장음표시 사용
371쪽
Quod ad primum spectat, votum, ut docet s. Th q. 88 a. I.&2 est Promissis Oliberata, Mosacta, de aliquo meliori bono. Dicitur Pνιmisio, quia non est nudum, & simplex propositum, in constat exe. DeeratAram , de voto, sed ad Illius rationem requiritur promisso cum vera voluntate se oblIgandi. Dieitur Promissio enis subita, ει inconsiderata nousussiceret ad rationem voti, ut ex communi Theologorum consensu docet Nav. qui etiam recte observat, tantam ad votum faciendum
deliberationem requiri, & sussicere, quanta requiritur, & sussicit ad peccatum aliquod mortale committendum . Dicitur Deo facta , quia votum. cum sit actus Religionis,& latriae, ut docet Sanctus Thomas, soli Deo seri debet. Quod si interdum apud quosdam Auctores, ut apud Eusebium l. ia. de praepar. c.τω vota Sanctis Martyribus, & aliis in coelo Beatis nuneupari dicuntur id intelligi debet ad eum modum, quo Templa,& Altaria Sanctis dicari dicuntur , quia Deo in honorem : Sanctorum dedicantur, vel in quantum censEtur homo vovere ipsi Deo id , quod sanctis se impleturum promittit. Quod si promissio alicuius pii operis fiat alicui Sancto praecise ad honorem ejus,& sanctitatis, ac floriae testificationem, tune eiusmodi promissio saera quidem est, & ad Dei cultum mediate ordinata, sed non est proprie votum, neque actus latriae, sed solum duliae, sive observantiae, ut filsius explicat Suarez. Disitur denique, abe bona meliori viuibus verbis signiscatur,materia voti duplicem habere eonditionem Prima est,ut sit opus bonum, sive sit tantum In eonsllo,sive in praecepto. eunda ut opus illud bonum, quod vovetur, melius sit, quam ejus oppositum, idest, ut non sto se alicuius operis meellentioris, & perfectioris impeditivum. 3. Aliud est actem votum pereonale, aliud votum realer aliud bram absolutum , aliud conditionale ἐν aliud simplex , aliud sol mner aliud expressum, aliud tacitum.
Votum personale est, quo promittitur alIquid. quod personam v vεtis spectat,ut eum quis vovet peregrinatione: Reale, esi res aliqua Deo promittitur, ut eleemosyna. Et haec est utriusque disseretia, quod etiam ad haeredes traiiseat obligatio voti realis,non iteἱpersonalis,ut communiter Theologi docent,& colligitur ex c. Parae, de censibus . . votum absolutu est, quod I ependenter a quavis c5ditione emi titur: conditionale vero,quo ἡ non fit nisi sub aliqua conditione, ut si quia per rinatione voveat,si a tali morbo liberetur.Et eiusmodi v ta no obligant,nisi posita illa eonditione. Quae tamen coditio contraria esse non debet vel substantiae , vel honestati ipsius voti, ut si quis voveat ea conditione, ut ad implendum id, quod vovit, non obligetur, vel si quis voveat sub ea conditione, quod in lite iniusta victor evadat. Hae siquidem conditiones votum Irritum, & invalidum resdunt, ut docet Bonaeina disp. q. qu. 2. de voto, Puu. 3.
372쪽
, tum simplex consistit in nuda , & simplici nomissione Deo factar solemne vero Illud est , quod vel susceptioni Ordinis sacri, vel professioni Religionis approbatae conjunctuni est, ut habetur c. unico de voto in o.
. 4. Quod spectat ad personas voti emittendi capaces, d et S. Titi, supra art. 8. N o. duo praesertim ex parte Illarum requiri. Primum est, ut qui vover , usum rationis sufficienter adeptus sit, illiusque sympos existat. Unde pueri ante uium rationis, & amentes, ac siis Hosi votum emittereron possunt. Quoniam vero dissicile est disce nere , quo praecise temporis puncto lassiciens illud rationis lumem
pueris exoriatur , ideo ex communi Doctorum consenui, ut docet 'Lamann. tract. .de voto cap. 7. vota ante septenn Ium edita censentur irrita, se invalida esse. nisi probabilissimae conjecturae suadeant, inficientem rationis usum In tenera Illa aetate adfiiisse , & e contra vota fost septennium emissa valida esse, oblisatoria, nisi ce sta indicia ostendant, sufficientem rationis usum defuisse. Secundum est, ut persona, quae vovet, sui juris sit quoad iulud, quod vovet. Nullus enim subditus, ut asserit s. mctor q. 88. ar. 8. firmiter voto se obligare potest In iis , quibus potestati
alterius subjacet, nisi consensus ejus aecedat. Observat autem recte Gregorius a Valentia disp. 6. qi .6. de voto Iun. 6 S. Doctorem non dixisse, votum subditi esse nullum, sed inaummodo non esse firmum,nisi accedat consensus Superioris. Votum siquidem a persona subdita emissum est verum votum , pendens rimen ex Superioris consensu, tanquam ex eo Ilione, quae s acce a tunc censetur validum, si vero Superior contradieat, sit irritu .ig. Hinc collises r. voxa omnia, sive persbnalia, sive realia, im- uberum irritari pose a patre., tutore, aut aliis quorum i te ati subsunt, quod ει de Relisiosis professis simillier intelligem dum est respectu Superiorum. Ad quam irritationem, ut ὸo ei Navarru.c 12. nu. 69. sola Superioris voluntas susticit, nec ulla Milia eausa, aut ratio requiritur . . Collires i. quod, quamvis vota realia puberum, antequam a talem a lege praescriptam attigerint ad plenam, di liberam bono. rvm dispolitionem, ab eorum parentibus irritari possint, illorum nihilominus vota personalia, quae patriae potestati nullum afferunt praejudicium, valida sunt, nec ab eorum parentibus possunt irrita ri. Ita s. Thomas art. s. ubi docet, pueros, vel puellas post annos pubertatis, scilicet in pueris post I. . in puellis vero post a posse
luocunque voto simplici, vel etiam solemni Religionis se obligare.
ure tamen Movo Concilii Triden itini sess.ls. c. rs. ad volumis, ne professionis rei tota requiritur aetas I 6. annorum com plerorum, ante quam aetatem, sicut & ante tempus annuae priγε pationis exinum, proscuist illa tria a eue cζnsetur . . . - . . .
373쪽
Colliges q. uxoris vota, quae ab ea sunt de iis , in quibus martis subeth, posse ab illo irritari, ut habetur cap. Scriptura, de voto. Sed dissicultas est inter Theologos, quaenam sint ea, in quibuS uxor marito ita subest, ut sine illius consensu de iis vovere non ponit . Quia . dam enim,ut titus, Paludanus. & alii apud Laymari tract. q. de vot. c. 7.exist Imant uxorem aeque viro subditam esse, ae Religiosum Prinlato, vel Superiori , unde inserunt, quaelibet illius vota posse a marito irritari. Alii tamen probabilius, & verius existimant, mulie . rem tantum subesse marito quoad conjugii usum. & familiae gube nationem,eaq;proinde tantummodo vota, quae vel usui coniugii, vel
familiae gubernationi praejudicium aliquod asserunt, posse ab ejus
marito irritari. Ita Sylvei ervem. votum , Navarr. c. I 2. nu. M. Mori cap. II. q. I 2. Suar. lib. 6. de voto, capite 4. aliique multi.
Addit etiam Laymann. supra, uxorem similiter posse mariti sui vota rescindere , quae derogant iuri, quod habet in corpus eius, e. g. si voveret immoderatam aliquam abstinentiam , aut longin quam aliquam, & diimu nam peregrinationem. Imo & existimat, vota quoque realia mariti. posse ab uxore rescindi, si cedant in deo trimentum notabile dotis, vel aliorum bonorum, quae ipsi sunt cum
marito communia, & quorum administratio penes ipsum est . IV.
. inania sit voti obligario, o quibus modis eqsare possit.
I. OUod ad primum spectat,emum est,uotum esse oblIgatorIsi,
implere omittit, peccati reatum incurrat, ut docet S. Thomas , & constat ex Scriptura. Deut. 23. Cum votum voveris Deo tuo, non lavdabis reddere . &c. quod si moratus fueris , reputabitur tibi in peeeatum. & I. ad Timoth. s. habentes damnati
nem , quia trimam fidem irritam fuerunt, quae Apostoli verba in Concilio Carth. IV. cap. io . & Toletano IV. cap. 13. intelligum
tur de viduis, quae votum castitatis violaverunt. - Quamvis autem voti transgressio sit peccatum ex genere suo mora tale , nihilominus ob materiae levitarem potest esse tantum veniale , ut docent Navarrus e. I 2. num. 6s. Toletus lib. q. c. II.& alii com muniter. Votum enim se habet per modum cujusdam privatae I gis, quam vovens sibi imaenit. Unde non videtur maiorem inferre obligationem, quam lex Divina, vel Ecclesiastica cujus transgres sio in materia levi non nisi peccatum veniale esse censetur. 2. Ueru super hae voti obligatione quaeres I. quo tempore incum-hat obligatio voti adimplendi,seu quadiu citra peccatu illius executio disserri possit. Respond. eum distinctione. Vel enim vovens ipsellempus determinavit, vel non: si primum, executio voti ultra illud
sine peccato disteni nsi putea, eo major erit culpa quo diuturni
374쪽
erit mora, ut docet Suarra, & alii apud Laymannum supra e.g. si vero vovens tempus illud non determinavit, debet votum suum ad Implere, cum primum commode poterit. alias, si absqtie causa , 8cxat ne differat, peccabit, ut docet S. Th. art. 3. ad 3. su p. Recte autem: observat Laym. irrationabilem dilationem voti, quo. quis se obligavit ad Ordinem sacrum suscipiendum, aut Religiosum satum amplectendum, citius ad mortalem culpam pertingere, quia cum ex vi talis voti obluatus sit homo ad perpetuum,& speciale ob isequium Deo praestandum . quanto magis ejus executionem differt, tanto majorem obsequii Deo promissi veluti partem aufert. Quod. non eodem modo accidit in aliis votis, v. g. peregrinandi, te unandi, dic. Haec enim, tametsi differantur , integre tamen impleri possiunt. Quaeres a. an quis possit voto suo alterum obligare,v.g. an parentes, qui vovent, filios statum Religiosum amplexuros, voto suci filios ad statum illum amplectendum obligent. Respondetur negati ve, quia obligatio voti, sicut & cujuscumque promissionis, ex pro priae voluntatis consensu nasci debet ; unde sequitur, quod non alium , quam ipsum voventem obliget. Si tamen filii votum illud p irentum approbent, ratum habeant, thinc ad Illud implendum tenebuntur. Ita SuareT Ilib. . de voto, cap. 9. Bona cina disp. . qu. 2. de Voto, punct. s. & alii. 3. Quaeres 3.quado in vori executione suboritur aliqua δῖssicultas, qua ratione illius voti obligatio sit interpretanda. Respondetur spe Aandam in primis esse voventis intentionem , ex qua vis omnis. αmodus obligationis nascitur. Quod si de illius intentione non satis
constet, verba, quibus votum statim explicavit, erunt expendenda, di secundum magis communem signiscationem erunt accipienda , iuxta illud Deut.23.Facies.sicu promisisti Domino Deo tuo,o propria voluntate, o ore locutMs es . Quod si neque intentio voventis, neque illius verba rationem voti satis explicent, spectanda erit ipsius voti materia,& secundum ejuS naturam , conditionem votum erit ex quendum . Ex. gr. qui vovit , certa die se jejunaturuin, votum
exequi debet secundum sorinam jejunii Eeclesiastici, ita ut abstineae carnibus , & unica refectione contentus sit: qui vovit, se recita. turum Rosarium, debet illud pie, & attente recitare; quia scilicet talis est rasso, & conditio jejunii, & orationis. Ita Suarensu p. c. 7. Valentia disp. s. q 6. de voto, puncto . .& alii. Quod spectat ad secundum , quatuor praesertim modis obligationem voti cessare, Doctores asiesunt. . Primus est , quando talis, & tanta rerum mutatio accidit, quae s ab initio praevisa fuisset, votum illud in tali casu emissum non fuisset. Ita Navarrus, Suareae, & alii, quos citat, & sequitur Bon cita a disp. q. qu.2. de voto, pun.7. E. g. si quis voveat, se jeiunat
rum omnibus diebus Veneris, illique iuperveniat aegritudo talis ,
375쪽
quae ab observatione ieiunii Eeclesiastici excusaret, tunc non erea, sebitur ad jejuniunt illud servandum obligari. secundusin, quanao vorum s litatur, & rescinditur , ut quari δgo Superior irritat votum Religiosi s bi subditi is tutor pupilli ἡvir uxoris . Tunc mitii cessat obligatio ejusmodi voti adimple di, ut paragrapho praecedenti explicatum est. Tertius. quando Superioris auctoritate eum vovente luger uois dispensatur. Quod ut faeiliu intelligatur, observandum est ex N vario c. II. n. hane esse disterentiam inter disperesationem, gi iraritationem voti, quod dἱspensatis proprie spectat ad potestate spia ritualem, & ut valida sit , eausam aliquam legitimam requίρIt a Irrsetatio vero pertinet ad potestatem domInativam , sive spiritualis illa sit, sive naturalis , vel politica, neque ad hoc ut validast, ublant alsam eausam requirit, praeter voluntatem Superioris.. s. Hae observatione supposita, eertu est, extare in Ecclesia verant, 1t legitimam potestatem dispensandi in votis, & aIlli obligationibus quibus homo et a Deum obi rictus tenetur,ut docet s.Th. a.io. Sele eonstat tum ex illimitata potestate solvendi a Christo Domino Ee clos concessa,S.Matth. 16. tum ex ejusdem Ecclesiae perpetua praxia Neque dicas. obligationem ad vota servanda esse juris DivInispicia1ndeque Ecelesiam dispensare non pone ut vota non impleantur,sica ut nec dispensare potest, ut alia legis Divinae praecepta non se ve tur . Respon/etur enivi eum s. Doctore a Io. ad s. per dispensati nem non dari licentiam, ut quis votum suum transgrediatur, segauctoritate legitima Superior dis eiulantis fieri, ut hoc , 4u,
eontinebatur sub voto , amplius sub illo non contineatue , iaquantum determinatuis non esse tangruam materiam voti. Certum est praeterea ex eodem S. Doctore su p.& aliis e munItest
Theologis,potestatem dispensandi in votis tute or)inario competere solis Ecelesiae Praelatis iurisdictionem in foro exteriori habentibus, proindeque Romanum pontifieem, utpote supremit Beelesia, Recto. rem,in quibuslibet Fidelium votis, sue simplicibus, sive solemnibus,
dispensare posse, ut docent S. Antoninus 3.past. tit.11.e.7. 1 enricus Gandavensisqtiodlib. s.qu.2s Ricardus in .d Ista 3. a.9.qu. I. Duta rdus eadem gis . qu. a. Maloribid qu. . Navare.c. II. nuaes.&plures alii , quos citat , 8c sequitur Lessius III. e. o. gub. I9.6. Quod spectat ad Episcopos, certum est, etiam IIIos in omnibus votis subditorum suorum dispensate posses si quinque tantummMoeteiolantur,nimirum perpetuae continentiae, religionis, peteteirrati nis Hierosolymitanae, vel ad limina Apostoeotum Romam, vel iasanctum Iacobum Grapostellam, ut observat Navarius iupra. Una de patet Episcopum dispensare gosse in voto calli fatIs non prepetuae, di in voto non nubendi, quod differt a voto perpetuae castitatis, cum
per istnieationem non vlaletur, item in stoto suscipiendi sacros o
376쪽
quod differt etiam a voto perpetuae castItatis, quod est illi' tantummodo annexum . Addit Lessus su p. dub. 18. S plurimorum Theologorum auctoritate probat,Episcopum dispensare posse in quia husdam voti reservati conditionibus. Ex.gr. si quis vovit Ingredi Religionem strictam, potest dispensare, ut ingrediatur laxiorem ;ltem tit professus in arctiore transeat ad laxiorem, nisi fortasse obstet sta . tutum aliquod peculiare a summo rantifice eonfirmatum: similia
ter posse dispensare cum eo, qui emisso perpetuae castitatis voto matrimonium contraxit , & contummavit, ut 1 ante tali matismonio petere possit debitum. Toletus l. . c. I g. etiam existimat, quinque illa ψota tune solum censer; summo Pontifici reservata , cum abs
Iuta sunt ; quando vero sub conditione aliqua edita sunt, Episcopum tib illis dispensare posse. Ubi etiam recte observat, neque Summum Pontificem , neque Episcopos, aut quosvis allos Superiores posse Gne ii ista, & rationabili causa. in votis dispensare , alias dispens tio non modo illicita, sed etsam invalida foret, quod etiam docet Navarrus, dc plures alii apud Laymann. tract. 4. de vot. c. s. Potestas enim spiritualis non in destructionem , sed su aedifieatio. nem a Christis Domino Ecclesiae Praelatis collata est . . .
tim capite peti debent, ut onservat sdem Laymann. ibidem. Primo ex ipso actu vovendi,ut si quis absque perfecta deliberatione,ex quadam praecipitatione, vel animi levitate aliquId voverit, ut habetur
ex c.1. de voto. Secundo ex materia voti, si nimirum suectata eorpo.
ris eonstitutione, animi imbecillitate , & aliis similibus dispositi inibus, dispensatio voti In majorem ipsius voventis utilitatem spIritualem quae praesertim hic spectanda est cessura videatur. Tertio ex dissicultate voti adimplendi postea superveniente, vel ante non uraevisa. Quarto denique ex aliqua necessitate notabili, vel utilit te magna Reipublicae, aut etiam familiae, ut si quis longam vovissee peregrinationem,eum praestaret, illum ReipubIicae regendae, aut gubernandae familiae potius interesse. Quo vero majus, seu dii ius est votum, eo etiam maior, S gravior causa requiritur, ut licite ,&valide super illo dispensari possit. Et ut plurimum ad majorem cautelam eonsulium est pium aliquod opus per modum cujusdam com l pensationis iniungere ilis, eum quo dispensatur. 8. Quaeres, an sicut Praelatus cum subditis, sic etiam possit se mi: In propriis votis dispensare. Respondetur, posse indirecte, dando alicui ex subditis rotestatem secum dispensandi , .seut Saeetdoti sibi subdito dare potest facultatem , qua se ipsum a peccatis sibi t servatis absolvat . Addit Lessius iup. dub. I . posse illum etia directe secum in votis ex causa iusta dispensare ρ probatqui eo, quod ineundum doctrinam Sancti Thome, quam ibidintat, possit sibi ipsi dare Induisentiis. H. - '
377쪽
no DE II. DEC A L. PRAECEPTO π . A
iauartus denique modus, quo cessare potest voti obligatis , est per
ipsius voti commutat Ionem. Cileta quam dicimus primo , posse v ventem propria sua auctoritate votum suum tommutare in id, quod spectatis omnibus melius est,& Deo acceptius, dummodo tamen v
tum illud non sit Summo Pontifici reservatum a. Ita Solus uareZ, A Torius, & alii, quos citat, & sequitur Laymo sup . c. 8. Et constat ex Capite primo devoto, & ex eap. Pervent i, de jurejurando, ubi diciatur,quod Promidiam non infringit,qui illud in melius commutat . Imo docet S. Th. vota quaecunque , otiam Summo Pontifici reservata, Propria cuiusqtie auctoritate commutari posse In vota illa, quae iaprofessione religiosa emittuntur, quod expresse deelaravit Alexander III. capite devoto , ubi dicit, quod ReusIram voti non habetur , qui tempονale.. aquium ire perstetuam ligionis ob
servamtiam noscitur eommutare. Rationem assert S. Doctorari. II.
ad x. quod alia omnia vota sunt quorundam particularium operum,
sed per religiosam professionem homo vitam stiam Dei obsequio
deputat; particulare autem in universali includitur . . 9. Dicimus a. commutationem voti in aliquod opus aequale proprio voventis arbitrio fieri non posse. Ita Suareε, & aia apud Laym. sirpr. cap. s. Ratio est, quia non potest aliud pro alio solvi, non consentiente promissario r atqui Deus non videtur consentire, ut ab oluisquio sibi per.votum promissis ad . libitum voventis recedatur, nisi causa aliqua iusta urgeat, euius cognitio ad Superiorem pertinet, vel nisi obsequium aliquod evidenter melius uisis exhibeatur . Tunc enim promissionem non violat, sed auctiorem, reddit. Dicimus 3. illi, cui jure ordinario, vel per deteg3tionem competit facultas dispensandi in votis , competere etiam . facultatem, Vota commutandi , quia iuxta regulam juris sa . in 6. Cui liceς
quod est plui, lites utique quod es minus ; at plus est, posse di
pensare in voto , quam illud commutare. i l
' Quaeres, utrum ad commutationem votorum valide, ae licite s cierinam causa aliqua requiratur, sicut iupra requiri .diximus ad di DPensationem. Respondetur, nullam requiri, quando commutatio fit in aliquid melius, ut docet Navareus eo Ia. n.63. Si vero fiat in adiquale, vel minus, existimat Suareae l. 6. . devoto, c. 39, causam alia quam rationabilem requiri, non tantum ut licita, sed etiam ut varilida st commutatio . Sufficere autem arbitratur Larmannus , si is qui vovit , voti sui commutationem instanter petat ' . Tum enim ido'nea ratio adesse videtur, ut ejus fragilitati condescendatui, quo majore cum solatio, & animi alacritate voti mi debitum in alia materia, ad quam magis aflectus sit, exsolvat. ιCaeterum quq de voti irritatione, dispensatione e. hactenus dictaiunt similiter de iuramenti irritatione, dispensatione,&c. intellige da esse, incet, & suis explicat Larmann. trin. 3. de ivr. cap. ι - s. V. M
378쪽
s. V. tquot modis preeetur in secundMm Decalogi meepti . I. ontra secundum Decalogi praeceptum peceant illI, qui Iur mento falsiim asseverant, scientes, aut existimantes , es se salsum, aut dubitantes, num hi verum, sive Id contingat in relevi, aut gravi, sive iocandi, aut se excusandi gratia id faciant:&qui se periculo salsum iurandi exponunt; aut qui advertentes, ex prava jurandi consuetudine se frequenter iurare salsum, de
Item qui iuramento pollicentur, se aliquid facturos, quod i men non intendunt 3 aut qui, postquam se iuramento obstrInx
runt ad aliquid faciendum, illud adimplere nolunt; vel qui jurant de re aliqua mala faetenda. Peccant etiam contra hoc praeceptum,quἰ veru quidem iurant,sed absque necessitate, vel in re levis momenti. Et hoc peccatum, ut do cet Toletus,ut plurimum tantummodo veniale est, nisi sorte ob pravam iurandi consuetudinem, S periculum pejerandi fiat mortale, ut plerunque contingere potest in illis, qui quacunque data occasi ne adorandum Dei nomen irreverenter, & non sine aliquo contemptu rebus ludicris, & frivolis interponunt, vel se ob res levissimas Daemoni devovent, aut alio iuramento execratorio utuntur. a. Peceant praeterea illi, qui blasphemias in Deum , vel Sanctos proserunt, illos injuriose, &.eontumeliose nominant, illis detrahunt, maledicunt, aut imorecantur, qui non minus impie, quam irreverenter quibuslibet rebus, etiam aliquando turpibus, aut nefariis, corpus, eaput, &sanguinem Dei interponunt. Peceant denique, qui vovent aliquod malum,uel aliquod bonum, sed malo,& perverso fine: item qui votum adimplere omittunt, aut illius executionem sine ulla necessitate,vel causa differunt: qui vota realia illius, cujus exceps uni haereditarem, adimplere non curant et qui alios ad vovendum vi, metu, vel dolo inducunt: qui voti dis pensationem obtentu causae alicujus falsae Impetrare nituntur.
Explicatur tertium Meati, Prmeptum.
Memento, ut diem Sabbathi sanctifices.
x. π Toe tertium Decalogi praeceptu ut asserit S. Doct. q.12 I. a. XA 4.ad i. partim est morale, partimem emoniale: morale quidem,quatenus per illud praecipitur, ut homo, sepositis aliis tempor Pars II. X libus
379쪽
sibus n otiis, aliquod vitae suae tempus Divino cultui. Rel Igἴonici:
exercitiis deputet; caeremoniale vero, quatenus dies Sabbathi designatur, in quo temporalia opera intermittere,& soli Deo, eiusq; cu tui vacare jubetur, idqii e tum in memoriam beneficii creationis:
Deus enim uia Iversum mundum sex diebus perfecit, & septimo die ab operibus quievit: tum etiam in siguram Christi Domin I, peracto
Redemptionis opere, toto aeternitatis beatae Sabbatho quieturi. a. In quantum morale est, omnes semper, & eodem modo obiugat , cum , ut ait S. Doctor sup . ab ipsa lege Divina natiuali deriv tur; in quantum vero caeremoniale, morte Christi Domini antiquatum est, ut declaratur in Catecnismo Romano parI. 3. c. 4. ubi
dicitur, Apostolos ex septem Hebdomadae diebus illum, qui primus est, loco septim; subrogasse , & Divino cultui in memoriam minicae, Resurrectionis consectasse , illumque dsem idcirco D minicum vocatum fuisse: praeter quem aliae pari observatione , aecultu observandae pestivitates extant, quae in honorem Christi Domini, & Sanctorum ejus institutae sunt, partim Summorum Pontificum decretis, de quibus speciatim agit Suareg lib. 1. de Festis e. s. & seq. partim Episcoporum statutis populos sibi subditos obli gantibus, ut habetur cap. ult. de Feriis, & in Conc. Trid. ses
a s. c. I a. de re rm. partim etiam consuetudine Episcoporum con sensu expresso, vel tacito approbata . 1.ς nam requirantur ad Fesoram dierans sanctouationem . I. Tritia praesertim requliuntur ag sanctifieationem dierum Festo I rum. Primum est, ut ab operibus servilibus abstineatur, id est ab illis operibus ignobilioribus, quae ipsiis corporis commoditatibus inserviunt, qua IIa sunt arare, fabricare,sutoria,vel tonsoriam, aut alias ejusmodi artes mechanicas exercere. Id constat ex variis Conciliorum, Pontificumque decretis, quorum unum, aut alterum hie apponemus . tii Concilio Romano sub Eugenio II. apud Ant nium Augustinum lib. 2ci. tit. I9. c. r. haec habentur: Constar amet
no obser νare, ut die Dominaeo nullas audeant operationes , merca
rionesque peragere , praeterquam in eis iis rebus , ita ut libere posse sint, ae Hebite in eo setiniam possibilitatem omnes ad Ecclesiam eo eurrere ς εcc. Qui vera rostica opera die Duminica agere praesumps vir, contra Divιna praecepta egisse non dubitet . Et apud s. Gregor. Itb I . Epist. Dominico vero die a labore terrεno testandum est, omnimodo orationibus insisteniam, ut qaod negligenrer fer sex dies agitur , ter diem 'furνectionas Dominica precibus expνetur.
Operibus servilibus jungutur duo alia operu gener'quae licet mi-
auno servilia sint, diebus tamen Domu is , α festivis Ecclesiastico:
380쪽
Iure prohilaentur, eo quod animam temporalibus rebus magno pyg . applicent, nimiumque a Divino cultu abstrahant, mercatus scilicei laeti mercium emptiones, & forentes, ac judiciales actus.. id similixet constat ex variis Conciliortii, Politis cunissile Mnsi. onibus. Ac nominatim in Concilio Parisiensi iub Gregotio IVι
circa an mim Doniini3ro. celebrato cap. so. haec habentur: Distea νiatis celsirudo flagitanda, ut ejus a Deo orti rata mi tostas crina ι saniet m incutiat, ne in hae Derg, o venerabili die Dominica sciali cet mercatus , placita ,σ ruralia cyrefcnuque opera facerepsissimant. & in Concilio Arelatino sub Carolo Magno cap. i6ι prohibetur, Ne in Dominicis dieυur pti blica mercata , neque ea
saliones, fisceptationesquν exercearaxur . . i
i. Dubitatur autem apud Theologos destitibusdam operibus, aritervilia sint, proindeque an diebus Festis si ut piohibita, De duibu
Breviter dicimus tecundu in Navarr c. II. q. 4. SuareE lib. 1. de pe- sis c. 24. Sc alios , non esie opus servile, nec prohibitum diebus Featiis iter facere, scribere , venari recreationis causa, quod&deprascatione; & pictura similiter dici potest: quamvis quidani Doct
,es, ut Sylv. ver b. D iminica, Angelus verbo Feriae, & quidam Miti merito dubitent, an transcribere, aut pingere lucri, & qii aestusi causa, eademque ratione piscationi, aut venationi vacare diebusi Festis licitum sit, cum ejusmodi opera mercenariorum, A sesu eum propita sint , quando principaliter sunt ou quaestum, ac proainde servilia censeri possint. Quare tutius es h ab illis abstinere. Docet autem Navaritis suprῆ ex S. Doctore sit p. art. 4. ad 3. sev Operum genera licite diebus Fellis exerceri poste, primo eas quibus in Divino cultu obsequium ali uod. exhibetur , secundo ill χ, quibus spiritualia exercentur,. qualia sunt docere verbo, vellcripto , tertio, quae sunt necessaria ad salutem propriam 4 sive animae sive corporis, quarto, quae ad salutem proximi spiritualem, se corporalem similiter necessaria suhi, quinto, quae ad vitandum da hinum sibi, vel proximo imminens sunt nec est uia, sexto denique squae ad ciborum praeparationem requiruntur . . . .
3. Et generatim loquendo, quaecunque opera, etiam servii ἰ i, liciali redduntur ratione alicujus urgentis necessitatis, sive publicae, uedicitur cap. Licet de Fe iis,sive privatae,ut cd tempore messis segetes ob pluviam superventuram exportantur, vel filiaile opus fit 'u grave aliquod )amnum evitandum. Qua etiam ratione pauperes artifices
interdum licite diebus Festis laborare possunt, dummodo absit scana datum, si aliter familiae suae ea . quae ad victum hecessaria sunt, nuta latenus subministrare queant. Quanquam in iis casibus tutius se ἐν per si adire Superiorem, puta Episcopuin, aut in ejus absentia Pa-iochum , & ab illo licentiam postulare . similiter opera servilia lutita fiunt, quando pietatis, aut Relisi opis causa exercentur, ut ii Ala X a laria