장음표시 사용
241쪽
aο1 Commentariorum D. Tij A Dison, ct Ocba: undecimo anno gignere fi accipere isto volumIne continetur. J Deniqi E
vati erunt. Hanc quartam tu Litiunculam & latissimi operis explanationis tempus, ex
Tomo tertio operum eius, Epistola centesima apso pretilationis in illud exordio habetur, dum trigesima secunda discussam obseruabis, quae, post S.Pauis .e vita distinisum,quiChristi Domivi praedicitur ex Regum pariter libro tertio ni anno quadringentesimo quarto secundum divinitur: Insa baturq; Epistola vitali. aliquos, iuxta vero aliorum sententiam,qua-Eiusdem conscriptionis tempus inde accipi dringentesimo sexto adscribitur, accidisse hue posse videtur, quod sui initio Damasum sum. in modum explicatur: Expletis longo uix temmum Pontificem superstitς adhuc praeseserat: pore in duodecim prophetas viginti explan euius M ad se reansmissae Epistolae Hieronym' xionum libris, de in Danielem Commentatijs. meminit. Verum sciendum, alterum eum esse cogis me vir o Christi Eustochium transire Damasium a Romano, de quo & plenius in A- ad Isaiam, d quod Sanctet Matri tuae Paulae,nimaduersionibus. Numerabitur illic Epistolae dum viveret pollicitus sum tibi, reddere. lannus quadringentesimus decimus a Christo. Numerauim' nos alibi huiusmet operis topus, car Porro Isaiam comment/- es iam δε- annum Christi quadringentesimum nonum. remo octo. Extant hi omnes Tomo quarto, ιδ Hieremiam Gruvigmm. Ita de sanctus& eiusdem Isaiet prophetias omnes dilucidant. Antoninus ex vinceritio in Hiraemiam vigi In eis vero cudendis ingenis propri3 velas Him ti Hieronymi libros enumerat, ex quibus cumronymus tollens, signati eius iam voluminis nostris temporibus sex tantum sexceptis tria uis. ως quo idem Isaias loquitur; Et eris visis νι bus in Lamentationes circunserantur: ultraqιμ omnium, sium verba tisras an, quem tam trigesimum tecundum caput eiusdem proph in int si titiueras, vicens: lege tet isdem non extendatur, ex eisdem undecim,
res Mesu: Non possian ; signatus es enim: M vel secundum alios, quatuordecim libros p itur Mernesienti lineras, diceturr υ; lege, rho facile intelligimus. Tanti sane operis O ressoribis P scio lineras in inter latinos damnum, ex ipso etiam Hieronymo aperto primus signacula soluit mysticiq; Dauidis es colligimus, dum in Dechielis Commentarijsue, eiusdem aperuit. Consentit his populo Caedat praenuntiatam vastitatem quece ipsemet in Osee comentarus scribens; In ejusdem Hieremiet capite quadragesimo nono C Isaia signatum librum legimus, quem Scribae, pontinetur se late disseruisse hisce testatur: in . legis litteras noste Arabia autem, & Ptincipes Cedar, quae hodie . non possunt legere, quia signatus est. nullusq; Saracenorii Regio est,sicut in Hieremis sermo inueniri potuit, nisi leo de tribu Iuda, quem ne,qui aduersum Cedar scribitur,plenissime desgnauit Deus Pater, qui eius possiet reseram monstratum est. J Accedit dc aliud eiusdemi mysteria. Et revera neminuante eum Latin stimonium i quod in Epistola dedicatoria, quartum vastissimum opus, nec aggressum luisse, Eusebio discipulo inscribitur, absilutam se in neq; ad illud respexisse,perspicuum est. Quod prophetam eidem mittere opus affirmaς. Hi de si Graecorum aliqui, in eiusdem ni steriis post omnes nouissimi, ve illis ipsamet affixa norinullis p sfrutandis antea laborasserit, ne- Epistoia declarat Himonymo editi simimini tamen libri omnes intellexisse visiones, Commentari j, circa Domini armum qua imperinde ae Hieronymo datum desuper est, sentesimum decimum sextum. Et quia Isaias sponsi legatus ad Ecclesiam di tus est:&non propheta tantum, sed de Ap
1, stolus, do Euangelista , Euangeliumq; potius,
quam prophetiam texuisse putatus cst : Hinc etiam fuit, ut ad horum omnium sublimem intelligentiam eleuatus Hieronymus in preti tione subiunxerit. Nullus putri me volumi. Ommentarii in Hieremiae lamentati nis istius argumentum breui cupere sermonet nes, qui detruncatae Hieronymi in eum pomptaehendere, cum uniuersa Domini sa- dem Prophetam explanationi subnectuntur cramenta praesens seri prura condὶnear, dctam dubitant nuc aliqui,an Hieronymi sint,necnet natus de Uirgine Emmanuel,quam illustrium E quorum numero Sixtus inprimis benensspatrator operum,atq; signorum, mortuus, ac eoidem ab Hieronymi germanis operibus, libsepultus, dc resurgens ab inferis. ω Saluator pro quarto Bibliothecη Sanctae eximens, eiu uniuersariam gentiuin pr dicetur. Quid i met postmodum visus est allegasse rationes quar de Phis , E'ica, de Logica r Quidquid Victorius in sua ad tenos prviatione dicens: Dnctarum est Scripturarum: quidquid inest Sermo aliquantulum susior, de longioribus ex- humana lingua proferre, α mortaliWinse*M rx cuςuitibus 3 Ium λliquot V p .in opera
242쪽
In vitam S. Hieronymi cap. XV. ao '
A opere non satis LatIno ut secutores, hodiet nus, victualia, & historialiter. Ad haec, quod nec Graeca, nec Hebraica verba auctor unquaproserat: Neq; Septuaginta Interpretationis, Aquilae, Symmachi, &Theodotionis meminerit. Imo,quia vulgata potius ipsius Hier ronymi editione utatur, mouent eruditos quosdam,ve Hieronymi opus non esse laborem huc in Hieremiae Lamentationes pro certo asseu rent. Quibus, ct Bellacininus addit: Rabani potius,quam Hieronymi opus videri: cu m inter eiusde Rabani scripta a Germanis impres seribus nunc edaturi te in eo sententi et aliquae v ex Sancto Gregorio decerptae reperiantur. Attamen.hiscetion obstantibus idem Victorius alijs ductus rationibus Hieronymi Commentarios esse de credidit M affirmauit. Quod nimirum inprimis totum in Hieremiam opus idemipse explanauerit. Quod tota simul antiquitas, Gratianusq; praesertim eosdem in Lamentationes Commentarios Hieronymi esse recognouerit. Quὁd ad dicendi stylum, MHieronymi eruditionem ijdem accedant.
Quod illis Epistolam praefixam Hieronymi es.se nullus hactenus indubitationem reuocarit.
Quod demum ipsum opus praefatae Epistolae C sta respondeat: ut quod in ea se Hieronymus allaturum pollicitus suit chistoriam videlicet
primum,mox allegoriam de anima) in eo ipta opere adamussim prosecutus seerit, Et certe contrariae omnes facile tolluntur obiectiones, si ipsa operis materia attente consideretur. Quandoquidem,cum in ipso explicando Hi ronymus totus in mysticis sensibus sit,seq; m sis animae peccatricis ruinam, quam perfidae ciuitatis occasum sere deploraturum exprisse despondeat: quis non videt non debuisseeuna dem statis ad agruedos conuincendo'; fidei aduersarios,vel etiam ad instruendos Le tores stylo , quin potius simplici, de veluti inflexo ut in Psaltetit expositione alias sic rat uti Sed de Graecorum, vel Hebraiia . Corum nominum, siue etiam Septuaginta, vel caeterorum, Theodotionis, Aquilae, de Symmachi versiones oc sensus, ut pote omnia a suo prorsus aliena consilio, ab eo consulto omisita propriamq; editionem , ne alienae inte dum explicatione ab mystica distrahi conti geret interpretation disita opera explanata, pro compertissimo habeo,assirmm: . Additur,eruditionem in poenitentis operibus, atq: culparum fletibus: uti prorsus importunam Hieronymum, merito consopivisse, ut ad illud sapientis se accommodaret quo dicitur: Musica in luctu, inportuna narratio. Quod Ee si nullo hebraici sermoni sapore haec in Lamentationes explanatio condiatur,non ossiciti cum quidquid eiusdem sermonis in toto ope- Ere, de passim immiscendum suerat, in Epistola praefixa uberrime proferatur: usq; tiam, ut sola ad Hebraicae linguae elementa , earundemq; mystica Sacramenta cognosce da sussi eiens sit. Tantum vero abest ut Rabani Mauri Commentarii sint, Quod is doctoruvirorum iudicio, neq; interpretis nomen, sed potius dictorum alienorum coaceruatoris
promereat ι is enim non suopte ingenio , aut propria lucubratione, sed alienis periodis, sentetiis, de verbis scripturas sanctas exposuit. Adde Arnoldi Vulon Belgae Duacensis, M nachi S. Benedicti de Mantua testimonium. Rabani enim is operum omnium, secunda parte Ligni vitae, libro qxiimo,capite septuagesi- εmo primo indicem texens,Citat proprios eiusdem in Threnos Commentarios, libris tribus digestos, atq: Lothario Imperatoti inscriptos; qui, ut constat ex eoru initio, quos Se se legisse testatur, diuers omnino noscuntur ab his. Quandoquidem illorum exordium est. t ultimam partem Hieremi q. J Horum vero sinplorat propheta ruinam. J Deniq: sententi ias si quae tamen sunt quas ex S. Gregorio decerptas,Commentarisq; ijsdem intextas Bella inus assiimat, Sanctum Gregorium ex S. Hieronymo, non e contrario Hieronymum ex Gregorio mutuatum fuisse omnis ratio sua Gdet. Adstipulatur huic ipsi sententiae Cornelius Sehultingvis in propria de libris S. Hieronymi censura: Quos item in lamentationes
Commentarios, uti veros, certosq; H:eronymi, in Hieronymianae consessionis opere pa G1ὶm allegat dc inducit.
19 TEchielem tibris quatuordecim: Habemtur hi omnes Tomo quarto, de in eisdem nihil spurium,aut suppositium est unanimis scriptorum consensus est . Eos autem aggressum fuisse Hieronymum ex propria colligitur prinsatione, cum Rufinus in Sicilia ex hac vita migrauit ; quem in sua pariter perfidia,Ob quam ab Anastasio Papa damnatus fuerat decessisse, facile idem indieat,qiiod solito eundem scor. pij nomine sugillat dicens: Scorpius inter Em gr. 3.celadum, de Porphyrium Trinacryae humo Epistiis.
praemitur,dchidra multorum capitum Contra nos aliquando sibilare cessauit: datum ii tempus, quo non liaereticoruin respodere inii dijs,
sed scripturaru expositioni incumbere debe mus. Adscribit hunc eundem Rufini obitum Baronius Tomo quinto Annale Ecclesiastic tum Domini anno quadringentesimo decimo. ao Dani eum libru iribi, Reddit ration
243쪽
suetudinem Danielis prophetiam in quibusdaperstrinxerit magis, qua in singulis explanarit dicens. Verum iam tempus, ut ipsius Pr
phetae verba texamus, non iuxta coniuetudianem nostram proponentes Omnia, de omniad: iserctes, ut in duodecim prophetis iecimus: sed breuiter, & per interualla, ea tantum,quq
obscura sunt explanantes, ne librorum innumerabilium magnitudo lectori fastidium faciat . Quam aeque in praefatione in undecimum Isai librum repetens sic attexit. Di Dficile, imo impossibile est placere omnibus,nec tanta vultuum, quanta sententiarum diuersi-B tas est. In explicatione duodecim prophetarum longior quibusdam visus sum, quam oportuit, de ob hane causam in Commentariolis Danielis breuitati studui, praeter ultimam, Ac penultimam visionem, in quibus necensiit ob obscuritatis magnitudinem sermonem tendere , prςcipueq; in expositioiae septem&sexaginta duarum, Sc unius hebd
madarum, in quibus d serendis, quid Ast canus temporum scriptor, quid Origenes, de C sariensis Eusebius, Clemens quoq; Al xandrinae Ecclesiae Presbyter , 5e Apollin rius Laodicenus, Hippolitusq; ,& Tertulianus senserint . breuiter compraehendi, lectoris C arbitrio derelinques quide pluribus eligeret.JHaec ille, ex quibus manifesto cognoscimus,
sanctium virum, stomacho interdit alieno, si-uc propter aemulorum inuidiam, siue propter legentium commodum scripturae libros inte
praetaritasse coactum. At quid illi Prophetet
huius arcana proferenti acciderit,dignam pla-nὰ memoria sistoriam hic recenicamus. Igitur,cum statuae illius magnae, quam Nubuc donosor Rex per somnium inspexerat, Sacramentu declararet Hieronymus, eiusq; simul
Prophetiam in Romano tunc fitisse impletam Imperio assereret,diuino afflatus spiritu, Alarici regis, Barbarorumq; per Italiam incursio- D sionem, nec non eiusdein Urbis Romae excidiu vaticinatus est dicens. Sicut enim in principio nihil Romano Imperio sortius, de'durius fuit, ita in fine rerum nihil imbecilius: quandoti in bellis ciuilibus , Maduersus diuersas nationes aliarum Gentium Barbararum indigemus auxilio.J Haec ibi. At ob hanc vel maxime causam ab aemulis passus calumniam, cum reddere de his omnibus cogeretur rati nem : curq; pariter Romanum illius temporis Imperium testae ex luto assimilasset: his omnibus in pret allegata undecimi in Isaiam libri Pr
satione respondens, causam, simulq; excusationem hunc in modum subiunxit, videlicet:
Quod in expositione statuae, pedumq; eius, de digitorum discrepantia, serrum de testam super Romano Regno interpretatus sum: quod primum sorte, dein imbecillum scriptum protendit , non mihi imputent, sed Prophetae. Neq; enim sic adulandum est Principitrias, ut
sacrarum scripturarum veritas Dinligatur.
Nec generalis disputatio, unius personae iniucria est, quaecum benigno meorum studio caueretur, Dei iudicio repente sublata est, ut de amicorum in me studia , & aemulorum inuidiae monstrarentur: Cum nimirum rei sus
exitus,Romani Imperi j imbecillitatu, & ape te monstrauit, de viri ipsa a Barbaris obsese salibertatem redimere coacta est. JQuod nequenpiam aliquando in errorem circa hoc labi contingat,prςtereundu silentio n5 est,quddquanuis in Ezechielis commentarijss qui Danielis expositioni in ordine pra ronuntur) ide Hieronymus praefatae urbis obsidionem saepὰ deploret, non propterea post Ezechielis prophetias eundem Danielem suscepisse explanandum , sed aliquot ante annos: imo de ante Isaiam fuisse eundem commentatum,ipis,di
tis Commentarijs aflixae praefationes expresia demonstrant. Ex praedictis itaq; hosce in Danielem Commentarios anno Domini quadringentesimo octogesimo editos intelligimus: in
quadringentesimo decimo Barbari Urbem idisa depopulati sint. ar Et duo imprapha ui is viginti. To mo quinto hi omnes habentur impressi, de uti legitimi Hieronymo adscripti. Quo vero ijdem ordine dictati fuerint,explicatur in Praelatione tertij in Amos libri sequentibus: Praepostero ordine, atq; cofuse duodecim propb
tarum opus, de coepimus, dc Christo adiuuatec5plebimus. Non enim a primo v i ad nouisimu, iuxta ordinem quo leguntur, sed ut potuimus,& ut rogati sumus, ita eos disseruimus. 2 a Et in nihil relinqueretur mina quoε Hebron , quemadmotium mussiri
debeo et, molense proprasel errimopates est decore. Opus sane dignum Hieronymo,samrumq; litterarum prosesseribus maximo necessarium; in tantum, ut aliud illi simile nee Graeci ante habuerint, nec Latini. Pulcherrimo vero illud merito dicitur ordine proced re, cum litteris nostris explicatum, Ac Alph beti rationem, de sacrorum seriem librorum integram seruet. A Genesi incipit, de lacessi-ue reliquos omnes discutiens libros, Ioannis quoq; Apocalypsim excurrit. De eius conscriptionis tempore inferius: Clim nimirum de Irubro locorum agemus.
as,in quosdam is os tractatis ediati imtiaentos. Praeter uniuersalem scilicet illam in psalterium interpretationem, quae Tomo sep
244쪽
A timo continetur qiiorundam ulterius speciale fuisse Hieron mum aggressum Psalmorum explanationem,&ram supra capite sexto explicatum est, & ex eiusdem Hieronymi scriptis, in quibus tractatus circunseruntur, habetur. Hi tantum, de quibus hoc loco sit mentio, de qui a decimo ad decimum usq; sextum salurnum tractatus septem protenduntur, dubit tionem facere videntur. vetum de eisdem non ambigendum, arbitrantur communi semientia victorius,Baronius, Bellarminus.& alij.
Quin de ipsemet Hieronymus de eis sub extremo Catalogi, De viris Illustribus ita meminit. In psalmos a decimo usque ad decimum sex-B tam tractatus septem scripsi videlicet. P. xijsse vero illos haud dubium est. Et in Ecccsesiastin Commemarios. Romae primum Sanctet Blesillae viduae,atqi Venerabilis Paulae filiet hunc eundem librum, ut ad
mundi illam contemptum prouocaret, exposuisse , idem Epistola centesima decima sexta testatur, 'i simul superiori capite admonuimus. Vetum in eundem postmodum li-hrum, post aliquot annos,dum nimirum in semcta Bethlehem ageret scripsisse commetarios, ex praeallegata in illum prctatione seu Epist Ia, perspicuum est. Habentur hi Tomo qui to, & illis uti Hieronymi certet doruinae suta scribunt communiter omnes . Editi post quin C quennium serme sunt ab eiusdem ab Urbe dis
cessu, anno videlicet Christi trecentesimo nonagesimo primo, iuxta a nobis habitam temporis rationem,as Inmeremiam, o in Methielem vigin-rio D. De eisdem, dc ipse sub extremo Cata Iogi scriptotum e de cum enarratis hoc ipso loco conuenit in numero: In Hieremiam , i quiens, de in Ezechielem homilias Otigenis viginti octo, quas de Graeco in Latinum vertis se ipsi videlicet.)Extant nunc cum Origenis operissius impressae; quatuordecim nimirum in Hieremiam, de totidem in Ezechielem . H D rum vero translationem ex primis Hieronymi
editis operibus fuisse ad credendum hinc inducor, quod circa inlatum catalogi propriarum
elucubrationum ab eo numeremur Cum Euagrij, dicas, is selitudinem incoleret.
as Et in Lucam triginia nollem de Graeco in Latinum homiti M. Discrepant inter se exemplaria, antiqua praesertim a recetioribus circa haru homiliatu nuinetu ex prςallegatode scriptoribus testimonio deductu. Cu aliqui triginta octo,alii triginta nouem,nonnulli viginti nouem: Alii, ut Batonius habet, viginti octoi ' - ζ gant. Sed vetitas est, numero eas fuisse tri- sub aviis ginta novem. ipso etiam teste Hieronymo, - o, ius paucula ex praefatione in ipsum opus, Pamla; Se Eustochio dicatum Rufinus libro secum Edo Invectivarum astet te videlicet. Quamobrepetitis Paulam, & Eustochium alloquens ) veistiusmodi nugis conten ptis, saltem triginta&nouem Adamantis notiti in Lucam homilias, sicut in Graeco habentur interpretere molestam rem , dc similem e armento, alieno s ut
ait Tullius stomacho Se non suo scriberer quod tamen idcirco nunc faciam , quia subli. miora non poscitis.J haec ibi. ubi α Adamam iis nomine Origenes intelligitur, quippe eiusmodi appellatione frequenter apud eundem
veniat,uti etiam ex eodem de scriptoribus,c talogo in Origene, constat. Deniq; totidem in Lucam homiliς, quot hic numerantur, - Fmo secundo eiusdem Origenis operum imprςssae leguntur. Harum omnium versio Christi anno trecentesimo octogesimo nono paulo superius adscripta est. Batonius Tomo quinto Annalium nonnulla Hieronymi scripta recensen'praeter hasce ex Origenetranslatas homilias, triginta adhuc in eundem Euangelistam,proprio ingenio Hieronymum conscripsisse testatur, quas pariter interissis scribit. Quidquid sit, de his nullam apud Hieronymum , aut quenpiam alium scriptorem reperi factam mentionem. Habetur itaq; ex praedictis, s non certus, aliquo tamen modo exploratus homiliarum earum numerus, quas idem GH:eronymus se ex Origene de Graeco in Latianum vertisse fatetur. Qgandoquidem, si viginti Ae octo in EZechieleni de Hieremiam adindantur triginta nouem in Lucam, de duae in in Canticum Canticorum, numerus Omnium ad sexaginta & nouem consurget, qui prox me Rufini testimonio, quo in praefatione ad Periarchon Origenis vias est, accedit, videlis t. Sequar regula prςcelsoru ,& eius praecipue viti, cuius luperius iecimus mentionem fidest Hieronymi) qui cum ultra septuaginta libellos Origenis,quos homiliaticos appellant,aliquantos etiam de Tomis in Apocalypsim scriptis transtulisset in Latinum, in quibus cu aliquam Prta offendicula inueniantur in Grςco,ita elim uit omnia interpretando, atq; purgauit, v n hil in illis,quod a fide nostra discrepet latinus lector inueniat.J haec ille. Cui respondens Hi ronymus eisdem prorsus subscribete videtur, dum habet: Ego ipse, quem in crimen v
cas, sic septuaginta homilias eius transtuli , Mnonnulla de Tomis, ut& mala in lunorum interpretatione subtraherem de aperte int.blis Periarchon ad coarguendam translationcm tuam, quid lector vitaret ostenderem.J Hact n' comemoratas omnes ex Origene homilias,
adolescentiae suae lucubrationes saepius idcm ipse fatetur.
245쪽
a ar Nec non periarcho libros eomunit. Non legi huiustranslationis a Hieronymo elaborat apud scriptores exaratum testimoniu, praeterquam apud Bellarminum, is enim de Ocigene in libro Scriptorum agens live habet: Sanctus Hieronymus vertit in Latinum idi ma libros Origenis Periarchon, ut ostenderet errores plurimos, quibus libri illi scatent:J ita ipse. Et reuera eandem edidisse, compertissi,mum ex propriss Hieronymi operibus est. Enimuerὁ, cum ex eiusde Origenis Periarcho librotu translatione a Rufino pol petam edita, non mediocre damnum Romana pateretur PALεν. Tunc Pammachi O,Oceanoq: exigenB tibus, translationis eiusmodi fraudes, nec non eiusde Origenis errores, in ipsismet libris cot
toS,noua rursus eorunde traflationes nevit
rius fideles latentibus blasphemiis insicoetiitὶ aperire compulsus fuit. de quo libro primo Apologiae in eunde Rufinu testis ipse est, tu scribi t.Tuae me frater Pammachi S tuoru litterae Compulerunt dicentes illos Origenis scilicet libros ab alioseaudulenter elle translatos,& interpoliata nonnulla,& vel addita, vel mutata: Ac ne parum Epistolis haberem fidem. misistis exemplaria eiusdem translationis, cum prςfatiuncula laudatrice mea. Quae cum legissem, contulissemq; cum Grςco, illico animaduerti,
C quae Origenes de Patre, Filio,& Spiritu sancto
impie dixerat,& qiiς Romanae aures ferre non poterant,& in meliorem partem ab interprete commutata: caetera autem dogmata, te Angelorum ruina, de Animarum lapsu, de resurrectionis praestigijs, de mundo, vel mundis Epiaculi, de restitutione omnium inaequalem statum,& multo his deteriora, quς longum esset
retexere: vel ita vertisse ut in Graeco inuen rat, vel de Commentariolis Didymi, qui Oti. genis apertissimus propugnator est,exaggerata & firmiora posuisse: ut qui in Trinitate catholicum legerat,in alijs haereticii m non Caueret. J Et paulo inserius. Duplex inquit, inop D re meo utilitas suit: dum & haereticus alictor proditur, ic non verus interpres arguitur. Ac ne quis me putaret iis consentire, quae veri ram, interpretationis necessitatem prςfatione munius,dedocui quibus lector non deberet credere.J Haec ipse.Sed quid haec postrema attes rationis verba subdidisse profuit, si multὁ plura
reperit quae inique reprelaedat pei fidia. quam vera praecaueat prudentia. Ob eandem a se editam translationem, n5 multo post Rufino Melaniaq: auctoribus in grauiter accusatus Hieronymus,exclamare eandem compulsus est: Ex vestris & inultorum luteris didici , obijes mihi in Schola tyrrannica: Lingua canum meorum ex inimicis ab ipso, cur Pcii archon libros in Latinum verterim. O impudentiam singularem , aecusant medicum, qui venena prodia derit . J Deniq; emudem versonis tempus indicat ipse Hieronymus,cum ante annos Viginti libellum de Seraphim, atq; Trisagio super sextum Isaiet se edidisse, Fpistola sexagesima
quinta ad Pammachium,&oceanum testatuta C letum libelli eiusmodi tempus, anno Christi trecentesimo septuagesimo octavo, vel proxime sequenti supra capite quarto adscip. mus, consequens igitur est, ut horummet Psriarchon librorum translationem anno Christi
trecentesimo nonagesimo octauo claboratam dicamus. Eorundem versionem anno sequenti
adscribit Baronius Tomo quinto. Habentur hi omnes, numero quatuor, ino primo Op rum eiusdem Origenis , quos eos ipsos arbitror, qui ab eodem Hietonymo latinitate d nati in textu nunc affirmantur; maxime, cum Rufini exemplaria, ab Anastasio Papa, cum eorum interprete damnati sint. ar Nom m praeterea Testimentum Grate fidei redidit. Illud videlicet accipe, quod a Marco, Luca, & Ioanne primitus Graxo sermonoe editum est. Matthaei nanq; Euangelium, in multis, & ipsum quoq; confusum, atq; labes ctatum, non ad Grare am sed ad Hebraicam v ritatem Hieronymum restituisse necessario comgor assirmare. Illud quippe iuxta communem Patrum, Hieronymiq; eiusdem inprimis indagatoris diligentissimi sententiamHebraico sui essermone conscriptum . Et quanuis nullum Hebraici Euangelij circunsetri, vel extare vestigium Erasmus obiecerit: Quando hoc etiasoret, vero tamen similius est,id studio rabim: Iudaeorum apiid quos Matth us scripsit acci disse, quam ipsummet,quod ad Hebratos scrubebat Graeco sermone scripsisse. Vald i a sonum fuisset, cum multi Iudamtum Christi fidem, & Euangelium recepissent, ad eorum, sum patria lingua nullum ipsius Euangelii monumentum litteris fuisse proditum. Caet rum de memorata in nouum Testamentum ad Graecorum fidem exemplariorum corre tione meminit in propria ad quatuor Euag lia Damaso Pontifici Pr satione Hieron'mus, cuius exordium est: Nouum opus me iacere cogis, ut post exemplaria scripturarum toto orbe dispersa, quasi quidem arbiter sedeam:&quia inter se variant; quae sint illa, quae cum
Graeca consentiant veritate decernam.J Hanc cum ipso opere Romae datam,tieminem arbia tror esse,qui non videat. Denique, qui horum maiorem quaerit notitiam eundem consulat Hieronymum,qui super his aduersus oblatra
tium phalangas saepius digladiari cogitur. De veteris vero Testamenti ex Hebraeo sermone, testit
246쪽
In Vitam S. v. mera v. cap. XV. ais
A retatutῖone, ditam est supra capite quarto,
de alibi. Ex quo Marthaemm compendiosa potius,
fastidiosa exposimne sudios Lestoritas
explanou. Hanc ipsam in Matthaeum explanationem Commentarioli potius, quam Comentatiorum nomine appellandam esse ex ipso habetur Heronymo, qui eius Isaiae quadramesimo secundo capite mentionem, ingerens:
Hoe inquit dicimus in suggellationem emit, qui nostra contemnunt, se quo plenius in Matthii Commentariolis,& in libro,quem ad Algasiam nuper scripsimus, disputatum est I tred Eusebio discipulo opus dicatum, decla-B rat tu illi prefixa Epistola. edm prctatio in Hieremiam Prosetam. Quo vero,&quanis te
Pore, quoue pariter consilio illud idem dictauerit,explicat ipse modo allegata Epistola,duscribit: Sati i mitor Eusebi dilectissime cur
Roma subito nauigatiirus hanc tibi a me quasi dari volueris, ut Matthaeum breuiter exponens verbis stringerem, sensibus di- Iatarem. Si meminisses relponsionis meae nu- quam in paucis diebus rem annorum peteres.JPorro hic Eusebis in Italiam aduentus anno Christi trecentesimo nonagesimo octauo ad-s,ibitur capite nono,numero vigesimo quar
to: Et paulo insta de temporis angustia, qua opus ipsum dictarecompulsus est idem Hieronymus subdens At tu, inquit, in duabus he, domadibus imm inente iam Pasta a, & spirantibus ventis dictare me cogis. J Igitur omissa
auctoritate veterum, quos nec legendi, nec
stituendi mihi facultas data est, historicam imicrpretationem , quam prataeipue postulasti digessi breuiter, Sc interdum i piritualis intelliarentiae flores miscui, perfidictum opus reseruas in posterum. Si autem mihi vita largior se tit, aut tu in redeundo tua prommissa compi ueris, runc nitar implere, quod reliquum est: Imo iactis fundamentis, dc ex parte construoris parietibus,pulcherimum culmen impona,
D ut scias quid interse, inter subitam dictandi audaciam, re elucubratam scribendi dilige tiam.J Haec ipse: Ex quibus breuissimo te poris spacio, imo duarum tantum quod dictu omnino mirabile est) hebdomadarum inter
uallo Commentariolum, omnium Patrum iudicio eminentissimum atq; dignissimum, ut petiemim sibi imposteru reseruaret opus,fluetiae subita oratione dictasse, perspicuum est. Equidem si tanta in his,quae ex tempore fudit diis ina elucet, quanta eruditione ea scatere dicenda,quae elaborato studio ex secundo diamisit ingenio 3 Si quae parma sunt ita placent, quanti : manda quae magna sunt Post ver
ba I ex quo MattheumJ in quibusda codicibus addebatut se sub ehisdem quip p E
Hieronymi nom: ne alterum in Marci Eua gelium circusertur Commentariolum: sed reue ra Hieronymi id non esse, minunis scripto. rum consensius est: cum praesertim se auctoe aperte demonstretinoqi in Grςcis,neq; ni H
braicis litteris quid studi, insumpsisse. Et inexplicatione camis quarti decimi, Ne sequet tis multa scribat inepta, dc falsa. Plenius eodem in Recensionibus.
potissmum immentarios ediderier Accipersuper Epistolam ad Galatas libros tres. Super Epistolam ad Titum librum unum. Super ripistolam ad Ephesios libros tres Se super Eps
tolam ad Philemonem librum unum . omnes Tomo quinto operum eius insciuntur:
in hisq: nihil de quo dubitari de auctore possit,
occurrit. Extant de alii in omnes eiusdem
postoli Epistola sub Hieronymi nomine Cimmentarii, sed illos de phrasis & eruditio, neq; Hieronymi esse, neq; Catholici viri, quin potius haeresiarchae cuiuspiam, peruersa in illic resposa dogmata manifestant. Vide,quae meaput quintum, sextum, septimum, octauum,& undecimum ad Romanos r Item in capud sextum prioris ad Timothaeum auctor adn tauit,& haereticas impia', cum protulisse blasphemias intelliges. Hcc idc dc cophares alis Golim obseruarunt, sed inter caeteros, Ambros Catharinus. Sixtus Senensis, quarto, de sexto Bibliothecae sanctae volumine, Victorius,Schultingius, de positemA Bella inus. Et quan uis non Catholica ab haereticis ingesta Commetarijs aliqui opinati suerint i Reuera tamen Pelagis opus esse ex eo declaratur. quod San tus Augustinus libro tertio, de peecatorum meritis, ec remissione, capite prinao, se commentarios Pelagi; breuesinoamnes Epistolas Pauli legisse aflirmat. Et insta capite duod cimo, quaedam ex Commentario in caput septimum prioris ad Corinthios allegat, quae in his Commentarijs inueniuntur: Ita ut de pleorum auctore non restet ambigendi Iocus. Eos tamen idcirco victorius cum reliquis Hieronymi scriptis perinde, ut circunferuntur typis mandandos curauit, ne posteriori perum eius editioni aliquid de priori desset . lectoris arbitrio, quid de illis existimandum sit omnino relinquens. ir
bovem ordine Hieronymi nune allati Commentarii dictati sint: In Epistolam ad Philemonem primo dicas ex Hieronymi ipsus, in primum ad Galatas librum, praelatioris s Pauci admodum dies sunt ex quo Epistoclam Pauli ad Philemonem interpetatus
sum. J Secundo in Epistolam ad Galatas
247쪽
c rem arserum -x praetitionis supet Epistolam ad Ephesio; seruntur ad quatuor Euangelia: Quibus quo
verbis sEt Pia iam ad Galatas orantibus vobis ante paveos dies quid nobis videretur expraesisimus, nunc ad Ephesios transeundu est 4 Ter, o in Epistolam ad Ephesos, perinde ac ex nunc citato testimonio ponstat. Quarto in Epistolam ad Titum, ex verbis eiusdem in primam paput s Quomodo autem vel Cretens mendaees. M stulti Galatae, vel dura cerui Israel, vel unaquaeq; prouincia proprio vitio devotexur,mZpist. Pauli ad Galatas disserium' post emo ex praelationibus proprijs,hos omnes successive ab ipso Hieronymo compositos in Apostolum ruisse Commentarios, cognitudinid dissicile est, eo potissimum tempore, quo ex Alexandria Bethlehem se contulit: Cuius mi Stipsemet testis est in praefatione Epistolae ad Ephesios, eum scribit; Nuper ob hane vel
maxim causam Nexandriam perrexi, ut viderem Didymum, & ab eo in scripturis otii. nibus,quae haberem dubia sciscitarer. J Annus
hi iuxta a nobis temporis habitam rationem Christi trecentesimus octogesimus nonus est
s r se Ioannii . oeat sim meruis De explicando eiusmodi libro Hieronymum diu cogitasse, imo decreuisse, verba eiusdem propria in praelatione super decimum octauq in Isaiam librum indicant. Quandoquidem, sum ibi eandem Apocalypsim non iuxta littς- ram accipiendam, sed totam mysticam esse , spiritualiter': tantum intelligendam testatutent, subiunxiet ut praesaga mente iam ce
nam quantorum in me rabies concitanda sςc quippe qui in illius interpretatione, aduersus
Comunem tune temporis siue Graecorum, siue
Latinorum sententiam sibi progrediendumento sciret.ὶ Idipsum ex eiusdem ad Marcellam Epistola centesima quadragesima omu colligitur, Propositis namq: sibi ab ea ex scripturae saerae libris quinq; quaestionibus,illas om nes eade breuibus verborum anseactibus soli
uens, uuam tantum, quae nimirum ex eadem
Apocalypsi sibi proposita suerat insolut m reli quit, subdens: De Enoch autem & Elia, quot venturos Apocalypsis refert, & esse moritutosi non est istius Iemporis disputatio J Igit it quod in aliud tempus quaestionis solutionem
rei jeereti plane detrarat,eiusdem libri in antrimo habuisse explanationςm..Sed de manifestiust, ipsum ax eiusdem in E chielem eommentarijs ac pixur, ubi seribit. Midam quatuor animaliη , quos nos quoq; in prooemio Commentariorum Matth*i secuti sumus, ho irum animalium putant nominibus designati:
Super quo, quid nobis videretur in supradicto opere diximus, pleniusqi in Ap alypsi Ioanius horum animanuum species de 'omitia q-
modo possit omnium animalium descriptio aptari tentabimus suo loco dicere hoe est in eiusdς Apocalypsis interpretation Qui proprius quatuor Euanseliorum deseriptionis locus est. Accedit &Cassi odori auctoris antiquissimi, anni nimirum Domini quingentesi- ppi. is, nil trigesimi testimonium , qui eiusdem Hie- Cassimi, ronymi in Apocalypsis libri explanationem MIegilla,& in suadibliotlisca habuisse testatur. e., Peniq; de baronius non nulla ab Hieronymo conscripta opuscula recensens, de hac in Apocal psis librum expositione meminit, dc prae allegati Cassi ori testimonio subscribit, Victorium vero, reliquosq; scriptores, hoc ipsum ano i in Apoealrpsim opus ideo non recoluisse arbi-rror , quod vel illii omnino esset in cognitum ς puel si exploratum, quod interijsse communi omnium iudicio nossent , Hanc eandem ab Hieronymo in Apocalipsim explanationem saepius pollicitam, praesertim, ut dicti ina est supcr Dechielem, atq; Scriptorum testimo'nio editam, nulli alij aptiori tempori adscribore possum, quam extremo vitae eius:tunc quippe scriptione vel lectione solutum eundem inuenio, Vt propterea coepisse illam, Christi anno quadringentesimo decimo septimo,ratio omnis suadeat. Caetetu de ipsusmet Apocalypsis auctore obiter agitur supra, capite quarto, Quςstione,de Comentariorum in Iob aue, olore,contra Erasmum: quibus adde si plaeet Non illud detrahere Apocalypseos authorizarti,quod primeuis remporibus non fuerit comunites reeepta, sed de ipsa interdum a quibus dubitatum. Maiorem potius id illi fide praes
tat. Cerici in Ioannes nouum scribendi genus exorsus esset, reaq; futuras scriberet, non
festas, ut alis sacri scriptores noui Testamenti iecerant, ro nouitas admirationi, & ambigui,
rati ansam praebuit illis primis: Veru dubitatio pessit ad maiorem p ris fidem cum nonnisi re diligenter ex igitata, & di*ussa volume
in sacrorum ordinem, receptum fuerit.
fi τὸ in nouo Tem mento, ves veteri aliquamis
corrumpi contigerit, quaeura debeas reuermari,
Fribeni ad Lucinum insinua . Quoniam x an- tese, de sua aetate,& post se quoq; sacros scripturae libros impia i reticantium staude, Mar'cionisq; praesertim, Apellis, M alioru olὶm rupta, ω rursus ab aliis corrumpenda optimὀnouerat Hieronymus, quasi parum catholie*sdei hostes scriptorum suorum iaculis in vi-paeusidisse seret, post morte quoq; quibus ituri dijs eorum insidiae detegendae, quibu4q; cly,
peis eorum sagittae retundendae essent solerti
studio ita perscrutatus est, do imi simul posi
248쪽
teritati declarare contendit. Iam certe trais ditiones, seu qu estiones Hebraicas in Gen sis Paralipomenon,ac Regum labros pro inte- fritare,eorumq; cando scruando ediderat. am Psal perium Septuaginta diligentissime emendaucrat, Iterum illud idem smiae,
Fretelae petentibus accurate ex purgauerat,
Iam veteris Testamenti volumina iuxta Septuaginta teditionem xestituerat. Rursus eadem veratim editione ex Hebraeo conuert tat: Nouum Graecae fidei reddiderat: vetum, quoniam hosce hactenus labores adulterari posse,imo deprauandos aliquando fore diuino amatus spiritu praesensit εἶ quo rursus antidoto veneno occurrendum, quibusq; a fontibus scriptutarum veritas hauri da foret aperuissctibens,
rum Graeci sermonis 1urmam des orat. Ex Epistola ad Lucinum vigesima octaua. Idipsum ex Epistola centesima trigesima quinta αd Suniam, de Fretelam, ibi: Sicut in nouo stamento, si quando apud Latinos quaestio
exoritur, dc est inter exemplaria varietas, re
mittim' ad fontem Graeci sermonis, quo nousi scriptum ςst instrumentum; ita in veteri T stamento, si quando inter Graecos, Latinosq; diuersitas est ad Hebraicam re rrimus veritatem , ut quidquid de sente proficiscitur, hoc quaeramus in rivulis. JHaec ibi. Et quidem quod ad vetus pertinet instrumentum, tertio Uadu ad nos peruenisse, hoc est, primo Hinhraice scriptum, secundo ex Hebraeo in Graeis
cum translatum : Tertio ex Graeco nobis redditum esse Latinum, idem Hieronymus asta mat. At quis ignorat in singulis editionibus non nihil pristini semper,naturalisq; candoris imminui t Praeterea ex multielicitare editi num multos interdum erroretin ipsa exemplaria prolabi, monet ipsemet super Oechielem: Diligentem linquiens de studiosum lectorem admonendum puto si tamen scientia scripturarum, Ocnon vanis oratorum deciamationbhus ducitur ut sciat omnia propc verba H braica, oc nomina, quae in Grςca, dc Latina translatione sunt posita,nimia vetustate corrupta , scriptorum ti vitio deprauata r&dum de inemmendatia sinibuntur inemendatiora, de verbis Hebraicis facta esse Sarmatica, imo nullius generis, dum de Hebraea esse desierint, de aliena esla non coeperint. Saul eruo ex prs dictis liquet, quis necessario ob ipsam codi- sum, tum Gretcorum, tum Latinorum discordiam ad Hebraicae veritatis exemplaria consu
ltendum sit. Idem prorsus de nouo qum: estamento quod Gretco conlisi tum eti
sermone, Matthaei excepto volumine, nemo Eignorat ) asserendum est . Quandoquidem, quandiu exemplarium Latinorum diuersitas in diuersos pariter rivulorum tramites ducet, tamdisi veritatis cognitio erit in ossibilis, donec ad ipsum unum, propriuinq; sontem, hoc est, ad Graeca volumina recessus habe
s in . . Denis, seri eum inter
sordantia veteris testimenti latina exemptiri fluctuarem,/dhebraicam veritatem Hucust allata proprio declarat exemplo. Fluctuati nis vero metaphora utit de Epistola nonar Inter opera carnis &Spiritus, quς Apostolus cnumerat, mediam animam fluctuare, nunc Fhaec, nunc illa cupientem perspicuum est. JEt invita Malchi. Inter spem dc metum medis Buctuamus.J3s De cuius viii tegasaureamrecursi sabui, o inter corrupta,ct incarrupta, eim ustis momρ maicaui. Non vacat mysterio quod He-btea Lingua sentis nomine hoc loco signetur, elim initium oris, de communis et uti Sc hoc omne quod loquimur, Hebretam esse linguam, qua vetus Testamentum scriptum est, uniue sa antiquitas tradiderit. Postquam enim in xurris aedificio, ad poenam linguarum consi octoria est, tunc sermonis varietas in omnes diaspersa est nationes. Quod etiam in Sophoniae
commentari s. Hieronymus testatur,dum eam
ipsam Hebraeorum linsuam matricem omniuprxdicat,
mira inter trituum diuinorum puta se volummam, ea ereiacare sudui. Conuenienter quoq; ex Matthaei tertiodecimo deducitur ab legoria, cum sicuti Z Zama in medio tritici te de errores interdum falsaqι dogmata, inimici hominis perfidia super sacrarum scripturarum agro proiccta, cum ipsa Catholica doctrina conoescant. Quod ne eorum similitudine decipi nos aliquando contingeret maximὸ enim dum adhuc herba sunt, de triticuin de I lium inter se conueniunt, nec facilis utriusq; discretio est 2 Saluator Dominus nos monuit: Sinite inquiens, inras crescre v ad mes Mattii 3. hoc est, ad plenam usq; ipsorummet manis
stationem: Tunc enim uno eorum, erroribus
nimirum, Zizaniorum instar eradicatis, correctis, de quasi ignibus Sacrosanctae Ecclesiae iudicio, de sententia conflagratis; alterum,sincereti empe veritatis triticum in eiusdem Ecclesiae horrea deportabitur, de conssnabitur. Diu na insia per tritici nomine reseruntur volum,na . quatentu in illis Dei verbum continetur, de quo Hieremias fians loquitur: Masrsu suis Thr a.
249쪽
pariter de panis illo eongestur, quem eos dem nimirum: volui breuiter ostendere quantum paruulos enixe petijsse idem inita commemin e . t. Parimo pellera int tanem, O nam eras, qui vere teu. Quo deniq; interioris hominis, quas quotidiano cibo satiari esuriem Saluator hisce testatus est: Non in sui nev thon , sed in omni verbo, quod prmo de ore Dei. temporis longitudine, imo scriptorum vitio, oc ut apertius loquar imperitia ab Hebraicaveritate discrepet antiqua translatio, praecipum, in hebraicis nominibus, quae nobis de aliorum editionibus in Latinum sermonem expressimus.J Et in Praefatione quoq; supers Consignans mamper singulos Aea adeam quatuor Euangelia. sin autem veritas est qu vendum procliura: Non alio adliaeretico- renda de pluribus,
rum perfidiam suboleo sugillandamegeremus adminiculo, si tam frugiferum , imo perses tum sussic iens opus, in uniuersaeq; scripturae libros adnotationes haberemus, quas cert8,ileuti iacturam passas perspicuum est, sic perpetuis easdem tota posteritas suspirabit. yy Et breui opusio explicans, qHAu maxi-mὸ occasiositis Iolera sexemplaria deprauara. Quidquid sit opusculum aeque istud inter eliisdem opera nunc desideratur. Errorum autem in sacris voluminibus causae, super EZechl lis quadragesimum tres assignantur, hisce: de pluribus , cur non ad Graecam origianem reuertentes, ea quae vel a vitiosis interpretibus malὰ reddita, ves a praesumptionibus imperitis emendata peruersius,vel a librariis Gemitantibus, aut addita sunt, aut mutata corrigimus J Hqc ipse. Caeterlim tam huius,quam superioris operis cons tionis tempus deci ratu dum post veteris Testamenti ex Hebreto sonte translatione,utrunq; editu afirmatur. Annus is Christi est trecentes mus nonages, mus, libita superius adnotata. At haec breuiter in caput istud attulisse sat sit. '
De auctoritate transtitioni eius ab Ecclesia prassita. Cap. XVI. l
i a Romana Ecclesia, a cutis arbiIris subiacent uniuersa, s periti nill viri non ignorans ingenium, translamnem e ,quam vidit at sveriorem, tam in Ecclesys Mendam, quὰm etiam exponendam recepit. 3 De qua Matu/Gregorim in suo Moralium libro: σ Nouam, inquit, transtitionem dissero. EOn Ezechielem, exponens idquod de animal, scribitur : Unumquod duabus alis velabar corpi suum : cum sebiunxisset At m Amaffer mel batur, protinus intutis: s Translationem Setruaginta Inter' reum , quis, Symmachi, se Theodotionis, sticiis per strat anus, nihil ex hu merta inueni m. s Sed Reat. Hi Numi siripta relegentes, I o Agnouimus quia hanc sententiam in hebraicaveruate ira positam, non quidem mma vergum sed iuxta sensum inuenerit: II Nam pertim interpres, τι omnino nia kil praetermitieres, aliquando verbam de verbo, a uanaeorum Par pugnaro barbaries,fensurassiam exprimebas ex verbis: ir tauem usi transferentas modum idem Hieroumus in Gra,rxens Goptimo genere interpretanderi , probabitiorem esse euidenter insinuat.
COMMENTARIVS. et Q καὶ Romoa Ee liga. Quid saeuissimae
o haereticorum perfidiς consistis,detestabilibu i Epistolis, de libellis elaboratam ab
Hieronymo sacrorum voluminum editionem ut supra capitis octatri initio explicatum est subobseurasse prosuit Quid oblatrantium in eandem armasse exercitum. Quid totum pene mundum impios homines perturbasse iuuit, si Sancta Catholica Eeclesia, mater, dc inagistra fidelium illam,sententia sua admittendam duxit: quin imo, caeteris quibuscunq; praete missis,ipsam solam perpetuis legendam rei nuit,&eisdem Fidelibus explicandam oboeulos posuit Bene ergo dicitur. Sane Romana Eret si a. Hanc Romanam Ecclesiam, tu eam ipse Lector, intellige, cuius in Symbolo confessio clauditur: Sa ctam Ecclemm Catholicam.
Portδ eur eiusmodi nomen a Sanctis Patribus consecuta sit, haec affertur ratio. Sicuti omnes, qui Romano alias subetant Imperio. Romanorum aeque appellatione veniebant iseeundu quod lege sancitum est, ut omnes,qui sub orbe Romano sunt, Romani Ques ap-ltur. Ita pariter omnes quotquotCatholica fid, d. st i fulserui,Romani itide sunt vocati:eo quod, de lium se a fides Catholica, Romana simul diceretur, Ecquod Petrus Apostoloru Princeps, atq; uniuersalis Ecclesiae, quae per totum Orbem dissum ditur . a Christo caput institutias in ipsa urbe Roma , omnium aliarum Ecclesiarum pariter capite, atq; eisdem ab ipsemet Saluatore praelata constituis . sedem posuerit. Vsum vero olim iam obtinuisse, utqui fide si erea fitillant, atq: probati in omnibus Orth doxi,
250쪽
In Vitam s. Hieronymi. Op. XVI. arr
h doxi,Romani dioeres tiar, quaplurimis exeptis cipio errare potuerunt,&multis ex eis em 2 illustratur: em: inprimis testimonio, quod in uerunt. Non primis parentibus, nam a Dia-Actis Concilis Ephesint, Tomo quinto, capite bolo decepti sunt. Non hominibus, nam Om- ri l. tis decimo nono habetur: Ita nanqribi Theod homo mendax. At de eiusde nunc, siue in-sius iunior ad Acacium Beroensem Episcopu temporalibus, siue in spiritualibus potestate aescribens e vos probatos, inquit, Romanae R imperio paulo latius. Iigionis Sacerdotes esse, manifesto argumento declarate. I Sed de haereticis,in Catholicis c Sancta Romana Ecclesia, siue eius eviri rmuni loquendi usu exprimendis,eiusmodi ap- Romara nimirum Pontifici uniuerse
'latione os constat apud victorem Vtico sus .sem,cum Iocundus Episcopus Arrianus ad Reω. 1 gri filium: Si gladio inquit petemeris, inc, CONTROUERSIA XXIlI.dalio, li. vient Romani martyrem praedicare .l Ee a- - pud Gregorium, Turonensem, de Arriano πις que Principe: Cogitauit intra se dicens, quia, . ii stigentu est Romanorum momanos enim vo-εap.as. Cant nostrae Religionis ut ita accidat, de non
sit virtus Dei. Jle insta de Arriano pariter dicete: Si cosenseris dictis meis Orcemus hodie cachinnum de hoc Romanorum Presbytero. Ihoe est de Catholico Sacerdote . Deniq; de Romanis Apostolus disserus, Fides, inquit,ves
m. I. tra annuntiatur in uniuerso mundo igitur, si
ea ipsa fides,quae omnes orbi terrae fines peruagatur, ac ubiq; praedicatur Romana dicitur, consequens etiam est,ut uniuetialis, Catholi. M,Oecumenicς nomine eadem cohonestanda
C a Cutis arbitris sublatent iuersa. Quata huius auctoritas cenienda sit, quantiq: eiusde iudicium aestimandum , ex eo solo deducitur,
quod tam& si plures qui Euangelia, ex Apos
totis etiam scripserunt, suerint: Quemadmo-d im de Lucas Euangelista exordio siti voluminis testatur dicens: Quoniam quidem multi
conati sunt ordinare narrationem, quae in no bis completae sunt rerum,sicut tradiderunt nobis, qui ab initio ipsi videmne, & ministri fuerunt sermonis; J Ea tamen solum Christi Euangelia dicuntur, quae ipsa recepit,& quibus credendum decreuit. Vnde de Sanctus Augustinus inpleti i locis asserit: euangelio non o dere, nisi me Ecclesiae auctoritas commou ret.J Bla enim sacra scriptura dicitur . quam sacram declarat Ecelesia. Eius determinati ni omnes Catholici suas metito submittunt sententias: α nisi ab ipsa appmbentur catholici esse non possunt. Quid cinquit Hieron
anus necesse est in manus sumere,quod Ecclesia non recipit J Haec Sancta Romana Ecclesia tanto priuilegio a Christo Servatote donata est,neain insuissententi3s,atq; decretis e rare non posse firmiter credamus. Hoc solumo ex natura: Ecclesiae vero eius ex priuil
gio competit. Praeter autem eam nemini unquam donum huiusmodi communi lege collatum legimus. mn Angelis , hi enim a prin-DE vitam; siue sacerdotali, siue saeculari
potestate, in tertium decimum Hier, Fmiae caput mentionem ingerens Hieronymus, non sub Sacerdotali saecularem, sed e contra, Sacet dotalem sub civili constituere hisce via decur 1 videlicet. Non solum vulgus ingnob,
te, vili': plebecula. sed Reges Ecclesiarum de stirpe filii David, qui sedent resupini, ere
eaq; ceruice.& protento aqualiculo tu per thronum eius: Sacerdotes quoq; ipsi, secundus in Ecclesiastico honore gradus, dc Prophetae, qui videntur habere scientiam scripturarum, M omnes habitatores Hierusalem Pro varieta- . te peccatorum coplentur&c. J Ita ipse, cuius
profecto verba, his quae de excellentia eiusde GR. S. E. potestatis de arbitrij nuper in textu allata sunt aduersari nemo est, qui non videat. Caeteriim secus eue, metitoq; ipsi Romanae Ecclesiae, seu Romano Pontifici, eius e
pili uniuersa sve in textu dicitur 9 subiacere Cytilli Alexandrini Episcopi testimonio, in libro de Thesauris manifesto probatur. Eni uero, Sicuti inquit in Cliristus aecepit a Patre ducatum , εc sceptrum Ecclesiae, ex iis et Gentium egrediens super omnem Principatuni, & Potestatem, & super omne quod est, ut ei cuncta cur uentur,sic de Petro, eiusq; successiribus plenissime commist.J Et insta.
Nulli alij quam Petro, Christus quod suum Hest plenuin,sed ipsi soli dedit. J Haec Cyrillus. Vetum quo clarior, atq: distinctior vetitas ipla prodeat'de Ecclesiasticarum inprimis, eidem Sanctae Romanae Ecclesiae subiectione Potestatum, atq; mox Saecularium argumenta proponamus . uniuersali profecto Summum Pontificem in tota Ecclesiacodecorari praelatione hoc unum potissimum
declarat, quod ab eodem in omnes alios praelatos potestas manet . Et quanuis om
nibus Apstolis a Saluatore ligandi, atq; sol uendi potestas communitet post resurrecti nem in Evangelio tradita sit, soli tamen Petro iantea dictu est.Tibi dabo claues regni citorudec. ut clauiupet eu ad alios detiuada poccstas