Arriani Nicomediensis De Epicteti philosophi, praeceptoris sui, dissertationibus libri 4., saluberrimis, ac philosophica grauitate egregiè conditis, ... nunc primùm in lucem editi. Iacobo Scheggio ... interprete. Accessit Epicteti Enchiridion, Angelo

발행: 1554년

분량: 644페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

uinx possunt praemansum deglutire, ingentia coireninates uolumina, deuorare ipsa conantur. Quocirca uos inunt & cruditates sentiunt, deinde incidunt in tormi na, fluxus, 5c sebres. Perpendere itaque diligenter deahebant, num possint. At in studris cognitionis, facile est consulare ignorantem: in actione autem uitae, nee offert quispiam se reprehensioni: Sc si quis uituperet, odio ipsum persequimur. Caeterum Socrates dixit, se uitam talem non agere, in quam haberi inquisitio nem nolit.

Sot motu uti atur nobis aliquid, cr euia modi expodita adminicula nobissint praeparanda.

cap. XXVII.

Vadrifariam rerum uisa dicuntur a nobis perci

pi. Nam aut sunt quaedam ita ut apparent esse: aut non sunt, ita nec uidentur : aut sunt quidem, sed non uidentur: aut non sunt, oc uidentur tamen esse. De caetero autem recta in his uniuersis coniectura

ti, eruditi est hominis. Si quid est quod nos premit,

ei remedium adhibere conuenit. Si urgent nos tendiaculis suis ec argutiis Pyrrhonii, item P Academici, o currimus nimirum illis remedio quodam. Proinde stueri similitudo in rebus gerendis facit negotium, qua non hona nobis uideantur esse bona, quin in his etiam remedium circumspiciamus. Si aggravat nos consuetudo, conadum si qua ratione hanc amoliri ualeamus. At quid est, quo inuento resistamus ei Cotraria consuetu do. Subinde uulgo querelas tales audis: Miser ille, quia periet,quia amisit patre suum, aut matrem, radicitus pesriit, cum esset aetate adhuc integra, re peregre agens. Audi contrarias rationes.Tibi ab huiusmodi vocibus tem Pera, oppone huic consuetudini contrariam, captiosis rationibus solidas, & in his ipsis usum, atque exercia rationem tuam. Contra sucosas rerum persuasiones as

102쪽

EPIc τ ET V s. ferri debent prs notiones animi euidentes,quas 5c ratione perpolitas, ec in promptu habere conueniat. Qua do mors fuerit oblata, recte seceris si istud in proptu habeas, nempe declinare mala addecet. Item,necessarium

quiddam est mors. Quid igitur faciam aut quo fugiens

eam uitabo c Esto me esse Sarpedona Iouis nitum, ut de me praeclare loquar: hine ergo discedens, aut ipse res geram magnificas: aut si istud efficere ego no potero, nota inuidebo alii occasione ut eas peragat. Sint haec sane Q-pra uires nostras, num illud in potestate nostra non est: Quo effugiam mortem, ostendite mihi regione, osten dite homines ad quos me confera, di in quos mors non cadicostendira incantationem,qua propulsari possit. Si uitare igitur non possum, quid me uultis facere,n6 pose sum ellugere morte c Nempe pertimesces eam, effugio isto mortis haud sum cariturus, & moriar lugens tr mensi Ita nimirum affectus huiusmodi oboritur,si cupias aliquid, quod fieri tamen non possit. Ital externa quae sunt, si in potestate mea est ut mutare possim, pro

meo arbitrio utabo sane: sin minus, tum id quod in pedit bibertate arbitri i mei, excaecare molior. Hac enim natura est homo, ut no necesse sit quo patiatur se spoIiari bono, ut patiatur se obnoxiu uiuere malo. Ad extre mum quando nec mutare negotia ualebo, nec impedi

mentum obiicienti eripere uisum, desideo nimirum &ingemisco,qquem possum accuse, Iouem simul cum reliquis superis.Etenim si me n6 curant, quid mihi cum illis Certe quidem: impius tamen hac ratione eris. Etia Aureb. in sim impius, nuquid mihi posset deterius euenire, quam p rq pU modo habeam Coplecti memoria potesiis quid in uni F' uel sum ille sentiat. Nempe si in eodem non sit pietas re hi taperceptio emolumentoru, fieri non posse ut pietati uc his ab apiam sit locus in quoquam. An huiusmodi opinioni rum libria

bus re nos pote

103쪽

sis A R R I. A M rhus non impellimur Adueniat nobis Sc occurrat Pyr.

rhonius,uel Academicus quispiam. Qtiatum in me est in his studijs sedulo uersor,nec assentiri possum consuetudini.Et si qua controuersia est de agello, alium causi dicum scilicet,adhibeo, qui mecu cauiam transigat. Sed quid est quo contentum me ipso esse fatear r Eo scilicet, quod res postulat, locus*,re rectitudini consentaneum est. Quemadmodu excitetur sensus,ratione ne uniuersi corporis, an causa iussi a partis, sertasse haud possum disputando tueri: in utramque enim partem argumentis moueor. At quod ego ac tu non simus ridem, vaIde a curate noui. Sed unde istud ' Quia deglutire uolens ud, escam huc assero,non aute illuc. Nec si accipere panem uelim, scopas arripio med panem semper accedo, ut in telligens facturu me aliquod operaeprectu. Proinde uos ipsi qui sensus spoliatis notitia, num aliud quid facitis Quis uestrum, dum balneu ingredi uult, in molendina proficiscitur Nonne oportet pro uiribus etia his atten dere, ut nimirum obseruetur consuetudo, oc ut munia mus nos contra ipsam ed quis est qui contra dicat alia

quid At curabit ista qui potest, Sc qui aliis non implicatur negotiis. Eum uero qui tremit,re perturbatur, re in terius corde suo rumpitur, alit cuidam negotio pro occasione intentum esse oportet.

Vid causae est quod assentior alicui uia inde

tur scilicet ipsum esse. Ei enim quod non esse uia deatur,haud assentietur quispia. Quare c Quoniam n tura haec est intelligentiae, ut nimirum ueris annuat, falsa aut respuat, in dubijs assensum sustineat. Vnde potest id nobis persuaderi Esto animo tuo affectus, si potes, ut nunc esse noctem existimes. No possum. Rursus,diem esse:

104쪽

esse: resipue animo tuo. Nec illud sane possum . Stellas Pares esse cogitans, assenti, uel dissenti. Sed nee illud possum. Ergo si quis astipulatur falsitati, pro certo ha

heas eum non uoluisse falso assentiri. Omnis enim a ruma priuatur uero inuita, ut Plato inquit. At quod In Pro. Disium est, id uisium alicui est uerum. Age, num in as PM cctionibus simile quiddam habemus, ac proportione respondens , ut quod in praesentia appellatur uerum uel falsum, id in actionibus ossiciosum uel non ossicio

sum nominetur, utile uel inutile,item quod mea in

tersit, uel non intersit, re quae his sint similia r Num fieri potest, ut opinetur quispiam sibi prodesse aliquid, acidipsum sibi non eligat c Non potest. At a muliere quo pacto istud pronunciatur: Intelligo quantum mali factura sim, Eurip.in

At ira uincit consilium mentis meae. Num quia uti Necta. delicet indulgere irato animo, & poenis assicere maristum conducibilius arbitrabatur, quam conseruare liberos: Ita nimirum res habet. Atqui decipiebatur. Ostende ei euidenter ut intelligat errorem, ec abstinebit se: . quo usi autem non demonstraris,poteritne aliud quid

da sequi, quam quod uisum ei fuerit c Nihil aliud. Quid

ergo ei succenses, quod misera sit hallucinata in rebus maximis, & du esset homo gesserit se pro angue Quin misericordia ipsam prosequeris potius: queadmodum

commiseremur caecorum, item claudorum, ita illorum

quo* in quibus princeps sacultas animae priuata est in se, oc claudicat Quisquis ergo in promptu istud uere habuerit, rerum scilicet agendarum homini mensuram esse id quod ei uideatur: quod restat aut recte se habere, aut perperam, ei uideatur necesse est. Si bene, culpa ua cuus erit. Sin perperam, ipse a seipso plectitur. Non ea nim alius esse potest qui errat, & alius qui mulctatur. mi sic cogitat, nemini irascetur,nec molestus erit, necn conuiciis

105쪽

ss A R R I A N Iconificiis quenqua ilicesset, nulli stomachabit,nec invidebit, nec irridebit. Magnifica ita h uiusmodi Sc praeoclara opera principissillud obtinet, ut uideat, esse quid-ilut pia, nec aliud est nullu principiu. Ilias porro aliud nihil est, quam phantasia, eiust usus. Visum Alexadro fuit,ot a Menelao abduceret Helenam. Mulierculae uisum,

sequi ipsum. Quod si Menelao uisum fuisset id aequo aMnimo ferre, & pro lucro reputare eripi sibi huiusmodi mulierem,quid quaeso euenisset Non modo Ilias persisset, sed etiam Odyssea. Ex tantulis ergo rebus, tantaec tam grandia sunt nexa. Sed, inquies, quaenam sunt illa tam grandia Bella, inquam, discerdiae,&multorum interitus mortalium, at urbium euersiones. Quid in his magni inesse censes Nihil. Num magna res, multos boues, multasq; oviculas mori Item nidos hirudinum complures aut ciconiarsi inflammari, atq; euerti Nε

ne similia haec sunt illis perquam similia. Cotrucidata

sunt corpora non modo hominum, sed etiam boum ovium. Conflagrarunt aediculae hominum, etiam nidi. ciconiarum incendio perierunt. Nunquid magnum in

his, aut stupendum c Aut si uis ostende, quid inter do mum hominis 5c nidum ciconiae intersit quoad in his inhabitatur. Ergo homo similis est ciconiae uid ais . in secundum corpus nihil discrepant. Illud interest, quodisiabis; . Miculae extruuntur tignis ac tegulis lateribus , nidier. Disiis uero eX uirgultis diluto compinguntur. Ergo a ciconia vulpi illi, nihil discrepat homo Nequaquam. Attamen his rebusere. nihil differt. Quibus igitur discrepat aere, A inues mes alio quopiam ipsiim discrepare. Considera an non eo differ quod potest animaduertere&obseruare quς facit,item communicatione, ει promissorum fide ne non pudore, praeterea cautione periculi re prudentia Vbinam igitur in hominibus magnum illud malum, iatem p bonum statuemus: Illic scilicet, ubi differetia est.

Quod

106쪽

EPIc TE TVS. PsQuod saluum si maneat, Sc septum undiqi custodiatur, nec pudor,nec fides, nec prudentia ipsius sit corrupta, tum ipsum quot saluum integrum* esse fatendum est. Sin uero horum quid interierit, re tanquam obsidio ne quadam uitiorum expugnatus fuerit, haud dubie tum ipse etiam periisse dicendus erit. In hoc magna ecpraestantia hominum opera uersantur. Haud medio cre,inquiunt, peccatum est Alexandri, ad Troia quando uenerunt Graeci, eamque sunt deprsdati, necnon quando fiatres ipsius intersciebantur c Non assentior. Alterius enim opere peccat ec hallucinatur nemo. uuista fiebant,ciconiarum nidi deuastabantur. Tum pec cabat, quando perderet pudicum, fidclem, hospitalem ec modestum animu. Quando peccabat Achillescitum quo tempore moriebatur Patrocius: Neutiquam. Sed tum, quando ira commouebatur, quando deplorabat puellam, quando obliuiscebatur se adesse non propter acquirendam amicam,sed geredi belli gratia. Haec sunt in quibus offendunt homines. Haec est oppugnatio,hsceversio hominum, quando nimirum reciae opiniones pessundantur,ato abolentur. Quum itaq; mulieres ab ducuntur , ac liberi in seruitutem rediguntur, parentes

uero iugulantur, num haec pro malis habenda no sente unde istud tibi dicere uenit in mctem, quin ut intelliga doceas Non. Quin potius tu quod mala non sint,rationem mihi proferas. Accedamus ad regulas. Adducito primas notitias. Quocirca mirari satis nequeo quod uulgo fieri consueuit.Quum pondera discernere uoltismus,non temere iudicamus:quum recta & curua, non

casu quodam internoscimus. Ac quado nostra interest simpliciter nosse quod in loco uerum est di consent neum,id nemo nostrum, quicquid egerit, oscitater ob

seruabit. Caeterum ubi primum Sc unum illud est quod nobis causa sit recte agendii aut non recte,cum successun a uel

107쪽

oo A R R I A N Iuel sine successu,misere aub beate uiuendi In eo omnes inconsiderati & temerarii sumus. Nusquam apparet quod instar habeat librae, nusquam quod regulam re presentet: sed simul ut uisum suerit, ita ut uisum est niscio. Num melior ego ium Achille aut Agamemnone, ut illi quidem dum sequuntur uis a sua, pro ratione e rundem omnia ec secerint ae perpessi fuerint: mihi ire ro satis non sit rem ita uideri e Obsecro, num quae TrasTrQHia- goedia argumentum habet aliud c Atreus Euripidis, rum aus- quodda est uisum.Oedipus Sophoclis, uisum est. Plio

rim . nissae, visum est,Hippolytus.An harum rerum cura nulla uos afficit c At cuius uidetur uobis cura habendae

Quinam dicuntur quibuslibet uisis assici Insani. Nos igitur conemur aliud quiddam facere.

. Ssentia boni est, aliquo modo se habens uoluntas: , quinetia mali, aliquo modo affecta uoluntas.Quid ergo sunt externa haec materia delectus uoluntarii, in qua uersans compos essicitur sui proprii boni aut mali. Sed quinam potietur bono: um materias non fuerit admirata. Nam de materiis quae habentur opiniones, si

sint consentaneae, couenientem delectum in nobis ex

citant:praus autem Sc peruerst intiosum re malum. Legem hanc Deus posuit praecipiens, Siquid boni habere uis, a teipso accipe.Tu respondes: No accipiam,sed ab Nd ei sis alio quopiam. Nequaquam, sed a teipso. De caeteroia lisua quando minatus tibi suerit tyrannus,nec citatus tamente pertinet, sis,dicamne cui minas intentarit Quum dixerit,Con non aute ad ijdiam te in uincula: manibus,inquam, ec pedibus,non so*MM mihi minabitur.si dixerit,Plectam te capite. ceruici,no mihi proseret minas: quado custodis aut carceri se mancipaturum minatus fuerit, minae ad uniuersam carnem pertinebunt: sin exilium, idem usu ueniet.Tibi itaq; minatus est nihil Siquidem ita sim animo affectus, ut ista ad me

108쪽

E P l c T E T v S. votad me non pertinere putem,nihil: sin uero metua quid istorum,mihi utit minatur.Quem ergo posthac time ho,aut quemnam existimabo dominum esse carum rearum quae mea sinat in potestate Vtim nullus est. Num eum qui dominatur his quae in potestate mea non sunt: At cur mihi curae essent ista Ergo uos philosophi doce tis contemnere reges c Nequaquam. Etenim quis nos sirum docet, pro his consequendis aduersius illos moti ri aliquid, quae non in nostra, sed in illorum sint potesta te Arripe corpusculum,sortunas,famam, amicos, si cui istorum suasor sui ut contra aliquid molirentur, non rescula obnoxius esse. Esto. Sed uolo superior etiam esse opinionibus tuis. At potestatem hanc quis tibi dedit, qua possis nimirum uincere alienam opinionem: Ad mouens, inquit, terrorem uincam. An nescis ipsum a seipso uinci animum,nec expugnari ipsum alterius uiolentia Voluntatem enim εc arbitriu nihil est quod uin cere possit, nisi ipsum a seipso superetur. Quocirca lex Dei efficacissima Sc iustissima,qua deterius uinci a me. Loeliore constitutum est. Robustiores sunt decem quam unus. Ad quid Ad uinciendum, ad occidendum, ad ab ducendum quocunP uisum fuerit,ad eripiendas sortii. nas. Unum ergo uincunt decem, eo nimirum quo sunt ualidiores. Verum quonam infirmiores uno illo sunt - existimandi Quoad scilicet rectis sententiis hic est in huius:quiuis itero ex his,uitiosis 5 prauis. EcquIdnam igitur est in quo uincere,aut ualidiores illo esse possint

Sed qui istud fit An impositis in lancem ponderibus,si

librentur, parum consentaneum uidetur presponderare

id quod grauius est c Itaq3 praeponderauit Socrates, ut sic mulctaretur ab Atheniensibus male Stulte quid Socratem dicis: pro eo ut res ipsa est comparata, loquitur. v Nempe ut recula Socratis auferretur, atq; a ualidiori hus in carcerem abduceretur,deinde cicutam ut porri

109쪽

geret quispiam corpusculo Socratis, ex quo mox ipse effugeret. Digna admiratione censes haec: num iniusta uidentur,ob haec accusas Deum: Loco illorum nihilne habuit Socrates c Vbinam solum ec siummum bonum collocauerat in cuius iudicio tibine, an illi, praebendas censes aures: At quid ipse dicit Anytus & Melitus o cidere me quidem possunt, nocere autem non possunt. Iteru: Quod si Deo uisum ita sit, fiat sane. Tu porro ostende mihi, improbioribus imbutum opinionibus,superiorem eo esse qui recte sentiat de rebus, ac opinetur. Nullo argumeto id poteris, ne uerisimili quidem: proopterea quod lex haec sit naturae ec Dei, qua sancitur, ut deterius uincatur a meliore semper. Sed in quomo uidelicet, in quo praestat & ualantius est. Corpus alio quo dam robustius est corpore, oc plures ui sunt ualidio res, sur uincit non larem. Et hac de causa perdidi ego lychnum, quando abstinentia somni ac uigilantia molior me esset fur. At pro lychno surrepto, surto se ob strinxit: eum ut acquireret,sidem fregit: pro lychno hominem deposuit,&serus est faeius. Istud nimirum ed secit, quia prodesse id sibi arbitratus est. Esto. Apprehen dit me ueste quispia, ut pertrahens in sorum, inclamantal a , Quid tibi philosophe prosunt decreta tua recce in

uincula abduceris, an suturum est ut capitis supplicio assiciare. Sed rogo, quanam institutione erudire me poterunt, ut quando sortior me ueste apprehenderit, non trahat aut si me decem uim inserentes in carcerem coniecerint, in ipsum non conectar c Aliud ergo didici nia hilanimirum didici, ut omne id quod conspexero non esse subiectum arbitrio meo, ad menihil putem pertinere. At ex illo utilitatem capis nullam r quid ergo est

quod alijs in rebus potius quae tibi prosunt, ψ ijsquas diicisti, quaeris De caetero igitur in carcere sedens, sic coito:Qui magnis clamoribus haec disputat, nec quid mratione

110쪽

v p r c T E T V s. 3 ratione hac signiscetur percipit , nec intelligendo assea qui potest, nec philosophi quid dicerent aut facerent cosnoscere curs ipsi suit unquam. Quare mitte ipsum. At

e custodia rursus egredere. Siquidem usus mei in carces re nullus esse uideatur uobis,rursus discedam: s usus ropetet,ingrediar denuo. Sed quouscp tandem Donec ratione praestabilius uideatur in corpore esse, quod si r lio censuerit aliter corpusculo nimirum debilitato) suis mite ipsum, re medicinam adhibete, modo ne id abscpratione, ne efficeminate, aut ne temere oblata quadam

causare pro quavis re nata sat : secus enim fieri Deus ista non uult. Huiusmodi enim ornatu Deo est opus in his gubernandis, qui hoc pacto in terris uersantur. Quod si dederit signum receptui quemadmodum datum est Socrati obedire oportet signum proponenti, tanquam imperatori. Num ista essene in uulgus conauenti Ad quid conducet uia satis non est, te solum esse obtemperantem. Cum plausu pueri quando alios

accesserint pueros, dicentes, Fausta hodie sunt Saturanalia,num reclamamus,& prospera esse negamus t Ne,

quaquam: quin potius ipsi etiam applodimus. Quapropter tu quo*, si persuadere, ct de prauitate abdim cere aliquem non potes, puerum ipsum esse scito ipsi adplaudito: aut si id nolis, de reliquo taceas. Horum memore esse decet: & in discrimen huiusna odi si quan

do fuerit adductius, cogitare secum, aduenisse tempus opportunum, quo declaret suam in uirtute institutionem. A schola qui hanc in arenam descendit, similis est adolescenti sese in syllogismorum resolutionc exercenati : cui si quis proponat argumentum bene consenta neum, ei non acquiescens, petat specie quadam syllo nisimi contextum sibi proponi, quo exerceatur. Proiias de gracilibus athletae non deleriantur adolescentibus.

Non sene me potest,inquiunt. Num iuuenis hic bona est indos

die sum S

turnalia.

SEARCH

MENU NAVIGATION