장음표시 사용
361쪽
PAVLI IOVII DE LEGATIONE viros neque taminas venereis pollutos complexibus intrare fas sit, nisi prius priuatis balneis abluantur. Saepeque accidit, ut complures utrius, que sexus sacra audientes , extra limen consia
stant,& propterea a petulcis iuuenibus recentis incontinentiae notati, facietis aliquando nutibus salutentur. In ipso natali die Ioannis Baptista,&in Paschate, trium Magorum, presbyteri sacratos panes paruos toti populo largiuntur, quorum esu febribus conflictatos alleuari existimant. Alia quoque sacra, certo anni tempore apud flumina gelu concreta celebrantur. In ripa tabernaculum constituunt,& aduocata nobilitate hymnos numeroso concentu pronunciant, sacraeque lymphae multa aspergine profluentem purificant,&solenni ceremonia stratum dc consecratum circumcisa & reuulsa glacie protinus aperiunt . Iis rebus rite confectis, si qui adsunt
anguentes vel morbos in flumen aestiunt, Zc sacris aquis abluuntur, quum ob id elui morborusordes persuasum habeant. Defuncti, uti apud nos,mediocri funeris pompa comitantib. preia teris esseruntur, capite mappa velato : caelorum non in templis, uti apud nos impia prope, vel ob ominabili certe corruptela usurpatum et L sed in septis ac exterioribus templorum vestibu- Iis sepulturae traduntur,ijsque more nostro quadragenis diebus parentante quod certe mirum videtur , quum in purgatorio loco expiari animas , dc criminum poenam vilis amicorum sup
pliciis, ulloque pietatis ossicio mitigari peni-
362쪽
Mos COVIT ARvM, LIBER . i stus negent. In caederis, eadem quae a nobis de religione sentiuntur,constantissime credunt. Moscho uitae Illyrica lingua, Illyricisque literis utuntur, sicuti& Sclaui, D almatae, Bohemi, Poloni, de Lituant. Ea lingua omnium longe latissima esse perhibetur.nam Constantinopoli Ottomanorum in aula familiatis est, & nuper in aegypto apud Memphiticum Sutilianum& equites Mam aluchos haud ingratis auribus audiebatur. In hanc linguam inges multitudo sacrorum librorum, industria maxime diui Hieronymi MCyrilli. translata est. Praeter quoque patrios annales, Alexandri etiam Magni, Romanorum e Cariarum Litemque M. Antonij & Cleopatrae memoriam iisdem literis commendatam tenet. Philosophiam vero,& sideralem scientiam, caesterasque disciplinas & rationalem medicinam nunquam attigere. ijsque pro medicis se geruli qui alicuius paulo ignotioris herbae vires, se pluries obseruasle profitentur. Anni apud eos non a natali Christi, ted ab ipso mundi initio numerantur,qui nona mense Ianuario, sed a Septembri incipiunt. Leges toto regno habent simplices, summa Principum & iustissimorum homi num aequitate conditas et & propterea populis
valde salutares, quoniam eas ullis causidicorum cauillationibus interpretari atq; peruertere non
licet. De furib. sicarijs & latronibus supplicium
sumunt. Quum de malefici js quaestionem habent , reos multa gelida aqua superne demis Iaperfundunt , quod intolerandum tormenti
363쪽
P A V LI IOVII DE LEGATIONE genus esse perhibent. Nonnuquam obduratis recontumacibus, utcofessio criminis exprimatur, ligneis cuneolis digitorum ungues convelluntur. Iuventus omnis vatij s ludis, sed militiae proximis sese exercet: in stadio cursu cotendit, in palaestra colluctatur,pernicitati equoru studet: om snibusq;,ps mi adc presertim sagittarioru periti si proponuntur. In uniuersum Moschouitae statura sunt mediocri, sed quadrata,& valde toros ecqsij omnibus oculi, prolixe barbae, crura breuia, MVentres extenti equitant cotractis admodu cruribus:& peti tissime, vel auersi & fugietes, sagittas
emittunt. Domi opipare potius quam Iaute vivunt. nanque omnium ferme cibario tu quq vel a luxuriosissimis desiderari possunt, mentae eoru ,&paruo quidem precio passim instruuntur. Gallinae siquide, & anates, singulis saepe argenteolis
tenuib. nummis veneunt. maioris minotisq; pecoris incredibilis est copiae & occide media hyeme iuuence, cocretis gelu carnibus duoru fere mestu spacio no putrescunt. Venatione Sc aucupio, uti apud nos,nobiliora obsonia parantur. Ita Venaticis canibus,&plagis omnis generis fetas capiunt:&asturibus, atq; falconibus, quos mirificos regio Pecerra pr*bet, non modo phasianos,& anates, sed cycnos & grues consectantur. Astu res ex genere infimo aquilarum, vel miluorum, falcones vero accipitrum nobile genus antiquis fuisse putamus. Capitur quoque auis subnigra, puniceis supercilijs, magnitudine anseris, quae pulparum sapore phasiarum superat digni a
364쪽
dignitatem : Moscho vitica lingua Tether nuncupata, quae Plinio Erythratao vocatur, Alpinis populis eognita, & maxime Rhetis, qui saltus ad Abduae amnis fontes incolunt. Ingentes etiam sapidit simosque pisces, & ante alios Sturiones, quos Siluros antiquitus fuisse putamus, volga praebet:& ij quidem hyeme multa inclusi glacie,recentes pluribus diebus asseruantur. Aliorum vero piscium multitudinem ferme incredi bilem,ex candidis, quos diximus, lacub.ex piscatur. Vino natiuo quum penitus carean Laduecticio uti Ihlent: sed in festis couiuiis tantu , & i acrifici g. Ante alia Creticiam liubdulce maximo in honore habetur, sed in usum me decine tantia, vel principalis Iuxuriae os elationem: quum miraculi loco sit, eductu Creta per Gaditanas fauces, Sctantis coclusi maris Oceaniq; fluctibus agitatu, incorrupta suauitatis ac odoris dignitate, inter Scythicas nives, ebibisse. Populus vero meaone bibit, ex melle lupulisq; decoctu, quod picatis in cadis veterascit,& ex antiquita te nobilitate adsequitur. In usu quoq; sunt birra atq; ceruilia, sicuti
apud Germanos Polonosq; Videmus, quae ex tritico,eteaq; vel ordeo decoctis, omni conuiuio circumferatur. Hac quada cognata cu vino potestate,largius compotantib.ebrietate inducere adfit mant. Medone ac birra per aestate instigidare, infusa poculis glacie, voluptatis gratia solent. nam ingentia glaciei frusta nobiliu in cellis subterraneis singulari studio reconduntur. Sunt &, qui in delicij s habeat, cum ex subausteris cerassis ex-
365쪽
preissum . qui perspicui & purpurissantis vini colo
rem & laporem iucundissimum refert. Uxores Scheminae, non in eo honore sunt apud eos I ut apud caeteras gentes . nam prope ancillarum loco habentur. V iri insignes earum vestigia mirum
in modum obseruant, & pudicitiae diligentissime cauent. non enim adhibentur conuiuijs neq;sacrorum causa remotiora templa peltae, aut temmere in publicum egredi permittuntur. Caeterum vel ab externis hominibus, & exiguo quidem precio, ad Venerem omne vulgus tamin rum facile pellicitur, adeo ut parum earuamoribus studere viri nobiles existimentur. Basilius ante viginti annos Ioannem patrem amisit. Is do-phiam, Thomae Palleologi, qui late in Pelopon neso imperabat, Constantinpoplitanique Imperatoris erat frater, uxorem duxit. ea tum Romi erat, Thoma patre Turcarum armis Graecia pulso. ex hac quinque liberi felici tacunditate suscepti,ipse Basilius, Georgius, Demetrius, Simeon,& Andreas. Demetrio & dimeone iampridem morbo absumptis, Basilius Solomaniam Geor-gij Soboro ui j,eximiae fidei atque prudentiae conliarij,filiam,in matrimonium sibi collocavit: cuius tam inae singulares virtutes una sterilitas obscurat. Solent autem Moschouitae, cum de uxore ducenda deliberant, omni u toto regno puellaruvirginum delectum habere, ac forma virtuteque animi prestantiores ad se perduci iubere: quas demum per idoneos homines, fidelesque matronas inspiciunt, ita diligenter,ut secretiora quoque ab
366쪽
Momo VITARUM, LIBER . i Sijs contrectari e Iorarique fas sit. Ex ijs vero magna atque solicita parentum expectatione, quae ad Principis animum responderit, regijs nuptijs digna pronunciatur.caeterae vero, quae de formae pudicitiaeque & morum dignitate contenderant, saepe eadem die in gratiam Principum, procerimbus atque militibus nubunt: sicut mediocri loco natae plerunque, dum Principes, regiae sitirpis clara stemmata contemnunt, ad summum regalis thori fastigium, uti dc Turcas Ottomanos thlitos esse videmus,pulchritudinis auspicijs euehantur. Basilius quadragesimumseptimum aetatis annum non attingit, specie corporis eximia, animi virtute singulari,suotumque studio ac benevolentia, dc rebus gestis, progenitoribus suis anteferendus. Nam, cu per sex annos cum Livonijs, qui septuaginta duas urbes foederatas in eius belli causam trahebant, armis contendisset, paucis Iegibus datis potius quam acceptis, victor discessit. Polonos quoque initio statim ipsius Imperii, acie profligauit: Constantinumque Ruthenum copiarum ducem, captum & cathenis vinctum, oscham perduxit. Sed ipse aliquanto post ad Borysthenem, supra ortam urbem , ab eodem Constantino,quem dimiserat, magno praelio est superatus: ita tame,ut molestum oppidu quod antea Moschouitae occuparant, post tantam etiavictoriam a Polonis partam, in ditione Basilij relinqueretur. Sed aduersus Tartaros, & maxime Europaeos Praecopitas, saepius secundo praelio a
Moschouitis est dimicatu,ulciscendis fortiter iniurijs,
367쪽
iurijs, quas illi repentinis incursionibus intuli sent. dupra enim centum & quinquaginta milia equitum Basilius ad bellum ducere consueuit, diastinctis per vexilla turmis, quae suos duces sequumtur. Resiae alae vexillo inscripta est Iosuae Hebr i imago, illius qui,ut sacrq referunt historiae, a Deo maximo longissimum diem, retardato solis cursu, ph s precib. impetrauit. pedestres copiae nullo prope viui sunt in illis vastis solitudinibos, tum ex ipsa veste quae fluxa talarisque est e tum ex hostium consuetudine , qui curtu potius &equitandi celeritate, quam vi statasiae pugnae, vel ipso congressu militiam exercent. Equi eorum statura infra mediam existunt, sed robusti & veis locissimi habentur . Equites praepilatis hastis, clauisque ferreis 8c sagittis rem gerunt. paucis falcati tui: t gladij. Corpora vero clii peis rotundis, ut Asiatici Turcae : vel inde is & singularibus parmis, more Graecorum, itemque lorica de galea pyramidali proteguntur. Basilius etiam
Sc lopellariorum equitum manum institvit .mulbiaque senea tormenta Italorum fabrorum artificio conflata, suisquie imposita currib. in arce Moschae visuntur. Ipse insigni appa atu & singulari
comitate, qua tame Regia maiestas nulla ex pa te corrumpitur, publice cum proceribus atque legatis epulari solet, magnumque inaurati argenti pondus duobus abacis expositum, eodem triclinio conspicitur. Nullam praetoriani militis cohortem, praeter ipsam familiam, corporis custodiae causa, circum se habere,vel alibi alere consue
368쪽
uit. Ab urbana enim fideli multitudine stationes
habendur . nam unaquaeque urbis regio foribus, cancellisque sepituCnec temere per noctem, aut sine lumine,in urbe vagari licet. Aula omnis constat ex regulis, & ex ipso militum delectu, qui perstatos mensium circuitus, frequentandae nobilitad q; regiae causa per vices ad Impleda comitatus officia e lingulis regionibus accersuntur. Porro xercitus omnis,quum bellum ingruit, vel hostibbus indicitur, ex evocatis veteranis, novisq; prouinciaru delectibus cogitur. na cunctis in urbibus praefecti militiae iuuentutem inspiciunt, idoneosque in ordines militum transcribunt: quibus ex rario prouinciarum,certa, pacis tempore, sed ea quidem exigua, stipendia persoluuntur. Verum qui militant, immunitate vectigalium gaudent,ta caeteris paganis praestant, regiaque gratia omisnibus in rebus potentes existunt. Patescit namq;verte virtuti nobilis locus,quum bellum geritur: siquidem egregio Sc in omni rerum adminia
stratione salutari instituto,ad suum quisq; spectatum lacinus,vel perpetui praeamij, vel ignominiae sempiternae
369쪽
in Herberitatu, Ne peet O mumbag, c. Georgio Ver ero, Regio Consiliario, di apud Saros Prafecto, S. D.
B ---gmi Ts r iam olim, ct a multis quidemii a multa de admirandis in Zepusio a Mi v l quis audieram,tamen ijsdem de reb.
I ili quae plerisque incredibiles videbatur,. is mi di a te in primis certior fieri, & tuum iu-- dicium audire desiderabam Quia vero non dubitasti,quae comperta de his haberes, ad me scribere,facile effecisti,ut non modo, quid ipse posthac de his sentire debeam, certo scirem .sed etiamulti alij excellentes viri, testimonio tuo, cui plurima apud omnes est autoritas, confirmati, addubitare desinerent. Sed cum etiam in reliquis Hungariae partibus multae non minus admirabiles aquae esse dicantur, rem valde gratam mihi, dc multis a- ijs harum rerum cupidis, tuique studiosis facturus es, si eas quoq; describendas susceperis. Scio quid di vidi ipsemet apud Serenisis quondam LudovicuHungariae regem, Diui Imp. Maximiliani legatione fungens ad B uda sedem regia, thermas esse, quarumlore immissa manu ferre nequeas, qu*dei utiq;, qui ante non vidit, mirabile videtur . Sed quod in
his etiam viui piscessunt, id non pauci pro re incredibili habent. Talia quoque videntur eme,quae dicutur de alijs thermis in ripa fluuii Vagi, non longe ab oppido Galgocet, quod Germani ct Slaui vulgo
Frei stat vocant: quas locum, prout crescit aut decrescit fluuius, in aequali semper distantia mutare aiunt. Legi nuper apud Arrianum lib.f. descriptum sonis,qui sub luce tepentibus aquis manat, in meridie
370쪽
ridie frigidus, vesperi caIet, ac sub exortu diei rursum tepidus oritur, atq; ita per singulos dies ac noctes aestus ac seigoris vices variat. Saxo Gramaticus in Imandia fonte esse testatur, qui fumigantis aquae vitio natiua rei cuiuslibet origine demolitur.Nam quicquid humido eius vapore aHatur, in lapideae naturae duricie, forma tantusuPerstite, subita couersione transimulari. Haec re his similia, qui deinceps Iegent, minus mirabutur, ubi animaduertent,summu opificem in his etiam nostris, ct alijs vicinis regionibus non pauca mirabilium operum suorum monimenta posuisse, quae tamen indiginae pro miraculis non habent: ac quandoque etiam, si interrogentur, ignorant, quemadmodum in Moscho uia saepenumero sum expertus. Nam cum nonnulla e iusmodi,quae mihi narrarant viij, quaererem ab in colis,adeo nihil habebant quod responderent, ut mirari se dicerent, unde ea homo peregrinus accepissem. Non dubium est autem, nisi pleraque diuersis in locis obseruassent, & literis mandassent homines externi,quin ea indigenaru negligentia nunc luce, suique memoria & ad miratione carerent. Nopotest igitur mihi, Vuernhere ornatissime, non valde probari studium tuum, quod hoc genus Hungariae tuae rebus eruendis S illustrandis impedis: nec facere possum, quin te ad id continuandum cohorter. Nam eo no n tantum mihi :fueris gratificatus, sed etiam tibi apud omnes magna: Iaudi est