장음표시 사용
161쪽
a50 DE RESTITUT. IN INTEGRUM rerum suarum non retractandis , inDiolabilῖtereusodiantur : per vim autem , vel per jusum metum extorta , etiam a majoribus maxime ne querimonium malesciorum commisylorum fa-εiant ) nullius momenti esse jubemus . Quo in loco Fredericus sacramenta puberum generatim meminit , seu corporalia snt , seu non sint : etenim, ut maxime corporalia sacramenta ad religionem, & divini numinis metum eXcitandum valeant, qua de caussa Ecclesia morem recepit iurandi tactis, vel propositis sanctis evangeliis ; tamen ea plus si mitatis , aut virium prae reliquis non habent. Ut autem minores ex superioribus constitutionibus restitutione adversus iuratas conventiones excludantur, plura necessaria existimo , & primo, ut puberes iuraverint, quod diserte a Frederico expressiim , quum sacramenta puberum dixerit , ut intelligeremus impuberum iuriiurando , adhuc si doli cap
ces sint , non esse eamdem Vim tributam, ne possint adversus sacramento firmatam conventionem restitui . Idque consentaneum est
tam iuri naturae , quo impuberes neque ad contrahendum , neque ad iurandum idonei plerumque sunt et quam civili, quo iure non
162쪽
Lina a I. CAp υτ α Isscensentur intellectum habere , ut queant obligari , unde a veteribus iurisconsultis dicuntur ne natura quidem esse obligati L. quod pupillus gr. D. de eondidi. indes. O L. pupi Ius 59. D. de o. O A. ti ecclesiastico , quo impuberes ad iurandum non admittuntur , ut eX capitularibus regum Francorum , Mex concilio Illiberitano refert Gratianus in
quaes. 5. ut mirum sit plerosque eruditos dise . sentire . Neque ossicit, quod impuberes pubertati proximi iure civili doli capaces habeantur , atque ex delicto teneantur . Nam quum ad contrahendum maior iudacii maturitas exigatur , ex contractu obligari nullo modo possimi; ideoque neque ex iureiurando, quod contract ui accessit, ut, si contra secerint, periuri esse non videantur . Ad rem Paulus in L. qui juruse 26. pr. V. de jurejura inquit : Quamvis pupillus non videatur Pue rare , quia seiens fallere noli υideatur , hoc est , iure civili non censeatur . Deinde illud exigitur, ut contractus , Vel conventio, quae sacramento firma ut , iure V Ieat, nec minori, ut eam infirmet, aliud praeter in integrum restitutionis auxilium tribu
163쪽
tum sit : nam si contractus irritus fuerit ;veluti si pupillus sine tutoris auctoritate contraxerit : aut minor , qui curatorem habebat , sine eius consensu : vel res soli sine iudicis decreto fuerit alienata; non prohibebitur minor contractum nullum allegare ; quemadmodum de iniuria queri , ubi res eius dimidio iusti pretii vendita est , ut rectissime docet Donelius XXI. eomm. I 3. Atque
hoc & ipse Fredericus indicat , quum inquit super contractibus rerum suarum non retractandis : nam verbum eontractus inutilibus conventionibus convenire non potest , r
tractare ad ea negotia pertinet , quae iure consistunt. Et ratio demonstrat, etenim, ubi conventio irrita est , iusjurandum quoque nullius momenti est : quoniam, ut supra di-Xi , ubi conventio non valet , nec homini snec Deo quidpiam promissum censetur . Ad haec si minores iuratas conventiones irritas allegare non posse dicemus , eos deterioris conditionis, quam majores, fecerimus , quibus quotidie permittitur de iuratis contractibus queri, eosque irritos arguere . Quare contrarias senatus Sabaudiae definitiones , qu refert Faber M. a. Cod. tit. I a. def. I. O
164쪽
Io. minime probandas censeo . Praeterea illud quoque exigo , ut minoribus restitutio denegetur , ut nominatim in integrum restitutioni renunciaverint, aut saltem contractum non revocaturos iurati 1poponderint : nec 1ulficere aio minores iuratos Contraxisse : nam, ut paulo ante dictum , qui iurejurando contractum confirmat , non ideo minus potest legitimis auxiliis adversus co ventionem uti: quoniam , ubi in civitate vivitur , civilibus legibus vivendum est , &qui contrahit secundum eas contraxisse censetur , nisi speciatim renunciaverit iis iuris auxiliis , quae pro se introducta sunt ; quod apud nos maxime servandum est, apud quos ex recepto tabellionum more contractibus, conventionibusque omnibus jusjurandum ac cedit . Idque ipse Fredericus significat i
quiens , jacramenta puberum super contracta bus rerum suarum non retractandis.
Devique illud necesse esse aio , ut minores scientes prudentes praetorio auxilio re nunciaverint : etenim si errore falsi , vel dolo decepti , aut metu coacti contractus sirmitatem promiserint , aut in integrum restitutioni renunciaverint : noμ idcirco minus
165쪽
poterunt restitutionem impetrare . Cuius rei ratio est , quoniam , ubi error , dolus , aut metus contractui intercesserit, ic conVentio,& iusiurandum nullius momenti est secundum regulas , quas secundo huius tractationis libro exponemus . Idque non obscure Fredericus statuit , quum servari praecipit,facramenta puberum Donta facta super contractibus rerum suarum non retractandis . Quae
enim per errorem , dolum , aut metum prinmittimus , nequaquam sponte promittimus, bc sacramenta , quae praestamus, nequaquam sponte praestamus . Deinde idem Fredericus palam improbat sacramenta per metum e torta , eaque nullius momenti esse iubet; quare dc ea iquae per errorem , aut dolum
iurata sunt, pari ratione improbasse , Se nublius momenti esse statuisse dicendum est. Denique si de huiusmodi contractuum vel i ratorum vitiis maioribus vigintiquinque annis queri permittitur, quare minoribus id nega bitur , ut ne restitutionem quidem possint impetrare 'Haec ideo pluribus exequutus sum, quoniam
a nemine hactenus superiores constitutionem pro merito explicatas memini; atque ut e
166쪽
L an R Ι. CAPUT X. Issgnoscatur, quam minimus locus iis sit futurus . Quare ipse auctor sum minoribus , qui scientes prudentes rest itutionis auxilio iurati renunciarunt , ne in integrum restitui petant, praecipue , ubi graui damno non fuerint assecti, ne & perfidiae, bc periurii se al-
rigent : Si magistratibus , ut nunquam , aut prope nunquam minoribus petentibus adversus iuratas conventiones , maxime in quibus non leve eorum damnum vertitur, restitutionem denegent; nisi manifesta illorum appareat perfidia , bc calumnia : quoniam vix unquam fieri potest , ut minor sciens prudens , nec per errorem, vel dolum adversarii aetatis auxilio in suam ipsius necem renunciet , nisi adeo fungus fuerit , ut quid agat , non intelligat : potissimum , quod ea
Frederici constitutio videtur minorum utilitatem , & naturalem aequitatem offendere: quam propterea Cinus improbavit teste Duareno ad tit. C. si adver. υendit. eaque ple
risque in locis minime servatur, ut in Frisia, Batavia , Hispania , immo in Gallia, ubi impetrata ab episcopo iurisiurandi gratia in integrum restitutio petitur , ut tradit Re-
167쪽
, 56 DE REsTITur. IN INTEGRUM Illud hic quaerunt interpretes , utrum heres minoris, qui iuravit, vel is, cui a mino re mandata est actio , queat restitui. Et plerique docent posse ; quod is minime iuraverit1 iusiurandum non teneat, nisi eos, qui iurarunt . Sed ne his adsentiar duo me movent,& quod iuratos contractus Fredericus invio labiliter servari praecipiat: bc quod absurdum sit plus iuris habere heredem , quam defunctum , aut plus iuris in alium transferri, quam quisque habeat L. nemo 5 q. D. de reg. jur. Praeterea hac ratione facillimum esset legitimam fraudem legi fieri mandata actio
Si major factus ratum habuerit ad tit. 46. lib. u. COLΙta ius est, s minor praetorio auxilio re nunciaverit et sin maior factus id fecerit, De quaquam poterit eo iuris auxilio uti , quoniam ei pacti exceptio obstat et pacta enim omnia vel exceptione praetor tuetur L. juris gentium p. g. g. D. de paci. renunciasse vero quis in integrum restitutioni videtur , sea expresse ei renunciet, seu tacite , sive verbis, sive facto comprobans, quod in minori Get te gesserat. Atque huc pertinet regula pro posi-
168쪽
LIRER I. CAPUT X. 157 posita ab Ulpiano in L. a. q. I. D. de min. Plaeet si quis major factus comprobaUerie, quod minor gesserat , resitationem cesare : quae a Diocletiano, Se Μaximiano confirmata est in L. a. C. s major fact. rari hab. his verbis:
Qui post vigesinum quintum annum aetatis, ea quae in minori aetata gaisa sunt, rata habu rint , frustra restitutionem eorum psylulant ,
Quapropter Papinianus in L. I flius Ao. D.
de min docet filium emancipatum minorema patre praeteritum , qui contra tabulas honorum possessionem repudiaverat, si major factus legatum ex testamento ceperit, ceu
seri beneficio praetoris renunciasse: idemque esse , si post incohatam restitutionis quaesti nem id fecerit: nam is censetur praetorio auxilio, Si liti renunciasse . Quod si factum tale sit, ut merito dubitari possit , utrum id factum fuerit animo comprobandi , quod in minori aetate fuerat gestum ; benignius erit restitutionem non denegari . Idcirco Ulpianus in d. s. s. q. a. d ςet, si mi ior hereditatem adierit , dc maior fastus hereditarios debitores exegerit , non videri aditionem comprobatam , nec restit
sionem submotam , quum id fieri potuerit
169쪽
non animo comprobandae aditionis , sed ne hereditaria nomina interea deperirent. Adeo autem, si major factus ea , quae in minori aetate gesserat, rata habuerit, ea comprobatio valet , ut non modo ei restitutionem adimat, si quidem rata erant: sed etiam ea confirmet, si erant irrita ; veluti si praedia sine decreto fuerant alienata . De ea re Gordianus in L. a. C. s major. fact. alien . facit. Iine decret. rat. hab. ita praecipit: Si ine d
erato prodis praedia tua a tutore tuo aliena -υ δεηt , nee Deetali cons atione, vel I bona Ide pos sor Diiset , saluti temporis excursu id, quod perperam es actum , fuerit sabilitum I praeses provinciae pilli sionem in jui tuum retrahet. Igitur ubi res minoris perperam fuerit alienata , veluti praedia sine decreto , eius comprobatio post maiorem aetatem alienationem confirmat, seu ea expressa fuerit, ratthabitione ; seu tacita, statuti temporis silentio ; modo, ubi de tacita comprobatione agitur, bona sides possessoris accedat. Stat
tum vero tempus ad alienationem coufirmaridam est quinquennii a maiori aetate in venditione : decennii inter praesentes , vicerinii inter absentes in donatione rorum immobi-
170쪽
sine deer. rae. hab. De reliquis causis , cur restitutio
M persona adversariorum una caussa est, eur minores restitui nequeant , nempe reve
rentia parentibus , vel patronis debita, de qua superiori capite actum. Denique ex genere negotii duplex caussa repeti potest, quae minori restitutionem adimat , scilicet ipsa negotii conditio , quae re- stitutionem non admittit ; publica , vel ipsius minoris utilitas , quae suadet restitutionem denegari . Negotia , quae restitutionem non admittunt sunt status hominum, publica,
M poenalia indicia . Et quidem, ubi de statu
hominum quaeritur in integrum restitutio locum habere non potest, quum id praetoris iurisdictionem egrediatur : praetor enim nequite libero servum facere, aut e servo liberum . Quare minor neque adversus manumissionemre1tituitur, neque adversus sententiam , qua quis liber pronunciatus , ut capite sexto diataimus : contra neque, si in servitutem deductus est , restitui potest L. si ex caussa 9. s. q. D. de min. Cujus rei duplex ratio , M