장음표시 사용
91쪽
vit enim grad. o. teritia A quarta a L Hoe auth spaeis seu te pias . Ad annins appellari solet .ae plerisq; annus Platoni eurum. Hoe ori milite his lo iste fra omnia ad eundem filum red3tura autumant a Immo quidam volunt i tune omnia quaecunque in mutido sunt, eodem nrdine esse teditura, quo niaxe cetiuintui.Sed temere hoc asserere videntit r.Cum enim se eundo plerosque mo tus caesorum sui inter e in eo inmensurali sies, fieri non potest,ut unquam omi.nia sidcta eundem situm es ordinem,quem nunc habent,ai olim habiteriunt, obtinere possint.Mouit aut fortast, Alphon sum Regem , ut asse Fo et 'ohiodsilinius motus compleri in Sacio a ooch. annorum, quoniam videbat tuo tempore Aequinocti.i, & solstitia quotannis in Caleniuatio Dot ciei de re pej Min I C. c. q. unius hola: Et in annis noe per dierum set e g. ita ut in dictb spacio armorum socio ad pristina quas sed vi redeant. Piodo in lis ais tem a seuerar, hunc motu persa ei in a socio.annorum circulo, ita ut Nonos orbis unu pradum .pCreuirat in io o. annis . Alba tegnius vero vult,i ilum motuit, absolui spacio 1go ibo annorum,ita ut peragret unum gradum lio; ε .annis. Qua vero de ea usa tapa vatio de period huius motus senserint Astronomi mox declarabitiit .Nunc latum stiis certum . Nonum o bem motu illota disiistici tib et ei deni ean wientem trahere secum 8 in serrores sphaira vestiti Potirti dro pacti inpremanimbariam. Iuxta eram selitentiam Altiori hu)hrum, militiique iniis ei Assii id o motu circunfert in seriotem sbi conti vhum,& crineontii elidit , in on
OCTAV VS othis praeter duos istos motus praedictos sibi ab alienis orbibus implessos,pectiliatem adhuc, S proprium inbiis in habet , quem vocant
motum accessus, ct reccisus, se ii motum trepidationis, ut supra diximus. Hic aut in motus fit si aper principiti v,S nonae sphaerae, thhq impolosi si in eis iacuim v,& o,octauae sphaerae citcaltis ilia Usci Q silo haesi haerlatae scribsit eis usos tuosdam paratos optonina semidiat, et ilicontinent h. grad. Tatituit hi indificit in ilia U,erum C, octauq sphaerae a fineis m motist sphae se , iuxta di isti inam Ad sonis Regis. Ex hoc yeixuimotii dirimi torum v,& gh, octauae spisaeiae circa principia V,& CP, nona, sphaei, een sequitii r iiiiiiiiivi aliud puni
ium octaui caeli circulum persectum absoluete,sed quod timodo titubbre, si oeest, nune accede te ad polum arctiost,& ab antarctico remoueri,nunc vero a s hiaso aletico si se dete. re ad ani aicti cum secedere. periodias istius motus cople clitui si acium et o oo.anno iv,ita ut si dividantur eirculi illi phriti in s do. grad. in a o .annis late unus gradus, absoluat ii .Hoe etiam motu orbes omoi uim pla- meiatum,mouentur, eum snt csi octaui sphagia eo iacentisci. Sed ut verum sua itiam ii sicci propter phaenomenti, seu apina entiast, quas paulo poli adduco-mus, nec ijorio concedendus videatur uoiusialogi motus in he alia sphaera, velasi in ad simile, tamen valde incerto nihil, eo iii ita fiat, ut A planti sim di,hivite M usia enim absurda illum cons qui videntur, ut alibi doeebimus. 'SATVRNI globus prseter dicto ites motiis , habet motum proprium, quem coiiscit ab occidente in orientem annis 3 o. stire. Singulis uamque die. hus pelagrat in Zodiaco minuta quasi 1 .re tertia a s Iv P.PI TE R suit in circuitum explet Ii solo quilis. Qtio libet enim die
MARSi abs.luit tuum mei uti, ab oecasu in otiuina itiis sere se per tardie
S O L conscit I uum iter ab occidente in titieutem diebu3 3 g .horis , .minutas
92쪽
e uisa si see. rsia i Quod laetum renua solaris appellari solet. Ex quo patet, a
Annum non praeciso continetes cs.dies.& horas E .ut in Casendario Romano . tipponitur De si intenim rhinis talare a i .unius horae. Nam Sol singulis diebus conficit nitia, visee. g.teras uar.3 Quod dictu mi esse intelligas se eii ndum duarinam Alphesis norum . Ptolomae iis enim maiorem inuenit quantitatem anni.& Alba tegnius minorem: perniciis autem annum iterum aequa lena se re deprehcndit, hae tempestato,anno Ptolemai eos Ita ut nune receptum sit ab
oviui Autonomih anm magnitudine ut este in qualem. Qua de re alio insidis tiberiux disputassiiurii' D i.
iciunis vias totustigii umici reui uni complet eodentiquas tempore eum Sole. Piiuge itue, umque quouis diomim. s s. sec. 8.ter. Imseres Uvisi erantundem sere oratii dici conficit. amobrem totum euhsunt ab osv die quasi eodem thmporci eum Veneret ti vi Ni A denique Mimnata Zodiacum percurrit x . diebus cuin horis sere q. Dei es de vero quas hi dum consumit, ut assequatur Solem. Cum enim Sol in.te iiiii iis .a'. diebus,& ,horis R. sitire urrat serti a .grad iis, quot Luna in biduo illis absoluit,oeeesse est,ut abi a coniunctione Liino curii Sole intire planistis Ddyec 1 . Loth in .sere. Tule aurem spocium menses Lunutis appellari consis evit vestitia iliconania accurristius, atque pruieitius explieantur in Theo
C Ah et ii ii v v pericidi motuum planetalla intelligi debent non de orbi- νὰ, e. hith, bus, siti cuirum inicilibus, schide proprijs orbib is planetas deserentibus, qui qui- olito,itii l. dem sunt cecontrici in medio ea solum collocati. In his nam quo planetae, vel tigi debeati eorum epicycli. infixi deseruntur tempotibus, aedicis . Totales enim e li pla rvriodi ni ,
iotarum moli uiuun ab ocetilente an Drrentem Eadem prori is tarditate , qua heiuiuiis. non uni c tu, iano uetur. iliarsiis mouetitur ivo tu trepidationis ad mois octauis tamae: Nullus tamen planeta in serioue mouetur ad motum proprium pla-ileta si petio is eo quod non circa idum cetium propitis lationibus fetuntur; vivos iussu lo thhoti eis Manetarum Diplieati solet..i NON Ois quoque si tete inidum , hos nouem orbes infra primum mobile
eisdem temporibus murrini, cursus. suos esse abs suturos, quo uunc uos absol-unnt,6t novi citius,etiamsi primum mobile quiesceret, vel ecia secum non raperet ab orie triti in decidetem: Sicute patui in Nauclero, qui motu proprio mo uetur contia motum nauis,s vel etiam in sormi ea, quae contra impetum rotae sertur ii vetum tunc ampliciter ab occidente in orientem deserrentur , quia nullis ione dartii ut i ullius post aliud , quo non magis ab oeeidente recede ient, es ad orientem uod oderent; Quemadmodum N elerus illo,manente naiauilin Mohili,eodem Fempore id puppim perueinret,& simpliciter ad orietemno si iem solani ad pabres irai otienialesoccederet. i M
Iesi, d a sim, is triti iis motibii. c. orum in genere , quorum vinam dixi-uiu, iussi ab ri, ii iii hemistini si ipsi ei ub alterum ab oecasu ini otium si cuilum quid, id est, a lignis occidental bus sae ligua orienta ia, tentiore doni uti occes sus,& roecisorum , qtiein i diuin trepidationis appellant Declaras dure iam es , 'ualiam via , de methodo triplicem hunc motum in corycvibus caelestis: de prehem
93쪽
easum quo pacto deplegensus sit.
II Comment . in I. Cap. Sphaera
prehenderint Assronomi. Omnes igitur eaelos moueri ab oriente in oecidendtem, experientia quotidiana didicerunti videron: namque Solem, Dinam, a reliquas stellas omnes ,ex parie orientis paulatim ascendere, ae eleuari supra Hotietontem, donee ad Meridianum peruenirent atque hinc rursur declinare in oecidentem idonee iterum in oriente teperirentur. Ex qua consideratione facile,& non dubitanter eon eluserunt motum omnium estorum ab oriente in
o D autem motus iste smplieitet sat ab oriente , hoe est, semper ab
oriente recedat,& occidenti appropinquet, multiplici via collegerunt. Prima ex umbra corporum. Ab ortu enim Solis usque ad meridiem umbrae omnes in Hors hontem proiectae decrescunt eontinue, ita ut in meridie umbrae sant mirum nimae, si meridie vero usque ad Solis ocea sum iterum augenture quod nulla ratione seri posset, nisi Sol eontinue labetetur ab ortu in oecasum . Idem dices de Luna cuius umbrae semper deeres eunt,dum ab ortu ad Meridianum mouetur, iterum vero augentur,dum a Meridiano ad occasum vergit. seeundo ex altitudinibus stellatum , quae ab ortu sporum semper maiores fiunt, donec ad Meridianum cireulum perueniant, ubi maximas obtinent nititudinea: A Me ridiano vero cireulo usque ad oeeasum earundem altitudinum decrementum
perpetuo suscipiunt: Quod quidem manifestum inditium est. eas simplicitee ab oriente discedere,& oeeidenti appropinquare.
Tm si omnes eaesi simpliciter ab ortu in occasum feruntur, ut nuper oste dimus, lepiehensum tamenen , eos rursus aboetasu in ortum cieri, non quidem simplieiter, eum simpliciter solum ab ortu in occasum moueamur, ut iam siensium est, sed secundum quid, petendo videlicet fgna orientalia,ad sensu nisus ei ius expostum. Hoe autem prius deprehenderunt in . Planetis, ut collia pitur a Ioanne de Reai monte in Epito me Asmagesii Ptolemei lib. i. conel. g.li ac ratione. Obsei uarunt Astronomi,Solem & Lunam, & reliquos Planetas, non habere semper eundem inter se situm es distantiam: sed Lunam v g. viro die esse coniunctam eum Sole,alio vero ab eo recessisse versus partes orietates e non solum autem hanc diuersitatem in uno planeta respectu alterius inuenerunt,uerum etiam in omnibus planetis respectu stellaruni si harum C spexerunt enim hune,vel illum plantitam, uno die esse eum tali stella sxa eo n-
iunctum,aut in tali gladia alleuius signi existere alio veto die discenisse ab illa
stella, seu gradu,versus partes orientaliores , ut luce esarius nos etiam quotidie experimur. Nulla igitur ratione dithitari potest, septem orbes planetarumptaeter motum diurnum ab oriente in occidentem, moueri quoque paulatim.& retrocedere quodammodo ab occidente in orientem,lioe est,ad partes cae ii orientales, ut Oxposuimus. N h ae vero diuersa via repererunt octauum etiam eaelum ab occidente in orientdin inois eri. Quamuis enim antiqui sere omnea ante Aristotelem crediderint .stes latum istud caelum valeo tantum illo motu cieri ab oriente in occidentem , quoniam videlicet cernebant omnes stellas fixas easdem inter se soluare distantias,loeaq; citiuum,& occasus earundem in eodem Holixon
te non vatiati , sed semper in eisdem Iocii eas oriri de occidere. ob exiguum
94쪽
temporsa interuallu, in quo haee obseruabanti Tamen post Aristotelem mulio secus tem sese habere deprehensum est. Nam, ut ait Ptolomaeus Dictione septima cap. r.& Ioan. Regio mont. in Epitome eiusdem Dictionis propos. a. Distantiqstellaeum suarum a punctis solstitialibus S Aequinoctialibus non manent eqde semper, sed elescunt, & augentur ieeunes suceemonem signora, idest, uersus orientales partes progrediendo, ita ut plurimae sellet, quae antiquo tempore fuerunt ante puncta solstitialia, & Aequinoctiailia, modo reperiantur post ipsa 'puncta solstitialia & Aequinoctialia, aliae ueto stellae propius ad illa uucta accesserint, ut ex obseruationibus antiquorum,& recentiorum liquido eonstat Et quo maius tempus inter eonsiderationes antiquorum, direcentiorem intercedit, eo etiam magis inueniantur a sedibux, Ioeisque antiquis stelis seeundum lueeessionem fignorum elonga taee euius rei plurima exempla in inediuin addit cui Ptolemaeus,& Ioan Begio mon. locis citatis: Nos unum aut alters duntaxat acti remus. Timocharis obseritas cursum sollimim,
reperit stellam Ahimeeia,qua Latini spica uirginis di eunt, ante punctu Aequinoctii auiumnalis,id es, ante principis C primi mobilis, s sere grad. hoc est, paulo post 1 1.erad.aφ, sue in principio a p. grad.np. Post hunc vero ducentissere anni, elapsis,Ahrachis,qui & Hipparchus,eandem stella reperit A..tantum grad.aute illud punctum, uidos iret in principio 1 f.grad.n Et post hos Ptolemaeus eandem stellam plus accessse, secundum proportionem temporis interiecti, ad prines pium grum, inuenit. Idemque obseruarii ut Astronomiis stim sequentes, ut Albategnius, Auenesia, Zachiat, & alijs adeo ut hac nostra tempei a te eadem stella existat iam post principium nimirum in i . late gradu si Rursus Hipparchus inuenit stellam, quae eor Leonis appellatur, in so. min. ultimi grad. συ : At post ipsuin Ptolemares eandem reperit existere in 3 o. min. tertii gradus in r Nilne uero eadem stella in a a. sere gradu exiiiit. Ex his igitur,&plutimis alijs exemplis perspicue colligitur, omnes orbes caelestes infra primum mobile,praeter diurnum motum, moneri quoque s ecudum sueeessionem lignorum ab occidente in orientem, secundum quid tame, hoc est,uti explieuimus, ad partes orientales.Si enim solum motu diurno motiorentur,necessario aequaliter distarent Aellae omnes,& planctae, a quatuor illiae punctis praedictis. Cuius oppositum ostendunt obseruationes doctissimoruastronomorum. Ne quo uero quisquam dii hilare debet, recte ab Astronomis praedictis loca stellavii diluenta esse. Inter c tera enim instrumenta, qus plurima sunt pro stellatum locis explorandis excogitata ab artificibus, prauiantistimim est illud , quod Armillam Ptolemaei dicunt cuius constructio doceriit in s.Dictione Almagessi.
LUM INDU SVRVA CAELOS II F ORES ab Oerasti in Oreum super di, emos solos a polis mundimoueri obseruatum set.
Diu et vuNA obseruatione deprehenderunt Astronomi, caelos insericiis rea non moueri ab occasu in ortum super polos mundi, is per circulum requinoctialem sed super polos dii inctos, nempe super polos 2odiaci, is per cire usum Tridiacum . Psanet enim omnes uariant semper puncta ortus, & occa-
sua in Horitonte: Quod luce Clarius in Sole deplehenditur Modo enim ori
ueri ab oc. easu in oris rum super
95쪽
c o Comment. In)I. Cap. Sphara
diciet, qua tur iuxta Aeqtilia octialem . modo ultras modo denique eitra: quae diuersia viast obser lo. um non haheret. s moueretur Sol ab oecidente in orientem' super: polos v ivm niundi,& pere reulum equinoctialem Ita enim i fixodem semper puncto Us, timontis oriretiar, quemadmodum & parallesti Aequa totis in qui tim uno uti quo Sol nec eis rici sottur motu diuino, in eisdem semper punctis Horidion tem intersecarit Idemque in aliis planetis obieraturum fuit. Rursus non sedi. per servant eandem di ilantiam a polis mundi , sed nunc quidem aecedunt ad polum arcticunt , nunc uti ro ad antarctieum g quod facile colligitur, eo quod non habent sumpereati ein altitudinem merid anam; maximam sqii idem at ilitudinem meridia nam sol deprehenditur habere inir ieci , minimam vero in .itopico 's', ut perspicuum esse potest ex umbra meridiana alleuius sty- li, qui minima ediistit,Sole commorante in G, Iongissima uero, eodem exilien re in m.vude etiam fit, ut non semper eosdem parallelos ad motum diurnum deseribant Planetae. Certissima igitur ratione concluditur, planetas super diuersos polos tendere ab occasu in ortum. Et quoniam animaduerterunt astronomii hac diuersiaiena motus Solis, caeterorumq; planetarii, fere eisdem .ilmitibus elaudi, cireumferti'. eos in circulo,cuius declinatio maxima ahqqui
ctionali eum prehenali glad. ia. I semis , i& euius eonsequenter poli totidem gelgibila I mundi post distant,asteruerunt, hune motum fieti mphr polos Zodiaei & per circulum Zodiacum . Quo posto, Deillimo omnes diuersitates praedictae loeum habent, ut in sphaera aliqua mutoriali perspieue edrni potest. Oti uia ueto lime insallibili ratione in sphrura quoque octava deprchenissa suere. Postquam enim diligentissimi illi sellarum: obseruatores intellexerunt , stellas sxas sensim ab occidente tendere in orientem, animaduerterunthii ne motu ni seri super distinctos polos a polis mD idi. Nam non semper in eis dein loesu orti sunt steli , in quibus nue oriuntur, respectu eiu sisti Hotidientis Pati ratione alii tudines meridian g stellarum fixatum diuersi existunt hodiet poeso ab simi quas antiqui Astrononsi obseruariint. Non igitii e super i glosniundi ronettuntur ab occidenae in orientem stellae suae. Prieterea stelli fix , ut Pregii litigii Dies di cap. g.& soan. de Regio m. in Epitome eius de Dictionis asserunt,multi ci. dii tu amonibus comprobant, non sem per aequalem distantiani cum aequinoctiali circulo habent. Deelinationes etenim earum ab aequi ioctiali eliculo hari r perti silerunt, illi ut eati im stellarum, quae sunt in medietate sphaers,nus est a principio Io, per U ad inoppium ,usque, deeli nationes australtis quides dina inutae, septentrionis Ivis is erciti icte me hine E eonat,atio utro illatum stestatu, quae sitiit sit reliqua medietate spnsim , quae eonistinetur a principio GD,per Eb, iis q. ad petii et pili rio, declinationes tili talos quidem angori, septentrionales uero diminui repertae sinis Declinati ovem australem die naui habere illam stellam, iure ab Duinoctiali circulo uersus polum
antareiiciam declinat. Septentrionaltim uero ta sitis lana, quae ab eodem circu
lo ad areticum polum vergit Et iii si propinquiores sunt stellae primet pie V,& Eprimi mobilis, eo maior diuersias declinationis apparuerit; Quo autem
propinquiores principio os, & principio h, eo minorem uarietato deelinationis susceperint. Quod ut melius intelligatur, adducam unum aut alterum exemplum ex Pro senis O,& soan. Regioin Stella, quae iaceatur a Latinis, neu lus V, tempore Timocharis declinabat ali Aequinoctiali uetsua septentrionεgrad. 8.3esimis, & paulo ares litis: Tempore uero Abraehi , siue Hypparchi, glad.d .min. s.Tempore,deinde Ptolemaei grad. a litare: Nosero deniq. tepore
96쪽
grad. quas i c.Constat igitur huiua pellae deelinationem septentrionale sem
per incrementum suscepisse, quoniam nim rum existit in medietate splaaerae.
quae a principio 'it, per U, ad principium si, porrigitur. Similiter Athabor,
quae stelia dicit eanis maior,(est enim haec uella in ore canis maioris, & tempore antiquorum existebat in eadem sphaerae medietato) tepore Timocharis habuit de elinationem australem siue meridionalem grad. 35. min. ro .rimpore deinde Abrae his siue Hipparchi grad. io .duntaxat et Tempore deniq; Ptolemaei grad. Is .min. s.vhi etiam perspieuum est, semper decreuisse deest nationem australem: At vero hac nostra tempestate, quonia eadem stella reperitur in altera sphaerae medietate , habet iletu declinationem australe grad. Iis. te.Ubi manifeste perspicitur,eandem declinationem australem iam iterum crescere.Postremo plura enim huiusmodi exempla inuenies apud Ptolemaeu,& Ioan .de Regio m.) Apimoch, quae stella appellatur spiea lata, habuit . fi apud Timochate declinatione septe trionale.gra. t. nai. ra. Apud Abrachim, sue Hipparchum, solum min. 3 g. Apud Ptol. vero habuit declinutionem au- . I . uralem min. io. Nunc autem reporitur habere declinationem nostralem gra.2.min. 1 .seros Ex quo ea emplo liquido constat, hiatus stellae deelinationcindestionitionalem quoniam nimirum existit in Pa sphaerae mediciato, quae coprehenditur inter os,& 'M, per e , procedendo)semper decreuisse, meridionalem uero auctam si iste . In his omnibus porto exemplis perspicite intueri licet,maiorem uatietatem declinationum aceidisse prope aequinoctialem cixculum, quam apud tropicos . Firmissima ergo demonstratione collegerunt Astrono mi, stellas suau proprio motu ab occidente in orientem serra, non quidem super polos mundi, sed super alios diuinctos polonalia enim habe rent semper eandem & invariabilem ab aequinoctiali circulo decliuatione, quod eum obseruationibus Astronomorum pugnat. E et quoniam cognouerunt stellas suas, licet varient,ut dictum est.deeli nationes ab aequinoctiali circulo, eande tamen semper obtinere latitudine, hoc est,eandem distantia ab ecliptica linea, quae per medium Zodiacum transi, ut ex eorundem Astronomoria obseruationibus costat. Semper enim v. g.
sella, i uocatur Arctophylax, seu Arcturus, deprehcsa est deflectere ab heliptica uersus septentrione grad. 3 i. min. g o. usemia: proportione quadam in
alijs stelli, fixis omnibus obstrua tu fuit: Necessaria ratiocinatione concludi tur,eas moueri praeei se super polos Zodiaei,& secundum circulum Zodiacu hoc enim posito,deseribent omnes siessae ad motum ab occasu in ortum circulos parallelos ips et odiaco, aequaliterque semper ab eodem distabunt. Diiis , Non possum hoe foeo flentio praeterire duo argumenta erudit stimi cu ilieni, fid iusdam uiti,ae nobilissimi, qui no multis ab hine aiani, soruit, initius demo- uelsus moestare nititur in scriptis quibusda ad hane r( consectis, quae ego in eo grega . iu D reia' tione, quae iussu summi Ponti si eis de Caledatij eothectione ito inae nuper si abebatur, perlegi non indiligenter, fictilium omnino eue hunc motum stel--oitu suis Iarum lixarum ab occasu in ortum super polos Eodiaci, ficta ei iam esse vim. per polos nia illa phaenomena, quibus Ptolemaeus, aliique Alitonomi dictum motum Maia ei, coin scholas introducet e conati sunt. Argumenta enim haee non parum nego iij saeessere possent cumis pariam in stellarii in cognitionc uersato , quae sunt eiusni odi. Canopus, quae stella lucidi sis ma in temono argonauis existit, iii
Europa non cernitur , quod sit nimis oustralis; Alexandriae ciuiciis , ut refert Plinius lib. ptimo Naturalis hilioliae capit. v o. qua ita seiu parte signi
97쪽
unius supra Nor monte eminebat tune temporis in Met d ano cireulo eon stituta. In insula Pero Rhodo terram , seu Hi tirontem stringere quodammodo uidebatur.Cum orgri nunc, ut Mereatores reserui, eadem festa adhuc radat quodammodo Hori Romem eiusdem inlusae, qius non uidet, uella silam in eodem leo por paralleso extitisse , atque adeo impor polos Zodiaci motu
non fuisse e Na alias lata fuisset in cistulo Ecliptica P classUo, qui oblique inteiseeat parallelo Aequatoris, atq; adeo amplius non pcisset contingere illum Hom=nntem Praeterea uella potatis in extremitate caudae orst minoris, quae abest a polog sdiaci grad. a . de prope potu aristicu existii,s mouetur circa pol tis Zodia ei, necesse est,ut ali an a polo mundi ablutura fit gradibus se-re .ar.& eo amplius, pro qualitate nimitu semidiametri is ins paralleli, queeitea pulsi Zodia ei deseribit, & disiatiae poli ms si,s polo Zodia ei,ae .pidi duo ecasura in Horidote Romano, lihi polus arcticii, grad. r. serme supta Hori Eonie attollitur. Os ergo stella potatis in tot seculis sede no videatur mutasse respectu poli, veris mite no est,ca mota esse sua polo, Itidia ei ab Oceasti in orto in Quare sesitius omnino est motus ille, quem stellis fixis tribuut Altronomii alioquin stella potaris plus D sic distaret a polo muds quam olim et quod salsum videtur. Ad utram quo argumentu ita ic spondemus Cum Canopus existat circa Colui ii Solstitioru , ita ut tempore Plini j paulo ante illum extiterit ,&nunc paulo post eunde reperiatur, si, ut patallelus pelipticae ad icta stella ab occasu in ortu descriptus eo in loco sere coincidat eum parallelo Aequatoris per eande stellam ducto, ut in globo Auronomico apparere potest. Unde mirum non est, quod stella illa in agradibus, quos, secundum Ptolemaei iententiam, a tempore Plinii usque ad nostram aetatem confecit ab occasu in ortum, sensibiliter de elinationem ab Aequato te non mutauerit,ac proinde semper HoriEontem Rhodi uisa sit radete ; qui madmoduis Sol circa solstitia in di s gradibus, quos in Ecliptica pei ambulat, quoru undecim ante, si undecim prati soli itiis utrumuis sumuntur ) uix dimidiato gradu declinationem mutat. Futurum tamen erit, ut songo post tempore seu libiliter ne la illa declinatione mutet, atque adeo Horiχotirem Rhi di ampli iis non tangat: seu ti& aliarum sti natum declinationes mutatas esse videmus,
quia longius absunt a Coluto solstitiorunt. Quod uero attinet ad uella potarem, respondemus,eam in tali loco citi sitam esse (ut ex globo Astrono inico constat ut ab Hipparcho , D Ptolemaeo hucusque motu illo ab oceasu in
ortum semper magis ae magis ad polum accedat. Id quod re ipsa accidit. Na, ut auctor est Ptolemaeus lib. i.Geogia phiae, cap. . tielsa polaris tepore Hipparchi distabat a polo glad. ii . min. ac nunc autem fosum ilitiai grad. s. & iemis,aut eliciter. Itaque ex hac mutatione potius confirmatur motus sieli iuab occasu in ortum. Successu tamen temporis elongabitur cadem stella potatis a polo. Ex his liquido coiiaro albitror , duo iis .i argumen a non concludere, fictilium este histic motum ab occasu in ortum in stelli, lixae deprehensum. QMare exportentiis Astrono in olum siles habenda eis, lonec in contrarium aliud quid asteratur,quo demonstretur,vera iaci csse, quae do motu stel- Iarum ali occasu in ortum stiphr pDlos Zodiaci traduntur ab Astronomia.
mottim trepidationismuis is attribuerint.
. o NOM ueto supra dictuui est, stellas fixas nou solum dupliei illo
98쪽
motu,quoris unus est ab ortu in occasum, alter uero ab oceasu in ortum, mo cur molnsueri, sed habere etiam propriti motu accessus & recessus, quem trepidationis ii pidatio dieunti ostendendum nunc est, quae phaenomena, apparentiaeve Astronomos bori ui .b coegerint, ut hune motum in esto ponerent.Non pauci enim motum hunc is lotio omnino explodendum a scholis Astronomorsi, tanquam ridicus um,arbitra inis. tui .Prinio ergo obseruarsit, stellas fixas inaequaliter luce derti ab oeeidete incriente me Nune enim velocius, nunc tardius, nunc nullo paeto moueri in Eo diaco uidebantur, nune uero tetrocedere ab oriente in occidentem, pter il- uin motum diurnum, es eandem nihilominus distantiam a centio naudi habere. Quare dixerunt eas moueri a septentrione in austum, S contra, ut sit pia declaratum suit in motu illo accessus & recessu g. Propter hunc.n motum accidit tota ista inaequalitas motus stellatum lixarum, ut saeis e intelligi potest ex aliquo instrumento materiali ad hane rem fabricato. Hanc quoque Astronomi asserunt esse esto, i, tam uariae opiniones exortae sint de quantitate, sue periodo motus stellarum lixarum ab oceidente in orientem. Ruisue animaduertunt, inaximam solis declinationem uariam extitisse in diuetiis
temporibus, nunc. s. maiorem, nunc ininore in ut in secundo capite dicemus. Quamobrem coacti sunt admitteri hunc motum trepidationis, ut huius uarietatis in maxima solis declinatione pollent reddete eam: Posito enim hoe motu, sequitur octauam sphaeram modo a septentrione in alistrum, modo ab austro in septemrionem declinare.& ex consequenti ducis tropi eos in orbe Solari, aliquando propinquiore, seri aequinoctiali circulo, aliquando uero magi ab eo distare,ut in theorica octauae sphaerae explicatur. Pos remo cibis seruatum fuit ab illis, aequinoctia aecidisse, antequam Sol ad v, primi mobilis peruenitet, aut ad limino post si iam aliquando iam transuerat principium V, aut pari ratione saeia fuisse Solstitia,etiamsi sol non extitetit in principio Go, vel 'la. Cum igitur Sol nece isatio reperiri debeat in AEquinoctiali circulo,ut fiat AEquinoctium. Item in tropicis, ut contingant Solstitia,
non potuit huius diuersitatis alia eausa asserri,praeter motum trepidationis: Ad huc enim motum lacile consequit ut anticipatio illa AEquinoctiorum, &Solstitiorum . Hoc porro motu omneu quoque globi septem planetarii mouentur, ita ut orbes omnium planetarum, concomitentur assidue Eodiacum
octaus sphaerae. Quemadmodum autem certum uidetur it vel motus trepidationis , ues aliquid simile in octaua sphaera concedatur, propter apparcin-tias dictas sita incertissimus est modus,quo tium Astronomi explicant: ut nimirum principia vi& o,octauae sphaerae describant circulos circa initia m& o, nonae spnaerae, quorum scini lametri contineant grad.s .eum ex hac positione multa ccnsequantur, quae eum experientia pugnare uidentur, ut in theorica octauae sphaerae copiose ediplicabimus.
DE ORDINE SPARARUM CAELESTIUM.
E x ijs, que de motibus ex Iois dicta sunt, perspieuum relinquitur, cflos
omnes uiis coirus continus minimet metio , propterea quod cultuari j &d uersis motibus quodammodo oppositas, ut dictum est, rutatiis, Nullsi autem corpus crit ratiis simul motibus serri est aptis. Sunt igitur omnes c si hactenus terra ti concentrici cum mundo uni serici,cit i. contigui inter si , ta ut
inter q uoslibet duos Iximos olbes nihil si iuietiuedis, quod sit uia uacus,
99쪽
vellet sen . id ita di ct dine caelo.
uel eorpua aliquod, sed prorsua immediate sese mutuo contingant,ut motu supetiolis orbis in seriori possit communieati. Neque uero ualet argum e tu , id communiter asserri solet ad probandum,estos non posse eae contiguos, hoe modo. Ducatur linea recta a eentro mundi ad conue&u v. g. decimi e Ii, sim)aturq; punctum , quo linea illa tangit, seu secat connexum noni orbis, ouod appelletur A;tapiatur prsterea punctuin,quo eadem linea tangit, siue intersecat concauum decimo sphaerae, quod dicatur B. Si igitur conuexu no vim spherae est immediatum,& contiguum concavo decinas, erunt duo pucta
A,&B,inea de linea existentia interiese immediata, quod seri nequit, ut patet ex Aristo .f. Phys. Non igitur deeimum eassum immediatum esse potest nono esto similisque est ratio de reliquis sphaeris eglestibus. Non ualet, ii quam, hoc argumentii, quia unum &idem punctum illius sine q ttigit conuediuiti noni esti & concauum decimi: quare illa duo puncta, quq concipiti turi hi, sunt unum & idem punctum, quoniam se inuicem tIgunt secundum se totaicu non habeant partes,& idei reo in eodem exis ut loeo,s tamen punctum Oeeupare loeum diei potest. Sunt igitur illa duo puncta duo quideratione,
unum aut re ipsa, quoniam coincidunt, non secus,ae s dus lines coniungerentur per extrema earum puncta. Coinciderent enim tune prorsus duo illa extrema puncta in unu.Quod si argumentum aliquid eon eluderet, nulla duci corpora possent linqua esse contigua,& immediata, quod aperte sessum est,
ut perspieuum est in globo aliquo posito in aere. Nihil enim intermediii esse potest anter globum & aetem,alias daretur plocellius in insilii u u & tamen sper eentium ipsus globi edueetetur linea recta, tangeret utiq; concauua ris, & eonvexum globi. Restat igitur e losese a se inuicem separatos, atque contiguos, de quorum ordine nune disputandiim est . Ex AN Tru vis igitur nonnulli, quotu dux fuit Aristarchus Samiua oo annis ante Ptolem sit, que ex recetioribus secutus est Nicolaus Cope inietis in opere de reuolutionibus est euihus , hunc ordinem inter eorpora totius V niueis confindictunt: ut Sol in centro,seu medio mundi immobilis sit collocatus ; circa que orbis Mercuris: deinde orbiu veneris; eitcti hune orbis magnus, Terram una cum elementis, & Luna continens; circa quem orbis Martisu deinde epinio Iouis; possea globus Saturni;vltimo tandem stellarum siesarum spirata sequatur. vetum haee opinio multis experimentis refragatur,& eommuni omnium philosophorum, Astrologorum is sentetiae:Debet enim terra consistere in medio totius mundi, ut pollea domostrabimus plurimis experientiis,ac phaenomenis. unius et Iasi Mi autem AEgyptii, Plato in timeo, Arist. in r. lectio. Ira,cap. I E. & i.Metereo cap. . putarunt hune esse ordinem in sphaeris caelestibus,ut insimum Ioeli occuparet Iuno hane statim subsequeretur Solshune Mercuriusu deinde Venus: quinto Maisssexto Iuppiter; septimo Saturnus Ioctatio deniq; caelum sellatum . simi firmamentitin. Sosus Aristoteles in libet Ita de mundo ad Alexandrum si tamen ipsus es)Uenerem immediate supra solem,& sub Mereurio statuit. Sed talis quoq; ordo planetarum, cfloria nave iamdudum ab Astrologis est resutatus.
S ae a ae v I M v s igitur cum Ptolomaeo , & Ioan . de Regio mon. illum ordinem caesorum,quem auistor noster supra recitauit, ita ut Luna primu locum oecupet, seu insitas, supra quam Mercutius collocetur, tertio loco V
nus subsequatur,quaito Sol,quinto Mars, sexto Iuppiter; septimo Satura'.
100쪽
octauo & postremo Firmamentum. vides igitur omnes opiniones in eo convenire, ut coelum stellarum fixarum supremo loco collocetur, &sib hoe Saturru sub quo Iuppiter,& deinde Mars: In alijs vero quatuor planetis totam diuerstatem esse politam . Quare breuiter ordinem Iam recitatu meonfirmabinius. Primo quidem ex diuersitate aspectus . DEinde ex velocitate & tar state motus.Tertio ex eclipsibus seu occultationibus planetarum. Hoc enim inplici medio sotissimum ordo ecolorum ab astronomis confirmari solet. v o D attinet ad diuersitatem aspectus, hoc modo argii mei ita litur.Illud astruin est terne uicinius, quod, emeris paribus, maiorem habet diuersitatera amectus. Atqui Luna maximam deprehensia est pati aspectus diuersitatom dem de Mercurius,postea Venus, do inceps Sol. Igitur constat prsino loco collocandam ecte Lunam;secundo Mercurium, tertio Uunc rem ; hil quarto Solem . Dereliquis vero planctis ex hac uia nihil statui potest ceris, cum propter nimiam eorum a terra ui stantiani nullam liubeant diutii sitatem aspectus . aiiod ut plenius intelli atur, dicenda eruue pauca de hac diuersitatE aspectus. Diiuersica itur asbo iis, quam alii dicunt aspectum diu Erlitatis,es disterentia ueri,ui si ue loci alicuius astri .Vorus porro loc iis astri dicitur punctu illud circuli ma ximi per iter liccm capitis,et altrum traii sciuuix,q, lineam rectam E cc iuro tectu per centrum astri ad circulum illum maximum protractam terni inat Visus uero locus sideris dicitur illud punctum Eiusde circuli maximi , P lineam recta sua b oeulo nostro per sideris centrii ad circulum illum maxinui educta terminat. Exemplum . Sit eutrum teris A; Cireuius maxi-m' per uerticem
tiei D, subiectus se sis assis quodcunque si R, per
cuius centrum Ieentro terrae ducatur linea recta
B, Ioco terrae tinea recta B XT. Vetus gitur Ioeus astrix, est punctum S: Visus uero locus punctum T;differentia' autem ueri uili quo Ioci,arcus vi dolicet ST, dieitur diuersitas aspectus astri X sangulus uero , qui in centro stellae Emeitur ex duabus illis lineis rectis , qualis in dato exemplo est angulus A AB, appellari solet quantitas diuersitatis aspectus ab Astronomis i ita ut si in duobus a siti, ossiciuntur tales anguli aequales, dieantur habere aequalem diu Crlitatem aspectus; in euius uero centro maior continetur angulus, illud malo - ,em habeat aspectus diuCrsitatem. .
si x quo perspicuum sit, si duo astra in eodem cresso exiliemia eandem naiabeant altitudinem supra Horidiontem , cuius odi sunt astra H,α O, ae inal ret distantia a uertice M, ea eandem diuersitatem aspoctus liabere. Sunt Onon
Oido Plu Letatum ea firmatur ex ditioisitale aspectus.