed suppli-
.a. Ciorum acerbitate commoVentur , & terre.
F. iiii. fiunr . ' Sin tamen' singularis ea sit suhami Inh. Domini benignitas & sapienta , ut conjunis Elis poenis & mercedibus , observandarum
eo, i q=m duplicem causam proponat, jam ni-
9.14. eisin ςst quod ad promovendum obsequium Motis Bari ulcra desideres , & haec est Legis sanctio bePraeli. persectissima.
telinanti e TANTUM patet obligatio quantum bL ge . ipsis a Principis ' unde in universum diςIQud sit poti eos quicurique Principi subditi funt.
160쪽
Pars I. Cap. X. 11 quaelibet singularis Lex eos tantum obligat subditos quorum causa lata est Lex : quinam autem obligentur facile dignoscitur ex ipsa cujusque Legis natura, quae Legislato. ris voluntatem satis indicat . Attamen quandoque contingit servanda Lege solutos quosdam homines esse , quod vocatur Privilegium de quo nonnulla sunt
1. Potest Legislator suam Legem abrog re , ergo & ejus vim suspensam retinere', ita ut illa non teneantur quos non vult
r. Sed alicujus Lege solvendi ad unum .
Principem potestas attinet. . v g. Non debet autem Princeps quemquam
Legibus solvere nisi jullis de causis, & parce quidem , lapienter , atque juxta aequitatis praescript im di prucentiae . Plures enim si solveret Legibus , nullo causarum hominumque hibito discrii filiae, vim ipsam Le. gum labefactaret: aut si concess m aliis graintiam. cceteris in simili causa denegaret, ex . tam iniquo favore profecto subsequerentur odium &'invidia. XIV.
SI quaeratur quanto tempore durent Le-
ses , di quemadmodum aboleantur , statui possunt linc principia. Leges, de LI. In universum , Legis constitutio que- quemad-m dinodum pcndet a Principis Voli tate ,