장음표시 사용
31쪽
tum uirtutis, quasi quadam in filnidelianeatione ualde delector . Sive o est egresgiaec digna animaduersione ista res, siue quod horum maximam partem ego quom in memet a uobis,qui me aluistis,ac produxistis,expertus sum. IA . Sit igitur haec prima parentibus proposita lex erga eos liberos,quos ipsi uolunt ad uirtutis optimam frugem producere,ut quales eos essicis dent,tales ipsi eis uideantur . Nec hoc tarmen quod praecipitur a nobis facile facitu admodum est:quod ei qui uelit assequi, noscendat teneda est in rebus mediocritas: cuius usus dissicilimus, fructus praeclario
simus semper fuit Verum si quis forte laerit pater qui minus ipse regendo filio id
neus, illum tamen cupiat in Miru magnum
adolescere, requirat magistrum aptiorem, cuius in disciplinam filium suum commitatat:satius est enim externis moribus proshum, quam domesticis degenerem filium educari Et hoc tamen factitatum saepe asiimmis uiris non legimus solum, sed peraspeximus ipsi:nisi forte Philippi regis Macedonum consilium reprehendendum est,
qui cum Alaxantiu filium haberet ea spe
32쪽
de ab illo geste: comprobauerunt Tradidit eum a puero summo Philosephorum Aris teli instituendum. Sed nos quidem sic
nunc ponamuS, anc parens ipse adiues ruminstituendum alc erudiendum aptus sit, quod e saepe animi ardore quod1essiscitur, ut etiam si antea minus cogitauerit quae ad eiusmodi uitam moderatam atque grauem pertineant, amore filii incensus in eam curam totum se conserat. Adhibenda igitur,ut diximus,est medio stas sine qua nihil uel specie praeclarum, uel usu iucuna dum uere esse potest: cuius etsi integram, planam notionem sola philosephia praeshet,attamen qui natura bona praediti, atrumgenio bono, laudem sibi adipisci ex uiris tute cotenderunt, etiam absim philosephia aliquam aliquando in se imaginem huius omnium uirtutum dominae mediocritatis haud ignobilem expressere. Hoc ex generite hominum sit pater: natura moderatus, uirtutis ac dignitatis studio praecipue flain grans, qui se totum in anim ingenitimus pueri per oculos di aures illius infundere studeat Statim enim coniicit oculos pia
33쪽
in patrem familia ut primum ualere cogistatione incipit attentius omnia illius diucta di facta intuettir,ut magnopere sit ruidendum, ne quem fingere ipsi atque fors
mare ad omne uirtutis decus cupimus,alis quo ex nobis eum dehonestameto potius inficiamus. Qtioniam uero sensus oculom
sensitim audiedi anteit,priorq; adhibet uim sibi a natura traditam, ponenda primum ante oculos filii species in patre est grauis uiri,qus in ami stu,& omni motu corporis animi consistit, in his rebus omnibus quae domi gerulii quotidie,in quibus paster seruare uestitus cosuetudinem eam desbet, qua populus maxime utitur , ita uti nec nimis uestimentis lautus, quod leuitatis mem rursus plebeius sit, aut serdidius,
quod aliquando negligentiae, tapitis auteascribitur auaritiae: motus uero animi sui
atqtie impellis,qui ab iracundia, ab aliqua molestia,ab amore,ab odio, spe, ab inopis nato gaudio, ab alicuius mali oc calamitastis metit,a stibilis tristium rerum nunciis, a caeteris cuius modi assectibus, intestionisci; pulsionibus feriunt animosa quastiunt , o de statu eos demouere conantur, ita
34쪽
Ieres, expectare tameni morari rationis imperium nec excurrere audere, nisi cum,
e quoad illa praestituerit: quo spectaculo
quidem nihil cerni in rerum natura potest diuinius .Quid enim oculis hominum tam Praeclaru,tamq; magnificum, atq; in omni pulchritudinis dignitate tam eminens accidere potest, quam uirtutem animi intueri moderatis motrias,8 cupiditates suas,eas mad rationis normam apte dirigentis: qua consuetudine si a primo imbutus puer in
parente ipso fruerit,ias ille egregiam sementem in animo conceperit futurae in se praessiantissimae uirtutis. Sed hanc modcstiam temperationem animi sequitur corporaris in omni motu ac gestu quaedam quasi
tarditas no ponderis illa,nec, lentitudinis, id enim pleruc ignauia dc desidiae potius est,aut etiam stultitiae interdum. solidi tatis.Sed qus se ad illam interiorem grauia
talem accomodet, eisdemq; Z astringatur habenis, o laxetur, quibus regit animUS, Ut cum eueniat interduit acrius aliquiuagendum contendendumΦ sit, manuum, peri B
35쪽
DM LIB. EG INSTIT 3sPedum celeritas, 5 uultus, uocisc acris monia,no interdicta nobis a natura, sed ab ratione intus atque consilio ad usus necese sarios reseruata fuisse uideatur Hoc,ut dis xi,quod est ipsius uiis quasi decoliquod dam,ornans illam tota alc illustrans,nosse quid quacunc in re deceat, di quando ocquatenus,maxime quide comprehenditur ecificitur ex philosophia: quae una facit, ut sit ipsum sibi undi*, Θ in omne uitam semper cosentiens:sed plurimu etiam stas, reru multaru ustis affert, di in humanis euentibus ud plerum accidei it occidat, diliges animi aduersio,quae N philosophis ipsi materia instrumetum suppeditat, ocsola sine philo phia in homine acuto nastura,aim Obo,speciem potest iungere uiri sapientis:plenam aute ac perfectam sapientia nequaq; potest Debet autem patellas miliae cum semper animu suum habere in Potestate, tum uero cis praesente filio alis quid eiusmodi c5tingit, in quo uideat des here comoueri, aduocare meminerit consiliu rationis:nem solii quod coueniat,agere id atin exequi,sed cum quadam etiam disgrutate, ut quam maxime fieri potest, in
36쪽
36 IAc. I AD OL. I B. animo pueri illae praeclars species insinuentur,ic insideant,quae ubi sedem sibi,locum in eo constituerint,tisum ec autoritatem domicilii fuerint nactae, nullo postea mos do passurae sunt dedecorosas alias, defors meism species prope se accedere, aut diustius confidere Sit tam pater ab hoc uitae instituto pius ac reuerens erga Deum imσmortalem, cum aequalibus comis, maioruabsq; assentatione oc uenditatione siti obsseruator:in seruos uero ac domesticos mistis potius,cb asper uerum ut retineat grasilitate imperi j cibiq; ad nutum omnis prςσsio esse instituat , utati iri domi brevilosquio,voce leni quide,atc placata, sed uer his ualentibus nec seruom congressus occolloquia nimis saepe appetat, adeuntibus tamen,8 aliquid expostulantibus, semper sit comis,respondeatin summatim quod 1t zequum o bonum . Ut autem ipsi inter se sint concordes' pacem colant, nemini fiat iniuria atq; uti inopia laboratibus, hiel etia morbo oppressis ipse subueniat cumqtiadam cura , significationem beneuolenotia tierbis qtio Ecfactis aliquanto beniis gnioribus: hoc patri utim familias non inultinus
37쪽
DO LIB. RE c. INSTIT. ultimis habendum est, si eos continere in amore sui,& in magno metu suae amittenudae familiaritatis uelit,quam illi sic tracta, ti,saepenumero uita sua habent cariorem:& inest tamen in hoc toto genere grauitas quaedam N autoritas imper, , specimen dignitatis eximi demonstrans, quae ad ma gnificentiam animoiv exaggerandam perstineat ingenerandum est enim in animo naturam pueri excelsum illud di rectu, Quod nec in potentioribus obseruadis grauitate careat nem in regendis humilioribus mansuetudine deponat,cuius uti pulcherrima, se dissicilima est tractatio: ec tamen eius prima lineamenta ducere in animo filii, sui imitatione debet pater, postea in eo aetas illustret,usus confirmet,philosophia perpoliat. Atq; haec nos sermone percurrimus, non ut instituamus familiae patrem, maius enim id negocium 8c maioris operae sit:sed quantum ex eo manare ad filium boni moris quada specie uirtutis ac dignitatis imitanda potest id ut quasi penicillo leui ducamus,& describamus in animo recelei texnero,quo tanquam in arbuscularum molli adhuc cortice incisae literae:sic hcc uirtutis 3 in pue
38쪽
Recte sane: sed ego illud abs te existimari
Paule uolo,cu uirtutis omnis doctrina aut in exemplis costituta sit,aut in praeceptis: hoc est,ut uel oculis, uel auribus in animo concipiatur, maiorem prope habere uim haec quae quasi praetereundo,N non dedita opera fieri uidetur tantum exemplo mouent oculos ad informandas puerorum ad inrita em mentes,quam quae ad hunc eum ipsi in fine palam intenta sunt:mouer enim illa a clmiratio paternae uirtutis, quae in quotidianis moribus elucet, pueriles anismos ad uoluntate imitandi,prsclaroq; spesctaculo inuitat, ut fieri cupiat similes:cum
praesertim uideat eos qui circum si int,cum silentio Θ ueneratione patrisfamiliae imperia exequi:obuersatur enim illis ante ocustos N in intimos sensus obrepit, nec uigistantibus tum, sed saepe etiam in somno,
decorvec pulchrum illud, quod est solum Per se, sua sponte spectabile: cuius aspea
39쪽
ctus N admiratio prompta est, ea omniucommunis.Scientia uero paucis concessa,
atque in hoc quidem genere tacita magis, uam uocalis patris eloquetia ad instituenum filium proficit, ea uidelicet quae ipsis factis loquitur: nam uerbis agere, o dare ea uitae praecepta filio, quae pater ipse sibi non sumpserit,idem est ac profiteri se itineris ducem esse in eum locu, quo ipse lonage diuersus abscedat.Quod si tale ut queat
Rerere personam,aut a natura non accepit
Pater, aut sibi ipse studio 3 meditatione fingere non potuit: eum, ut iam diximus, hominem requirat,cui recte in disciplinam filium possit tradere.Verum nos,ut coepismus,in patre insistamus, qui aut esse talis debet, aut ut sit, optandum certe est, qui praeeundo filium possit ipse in iter rectum
ad uirtutem deducere. De quo nondum a
nobis dictum est, quod est maximum, ecab hominum usu fortassis atque opinioni hus longe remotissimum. PAV. Quodnaquaeso istud est agnum enim esse profocto, quicquid sit, necesse est, quod ad tot
res,tam praeclaras, quot iam strictim ora tione percursae sunt, aliquam accessionem Orat
40쪽
, AG B. queat afferrea A. Hoc nimirum est,in quo uita communis tanquam in scopulo erros ris alliditur,quod omnes pene homines dilutias putat o magnitudinem pecuniae ad
Uitam bene ac laute agendam, maximum simul adiumentu,ornamentum p existere.
Atq; hoc fortasse non usquequaci falsiim est,magna enim commoda atq; adiumenta hominibus,non ad uita solum ed ad uim etiam exercitationemq; uirtutis,4 pecunia Parata atque a domesticis opibus sunt.Sed hac opinione di sententia longius ductos,nestire sibi costituere finem, oc modii ignorare tam quaerendi quidem , utim etiam utendi:nullam hac ego statuo peste in hummano genere perniciosiorem incidere poα tuisse:per quam quod patet scilicet,& persspicuum est, hominum inter se secietas refides iampridem ibIata pene,& de uita tota exterminata est Ast ego contra contens do,domum eam ius diuitiis,pecimiam resdundet, necessario omnis recti moris, NPropter eam causam uitae quom pacatae ac iucundae expertem esse. Neque ideo dico, quod paupertatem 5 inopiam e contrario