장음표시 사용
81쪽
moti siper silum tractum terrae existentis. Si enim ea uia esset fassuxus stellarum, seu sphaerarum mobilium, deberent per totum illum terrae tractuin ab oriente uersus occidentem , propter continui; mestum stellarum, tales leones nasei,cuius oppositum videmus. Deinde qnia in Hungaria sub latitudine r. grad.equi velo eissimi proeteantur, &validisti mi, qui in aliis regionibus eiusdem eatitudinis minime producutur . Denique in Mauritania innuimerae quas sinitae generantur: Et multa alia huiusmodi experime nia adduci possent,ut avitibus , alboribu g, fructis,us , cte. qui omnes uarij effectus a caelo duntaxat quiescente produci uidentur Scio philosophos respondere, hanc diuersitatem effectum in eodem climate pondete totam ex uaria dispositione terrae: sed imstant auctores praedicti, eum tetra disponatur varie a uariis aspectibus corporum superiorum, non poterit reddi sussi eiens causa, eur in eodem elimate ea dem non sit disposito,quandoquidem omnes partes et iisdem climatis reipC-ctu caelotum mobilium eosdem habeant aspectus Aeeessine. Vetum entinuero quidquid dicatur hae de re, hoc certum esse debet, sine magna temeritate, non negari po ge caelum Empyreum,quod est immobile, eo quod iam comm nis Theologorum schola illud admisit visaeeam STAT v I ius ergo, in uniuersum esse undecim eaelos, decem quidem is
.etu ponem eundum Astronomos,mobiles, unum ueto,ex sententia Theologorum, im inodi sunt. bile prorsus.Ratio autem, propter quam dece caelos mobiles admittimus, pet splena erit, quando pertractabimus quanam industria inuenti fuerint deee di stincti motus. Quam ob rem nune ad motus caelorum explicandos accedamus.
sehieriis. Auceton Is, qui unum duntaxat caelum eae eredunt, omnem motum stolum, qui a celesti orbo excludunt, quamuis non eodem modo omnes. Quidam enim nuloinare mo- lum corpus caelesto moueri asserunt,ied in eodem loco semper permaneri: Ui
baui, hiet delatamen nobis moucri stellas ab oriente in occidentem ( hune enim motu iusquh es diurnis, saltu apparente, nulla ratione negare possunt,eom quotidie Solem, ecfulatio. reliqua fideta oriri, & occidere cernamus) propter moia terre quem, ut aiunt, habet ab occidete in orient . Nam quemadmodum ei, qui in Rumine aliquo celeri nariis cursu defertur, uidetur albores, domus,& omnia in fluminis ripa posita obuiam uenire, quasi ipse prorsus perstaret immobilis,reliqua autem omnia mouerentur: Ita etiam nobis in terra exiitcntibus cotingit. Quoniam enim terra nobiscum mouetur ab occasu in ortum motu rapidistimo, uidelmi r nos quiescete,& stellae in contrariam partem, nempe ab ortu in occasum, moueri, cum tangen ips* omnino sint immobiles,nox aurom moueamur, ut doctum est. Verum hae e senientia nullius prorsus est momenti, & omnino ridicula existit. Si enim uera esset, perpetuo inter astra idem sitiis, ordo,ae diliantia cerneretur quod tist contra omnem experientiam : Planetae namque eontinuo inter se
uariant & situm, is ordinem, distantiamque, ut suco elatius constat in Sole, sentetitia atque Luna, cum hi duo planetae aliquando sint quas eo niuncti, aliquando uestorum, qui ro per diametrum oppositi Idemque de caeteris planetie iudicium habeto . dicunt cor QS i n A M vero assurunt, non soloen caelum, velum etiam terram quiescesheid Ni re,siquas uero per sese moueri, ut aues in aere, seu piiees in mati,ab otiolo iua,. pet id occidente me Sed quoniam hac ratione non possent planetae duobus ferri mo moueri. tibus, quod pugnat cum experietia, cum no solum planctas videamus ab Drtu
82쪽
in easum moueri, sed etiam ab oeeasu in ortu :1deirecialis eaeram moueri ab
oriente in ovidentem, se eumque stellaa et reum dueete, singulas uero stellas, singulos etiam habete motus ab occidente in orientem, affirmant . Quam ob rem, in sistunt,esscitur, ut omnia astra eodem tempore uideantur motum diurnum absol uete ; In temporibus uero inaequalibus ea moueri ob occasu in or tum deprehendamus. Caeterum neque haee opinici admittenda est, quoniam, ut in sequentibus demonstrabimus, impossibile est stellas per sese moueti, si uera sunt ea, quq in motibus apparent, sed necesse est,eas admotum duntaxator his, in quo sunt, ei reum duci. N A QI A vero ij et iam , qui plures esse caelos existimant, idem aetatiunt de motibus eorporum caelestium. Nam ut ab sin, qui octo tantii messe eredunt cae-Ios,ineis iamus:Nonnulli arbitrantur,singulos orbos ea testes sagulis ab oeea- fu in ortum motibus eieris ne stare enim non possunt, distinctos esse motus v. planetatum & inter sese, de saeta quoque comparatione eum stellis sxis,ea interdum conivngantur planctae inter se,& eum stellis sili ,interdum uero distrocientur ab eisdemi Motu autem caelorum diurnum ab oriento in occidentem omnino e medio tollunt. Neque enim fieri potest,(dicunt ut unum idemque eos pus motibus contrariis,& oppositis,cuiusmodi sunt motus ab oriente in oecidentem,& motus ab occidente in orientem, simul possit codem tempore moueri . At cum se uiderent eum experientia,& sensu pugnare, (Uidemus etenim quotidie Solem, Lunam , ac reliquas stellan motu diurno ab oriente in occidentem labi,eum modo oriantur si pra Hor ontem, modo sub eodem de istendant commontati sunt, apparetro no his eo os cum astris moueri ab ortu in occasum,quoniam terra nobisci in ab occasu in ortum uesciet ori in otii, qua Planetae, nempe spacio a horarum , cireum sertur. Unde nos quiescere, stellas vero nobis obuiam procedere arbitramur, ueluti auctores priuiae opinionis dice hant Sed neque ita de motibus coelestibus sentiendum est,quoniam hac ratione non omnes motus hactenus obseruati defendi possunt, ut postea eonstabit. Hue aecedit, minime terram tanta uelocitate ab oecasu in ortum ferri, ueluti an sequentibus etiam probabitur. Adde quod haee sententia assumat, motum ccidorum ab oriente in oeeidentem contrarium esse ei, qui fit ab oecidente in orientem, quod salsum eue, mox explicabitur.
NONNvo I autem credentes quoque, praeductos ducis motus inter fee . contrarios,asserunt, Cassos duntaxat moueri diurno motu ab oriciate in oecidenteres Immo hoc motu non solum orbes c ostes, uerum etiam omnia elementa moueri dicunt, quem quidem motum unica esseit intelligentia, quam anima mundi appellant. Ita tamen, ut quo aliqua sphaera animae mundi Propinquior existit, eo etiam vel deius ab ea moueatur quo remotior, eo tardius: quemadmodum in robe alicuius motu eernimus. Partes enim axi rotae propinquiores, seu centro ipsus,tardius mouentui spartes uero eius circia ns sentiae uicinio res,velocius seruntur. Vnde die uni supremiam eresum uelocissime omnium moueri, quonia animae mundi propinquissimum est; tetiam autetardissime, adeo ut no percipiatur motus eius ob maxima tarditatu, quia longissime ab anima mundi recessit.& propterea omnibus quiesseere uidetur,eiani tamen paulati in & quas insensibilit rab oriente in occidente rapiatur ; quod, hoc indicio persuadere conantur.Vsdemus,aiunt, terram in partibus Deciduntatibus continue, Se sensim sub mare tendere . N E cotrario in partibus orienta
sententia eorum, quidi cui e lumoueri ab
casum, fleblas uelo per se ab occa su in ortilis stima senistentia de motibus eglotu, secae dia eos, qui
seeuda senietia de motibiis coelo
83쪽
columnae Heteulis postae in littore Oeeans oceidentalis, & eolumnae eiusdepostae in littore Oeeani orientalis. Illae enim hae tempestate per multa milliaria intra mare reperiuntur iuxta plagas occidentales s Hae vero cotra per totidem mistiaria extra mare in pactibus orientalibus conspiciuntur. Manifes aergo signum est, terram paulatim ab oriente in occidentem ab anima illa mini di de tri. Quoniam vero praeter hunc motum diuinum, planetae moueri quoque videntur ab occidente in orientem, quod non semper sint in eade distantia ad inuicem, neque sub eisdem seni por exiliant stellis sui , sed ab eis orient
uersus recedant, quod tamen ipsi negant; Ideo causam este hae auctu licur aliqui e(li ab oecidente in orientem serri credantur, quamuis re ipsa ab orientet an tu in occidente cieantur; Quia nimirum aphaerae in seriores, quo magis a supremo caelo,& ab anima alia mundi distanticio minus , ut dictum est,efAeaeiter mouentur:qua de causa tardius ei reunseruntur, & pedetentim uidentiat retrocedere ab oecidente in orientem. Hi ne quoque eis citur, ut Luna,quia inter eaelestes orbes maxime a supremo recedit, tardissime ab oriente in oecidente moueatur,& ueloe issime, nempe spaeio unius menss, uideatur integiti eire uitum ab oeeidete in orientem peragere et Reliquae vero sphaerae, quo superiores, eo quoque lentius appareant nobis serri ab oeeasu in ortu. Quae omnia unieci hoc exemplo uolunt nobis ob oeulos proponere. Sint tres ordines homi uum collaterales seeundum lineas rectas diis ositorum , Incipiantque ex eode locosmul ab oriente in oee idente progredi, hac tamen lege, ut is, qui in prismo o di ne reperiuntur,celerrimo gressi incedant, tardius autem is, qui in sucsido ordine,& lentissime ii, qui in tertio ordine existunt. Quo posto, perspicuum
est, Primum ordine ieliquos duos incitato illo cursu anteeederes, magis tasnu tertium ordine, qua in secundum . Quare si quis procul dictos ordines intueretur,iudicarit si cun dum ordinem . re tertis podetentim retrocedere, & citariori motu tertium, quam secundums eum tunae tu ipso ab oriente uersus oeci dentem, ceu primus ordo, duntaxat progrediantur. Eadem igitur prorsus docauia uidentur,aiunti nobi v planetae ab Occidente in orientem in uori. Hane porro tente utiti eo libentius amplectuntur Alpetragius,& Achisinus euna alijs auctoribuq, quod nulla ratione imaginari queant visu,& idem corpus caeleste duobus motibus ferri, nimirum ab oriente uersus oecidentem,& rursus ab occidente orientem uersus; Quoniam eum hi motus,ut aiunt,snt contrari j,necesse est alterum eorum esse uiolentum,quod seri ni, potest; inimo absurdum uidettur concedete uiolentiam in corporibus e lestibus tum quia nullum uiolentum eli perpetuum; Motus autem esti perpetuus est,ex Aristotcliu sententias tum etiam,quia omne uiolentum cotinue magis,ac magis debilitatur; Motus autetia resilem per eadem celeritato absque ulla desecticine conscitur. Ae eedit etia , aiunt, quod hon eli ponenda pluralitas incitus absquo necestitate. Cum igitur nulla nos utetistitas cogat, ut fateamur planetarum aboceidente in orientum moueri;quandocili doni ob rationem iam dicta nobis ita inoueri uidentur, frustra & temere inducitur haee pluralitas motuu al, Astronomis . Uerum haec lententia uera osses nullo modo potest, cum non possit omnium, qua in motibus eqgestibus apparent, reddote rationem Nam si orbes interiores no haberent pecusiare, motus ab occidente in orietem, sed solum propter illam quas repedationem, seu retardationem moueri ab occasu in ortum existimarentur,desectio illa inferiorum orbis per eandem sineam fieret, & citra eosdepolos, puta per circuluae quinoctialem,& circa polos mundi, cum motus diu
84쪽
virecta seeund si aequinoctiale ei tralum, & super mundi poIos ab oriente
in occidentem tendat. Ex quo ei sei deberet,ii t omnes stellae, & planetae recitu diurno eosde semper eireulos parallelos ei tra,& ultra aequinoctialem eo inue defetiberent; Mellae auth,& planetae sub aequinoctiali existentes nun- qua ab eo deelinarent, sed perpetuo sub illo existerent; Et qui sunt citra vel ultra squinoctialem, nunti magis vel minus accederent,vel recedetent ab ipse: Quare neque Sol, neque Lima, sicut neque ulla alia stes la tam fixa,quam erratica, propius ad nostri capitis uertice appropinquaret, ii et magis ab eo recederet uno tepore, quam alio, quae omnia apertissime es sensu, & experien tia pugnat. videmus enim Solem(ut interim alios planetas ae stellas fletio inuoluare)ips aequinoctiali eireulo uarios parallelox eirculos describere, ut in I .eap.explicabit auctor,& n D semper eandem distantia ad squinoctiali ei oeulo obseruare, eum his in anno sub ipso reperiatur,& modo ad austrum, modo ad septentrionem ab eodem depectatiunde sit,ut in diueiss piinctis Horivontis,per anni eireulum oriri,& occidete eo spiciatur. Hinc etiam effieitur, ut in aestate existes in principio Caneri proxime ad nostili genith, seu puncta uerticale accedat; In hyeme uero politus in ptinet pio Cephieorni ab eode maxime recedat. Et sane mirum est, si omnes caeli moueantur tantes ab oriente in Oeeidente;inferiores uero, quia tardius mouentur,repedent quodamodo, seu retardentur, ut ipsi autumanis quod nulla proportio in hac retardatione cernatur Octaua enim sphaera abs.luit, secundit Ptolemae si, sui ire cireuitum spatio gsooo.annorue Saturnus 3 o. annis: Iuppiter ra.Mars a. Sol uno anno, Venusiae Mercutius eode sere tempore: Luna denique di .diebus,& a. horis. tibi manifeste uides, nullam certam proportionem inueniri. Non ergo eredibile est,planetas earere propriis motibus ab oeei deste in orientem, es solupropter illam retardationem uideri nobis moueri ab oeeidente in otidieni. Quare ad primam rationem Alpetragii i& Aehillini tosi 5dendum est, ilicia motus non esse conitarios,ut infra manifestabitur, es ob id neutrum esse violents. Adde, non sequi,etiamsi concederemus, alterum illorum esse quoda- modo uiolentu, illum non fore perpetuum,atq. debilitati posse, eum causa eius motiva sit perpetua,& infatigahitis: Illud enim uiolentu solum dieitue non posse esse perpetuum, quod causam satigabilem,& non perpetua habeti Hoe enim simplieiter,&pet se uiolentum dieitur. Ad seeunda uero dicenduest, pluralitate motuum maxime esse necessatiam ad reddendam causam omnium illatu apparentiatum, quas diximus,& multarum aliarum huiusmodi, quas ips minime tueti possunt. Ad illud deniqsi quod de motu terrs asseruit, respondemus, salsum esse eam mouerisneq. hac in parte crededum esse sabulis de columnis Heteulisi Quod si aliqua do fuit terra, ubi nune est mate, &contra,illud nulla ratione pae uenire ex motu terrae ab ortu in occasum, E amoueretur: Cu enim terra,& aqua unum essesint globu, ut postea ostendemus, quis non uidet,eodem simul tae terram,& aquam moueri,& rapi a primo mobilip Quod si dicant,mare eum terra non effeete uni eum globum, sed aquam esse vitiorem, ut multi opinati sunt:tse potius sequi deberet, terram tendere sub mare ex parte orientis, quia illam operiret aqua eontinue,emergere uero e mari ex parte oecidentis,quonia illa aqua desereret, quandoquide iuxta illos eorpora superiora,& ptopinquiora animq mundi, velocius mouentur ab ortu in occasum.Causam igitur huius rei cum Arist.in i. Mereor.
hanc dicimus esses quoniam videlicet ob aspectus superiorum corporu ma
85쪽
re consumit terram in quihusdam partibus, ob crescetitia aquat si ideireo via ante fuit terra, ibi nune est mare: Eodem modo,qa in alijs partibus de elestianare, ideo apparet nune terra ubi antea fuit mare.Citius rei in diei si esse potistest,qusi dissa permutatio mariscu terra, es terrq cum mali, non sotiim reperitur facta estah otiente in oecidentem, quod tamen ex illossi sentetia sequeretur, uerum etiam in septentrione, di auilio,& reliquis mundi pati ibus. tu illi siti. ALII, ut Augustinus Rictus,quem sequitur Orm ius, S aliij nonnulli vi ldila demo dentes hae ratione nullo modo posse apparentias,& evir gres deses di, uotibus esto' lentes', OBonatio Othium numero esse contenti, didiertini, totum aggrega oodd. qui tum octo orbium habere unum communem motum ab oriete in occidente,
ecto iiiiiiii ita,nt motus hie nulli particulari orbi, eonueniat,tanquam uni, sed omnibus caelo, io, simul sumptis: Sicut nee motus progressivus animalis eo nuenit huie,uel isti aerumni. imebio pati tentati , sed toti anistas, . Atq. hie motus diurnus appellati solet.Prster huc autem motum communem totius aggregati, , nusquisque orbis, inquiunt, habet adhuc peculiarem,S propriti motum ab occidente in orien tem, quem propria effeti intelligentia cuilibet orbi assissens. Neque hoc P uideri debet,ut asserunt,cum etiam in animalibus uideamus singula eonitaris posse habere motu motui progressivo totius animalis: Poseri, ut totum animal progrediatur ab oriente Oeeidente versus , inus manus uel eaput,via aliud naem bis interim moueatur simul pote in contrariam partem, puta ab occidente uel ius orientem. ijeias, hae ratione no posse ais gnari primum mobile,cum octauaa ab occasu in ortum uoluatur, quod tamen tota phalosophoratorum cohors unanimi consensu admittit. Respodet Augustinus
tu mobile posse duplici sensu intelligi.uno modo, ut ligniseet i I, quod per se primo a motore primo uertitur,& hoe modo nulla Iesiis partieuiaris primum mobile dici potest, e tam nulla per se prici oueatur a primo motore, sed veluti pars ad motu toti A. Alio modo primit mohise sumi potest pro eo corpore, quod inter e tela mobilia nobilitate,& ordine primum dieitur,& in hoc sensu ociaua sphaera, etiam si ab oeeam in ortum circumducatur,primum mobile potest appellari, eo quod intelligenistiis,seu substantiis a coipodie Iiberis sit propinquior, & uicinior in titilla QvAM vrs vero haec Ma uideatur ptimo aspectu ingeniosa satis,ae proba - , iis, s hie bilis,nihilominus,s rem diligentius eonsderare uelimus, deprehendemus ,
t. eam ueram esse non pose.Primo, qm impossibile es, totum aggregatum ab una intelligentia moueri pose ab Oitu in occasum, is singulos rursus cassos, ullo excepto, a proprijs intelligentijs in cotiatia patiem delatri. Hoe enim pacto totum aggregat si & ab ortu in occasum, es ab occasu in ortum eo dc mgpe moueretur, quod nullo modo seri potes, ut in exere pso ab auctoribus
huius opinionis adducto perspieitum esse potest.Na licet,s animal ab ortu in Decasum proprio motu prcgri uitio tendat, manus, uel aliquod aliud melitue contrario ab occasu in omina possit recineri,iamen naturae repugnare uidetur,ut omnes smul partes animatas,nulla depta, hoe m tu cotrario cieri posFni;Sie enim totum animal ad palles contrarias,& oppositas eode tempore pergeret, quod geri nequaquam potest, sed neque cogitatione apprehendi. Secundo, Si totum aggregatum coelorum ab orieniere occidentem, deinde singuli othes peculiaribus motibus ab occidente in oriente ferrentur, ita ut ullus orbis altero suo motu trahat(ob hanc enim causam praecipua nolunt admi
86쪽
admittere supra Firmamentu aliud ellum,quod tamquam primu mobile suis motu inseriores othes ab ot tu in oceasum sera rapiat nd posset unus ideissa Urbis plures motu g hse, quam ducis:vnu uidelicet quatenus est pars totius aggregati, altetu uero sibi propriu , & peeuliares Hoe asit falsum est. Nam in
caelestibus corporibus i plures motus deprehenduntur. Cflu. n. Lunae totale relictis orbibus partialibus)mouetur ab ortu in occasum,& ab oceata in omisi ut experientia docet,&ips satentur quoque. Rursus praeter duos istos moeus mouetur alio diuerso motu ab oriente in occidente super polos Zodia-ci,ut ex thecitica Lunae eo stat, que qui de motu nulla rone tueri possunt, niti concedant motum raptus, ut mox declarabitur: Hoe enim eoneesso, mouehitur coelum Lunae ab oriente in occidentsi motu diurno super polos mundi ad motu primi mobilis i Ab oecidente uero in orientem super polos Zodiaci ad motum nonae sphaerae: Ab oriente denique in oecidentem super polost etiam Zodia ei proprio motu. Tertiri, s proptetea totum aggregatum ab ortu in oceatum mouetur,& non singuli csli,quia nimirum videmus mois illucommune esse omnibus estis, non uideo, cur non etiam eadem ratione age rat,omnes octo coe os,tanquam unum totum, ab una intelligentia ab oeea
su in ortum circumduci, quandoquidem omnes octo c(li totales eodem tepore, eadeque uelocitate ab oecidente in oriente serunturi(Diuersias enimmo luci planeta tu qua cernimus, non prouenit a estis totalibus, sed a particulatibus orbibus Eecentricis, in quibus planetae, liel eorum Epicriti sunt infixi. immo multo maiori uni sermitate S aequalitate,quam ab ortu in ocea sum; quod tamen admittere nulla ratione uolst. Relinqueda est ergo & haec sententia tanquam impossibilis, & quae non omnia phaenomena tueri possit. t A suos TER aliter cum Allio nomis doctioribus de motibus e lotu dicendu crit. Dicimus igitur, duos praecipuos motus in genere,eosq. notissimos,inestis observari,unsi uidelieet ab oriente in oecidente, alteria vero ab occidente in oriente: De motu .n.illo aceessias & recessus, qui obseruatus suit in octaua sphaera, quoniam non tam Deile, & uix a peritissimis deprehenditur, nune nihil dieimus,sed es paulo post exponemus, cu periodotomnium o tuum assignabimus.) Quorum prior proprius est, ac peculiaris primo mobili,ieu decimae sphaerae ivnde & primus motus diei solet. Mouet in n. decima sphaera , seu primum mobile simplieistimo tantum , ae regulatissimo motu ab oriente per meridiem in occidentem,& hine rursus per mediam noctem in orientem: Qui quide motus etiscitur super polos mundi, & per cir
eulum aequinoctialem in die naturast, hoc est,spaeio Eq. horarii, ei rea terram semes, propter quam causam motus diurnus uulgo appellati consueuiti Hoeautem motu primum mobile,seu deeima sphaera omnes aliat nouem inseriores sphaeras secum rapit ab oriente in oeeidente sine ulla resistentia, sin tulia diebus circa terram temeti qui quide motus dieitur hisee iustitioribus sphaeris eo uenire per accidens & non per se, cum non sit ipsarum propriugi sed ab extrinseco apsis adueniati Mouentur n. raptu, seu motu primi mobilist no secus,ae inqui in naui,aut curru sedetes ad mota nauis, seu currus rapiuntur, ac deuehuntur. Quod si a primo mobili non eireunsertentur, nullo pacto mouerentur ab oriente in occidente nar quemadmodum nee illi, qui in nataui, sue curtu sedent, si non moueretur nauis, aut currus, deueherentur, sed immobiles permaneret.Posterior ueto motus proprius eii nouim inseri ribus sphaeris,de nullo modo decimae sphaerae,siue primo mobili couenit. Pri
genigila vetior de motibus eaeis
87쪽
Puo die usae elotu abvit tu in oc
mo enim illi motus uidetur reluctari quodam odo omnes inferiores sph graepropriis motibus ab oecidentesin orietems Ita ut, etiali ab ortu in occasum rapiantur,eotinue isi ab occidente per meridiem in oriente, & hinc rursus per inedia nocte in oceidente delabatur quoque: Qui quide motus sit super polos Eodiaei distantes a polis mundi iuxta recentioru obseruatione, et g. grad. ε 3 o. min.&per cireulum Eodiaeum .Hie autem motus per se conuenire dieitur inferioribus sphaeris,& non per aeeidens: Quemadmodum, si quia in alia qua navi delatus ab oriente in oecidetem ambularet proprio motu progreta suo ab oecidente in orientem, proeuldubio is, licet multo ueloeiori motu an aut in oecidentem moueretur, quam motu proprio progrestiuo in oriente, diceretur tamen per aceides ad motum nauis tendere in occidente, quia motu alieno sertur; per se uero in orientem, quia motu proprio incedite quo et moueretur, quamuis nauis immota permaneret. Sic igitur iste motus etiam ab oeeidente in orientem inferiorum sphaerarum dieitur illis conuenite per se, quia sieet nullo pacto a primo mobili raperetur, adhue tamen motu hoc tenderent in orientem ab oecidente . Q v o Mo M uero impossibile videtur, unu S idem editum posse uno, eodemq; tempore moueri ab oriente in oeeidentem. & ab oeei dento in orie te, cum oriens,& occidens sint termini oppositi,& eontrariis Respondent no- . nulli, hoc non esse incommodu , quia hi duo motus eontra iij sunt super diuersos polos,& per lineas diuersas. Mouentur enim ab oriente in oecidente super polos mundi,arcti eo sellieet,& antalesleu, &peteire ulu aequinoctiales At uero ab occidente in orientem mouentur super alios polos, nimirum super polos Zodiaci,& per esiculum Eodiacum.Verum hae e responsio non plaeet,quoniam in ea coneeditur unum, & ide mobile posse contraris motibus sitri per diuersas uiam, quod impossibile est omnino. Si enim mouetur quippia abeotiente in occidente, fieri non potest, ut eodem tempore ab oecidente in oriente moueatur. Hac enim ratione aecederet ad occidentem, es ab eodere cedetet, quod nec per eandem sineam, nee per diuersas lineas fieri potest, eu haee duo maxime inter se pugnent. Quamobrem dicendum est, nullo modo praedictos ducis motus inter se esse contrarios. Omnes. n.coeli inseriores, qui raptu primi mobilis mouentur, quamuis per accidens, S praeter natura sua ab ortu in occasum petatur , nepe motu alienos, per se uero ab oeeasu in ortu, puta proprio motu,& secundum propria naturam tendant: Simplicitet tamen ab oriente in occidentem niouetur omnes, & nullii simplieitet ab oecidente in orientem, sed secundum quid,quia nimitu ad signa orientalia mouentur, ut mox declarabitur, Quod ut intelligatur, duo sunt Zodia ei in eorporibus e testibus potissmu concipiendi, Vnus quide in primo mobili, seu decimo esto, qui solus eii uerus,ae proprius Zodiacus, quem Astronomi intelligitiati quando de Zodiaco assolute loquuntur,constans duodecim partibus aequalibus:quae signa eqlestia uocantur, hoc ordine, Aries, urus, Gemini, Cancer, Leo, virgo, Libra. Scorpius,sagittarius, Capricornus, Aquarius, Pisces: quae his characteribus ab Astron onus exprimi s leu t. Die
88쪽
ui e m chataeteris significanteege ordine praedicta dualecim signa. Quare
diligenter notandi erunt, emotis et mandandi, qu'niam nequentissimis eo rum usus existit apud Ahoandios,saepissimeque in sequentibus ad dueentur. sunt autem quaelibet duri,supeeius uidelicet, di inferius', in coelo per diametrum opposta, quod etia notandum est; Nam non raro fiet mentio signorum oppositorum. stet uero Zodiaeus eoneipiendum eo in nona sphaera priori Eodiaeo directe suppositus eum eisdem duodecim signis. Primus ille Zodiacus dicit ut ab Astronomis immobilia & fixus, non quod non moueatur ad motu sui
qrbis,in qu est sed quhd eius signa eddo semper modo se habeant ad Aequinoctiale colveoli phimi mobilis,ita ut semper principium v, si in Aequinoctiali elaeulo,s militerq; prinei pium ita; ubi nimitum Coturus aequinoetiorum AEquinqctiale intersecatiRursus peltieipiu GD, repe Hatur semper in Co- auro solstiatorum,smiliterq; principium Iosidemq; de reliquis signis, es punctis primarii illius Zodiaei pro poetione quadam dicendum erit Secundus au te Zodiaeus diei tui mobilis & non fixus, non ea solum ratione , s ad motum sui orbis,in quo est,moueatur,hoe etenim commune etiam est primo illi Zodiaco, qui tamen immobilis appellatur: sed quod cius ligna non semper eodemodo sese habeant ad AEquinoctialem, de Colutos primi mobilis. Non enim prineipiu P,& b, lisi ius Zodiaei semper raperiuntur in aequinoctiali circulo, siue, Cos ut o aequinoctiorum primium bilisinoque principio, ,&D, in Ci luto sol aliorum. Mouetur namque posterior hie Zodiacus sub illo priori. paulatim uersus signa orientalia prioris Zodiaei, hoe est,uersus signa illa, quae posterius oriuntur;ascenduntve silpra Horito me.Uis exempli causa signum v, noni coeli hoc momento ete priris adaequare,&: directe suppositu esset signo v ,
ptimi mobilis,liomedia opost liboingredo eluisub lignum primi mobilis,&ppstquam praecisse,&advi quatie sierit sub signo , statim ingredetetur sub sis rum ita dei neeps subites pedetentim alia , iatq; alia signa, quae postet tu oriunt idonee i ara directe signo U,primi mobilis supponeretur. Caelotum
hae ratione Eo ineus tri tu deli simplicitet imouetur ad motum primi mohi ilis ab oriente sit oeciden Et quia nullia datus teporia ilistas post aliud , in quo, non magis ab oriete te cedat,& ad oeeidente aecedat, ut manifeste deprehenditur in quavis sielsa: Non autem simpliciter ab oeeidente in orientem , quo nia nunquam magis ab occidente re eedit, aut ad otientem aecedit, sed potium contrarium aps aret, cla perpetuo Solem ae Lunam , & etteras stellas , ah o tu in oecasum tendere. eernaunis.Dicitur thseeundum id moueri quodam- mcdpsab omid rete in orient , quoniam etiams degidentem nunqtiam draserati&orientiaappropiviquetia edit itamen ad signa orientalia, ut dictum est. Idom quoque proi sok diceridum e de ali js sphaelis , ut d E cito octavo,& oris bibus septem planetarum. Quamuis enim continuti traho itur a primo mDhili ab oriente in . oecidente sensio thi Ioui in ut sub Eodiaeo primi mobilis mouentur, petedo signa orientalia seu quae postertu oriuntii r & oceidunt Aer.
H o e . t o i et v st pacto uetuta es decillos omnes simplicite ninneti ab oriente an occidentem , quia nullii datuP in statis timpcim, sit quo quodlibet punctum intinis allum pium non se tripet magis,ae magis ab oriente recedat,θaccedat ad occidentem:&yursus omnes orbes infra primu mobile morieri ab oeciden de in otientem, secundum quid id est,ad signa orionialia: uon autem
89쪽
tus estotu ob ortu inoeeassis missaiciter , de ab occasu
ieeundum quid. ni metus ab exiv in oceatum, di ab oeeum
smplieiter, eum nullum detur instant, in quo ab oecidente oriete tersus re cedant, sed tantum sub aliis signis orientalibus reperiantur, ut mani fisso sensu de instrum entis percipimus. vi auto simplieitet aliquid ex uno loeci in alium dicatur moueri, necesse est,ut illum relinquat,& ad aliam aceedat Cum igitur nunquam uideamus Solem uel alias stellas,occidentem deserere, is ad otio tem accedere, non poterimus dieere, estos simpliciter ab occidente in orientem moueri, sed tantum secundum quid, nempe ad signa orientalia , ut iam exposuimus.Simpliciter autem moueti dicuntur ab oriente in occidente,quoniam nullum datur in ana temporis,in quo non magis rheedant ab otaente. θ occidenti appropinquent,propter motum illum rapidissimum primi mobi- Iis,a quo rapiuntur. Quod si a primo mobili non tapetentur, tune limpliciter ab occidente in orientem mouerentur, quia nullii daretur ius ans,in quo non magis ah occidente discederent,& ad orientem aeeederent. Item, si propriis motibus uelocius mouerentur ab oecidente in orientem , qua in ad naotu primi mobilis ab oriente in oeeidentem, simpliciter quoque scirenturi ab oecidete in orientem,& seeundum quid ab oriente in oecideo totis,obrptionein iam dictam,quia nimirum hae ratione semper magis magisque ab occidenter cano
uerentur,& ad orientem accederent,non autem e contrario. HAI c autem omnia fieri posse, tino,aut altero exemplo perdisees Moueatur nauis aliqua ab oriente in occidentem maxima celeritatti e Nauclerus autem eodem tempore gradu admodu tardo perambulet nauim a plora
in puppim.Quo posito, nonne itides, Naueserum simpliciter quidem moueri ab oriente in oeeidentem,eo quod ad motu nauis celerius inulto, quam proprio motu in contraria parte moueatur,& ob id semper magis ab oriente receda tioccidenti uero appropinquet Stinua tamei, secundu quid moueri ad otietem,ides , ad partes orientales viatiis, non autem simpliciter Nonne etiam uides,si nauis immota consisteret, Naucleotum simpliciter tune moveri ab oecidente in otientem, cum semper magis ad oriente aecederet,& ab occidente recederet Nonne denique idem contingere conspicis, si Naucletus citatiori imo tu incederet, quam nauis=Ita igitur intelligendum es, cplos inferiores moti cri sub Eodiaco primi mobilis ab oecidente in orientem. Clarius autem forta se res percipietur in formica,quae lento gradu contra motum velocissimii aliis cuius rotae, quae ab oriente in occidetem moueatur,incedit.Idem intelligi potest in sphaetula aliqua vitrea lucente.Si enim impleatur aqua limpida, quam Nessus te sic agitos, ut aqua paulatim aduersus te moueatur: Deinde vitrea ilia sphaetulatu opposita parte celerrime cire uoluatur 'mox conspicies aquam in vitio eontenta ad motu iphstulae pariter moueri, pariterque contra nitetndo aduersus te moueri per sphaerula igitur illa uti ream sueenie primi, in obiale, es per aquam in ea contentam inferiores sphaene primo mobili contra nit te, animo concipiendi sunt. Hoc etia cerni potest in posui, si aqua impleatur. Ex uae vo Ano declaratione, ae exemplis adductis , peripicuum relinquitur, duos praedictos ecclorum motus,quorum unus est ab oriente in cecidentem,aliet ab oecidente in orientem, non esse contrarios, eum non simpliciter ad terminos elatrarios,pura ad oriente,&ad occidentem fiant , ut expliaeauimus.Contrarij namque motus referri debent ad unum idenique puuctum fixum,ut uidelicet uno motu ad illud punctum accedatur,& alio ab eodem recedatur, quod in motibus eqsorum minime suti diximu . Dicuntur tamen isti
duo moliri,communi loquendi modo,contrarij,& oppositi,tati e termino-
90쪽
eum eonitatiorum puta orientis, Oeeidentis. Mouentur enim simpliciter ad e,ihi si ... unum horum, nempe ad occidentem, seeundum quid vero ad alterum, viduli. e dem M. eet ad orientem ,hoc est ad partes orientales, ut dictum est. Ex eisdem quoque los moueri exemplis liquido eonstati eaeIoa non modo super diuersos polos, aediuersam pone ab ve viam posse moueri,ut re ipsa mouentur; verum etiam eos potuisse super eosdeprorsus polos,& per eandem viam reverti ab occidente in orientem,per quam quosliboe.
ab oriente in oecidentem volvuntur. Immci experientia didicerunt Astio no- u in oeea
mi unum & idem corpus caeleste moueri ab oriento in occidente, S super eo dem po os ab oceidente in oriente Othis enim sphaerae Lunaris deserens ca- hoh ii, titis ut & caudam Draecinis mouetur proprio motu (praeter motum diurnu, qui maueti t.
At super polo, mundi ab oriente in oeeidentem super polos Eodiaei,& supee
eosdem polos virtute caeli Mercurii ab oeeidente in orientem desertur, ut ici Theoricis planetarum declaratur.Causa tamen,cur per aliam viam, uidelieet, ter circulum Zodiaeum,& non per eandem, nempe per Aequinoctialem circuum, hoe est, cur super alios polos, nimirum Zodiaci,& non super eosdem,pi ta mu ndi poIos, quod tamen optime fieri potuisset ab occidente in oriente. ad sensum iam expositum,inferiores sphaerae reuoluantur, est secundum philosophos gubernatio mundii ut uidelieet per aceessum Solis,planetatumque sub et odiaco ad Boream, seu septentrionem,& ad Austrum,sive meridiem, diuersia contingant anni tempora ad uarias rerum generationes aeremodata, ut inquit Ahistoteles lib. a.de Genet.& corrupta
D ne i MuM exlum,quod & primum mobile nuncupatur, uniformi, re guIari s. motu.eoq. eitati thmo, super mundi polos,& per ei reulum Aequino. Petiodisi ctialem, ut dictum ea suam explet eircuitionem ab oriente in oceidentem, laotis o aequalibus, quae dicuntur hori Aequinoctiales: hoe est, spatio unius diei natutatis: Unde& eivs motus Diurnus est appellatus. Huius aute motus impetu omnes inferiores orbes immo & tota sphaera ignis., magna para aeris,de secundum quorundam sententiam bona pals Oceani ab ortu ad octa sum rapiuntur. Ex quo si, ut isto motu diurno Soliis reliqua omnia astra,entiq; puncta lingula, quotidie parallelos eireuioa ad axem mundi rectos describant ei
ea polos mundi, eo quidem maiores quo magis a polis reeedunt,minoros uero, quo magis ad polos accedunt e unde Aequinoctialis ei reuius est omnium parallelorum maximus,quonia deseribit ut a punio maxime remoto tib utro que polo,nempe perso. gradus. Porro inseriores orbes omnes eadem promius, qua primum mobile , velocitate cireundiieerentur, nisi peculiatibus sui motitius aliquantulum rei cederent. Nullam enim res stentiam teperit primum mobile in caelia in serioribus.
NAM Nonus othis sub primo mobili spaeio , . horarum , hoc est. nnius diei naturalis,ab oceasu in ortum progreditur, iuxta tabulas Alphon si nas, quatuor particulis sexagenatijs ex iis,quae ab Astronomis Tertia appella
tui,& dio. Quartissita ut singulis annis conficiat a g. secunda, x x.tertia ,& to. quarta: Ducentis uero annis I. grad. 28. min.s.sec. r.ter.& s. quar. Ex quo efficitur, ut totum eursum periodiacum absoluat quasi in Ascoo. annorum spacio. Nam si praeei se loqui uelimus , in tanto annorum spatio Nonus orbis
paulo plus conficit,seeundum dictaa tabulas, quam integrum cire ulu consi-D a cit