장음표시 사용
71쪽
3. Status 1 olitudiniso 4- Pax.
44 Iuris Naturalis Elementa. iuram sortiti eisdem facultatibus instructi sunt , eisdemque propensionibus , necessitatibus , & cupiditatibus assiciuntur . Neque aliis alii carere possunt, neque aliter quam datis acceptisque beneficiis jucundam , &quietam Vitam agere. Itaque in hominibus deprehenditur innatum se alteris adjungendi desiderium , unde inter illoS Operarum& beneficiorum existit communicatio , ex qua gignitur commune bonum omnium &cujusque privata utilitas. Naturalis ergo status inter se hominum status est conjunctionis soscietatisque , cum societas nihil sit aliud quam plurium in communem utilitatem conjunctio . Cceterum liquet hunc societatis statum primigenium esse , nec enim illius homo, sed austor est ipse Deus . Naturalis porro societatis propriae sunt AEqualitas &Libertas . Cunctorum hominum in hac naturali societate suot eadem jura , & alieni cujusvis imperii sunt immunes , nisi quod uni Deo subditi sunt . Natura enim sui ipsius quisque dominus est , nisi se alicui propter initam pactionem subjecerit. *- IV. . . SOBEΤATI opponitur solitudo , id est , flatus ille in quo Putamus fore bominem , si Iolus viseret , sibi uni permissus , nullumque
habens cum caeteris hominibus commercium .
Fingamus igitur nobis adultum hominem , cujus nulla institutio , nulla sit cum aliis hominibus consuetudo , atque ideo nullae
72쪽
' Pars I. Cap. IV. 4s cognitiones, nisi quas e proprio penu erui ias et sequidem hicce homo prorsus esset cuniactorum animantium miserrimus , in quo nihil videre esset praeter imbecillitatem, inscitiam , & barbariem ς qui corpori necessaria vix esset idoneus comparare, & cui continuo timendum ne fame , Vel frigore, vel ferocis alicujus bestiae dentibus interiret. Solitudinis status ille quantum a locietate discrepat , in qua propter mutua inter se hominum adjumenta, cognitiones illas omnes, Omnia illa commoda , dulcesque utilitates consequuntur , . quae Vitam efficiunt tutam , felicem , jucundamque . Quae omnia non aliter vera sunt , quam si homines conco deS agant, nec noceant sibi, sed beneficiis dandis accipiendisque concordiam suam foveant, qui dicitur status Paris. Sed qui ex altera parteivolunt alios offendere , & qui ex altera coguntur offensionem propulsare ,
ii sunt in statu Belli , qui status & acerbus est', & per se a societate alienus. q. V.
ADvΕRΤENDU Μ deinde Venit natura hO' Hominis minem telluri adhaerere , cujus e sinu hau- status rit quaecumque vel ejus saluti conducunt , quantum aut Vitae commodis . Unde primistentus al- δ 'φ'
ter nominis status paritur, dignus etiam ad quem animum attendamus. Corpus humanum ita natura compara.
tum est, ut per se ipsum & unice propriavi servari nequeat . Plurimis enim in quavis
73쪽
o Iuris Naturalis Elementa . vis tex te adjumentis externis homo eget , tum ut se alae viresque instauret , tum ut suas in statu sano facultates tueatur. Qu propter Deus omnia nobis nuce Tari a juxtanph larga manu circumfudit , simulque no
bis instinctus illos dotesque illas indidit
quarum ope nostram in utilitatem quidlibet verteremus . Hominis igitur sic, speci
ti, & prous se habet ad ea bona quit ipsi
serra exbibet iratu alear ςonditio em iptςlligies statum esse indigentiae sempere et renasceν-
rium necessiarum , quibus convenienter ne
quie consulere , nisi continuo laboN solemtiam suam exacvat. Ejus di praecipui sunc
primigeni I innatique uatuS nominis
Statu u- ' S E U homo natura liber primigeni mp rvenieη suam conditionem haud levibus modis p9- ve test adtemperare . multasque & varias res1. Fami nstumrς, 'va noVam nducunx humana lia. vitae faciem . Hinc generantur status super-z. Μδtri- venientes vel adventi ii , qui proprie sunt
'RiRN hominis opus, is quibus tur proprio suo fa- i m propter illo quaι inet sibi ς contriones , quarum his Praeκ
primo sese offert status FAMELI α ,/ quae societas ut magis ad naturam accedit, sic omnium antiquissima , & Societatis cia visis su damentum est ' ex pluribus enim familiis Populus conflatWr seu Natio .c Ex matrimonio suum ortum habent se
74쪽
Cap. I. Pars IV. 4 miliae ' ad conjugium autem homines alliarit ipsa natura. Hinc liberi nascuntur qui familias non sinunt extingui, sed humanam societatem fovent , & quae mors quotidie
inseri damna resarciunt. Statum familiae subsequuntur Variae con ditiones, qualia est Mariti, & Uxoris , Patris , Matris, & Liberorum, Fratrum, Sororumque ' atque sic omnes alii consanguinitati. gradus , quo primo vinculo homines inter se devinciuntur.
. , ε. VII. ΗΟΜINEΜ ortu suo si spectes, mera se prodit in illo tum mentis tum corporis imbecillitas , & impoxentia . Quem etiam imbecillitatis, di infantiη statum adverten-
.dum est in homine quam in caeteris animantibus esse diuturniorem. Eum innumerae circumstant premuntque necessitates , quibus quoniam nequit considere, mentis i
telleotu viribusque corporis paritπ deficientibus ideirco singulari aliorum ope necesse est illi subveniatur. Quamobrem divin providentia parentibus naturalem illum impulsum seu eam charitatem indidit, q
ita vehementer afficiuntur , ut laborem quemvis gravissimum lubentes regredian. ur, propter eorum , quos gen erunt salu
tem, & utilit tem . Ex hac eadem imbecillitate atque ignorantia , in qua nascuntur homines , etiam fit ut liberi natura
nis in orta suo imbecillitas a 4. Liberi
75쪽
6. 'Status Citilix a admini. stratio publica .
sariam auctoritatem potestatemque parentI-hus tribuit , ad eos regendos quorum debent utilitatem promOVere .
ΜΑGNI etiam momenti est constitutum inter homines bonorum dominium , quae constitutio novum peperit statum adventitium . Primigenium enim jus illud quod unicuique in universa terrae bona competebat , sic adtemperatur per novum illud dominium, ut quoniam accurata est eorum distinctio quae ad quemque pertinere debent, singulis illarum rerum quas possident placidus , & quietus usus asseratur : quae ratio prorsus aptissima est ad fovendam hominum inter se pacem atque concordiam . Sed siquidem fuit hoc hominum primigenium jus , ut quaecumque in eorum utilitatem e terra gignuntur , eisdem in commune uterentur, profecto liquet jus illud, si jam diversimode coarctatum sit, non allinter quam humano aliquo facto fuisse coaris ctatum , atque ideo inter status adventitios recensendum esse Dominium per quod naturale jus circumscriptum est
UERUΜ inter eos omnes status ex humano facto generatos primum locum obtinet Status Civilis seu Societas C ilis , &administratio publiea. Haec autem Societas Clis
76쪽
. . Pars I. Cap. IV. ' Ciuilis ab ea , de qua prius dictum est , naturali societate potissimum in eo differt,
quod homines cum antea pares essent , Scneuter alterι obnoxius , jam alieno imperio seu summae auditoritata subjiciantur . Initio rerum homines non in Populos , sed in familias distinguebantur. Lae porro familiae paterno ductu regebantur vel patris vel avi. Sed aucto iamiliarum numero , es earum viribus in communem defensionem adunaiatis, coeperunt in populum coalescere, quem ille vel illi arbitrio tuo moderabantur cui vel quibus demandatum erat summum imis perium . Hinc Admim iratio Ciυιlis nata esst necnσn Principis , & Iubditorum distinctio.
Ex STATU Civ ILI, & rerum dominio sit udimanant plures aliae constitutiones , quae Ei .ili &societatis Ornatus, & pulchritudo sunt, & rerum ex quibus totidem n3scuntur status advenis dominio titit: qualia sunt eorum munia qui publicae dim/n ut
administrationis sunt participes' hujuimodi lati sta sunt Μagistratus , Iudices, Principum admi- tus .adnistri, rebus sacris praepositi, Doctores &c. ventitii
Quibus addendae sunt artes , Agricultura , Navigatio , Μercatura , tum quae omnia EX tuis pendent , unde totidem existunt peculiares hominum honditiones quae utilem sane varietatem in vitam humanam inducunt .
77쪽
iiij v ε ATQUE ii sunt praecipui status ex hua
te uti a- mano facto generati. Verumtamen quoniam rus natu- homo primigenium statum suum variis mo-r ho' dis ac temperavit ex vi quidem liberraris naturalis, ideo quae hinc oriuntur . nova &diversa vitae genera haberi debent ut totudem satus naturales ' si tamen quidquid homines constituunt id suae naturae, videlicet rationi & Iocietati consentaneum sit. De quo argumento non abs re erit ad-Vertere , cum de naturali flatu hominis dis.
putamus, non solum intelligendum esse Ita. tum illum naturalem, & primigenium, in quo, ut ita dicam ipsa naturae manu homo constitutus est sed etiam intelligendi sunt status illi omnes, quos homo proprio suo. facto induit , & qui revera non tantum cum illius natura atque indole , sed
etiam cum eo fine contentiunt in quem natus est . Naturalem enim statum hominis ut vere
perspectum habeamus, advertendum imprimis est, posse hominem, cum sit intellectu praeditus, & libertate, tum dignoscere luam sortem , tum sibi propositum finem dispucere , atque ut eum assequatur certam ra.
tionem inire. Quibus ita positis, sequitur naturalem statum hominis in lata sua significatione, illum esse, qui consentit cum ho
minis natura, . conritione, necnon cum ra
tione , ω recto facultatum humanarum usu ,
78쪽
Pars I. Cap. IV. si postquam suam maturitarem, oe perfectionem hae facultates assequutae sunt . Quae ultima definitio eo magis attendenda est . quod quanti momedii fit clarius innotescet, cum illam in multis argumentis usui apponemus . ,
XII. ADv EuΤANDUM etiam discrimen est statuum quod inter statum primigenium & advenis primoge-titium interjacet. Status enim primigenius ' 'tu nideo omnium hominum commutais est , . 'quoniam adhaeret hominis naturae atque differea
indoli quales illas accepit a Deo . Sed a- tis . liter se habent status adventit ii, qui cum factum aliquod humanum praesupponant , non quibulvis indiscriminatim hominibus conveniunt, sed iis dumtaxat, qui hanc vel
illam vitae conditionem sibi ipsi adepti
Superaddendum tandem est plures illos status adventitios, modo sibi invicem non adversentur, in eodem homine conjunctos adunatosque inveniri posse. Sic aliquis simul potest esse Paterfamilias , Iudex, Rς piasticae adminissee &ς. Hominis natura ejusque varii status eo quo diximus modo intelligendi sunt , &
ex omnibus enumeratis partibus totum existit humanitatis laesema . Eas esse dixeris alicujus machinae totidem rotulas, quae invicem interpolitae, & inter se solerter aptatae, in evindem finem coeunt; quae si inc-Da pte
79쪽
E re non est ut homo vitam agat abri
set. Iuris Naturalis Elementa. pie moVeantur , mutuiS ictibus conteruntur . Verumenimvero qui fieri potest ut homines mediam hanc prudentemque Viam
insistant , quave normal se ipsos dirigent ut Helicem illum quem intendunt finem a Lsequantur λ Hoc scilicet erat quod hic expenderemus, & erit illa subsequentium dias uisitionum materia.
In suo viwndi modo debent homines REGULA Μ sequi e quae fit ratio hujus Re
gulae inveniendae, tum quae sint in .univer- Ium JURIS FUNDAΜENTA.
EX verborum fgnificatione sermonem, ordiamur. Regula, in sensu proprio,
est infrumentum , cujus ope a puncto ad pun- .ctum deducitur linea omnium brevissima, quae
In sensu figurato & morali, Regula nihil aliud est quam Principium, Proeptum , homini suppedinans tutasn compendiosam rarionem , ut quem Mi propo it Inem assequatur.
DE quo argumento primum quaeritur , an vere hominibus. expediat , ut in iis
80쪽
pars L Cap. V. η Πquaecumque faciunt , Regulam sequantur certam & immutabilem i Uel num contra mςm' possint , nullo habito rerum actionumque discrimine , quibuslibet voluntatis affectibus Iur. Nat. oblequi, atque sic nullo cohibiti retinacu- Θlo totos se permittere inconsultis , ut ita Lisi dicam, voluntatis subsultibus, cujus est ea indoles , ut in quamlibet partem summa
Sed ex iis quae superius disputata sunt jam satis intelligitur naturam & indolem hominis eam esse , quae Regulam poscat
constatui, neque hujus rei probationi necesse est multum immorari . Rerum Oinmmum creatarum sua destinatio,. suus est finis, unde quaevis res creata Principio di rictionis sibi proprio ad suam metam deducitur. Sed enim huic ordini universe conin
stituto procul dubio subest homo, qui res
creatas quae illum circumstant adeo super Cmanet..Homo namque seu in se ipso spectetur, prout est intellectu praeditus & rarione, seu iut. pars est humanae societatis, 1eu tandem ut opificium Dei est, ex quoluam. eXistentiam, suas facultates , sortemque suam accepit, quacumque ratione ho-
.mo, inquam, consideretur, ex enumeratis
Omnibus evidenter indigitatur finis aliquis , al,qua desiuatis, atque idcirco Regulae ne
arguitur. Facultatum hominis no-hil 1111 marum nulla prorsus esset utilitas si temere vivendi facta illi esset licentia , nihil habenti certum definitumque , loci quo tendat , & insistendae viae nescio , D 3 Quam,