장음표시 사용
71쪽
Quatuor esse elem d. ta, coitimatui a leui
o natu resse eleme- a,probaturaeae motibus
s s Comment in I. Cap. Sphaera
tur. Sic e multo plures adhue dictiones sieti possent. Hae ratione ex ultima coniunctione uiginti trium literarum inter sese consituentur pei mutationes et s 8 s et o i p o et fac oco o. S tamen nulla silet a bis sumitur quod uix credibile est.Psaeuit lime de cdia nationibus inserere huic loco , 'iumetio facta suerat cibi nationii,& a paucis huitismodi regus ad explicari solent.
SI cvNDA M talionem,qua probatur quaternarius elemento tum numerus , sumunt philosophi a se uitato & grauitate . Omne em corpus simplex , in
quod mixta resolliuntiae,(eiiiiii modi est elemenit,) aut graue ea istit, aut leue: si graue, ut gratie eit simpliciter, ut ierra; aut graue secundum quid, ut aqua; Si leui sitio leti gelio simpliciter, ut ignis uol leue secundiam quid,vt aer. Atque ita colliguntur quatuor hodie elementa. Dicitur autem Aqua glauis secundo inquid, uia sicet respectu ignis,& aeris exisat graui ,respectu tamen tetrae quodammodo leuis est, tu te ita si grauior, quam aqua e Potius vero dicitur glauia quam leo is,quo tradi in solum respectu unius elementi, puta terrae, dicitur leuis: At respectu aliorum duorum grauis appellatur,& reipsa grauitatem in se continet, non aut tua leuitatem . pati ratione nuncupatur aer levis secundu quid, quoniam licet sespectu terrae,& aquae sit leuis , respectu tamen ignis quodammodo giliuis existit,cu illo leuior musto sit ignis; non ominatur vero potius leuis, uani grauis, quda respectu unius duntaxat Hereeti, uidelicet ignis, grauis. uocatur; At uelo respectu alio is duoru leuis,& reipsa cotinet in se leui tale, ininime aut grauitate, cu semper ad loeu sub imo, nisi impod satur, suo motu tedat. Trum steti, ratio desumitur ex motibus toealibus smplticibus. Sunt etenim, Auetore Aristotele in libro de caelo, tres tantum motus localas simplices , Primus si circa medis, qualis est ei reularis, qui conuenit caelestibus eoiporibus Soeundus est a me dati: Tertius ad medis; atque hi duo motus posse iotes tectissint ana uero ita philosophi ratio eirantur. Tot sunt corpora simplicia, quae a ceto moto seruntur , (ut caelum excludamus, quod motu recto non agitatur quot sunt motu recti simplices: ( Omnis si uide motus amplex alie ui corporis impliei debetur; & contra, omne corpus simplox motu simplici reo ueri est a-piu. Sunt ast quatuor huius in odi motus,duo ieisieet a mediothoe est,a centro mundi: quoi si unus est a medio simpliciteri tribuitur . agni, qui omnium leuis simus eiis altera medio secundum quid, qui aeri conceditur, cum non si tam leuis,quam ignis, leuior uero, quam terra,& aqua : Et duo ad medium , si ue ad contrum mundi, quorum is, qui simpliciter est ad medium , conuenit terrae obsutontis grauitate: Ille uero, qui est ad me diu secundu quid, a luce adscribitur, quippe quae no tam grauis existat,quam terra, grauior aut igneiae ac re. Sunt igitur haec tantum elementa. Aliae rationes ex philosophia naturali putantur. Oti Do & situs eloiacmors edi tribuis quoq. poti simu colligi potest.Primo ex se uitate,& gravitato ipsoriam. Quo.n uti altui euius est, eo ad sublimio-rtina lucum a secndat, & quo grmittis, eo ad itiseriorem.Cum ergo ignis ob maxima siti taritate si sit immo leuis, stipiemus ei debebitur loeus, qui quide eli sit bcseauti Lunae. Proxii si linie lticia adeptus est aet,cti sit caeteris duobus elementis leuior, minus vero leuis,quam ignis: Huic proximo sueeedit aqua: Est enim grauior illine, S aere, leuior ueto quam terra clusinum denique locutiqui est plope et ni runt uniueis,iure sibi Terra uendicat, cum sit omnium gravis ma.
S E et v N D o ex conuenientia elemeniosum in proprietatibus . Quanto es ra aliqua magis conuenioni in proprietatibus , tanto etiam propinquiora,
de vaciviora inter se sunt in loco. unde cum terram uideamus intima tenuisse ledum
72쪽
tedem, aquam vero terrae similiorem eph, quam aerem; cum aer prorsus terrae aduersetur, in nullaque qualitate cum ipsa conveniat, aqua veto in prigiditate eoncordet cum terra, non immerito aquam supra terram immediate colloeauit natura . Eadem ratione supra aquam commodo aerem ponemus , cumeon ueniat cum aqua in humiditate, igni; vero in nulla quasitate a quae sit simi iis, sed ei omnino fit eontrariuk.Supra aerem denique ignem haud iniuria eo-
si tuemusseum in caliditate eonueniat eum aere. Accedit ad hoe, qu Ad eum ignis, es aqua,smiliter aer, I teria,sint contraria, quia prorsus contrarias obtinent qualitates, immediate polita esse nequeunt et Idcireo natura solertissima media elementa interposuit, quae in qualitatibus euio utroque contrariorum eo munieant, aerem uidelicet inter ignem & aquam; aquam vero inter terram ct aerem; Atque hac ratione symboliχantia inter se exii uni estimenta. Quods quis petat, cur potius aqua si terram immediate secuta, &non potius ignis; deinde aer, I postemo aqua, eum hoc etiam Ordine stiritentur dictae conuenietiae elementorum in qualittitibus, quoniam semper media Elementa contrariis sunt interposia: ite pondendum eli,dupli et id rationc esse factiim.Primo qui dem, quoniam eum uideamus terram omnium grauissimam insimum possedisses oeum, naturalis ratio exigere uidetur, ut i quies omnium leuissimus supromum occupet locunaequare non immediate cum subsequi torram decebati secundo vero, quoniam cum aqua sit labilis admodum,& iluxibili , non potest eo iis si re,nis duro alicui corpori innitatur, qualis est terra : Iure igitur optimo aqua supra terram immediato est collocata.T A n et i o ex sersa atque expolimento . videmus namque quotidie igno supra terrain,squam,& aetem ferri naturaliter, cum sitim per pyramidem constituat olus figuras Quare foetas eiurum naturalis supra omnia haec esse debet . Videmus etiam aetem naturaliter supra terram, & aquam ascendere, ut patet in terrae motu. Fit enim teri ae motus ob vehementiam aeris inelus in uiseetibua retrae, eo nantisque supra terram, is aquam in suum locum ascendere . Hoc etiam eonstat in ampullis aeris in aqua sursum scaturientibus, ut uidere est in
paludibus, si quis baculum tando insigat. Ratio igitur exigit, ut aer supra
terram,& aquam, ac sub igne cos locetur. Uidemus tandem aquam in aere postam discendete, & terram in aqua collocatam deorsum quoque tendere. Quapropter non sue ratione naturalis locus aquae hi haere, es terrae sub aqua esse
concludetur.3 v N ae tamen nonnulli, in icti quos est Cardaniis, qui negant super aetem existere ignem,eo quod minime a nobis cernatur : immo,inquiunt,fi ibi esset, combureret haee insitiora. Itaque hi non concedunt ignem alium Mementa rem, praeter hunc in seriorem, quo nos utimur. Uerum id negotij philoibphi, relinquam usi Hoc satis erit nunc nosse, multo probabiliorem,& magis e omniu-Dem esse sente otiam eorum,qui eum Aristotele ignem sub concavo Lunae, tanquam in suo go eo naturali,statuunt e duod autem non cernatur, prouenit ex nimia eius raritate; quoniam enim admodum purus est , di in materia rariori, quam aer, ideo conspici non potests immo aer ipse, qui densor est,uideri minime potest: Quod utro haec in seriora non comburat,ex eadem raritate accidit rIgnis eoiae in ratissima materia existens non potest habere iantam comburtin-di vim; sotiet tamen mirum in modum suo calore haec inferiora . D 3 Id gutis porro horum elementorum postea est fornici suturus: Nunc vero id tantum annotatione dignum est,aerem a philosus his in tres regiones es
Aet intres regsones ditiis huitur 1
73쪽
sti hui. In supremam stitieet, mediam,& infimam Suprema, in qua eometas deis trieon spieimug, propter motum eius continuum , quem habet a primo m hili,& ignis uieinitatem, & solarium radiorum continuam emissionem per eandem, eas ida sempet existit . Pati ratione infima nobis uicinior a multipliei so. Iarium radiorum repeditono calesciti Media uero regio ob in gnam ab igne distantiam,& ad quam radiorum solarium resse iones petuenire nequeat,semper es stigida , ut opendunt impiosionea Meteorologicae ibidem generatre squae sunt frigida , quales fudit pluuiae, nix,grando, Se. Caeterum, posito toto
orbe aereo uniformi, ita ut tam seeundum eoncauum , quam secundum conisti exum idem cum mundo centeum habeat, probabile latis uidetur, med a a ris regionem latiorem, is densorem es e iuxta polos mundi , ob caloris dehilitatem, qua maxima Solia absentia ibi esseit,& oh ni in is frigus, quod ibi per
petuo existit: Partes vero eiusde mediae regionis medias inter utrunque mundi polum,iit sub Aeqiii noctiali, ob caloris abundantia, quam perpetua scitis prae sentia ibidem effeti, eonstri tigis, Iuleeuersa partes supremae, & ins mae legio nil circa mundi polon restitigi, partes uero earundem medias inter uir imisque putum dilatati. Quod quidem elate eaes gura apposita elicere potes et In qua etiara situm, ordiuem elementorum contueberis. Immo fortassis neque Ignis.
74쪽
Ignis uni ormia est in densiate,eum propter uelocitatem motus,quo ab ortu
in oeeasum rapitur, saeile aetem sbi subiecium in se possit transnutare
C Isto A clementarem uero regionem aetherea rogio lacida, ab omni ree' ' ivariatiove sua immutabili e sentia immunis exissens, mora continuo circulariter ineedit . Er haec aphilosophis quinta timctipartir essentia.
P o s et o v a M egit auctor de sorma regionis elementaris, aggreditur gl- putationem de forma aetherea regionia . Cuius quinque illustres proprieta rioprie res in ptineipio assert, quibus a regione elementari separatur, ac disiungit tir, ire distri
Prima est, quod si ei rea elementarem regionemsqua in re comparatur cum elementari, tanquam contini g cum eontento, diciturque loeus totius elementatis regionis : Omnis autem locus, quo superior, eo etiam nobilior a philosophis creditur,corpusque in eo existens. praestantius; quia a corruptibilibus hi-Iee in serioribus magis remouetur, & diuinis illis othium motoribus optima , ct selieissima semper uita se uentibus propinquius,atque uicinius existit. Seeunda proprietas est, quod fit lucidas, qua longe superat elementarem regionem . Lux enim multo nobilior est proprietatibus elementorum . Hae nam aut actitiae sunt, es passivae, inuicemque contrari ars adeo ut inu tua earum pugna res hae inferiores omnes ad interitum,& corruptionem deducantur; Lux uero omnia
contrarii expers cunctis litice inferioribus uitam , Esse , ac durationem insuit Aeeedit etiam, quod lux est obiectum sensiis nobilissimi, puta visus s Et ei rea illam tota una ex disciplinis Mathemati eis,ea ite pulcherrima,nempe Perspectiva, est occupata. Tettia proprietas est , quod aetherea regio careat omni motu substantiam eius uariante. Altherea namque regio, suo est estis , nee alterari, Mee augeri,diminuivo, nee generari, corrumpi ve potest, secundum philosophosaeuius oppositum supra de elementis asseruimus quonia haec in perpetua trans inutatione uersantur. Quarta proprietas est , quod moueatur aetherea regio perpetuo & eontinuo motu circulari sine ulla interruptiones qui motus apud philosophon inter omnes alios primus est, ac nobilissimus soliqtic causa continuae generationis, corruptionisque in his inferioribus. Motus autem e Iementorum rectus est suapte natura, ut cito finem sic tr. Quinta,es ultima proprietas ous hi, hi est,sen philosophis aetherea regio nuneupetur Quinta essentia. Neq.n.coelum, se os ut uult Aristoteles, eli elemeniti,aut ex tilomentis composts, confectuvo, sed est eorpus alietius euiu a immixtae naturae a quatuor elementit ualde semoto unda ut a quatuor elementis distingueretur, Quinta cffentia est appellata , , -iud e Die Crun autem Quinta haec natura, hoc est, eqlcstis regio, Althetea, legio eueauctore Aristotele, ab e M id est, semper, & 3gia, quod signiscat uoluo, aut cur sie dicta .aeos quia e lostia corpora, quae illam regionem constituunt, semper, ae perp(tuo uoluuntur,& rotantur. Quidam tamen volunt, inter quos referuntair Anaxagoras,& Cicero dici Aetherea, ab iactes hoc est, flagro, fulgeo;Est etenim aetherea regio lucida semper, ac suggida .
75쪽
arum, in teli tili mi. martim autem sphaeraram quael ter superior imferiorem sphaerite circum at . estiarum D dem duo sunt motusettinus egi taeretir si Altimis ire dum axis exiremitates, scilicetpotum arti cum, si antar-
otio id hi elicum, ab oriente per occidentem itertim rediens in orientem, qtiem
MMin , quinoctialis circi ius per meditim diu dit. Est etiam alitis interioram sphaerarum motus per oli etium huic oppositas stiper solos suos distantes a primis et g. gradibus, o sq. minutis. COMMENT ARIvS
payrmi et diuisionem aethereae regionis, qua paulo ante sphaeram mundi seeundum tabstantiam diuiserat in nouem coelos, quorum nomina, ordineque hie roeenset . MovEN Tvu autem, ait, omnes sphaerae cilestes duobus praecipuis motibu ,quorum primus coelo ultimo, seu primo mobili attribuitur, qua stiperduos mundi polos,ai cticum seisicet, &.antarctieum , ab oriente re cecidentem uneta iteium orientem rediens. Istud autem credum dicitur inoueri ab oriente initiquod .s, Occidentem, quod ab oriente uersus meridiem, hoe est, versus eam partem Meo set in oe, ridiani circula, quae supra HoriZontem extat,in occidentem tendit,&rursus ab cassian , di occidente uersus mediam noctem,id o , versus eam partem et rculi Meridiani , sh .isita quae Hori Zonte laret, in orientem reuoluitur. Coelum autem illud ab occiatioueis. dente in orientem moueri daestur, quod ab occidente uersus meridiem in orientem tendit, is ruri iis ab oriente uersus mediam noctem in occidentem re- Iahitur. hiod diligenter notandum est, ut uelle motus ab oriente in occidentem a motu ab occidente in orientem discernatur: quoniam prior sub terta etiast ab occidente in orientem , & posscrior ab oriente in occadentem et es tamen prior dicitur ab ortu in oecasum, ae posterior ab occasu in ortum e quia iste supra terram stab ortu in occasum, hae uero ab occasu in ortum. Hunc aut motu ab oriente in occidentem Aequinoctialis clieulus,ait a uestri, pcr nitidium diuidit: Nam cum motus dividatur ad diuisionem mobilis,ut hahetur 6. Phys. Primum autem mobile a circulo Aequinoctiali diuidatur in duas partes aequales, uti supra diximus, necesse est,ut idem et rculus motum eiusdem primi mobilis, quod est seeundum nostrum auctorem nona sphatia, quodque sertur seeundum aequinoctialem circulum,in duas a quales partes distribuat Ax aen a uero motus inferioribux octo sphaeri eooti nil duntaxat,&rulla ratione primo mobili , estque illi priori motui opprisius: Mouentur rim octo inferiores coeli ab oeeidtin te per meridiem in Oricialem, S hinc per
Inediam noctem in occidentem itorum dilatiuntur. Fortastis autem uocauit si linc motum fecundum auctor nouer pur oblicitium, quia nimirum non sit super polos prioris moturum , scd super idiosos alios datiaotes , ut ait, ri potas motus prioris Es .gradibus, & s. minuti se quaed silantiu obseruatae it ab Alliae one , quae nunc minor est, nempti grad. Σ3.& Min.3 o. sermo, ut in 1. cap. dicemus.
Caeletum quid si gradus, dictuni cii supra,cti de Zodiaco circulo loquereri uri Ninutum uero est sexagesima pars unius gradus. Diuidunt etenim Alironomiquemuis gradum in 6o.partes aequales, quae Minnia dicuntur, do qua diuiso ne plura habebis in 1. cap. quando de Zodiaco circulo longiorem sermonem
76쪽
stseeunda eirculum et odiaeum, qui otiique secat, ut supra est dictum, Aequinoctiale m circulum, secundum quem prion rectus cosicitur. Hi se enim fit,ut hie motu s polietior obliquus quodammodo sit, si eum priori compatetur.
Illo primus omnes alias Iphaeras seram impetu suo rapit intra CAp. ais, diem, in noctem circa terram semel: Iliis tamen contra nitentibus: ut octaud sphaera is eratam annis gradu uno. mne siquidem moram se- rum colat
rum sphaeram habet propriam, in qua des retur motu proprio contra coegitillimi motum, Sin ditiersis Jaciis temporum ipstim perstestitit Satum
sex horis Fero: Venus , Merrarius semetiter seri tam Soles Luna tiero neiam athis et .diebus, in octo horis. in . COMMENT ARTUS,
Cous Ah et hoc loco pia dictos duo, motu inter se, assignanu'uoque tempora, seu peridos , quibus tales motus absoluuntur Inquit igitur. Prii uim motum, seu mimum diobile, quod secundum ipsum est nonum coelia, omnes alias sphaeras in seriores secu impetu suo rapere intra diem & noctem, id est, intra spaeium et . horarum , circa terram semel. Vnde talis motus non solum ab Astrologis, &philosophis, uerum etiam a vulgo Diurnus appellari solet, quia indolieet completur in die naturali, qui complectitur et .horas,ut Motus diti copiosius in s. cap.explanabitur. D n IN DR asserit, Infelatoressphtras omne , quamuis,uti dictum est mo do,primo illo moin rapiantur ab oriente in oecidentem, eontra niti, hoc est, in hontrariam partem tendere , nempe ab Decidente in orientem, diuersis ta men temporibus. Nam, ut ait, octaua sphaera, seu coelum stellatum in reo.annis unum gradum absoluit suo motus quod quidem ex sententia Ptolemaei di ctuni et i Ex quo essestur, ut totus ine motus siniatur in spatio sciano.anno tum d Quem quidem motum Eodiacus cireulus per medium diuidit,seut Ae quinoctialis illum primum . Nam quemadmodum primus motus superpologmundi, es per Aequinoctialem circulum esseitur, ita etiam secunditu motus super polos Zodiaei, is seeundum Zodiacum circulum fieri ab Alleono mi, de prehensus est. S u a hoc postea Eodia eo quilibet planeta, ait,in sta propria sphaera de se tur proprio motu contra coeli ultimi motum, puta ab oe ei dente in otientem Quod non ita intelligas, 'itas ipsi planetae per sese sub Eo diaco moueantur, sed quod coeli ips super polos Zodiaei moueantur, atque hae ratione secti m desitant planetas semper sub Eodiato existentes; & hoe in diuersa temporibus, hi perspicue ipse exponit,& nos uberi us paulo infra exponesmus. v , in re tieet hane essellium motuum harmoniam contemplari, ut quo i ii inotis. sph era aliqua propinquior suetit primo mobili, seu primo illi motin rcipi disis e vestiri.
mo,eo nimiis ei contra nitatur, tardiusque proprio suo motii ab occidonte in motuum. ori(ntem sutati tu suo utiro remotior , eo mollim contia nitatur, ut i citis ine
i uti motum absoluat , quamuis nulla certa se tuetur proportio in hae tardita
77쪽
et ac uelocitate, ut perspicuum est experido omnium motuum , quas auctoraeetulit. Unde inter omnes octo sp eras inferiore, sphaera stellarum suarum.
quoniam propinquissima eth primo mobili,tradissime suum eursumpe seit Inter septem uero planetas, que a Saturnus est supiemus,ehia proprio motu tardius, quam ciners, incediteLuna denique, quoniam maxime a primo mobili recedit, celerrime suum motum absoluit.
Sa D quoniam auctor Ioeutus est hie de numero orbium ecelestium , motu de ordine eorundem, operaepretium me factuis albitror, s paulo uberius edificem,quot nam sint creti,& quo artificio , industriaque eoru numerus ab Astronomis si repertus i Dein des quot motibus moueantur, & qua ratione ipsi motus sint deprehensi Postremo qliisnam ordo inter orbes coelelles statuatur.
NT 1 o v ostv M philosophorum nonnulli unicum duntaxat
coelum esse affirmabant, quos pauci admodum ex rerentioribus imitantur, hac uniea petituas ratione. Omnis scientia nostra se eundum philosophorum dogmata , a sensu olimr.Cu igitur,quo tiescunque ad coelum oeulos attollim iis , ndin percipiamus uisu
multitudinem erelorum, sol enim, & Luna, is reliquae omnes stellae, in unci eo ut iso eodemq; coelo uidentur existere)cretumque ipsum sub nullum alium sensum,
seri disae eo praeter uisum, cadere possit, non est,cur plures coelos uno ponamus. Verti limeiti qui uni- sententia nulla ratione defendi potest Nullum enim eorpua potest simul eodecum csium tepote moueri oppositis,& eontrarita motibus; Nam dum ascendit,smul desceron rum dere nequit. Et dum ex hoe loeo in illum pergit,impossibile est,ut eodem temporis momento ex illo loeci in hunc tendat, eis imitate ireter se pugnent: Atqui in astris teperiuntur disterii inotus, & oppositi Cum ergo astra non per se mo-tieatur,ut pisces in aqtia, uel aues in aere, ut Aristoteles vult eum philosophis, D nos paulo post domonstrahimus, sed ad motum orbis, in quo sunt,sicuti no-duuiu tabula ad motum tabul*,utis elauus infixus in rota aliqua ad motu rotae; portebit concedere plures csesorum, quam unum, in quibus reponatur astra illa, quae diuertis lationibus ei titur. Quod uero diu etsi motus in astris reperiantur, partim eonstat ex iis,quae auctor supra exposuit de duplici motu corporis ecelehium,ab oriente uidelicet in oeeidente, & contra, ab ocei dente in orientem; partim uero, & multo dilucidius in sequentibus eluceseet, quando de coelo, motibus disputabimus,ubi et os endemus , quana industria ab Astronomis snt obseruati.Explendita igitur est,tanqua uana, re inutis iv hare sontetia. Ad rationem uero, qua auctores huius sententiae astutiant,respondendu es , verum quidem esse, nostram scientia, dum in hac mortali uita sumus, a sensibus otiti; sed negandu es , non plures eqsos sensu percipi. Quamuis enim uisu non coprehendamus coelotu multitudinem, itumo ne unum quidem; tamen uisu percipimus allia plurima, eaque dinet iis,& oppostis motibus cotinue cieri deprchedimus. Quare propter hae motuum diuersitatem plures orbos necessario ponedi sunt.
Axii igitur, ut suere omnes sere Aegyptii, Chaldaei multum Astrologiae dediti,&alii Altronomi ad tempora usque Platonis , is Aristotelis, octo salte
hiuialdus ccessos esse asseruerunt, propter octo distinctos motus, quos in fidotibus obsera Dis e tot uarunt Cum enim Solemiae Lunam, nec non reliquas omnes stellas uiderent ponunt. continue moveri ab oriente uersus occidentem, diuturna consideratione ae
78쪽
experimento didicerunt,stellas omnes non senapet esse eoniunctas,aut da si uncias eadem distantia, cum interdum iungerentur,interdum dissociarentiir, ut luee clarius singulis mensibus in Sole,ac Luna experimur di propterea quod in Noviluniis coniuncti nant inuicem hi duo planetae, in pleniluniis aute inter se oppositi per diametrum . Qua ex re petspicue eois egetsi diuersos motus in astris. Nam si unico duntaxat motu ueherentur , in eadem semper distantia,&propinquitate cernerentur . Hinc plurea coelos esse eoacti sunt affirmare, salthtot, quot motus diuersos in stellis deprehenderunt,quandoquidem stellae non per sese , sed una eum orbe, in quo iunt infixae, ceu nodus in tabula,cireun se
runtur . Quoniam uero diuturua obseruatione cognouerunt, magnum numerum stellarsi, quales sunt omnes illae, quas fixas noeamus, uniformitet semper progredi eadem distantia,& eodem situ, atque ordine: Exempli gratia, duae potiremae stellae plaus ei, quod in ursa maiore est, eum stella potari, quae est in Exitemitate caudae ursae minoris,& ea stella , quae in sinistro pede Cephei existi: consituunt semper lineam rectam i Pati ratione sititia illa lucida, quae est in lanee Librae oeeidentali ori, & Arctophylax, seu Arcturun , & ultima stellaeaudae vescae maioris, in recta etiam quasi linea sunt positae semper: Item Caianis maior, canis minor , & itella illa plaustri, quae propinquior est polo arctico , secundum quoque tectam lineam sunt eollocate: Item sinis er pes otio, nis,canis minor,& cauda leonis esse iunt semper quasi lineam rectam: Ide obseruatum est in oculo Tauri, humerri siti ro Orionis, es cane maioresItem initibus ilellis,quae constituunt cingulum Osionis Rursus in pede suistro Orionis,ciculo Tauri,& lucida in capite Medusae . Similiter spica uirginis, Arctophylax , ct cauda leonis eonstituunt fere triangulum isosce Ioni,cuius basim es sciunt Arctophylax , & eauda leoni, teni eoe Leonis, eanis minor, I lucidaiiella Geminorum orientia liti reonstitust triangulum Istiseelem, cuius bascesscitur a ea ne minore,& ilesia illa Geminorum dem denique in quam plurimis alij stellis est obseruatum;De qua re sege Ptolemaeum Dictione et .& Epiromen Ioan . Replomontani in eadem Dictione, ubi complures obseruationes huiusmodi in medium addu euntur; idcirco omnes illas in via leo duntaxat o he eeelesti eollocari affirmarunt, que omnes Firmamentum appellarunt,ut suis pra est dictum, ad euius motum aequata semper remotione, stia ae distantia inter sese cireundueerentur. Obseruarunt rursus,inter omnia sidera,septem esse stellas, quas erratteas dixere, quae nec inter se eandem fetuabant distantia, nee in eodem situ eum stellis fixis reperiebantur, conelii ierunt eas iaci potio exist
re in Firmamento, in quo sunt stellae saeae s se enim eandem distantiam semper eum ipsis haberent, quemadmodum S ipsae inter se; sed nee omnes septe finiui
in aliquo alio ere o esse repostas: hae enim ratione eando inter sese seruarent distantiam , ae situm , quamuis cum stellis suis ordinem continue uariarent. Quamobrem firmissimo argumento eois egerunt, sub Dirmamento esse septem alios orbes collocandos,quos Septem orbes septem planetarum, seu stellarum errantium nuncuparunt. Fr quoniam 'gter hos octo motus omnino inter sedistinctos,& diuersorum stellarum nuisum alium cognouerunt, octonatio estorum numero continti fuerunt, putaruntque odia uam sphaeram, id est,Firmamentum continens ii ElIas saeas esse primum mobile. C It m nil via post hos oxtitorunt alii Astrono mi, inter quos sui eo Ar .
satili , & Timoeliaris , qui anno ante Christi Natiuitatem CCC. X X X. uel noue id eo circiter floructuat ,εe Alexandriae siderum cursiis obseruantes depichende- sos ponunt.
79쪽
Senientia Dium, qui de te eclos ranunt.
runt, testas Firmamenti, quod primum mobile antiquitas putauit, alio motu valdissimo ab occidentem orientem serra, retion solum motu diurno ab ortu in occasum,ut antiqui e istimabantu sed quia nullas aliorum si bebant obse
uatione,cuni qua bux suas conferre potuissent, effectum eli, ut nihil pete ceri nobi de hoc motu reliquerint, sed omnia su b dubio, ob nimiam eius tarditatem. Hos tamen subseciatus est Abraesa is, qui& Hipparchus , 1 oo. fere annis elapsis, qui suas obseruationes eum illorum obseruatiUnibus conserens, mulisto clarius,atque euidentiu praedictum motum depres hendit. Postannos dein
de quasi aro. transacto, Agria in Bithynia, Miletis Geometra, qui ct Minelus Romae , & post hos omnes Ptolemaeus Astrologoririn prineeps anno Domini C. XXX l. aut ei reiter , multo adhue dilue,dius istu in inritum steli rum Exatum ab oecidente in orientem cognoueriint s Qua autem id industria
deprehenderint, mox aperiemug, eum de coelorum motibus egerimus. Cum
igituri eliis fixis duplicem inesse motum nulli ampli uil fit dubium,& nullum corpus simplex duobus possit serti motibus , eoneludendum est, alterum horum proprium esse Firmamento, ad euius motum stellescar circumaguntur, alterum uero, uem in eodem comperimus Firmamento,pruuenire ab alio caelo, quod nimicum supra sirmamentum coiincandum Arit , ut si nonum ere-lumiae primum mobile . Hae enim ratione mouehitur nonum coelum ab ortu in occasum spatio et . horarum, se eumque trahet sphqram istellarum fixarum eodem tempore, Ipsum uero Tirmamentum proprio motu ab occasu in oristum nolitetur, quamuis tardissime . Ita igitur Astronomi nouem orbes coeleste, eertissimis obseruationibus collegerunt, propter motum diurnum ab oris.
tu in occasum , & tardi litium illum ab ciceatu in ortum, quorum uterque in nolli, fixis deprehensus suit. Atque hunc numerum nouenarium orbium coelestium sequitur in line opus euio Ioannes de Saetolicis eo. Pos et Ptolemaeum denique annis interiectis M C. XL. sere . Tebith, Alphonsurum Hispanorum rex anno Domini M. CC. L. Georgius deinde Peuthachius.& Ioannes de Regio monte insignes Alitono mi, deprehenderunt qui
dem in stellis suis duos motus praedictos . si d eas praeterca obseruarunt tertio quodam motu, uti acetissus, S reeessus dixerunt, ut paulo poli declarabitur, agitari. Quare eum corpus simplex unico tantum motu serri sit aptum,ut iiD-lunt philosophi,non potest nonum cetilum cile primum mobile, sed supra ipsuerit decimum illatuendu coetu , quod si ptimum mobile.Ita enim fiet, ut decim iam coetu motu diuino,quem habet proprium ab oriente in occidentem,soca trahat omnes cretos inseriores,atque adeo firmamentum quoque es t et Ii, si diis, si,acio dia. horarum r Nonum deinde coelum ei reum noli at suo proprio mo- tu,quem obtinuit,ab occidente in orientem re Firmo inentum, di reliquos cinne, clos infra ipsum: OZhauum donique cetitum, scii Fidinamentuai,in quo stetis sies, cxiliuiit, moueatur tanquam proprio motu, accestu illo,& i ecellu, quem praefati A sttontimi reptiletunt. Hie igitur denarius numerus orbium eqlestium in schosis Astronomorum celtiberrimus hodie Exitials 'ita imai non . desul,qui, ne ab antiquis,maximo uero ab Aristotiae discedere uideatur,mordicus octo tantum esto credos defendere conantur. Vtirum cum huiusmodi auctores nulla ratione defendero possint omnes motus,quos in eoelestibus eorpotibus usdenatis, ut perspicis uos set, quando de motibus coeloiu disseremus, merito eorum sententia ab Alito nomis ieiicitur. Neque nos commouere debet
antiquorum,& Aristotelis auctoritas a Si enim alium motum prater octo illos
80쪽
deprehendissent, haud dubie plures orbes admisissent; quandoquidem nulla,
alia ratione octonariurum numerus coelorum, quam ex numero motu uicos lectus
fuit ab ipsi s . Quate hae in parto magis Astrologia exoteitat isti mirum,qui decenae motus dictos observaverunt, septem nimirum inter sedi inctes septe planetarum , & tres alios Rellaesum lixarum, est siles habenda, quam Aristoteli,eum ipsemet amemet in ra. Metaph. Asito nomos in rebus Aselonomi eis eae con sulendos. Immo uero hi ijdem auctores, qui adeo addicti Arisdieli, es antiquis este volunt, ut in numero othium caelestium ab ipsis minime discedere uelint, ab eisdem in ordine cotundem orbium propter manifestissmas Astrono motu obicruatione, recedunt, ni postea perspicuom siet. Quod si aliquis obiiciat
Omnis mollia est i , vi vult Aristotclea in a a. Metaph. cci p. R. est propter momtum a s discum ipsiur in nono eaeso, ae dicimo nullum existat astrum, quoniam
ibi nullum apparet, plustra uidentur supra octo cassos , in quibus omnes stellae inhaeient,diit, alij mobiles nulla ocula insigniti eolloeati, Respondendum est, lieet in cocto nono , & decimo nullum exiliat alitum, motum tam eo cuiusque iJlorum in motum aliquem alii, iam , quae in aliis existunt caelis ,rtidundare. Nam ad motum decimi eous, soli primi mobilis,montismi r omnia astra ab oltu in oeetitum s Et ad motu noni ea si rade circumuchuntur ab occasu in ortum , quod quidem sui scit, ut nimius c eli sit propior motum astri inultimis. Dici- quoque potest, Aristotelem locutum fuisse scito ei toto de molibus caesorum, prout tune cogniti suerant, es se motus eui ossibet caesi ordinabatur in motum astri in eo exilientis; si od iam oti non est nocessatiuin, cum id nulla ratio suadeat,&expetientia iam ci,ntrarium docuerit.
Accxibi et etiam csi psaeet) auctoritas saerat una lite ruriim , di Theologorum ad cons andum hune numerum denarium caedorum , &adpone lum altem unum adhue ea tum supra Firmamentum.Cum cnim I Pgamus in sacra Genesi, Deum possitisse Firmam etiam diuidens aquarum ab aquis. Item in psalmo Ios. Et aquae omnes, qutisuper chilos su nt, &c. nemo recto iudicio intelJiget eo loco aquas supro cauum octauum esse suxibiles ,& eaducas, sevi sunt iliae in seriores Sed momine aquarum intelligendum erit, ut plurimi Theologorsi explicant,Cqlum notis,uos potius aggrcgaisi ex nono, ac decimo c lo; quod propter claritatem, S prispicuitatem , quam habet,cum ibi nullae sint paries densores, ut in reliquis orbibus,cuiusmodi sunt astra, nomino aquarum optimo iure appellati potest. Quare a nonnullis Theologis dici solet caedum glaciale, seu aqueumata ab alijs Crystallinum.
S v v R A hos uero deeem coelos mobiles Theologi , ut strabile , venerabili, peda,& omnis iam Theologorum ectius,aliud coctum essti assimant immobile quidem,& nulla praeditum seJla, sed fulicem angelorum S Beatorum
sedem, ae pati iam, quod uocant cassum Emphytoum, ab igne, quod mire si uiscidum,& ingenti elaritate praeditum. Hoe tamen caelum nullo modo ab Astronomis cognosci potest,eum non moueatutinN i ii ii. o M i N v s non desunt, qui certis qui biissam experientile probate nituntur, uas de Ole conueniens, undecimum illud cauum prorsus sivi Mohilo supra omnes cassos existere. Nam, ut Pgi nives restatur lib. s.cap. ig. In Europa inter Acholoum,& Nussit in amnes, procreantur leones sonti ui: ibu ,. praestantiore, iis, quos Ahica, aut Syria gignit.Cum initur hoc non siit per tota eam latitudio em ; seu tractunoerrae ab oriente Dei sus occide Dio,in qno diei amnes sit ut siti ausa huius uarietatis erit, uta ursit, iussuxus alicuius caesi in motimium Vr