장음표시 사용
161쪽
dicentes e Benedictau, qui venis Rex in nomI
Donum: pax in Carlo,oGloria in Excelsis: σquidim Pharisaeorum de turbu dixerunt ar irit MCMer, increpa impulos tuos. tauibus Usseau: Dico vobis, quias hi tacuerint, lapides A mabant. J3 Caeterum quid a Domino probatumeantum asserimus, cum eundem quoq; vn cum Apostolus diuinas recinisse laudes in Evangelio legamus' Enimuero, peracta sacratissimae coenae mysteria, haec protinus Euangelista subdit atri χο o LLIo,exierum in montem Olivarum. Nec recitatum,sive pronunciarum
B tantum suspicari quispiam hoc loco Hymnum debet, quandoquidem absq; cantu diuinet haud
Aug. in Conuenit laudi eiusmodi nomen, Augustinorial.Ia. testante qui ait: Hymni sunt laudes Dei elim canti .Hymni cantus sunt cotinentes Laudes dei:Si sit laus ερ no sit Dei, n5 est Hymnus. Si sit & laus,&Dei laus,& no catetur, no est Hymn'.Oportet ergδ, ut si sit Hymnus habeat haec tria,&laude, bc laude Dei,& canticum. J Haec Augustinus. Eundem locum Chrysostomus explicans retenim linquit Prophetis psallentibus, ta Apostolis hymnos canentibus, negotiorum tamen vitae huius introducimus tumultum. Id ipsum Bedar Potest videlicet etiam C h mnus ille intelligi, quem Dominus secundu Ioannem Patri gratias agens, decantabat. JIta ipse, de communiter omnes. Habentur praeterea in huiusinet, decantu Ecclesiastico vocitatis comprobatione haud obscura Sanctorum Patrum testimonia: Quandoquidem Sanctus Iustinus Martyr, auctor. centestini quinquagesimi, de primus eorum, quorum scripta ad nos post Apostolica tempora peruenerunt, in oratione ad Antoninum Pium,de hymnis, Deo passim aChristifidelibus decantari solitis,ita meminit. Gratos nos illi exhibentes, rationalesq: pompas, bc hymnos celebramus, atq; decantamus. J De eisdem Clemens Alexandrinus, qui anno Christi dueentesimo claruit, in Oratione extior tatoria ad Gentes haec habet: Hic est mons Deo dilectus, mons sobrius castis umbrosus materijs. In eo autem bacchantur,non sulmine ictae Semelis sorores, Menades: quae in incesta vise ratione carnium initiantur, sed Dei filiae, pulchrae agnae, quae veneranda Verbi orgiaco celebrant.chorum moderatum congrcgantes:
choriis sunt iusti, canticum est hymnus Regis omnium; psallunt puellae, gloria assiciunt Angeli, prophetae loquuntur,editur sonus minsicus J Ze paulo post. Si velis tu quoq; initia-
rei de chorum duces cum Angelis circa eum, qui est ingenitus, dc ab interitu alienus, de qui
solus est vcre Deus: via; nobiscum emite Deo verbo. J Sed, de hymnos in Ecclesia canendi
consuetudinem non nihil sertassis aliquando intermissam, vel minus forte Antiochiae eommuni usu receptam, Angelico ministerio immuratam,testatur hisce crates: Ignatius Antiochiae, quae est in syria tertius a Petro Apostolo Episeopus: qui cum Apostolis ipsis muti tum versatus est, visionem vidit Angelorum, Sanctam Trinitatem,hymnis alterna vice d cantatis collaudantium, de formam canendi in ea visione expressam Ecclesiae Antiochenae tradidit. V nde illa traditio ab omnibus Ecclesijs recepta est. J Haec Socrates . Deniq;,quod die. nocteqι ubiq; terrarum cantus in Eeclesiis longe ante sua tempora inualuerit Basilius test tur Epistola sexagesima nona ad Neotae ienses scribens: Ad id vero, qnod propter psalmodias accusamur : quare potissimum simpliciores perterrefaciunt, qui vos traducunt: hoc habeo, quod dicam: quod videlicet,qui iam o tinuetunt ritus,omnibus Eccleses Dei concordes sunt, oc consoni. De nocto siquidem po pulus consurgens, antelucano tempore domu praecationis petis: inibiqi labore dc tribulati ne, ac lacimis indeficientibus facta ad Deum consessione, tandem ad orationem surgentes ad Psalmodiam instituuntur. Et nunc quidem in duas partes diuis, alternis succinentes psallunt, atq; ex eo simul eloquiorum Dei exereserationem, ac meditationem corroborant, Meordibus suis atteritionem, reiectis vanis cogitationibus mentis, soliditatem suppeditant. Deinde uni ex his hoc muneris dato , ut quod canendum est, prior ordiatur: reliqui succinunt; atq; ita in Psalmodiae varietate, precisbus': subinde interiectis. noctem superant. illucescente iam die, pariter omnes,veluz uno ore, at corde uno confessionis psalmum D mino offerunt, ac suis qui ι verbis resipiscentiam Profitemur. Horum gratia, si nos sugitis, fugietis simul ic Aegyptios i fugietis LPhiam utranqi,Thebaeos, Palestinos, Arabia Phoenices, Syros, & qui ad Euphratem habrutant: de ut semel dicam, omnes apud quos vigiliae, bc preces, commune': Psalmodiae in pracio sunt j hucusq; Basilius. Sed longum esset singula inpraesentiarum Sanctorum P trum afferre testimonia, quibus ab Apostolis, primi ι credentibus in Ecclesia diuinarum
laudum eantus frequentatus probatur. 1 Proseramus nunc externorum, si Cath licorum non recipit Erasmus, atq: Sanctarum
Scripturarum testimonia. Philo Iudaeus,vit omnium consensu doctissimus, qui de in gratiam Principis Apostolorum composuit librum in Laudem Christianorum , qui sub Sancto Marco
162쪽
δ Mareo Euangelista in Aegypto religiosissime
uiuebant, atq; testis de visu, cantum ab eisdeprimis credentibus in diuinarum laudum a tione receptum, in libro de contemplatione hisce tradit e ubi omnes consurrexere, duracliori fiunt in medio coenaculi, alter virorum, alter farminarum, utriq: suus concentor praeficitur, honore praestans, de canendi peritia et deinde cantant hymnos ad laudem Dei compositos variis metroria, carminiim; generi r nunc uno ore, nunc alternis, no sine decoris,&religiosis gestibus Maccentibus: modo, stantes modo retrorsum gradu mouetes, utcunq; res
postulat. Deinde postquam uterq; seorsum B expleuit his se delicijs, velut amore diuino
ebrij unum chorum faciunt promiscuum, ad imitationem illius olim instituti, quando mare, Deo iubente, alteris salutem. alteris pernicie attulit, praecinente vitis Moyse, Matia
vero Prophetide seminis. J Haec Philo.
De eodem Lucianus Ethnicus, atqi Apostolorum, nec non Christianorum Romae i
risor in Philopatro meminit. Adhuc de ipse Plinius Nepos ad Traianum principem cuius aetate superstites nonnulli etiam Apostoloru , ae Ioannes praesertim fuerant, libro decimo, Epistola nonagesima septima de eodem agit:
Hos s inquiens Christianos quippe intelligit
C selitos eae statos dies ante lucem eonvenirC. earmenq; secum inuicem Christo, quasi Deo decantare. J Ita Plinius.
Sed esto inquit Albertus Pius) Pauli aetate
non siisset inductus cantus,in Ecclesiam prinsertim , solemni more. Quid tum nec enim conueniebat, in ipsius religionis Christianet exordijs omnia inducere, praecipue cantu solemne diuinarum laudu. Primum, quia id Sen tui Apostolico in Hierusalem residenti Iudari non permisissent, Christianis enim vix licebat latenter in coenaculis, & solarijs domus congregatis , tacitis orationibus insistere, ut ex x postolorum Actis est cognoscere. Cogebantur D tamen ad id peragendum eo ritu, quo pol
rant. Porro, eum adhuc templum coleretur. de Iudaeorum cantus in ipso resonarent, n-
uentus fieri priuatos ad decantandas laudes diuinas multis prouisset scandalum nouitatefacti, praesertim cum legi aduersaretur , inhibenti rem sacram pelagi, sacrificiumve ooferri quovis alio loco. quam in templo. Quapropter ab Euangelio recipiendo plurimi d teriti fuissent. Praeterea , nec Gentiles, apud quos Christiani versabantur, ab idolis& suis superstitionibus ad Christum conuersi, permi- silent eos publice deeantare, de sacra pera- agere. Quocirca, M ante lucem conueniebat non irequentibus locis, nee celebribus e sed mctyptas, cuniculos quarum adhue plurima, Emonumenta Romae est videre in de in cauernis. de in subterraneis specubus rem diuinam peragebant,quo minus strepitus vocum exaudire. tur, resonantibus ex eorum ore laudibus diu ianis, quas continere no poterant, ut Plinius testatus est, licet illis proscriptionis,&capitis p riculuimmineret. Quamuis igitur ijs de causis Alemnis cantus in Ecclesia primaeuo illo topore i publice saltem non fuisset inductus,non
tamen ex hoc conuinceretur, quin Apostolica auctoritate institutus fuerit obseruandus, cum tempora permiterent. Quem eum perficere licuit, tanta alacritate, ubiq; fuit receptus, ut
in uniuerso Christiano Orbe indesinenter,sta. Flis horis Domini laudes solemniter concine
Postremo cum Militans Ecclesia Ttius ha-tis in omnibus imitatrix sit,& quasi et mulatrix, iureoptimo canendi mos ab Apostolis in ea inductus est, ut quemadmodum illa Omnipotetis Liei, atq; sempiternae, indui duae ci: Trinitatis maiestatem iugiter collaudat sic de lice nostra perpetuo pariter, de sine fine, usq; ad comsumationem seculi vocibus eandem, dc canti. bus glorificaret. Unde dc in Misse praefatione,
proprias cum illius concentibus coniungi voces pientissime verbis illis exorat: G mbus, ct manu voces. ut admitti iuberi deprecamur= Gne sine disentes: Sanctus: Sanctus: Sanctus: Et quidem de Anselicis concentibus plenae sunt
sacrae litterae, sed Psalmi praesertim, Apocalypseos ii liber. Seraphim quoq; stantibus f
pra thronum, atq; clamantibus, dc alternis vocabus canentibus, Isaias sublimem prorsus se
intellexisse visionem testatur. Igitur de nos contra Erasini impietate, traditiones Apost
licas contemnentis extollamus voces; Cant
mus Domino gloriose: δc ut illius erga nos beneficentiς nullus est finis, neq: modus,sed perpetuo liberalitatis eius munera suscipimus, sic de alternis vocibus, atq; choris ab eius prς nil nunquam cessemus. Ita tame, ut iuxta Re- pigi j Psaltis prςceptum voces ipsas insectamuS, P l. s. quo dieitur: inoniam Rex omnis terra Deus; psallite sapienter: Sic ut Hicronymus inquit in In ei p. s. cantet seruus Christi, ut non vox canentis, Epiae ad sed verba placeant, quae leguntur,. Uzspiritus malus, qui erat in Saule,
eijciatur ab his, qui similiter ab eo possidentur, oc nointroducatur in
163쪽
fmnsu. Guria Patri, is Utis,o Dinti a MSIcut eras in principio. o nunc, ct Iemper, o infacula saeculorum. 4 men. Idipsum ex decretis quint; Concilis Roniani, α Damasi Attis habetur. De Glaris artanis Hymno. APposite autem praescripta ver tu se ma hymnus dicitur, cu ab ineunabulis Ecclesiet a Sanctis Patribus communi vocabulo, Glorificationis hymnus, ut apud diuersos, Basiliumqt inprimis in Commentarijs ad Amphilochium, Iconii Episcopum saepius constat,
nuncupatus sit. Duo autem hic perstringenda sunt Unu, eiusmodi Glorificationis hymnum in primitiua dudum Ecclesia,non eodem modo pronuntiare Sactos Patres consueuisse. Quandoquidem non nulli dieebant: Gloria Parriper Filium, in Spiritu Sancto. Alij. Gloria Patricum Filio, ae spiritu sanctor Alii vero. Gloria Patri, o Fitio, o Spuritu incto, V rum ob diuersitatis sermana Antiochiae aliqua-do inter Arrianos & Catholicos, ut Theod retus libro secundo, capite vigesimoquarto,de
Sozomenus libro tertio, capite decimo nono reserunt, contentione oborta, Amani dei
eeps hae verborum forma vii sunt: Gloria P mper Filium in Spiritu sancto. Catholici vero: Gloria Patri, ct Hlio, is Spiritui sancto. A limrum breuiter explieandum est. Hune eunde Glorificationis hymnum ad varia primitus in Ecclesijs ab eisdem Sanctis Patribus suisse usurispatum. Enimuero ea semper inualuit conluetudo, ut concionator subextremum concioni , inuocatione Sastissimae Trinitatis cum gratia-tiarum actione orans finem imponeret. Alii eodem hymno in fine Antiphonarum tantum,
vi Auctor Cassianus est libro secundo de Oti.
gine Monachoram, capite octavo, utebantur.
Alii demum in fine hymnorum, perinde ut EcHesiam Mediolanensem, tempore S. Ambrosjobseruasti, S. Augustinus Consessionum, libro
nono, capite septimo assirmat. Stantibus igitur , tum controuersia in verborum forma, tu diuersitate in rerum applicatione, S. Hieronymum qui auctor hymni huius, perinde ac intextu ponitur, fuisse a quamplurimis traditur)Damaso Pontifici super his omnibus sentemtiam suam satis, superqi exposuisse, in cuius etia gratiam peculiari mox decreto, utrunq; ,α vel borum ibrma,& quibus potissimum ea
applicanda, aptandaq; citer, statutum est,par est Gedere. In huius rei testimonium sub eius. Edem Hieronymi nomine circunfertur Epistola
ad eunde Damasum Tomo nono relata: culus de verba sunt: Precatur ergo cliens tuus, ut vox
illa psallentium in sede Romana die, noctini canatur: de in fine cuiuslibet Psalmi,sive Matutinis horis, siue vespertinis coniungi prςcipiat Apostolatus tui ordo: Gloria Patri, o Filio, o Spirituisancto, sicut erat in principio, se nunc O
semper, ct in saecula saeculorum. CAmen. Istud
carmen omni psalmo coniungi praecipias, ve fides trecentorum deee, dc octo Episcoporum Concili j Nicaeni, etia vestri oris consortio declaretur. J Haec ibi. Quavis Epistola illi salso adscriptam ccseat Victorius. Sed de ea in Re- . Fcensionibus.
De stet a dictionis in Missa Instituri e . V Eram eum de diuino ossicio a Hieronymo primum ordinato, nec non Gloria
ficationis hvmno,eius precibus in fine uniuscu-iviqi Psalmi addito hactenus dictu sit, De v cis etiam huius, Alleluia videlicet, institutionestibdendum. Sunt nonnulli,qui vocis eiusmodi usum ab Angelo Sanctos Patres didicisse scribant. Vide Cassianum libro secundo, capite quinto, De origine Monachorum. Alii vero eius cantum Romς perantiquum fuisse tradur, CSanctus siquidem Augustinus in psalmum c telimum sextum, non recentiori via, sed antia qua traditione ab Ecclesia Catholica, toto Orbe diffusa Alleluia cantari solitu testatur. Sed quidquid sit,hoc unum copertissimur Damasi tempore eius de ta frequente usum in Ecelesia Dei suisse receptum, ut etia in funere dei uct
rum caneretur. Hieronymi extat testimonium
Epistola tragesima ubi Sonabat inquit, de F ballae exaequii ς agens Psalmi,& aurata tecta templorum reboans in sublime quatiebat Alleluia: ac propterea eiusde vocis usum diuinis precibus praefatu Pontificem immiscuisse pe multi alij senserunt. Nemini autem dubiu esse udebet, quin id ex Hieronymi potissimu conmlio acciderit. Quandoquide S.Gregorius Na-Zianzenus libro leptimo, Epistola sexagesima tertia sequetibus id aperte testatur: Vt alleluia hic diceretur de Hierosolymotu Ecclesia ex RHieronymi traditione tepore B. mem. Damasi Papae traditur tractu. J Idipsum ex eode Gregorio asserit Gulielmus Durates libro quarto, Rubrica quadragesima septima . Quod ex eo quoq; coprobati videtur, quod Hierosolymis idem Hieronymus eiusmodi voce ita frequentari in Ecelesia a suis Monachis voluerit, ut eadem no in pioru tantum ore,sed Sc bu lcoru,
profanarum loco eantionum versaretur. Quc cunq;
164쪽
A mimi revertetis iidem inquit) arator stivam ciorum eunde conuocari iussisse,habetur ex D Etenens Allesuia decantat. Postremo eiusdem pistola vigesimaseptima ibi : Post Alleluia ca- vocis cantu, de Monachos suos, de Christo sa, talum, quo signo vocabantur ad collecta,nullicratas virgines, ad diuinor u recitatione osm residere licitum erat. JDe commeantium discipulorum admermumum sequentia,nec non eiusdem vita, ae doctrinae exemplis. Cap. X.L VR Es r iraq: ad emis Monachor is, quibi vita. ct scientia e fama
innotuerat, confluebant. 2 bonum . doctorem, boni discipuli ferueniantes, s doctrina H in escat iam mirabantur: 4 Erat enim topiosis in rationere enda, ut ubi tauri interrogatin fuisset,parasmn haberet, or competrausime aliqua d tune res omn) s modo humilibus suamur Mandiens: σ modo superbormis costa conspingens: I modb derogarori suis vicem moesiam M mordacitate rependens: 1 modis virginitatemprad ans'. ' modo matramonia p. eam defendens: ro modo virmium certamina gloriosa conudans: II modo lapsis in Gracis, al, Monachis prauitaru accusans . I a etiam dum adhuc Roma seum titulam Presbyteratus in Ecclesia Sanctae nastasia gubernaret, ty tres comos, nuri alia causa culpabiles, nisi quia intomposite o in ora nare incedebant ab affectu βο , o mensa continua siparatui.'a Incessu, enim incompositi,signum euidens est, quoniam Paetus interioris hominis mase est orinnatus . i s Unde idem in Vua Palila: per exteriorem inquisὼ bominem interioris bommis vitia demonstrantur. as Praeterea tanta linguarum pervia scatebat. II ut quotiesiunq; unius linguatibros in manibus arei ret, hos in alia linetua sine ofensione trocurreret, utcrederes sie esse scriptum , ut os eius inoffensa velaritate fundebat. 13 VnM Or in derogationem aemulorum suorum quandrum D stolam Ae raues s. r ' me lucubratiumula. tanta est ad lucerna lumen ceterirate perfusa. ut notariorum manus tingua praecurreret. ao Per idem tempus ad Paul num, ex Senatore Pred eram muris md inauis Dictatam, at in qua usterium unis iu r. bbri, tam veteris, quam novi restamenti breuiter , summatimi per nisi . aa .midenim non solum in sinis .sedetiam inmundanis δει- C teris Hieron i sagacitatem latere potuit ' as Ex quibus sicilicet mundanis necessitate quando o cogebatur aliquid huis immisiere tractatibi, ut probaret ea, qua a Sanctis Prophetis ante saecula ρυδcta siunt, tam Graecorum . quam Latmorum, se aliarum Gcntium litteris contineri. ao Nono credodum es,qubdeum libri Gentilium delectassent, pomaquam Meaelestetractus examen salmifero ρro eorum lectione eritigatusin diuino verbere. as io quia Ieremigeris, in praeatim Epiuola adE ochium legitur, eodem inur alia sit referente.
Ante nimirum Domini annum trecentel imum nonagesimum octauum: eo namq; ipso anno
Paulinianus in Patriam ideo missi is esst, ut pa- D trimonium, ad confluentium Monachorum commodum, venderet. De eodem superiori pist Z- eapite. Et in Epistola ad Aletam , de instit tione filiae: De India, Persida, Aethiopia M. nachorum quotidie turbas suscipimus.J Ee aduersus Rufinum. Omnes ad nos venientes laeta humanitatis fronte suscipimus. J Bona fama, bonus odor est: Vnde Apostolus: Christi linquit bom odor sumtu in omni loco. Iure ergo optimo ad ipsum Hieronymum concursus undiq; Monachorum asseritur, quia dum fetui Dei,doctores': Sancti, nclytis eorum operibus Ecclesiam odore suauissimo replent, Mdoctrinarum pariter frequentia demulcent, quot quot purgatas habent nares ad dis memdos odores spiritus, protinus post eos recreati
properant. & illud Cantici Canticorum coriis Cant. . cinunt: Trahe me, pin te in odorem unguent rum tuorum curremus. Ideo autem ad eundem Hieronymum, tum ob vitae eius, tum ob scientiae famam confluere Monachi dicuntur, ut in Christiano doctore, atq; Praesule cum vitae si- Hmul integritate. veram sapientiam debere esse coniunctam intelligamus. Explicat hoc ipse ad Nepotianum scribens: non confundant opera sermonem tuum , ne cum in Ecclesia i quaris,iacitus quisq: respondeat: Cur haec,quet dicis, pse non facis Accusare auaritiam etiam latro potest. Sacerdotis os cum mente concordet.J Et super Epistolam ad Titum: Qui modo potest praeses Ecclesiae malum auferre de medio eius,qui in delictum simile eorruerit tae qua libertate corripit peccantem cum iaciatus ipse sibi respondear, eadem se admississe. quae corripit J Tandem ad Oceanum: Perdit
165쪽
Suctoritatem docendi, eulus sermo opere de- competem e aliqua dilarisiurassa tim. Appri
a doctorem, boni aestipuli Ararem
tantes. J Igitur, qui doctrinae, bonorum quoq: operum externa iungit exempla, ni illum s quuntur discipuli, quia ex Domini Saluatoris sententra Omnis arbor na, bonos iam facit. Frequentant vero boni discipuli Docto is Psal. io3. limina, ut panem illum, cibos ii illos accipiant de quibus dicitur. Et panis cor homisis confimmo. Et . Fidelis seruus, o prudens, fium conitituit Dominus Mer finitiam suam ut Iet istis cibum in tempore. Enimuero sit fame nil dimrius est, quae sepe compellit obsessos humanis vesci carnibus, de in propriam laevire naturam, ita ut nec parentes paruulis parcant liberis, de
maritalis affectus dudum amatae uxoris membra dilaceret: Si inquam liaec potest fames corporum, quid de fame dicendum animam' de qua de per Amos loquitur Dominus: Et emittam famem in Ierram; non famem panis, neq; sitim aruae, sed audiendi verbum Domini
ct commovebuntur a mari q; ad mare, θ' ab Aquilone v*: ad Onentem, circumibunt quaerentes verbum Domini,stnon inuenient. Cette cum hac posteriori piorum temper animae esu- Tlant,quotidianumq; doctrinae pabulum, quod ex Sacris tantum Scripturis excutitur, postulent: de quinus & dicitur. Paruuli petierunt, panem,or non erat qui stangeret eis, merito Duc ad illum confluere doctorem asseruntur, apud quem cibos huiusmodi, spiritualesq; alimonias norunt. Cui pariter Salomonis voce prae-
multitud ne dierum tuorum inuemes eum.
s Doctrinae talius es actam mirabantur. Essidax doctrina tunc est, quando cui dictvim est moribus non contradicit. Esticax praetcrea
tunc eensetur, cum tignorum virtute comprobatur. De hae eius efficacia loquitur Aposto. Ius ad Turisalonieenses hunc in modum: t.Thes. i. Scientes Ires dilecti a Deo electionem vestram, quia Euangelium nostrum non furu ad vos in si mone ιantum pedo in virtute. O in Spiritu fam cto, est in plenitudine multa: Sicut scitis quales V fuerimus in vobis propter vos. Et vos imitat res noIra fumectis cir Domini, excipi Ira vembum in trabiastione multa,cum gaudio Spiritus
sancti, ita ut facti sitis forma omnistu credentι-bus, non solum is Macerinia, ct in Achaia, sido in omni loco sides vestra, quae in quae Deum prosi est. Hςc ipse. Signis igitur aeque Hi ronymi doctrinaessicax atq; potens, eo usque
peruenerat, Ut cunctos auditores in admirati nem pertraheret.
Erat enim copiosius in ratione reddenda,ismbasur; interrogum fui siet paratum habere st
me hoc ipsum nouit Algasia,una cum Hed, bia, quae ex ultimis Galliarum finibus Ap demium ad Sanctissimum virum, ob difficit marum noui testamenti questionum solutiones Bethlehem usq; delegat ut . Idem Sunia. MFretula, quae ob Psalter ij intelligentiam, eundem ex Germania consuluerunt: Idem Clarissimum orbis lumen Augustinus, qui Orosiualias ad se pro intelligenda animae ratione peregrinatum , ad ipsum Hieronymum eundem remisit. Novit tande Summus Ecclesiae Pontini ex Damasus, qui eundem,non saepius tantu in Scripturet Sacrς abditissimis mysteriis adhibuit, sed ad extremum eo etiam ad Synodicast 'Flius Orbis, tum Orientis, tum occidentis consultationes usus est. Ad Doctorem de qualiabet re proposita iudicare,iuxta Deuteronomi1 dictum: Interroga Patrem tuum c annuntiabit muti M. tibi,seniores tuos dr dicent tibi, nemo ignorat. Munere ergo suo recte iunctus Hieronymus nunc traditur, qui ad quaecunq: a doctissimis viris propolita inpromptu responsiones habebat. Cui & illud sapientis merito aptari potest quo dicitur: Laetatus sum in omni 1: quoniam Sap. . antecedebat me ista sapientia, O ignorasam quoniam horum omnium mater est,quam e sotione didici, emine inuidia communico, or honestatemisinu non abscondo. M hi autem δεδι Deus dic re ex sententia, o praesumere digna horum ; quo
niam ipse sapientia dux est, o sapientium eremo si
s Modb humitibus suauiter blandiens.
ExCassiodoro Institutionum diuinarum libro, capite decimo sexto testimonium istud intextum est. Et incipit: Beatus Hieronymus Latinae linguae dilatator eximius, nobis in transitatione diuinae Scripturae tantum praestitisive ad hebraeu fonte pene non egeamus accedere, quonia nos facundiae suae multa ubertate cognoscitur satiasse, plurimis libri copiosis Epistol:s fecit beatos,quibus scriberct Domino prestante dignatus est : planus, doctus, dulcis, parata copia sermonum ad quamcunq; partem ioconuertit ingenium,modo huntilibus blandiens, de sequitur perinde, ac in littera. Ex his vero, quae catholim doctori conueniunt quae singula hoc capite explicantur Hieronymus ite doctor pr statissimus ex hoe in primis coprobatur,quod blado sermone discipulos erudierit: Reuera linquit ide ipse,nil foedius praeceptoresurioso,qui cum debeat esse mansuetus,5 eruis 'ditus, e contra toruo vultu,trementibus labi js, rugata fronte, estrenatis conuicius, facie inter pallorem ruboremq; variata, clamore perstrepit, dc errantes no tam ad bonum trahit, quam
ad malum saeuitia sua praecipitat. Fecie vitSanctus
166쪽
y sanctus,quod alios tenete praerepit, nigneq;
se adeo in proprios dis eipulos habuit, ut paruulis interdum, Apostoli exemplo, Mipse paruulus, quo eos Christo lueti faceret effeci iis, illimoterea impio Rufinus ore detraheret: no. ilium nimirum puero ei ad Cluisti timorem discendum commissos, humanioresPoetarum, atqi historicorum litteras, eundem docere consueuisse criminatus: quasi crimen, A non potius immensa laus fuerit, una eum Christia- nae teligionis rudimentis litteras quoq; , quae
. illi aetati necessariae suerant pueris tradidisse. Cercc, M prax toris mei insideri j, docuinis omnibus apprime exculti in doeendo lenita-B tem silentio nunc prςterire non possum: En
uero, clim me, coaevosque commonachos meo et
Horatium Maienzanum inprimis, Pacisi, cum Coccum, atq; Michaelem Angelum Malossum, celeberrimos omnes viros, doctores'; Theologos in liberalibus erudiret, coarguisse illum nunquam aliquem,si quando minus diligentem in studiis copetisset, memini: Quin potius miro artificio usus,verbis ad persuaden
dum aptissimis, squippe qui & eloquendi vi
politissimus esset in virtutum prata onia paucis protinus lingerebat: consequentes dehinc e
tundem dulcissimos fructus commemorans, eorum Ze interdum nomina,qui ad litterarum
c studia incumbebant, quos aequo in gloria, ac
laude ponebat, non sine audientium omnium.
per ora suffuso rubore horum quidem ob exereitae in disciplinis diligentiae gloriam, illorum
vero ob subnascentis incuriae adumbratam re-
prahensionem, in medium proferebat. Artibus eiusmodi languentium discipulorum viares confirmans, urgentissimis,quasi quibusdam stimulis ad latera admotis, homini soli, cognitionis,atq; scientiae ingeneratam cupiditatem in eisdem mirum in modum excitabat: unde, quis, de tunc illismet blandior, cis aeque, atq; deinceps etiam honorificentior perpetuo libbitus est. Blandus deniq; erga humiles Hie D ronymus, quia suauissimis exhortationibus imnumerabilium pene corda Iam virorum,quam
mulierum ad Monachatus prosessionem complectendam accendit, eorundemq; multos ad sanctioris adhue vitae propositum evexit:.
Nee facile quispiam siccis legere potest oculis ad diuersos eius Epistolas: ad Heliodorum nimirum, Nepotianum, Pammachium, Marcellam, alios li innumeros, acres procul dubio ad
6 MMA superborum con eram gens. Arquoniam, Sc mansuetudinem. 6c blanditias in verbis,atq; moribus haeret corum tinpia quoq; turba habere se iactat.a quibus cauendum Mattaei septimo Saluator admonet, robur Pariter solidae nunc virtutis, Geiq; ardor contra sini Eperbos mansuetudini in doctore copulatur, quo nimirum, qui antea pa mansueti ldmem humilibu blandiebatur, idem ex fides Telo immescentium colla confringat. Superbum vero dicitur omne,quod in altum consurgit O , V nde de psalmo dicitur: superbia eorum, qui te oderunt ascendit semper. Certe nil haereticorum arrogantia altius Consurgere vid
tur: quandoquidem in tantam se illi esserunt superbiam, ut ad pervicaces dogmatum se
rum assertiones cuncta Casura existiment. Nec satis est eis aduersus Sanctos Patres. script ramq: Sacram mendacia, id contumelias conferre,quod etiam contra Deum se suis blasphe Finjs immaniter erigunt. De eisdem Hieron
mi is liqc in Isaiς caput decimumsextum habet: Quis haereticorum non superbus est, qui Eeclesiasticam despiciens simplicitatem, ita habet Ecclesiae homines, quaὴ bruta animantia: Mintantum superbiae, iniuriaeq; tumore erigitur, ut contra ipsum Creatorem armet os suum;
detrahensq: prophetis eius. quasi aut horitate testimonii Euangelici in quo Saluator ait: Omnes, qui vexerunt anu me fures fuerunt O iatrones, adeo ut Moysen quoq; famulum Dei appellet homicidam, de Iesu filio Naue detix hat, quasi homini sanguinario, qui tantae Sanctitatis luit, ut ad imperium sermonis eius Sol. GLunaq; consisterent:& David,de cuius semine ortus est Christus homicidam, de adulterum
vocet. non respiciens eius poenitentiam. Acmansuetudinem, qua Dei clementia Comparatur . Sed quanuis superbus, sit Sc arrogans, de iuribundas exultet, tamen Plim audet, qua eius patitur sortitudo. J Haec ipse. Horum e so superbiam virili pectore confregisse dicitur
Hieronymus, quia excelsa quantulauis eorum dogmata, de dialectica arte munita adeo com cuilit, ut in similitudinem pullorum auium novaleant in sublime ultra conlurgere, imo ne mutire quidem. Et quae t tae capita ab ocontusa non sunt lliae renascentia non resce- picata Nonne laydrae caput HeluidiuM none hydrae caput loliinianus An non liydrae capita Vigilantius, Pelagius, Montanus E Extollant nunc illi cetvices, venena diffundant si valent. Porro in collo sus ei biae sedes adstruitur, quoniam uti Deus subiectionis, de obedientiae m-namenta in humilium ceruicibus constituit. cum dixit. To e iugum meum super vos, oraesci a me: Iugum meum suaues,d onm mcumbue: perinde Sathanas,qui illi aduersatur, similisq; semperni esse contendit, supelborum
colla tumoris, arrogantiaeq: vitio in altum cI
167쪽
Modo derogatordus Fuis vicem nece Hanfordacitate rependens. Quini s rependens Js baiit , in quibus da exemplaribus re uens. legitur. Quoties itaq; in his,qti sunt fidei do
rogatotu pervicacia alicui nota inuritur; vel in
his a quise aliquando hontinos vix se extricare queunt,ignominiamsertur, vectiam ipse dqctor vel praelatus, praedicanda, docendiq: Dei
verbum auctoritatem perdat,tunc in iplos detractores aperte procedendum est . Quod si
aliquis, vel coniunctionis, vel amicitiae falsusprqtextus obstet, is etiam religionis causa . , communi ι emolumenti ratione penitus tollendus est. id quod ab his quoq; , a quibus quasi quibiisdam sulcris Ecclesia sustentata
fuit praestitum , nemo ambigit. Lege Gregorij Nazianzeni ac luersus derogatores suos o Basilij magni aduersus calumnias Ne aesariz- sum. & Sabellianorum: Athanasij, pro suae gae defensione aduersus Atrianos, ac alioruPatrum Apolagias, d remipsam exemplis eo-- probata animaduertes. Pr stitit ergo & hocide , inplacabili fidei ardore, atq. Zelo vir Sactus,&semetipsum nunc clypeo, nunc gladio utens aduersus Rufinum, Ioannem Hier solymitanum Episcopum, innumerosq; alios derogatores tanto robore defendit, ut in nulla
G re eis aliquando pepe.cerit. Est proculdubio,
hoc sacris etiam litteris consonum, in quibus peculiare honoris ac,famae curandae praeceptu habetur. Ecclesiastici nimirum quadragesimo Primo: Curam haberi bono nomine: Et Prouerbioriim vigesimo secundo: Mebus eis nomen bonu , quam divitiae muIIa . ubi Commentator apud Hieronymum Tomo octauo: Nomen bonum sin litis est: nomen religionis, quod diuitiis mundialibus iure praefertur: N , M si quis mundum lucraretur unuersum ,
merito illum contemneret, ut nomen eius tam
tum scriberetur in coelo, eiusq; memoria , 5 inter Angelos, dc inter homines sanctos figere,
D tur aeter la. δ Modo virmitarem preduans. Inter vi ginitatis limitus, H etoriyiiii aetate prior extitit Helui dius, posterior Iovinianus. Ille praecu sor, iste sectati. r. Ille eiusdem meriti, ac glabriae virginra, ac maritatas esse, Dei param illa
super, post partum virginitatis expertem sacrilega aisertion rorii it. Iste super utran blasphemiam alias superaddidit. Vterq: vero Romae adeo progressus est, ut quanpluies Sanctarum uitam Montalium, de quarum pu-xib. d: citia nulla suspicio praecesserat in nuptias λα Re deiecerit. Eiusm Mi autem l Augustino testo lavinianus arsu. uςntu utebatur: su nemς
liores, quam Sara; melior quam susinna sue e
Anna alia i multas adducens, quas script rae sacrae testimonio sanctissimas omnes ri runt, coelibatum in utroq; sexu frangebat. Igitur cit m Catholicus doctor non virtutes s lum atollere, ad illa': credentes allicere, V rum de aduersus easdem oblatrantes canes,baculo scripturarum insurgere debeat: utrunq;. virginitatis nimirum laudes ad eandemq; ii
citationes Demetriadi virgini, Epistola octa- , atq; Eustochio, Epistola vigesima secunda late Hieronymus explieauit: Et ex aduerso hostium calumnias tribus libris resesellit. Non satis explicari posset, quam in virginitatis pr
dicatione Hieronymus efferbuerit: quando- F quidem omnes in eum ab aemulis concitatae calumniae ex huius potissmum ab eo explica t;s prcconiIs, illi obuenerunt. Ob libellum de
Custodia virginitatis ad praefatam Eustochium editum, Roma discedere eompulsus suit. Ob
conscriptos pariter aduersus Iovinianuin memoratos libros, quasi virginitatem in eisdem est erendo nuptias depraessisset ad Apologetica Epiliola Pammachii precibus coseribenda co- s stiactus suit. ndo,dum eiusde virginitatis pr conia affer maximo amictus casu, iuste hisce
quaestus est: Dum contra Iovinianu prael gradu pugno, a Manicliaeo terga mea confossa sunt. JEt ad Nepontianum: Coegisti me Ne- potiane carillime . lapidato iam virginitatis
libello, quem Sanctae Eustochio Romae scripseram, post annos decem rursus Bethlabem ora reserare,& confodiendum me linguis omnium prodere.J Versim de hac latius infra. pite tum decimo quarto, tum decimo sep
s inodo matrimania easa defendos. Aduersus scilicet Manichaeum,qui nuptias a Diabolo esse iactabat. Et quamuis non destit tint, qui eundem Hieronymurn in pugna pro virginitate aduersias Ioviniatuam suscepta, Matta Monianimis depraessisse gamuerint , iniustὀtamen in eundem calumniam eiusmodi adhibuerunt, quippe qui in ipso Operis exordio contestatus hunc in modum suill et Nini vero nos Marcionis, o Manicheti dogma sectantes,nuptiis detrahim', e Tatiani, principis Encrat setarum err re decepti omnem coitum spurcuputamus, qui non solum nuptias, sed cibos, quos Deus creauit ad utendum damnat,& r
probat . Scimus in domo magna non solum vasa esse aurea, Ac argentea, de lignea, de si tilia , fic super fundamentum Chiisti , quod 3.Cor. I. Paulus architectus posuit,alios aedificare auru,
argentum, lapidos preciosos: alios e contrario, foenum, ligna, stipulam. Non ignora-anusi norabiles nuptias, de thorum immincula.
168쪽
λ eusalsi. His inqua, Malias, cum suum Hier nymus palam leuentibus edixisset consiliu ,d tractionis aduerta nuptias criminari aliquado minime debuit, qui easdem in ipsismet libris, M alibi in sextu pisertim Epistolς adGalatas, aduersus eundem Tatianum, α Epistola quinquagesimaquarta aduersus Montannm coni latus suerat. Verum multo plura repetit i uidia,quae repraehendat,quam,quq cauto minderamine sapientia, atq; prudelia caueat, pr
ferat , circumspiciat. Vnde idem de Ioui ui ni dogmate, atq; se ipso in eundem concitato disserens: Patet inquit campus e stat e comita acies: aduersarii dogma manifestum est: Et
B svi Virgilianum aliquid inseram in illum aspi-
, qui eontra vocat: respondeant aduersario: aliter teneant modum in disputando, aliter virgam in docendo, & me in suis libris , quid vel praetermiserim, vel addiderim, doceant. praehensores non audio, sequor magistros. Io Modo vinara terramma gloriosa coruu- dans, Ab Ecclesiastico doctore Clitasti fidelib', pro sanctis virtutibus aduersus vitia pugna su- seepturis,earu nunqua cessuras laudes aperiem das,hoc loco facile declaratur. Hieronymu autem monitum luculentissime obseruasse haud dubium est: scatent enim undiq; huiuscemodi virtutum praeconi js eius scripta. Pul-C elire vero virtutum studia certamina nuncupantur, cum, qui sibi virtutes acquirere propinit, ut aeriter certet necesse sit ι ad quan- libet quippe virtutem iter contrario vitio praecluditur: humilitatem nimi tum superbia obsidet : liberalitatem, auaritia r obedientiam. contemptus tibi licitudinem, aecidia, de sic quaslibet alias virtutes, contraria vitia r Nec unquam hae subeunt, ni prius illa succumbant. Ergo, tanto acrius glorioso operi insistendum, quanto in cuiuscunq; virtutis obsidionem duo
extrema, veluti duo munimenta consurgunt. Felices sane, qui antea superbi, iracundi, atq; auari, aduersus proprjas incessanter dimica-D runt concupiscentiast nune enim in eminem tissimo humilitatis, mansuetudinis, Paupe catisq; fastigio triumphantes , tranquilla pace
fluuntur .ri MOL Lipsitiis claritas, atq; Moara ua.N . 4. prauitatis accusans. Arguat insuper Doctor, ae increpet in omni patientia, dc doctrina praecipie Apostolus ad Timotheum: Et in Sotmone De esu agni, apud ipsum met Hieronymii. Tom. s. Nullius dic: tutὶ personam accipias: quantu. cimque sit potens, vel nobilis, si peccauerit co ripe eum . At quoniam libenter, quod delectat auditur: Ostendit autem omne, quia nolumus: hinc est, quod Hieronymus, bc quicunque alius, qui veritatem praedicac amaritudinibus repleatur. Amara squidem ea est. Einimicitiaeq; semper illam sequuntur . qucaci modum econtrario, per adulationem amicitiae conquiruntiar . Vnde illud Poetae: Vreis, Gat . osciumparis. Et Apostoli ad Galatas. Inimicus visu fam m,verram dicens. Non deterru runt ficta vel similia aliquando a veritatis testimonio Hieronymum, quandoquidem seruidus semper & inuicatis Rustico Ionacho scribebat: Scio offensuru me esse quai plurimos . qui generalem de vitiis disputationem in stra Epist. . reserunt contumeliam, de dum mihi irascumtur uiam indicant conscimtiana: multoq; peius de se, quam de me iudicant. Ego nemine nommabo. Nec veteris com qdiae licentia. scertas possenas eligam . atq; postringam . Prudentis viri est, ac prudentium lemmarum dissimulare, imo emcndare, quod in se intel-
Iigant .& indignari sibi magis, quam milii:
nec in monitorem maledicta congerere, qui etsi iisdem teneatur eriminibus , certa incomelior est, quod sua ei mala non placent. JHςc ipse. Quam graues demum, eiusdem veritatis teltimonio perpessus sit perseeutiones, tertio quoqi verbo eius scripta indicant. Quod in serius quoq; , capite decimo quarto latius p
I a etiam, dum actue Roma sum iit iam Pred eratus in Ecclesia 5anctae Anastasia cgubernaret. Qnod hic Hieronymi titulus S. Anastasiae, alibi vero a quamplurimis S. Laurentis ponatur, historiς veritati non contradicit, quandoquidem utrunq; successive contis gisse, in quaestione de Cardinatatu eiusdem iasupra monuimus Numeratur hac annus iu ta a nobis alias notata) a Cliristo trecentesim octogesimusquintus. I 3 Tres clericos, num alia causa culpasius,
nisi quia incompositὸ, 6 .imori u incedebant, ab aslecto β' , ct mensa conimus 'parauit. De eis iena ita Ep: stola vigesima secunda meminit: Sunt al:3 de mei ordinis hominibus t quor qui ideo Presbyteratum. & Diaeona si
ambiunt, ut mulieres ileentius videant. Om-
nis Itis ruta de vestibus, si bene oleant, s pes . laxa pelle non solleati crines calamistri vestigio rotantur: digiti annulis radiant: de ne plantas humidior via spargat, vix imprimunt summa vestigia. Tales cum videris sponsos magis existimato, quam clericos. J Hos ergo post staternam, iuxta Euangelium eorreptionem nullatenus emendatos, meritis vir sanctus ab aspectu suo, & mensa continua remouet, quia in illos excommunicationis sententiam duduserri consueuisse idem ad Demetriadem, Devirginitate seruanda tradit, ibi: Ci innatulos pueros,& calamistratos,& peregrini olet es
169쪽
ne olet, qui semper bene olet: quasi quas iam pestes, & venena pudicitiae virgo deuitet. Nec hoc de omnibus dicimus, sed de his quos
Ecclesia ipsa reprehendit, quos interdum abij-cit : in quos nonnunquam Episcoporum, ocPresbyterorum censiam desaeuit. r Incessu enim in inpolit linum euidetuuatis immoru hominis maia essor atm. Praua enim conscientia. ne li vultu, neq; oculis, neq; ineessu, neq; alijs. quibuscunq; machinationibus dissimulari potest . Cordis namq; secreta motibus corporis indieamur. Id quod oc Saluator monuit dicens B Exsta in eorum eo setis eos. El. Ex Aundantia cord os loquitur. Et quomodo castum se habere cor ille gloriabitur, quem saepius lis bidinosum turpis, obseenus': sermo demonstrat 3 Quomodo se spiritu pauperem ille probabit, cuius latentem intrinsecus auaritiam Paruulae quoq; rei cupido indieat Igitur externa corporis compositio plurimum commendatur, quia non tam ad proprias animi passim nes reprimenda quam ad proximi vitam re te instituendam mirum in modum confert. Hine Sanctissinios Congregationum Instituto. res in ea summum contulisse studium: certaqiquvdam praecepta in suis regulis tradidi illa le-C gimus: nimirum, quod eorum alumni decenti habitu, demissis oculis, et recta quidem statuta ut virilis sinceritas probaretur,non tamen colli elatione, quae audaeiam redoleret, sed ea in omnibus. verbis, incessu, moribus, compositione,quae animasChristi iugo ferendo assuetas
deceret, se exhiberent. ιυod sane in Augii stini regula expressius habetur, ubi dicitur: in incessu, h abitu, nihil fiat, quod cunas quam offendat aspectum, sed quod vestram deceat
Sanctitatem. Ivi in omnibus videlicet humilitas mentix, motibus etiam corporis exprimeretur. Quae quanuis Regulatibus omnibus conueniant, nobis tamen potissimum qui soli D in eremo sedere dicimur,oc quorum munus in
diuinis contemplationibus,tachrymis,accaece ris poenirentiae operibus esse natuitur, propria omnino videmur; ad quos uti mortuos mun-Color, Apostoli praeceptum dirigitur: Mori Ltate membra vestra, qua sunt supere urram. 1 1 Vnde idem in VO Paulin per exterioremti,qui12 hominem interioris hominis vim demonsrantur. Epistola videlicet vigesima septima, ' capite decimo: Si vidisset Paulam intelligens in
aliquam comptiorem, Contractione frontis, de vultus tristitia, arguebat errantem dicens: Munditiam corpori atq; vestitus,animae esse immunditiam.&turpe Vobum atq; lasciuum, nullatiam de Oso virgineo proserendum, qui,
bus signis libidinosus animus estenditur,& per Sexteriorem hominem interioris hominis vitia demonstrantur. J Consentiam igitur uterq; in nobis omnino interior, exteriori; homo, ocquod uni inest, eo non careat alter. Talis in omnibus interior se, qualis videtur exterior, ne inspector nosterclementissimus Deus e ius conspectum ubicunq; fuerimus reuereri, de tanquam Angeli coram eo mundi incedere iubemur in nobis quidquam aduertat, quod
sui Maestatis oculos ostendat. De Vtroά homine suὸ inferiori,sia exteriori.
UT specialius ad simplicem lectorem er
diendum. quidpiam de utroq; proso mus homine, maxime cum modo unum, m do alterum frequenter in hoc ipso opere ing rere debeamus: Per exteriorem hominem,i sani earnem, seu partem sensitivam: vel, ut alij dicunt humanam rationem, vel veteremii ominem,uel terrenum Adam,vel corpus peccati accipimus.)Per interiorem vero ipsam mentem, vel rationem, aut animam, ijsdem omnibus praeditam, vita nimirum, membris, alimentis, de indumentis, quibus de exterior, intelligimus. Vtriusq; creationem in Sacro Genesis libro Moyses satis aperte declarat, Gcum interiorem ad imaginem, de similitudine Dei factum: exteriorem vero ex limo terrae formatum tradit. Idipsum de Apostolus Paulus ad Corinthios apertius indicauit diems: Factis ea primis homo Adam in i nimos uiuentem : noui πω Adam in stiritum vim
causem. Stanon prim, quod spirituale es , sed quia a Nais, deinde quod . rituale. Prim, homo de terra terrenin, sicundis homo de Ca is, Caelestis. eualis terrenim tales , cur terrem equalis Caelestis, tarei ct calestes. Igietur, Pνι po Mum in imaginem terreni, portem v ct imagianem Carlesu. Et alibi. Ius foris est homo noster corrumpitur. fediae qui mim in renouatur qδε die in diem. Haec de utroq; homine Apost i. Cor.
stolus. Nunc analogiam interioris homirus ad exteriorem explicemus. Forma hominis naturalis, est anima rationalis. Forma noui, spirituali': hominis est gratia. Illa in exteriore .liomine trium animarum, vegetantis nimiru, semimatis, de intelligentis munera praestat: ac vegetantis quidem augendo, nulliendo, semtiendo. Haee, eadem omnino in interiori vim habet: augendi nimirum per merita, nutriendi per bona opera,sentiendi per virtutos . Sentiendi vis iure corpori prebet. Primiὶm quiomsensus: vim videlicet audiendi, videndi,Odorandi, gustandi, de tangenda: Deinde vim appetendi,
170쪽
pirendi, arasceres,urnouendi, cuius etiam ρuoli' animalia per semmim quietem capiut. Haec interiori homini gratia eadem prorsus tribuit. Vim audiendi intibusfidei, lus credo
da, intelligenda , cognoscenda, perpetranda, Vim videndi oculis te intentionis, quaec5. sideranda , contenplanda, exploranda . Vimul faciendi naribus aescretionis, quae eligenda reprobanda. V m gustandi gutum idis, seu locissi mentis, vel voluntatis diuinarum rerum dulcedinum, quani qui percipit in has vo erumpici: αὐ- Ahra sirimas meu eo . T MIM, si per melori r Caeterosq; inuitas V l. sies ullam, ted videre, qu- est Do x mi . Vim tangemit manibus executionis, atq; operation quae attractanda, discernemd , teneta pro se lanesivmni boni. Conciri si ' piscit prςterea ante i mo, alm:stet tem-monio, durit in atriorum . Domini, desiderio. desint. Itastitiar, cum quidpiam contra lim rem Dei conari uni cernit; de ius ira iser, rivos. Utiit: Zesiis domusit medit me. Mouetur,cum viam mandatorum pereurrit, di de Utu hin. tirtutem progreditur. somnia meapit, dum tuemplationis quiete fitutur, de eomaior percipit; quo sublimior comemtim Deniq; virtutibi 'oparati uix tanquam omnibus membetis constat. De quibus Apostolus loquutur: FHoti mei, 'uerutrapari π ri dolue metur in sumor as. Et alibi. 3.Cor c. NIφω, Τ--- ror' las fra membra si inem in ' Alitur doctrina . vel sacramentorum cibis. quos Christus reliquit Eceles ei de qui- o. si bus de dicitur: Cilo niamsi reis in abundantia. iso. Vμ νηῶν --,q-de caela desiemsi si au
ν--ernaan l visibus praeterea, indumentisq.fidei,iri,charitatis o tegitur, quae qui non habet ligatis petii mdcinanibus mire tueint bras exteriores at longiornimis essenisi de singulis, huius interioti hominis mem-bcis . aliis iit ad eum spectantibus sigillatim MD gere vellem rhaec paucula ad simplicemive dictum est y lestarem ninnendum ne trideliaee de inter i homine naturalia audiens cincarnalem sensum incideret, adnotasse sussiciat. rs Praeterra i lingua peritia fatebat.
Demum quod indo rare potis imum nimio datur lingitatum peritia eis; quam qui nouli bet,in multos saepenunieto labi coringitere resi Illud is plata accidit quod idem Hiero nymus Epistola centestina nona litteris conmgnauit: Magni rum sinquiens 1 sumptuum est, de aris initae dissicultatis exemplaria posse habere omnia i deinde etiam quiliabuerint, Sehebraei sermonis gnari me , magi, errabunt, ignorantes qui se multis verilas discerit quod Eetiani sapientissimo cuidam nuper apud Gras eos accidit ivtintantum scripturae sensum t linquens, uniuscuiusq; interpretis sequetetur errorem iJ Haecipse. Non hoc certὰ iusi tribuendum, in quo omnium pene linguarum genera nacta sunt rex quo etiam ab ipsis nutricum sinibus ea accepi in Epitiolae author ad Cyrillum testatur dicem: Hebraeorum, Grae coriam, Persarum . & Medorum . de penὰ omnium nationum linguas, &litteras tanquasi sui illat in eis natus de educatus tauit. Veia
thm cum diuersarum linguarum peritia inter Spiritus sancti dona connumeret,ir ab eode ii Spiritu ea ipsa singulis, pro vi vult eMed intue Frinante ad Corinthio, Apostolo fritar l. r. iasi mo si teaiae. Ei discretiastiri uui .nsge- i nera lina varam, 23 interpret mo stranon nimis ex liae ipse idiomatum iis Hieronymo a fluentissime collata cognitione eiusdem spiri, tu, sancti cui lziam iam pariter gratiani nougnoscies Fuit hoe Jecton supernae dispenti- doniseonsilia, ut multu is nosceret genera linamuis . iiii ad abscidindica factae Seripturae my-iteria, de voee, de scriptis posteritati reuelanda assumebatur. Cetera inicans, quo si calde Spi- iiiii, sis muneribus ditae constante, eos etia inuicto': aduersus hostes reddat ide quod di in Apostolor si Actibos, post immissu in eos- a dehi Apostolus Sanctum spiritum saepius exe pia legimus: quoeciatioti Hiemii sint ii irtus Me stantia pomit explieati argumento quo ipsemet ad Domnione verbis hisee utitur Itaqil cet hydra sibilet,uictorii Sinon incendia tae 'in' 'tet, nunquam meum iuuante Christo silebite loquium t etiam praecisa litigua balbutiet.J Ee aduersus Rufinum. Cines laitant pro dotiitianis sui A 5c tu non vis me latrati pro Christo 3 Iri 3 iaci σιον p iniustis iamro in irandis arriperer . hos in alia tinet sine osse onetra curreret, mira de res sic scripta, ut ne iussi is Hetrei raries ibat . idem in vita subri ceno auctore edict. Tanta namq: viiii': .
linguae peritia iungebatur,ut quoscunq; libro a is A lieo 'm m ti bux seeiperet . Latii e sine offensione traiis curreret: stersisti Latinos Attia crestrem e .lege Goctetates hoc esse eriptu, quod risinniti Miseni a Veldeitate si indebic ry imi Ad cari αδ amuloram Dorus, odim Epistoli cunctis. Hibetur eiusim i Epistola Tolito prin b, in ordine quadragesima septima i De Vitando sit specto co