장음표시 사용
391쪽
De hae autem spirituali eleemosyna ide, quod de corporali dicetidum est,servata tamen. debita proportione, scilicet ununquenque t neri eo quo potest modo ad luccurrendum proximo costituto in extrema,& moraliter insuperabili necessitate spitituali ut dieiuna est sy. L. &ietiam i gravi, id est quando non nisi aegre,& cum summa ditacultate necesuras illa spiritualis superari potet iamvIs haec ob Iugario succurrendi in gravi necessitate spirituali non adeo st ficta sit in Laicis , atque in Sacerdotibus, illis praesertim, quibus animarum cura commissa est , qui proinde ratione ossicii sui debent ii iuruere , gnorantes de rebus illis, quae ad saltitem necessariae sunt. consiliu re .ctum de iisde rebus ad salutem necessariis praebere;ite afflictis,quam. Possunt, impendere consolatione . ne malorum podere oppressi indesperationem incidant,sim;liter & aliors dese is tolerare, condon
re iniurias,corripere peccantes, ac pro vivis 3c defunctis orare, quoties id ab illis charitatis ordo,' aut muneris sibi impositi rario exigitia. Verum peculiaris est di Acultas circa corretiionem. Daternam peccantium, . quo nomine a Theologis intelligitur qualiscunque r. mo , quo quis vel monendo, vel reprehendendo, vel hortando vel rogando, vel instrue*ido, aut alia simili ratione nititur proximum a peccato revocare V S ad ossicium, vitrutemque reducere idque ob ipsius proximi proprium , ac peculiare bonum .
De hae autem fraterna correctione supponimus tanquam certum.
ἐnesse obligationem ad illam faciendam nopsolum ex consilio , sed etia ex praeceptp,ut docet S Th. qu. 13. a 2.& cu eo TheoIogi omnes, qui id communiter probant ex his Christi Domini verbis S. Matth.
18.Si tece erit in te frater tuusoade, ct eorripe eum, &c. id est, si, te sciente, peccavit frater tuus ut explicat S Aug. ser. 6. de ver b. man.
qui haec Christi Domini verba tanquam de praecepto dicta intelligit.
Hoc supposito, tria praesertim de cori ectisne fraterna quaeri pose sunt, primum , quando facienda sit, secundum, a quo faciendast, testium, quis ordo in il Ia servandus. . . a. Ad primum qii aestum respondetur,hoc praeceptum, eu a firma-ilvum sit, non quovis tempose obligare, sed solum concurrentibus quatitor conditionibus . Prima est , ut noveris peccatum proximi. Si enim illud ignores, corrigere non teneris. Imo nec curiose inquiret e debes. Hoc enim ad Superiorem illius proprie perisnet, ut docet S. Τh. a.2. ad ε. Unde Prov. M. Re quaeras, inquit Sapiens, impietatem in domo iusti, neque vastes requiem estis. Secunda est , ut ille quipe eavit, nec emendatus sit, nee mox sive pet aIlum. 6ve per seῖpsum credatur emendandus esse.Si enim emeradatus sit, vel proxime en eiddandus existimetur, correctione tua non indiget, nec proinde a Lil- Iam faciendam obligaris, ut docet Ualeluia 3is p. q. q de correet. Ir . ferna pari.i. Imo valde probabilis est sententia Sylvestri,Turriani, ει aliorum, quos citas, S ieipiitur Larm.tract.3.c.7. de correct. fratera.
392쪽
rectione faciend/M l bellinet ut observat idem S. D G iustitiae vindicat V γδdiit , duaesitum,videlicet quis Ordo
oraeceptum, cum si RGym istae eeoto modum illum
393쪽
eulum sit in mora , aut si ob aliquam incurrentem circunstantia pindenter judicetur, modum illum ad emendatione proxim Iuturu inutilem. Quod etiam docet S.Τh.a.8. resp. ad I .ubi etiam addit ex S. Aug.si poli occulta admonitione peccator naininae interdii sore peccatu eius Praelato,seu Superiori, no quide ut Iudici, sed ut patri prius manifestare,qua testes adhibeatur, eo quod charitate, & admonitione precatori plusquam qu is alius prodetie possit Videri potest idem Valent. loe. cit. ubi fusissime de istis agit. s. Supersunt adhue aliquae difficultates circa correctionem traternam breviter hie a nobis solvendae. - .
Prima est , an etiam inferiores teneantur correctionem traternam erga Superiores exertere. Respondetur affirmative, dummodo concurrant quatuor conditiones supra explicatae.Ita enim docet P. I n.a. a.& in responcad 2. confirmat exemplo S.Pauli, qui, cum ellet di. 1 e
tro, utpote Apostolorum Mincipi, subditus ut ibidem dicit S. ias
ctorlarga illum tamen eorrectionem fraternam exercuit. Haec tamecorrectio subditorum erga Superiores ut ibidem
mansuetudine, ac reverentia facienda est, iuxta illud Apostoli.I. ad Timoth. s. Seniorem ne increpaveris, sed obseera ut patrem. Secunda dissicultas est, an sit obligatio ad correctionem fraterna laetendam de quibuscunque peccatis,etiam venialibus.Respondetur, ouamvis laudabile sit proximum etia de venialibus corripere, mcto Drudenter.& cum charitate id fiat, non esse tamen ad id obligation salte sub peccato mortali, imo interdit utilius esse leviora eiusmodi peccata dissimulare,nis talia snt,qus vel sca datu aliorit,vel gravioris alicuius peccati comittendi occasionε praebere possint. Ita Nauar. c. 24 n.i .ubi addit, aliquando licitu esse expectare, ut peccator rurius incidat in peccatum, in quo deprehensus possit cum fructu corrigi. 6.Τertia dissicultas est,an teneamur admonere, & corripere illum, qui ex ignoratia peceat. Respondetur nos ad id tenericii eiustia sit vincibilis,id est de re, qua quis scire potest, &debet.Si aute litinvincibilis, distinguendum est. Vel enim speratur fructus aliquis ex
illa correctione, vel minime speratur. Si primum, instruere tenenauignorantem, praesertim si illius cura nobis commilia sitrii secundum, bonae fidei relinquendus est, dummodo tamen inde alterio damnu saut scandalum non sequatur. Ita Bannes, Malderus,AZOr.γWar a vi, quos citat, &sequitur Bonac. disp. 3. q. . de enarit. Punct. Quarta,& ultima dissicultas est,quale peccatum sit fraternae ctionis omissio. R .illum peccare mortaliter, qui commode, ac racile impedire, vel tollere potest eorrectione fraterna graVespiritualem proximi, quale est peccatu aliquod mortale, sed non videt ob alicujus mali temporalis timorε,vel alicuius temporalis bona cupiditatem, quae in ejus animo fraternae Charitati praeponderat, constat ex dictis s. i. illuni autem, qui propter paruone aliqua timo
394쪽
vis, vereebndiae, aut pusillanimitatis non existimat se directe ad eobligari, vel minus se idoneum reputat ad correctionem faciem dam , ideoque illam omittit, plerumque non nisi venialem culpam incurrere, ut docet S. Th. a. Ιχ. ad 3. Quod tamen intelligendum videtur cum exceptione, nisi is, qui corrigere omittit, sit Superior, aut ex illa omissione grave aliquod scandalum sequatur.
anam pereata Charitati proximi adversentur. I. a Uatuor stini praesertim peccatorii genera, quae proximi Charitati opponitiatur,& ad quae reliqua possunt revocari, odium scilicet invidia, discordia,&scandalum. De quibus agit S. Doctor q. s . & seq. ubi docet esse dupI ex proximi odium , abominationis sci-Jicet, de inimicitiae. Odium abominationis est alienatio, & aversio
voluntatis a proximo, propter aliquod malum, quod in eo concipimus: odium vero inimicitiae est illud,quo malu aliquod proximo v Iumus . Utrunq; odium ex genere suo peccatum mortale est, si quis,
v. gr. proximum suum aversetur, & abominetur, quatenus homo ,
vel quatenus Christianus est: item si grave malum aliquod illi optet, quatenus illi malum est, juxta illud, quod dicitur I. Ioan.,Omnis, qui Odit fratrem suum , homῖcida est. Desectus tamen deliberatiouis,
aut materiae levitas a peccato mortali excusare potest . Imo nullum esset peccatu, si quis peccatorem odio prosequeretur, non qua nus homo est, sed quatenus peccator, id est, abominaretur ejus peccatum,vel si optaret illi aliquod malum,non quatenus ejus malum est, sed quatenus ad destructionem, & exterminium peccati conferre potes , ut patet ex iis , quae paragraphis praecedentibus dicta sunt. a. Invidia, ut docet S. Τh. q. 36. est depravatus voluntatis affectus, quo quis tristatur de bono proximi, quatenus in propriae excelle tiae imminutivum. od ut melius intelligatur, ob larvandum est ex Toleto lib. g. cap. 6ν septem potissimum modis coniiugere posse, ut quis tristetur de bono proximi. Primo, quia inde aliquod malum sibi timet, ut si quis tristetur de electione alieujus in aliquam Dignitatem, eo quod sibi Inde damnum aliquod proventurum v reatur. Quod si damnum illud sibi injuste inserendum rationabialiter timeat, nullum erit peccatum: si autem juste v. g. si sur, aut scarius tristetur, eo quod delectus sit in iudicem. vir integerrimi animi, a quo scelerum suorum vindictam sibi metuit, peccabit, quia scut non liceret illi talem virum dignitate sua, & potestate ob hunc metum privare, sic nec etiam de ea tristari licitum est. Secundo tristari potest aliquis de alterius hono, eo quod ipse Ganili bono careat, ut quando quis videns hominem doctum,tristatur.
non quia doctuast,sed quia iii pari doctrina nosse praeditus. Et haec
395쪽
ng . DE IV. DE CAL. PRAECEPTO.
ertatis dIeItur aemulatio, estq; licita, & honesta ,' si bona, quae quisae inulatur, ad salutem animae, Divinamque gloriam conducant , ut si quis videns hominem poenitentem Telo serventem tristetur, non
de illius bono, sed ex eo, quod se virtutibus eiusmodi destitutum videat. Si autem aemulatio illa sit de temporalibus bonis, quae non res erantur in ullum honestum finem, tunc erit mala, vel indisi,
rens, ratione motivi, unde orietur.
a. Tertio tristari potest quis de bono alterIus, quis eum tali bono Indignum judicat. Et haec est IndIgnatio, quae quidem bona, vel mala est pro ratione motivi, ex quo concipitur. Si enim aliquis trist tur, X. g. quod sceleratus aliquis, & flagitiosus dignitatem aliquam consecutus sit, quia Ind nus est, & rationabiliter creditur abusurus, non peccabit: si vero ex pravo aliquo affectu temere judicet alium
hono, quod illi obvenit, indignum, ideoq; de illo tris eiur, o peccatum committit , grave , vel leve, pro ratione gravitatis, vel levitatis ipsius materiae.
Quarto potest tristariquli de bono aItersus, qula ess erga illum
male aflectus. Quando enim malo animo In aliquem sumus, b num ejus nobis displicet. Et hoc pertinet ad odium, de quo supra. Quinto potest quis tristari de bono alterius, quia est propriae ex cellentiae diminutivum.Et hoc proprie pertinet ad invidiam,quae ut docet S.Th. sumo ex genere suo est peccatum mortale, nisi defectus advertetiae,aut materiae levItas excuset.Et sic peccavit SauI Invidens gloriae Davidis. quatenus existimabat,sba ab illa obscurari,& m nuto sexto potest tristari quis de bono temporali alicujus, quia est maioris boni spiritualis impeditivum. Et hoc pertinet ad Charitatem. Septimo de eodem bono temporali tristari quis potest, quia modo aliquo injusto acquisitum est in damnum privatum, vel publicum . Et hoc ad Telum iustitiae pertinet. Discordia est dissensio volimtatis a volutate prori I eliea aliquod bonu,in quo tenetur quis consentire. Ita S. Th. q. 7. Dissentire enima proximo in re aliqua mala bonu est imo etia dissentire in re aliqua hona, sed quam quis velle minime obligatur, non est per se malum; sed tune solummodo discordia peccatum est, quando quis in re alia
qua bona,qua velle tenetur,ab aliis ex voluntatis pravitate dissentit. 4. Quod si haec discordia sit circa veritatem, quam quis cum alter catione verborum impugnet, vocatur contentio. Et si veritas illa, quae impugnatur, Divinum honorem, aut notabilem proximi uintilitatem thectet, ut quando veritates ad Fidem, aut morum ν
Oitudinem spectantes impugnantur, est peccatum 'ortale. SI eo usque procedat discordia illa, &dissensio volnntatis, ut quisse 'dium ab unitate Ecclesiae sejungat, nolito ue esse sub capite visiskb, nimirum Romano Pontifici subesse, dicitur Schisma , estque grave peccatum mortale, ut docet s. nom. qu. 32.
396쪽
si ad discordiam animorum accedat etiam aruloru violent;a, qtio proximo nocumenta aliqua in bonis sortunae, vel corporis Inlusis .inferantur, vocatur bellum . Si tamen bellistri ob causam at squam
iustalii suscipiatur, si ab eo, qui legitimam gotestatem haiat, sacum tecta Intentione, tunc non est peccatum , ut docet ibidem Ret h. q. Io. & in eo pugnare licitum est. Alias ii una ex tribus hiseonditionibus desit . peccatum mortale est, & quidem eo gra=Ius, quo graviora per illud damna psoximo ;nseruntur . Quod quamvisita sit, non debent tamen subditi de intentione principis judicate. Suffcit enim, iit illis manifeste non constet de injustitia belli. L. ino quamvis dubitent, an bellum justumiit, possunt, es etiam i eetdum debent, quanilo ipsis a Princspe ita praecipitur, pro illo militare. Quod optime explicat S. Aug. l. 21. coni. Faust. e., his verbis : Viriμstus , si forte ob homine , ei iam s erilegoricta potestiuo jubente bella e , set quod sibi a Pνine e sebetur, vel
honesse contra De praeceptum cerium est, vel utrum fit, eertiam nora est , ita ut ortu e reum Re em iniquitas imperandi , innocentem an rem militem ostendat ordo serviendi. 1 . s. Scandalum denique,ut docet s. Th. q. 43. a. r.essaictues,veILDoum minus rectum praebens alteri occasionem ruinas. Dieitur i. di interiores actus,cum aliis noti non sint,illis no .cere non possunt Dicitur a. minus retia ut significetur,posse aliqualiado scandalum oriri ex aliquo dicto, vel facto, quod non se eae se iri, lum,sed habeat tantum speciem mali.Dicitur deniquet eaebens ait ei oeeodinem ruina, non vero causam, eo quod proprie loqtiendo si mana voluntas a nulla causa efficaciter induci possit ad peccandum , sed solummodo veluti oblata occasione sponte in illud consentiat. meet autem S. Th. ar.et . aliud esse scandalum activum, aliud pacsuum. Scandalum activum est,ipsit inniret dictum , vel factum minus rectum, quod est alteri occasio ruinae, sive id fiat ex certa. & dilecta intent scine alium inducendi ad peccandum, sive, quamvis eitismodέ intentio non adsit, id tamen, quod fit, ex se raturr sua aliuto Induiscere possit ad peccandum Scandalum passivum est Ipsa spiritu a Itatuina ejus, qui scandaligatur . Potest autem aliquando standalum activum esse line passivo,ut sit qtiis aliquem inducere conetur ad pe candum, nec ille consentite velit . Potest etiam scandalum passivum esse sine aci suo , ut si quis ex facto, vel dicto alterius, quod ex se ad peeeandum nulla ratione inductivum est, occasionem ruinae , auuicandali pet voluntatis pravitatem accipiat, quale fuit scandalum Phasiisorum occasione verborum Christi Domini. Et scandalum quidem passivum mortale ι vel veniale peceatuni est, ut declara S. Doct. a. q. pto qualitate criminis, in quoa quis propter dictum , vel iactum a terius impingit: sint ilitet scandalum activum mortale cst,
397쪽
Hoeeaso ruinae, vel secundum intentionem illius, qui eIus logi ecasionem praebet. Quamvis vero scandalum passivum non sit sinciale peccatum, nec opus sit, ut qui peccatum aliquod commisit, in confessione declaret, se ab alio ad id inductum fuisse; scandalini activum tamen in peccatum speciala praecepto correctionis frate vae oppositum, proInde in consessione declarandu, Praesertim quam do quis deliberate alterum ad peceandum induxit. Quod si praeters eius intent Ionem id accidat, quamvis Caietan. in a. 3. q. 43.& quia danti alii Theologi negent, in eo casu scandalum activum esse pe catum speciale, probabilius tamen aIli assirmant, ut Major, Syb ester, Navarrus, quos ccitat, & sequitur Valentia disp. 3. qu. 38. desea . punct. 8. Unde is, qui advertit, aliquod dictum, vel f eum suum minus rectum posse alium ad peccandum inducere, nee eamen ideo ab illo dicto, vel facto desistit, debet secundum Illos Doctores circunstantiam Illam in consemione declarare, si mortale uit illud peccatum, cuius occasionem prae it . o. Deinde monet S. Doct. a. ν. spiritualia bona ad salutem propriam, vel alterius necessaria nunquam esse dimittenda , licet imde scandali passivi oceasionem aliquis accipiat, nec ad evitandum hujusmodi scandalum , ullum unquam peccatum, ne veniale qu dem, committi debere, imo neque ullum opus bonum, licet mi- mime praeceptum, omittendum me, si scandalum ex sola alterius malitia oriatur. Si tamen ex ignorantia, vel infirmitate oriretur, unc ad vitandum scandalum pusilloriim praestaret quodvis opus h mum minime praeceptum omitsere,& quidvis aliud seeluso pere to facere. Exemplum utriusque habemus in ipsa Christi Domini persona , qui Matth. i . ob scandalum Pharii eorum minime ab .cepto sermone destitit, & contra c. I . ad vitandum populi scamdaluin, vectigal, ad quod minime Oenebatur, solvere voluit. s. VI.stuarat, sint obligationes filiornm erga pa rentes, parentum erga filios .
x. DRaeter obi attones generales, quae linunquenque proxim X rum spectant, sunt aliquae speciales filiorum erga parentes,& vicissim parentum erga filios, quae hoc quarto Decalogi praee pro praestituuntur. Docet autem CatechIsmus Rom.par.3.c.s .nomine honorIs paren. tibus exhibendi tria praesertim significari, amorem scilicet, reverenistiam, & obedientiam. Tenentur si quidem filii speciali modo ad am rem erga parentes, ita ut odium parentum longe gravius peccatumst,quam cuiuscunq; alterius personae. Unde Navarrus c. I . nu. lat. l. s. c. I. existimat,in peccato odii circunstantiam personae pa
398쪽
initum esse in nsessione declarandam. Neque suffcIt amor in ternus, sed exterioribus effectibus prodere se deber, adeo ut tenea tur filii parentum necessitatibus sire corporalibusdive spiritualibubquantum in ipsis est, iubvenire, v.g. alimenta,& alia ad vitam nece saria, si ad egestatem gravem redacti sint, eis praeber si in aegritud nem inciderint,vel in carcerem detrusi sint, dios xisitare,& quo poterunt modo ipsis ad sanitatem, vel libertatem recuperandam sucincurrere, & a fortiori curare, ne absque digna sacramentorum si sceptione ex hac vita decedant, neve pia opera parentum restamen. tis praescripta differantur , neve suffragiis Ecclesiae, & aliis si1bsidiis quocunque modo debitis post mortem fraudentur. Tenentur etiam filii reverentiam parentibus exhibere . sunt enis
ut loquitur Catech.Rom. mp. immortalis Dei quasi quaedam simulacra. Quare otiin edixerat Deus Exod. 1 I. qui maledixeris patri, vel mintvi, morte moriarur . Unde contumeliae, convicia, irrisiones, εc similia peccata , quae plerunque ob levitatem materiae in allis pers in is non nisi venialia serent, in parentibus, ob circunstantiam per senae, ut plurimum mortalia censentur: simili ratione percutere, quantumvis leviter, parentes, imo illis solummodo interminari, gravis respectu illorum censetur iniuria proindeque peccasum mor tale, ut assertini Gress. Reginald..Navarr. &alii, quos citat, des ititur Bonac. disp. 6. de 4. Decal. praec. qu. un. Punct. R.
Tenentur deniq; filii obedire parentibus. Unde Apos .pluribus In Ioeis illud inculcat,Coloss3 .& Ephes. s. Fili obedite paretibus:& ipsa
Christus Dom. ut huius obedientiae in se praeberet ex inplum, san ctissimae Matri, ejusque Sponso S. Iosepho erat subditus. S. Luc. a. , a. Atque in primis tenetur filius patri obedire In iis, quia adga. hernationem domus pertinent, ita ut si recuset obedire in re gravis, de alicuius momenti, maxime si ex contemptu, vel animi obstin tione id faciat, peccet niortaliter,ut docet Toletus l. s. c. I. Tenetur etiam obedire in iis, quae ad bonos.mores pertinent, ita ut peccee mortaliter, si eum pertinacia nolit aequiescere praeceptis patris, quibus illum a peccato mortali, aut illius occasionibus, aut a pravis conversationibus , ludis, &c. abi trahere conatur, ut docet Ddem Toletus, &plures alii apud Bona c. supra. Quamvis autem,ut docet S.Th.2.2.q. I 89. a.6. filius post pubertatis annos directe parentibus non subdatur in iis, quae ad statum vitas amplectendum,puta Religionis,vel Matrimonii,pertinen docet vamea Toletus supra, filium peccare mortaliter,qui contra voluntatem p . tris uxorem conditioni suae minime convenientem ducit. Existimans etiam Abulens.Sanch. & alii apud Bonae. svp.pun.1. filium teneri ab ingressu Religionis abstinere, ut subveniat parentibus, quos ad existremam necessitatem redactos, aut brevi redigendos praevides.
399쪽
14x . DE IV. DE CAL. PRAECEPTO.
pra sertim charitatis ossicia obligantur, ut doeet idem Tolet.&p.Ρ mii tum est ad alii aera alia virae adjumenta neeessaria ipsis praeben.
la: quod intelligendii est, quandiu illis indigent, nee sibi provIdere
ostium, it recte notat Bonac. su p. pun.6. Secundum est, ad illorum curam gerendam quoad ea,quae salutem aeterna, & spirituale animae honum spei tant. Unde tenentur parentes procurare ut filii arasseant iudimenta Fidei, Symbolum scilicet Apostolorum . orationem D minicam, Praecepta Dei,& Ecclesiae, aliaque ad salutem consequenda necessaria. Debent etia illos verbis, & exemplis ad bonos mores inducere, Bd a peccatorum occasionibus avertere, eosqtre, si sorte delinquant , non extra , sed ex charitate corripere, ut fusius explicat Bonac.lii p. Tertium denique ossicium parentum erga filios est, ut il-Ios relinquant liberos ad eligendum statum illum , ad quem ipsos a Deo vocari cognoverint, ita ut neque a bono aliquo statu ampi Oendo eos invitos sine ulla legitima causa abstrahant, neque ad st tum aliquem sive Sacerdotii, sive Religionis, sive Matrimonii amis plectendum invitos cogant, ut docet idem Toletus iupra. . Quae autem de ossiciis filiorum erga parentes, dc parentum e pastio, dicta sunt, eadem etiam intelligi debent, servata tamen debita proportione, de ossiciis pupillorum erga tutores, Si alios,
qui parentum vices gerunt . item de ossiciis servorum, subditorum , di quorumcunque inferiorum erga dominos, vel quoscunque Sup xlores, & e contra, ut docet Navarr. c. I q. n.2I.& χα. Unde inseri Bonae su p. pun. 8. Christianos omnes teneri sub mortali peceato
Summo Pnntisci In re gravI, 8t iusta, ad Fidem, vel disciplinam Christianam pertinente, obeὸ ire, smiliter Dioecessanos Episcopis, Parochianos Parochis, servos dominis, subditos Superioribus, ει populos Principibus in iis, in quibus respective illis subditi sunt, ne uelamum probis, ct modulis, ut loquitur S. Petrus, sed etiamdneolis, illisque non modo obedientiam , 8c reverentiam, sed e iam amorem specisem , illiusque amoris ossicia , quotiescitiaque .eba ratio id ab illis postulabit, exhibere . Secundo inseri, Supe-xiores omnes vicissim teneri ad serendam curam inferiorum tam in temporalibus, quam in spiritualibus, prout cujusque offetum p stulat. Et quidem , quod spectat ad temporalia, tenentur Domini servis alimenta praebere, mercedem debitam solvere, dc alia pra
stare, quae justitia, vel charitas ab illis exigit: quoad spiritualia
vero procurare, ut in rebus ad salutem necessariis instruantur , ut
a peccatis abstineant, festos dies debite sanctificent, Sc alia primcepta Divina, &Ecclesastica servent, neque in morbis Sacrame
di alia spiritualia tubsdia illis desint. In ista vero spirituali cura inferiorum, certum est longe strictiorε esse oblisationem Pastor u ει alioru,quibus id ex ossicio incumbit.
400쪽
v II. Quot modis peccetur in quartum Decalogi praeceptum.1. Um ut initio huius sectionis dictum est in hoc quarto DNua calogi praecepto non solum praescribantur ea, quae inferioru, R super rum mutua officia spectant, sed etiam alia omnia, quae ad charitatem proximi pertinent ; idcirco hic adnotare debemus peceata, quae hac, S illa ratione huic praecepto adversantur. Et ut a peccatis charitati proximi oppositis incipiamus. Peccant contra proximi charitatem, qui omittunt exercere opera charitatis sive corporalia, sive spiritualia in iis casibus, in quibus ad illa exercenda obligantur, qui in extrema necessitate proximum. deserunt, qui illum ad gravem necessitatem redactum eseemosynis juvare non curant, qui, cum habeant multa superflua, nec ad vitae , aut status conservationem honestam ullo modo necessaria,in vanos, ae inutiles sumptus illa expendunt, nec ullas, aut non nisi raras, S exiles eleemosynas pauperibus erogant, qui proximum peccantem corripere, illumque e peccati statu. , aut occasione abstrahere negligunt, cum possint, & debeant, qui odia, Sc inimicitias cum , liquo exercent, illi mortem , aut aliquod malum optant, velim I recantur, qui iniurias, & oflensas aeceptas ex corde remittere no4unt, qui ficte, & verbo tenus cum inimicis reconciliantur, vel
quamvis condonent offensas, exteriora tamen charitatis ossicia erillibere recusant.
Item qui ex invidia, aut pravo aliquo affectu tristantur de proximi bonis aut de eiusdem Insortuniis laetantur, qui ex prava quadam antimi dispositione cum proximo discordant in iis quae bona, & iustas ut, aut verbis eum illo contendunt, vestatemque agnitam impugnant , qui se ab unitate Ecclesiae , & obedietia Summi I ontificis subducunt. Item qui militant in bello , quod iniustum esse certo sciunt, vel in bello quidem iusto, sed eum prava intentione,v. g. ut expleant cupibiditatem, libidinem , ambitionem, Sce. vel qui in bello res sacras diripiunt, aut contra ius belli opprimunt, vel spoliant innocentes. Item qui scandali oceasionem aliis praebent , illosque ad petaondum inducunt, sive id directe, & expressa intentione faciant, sue in directe, aliquid agendo, unde sciunt, alios ad peccandum fore inducendos. a. Iam quod spectat ad speelaliastiorum, parentum, & similium personarum ossicia,peccant in primis filii,qui parentibus amorem,reverentiam,& obedietitiam debitam denegant, qui parentes odio pr sequuntur,mortem,aut aliquod malum illis optant,qui in egestate illis stibvenire, aut in adversis opem,& solatium ferre non curant, qua
orientibus subsidia ad saIutem necessaria, aut mortuis Ecclesiae uis