장음표시 사용
231쪽
: de paulo post: Conisuere Deo se sus
tine, uteresatin nouissimum ius. Esse verὁ Titulum signum quodda in alicuius rei exo dici, consequentia facile declarans, de ipsum signatum a caeteris distinguens, dicerem ex quo de librorum, Psalmorumq; praenotationes, tituli appellatur. Ad distinctionem insuper a
caeteris, quatuor Anyelis, ne cuipiam ante n Apος cerent creaturae, quam Dei serui in frontibus
signarentur,prcceptum in Apocalypsi sancti Libiae De hoc ipso titulo se fie-tictbRuf. quentius commendans Hieronymus, alta per-Cv. 8. tonat voce: Quanto magis ego Christianus,
3 de parentibus Christianis natus , & vexillum crucis in mea fronte portans a malignis lectoribus non debeo reprobari JSe veris in eiusdem tituli fidei agnitione seruum hoc loco nominat, ut ad illud Saluatoris alluderet,quo dicitur: Non inserem si per Dominum sevum. xt Apostoli:,Si hominim Macerem, Christi
semus non essem . Sed beatus, qui hunc D mini sui titulum agnoscens, in fronteq; por rans, moribus illi non contradicit: qui opprobria de detractiones complectens,aequo animo tollerat, quae Dominus, de Magister pertulit rQui deniq; tanta, quanta is pro eo sustinete aepati dignatus est, vult pariter pro eius nona ne perferre . a aragum vetant se Iudai Dominum mea. Non legimus in Evangel:o Dominum a tu. daeis magum verbo, sed sensu appellatum: uti Marti tertior Et Scribae, qui ab Hierosolymu δε- fenderant,dic nt: tauoniam Beele sub haiat, est quia in prinope Daemoniorum rimi Damonia. Et Matthaei nonor Pharisaei autem aricebant . in principe Daemoniorum Utu Damonet. Et quanuis proprie Magus a malefico distingu tur: quemadri u ex Daniele colligitur, ubi scribitur. Praecepis ergo Rex, ut conuocarentur anoti, ormam, is malefici: Quod nimitu ma-Ieficus verborum vi, de Daemonis inuocat: nes vidictum est utatur: Magus veris cir- ea res tantiim naturales, seclusa omni Daem D nis inuocatione versetur i cursusq; syderum,dc
motus coelorum eontempletur: In cuius etiatestimonium Chaldaeorum Magos, ex nouae stellae in Oriete apparitione primum Domini Saluatoris intellexisse aduentum, ad eumq; adoradum in sanctam Civitatem venisse, Matthaeus commemorat: Consuetudinc tamen,&sermonem Communem , Magos. pro ir
. Si. i. mus traditiin quo utiq; sensu Actorum Acta dicitur: mr autem quidam mine Simon, qui antefuerat in ciuitate magus. Et paulo instari uendebant galem eum, tropter quod miliρ
nominis acceptionem Magum a Iudaeis D minum Iesum suisse vocatum hoc loco Hier
ra Dductor or Apinota dictus es. Ex smeuda videlicet ad Corinthios capite sexto, ibi:
Vistaeumres se veraces, sicut qui ignoti, cT c
Diti :ρα morimus, o ecce vivimus. Cuius pariter calumniae, M Dominum Iesum accusatum testatur Lucas dicens: Coeperunt amum issum accusare disenus: Hunc inuenim ub- uertentem gentem nostram. ετ prohibentem Irabi radari Caesari,csed centemse Regem esse . 73 Tentatio me non apprehenaeat, mothum na. Inter tot,tantasq: labi ex iniquorum ho- Fminum insidias illatas iniurias, optat nunc Hieronymus, deprecaturq; hisce verbis Dominum,nc vltra nouo tentationum genere assciatur: Quo item loquendi modo Apost tum Corinthijs olim scribete viam suist e re
bis illis legimus, videlicet: Tentatio vos non avraebendat nishumana. Porro humanae illae putantur tentationes, quae ex carne sanguine ortum ducunt, cuiusmodi sunt: se nicatio , immunditia , luxuria , idolattia, . inimicitiae, contentiones, aemulationes, rix
d issesiones, haereses, insidiae, ebrietates, com mesationes, de his similes. Non humanae v ro, quae ab extra, seu a spiritualibus potestatibus in nos concitantur: cum nimirum ipse
Satanas,vel transfigurat se in angelum lucis, persuadereq; nititur, ut eum angelum Iucis prbitremur: vel aliud horum, aut simile quidpiam facit. Tune huiusmodi tentatio non
humana dicitur, quia reuera non a came dc sanguine, seu ex natura eo oris, aut materia l.
carnis, Se sanguinis educitur, sed a Principatu, de Poteltate, Rectore tenebrarum , de nequitia spirituali in nobis suscitatur . De horum genere Apostolus disserens. Non es , finopait , nota conctatio aduersia earnem Osa
guinem ,sed aduersin Principa tu, aduersu P testates , adversem monas Rectores tenebrarum harum , aduersus spiritualia nequisia in earleu bus. Sunt qui dicant , nonnullos reperiri Daemones, qui amoribus, de amatorijs canticis seruiunt, de quibus Prophetς dictum intelligunt: Spiritu fornicarunisse is t. os a.
Quosdam vero iracundias , furores, rixas , de bella excitate: Aliquos inimicitiis praees se Quosdam vero alio had alia prouocare, de de his Apostoli quoq; o ictum: Tentatio vid licet vos non appraehendat nisi humana intelligendum arbittantur. Quidquid sit, temtationum genus reperiti, quod non hum
num si, certissimum est. Ad quod,& Hi ronymus respiciens Apostob eiusdem ilictuin rur,
232쪽
ramaria mi Mnanrasendat nis7ha- orbem colla submittunt: Cui militantes lon se iis omnibus felices, qui palmis, tropheis ii onusti Tarpeiam olim rupem super excelsos
wCruci mitiis' Cum non humanae vir cutis sit Critia militantium angustias recensere omnes , pulchre cum aliquas Hieronymus ante retulisset, hulesinitu tandem earum relinques numerum, inquit. Γ Quotam partem angustiarum perpessus sum,qui cruci milito JQuid huic simile apud Apostolum dum Corinthijs scribit reperies: ubi,
casia sium,soret iapulanu sium, ter na agium feci aucte , o die in profundum maris sui. Deinde indefinitὰ subiungens, addit: In ιιι-neri sepe, perisuiu summum, periculu Dironum, per tu ex genere, peruutis ex gensibus eracutis in civitate, perieulu in soluudine, periculis in mariterisuiu in falsi atri . Uniuersa rade interrogatione c5cludes, perinde ac nuc Hieronym'. auu, ii quit infirmaIur,ct ego non infirmar uscandali iuro ego no urore Ee quidem solus Dominus, cuius praescientia arenae maris stellarumq; Coe i numerum non Praeterit, eas omnes nouit. Sub crucis vexillo stipendia meruerunt Apostoli, Martyres, n- ores. Virgines, Caesares, Reges, PrincipeS, totus deniq; mundus: M tamen ad imitati riem capitis sui tolerasse omnes probra, flagel-Ia non timuisse,irrisiones sustinuisse,itibulati num viam percurrisse constat. Aluttistitias, de desolationes perpessi sunt: alij amiserunt nomen bonum super unguenta praeciosum: Alij nequiter ab his tractati sunt,in quos beneficia contulerunt. Et quis horum omnium angustias nouit e quis earundem numerum supputauit o crucis vexillum, quorumcunq;omnium, Aquilae etiam insigniuin augustissimum: cuius gloriae splendor super omne elorum celsitudinem corruscans, totumq; mundum replens, ad inserorum usq; profunda
penetrat: sub quo ipsi Caesares, de qui portant
currus conscenderunt, evadunt: Quotum mi litantium gloria & virtus eorum multo sup rat famam,qui suo imperio Prouincias, Regna, Imperiaq: subegere e Cuius tandem excellcntissimam Maiestatem Isaias oculis mentis n. liuens: Et eru, inquit, Dominus in nomen, ct m
ignumsemuernum, quodnon a ciet. Vbi ideHieronymus haec habet: His,qui de malo commutati fuerint in bonum, erit Dominus in nomen, M in signum aeternui ut ex ipsus appellentur nomine Christiani, dc Crucis eius murantur cauteriri. De quo signo Symeon tenes Lucis. vlnis paruulum loquebatur Hre em in ruinam. Fcst reserae Donem multorum ,-m signum,cui , eontradicetur: de quodcii meli: Da v sanctus cantat in Psalm isae mecum Do ne signum in bonum, Et ipse, Min. i. qui signum est: Cum videritis signum fit ho- Luc. I a. mim, , quod non desciet, nec ullo fine muta bitur, sed de praesenti conuentione transibit uisuturum J s Infamiam fas criminu imposuerum rtilius intellige,de quo hoc ipso capite,&caPite secundo.
Sed fis per bonam, se malam famam
perueniri ad regna Caelorum. Apostoli dicto innititur, quo oc Corinthi, ad patientiam in aduersitatibus incitantur, ibi: Per gloriam, o ignobilitatem, perinfamiam, o bonam famam. Igitur sustineamus paululum & nos in hac viata tentationibus assici, ut aeterna deinceps pro temporalibus mercedem capiamus . Negligamus detrahentium conu:cia . ut Christi voce laudemur. Non timeamus in hocmum do de bono nomine, ut ab illo gloriς regno donemur. Plo ndulo tandem iniquorum hominum maledicta ducamus, ut ille post superatos agones nobis benedicat, de quo in Psalmo dicitur. Minduentio, ortu beneanus.
De alijs quibusdam ab Hieronymo editis operatas. Cap. XV.
Lenitudinem, a iras sapientia is sicientiae adeptus a dedit,ut abyssus vocem suam, I se aquae besraicaea ritu uaduer metus Dorata sunt, o ct reuelata μαι assicon a a secutis.σgenerationibus. 1 Cuncta enim volumiana veteris tectamenti prius de Graco, postea veratiora eduione de hebraico iranctutu in Las sum: I eadem, fere omnia Spiratu sancto reuelante, emas instinctu μαι edua, diligenter expositi t. t Scripsit -- m Genesim librum unum. st ab , praenotatu asDama quorum L. I o Cuncta homilias
Griffenu is Pentateuchum de Graeco sumine transalu in Latinum. It Regum vero, es Paralo. menon qua tiones, qua vocantur hebraica,duobus obris prudenter explicauit: Ia Praeter inu ιres obstar smas, qu- scribens abundantius exposuerat. ry αuarumprima eis: Cur Davideo Achuadexpugnandum Saul utironeus venubas. I . Secunda: Cur monens David praecepit Mo,ut Ioab
mi rum Musa interficerer. ι s Tertiade Semes, qui Dauia fugienti malad moramur
233쪽
satimois, o Ochaz, viaecinis Uno gignere fi i valuerunt. ι 7 Poria I iam commoratis est Abris dbeemcto To. Is Hieremia/libris viginti: 19 Ezechistim Idris quatiti risci ira o D: mesem Gris tribus: a r Et decim prophetin libris viginti. 2a Et inmHIrelinquemur a si guum, nam quos Hebraeorum,quem a com intecto aetae I eymologi's propus pultare imo praescii decore. as In quo m Ualmos tramim eae u taculentos. a. Et m Ereri iactenm minias. as In eremiam, ortu Er histim viginti octo, ast Et in Lucaantri iura no Mem de Graeco in Latinum homilias, ay Necnon Peri archo Gros couuenit . at Nouam poterea te timentum Graecae Dei redisi. 2st Ex g omissaeum compendiosa peram, quam fastidisneu sitisne ad Gu Octoribus explanavis: 3o M plerasis t postili Epistolin. sa ac Doris Hoeat sim digeruit.:ya Postrem, praeaum infiturum,siquid forum nouo Te Hento. vel meten in uando corrumpi contigerit, qua cura debeas reformari, siribens ad Lucinum iris σοι s; D murum linquiens librorum fides de Hebrais voluminUm examinanda HI, ira mirarum ara si manis normam desiderar. I Et alibi. Desii se ego eum inter Hscordantia veteris B testimenti LIma exemplariasuctuarem,claebis iram veritatem, Is demus uti, fonte σαθ rea Frecursum habui, o Insererempta, ct incorrupta,e resimonio tua ui .iss Cum idorahem Essem moniorum germina anter triticum diuisorum putatis velum num, ea re cara studuis Consignans etiam Ungulos loca ad corrumpendum promula: sδ Et brevi opusiculo exes ea ae
14 DLenitudinem tragi sapientiae, O sicientia L adeptus. Diiplicem esse sapientiam,
humanam,redulinam carnalemq; & spiritualem Paulus ad Corinthios testatur scribens ra.Cor. i. AE in sapientia earnali, stedintraria Deiram Orsensemus in mundo. Et infra. Sapsentiam autem loquImur inter perscIos: Sapientiam ve-
C ro non huius scuti, nes Principum huius saeculi,
qui defruuntur Ῥedloquimur Dra Iapientiam is mcteris. Hae ergo posteriori sapientia, qtrae circa inuisibilia, de intellectualia est, repletus Hieronymus, dedisse ut abyssus vocem libamnunc asseritur. Et quamuis nemo in praessenti vita sapiens ita reddatur. quod adhuc eius sapientia augeri nequeat, Salomone restante qui
men sapientiae, de scientiae plenitudine Hieronymus imbutus scribitur,quatenus Dei sapientiam squae sola plenitudinem virtutum claudit, & a qua quidquid virtutis humana habet infirmitas accipit j ex scripturae sacrae obsignato codice iam habuisset, possideretq; , quam etiam sapientiae plenitudinem ut Colos senses
accipere mererentur, se Dominum rogasse Colossi. Verbis hisce restatur Apostolus: Propter his ex quo aere audiuimus,non ce Mus orantes pro vobis, o deprecantes τι impleamini cognitione volantasis eius m omni sapientia intelligentia stiriirati,ambulantes a gnὸ Deo. Porro distinis sui sapientiam a scientia, quod haec naturatium, supernaturalium rerum illa sit, nemo ignorat. Caeterum si Stoicorum sapientiae quidditas accipiat ut,secundum quam eadem humanatum,divinarumq; rerum cognitio definitur, synonima hoc loco sapientiae de sciem
tiae nomina esse facile persuadebimur In quo sensu, & alibi scriptum legimus::Ο aliundo sapientia es frentia Dei, quam incompraehensibitia Funt iudicia enu, ct inues abdes viae eius. Et in Prouerbijs. Timor Domini principium Proe. t. scientia. Quod in Psalmo repetitur. Initium septentia timor Domisi. Psal. ἔα
t: a, videt et uua est, rcpictur, consequens etiam est,ut illico det vocem suam, quoniam de ea dicitur: Hunquid non sapientia ela rat, o Prou. . prudentia dat vocem suam ' In summis, excelsi verticibus, siver viam iuinae se semitis stans
iuxta portas Ciuitatis,in sis forsius quitur dicens: O viri ad vostiam , O vox mea adsitios hominum. Quae iure τι ab us vocem leuare dicitur, quoniam eiusmodi dictione aquarum
multitudo signatur, sicuti in Genesi Moyses
loquitur : Ruprasum omnes fomes abs magna. Gem 7. Aquarum porro multitudine sapientia accepitur ex Ecclesiastico . Aqua sapientia stataris seel. is. poIauit eos. Igitur merito sapientia, ut abyssus ridat vocem suam, quia vocis eius immensitas
super omneS Creaturarum voces ascendit:
Vnde Regius Propheta de Apostolorum s
pientia multo ante pronuntians i Eleuauerum Psal sa. tintina sinquit Eleuauerunt Ilumina vocem suam, Eleuauerant fluctus suos a vocibus aru rum multarum. Deniq; pro ab isto sapientiam accipi illud expresse declarat, quo dicitur. Iuleia Dei ab sus multa. El. sapientia eius Psal. ierumpum abs. Prou.s 3 Eι aquae hebraica amarisudinis advertam eius dulcoratae sunt. Aquarum nomine sacram scit plura intelligit Hieronymus in Isaiς verba: Beati
234쪽
arati, jui semisam sver omne, aquisu, i nouistentes pedem bouuct asini quae explicans: i inquiuestis Apostoli,eaeteri li doctores qui semirutis super omnes aquas scripturae facta in quibus caleat bos Sc asinus Caeterum cu seriptura sacra in vetus oc nouum testamentu, seu in vetere,& noua legem diuidatur. lexq: Eua.
seliea dulcedinis in psalmo deci myoctavo, vetus vero Mara, siue amaritudinis alibi dicatur:
Hinc est, quod haec Hieronymi studio duleed
ne comutata sit. is etenim prophetias eius,atq; figuras omnes, nec no vivificantis spiritus mysteria singula,ex speciali dono Dei explicauit. De huiusce legis, seu aquaru amaritudine in Ezechielem idem selibit: Considera lege Mohs:si intelligatur iuxta sensum carneum lud istum, quomodo amara sit. Est iens oeulum pro oculo, dente pro denter Iudae in Thamar semicationem & οῖς iunctum stamicariae: Hieremia Moysi uxorem Aethympissam, de interfectionu Aegyptij, dc mille alia,
quae si intelligamus iuxta occidente littera, Mnon iuxta spiritum vivificantem amara sunt,dclectorem suum, non tam aedificant, quam deuituunt. De eitiae de in Exodo dicituri P pueranι bibere qMd est τι amara. Vel dicatur. Veteris ideo legis amaritudinem Hieronymi vel de calamo dulcedine suisse commutatam , qudd eandem idem ipse ex marissimo idiomate, sub quo, uti sub duro eortice antea latebat, post septuaginta Interpretes,Christi iam Euangelio eorrustate erastulit, Latinitatisq; dulcedine perfudit. Huius he-hraei idiomatis amatitudinem supra idemc5- memorans scribit: Ut alphabetum discere, de tridentia anhelantiaq; verba meditarer Quid abi laboris insumperim, quid sustinuerim dissiculiatis, quoties despera uelim, quotiesq; cessauerim, de eontentione discendi rursus inceperim, testis est conscientia tam mea,qui pancus sum, quam eorum, qui mecum duxerunt vitam. Et gratias ago Domino,quὁd de amaro seminelitterarum, dulces fructus capio.
tenerationibus. Hieronymi tranq: translati ne quamplura H reorum voluminibus antea inclusa mysteria Ecclesiae Dei reuelata sunt: De quorum utiq; reuelatione in Prooemio super Isaiam idem ita meminit: Deinge hoemia adiiciendum, quod non tam Propheta. Isaias videlicetin dicendus sit, quam Euangelista: ita enim uniuersa atristi, E esiaeqi mysteria ad
liquidu prosecutus ast,ut non putes eu de futuro vaticinari, sed de praeteritishistoriam trimre. Vnde conijeio,noluisse tum teporis Septuas inta Interpretes fidei suae sacramenta perspicue Ethnicis prodere, ne sanctum canibus. de
margalitas Porcis darent; quae cum hane sua cuiusda amisimus nimirum in editionem legeritis ab illis animas
uertetis abscondita. J tam Esdram ac Neli mia: Si quis aute Septuaginta vobis opposuerit interpretes, quoru e emplaria, varietas irsa lacerata, dc inuersa demon trat: nec potest
utiq; verum asseri. quod diuersum est, mittito eum ad Euangelia, in quibus multa ponuntur, quasi de veteri Testamento,quae apud Septuaginta Interpretes non habentur, velut illud: niam vocatior. Et . Ex gura vocari di meum. El. Videbunt δετρι- compunxeruns: Multaq; alia, quae latiori operi reservamus, de querite ab eo ubi scripta sint: Cunq; proferre non potueris, vos legite de his exeplariae, quae nuperatne editta maledicoruquotidie linguis cosodiuntur.J Haec ille de o cultatis a Septuagintainterpreties,a se vero in Scripturet factet ita, latione reuelatis mystotus.s Cuncta encm votaminateteris se numi ius de Graeco. Miror admodu cur de hac priori eius exseptuaginta Interpretibus versione ascriptoribus metio nulla fiat, cu tamen ea prumitus se edidisse pluribus in locis assi rueret. In praefatione librorum Salomonis: Si cui, inquit, Septuaginta Interpretum magis editio placet,
habet eam a nobis olim emendata: neq; enim noua sic odimus, ut vetera destruamus,& ta
men cum diligentissime legerit, sciat magis nostra seripta intelligi, quae non in tertium vastrassula coacuetit: Ied statim de praelo purissimo commendata testae suum saporem seruauerunt . J Et aduersus Rufinum. Caeterum me mini, inquit, editionem Septuaginta transi torum olim de Graeco emendatam tribuisse me nostris,nec inimicu debere existimati eorsiquos in conuentu fratrum semper edisseto. Id Epist.18. quod de ad Lucinum repetit scribetur Septuaginta Interpretum editione de te habere non dubito, de ante annos plurimos diligentissimὰ emendatam studiosis tradidi. J Deniq: de eius- Epi. o dem laboris In Ptologo Paralipomenon: in tapistola ad Augustinuin, Ac alibi frequenter me- Epi. 28. minit. Ucrum opus a scriptorum memoria ideo excisum arbitror, quὁd eiusdem Hieronymi tempore, aemulorum inuidia illud. vel omnino deprauatum, vel incendio c5sumptu si ierit: in cuius rei testimonium Augustini ad eude Hieron mu sunt verba, quibus ait: Ego sane te malle Graecas potius canonicas intct-pretati scripturas,quς Septuaginta Interprςtu auctoritate perhibentur. Cui ide respondens epy Hieronymus. Grande inquit latini sermonis in ista Prouincia notariorii patimur penuria. Et idcirco praeceptis tuis parere no possumus, maxime in editione Septuaginta,quq asteriscis, verubusq: distincta est: pleraqi enim prioris laboris, originalia videlicet exemplaria, obstaude
235쪽
Ex eo, quod in praefata ad Lucinum Epistolasquc ex superius explicatis Christi anno tr
centesimo nonagesimo secundo data conuincitur in editio ante annos plurimos edita alii γmatur, haud improbabili coniectura ad credendu inducor, elaborata eande circa annum Domini trecentesimu sexagesimu septimii,cunimitu ideipse Euagri; solitudmedetineretur. si Postea vero veraciorι editione de Hebrauorrisiati in Laimum. De hac posteriori ex hebraeo, scriptores omnes meminerunt, San
torumq: Patrum schola summis eandem e tulit praeconi f. Ea autem est, quae vulgata nunc dicitur, quanq; Ecclesia Catholica D anasi Pontificis primum decreto, mox posteriorum aequς Pontificum, nec non Sacrorum Conciliorum Sanctionibus approbauit, recepit, inviolapam li perpetuo conseria auix. Cui deniq; ab ipsis Hebraeis, sanctis Apostolis, tauangelistis, & iplamet Christo saepius testim nium redditi est. Unde Minter multa Iut BPhliorum intio scribitur in magnaq; beneficia, quae per Sacram Tridentinam Synodum Deus Ecclesiae Catholicae contulit, id inprimis
numeratur, quod inter tot Latinas editiones diuinatum scripturarum,hanc solam veterςm,
ac vulgatam , quae longo tot Rculorum vis in EGIesia probata suerat, grauissimo decretoxoborauit, Et unde nam victorius addit in Mpud nos ex Hieronymi iludijs maior, quam
ex hebraiςae linguae cognitione utilitas ςm nauit ' Vnde emolumentum maius proeuxit tDius enim pantum interpretatio ab Ecclesia i diu recepta in usu nunc est: eius versio legitur, citatur. Septuaginta enim, exceptis psal inis, qui ipsi etiam.sicut a Hieronymo emendatis x leguntur, nullum amplius apud Latinos locum tenςnt. Hanc eandcmeditionem
Fulgatam, Hieronymi quidem vorsonem di, cit Bellarminus in suis controuersiis de Verbo Dei , sed illam in multis additam ostendc nititur; verum Leo a Casilo in suo Apologeneo pro hac ipsa Hieronymi versone s qua vi inqint ipse tot saeculis omni fidei bono, de ob
irectantium Iudaeorum malo, α haereticacium petnicie usa est in tot Conciliis 2cclesia incor rectionemm non indigere, quin potius illiba Lam, ut hactenus, perpetuo tertiandam esse cuuincit. Non immeritis autem ver riori edui ne de Haebrateo Hieronymum illam transtu,
lisse hoc loco assit matur; Quandoquidem Seppuaginta interpretum editionem ad sua us itempora imperfectam fuisse, quod inter extera Trinitatis mysterium non proderet,idem Himronymus in Prolatione super Pentateuchum sequentibus testatur. Deniq: de Septuagimia d. sex sὶ ubi cunei se atum aliquid scriptarra testatur de Patre, ερ Filio, dc Spiritu sancto,
aut aliter interpretati sunt, aut omnino tacuerunt.J Caeterum hanc ex Hebraeo ex ijsella operibus, quae idem ante Christi annum trecentesimum nonagesmum secundum elab rauit, hoc argumento est, quod ipsammet in Catalogo scriptorum suorum, ad decimum quartum usq; Tlaeodosii Principis annum di totum reserat. Coeptam vero eande Clitisti anno trecentesimo octogesimo octavo, quo Hebraeorum eruditissimis viris, Bathanina n, mirum de Lyddaeo utebatur suilla, atq; post duos proxime sequentes annos absolutam, ratio temporum persuadet,qua & ex propriis eius hauritur Epistolis,de quibus fgillatim in Animaduersionibus,ac praecipue Animadue sone centesima quarta.
Ametsi autem ex hactenus allatis de Hieronymiana ex Hebraeo veteris testameti translatione costiterit, paulo tamen adhuci diligentius res ipsa explicanda videtur, cum
Iacobus de Valetia in prologo Psalterii, Traptatu sexto eandem in dubitationem adducat. Hieronymus igitur de Septuaginta Interpretueditione in libro de Optimo genere interprorandi mentionem ingerens, non ad verbum , sed ad sensum eandem se elaborasse indicans
haec habet sEgo non solum sateor, sed libera
voce profiteor, me in interpretatione Graec rum,absq; scripturis sanctis, ubi de verborum
Oid , de mystcrium est, non verbum c verbo,
sed sensum exprimere de sensu. J Ex ,is,atq; alijs idem Iacobus, ipsam Hieronymi exH brs' translationem non ad umbum, sed vix ad sensum editam suspicatus, propriam sentcntiam hisce explicauit. Ideo Paula, de Euia
tochium videntes tantam confusionem inter Ecclesias Latina. , togarunt B. Hieronymum Hebraicari &Gricarum,de Latinar u litterarii vitu peritissimum, ut ad vitandam talem conis fusionem vetus Testamentum' immediate ex Hebram inter Garetur, de verteret in Latinu. Et sic rogatu carum transtulit Pentat heucum,
d Iosue, de librum Iudicum, oc libros Regum. Sed rogatu Chromatij trastulit libros Paralipomenon, prout patet in Prologo bybliae, in quartaductione B. Hieronymus tenuit istum m dum, quia noluit sequi litteram i per ludςos punctuatam, sed voluit videre Translationem
ipsorum Sep agita, de Otig is, M omnium aliorum, M sic elegit significationes, de sensus, proux sibi ipsius,& rationabilius visum fuit. Et
236쪽
aos A In quibusda non Uanstulit verbu ex verbo,sed D. ιo3. senium ex sensu, sicut saepius secerunt Septu sinta, ut ipse dicit in Epistola ad Pamma tu, de optimo genere interpretandi. Vnde Hieronymus non intendebat in tali interpretatio. ne repraehendere Septuaginta, sed vitia scripto rum & desectus, eo quod vitio scriptorum, de imperitia, negligentia illa translatio in multis locis erat vitiata quaedam etiam erat omissa, quae allegantur in scriptura noui testamenti, ut ipsemet inquit. J Haec ipse, qui duplicem ab Hieronymo totius Scripturae sacrae translationem elucubratam haud aduertensi unam quidem iuxta Septuaginta; &. Graecam n originem: alteram iuxta Hebraicam veritate,
de quibus satis paulo superius) pronunciata
ab eodem Hieronimo de priori,atq; ex Gratara translatione, de posteriori ex Hebraeo dicta, perperam arbitratus cst. Et quidem tantum cibis in huius posterioris elucubratione texistum Hebraicum Hieronymum omisisse, atq; Septuaginta Interpretum, Origenis item, atq; omnium aliorum sibi proposuisse exemplaria. quod saepissime ad eiusdem veteris testamenti germanam, veramq; intelligent am habenda ex uno tantum Hebraera sonte eandem hauriendam is moneat,& in ipso opere cudendo ad ynguem obseruet. Extant rei huius propriaio eiusdem testimonia quanplurima i Verum duo tantum hic attulisse sat sit. In Epistolavigesima octava ad Lucinum ita scribit. I Vt veterum librorum fides de Hebraeis vo.
Iuminibus examinanda est, ita nouorum Grinci sermonis normam desiderat. J Item in Epistola centesima trigesima quinta ad Suniam,
de Fretelam. Sicut autem in nouo testamen
to, si quando apud Licinos quςstio exoritur.
α est inter exemplaria varietas recurrimus ad
fontem Graeci sermonis,quo nouum l criptum est instrumentum: ita in veteri testamento, si quando inter Graecos, Latino'; diuersitas est ad Hebraicam recurrimus veritatem, ut quid - quid de sonte proficiscitur, hoc quaeramus in rivulis. JHucusq; Hieronymus. Porro desim gulorum veteris testamenti lituorum versione
idem ipse disserens, atq; de libro praesertim Hester in pretiatione centesima decima secuda scribit s Librum Hestet varijs translatoribus
constat esse vitiatum, quem ego de archiuiis Hebraeorum releuans,verbum e verbo expresesus transtuli: quem librum editio vulgata laciniosis hinc idem verborum finibus trahit, addens ca,quet ex temeore dici poterant, α audiari r sieut solitum est scholaribus clisciplinis sumpto ui emate excogitare, quibus verbis uti
potuit, qui iniuriam passus est,uel qui fecit.JItem de libro Iob in praefatione centesima d
cima tertia. s Haec autem translatio nullum de Lueteribus sequitur Interpretem, sed ex ipso Hebraico, Arabicoqi sermone, α interdum Syro nunc verba, nunc sensus,nunc simul utrum
resonabit. J De Psalterio veros Certe, inquae
confidenter dicam,& multos huius operis tetites citabo, me nihil dumtaxat sci cm .de veritate Hebraica mutasse. J Verum totum ipsum mei vetus Testamentu siniti methodo, atq: ad unguem ex Hebr in Latinum redd, tum constat ex praefatione eiusdem centesma quarta, tum ijdem Hebraei super Pentat heucutestes adhibentur, hisce videlicet sicubi in trastatione tibi videor errare, interroga Hebraeos rdiuersarum urbium magistros consule. Quod Filii habent de Christo, tui codices non habet.JE in praesitione centesmasexta super libros Regum . t Certe si incredulus es,lege Graecos
codiees, de Latinos,& conser cum his opus iis, quae nuper emendauimus, Ac ubicunq; inter sediscrepare videris, interroga quemlibet Hebraeorum, cui magis accommodare debeas fidem: & s nostra firmauerit, puto quod eum non existimes coniectorem , ut in eodem loco mecum smiliter diuinauerit. J in praefatio ne quoq; centesima octaua super Paralip menon. I Si quis in hae interpretatione voluerit aliquid reprchendere i interroget Hebretos, suam conscientia recolat, videat Gordinem, textumq; sermonis, & tunc nostro labori, si potuerit, detrahat. J Item in praefatione centesma nona super Esdram .
de Nehelitiam Γ Edidi aliquid,quod non habetur in Graeco, aut aliter habetur , quam a me versum est. Quid interpretem laniant Interrogent Hebrarus, oc ipsis auctoribus, transi tioni meae, vel arrogent, vcl derogent fidem.JQuod si nee hisce testimonijs rem ipsam lucidata Iacobus approbat, Apostoloru quoq; ,ω ipsius Domini Saluatoris Hieronymu testiminnia proserente in pretiatione cetesima septima
audiat s Scripsis inquit ille, nuper libium de
optimo genere interpretandi,ostendens illa de Euangelio: Ex Aegypto vocavi filium meum, Ee: Quoniam Nazarenus vocabicur, EtrVidebunt in quem compunxerunt. Et illud Apostoli: Quae oculus non vidit, nec auris audiuit, nec in cor hominis ascendesunt,quae prae ι'Cor. 1.
parauit Deus diligentibus sed caeteraq: his similia in Hebromm libris inueniti. Certe Apostoli Euangelistae Septuaginta Intemptetes nouerant,6 Vnde eis haec, quae inseptuaginta Interpretibus non habentur Christus Dominus noster utriusq; testamenticon
ditor in Evangelio secundum Ioannem, Qui credit,inquit,in nae,sicut dicit scriptura, film, de ventre eius fluent aquae uiuae. Vtiq; seri P
237쪽
L seriptum, quod saluator scriptum esse testatur. Vbi scriptum est ' Septuaginta non habent: Apocrypha nescit Ecclesia. Ad Hebraeos igitur reuertendum est, unde oc Dominus loquitur, & discipuli exempla praesumunt. J Haec ipse de eiusmodi rςltimonijs, quae in propria
ex ipsemet Hebraeo sonte hausta translatione continentur. Deniq; hanc eandem transationem Leo, qui supra, in Prologomenas super Isaiam apposite pervestigans: Utraq; affirmat,
translationeni, tam Septuaginta videt icet,qua Hieronymi cum Hebraica veritate consentire,
At in hoc tantum differre, quὁd vulgata Hi tonymi ad verbum reddat eandem: Septu p ginta vero ad sensum tantum: ex quo & interis dum eosdem putatos dicit ab Hebrxea discordes veritate. Sed dc de eiusdῆ nunc Hieronymi vetitate, atq; praestantia paucula subdam'. Nym me mi ex Hebrao anlatio verrior sit est praestantior '
CONTROvERSI A XX. HIς quoqi Iacobi eiusdem de Valentia
ia praeallegato loeo, alter error eluitur.
proxime quippe de Hieronymi, atq; Septuaginta Interpretum Translationibus agens, Hiezonymi negat alijs esse praelatam: Quin potius ad Septuaginta partes propendens, eosdem prophetas habendos, atq; Spii itu sancto pi nos ex Ecclesiae determinatione testatur ; Cinius de verba sunt Ideo Papa Damasus, id etia. ruuersalis Ecclesia Romana bene acceptauit
tramlationem Hieronymi, tanquam veram, de Catholicam: sed noluit Ecclesia, ut tradu rio Hieronymi,nee aliqua alia praeser tur,nec anteponeretur interpretationi ipsorum Septuaginta : immo voluit ut habeantur tanquam
D prophetae in omnibus, quae interpretati sunt, de in his quae addiderunt, eo quod Spiritu sancto pleni sunt 3 Hete ipse. Caeterum,quod aliter res ipsa se se his eat, grauissimorum auctorum testimoniiςcomprobemus: Augustinui inprimis libro decimo octauo de Ciuitate Dei auditione accipiamus. Non defuit nostiis temporibus Hieronymus Presbyter,homo dictissimus,& trium linguarum periti stimus, qui non ex Graeco, sed ex Hebraeo in Latinum di-
minas litteras eonuertit: cuius tantum litterarum laborem etiam Hebraei fatentur esse veracem, J Idem libro quarto de doctrina trustiana profitetur. Aligustini sententiam in priabans Gregorius libro undecimo Morali
haec habet s Nova Hlaron mi translatio ex E, Hebraeo nobis eloquio cuncta verius transsundit: propterea credendum est, quidquid in ea dicitur:& oportet, ut verba illius nostra expositio subtilius timetur. J Isidorus Hispalensis Episcopus, libro sexto ethymologiarum, Capito quinto haec addit.s Hieronymus, trium linguarum peritissimus, ex Hebraeo in Latinum et quium diuinas scripturas conuertit, eloquenteri; transfudit,cuius interpretati o caeteris am fertur. nam est ver tu tenacior de perspicuitate sententiae clarior,atq:, utpote Christiana
verior J Melchior Canus, libro secundo Lo rum Theologi tu capite decimo tertio. In translatione tinquit) Saerae scripturae nostra Ffaecula sunt feliciora, quam antiqua; nam olὶm tot pene vulgabantur ex eplaria, quot codices. At veto nune, Sancti spiritus sine dubio pec tiari prouidentia, Damasi solicitudine, uter nymi summis laboribus, Ecclesia Sancta concordem scripturarum unitate accepit omnis sublata de medio varietas estimica Latina editione,omnium consensione recepta. Quapropter, qui ad Graeca exemplaria nos reuocant, eandem varietatem inferre volunt, qua olim Hieronymus in libris nostris asseruitiimmo e dem falstatem, aqua ille codices nostros e
purgauit J ω quae sequutur. venerabilis Beda
in libro, qui de ratione temporum Inscribitur. Gauctor est,Septuaginta translationem,uel patu solicite primo edita, vel post corruptam fuisse.'per Beatu vero Hieronymu ex puro Hebraicae veritatis sonte opsis etiam Iudaeis testibus nos potari testatur. Glossa,capite ut veteru,distin .ctione nona, Hieronymo in histori s Se transi tionibus, Augustino in disputationibus; Gregotio in moralibus crededu tradit. Platina in vita Damasi: Damasus,inquit, primus scriptis Beati Hieron mi, 3cti astationi Biblioru auctoritatis
pondus addidit.Ioannesiniedo libro secundo de icti pluris & dogmatib' Ecclesiasticis,ubi derranslatione Sacrς scripturettractat Alfirmam'
inquit qudd de si Ecclesia sub Apostolatu to flporibus haberet Sepniaginta Interpretu edutionc laqua authentica.diuinoqi spiritu edira,
qua, de Christus, suiq: Apostoli usi sunt ad dotiionstrada fidei primordia:iusta tame ratione Hieronymus post illotu, ae alioru interpretum editione, tot si vetus testamentu immediate ex Hebraeo in Latinii transtulit,suam editione Ecelesae legenda suasit, ac tradidit. JCaeterii, m huius nos causas alibi in medium attulerimus, Id easdem lectorem nunc mittimus. Deniq; Sacrosanctae Tridentinae s edi in eiusdem Iacobi sugillationem decretii proferamus. Insu oper, ait, eadem Sacros ancta Synodus considerans non parum utilitatis aecedero posse
238쪽
In Vitam S. T. I rost'. cap. XV. bos
Α Ecelesiae Dei,si ex omnibus Latini seditionibias agens: Quaestionum, inquit, hebraicarum in quae circunseruntur, saerorum librorum, quς- Genesini: brum unum csct ipsi videlicet. Eenam pro authentica habenda st, annotescat: super Isaiam: De Segor, ait, in libris Quaesistatuit,&declarat, ut hFipsa vetus devulgata tionum hebraicarumdiximus. Et infra. De editio, quet longo tot seculata via in ipsa EO Sabbato in hebraicarum Quaestionum libro .clesia probata est, in publi flectionibus, dis- quem in Genesim seripsimus, plenius dictum putationibus, praedicationibus, & expcuitim est. Verum,an liber hic, ille sit, de quo in t Ribus proauthentiea habeatur; dc ut nemo illa xtu nunc seribitur diligens Lector attendat. Teijeere, quouis praetextu audeat, vel praesu- Dum Paula,eiu , filia Eustochium, Bethlehemat. I Huc qi sacri Concilii de Hieron mi morarentur , ns. ipsisse tunc illum in Epirutranslatione decretu, quod habetur Sessione totam ad Ephesios Continentarios, Praefati quarta,ricanonicis seripturis: Ad cuius ae nes ipsae primi&secundia perindeclarant: Atque robur, cum omnishumana ratio superua- cum illis in Genesim certam expositionem canea censeatur, hic quoq; caelotis argumen- hisce polliceatur videlicet. Non neceta est,
B tis,atq; auctoritatibus omninὁ supersedemus . totu nunc loci illius s Iacob luctam intelligens 'd deinde idem Iacobus additi voluisse excutere Sacramentum, cum in suo loci si via Ecclesiam, septuaginta Interpretes in omni- xero plenius discerendum sit. J Hinc Hob bus quae interpretati sunt, habendos esse tam bili coniectura assequor, eunde tot postmoduquam Prophetas, M Spiritusancto plenos,m, annis vita fia nctu,promissum opus absoluisse .
hi hamus de hac Ecclesiae determinatione Nec est,quὁd quispia ex citato ad Ephesos taminime constat: quod si constiterit, illi per- co,Hebraicarum quaestionum opus intelligat, petuo,&quibuscunq; ab is eiusdecretis, me, quandoquidem nec verbum quidem in eo de meaq; omnia dicta, dc scripta subiecta profi- Iacob cum Angelo lucta. Caeterum eiusmodi reor. Tu interim, Lector, hane vide ab Hi Quaestionum hebraicatu opus admirans Vimronymo reiectam opinionem capite quarto. torius exesamat. Utinam in omnis scripturae sacrae libros scut proposierat similes eius ex- COMMENTARIVS. taret labores,sic enim colinterpretum pomlantia retunderetur, dc mutationu apud Id
G Eadem Ffrὸ omnia spiris sancto reuelais blaeos in smilibus interdum, cum litteris,u, cuia inum sium iam, L encer evom . tum punctis factarum sex quo interpretationuueronymi phrasis: Otatibus vobis,de ipso no- varietas nune critur 9 vestigium 'aliquod in his sancto spiritu sugerrente,quo prasiant, caeteris libris testato appareret. J istas Isis explanare conabimur pra ad in ta Quaestiones hasce multo ante versionem ex pistola ad Philem. Igitur tu ex heca': plica hebrgo exarata propriae praefationis verba d tis, tu ex infra explicandis, in quos prauertim clarant, quibus dieirur. Sed de Euangelistae. seripturae saeret libros cometarios Hieronymus de Dominus quoq; noster, atq; saluator, nec ediderit c5stat. C etiam eu in tanta myste- non de Paulus Apostolus multa quasi de vel riorum proflanditate,diuino filisse excitatum ri testament o proferunt, quς in nostria codici Spiritu, alienis non est opus id comprobare sno habetur, superquib in suis locis pleni sententijs, cum Sanctae inprimis Ecclesiae. quet disseremus. Haec ibi: Elucubratas verὁ eas po- eiusdem Sancti piritus illustratione perpetuo tissimum tunc omnis ratio suadet,cum Barba dirigitur, unicu testimoniu, de ad Deu oratio, mna ad obscuriora Sctipturae sacrae mysterias singulis annis, in seius die sesto recitata iussi- praeceptore utebatur. Atinus is Christa trecet elati De eiusdem instinctu in Praefatione sex- simus octogesimus octaus supra numeratusti libri in Ezechielem idem loquitur: Sextum est. Cur veto in reliquos Scripturae sacrς livolumen explanationum in Ezechielem meo bros quaestiones idgemis Dio haud prosecutus ore. suo sensia Dominus explicet e ciusdemq; sit, rationem reddit ipsemet in praefatione tr Spiritus gratia, quo Prophetis reuelata sunt, ginta nouem homiliarum Origenis in Lucam
M. ii L qv-se Graeco in Latinam sermonein conues '' revelentur: ut possimus dicere: Os meum .FG tit, dicens: Sed quantum apud me,& auctori-- er attraxistirisum.J eas vestra. Sc voluntas valet co Paula scilicetr Scripsis enim in Genesim Idram unam i de Eustochium:) praetermisi paululum Hebra . Quis iste libet sit non satis intelligo. Edidisse canam Quaestionum libros. .ut ad arbutimii Hieronymum in Genesim librum unum, quς 'vestrum lucratici operis Homilias videlicettionum seu Traditionum hebratiarum nomi- eiusmodi in Lucam intelligens qualiacum: ne inscriptum, omnibus compertissimum esti sunt, G mea sedaIliena dictarem. JHaec ibi,ex
de quo M ipse in eata go scriptorum suorum quibus post Qucstiones hebraicas in Ge ς o, si eo bomi.
239쪽
a homiliarum et ismodi versionem elaboratam
manifesto colligimus. Numeratur earundem . annus Christi trecclesimus octogesimus non'.
y Asis; promtis adDamas m quasi an Aui. Iis videlicet,de quo bus supra, capite quinto,de sexto . Quas pariter ipsemet in calce Iibri do scriptotibus Ecclesiasticis commemorat: De tribus, inquiens Quaestionibus legis veterieti seripsi. in quibusdam exemplaribus f suta notatis ad Damasum quaestion. s J legitur a sed errores, quandoquidem, non ex Genesis, sed ex Regum libris paulo infra subnotata:
1 o CADUX Lmilias Orimis in Pentrab u-n eo de Graeco scimine ιransutit in Latinum. Pro Graeco flumine, graecam accipe locuti nem : in quo sensu, ω de Oratore seribituteie. r. flumen orationis, dc varietas. JEt paulis timi flumen grauissimorum, de optimorum verborum.JIn alijs quibusdam manustriptis
exemplaribus f lamine J scribitur, quod idem
significat a faris vetis deductum. Porris,quod nulli bi de insigni hoa opere ab eodem Hiet ' nymo translato, apud scriptores repererim factam mentionem, id in cansa est, ut quid de eo certi proferam, non habeam. In dictos quinqi Moysi libros Pentateuchum unico nomine nuncupatum ipsum Origenem librid,
- seu homilias edidisse,dubitare haud qui iam
H debet, cum praesertim nunc inter eiusdem opera, ac in primo quidem Tomo citcuni xantur in Genesim homiliae decem de septemtIn Exodum tredecim: in Leuiticum sexdecim: In Numeros vigintiquino. Caetersim an Hi ronymus illas omnes e graeco in latinii verterit ex eo probabila ducitur argumetu, subd Gelas' in suo decreto, i genis opera omnia cu eorsi proprio auctore da aut ijstamu exceptis, quae Hieronymi iudicio no inproba bacili: at eum origenis bibliothecae Hieronymus, αRufinus, teste Gennadio de vitis illustribus, translatores fuerint: Rufinusq; ut pote Origenista auctorem cum: eius erroribus, Hierony. Π mus verb eundem omnino castigatum verte-D rit, hine euidenter concluditur, eiusdem Oti. genis opera,quae nunc per Ecclesiam cireonis. Ontur Hieronymi,d non alterius esse labores. Dubitati tantummodo potest, de homilijs in Leuiticum,quς passim crroribus esus scatent, ut optimc etiam obseruauit Bellarminus. Ve- tum potest ino. a Hieronymo primum east, natas, atq; Catholicas sarta trastatas, deinceps vero ab Origenistis. id auctoris exemplaria testituta, seu Verius deprauata. Vertisse printerea Hierony mum ex eodem Origene ultra
septuaginta libros, hoc ipso capite paula infra ostendemus:At praeiacos in P Ibat 'horum numero minime comproendi simul g
nes, qua voeantur hebraica Gaas Lbris prurimur explicauis. Post quinquennium saltem ab elucubratis aliti in Genesim : siquidem non potuisse eas anto absoluere, ratio intermedis temporis,quo ad alia prouocatus est opera satis probat. Sed neqι de iisdem in Catalogo scriptoru agitur. Extant eiusmodi questionea Tomo tertio operum eiusdem.
De dio longus in Gros Rerum ars Paraliptamenon an Hieron misini r
Dubitini de harum auctore Recentiores:
Vnde xv torius in earum recognitione haec habet r In primum, de secundunt Regum librum, & tertis partem , at et tiones seu Traditiones hebraicae nunc tractantur, simili ut in Genesi factum est modo, non ita
tamen accurater quippo, cum Septuaginta, aliorumq: Gr orum interpretum, Aquilae, Symmachi , Theodotionis nequaquam recensea ut translationes Quae una causa
fuit, ut Hieronymi hoc opus non esse , sed ex eius Commentariis, seu verius. aesti Unibus, quae non extent, quas ipse in hos ii bros, sicuti in cperos quoq: Setipturae sacrae taediturum initio praefatus est, ab alio consarcinarum, creditum a quibusdam no temere stat Idem,& Bellarminus in libro de scriptoribus Ecclesiasticis, in propria ad Hieronymi opera censura hisce teitatur. In Tomo tertio nihile de quo dubitetur, exceptis quςstionibus ita libros Regum,& in libros Paralipomenon . et Sanctus enim Hieron mus in libro descript tibus Ecclesiasticis extremo, testatur se scrip. sisse Traditiones, siue Q stiones hebraicasin Genesim, lora hebraica, & nomina hebraicar& de traditionibus,sue quςstionibus hebraicis uin libros Regum, & in libros Paralipomenonnihil dicit. Praetera in Quaestionibus hebraueis in Genesim adscribit idem. Hieronymus passὶm verba hebraica, in Quaestionibus auto in libros Regum, & Paralipomenon, nonnisi semel aut iterum id facie. Denni grauior vi - .detur scriptio illa in Genesim, quam ista in lubio Regu de Paralipommoni Sed cuius nusit hocopus non magni refert. J Hic Bellarininus. vctum cum praefatus victorius, Hieri, nymum in eosdem Paralipomenon atq; Regalibros edidisse,sicut& in Genesim Quaestio shebraicassentiar,&modo citatu opus omnia nodoctrinam Hieronymi esse, a quopiam alio
240쪽
A exerissetims consareitratum teneat,superu cano iureoptimo haec de operis auctore videri potest dubitatio, cum in Hieron'mi potissimum doctii consessione consensus sit. Αὐφ ditur praeterea: haud quaquam simile vero esse, Hieronymum cuius inprimis consilium fuit scripturae tanta sub obseuriora sacramenta prodereὶ eiusmodi Iibrorum, Regum vid
Iicet atq; Paralipomenon,omnem penitus explanatione praetermisisse, cum ἱbsq; eorum cognitione eiusdem scripturae faciae cognitio h heri non possit . Quod δc ipsetnet Paulino G firmati Paralipomenon, inquiens, liber,idest.
Instrumenti veteris epitome, tantus ac talis,
B ve ab i illo, si quis scientiam scripturariam sebi voluerit atrogare, seipsam irrideati Persngula quippe nomina, iuncturasq; vel ru, Mpr termisset in Regu libris tanguntur historiae, de innumerabiles explicatur Euggelii in stiones. J Hete ipse. Tertio nulli ex antiquis Patrihus magis aptari videtur opus, qua Hieronymo:quonia eius auctore,Latina calluisse et queae hes,raicam linguam,in priori prisertim Paralipomenon libri explanatione scuius singula ferme vetba, ex Hebr transseruntur compertissimum est. Et quidem ex veteribus LM tinis Patribus,neminem priter Hieronymum, atq; etiam Clementem diuersarum linguarum C habuisse petitiam iam supra monuimus. Ad Bellaimini in contrarium allata argumenta respondetur, post libri de Scriptoribus Ecclesiasticis lucubrationem, Hieronymum multis annorum curriculis s suo temporis interuallo
quanplura edidit alia volumina, quorum memoria in eiusmodi libio non habetur 3 superu, diisse. Sed dei a paulo superius ratio explicata esticus non statim postquςstiones hebraicas ὀii Genesim, in libros que Regum atq; Par Epomenon eptum opus stequentariti quia eo nimirum tempore ad aliud opusPaulet atqi Eustochii precibus impulsus suit. Quod deindepasilai in hoc opem no admisceantur,sicut D in Genes hebraicaudiba, sertassi id Hieron mo importunum visum sui. Accedit, quod non tanta, hebraicorum in libris Regum c pia est, quanta in Genesi, eadem tamen expo-stioni aliquando admiscee , pinertim horo primo oegum, capite primo. Et Septuaginta interpretu, necnon Hebraeotu lectione Asi rit ea te secundo: Libro item secundo. eadehebraica nomina citat, de explicat eapite s Assido,duodecimo,Sedecimoseptimor quod .mul prosequitur libo tertio, capite secundo. et sedito. Primus Paralipomenon totus serὰ hebraicus est, secundus vero mixtus: Deniq; in toto, siue Regum, siue Paralipomenon
rere, sternis sere petiodis lectio, Mhebraica, qua nuis latinis dictonibu , ut ipsi Elegenti liquet) construitur. Qi 2 simill om. nia Hieronymi opus esse haud improbabilitet multis persuadere possunt. Cettudin vi mea breuiter sententiam exponatu: Traditiones in libros Regum, Hieronymi in omnibus Misi atq; phrasim non esse, sed potius g manam doctrinam, alibi abi omet traditam , de eo Plicatam cum pro acto Uctorio assit . Porro quod ad sequentes in libros Paralipomenon traditiones attinet, illis subscribo, qui easdem Hieronymi genuinum opus pro comperto habent.' Intra quos Cornelius Schultingius, in propria de eiusdem scriptis censura. Idem Victorius, Zc alii numerantur.
Ix Prater tres ab riss αι, PMUriberabodamius repseras. Corruptus enormitet hic textus est, vetum de eius restitutione pau- .irio inserius. Tres igitur quaestiones, latius ab Hieronymo explicatae, quae dc sigillatim mox subduntur ex praeallegatis Regum libris acceptae suerunt. r I rimi rumprima ea: Cur David cum Achis ad ex ι Danaeiam Saul vltromus veni. bo' ET primo Regum capite viges mono . r. Secundar Cur moriens Dau praerepit 'ut Ioab magiarraim militiae inteferet ' Ex tertio item Regum libro, capite secundo. 3 s Tertia de Semei , qui Dauid fugienti ma- et Iedictionis miurias irruauit. Ex secundo Rogum capite decimo sexto. Caeterium,quoniam
de hisce quaest rubiis, neq: Victorius, rimi alius quispiam,qui eiusdem Hieronymi vitam
conscripsit aliquando meminite quin insuper, nec inter Hieron mi opera connumerantur; lapius quomodo ab auctore de eisdem hoelo mentione fieri contigerit gitatione cl15l xus sum. Deniq; ex Isiodori laeso,de inst . tutione diuinarum lectionum,capite secundorem ipsam accipiens, eundem Hieronymum
Epistolam quandam ad Antium, iri qua obscurissimas elucidauit quaestiones, intellexi. Nec cuiquam dubium esse debet , inde his nunc memoratis quaestionibus Cassiodorus in ligendus sit, cum communi omnium sententiae obscurissimae habeantur. Huius iter ad Antium Epistolς. Deobscuritariis smptim , subChiirae quaestionibus iacturam commemotat Bars sti--ε nitas Annalium Eeelesiasticonini Tomo qui to. Corrigendus ergo maniuessi etroris, restia ruendusq; hoc loco textus est, ita ut pro Au dantiis, Antio legaret: ia enim quis iste Antius esset ex Cassiodoro , de Bamnio indicatu est. 16' ciam propositam de ei em' i