Des Grafen Wolrad von Waldeck Tagebuch während des Reichstages zu Augsburg 1548

121쪽

justius suisset ob honorem victoriae et praemia et laudem reportare. Item quam cruentus et immanis in Abimelecum et ejus symmistas ac omnem civitatem Nobe fuerit. Nec hic oblitus est adulatorum sub nomine Doeg Idumaei, qui truculentissimus adulator cum milites a latere regis illud abnuerent, in gratiam Saul ipse totam domum Abimelech et viros portantes Ephod octuaginta quinque interiecit, ut legere est Samuelis 22. Sauli non dissimilis Ma suerit, qui sub uxoris imperio et sub peccatum venumdatus in sacra scriptura dicitur, et quam homines pii et frugi iniquissime sub hujus regis regimine habiti sint, testatur probitas Abdiae oeconomi regis, qui abscondit 50 prophetas in una et 50 in altera spelunca, pascens eos insuper pane et aqua, quo immunes a trucidatione essent etc. Rogare denique jussit dominum, ut patres patriae bonos nobis impartire dignaretur. concione Joannes frater et ego Atrebatensem adire volebamus, qui tamen ad patrem abierat, ilico autem revertens et conspectis comitibus aldecianis ait, nondum habeo adhuc responsum a sua majestate. Hoc responso hic dies terendus erat. Sub casis mercatoris Carolum aratochem reperimus eundem hoc Atrebatensis responso solantes. Dum in eodem itinere de libro Bibliandri de ratione communi omnium linguarum ac litterarum mercaremur, Dido amnipha e supervenit, indicans, qui esset status cognatorum nostrorum demota, sed causam eorum contra Franciscum amat duci Juliacensi ut commissario

a caesarea majestate commissam esse.

Eadem episcopus revirensis per Wilhelmum juniorem comitem a Witgenstein nos secum prandere jussit. Eadem ad Guluingen pro licentiat Mater per scripsimus. Subortae sunt eadem rixae nonnullo intermendetinum et Florum. Trevirensis archiepiscopi mensae Ernestus comes a Solms, enricus comes a Livingen, Philippus, Samuel et Eubulus comites a Wal- decli, nobilis de Schomberimarachalcus caesaris etc. Wilhelmus comes a Witgenstein aderant. Interarevirensem et Eubulum conventum est, ut si Eubulus Mumtoburum plaustrum erevisia Corbachensi onustum mittat, archiepiscopus illud vino onustum remittat, idem facturus etiamsi cerevitia non detur Pollicitus est et Trevirensis se omnia nostri ergo et apud caesarem et apud Atrebatensem subiturum. De ejus voluntate non dubitabamus, sed obest illi dexteritas apistica, hoc est, quod caesari non

122쪽

mox in omnibus contra canones istos etc. consentire velit, Schombergquoque marachalcus pollicitationes nobis secit, sed vanas reor; sacile enim quicquid aulici promittunt. Munt caesarem, cum fertilitatem agri Saxonici et regio more extractas arces vidisset, dixisse Dux Joannes ridericus robusto est corpore et habet sortissima crurum robora, tamen tibiae ipsius tanta commoda aequa mente serre nequibant. Omnes autem, qui sperant in domino, non confundentur. Potentiora enim et regna suas quoque periodos habent.

Wolg quoque comes inittingen adest.

Eadem landigravis unus et alter equus mortuus est. Ericum nothum a Zerige cum Iur zonam ejus evacuasset aureo donavimus.

Consolatio amicti et divini auxilii expectantis M. Lutheri Langis nichi EWig, de elende teid Woli, aber nichi allWege. So soli auch sein hossenn nichi umbsons seyn. Eadem comitem ab Echmunda et comitem Brabamon, alterum hollandum, alterum Brabantinum, Vidimus. xxv vij in pede . Mauritio sacra praelector legit caput 16 Matthaei ac solitas adhortationes et precationes fecit. Deinde Musculus spiritum Dei bonum ut nobis verbi divini incrementum daret, invocavit et ex cap. 15 Joannis id quod per aliquot septimanas tractavit, repetiit. Hoc autem die haec verba legit: In hoc glorificatus est pater meus, ut fructum copiosum afferatis et efficiamini mei discipuli. Sicut dilexit me pater, ita et ego dilexi vos. Manete in dilectione mea est. Hic per ordinem de comparatione Christi et suorum ad vitem et palmites dixit, jubens nos eo niti debere, ut in hac ipsa vite maneremus et in ea fructum seramus. Item quomodo dominus amica et blanda oratione suos allexerit. E contra quod in ipsa vite non manentibus aridis et inlaugiseris palmitibus sit comminatus. Nunc autem hisce verbis Christus docet patrem in hoc glorificari, si fructum multum in Christo adseramus. Hic adstruens Christum non voluisse suos ociosam et reprobam vitam dueere, sed in ea quam ipse jubet fructum serre. Ait autem Musculus Christus dominus a Mahometanis, Judaeis vel aliis, qui non sunt in ipso, sed palmites a stipite evulsi et extra vitem luxuriantes, etiamsi perditissime rixerint, non dehonestatur. Sed si nos, qui ejus nomine superbimus et palmites in vite succrescentes in dedecus divini nominis vitam institueremus, id dolet patri, in hoc gloria ejus, quantum ad nos, commaculatur. Nam retenus solummodo Christianum agere, quid attinet, aut

123쪽

alios quaerere praeter eos quos Deus jusserit cultus, si pastorem nostrum et vitem veram Christum non agnoverimus, si non juxta hujus praeceptoris regulam juste et pie vivere voluerimus Non enim, inquit, religio christiana in cereis ardentibus et nescio quibus, ut nunc digladiantur, eremoniis, unctionibus et ejus cerae sutilibus et nullius usus rebus, aut aris bysso et purpura distinctis ac vasis aureis, argenteis et deauratis sita est. Nam si haec ad religionem facerent, habuerunt Judaei multo plura de his rebus, quam nostri, et Mahometani longe auro, bysso, purpura, argento, unionibus et gemmis in suo mahometico cultu nos superant. Nec hujusmodi naenia vel ad veritatem christianam vel ad religionis negocium quidquam faciunt. Verum si ad Deum invocandum fidem indubitatam et charitatem erga Deum et proximum adser mus lacientes fructum bonum, quo patris voluntas, quae per Christum nobis patefacta est, peragatur, ut Deo in nobis per Christum sua gloria obtingat, ut, inquit dominus, efficiamini discipuli mei. Quid, inquit Musculus, hae sibi verba volunt Numquid, ad quos dominus haec verba loquebatur, ejus erant discipuli Erant prosecto. Nam de his dixit: Ego vos elegi, vos autem me non elegistis. It0m: Vos vocatis me magistrum et dominum, et recte dicitis, sum etenim est. Certo, si sic se res habet, omnes discipuli Christi erant. Erat quoque Judas Ischariotes discipulus domini etc. Sed si alia est ratio, quod ait, discipuli mei efficimini, hoc est, palmites in vite permanete, fructum ferte etc. Et multis hic de discrimine discipulorum docuit, de iis scilicet, qui in pura doctrina Christi permanent et veritatem evangelicam amanta opere implere conantur, et de iis, qui optime quidem de Evangelio sabulantur, sed impiissime victitant. Item de Papistis et adversariis verbi, item de variis respectibus in Christum, et quomodo alii aliud in Christo quaerant, alii sua commoda, alii honores, alii autoritatem et Suae sycophantiae perculum, et postremo dixit Et quid dicam Non est in universis sanctitas. Utrinque ex omni parte quotidie nobis ipsis pejores evadimus. Quapropter vitam emendemus et rogemus dominum, ut propitius nos convertat, quo in vite vera fructus uberes ferre possimus. Item quod textus habet Sicut dilexit me pater etc., id tametsi videatur in praeterito dictum, tamen praesentis modi hic accipi debere,

atque hoc de hebraismo et phrasi hebraica disseruit, innuens Deum patrem semper filium diligere, sic et Christum suos, si in dilectione sua

permanserint, Semper amare etc.

Eadem landigraviam, quae perendie hinc prosectura erat, invisi-

124쪽

Illas Curaverat autem domina princeps verbum domini sibi et familiae per ecclesiasten urbis Augustans annunciari, qui ex cap. 3 Joannis eam textum, qui die Trinitatis praelegi solet ecclesiae, christianissime eImmit, inquiens inter cetera Verbum domini quotidie audimus et id per multum jam tempus, sed nihil praeterea cogitamus de renovatione vitae et aspiratione hujus venti. Mutemus igitur aliquando institutum vitae. Nam sicut inquit, facies tua modo pallescit, nunc rubicundior fit, si vento affletur, ita mens nostra subito si ab hoc s. spiritu a gemur, innovatur eis. Jussit quoque vim orationis piorum consideressius, adducens exemplum Eliae, cujus unius precibus coelum clausum est et rursus pluvia descendit, ut in libris regum videre est. Apud landigraviam aderant ilhelmus a Nassau, Otto a Schom-beriarchiepiscopi Coloniensis rater, Conradus a Bonebur eques et Kaldeciani quatuor. Comes Wilhelmus dixit nos in crastinum a Colο-niensi invitatos iri, quod nec metuo, necisis. Experti sumus in hoc ipso convivio, quam probe domina princepsa nonnullis fuerit instructa, ut sere Coloniensi subscriberet. Eadem d. princeps Joannem fratrem nostruin ad ducem ridericum electorem misit, ut eam excusaret, quod hactenus illum non uerit allocuta, praetendens quod nesciverit an ob caesaris promerendam o tiam ad ipsum aditus an secus incommodior fuisse etc. lector respondit, nihil referre scire clementiam suam, in quo statu res suae sinteis. Cum multi quererentur nimium cunctando per aulicos caesaris molestari. Inventus est qui ante menses decem caesaris consensum supersonnullis donationibus Noribergae assecutus erat, sed in hunc usque diem subscriptionem habere non potuit.

Baro de BlaW, quem mater legitimum esse negabat, ad diem Veneris aut sabbati elapsum huc captivus adductus est, et timetur illi a supplicio casuis. Eadem a prandio Philippus volan de Brucke Livonii magistratus legatus Interim mentis illius nobis copiam fecit. xxviij a iis principem inter 4 et 5 horas mane ejus diei convenimus ac eam Deo nos suae gratiae pro more commendantes ac eam ubi valedixeramus ad vehiculum perduximus Corroboret dominus cor ipsius et Christinae suae mentem christianam impartiatur iterque suum,eno fortunet. Conradus a Beyneber eques auratus ipsam lmam Fluxit.

Deinde in templo Mauritii d. Joannes Heinricus ex cap. 13 ad

125쪽

Romanos concionatus est meri enim a meridie idem argumenti tractabat. Legit autem nunc temporis de eo loco: Nemini quicquam debeatis, nisi hoc, ut invicem vos diligatis. Nam qui diligit alterum, legem implevit, siquidem illa: Non adulterabis, b occides, non furaberis, non salsum testimonium dices, non concupisces et si quod aliud praeceptum, in hoc sermone summatim comprehenditur. Nempe diliges proximum tuum sicut te ipsum. Dilectio proximo malum non operatur, consummatio itaque legis est dilectio etc. Pro studio autem inculcandi ea quae per dies aliquot docuerat ea verba non attigit. Sed repetiit singula hujus capitis, admonens magistratum rursum sui officii et dilectionis in subditos. Item subditos, ut magistratui in omnibus, praeter si quid contra verbum Dei statueret obedientes se praestarent, tributum, vectigal, contributiones denique et omnia ejusmodi ex charitate offerant. Nam ossicium defendendi bonos et malos coercendi sine magnis sumptibus exequi nequit, ait hic ecclesiastes. Item magistratuum summam et primam cu- .i ram esse debere, ut subditis de fidelibus verbi ministris provideatur, et populus ab eisdem fideliter in sana doctrina instituatur. Item ut cultus divinus quibus coli se velle unicus ille Deus, praeter quem non est alius, per filium suum docuit juxta scriptum praescripta peragatur. Non inquit, caeremonialem illum papisticum, qui nonnisi pro ludo puerili pup-porum more puppis ludentium existimandus est. Magistratus quoque operam det, ut et ipse Scripturaris non omni ex parte ignarus sit, ne semper ab ore detorquentium scripturas et alieno eretro pendere cogantur. Adducens de hoc praeceptum legislatoris Moseos ex Deut cap. 17. Haec autem sere sunt verba. Cum sederit in solio regni sui, describat sibi exemplar hujus legis in libro coram sacerdotibus levitici generis, eritque illud penes eum, ut legat in eo cunctis diebus vitae suae, ut scilicet discat timere dominum Deum suum et Servare omnia verba legis hujus ac statuta ista, ut laciat ea, et ne extollat cor suum supra laatres suos, neque recedat a praecepto nec ad dexteram nec ad sinistram, ut proroget dies in regno suo ipse et filii ejus in medio Israelis. Item exemplum Josiae regis, qui reperto libro legis cultum Dei redintegrari

praeceperat etc.

concione dum Joannes, Philippus et Samuel comites adhuc in deducenda domina principe abessent, ubulus et Wendetinus comitante eos Carolo a Sisineis, satrapa inmeilburg et Usingen, Atrebatensem adiere, qui vis Eubulo gallico more exclamavit Mon seigneu conteetc., innuens se crastino circiter octavam posse arbitrare resolutionem

126쪽

accipere, et ut id temporis adessemus jussit. Idem jussus est et

Prandio nostro Carolus a Stoelion et Barteven interfuerunt. Emimus eadem scriptum prioris in Rhedoin, quo pinguis qualiculus et Erasmum Roterodam carpit et divum Paulum uxorem non habuisse adstruere conatur.

Eadem Fredericus erge Georgii filius a Balisbona nos invisit, indicans inter cetera de controversia Luxani praesecti regii a Georgii Pergeri, et quomodo uissmalle Pergerum in tutelam aceeperit Orta autem est haec rixa ob non hospitatum hemicum aulicum, cum tamen Cattorum legatos hospitio excepisset. Interrogavit quoque nos de valetudine istorii, item an mihi ex uxore liberi sint. Aiebat parentes et fratres suos bona esse valetudine. Invitatus est a nobis ad coenam, verum gravioribus occupatus venire non potuit. Quoniam tua voluntas est, domine, ut pro benefactoribus reinus, benefac eis, qui nobis bene voluerunt, propter nomen sanctum tuum. xxta,rii in templo observantum d Leonardus ex cap. Joannis 3 de mysterio sacrosanctae triadis concionatus est, indicans, quam homini ex propriis viribus divinitatem agnoscere impossibile sit Proserens in medium notum illud de puello vola manus mare exhaurire conante et d. Augustino etc. Item de distinctis personis in eadem trinitate et hujus rei testimonia scriptum adduxit. Item quomodo, dum baptigaretur Christus in Jordane, patris vox liae scilicet Hic est filius meus dilectus, in quo mihi bene complacitum est, hunc audite audita est. Filius erat ipse, qui baptigabatur, et s. Spiritus in specie columbae super Jesu apparuit. Item quod filius solum assumpserit corpus. Item quod spiritus s. de patre et filio sit procedens, item quam inepte Judaei et caeteri infideles nos liristianos tres deos adorare, cum in unum tantum credamus, offutiant; quod Deus sit spiritus non habens corpus nostris corporibus simile quod autem s. scriptura Deo oculos, vultum, manus etc. attribuit, id fieri, quod scriptura pro captu humano divinitatem circumscribens loquatur. Quae alibi a nullis mortalium capi posset. Huc multa testimonia ex psalmis et aliis Bibliae locis adserens. Item quare . spiritus nominetur ventus, item de vi et potentia ventorum, uri scilicet, qui cuncta perflet et concutiat, et favonii, qui su flatu omnia exhilaret. Sic et spiritus s. amatui nemo resistere potest, sicut propalam visum est in die pentecostes, frustra repugnantibus Pharisaeis et scribis etc. Et huic ad hunc usque diem totus mundus resistere conatur, et tamen hic spiritus

127쪽

flatu suo omnem terrarum orbem etiam hodie permovet eis. Quae ad hoc argumenti faciebant, fideliter docuit etc. Hoc epiphonemate sermonem claudens Sicut nihil viventium in hoc terrarum Orbe sine spiratione et vento agere potest, ita et nos in spirituali vita ne momentum quidem vel ad oculi ictum sine hujus sacrosancti spiritu afflatu perstare possumus jubens itaque Deum patrem per Christum orare, ut nobis hunc spiritum paractetum impartire dignetur, qui nos vivificet et regat. Id nobis praesta, o pater, ob filium tuum dilectum, cui nihil negas, regnantem tecum cum eodem s. spiritu tuo. Amen. Domine Deus, magne, terribilis et sortis, idem quoque benignus, elemens patiens et multae misericordiae, ecce coram te cum tota tua ecclesia non aliter ac olim populus tuus ac gens tua Israel corda nostra et manus nostra expandimus, ore et imis penetralibus cordis clamantes Respice, domine, et miserere nostri, pauperes enim et despecti sumus nimis Invenerunt enim nos ingratitudines et iniquitates nostrae, dominantur nostri domini absque te, impleta est in nobis comminatio tua, gens, cujus catalectum non agnoscimus, possidet nos nostraque, nec satis dominari nostri habet, sed et sancta conculcat tua et praeter omne dedecus in tua Germanica. O domine, vix antea cogitatum quod quotidie committit noctu diuque cogitat , qui nobis verbum tuum eripere possit, conflans traditionum humanarum centonas, obtrudens pro pane cinerem. Domine Deus nos quidem longa majora his commeriti sumus. Sed quid honor tuus et verbum tuum innoxium a populo non sancto blasphemari meruit praeeligente et praeserente Christo caput novum ecclesiae tuae, meretricem ad aquas Babylonis sedentem Memento domine promissionis tuae antiquae, quam mystici tui Davidis populo pollicitus es: Si peccaverint filii ejus in me, corrigam eos in judicio. Misericordiam autem meam ab eis non auferam. Quanquam autem paucissimi inter nos haec attendant, tu tamen ne obdures corda nostra, sed de furore irae tuae justissimo quidem remittens in aciem Christi tui respice. Voluisti enim hunc pro nobis et totius mundi peccatis victimam esse, mediatorem unicum et pontificem. Recordare quod in hoc filio tuo dileet dominois stro Jesu Christo remissionem peccatorem pro miseris cupimus domine, sed da reverti ad te confisi quoque de bonitate tua magna speramus nos de eorum esse numero, de quibus filius tuus benedictus ait ad te clamans Pater, pro eis oro, et non tantum pro eis, sed pro his qui per verba eorum in me credituri sunt eis. Aspiret nobis spiritus sancti gratia et nobis fidem adaugeat, ne opera manuum despicias, oves enim

128쪽

pascuae tuae sumus. O pater, da ut amantem te redamemus et te timeamus. Da ut juxta nomen tuum sancti simus, adveniat et renovetur in nobis regnum tuum. Tua voluntas in misericordia fiat, ne panem verbi tui, quo Germaniam in hisce postremis temporibus tam largiter resecisti, auseras. Da ne penuria affligamur, nec Saturati recalcitremus. Nosti enim quid opus habeamus. Dimitte nobis debita nostra, ne simul perdas nos eum iniquitatibus nostris, siquidem et nos quod concede ut ex corde fiat debitoribus et persequentibus nostris remittimus. Ne nos in tentationem inducas, quarum nunc omnes terrarum anguli reserti sunt, sed libera nos a malo cum animae, corporis et dierum malorum horuin. Quoniam tuum est regnum, postliminio nos tibi assere o domine, tua est virtus, Sustenta nos tuus est honor, a te solum honoremus et gloriam tuam dari nobis et omnibus promoveri in perpetuum. Da domine ne respiciam vultus potentis, sed da in os quid loquar, et labiis meis custodiam pone, in nomine enim tuo dicio rete. Eadem ad octavam in mansione cancellarii caesaris Antonii Atrebatensis episcopi per Leonardum illi a cubiculi intra cubiculum vocati sumus, ubi e regione nostri stetit Atrebatensis praesul et illi a sinistris d. Philippus Seld vicecancellarius. Is orsus est dicere, Reverendissimus et clementissimus dominus meus Atrebatensis mihi generositatibus vestris dicere injunxit, Romanam caesaream majestatem per revereu- dissimum Atrebatensem accepisse vos ad citationem huc advenisse, item excusationes vestras, quas protenderetis. Verum sua majestas etsi has excusationes audierit, non tamen suae majestati his satisfactum dicit. Nam quanquam protenderitis vos subditos Cattorum principis esse et sub capitulatione comprehensos, tamen vos et comites imperii non decuisse, ut bliti honoris, dignitatis et nominis vestri huic principi contra caesarem pugnanti auxilio essetis. Licet insuper sacra caesarea majestas ex prothocollis judicii camerae perceperit comites et landinavium de hac quaestione, subditi ejusne Sint an secus, egisse. Verum utcunque haec res se habeat, nunc de his sua majestas disputationem non instituet, sed in medio relinquit, ea tamen lege, ut fisco et suae majestati nihil juris derogatum velit. Item quod ad absolutionem per comitem Reinhardum a Solm attinet, id non latius tendere, quam quod commissarii jussi sint super hac ulterius caesarem quaerere etc. Horum ergo cum vobis conscii sitis et constet, omnen dignitatem, honorem et jus vestri comitatus a nemine praeterquam ab imperatore derivari, quamobrem caesarea majestas optimo suo jure et actione laesae ma-

129쪽

jestatis in honores, corpora et facultates vestras serius i quid statuere posset Attamen sua majestas ex innata sua clementia mitiori via contra vos progredi cogitat. Sed discriminatim scilicet ut hi duo juniores comites Philippus et Joannes actionem, quam mater ipsorum in caesaris majestatem ex quibusdam pollicitis habere se autumat, remittant m xime cum caesarea majestas nihil sibi de hoc conscia sit, nisi sorte degeneralibus promissis haec enim ipsissima ipsius Seldi erant verba), ad haec ut Caesari quinque mille florenos numeretis, vos vero, Eubule, qui ante et sub hoc bellum hoc prae ceteris comitibus et opera et verbis caesareae majestati vos infestiorem ostendistis, caesari dabitis octo millia

florenorum aut si mavultis, caesarea majestas jure vobiscum agat et processus contra vos inStituat. Praeterea omnes comites una articulos eos, quos reverendissimus dominus meus Atrebatensis nomine caesareae majestatis vobis expositurus est, et suscipietis et ea servare pollicebimini. Dum autem staremus animis consternati, Atrebatensis non rogatus deliberationem nobis in crastinam permissam iri ait Causabatur et de motione armorum in Coloniensem, qua vel totum imperium ad tumultus excitari potuisset. Et cum Eubulus apud Atrebatensem quereretur impossibile ore, ut eam summam ex suis sucultatibus vel a subditis comi adere possit, obtestatusque persancte, se ab intentatis vel hoste teste absolui posse, multa praesul objiciens ait, mihi a Caesare quatuordecim millia ipsi numeranda imposita esse, sed vel solius Atrebatensis operae deventum esse, ut octo dem millia, et hic nihil superesse, nisi ut ea pecunia numeretur, aut optionem haberem, si caesareae majestati juristare velim. Profecto, ait, quod hactenus responsionem distuli, in causa fuit, quod tam strenuam operam vestra ergo apud caesaream majestatem gnaverim, sed Summo labore apud suam majestatem, ut octo millibus contentus esset, obtinui. Sed quid opus est singula annotasse γPhilippum omitem a Nassa caesar gratis absolvit, Sed non absque marsupii sui Vulnere. prandio rursus Atrebatensem adire volebamus, sed quam primum me conspexit, properanter ait, domine comes, non vacat modo, nam consestim mihi exeundum est oras. Volebamus et Staculum a Schlebeii alloqui, verum is inveniri non potuit Marschalelius vero Luderit petita nostra ad Marchionem electorem perferre se ille recepit.

l. severius.

130쪽

obviam quoque facti sumus d. Philippo Seldo, rogantes, ut apud

Atrebatensem pro nobis intercederet, quo pecuniae summa diminueretur ac de ceteris, quae ad negocium sacere videbantur, cum eo sermonem contuli. Is respondit, se quidem in aliis libentissime morem gessurumat in hoc negotio ipsemet, inquit, aut parum aut nihil agere possum. Nam aulicus sum, quae caesar et Atrebatensis jubent, id mihi lactendum est.

Eadem litteras . Melchioris de Ossa Seldo per Liborium misi. Egit et Liborius multa cum eodem, sed oleum et opera perdebatur. Vidimus hac die Danielem Sueber, qui cum Elchstatensi episcopo

Ratis nae erat. Pransus nobiscum est Fridericus Perger huic aliqua patri reserenda injunximus. te dominicum Augustanum casu magistrum laserum inveni, qui hic vices Hennebergensium agit. Item d. Utatricum Mordieisen convenimus ab eo ducem Mauritium nihil consiliariis de causa nostra commisisse accepimus. Insuper et consiliarios paucos post dies hinc abi

turos.

A cena Marachalcus Luderit nobis retulit, marchionem pollicitum esse, se et nostri mentionem apud caesarem fieri procurasse et ut idem fieret jubere velle. Fratres apud Anaxonem et Carolum ars parum consilii in

venere.

Eadem ad litteras Monasteriensis responSum St. Dicuntur electores ac ceteri principes apud caesaream majestatem institisse, ne comitibus, qui coacti suis principibus servire suissent, in lenior sit, verum haec petitio aut parvum aut nullum sortita est locum. xxx Madi in aede Mauritio sacra olhangus Musculus concionatus est praedicationem ex cap. 15 Joannis: Manete in dilectione mea. Si praecepta mea servaveritis, manebitis in dilectione mea, sicut et ego patris mei praecepta servavi et maneo in ejus dilectione etc. Hic quae

heri docuerat per epilogum recensuit. Deinde ait: Audistis, qualis sit dilectio patris erga filios et maxime patris illius, qui coelum et terram ereavit et omnia ex se ipso lavet etc. Manete in dilectione mea. Sed quis inquies hic fructus Nimirum is, quod pater sic dilexit mundum, ut daret filium suum unigenitum in mundum, ut omnis qui credit in eum non pereat, sed habeat vitam aeternam etc. Item Christum optimum praeceptorem suisse docuit utique qui, quod verbo docuerit, id et opere quoque impleverit, atque hoc archetypo magistratum imitari debere,