장음표시 사용
121쪽
pia lige sunt, euestigio discernas ubi sit natura bonorum eiangelio aec malorum,illic eis e dc ueritate: ecubi ueritas, illic quo N is,mque esse naturam: ibidemq; cautioni locum esse, ubi uel gi, iam ritas: illic confidentiar,ubi tit natura. Deinde num cen gratro ses Socratem suisse obseruante rerum externarii, quan ' .do adeundo periculu capitis dicebat: Anytus & Melitus occidere quide me possunt, nocere aut non possunt: Ta rho tistupidus erat, ut no uideret tali uia ad hac meta nJ pos Mi Nemo se perueniri, sed alia quada: Aut quid causae suit, ut ora potest duo
tione nulla se defenderet, ac praeterea irritaret etiam Ita bus dominis
meus quocp secit Heraclitus cum agelli causam Rhodi seruire. ageret, ac ostendisset aequitatem quae pro se faceret, iudicibus, in epilogo dixit: Nec rogabo uos, nec curo etiaqualem sententiam sitis laturi, cum uos scilicet iudicado magis sitis obnoxii iudicio quam ego. quod cum dixisset, causam suam subuertit. Quae Chria aut sententia debet esse proposita Tatum ne roges, ac omitte dicere: Quippe ne peto id quide a uobis. Nisi occasio commos dum se obtulerit ut Socrati) ad irritandos iudices. Tu uero si talem epilogum paras,quid expectas, aut quid audire te oportet Si cruci suifigi uis, expecta, oc eueniet lix Ridistisi Ohi. Sin disputationibus mauis praebere aures, oratio asse nim fiunt, qvetur ad persuadenda idonea, qua de rebus deinceps fa virtute uerciendis admoneatur, non uero audiendis. At quoad se F pDrat, utre sua quis* obseruat, eatenus ridiculum est petere praescriptionem cuiusda argumenti in quo elaboret. Quod autem tibi propona Effice quaeso in me talem animu, VMqN ' , ut quicquid euenerit in uita, recte me Sc couenienter geram. Perinde istud equidem postulas atm si rudis literarum dicat: Doce quid scribendum mihi sit si aliquod nomen proponatur. Quod si respodeam, ut scribat Dion, . . . ac deinde accedens idem ipse, scribere iubeam non Dio
122쪽
iis A p. R. I A N Isi te exercuisti scribedo, idoneum nimirum te omnibus his scribendis exhibebis, quaecun p proserentur: sinuerd non, quidnam tibi proponam scribendum: Quando igit aliud quid rem status postulat, quid di cturus, quid facturus es Ergo memor esto eius quod latissime pa tet, δc quid facienda sit monitione ac prscepto nuncli destitueris. Quod si rebus externis inhias, necesse crit te sus* decp pro arbitrio domini uolutati. Qtiana uero dominus estus qui in potestate sua habet ea quae tu aut e
petenda aut fugienda censes. Ad cos qui commendaucrant nonnullos philosopbis. cap. III.
SCi e quidem Diogenesi cuidam petenti a se comen datitias literas,respodit Tc homine esse, simul ut in spexerit cognoscet. Deinde. malus etia an bonus sis, nolatebit ipsum, siquidem peritus sit internoscere bonos a malis: sin imperitus, nihil est acta, etiam si millies ad eum scripsero. Perinde aute facis, ac si me roges ut nomisma alicui comendem. Si monetarius est,respondebo monete, ut ipsa sese ei commendet. Quinetiam in uita hac tale quodda indicium, cuiusmodi cognoscendo argeto adli ibetur,in promptu habere coveniebat, quo fretus dicere possem, quemadmodii monetarius: Age, qua uoles anser moneta,ut eam iudice. At in syllogismo nos id ostentamus,& Age dicimus, syllogismii proponc, qui utru striae copositus planum facia. Qui potes id Quonia an lytica syllogismoru mihi sent nota, oc facultate iudica di habeo ea, quae esse in eo debet a de ueritate syllogismorum proniiciat. At in aetionibus uitae quid facio cum alias bonum aliquid esse dico, alias uero malum uae causa est Contrarium. Sed contrarium illud in syllog sinis appellatur inscitia & imperitia.
Ad eam qui fuerat direbensus in asilieris. cap. IIII.
Vin quoda tempore dixisset Epictetus, hominem natu ad colenda fidem: quod qui refelleret, eunder prium
123쪽
E P I c T E T vis. ii proprium quoq; hominis e medio tollere: quida ut ha hebatur in literis eruditus, accessit, quem costabat in ciuitate deprehcsum pro adultero. At noster ille sic disputabat: Igitur neglecta fide, ad cuius cultum natura nos genuit, insidiabimur uxori nostri uicini hoc conatu quid iaciemus Nunquid aliud, quam perdere Spe rimere Quem Animum fidelem, castum & sanctum.
Num sola haec Quin etiam uiciniam none amittimus, nonne amicitiam, nonne ciuitatem c Qua tandem sede nos collocabimus c Etenim qua conditione ego te utar, 6 homo: Num ut uicino,an ut amico sed quali num ut
ciue quam tibi fidem habeam Quod si vasculii tam sis
inutile, ut in re nulla uti aliquis te possit, extra domum proiiciare in fimeta, ac inde etiam nemo est qui tollere te cupiat. Siquidem autem homo sis, pro homine autem nullo loco te gerere possis, quid usiis tui nobis erit: Sed esto ut amici locum habere nequeas, num serui potes eat quis tibi credet Nonne satius etia tibi est,aliquo abiici in s metu quoddam tanqua uas inutile, aut tanquam stercus quoddar At dices, Nemo ne mercspiciet ut hominem literatum auia malus es, ec inutilis Perinde autem facis atq3 uermes se pro nihilo haberi si indigne ser rent, aut se ab omnibus fugiedo uitari, sel seriri aliquando etiam, siquidem possit id facere qui ipsos proijcit.
At tu aculeum habes talem, quo si percusseris aliquem, molestiam dolore* excitabis. Quid ergo uis ut tecum agamus caut assigna sede, in qua collocere. Quid ais
Deminae natura comunes non sunt Imo uero sunt. por
ro suilla quom inuitatorum comunis est, sed in portio nes distributa, si uisiim ita sit, accedens, iuxta accumbentis partem tibi arripe clanculum, aut saltem came emanibus dimissa,& carnem si suffurari nequis unge ac o line digitos, di circumlinge: praeclarus scilicet comp tator & conuiua Socraticus. Age, commune nonne est
124쪽
theatrum omnium ciuium: in quo ct consedcrint,e loco, si libet,aliquem illotucij cito. Ita uidelicet foeminae etiam . natura sunt comunes. At legislator sieas tanquam ho spes 8c modiherator distribueriti quare no tuam partem
tibi accipis,sed potius alienam surripis,& liguris At, inquies,literatus sum di doctus atl Archedemum intellarer nobi- ligo. Ergo Archedemu intelligens, iccirco uis esse moratre Stoicin chus & perfidus, aut pro homine lupus uel uulpes quid
ch ago pacto magnitudo animi er diligentia simul esse posset. C p. RAM π N materiis nullum est discrime, sed usiis earum dirie
tq Vt L stant Quo igitur modo seruabit quispiam constanti
' iranquillitatem simul etiam diligentia, di ut ne hallu
cinetur aut confundatur, prudentiam Quando uideliacet imitatus fuerit eos qui talis ludunt. Etenim tali ac calculi nullo sunt discrimine, ut scire queam quemadmO Terent. Α- dum sint casuri. At eo quod cecidit,circumspecte & in delph. Ita geniose uti,id mei est muneris. Ita praecipuu illud in uis uita ei ho--munus Jc ossicium est nostrum. Rerum disicerne atq; minu, ς' - internosce discrimina, & dicito : Quae extra me sunt,
si haud sunt mea in potestate, at delectus rerum mea in p t D h iiii testate est. Vbi quaeram bonum,itemq3 malum Intra,in μή Fqi it his, scilicet que mea suntAn externis autem nolito uti u et eabulis bonorum aut malorum, comodi aut detrimen
astu ti,aut illorum similibus quibusdam. Num igitur promi-
ω quod ee scue his est utendum Nequaquam, quoniam malum id euit forte, est, resipectu uoluntatis, in causassi est ut contra naturam id arte ut se habeat. Sed uti decet rebus circumjecte, quod usiis corrigin . scilicet non careat discrimine: simul etiam constanter ec placide,quia in materia nulla est discrepantia. Vbi aliquid mea interest, illic nec impedire me alias potest, nec cogere : in his uero in quibus sum obnoxius utrisq; ho rum adeptio in potestate mea non est,nec bona etia haec sunt, aut mala. Vsus enim bonu aut malum est, sed is mei
125쪽
EPIc TE Tvs. Iis est arbiti j.Dificile est miscere etin unum conferre ista, scilicet diligentia eius qui materiis rerum agendatu asis, citur,ae constantiam eius qui se flecti non eatstur. Atlas ' ,-men non est in postibile. quod si sit,selice qilocp esse erit impossibile. At in nauigatione quid facimus c quatum, habet momenti, si eligam gubernatore, remiges, diem, occasionem c Deinde tempestas incidit, at istud quid ad me: his enim quae ad me pertinebat,sum fiunctus: quod iam accidit, materia est alterius gubernatoris. Quin etia Meseria est nauis mergitur, quid ergo restat mihi agendu Id quod ηoti nos μPossum.id uero unu est,ut intrepide ac sine eiulatu susso M micer aqua, nulla diuini numinis accusatione, intelligena h φ ςρ ' Qmne id quod natu sit,rursus interire.ita uero meam in. tW Nμ nituam cogitationem: No sum aeternus, sed homo, pars uniuersi,tanqua hora pars est dici. Praesto me adeste tan Ionu, quam horam oportet,itemse transire ultioram:quid igi :umbentis.
tur interest,quemadmodum abeam us iocatus ne,an sebricitans Abire enim me aliquo istorum modoru opor 'tet. Idipsum deprehendes facere quoq3 eos,qui sphae in ludunt solerter. Horum nemini certamen est de pila, tanqua de malo aut bono quopia: sed de mittenda ea re excipienda. Nam in eo conspicit concinnitas,in eo ars, celeritas aequitas animi: ut nimiiu ego,etiam si no prootendam sinu, possim arripere tamen alter uero, si proiecero,accipere queat. At si cum turbatione re metu mittam excipiamusci' qualisqus erit ludus quomodo tuebit aliquis constantia, aut quo pacto ordinis habebitratio: quum unus dixerit, Proqce:deinde, Cauene pro receris: alter autem, unam duntaxat proiecta Licte con tendat. Enimuero lis haec quide est,no ludus. Qirocirca ludere pila Socrates norat. At quomodo ludit in iudicio c Dic,inquit, Anyte, quam ob causem ais Deum me In nae non arbitrari esse c Daemones quinam tibi esse uiden- ne.
tur 'nonne ex hominibus diis quidam mixti generis
126쪽
pterse in natura,sed J-pter ordine uniuersi , quo tanquisne singulurum rem bonum describitur: Nam Mais Arist. σαεῖα vi εμ
ANIAnnuente illo: Quinam, inquit,hoc ingenio est,ut poasit affirmare de mulis, asinos autem interim arbitrari noesse: Sic di putauit tanquam pila ludens. Sed quae nam illa erat in medio pila c Viuere scilicet, uinciri, relegati, hibere uenenu, diuelli ab uxore, relinquere liberos popillos. In medio haec Lerui, quibus lusit: ac nihilominus lusit pilalusus est perquam deceter. Haud longe secus nobis quoq; faciendum. Adhibenda cautio longe arto sciosissima in huius ludo pilae, deinde nulla exquisitio quod ad instrumentum pilae attinet. Enimuero indu striam artificii atq; solertia omnino decet adhibere alicui externae materiae, non quam ipsi eligamus, sed qua liscunq; se nobis obtulerit, in qua artis operam declara re ualeamus. Ita textor Ianas non parat, sed quales acceperit, sic in his elaborat. Alius est qui tibi dat uictum ocopes, quae tamen ipsa tibi potest rursus eripere, & cum his corpus etiam. De reliquo materiam tu arripe, & in tentus esto operi. Dein si discesseris nihil perpessus, qui tibi obuiam occurrent, congratulabuntur, quod euase ris. Qui porro intelligens a exerit te, ac quod te gesse ris honeste cognorit, laudibus te efferet, simul* laetabiatur. Quod si cum dedecore euasisse aliquem uideat,contra faciunt. Nam ubi gaudere cosentaneum est, ibidem congratulatio quot locum habet. At in rebus ex te nis quo pacto dicuntur nonnulla secundu naturam existentia, contra natura nihilominus se habere tamen Id perinde dicitur, atque si caeteris a rebus essemus soluti. Nam secundit natura pedi accidit, ut sit purus: sed si ut pedem, ac non a corpore reliquo separatu quid consideres,decebit ipsum oc lutu transire, occalcare spineta re amputari etiam interda pro conseruando resiquo corpore: quom s particeps non sit, pro pede certe habendus no sit. Tale adda, oper preciu est ut de nobis ipsis cogitemus.Tu quid es Homo Siquide cosideras ut solitarui&sep
127쪽
E P i c T E T V s. v & separatum a reliquis, secundum naturam inerit pro ducere uitam ad extremam usin senectutem, abundarere copiosum esse, flati secunda ualetudine: Sinuero costemplere ut hominem, ec tanquam partem uniuersi, ad
te pertinebunt nimiru aegrotare, modo nauigare dc periclitati, modo indigere, interdum etiam ante temPUS
mori. Quare moleste ista sers An nescis, hunc non esse pedem,si ita habeat,ut diximus ita nec tu homo es,si ita sis affectus. Etenim quid est homo Pars ciuitatis primae, quae est ex diis scilicet hominibus*constituta: de inde eius etiam quae uulgo pro ciuitate habetur,quae stamulacrum uidelicet est minutu uniuersae istius. Quo
circa me iam nunc codemnari, nunc alium quempiam
febre corripi, si si nauigare, alium fato suo sungi, alium iudicio damnari oportebit. Fieri enim nequit,quin in huiusmodi corpore, in hac tam ampla regione, talibus conuictoribus, alia eueniant aliis. Tui ergo est mune ris, accedentem loqui quae te deceant, ec pro rebus na
tis animo assici: pro tua nimiru parte quantum interest. Deinde si quida sic pronunciet, Damno te perpetrati facinoris.Dq tibi meliora. Feci ego quod meum fuit:antu seceris tuum, ipse uideris. Nam in eo etiam uertitur tuum periculum id moneo ne ignores.
De iusseremia rerum. c A P. V I.
Onnexum pronunciatum indifferens est: at iudi cium eius non est indifferes, sed uel scientia est, uel opinio, uel error. Ita sane indifferens est ipsum uiuere, usius uero differentia non caret. Nonne si quis ista quo que uacare differetia dixerit, negligentes uos faciet aut si diligentiam di curam acua haudquaqua humiles etitis, oc admiratione materiam stupidi Praeclaritin sa ne est suam nosse facultatem, & quibus agedis rebus sis idoneus, ut nimirum abstineas ab his in quibus non es
exercitatus. Ne seras indigne,si qui alii sint abudanti
128쪽
res talibus in rebus: quandoquidem tu syllogismis con fictedis solertia alios uincere ac Plus habere te reputes. quod indigne si serant isti. sic eos mitigabis: ut cogitent se ista non didicisse, quae tu didiceris. Sic ubicun* suo rit opus exercitatione quadam, ne quaeras id emolumeati, quod ab usu eius percipitur: quin illud potius concea de his quibus tanquam exercitatis res est commissa, tibi sitis sit constanter agere. Abi,& saluta istum. Quomodo non abiecste oc humiliter. At fui non admissus: in gredi autem per ualuam non didici. Quando igitur so res clausas inuenero aut discedere Oportebit, aut per ualuam me inserre. At loquitor ei. Quid loquar Non demisse. Non reperisti eum.Tuu id non erat, sed ipsius.
sed quid ad te, quod est alterius et Cogita semper quid
tuum sit, re quid alterius, sic nunquam perturbaberis. Quamobrem scite admodum Chrysippus sic loqui, tur: Quandiu quae deinceps sutura, mihi sunt ignota, in
his magis naturae congruentibus acquiescam, ut nimiarum ponar ijs quae magis secundum naturam dicuntur
esse. Ita enim me condidit Deus, ut pro potioribus ista eligerem. Quod si scire fata morbum mihi offerre,libcs scilicet ad illum cotenderem. Etenim pes etiam si compos esset intelligentiae, sese incitaret ad inquinandum luto. Aristae quam ob causam nascutur et Nonneut ininarescant Ideo autem arescunt,ut uidelicet demetantur nunquam At dira imprecatio haec est aristarum, ut d metantur nunqua. Sic statuendum in hominibus quoque detestationem esse, si quis optet non mori quum si mile id sit uoto, quo ut no maturescat segetes, nec ut de metantur , quispiam optet. Nos quidem ijdem cum simus,& quos metedo auferri necesse sit: ac simul etiam exploratum habeamus, intelligam cp nos subinde dea
meti, quid est quod indigne serimus: Prosecto nec in triligimus qui simus: nec meditati atu exercitati in res busti
129쪽
E p I c T E T V s. H3hus humanis ita sumus, quemadmodum sunt equites in arte equestri. Proinde cum hoste ferire uellet Chry/ in D
santas,quum receptui tuba cani audiret, sese continuit: c,ri apud ac maius operaeprecium censuit mandato imperatoris rumphot.
obedire, quam quod sua intererat sacere. At nostrum nullus uocanti aliquo necessitati uolens obtemperat, ac sponte obsequitur: sed lachrymates eiulantest serimus quae ferenda sunt nobis, & circunuallari nos malis dici mus, adeOP circunueniri. Sed quae nam circunuentio haec est, ὀ homo e Siquidem circuuentiones appellas ea quibus undim appetimur, re quae imminent: omnia ni
mirum erunt et, *σεις & circunuentio: sin uero sic noa
minas quia sint absurda, quam quaeso absurditatem habet, si quod nascitur, intereat etiam c Quod autem perismit, aut ensis est, aut rota,aut mare,aut tegula, aut tyras
nus. Quid sollicitus es qua uia ad inseros descendas, cum aequales sint omnes uiae t 5c uerum si audire uelis, pauciores ambages habet qua dimittit tyrannus. Nuti
lus etenim unquam tyrannus sex mensibus aliquem tu gulauit, sebris autem toto interdum anno conficit at
quem. Strepitus sunt haec Ac pompa inanium ucrboru. Propter Caesarem in periculum capitis uocor: num
ego qui habito Nicopoli, ubi tam crebri existunt terrae, motus, de uita non periclitor Tu ipse quando nauigas Adriam, quale periculum adeundum c Equidem non capite meo,sed opinione tua periclitabor. Quo modo: uis te cogere poterit, ut opinere aliquid quod no ueralis tu, sed ex alterius pendeat iudicio Aut quodnam poriculum tuum est, si alii quod salsum sit opinentur c Ae periculum mihi impendet, quo e patria e lcior. Quid est relegaric Alibi est e. Romae ne c Ira sane. Quid si re leger in Gyara r Si uidebitur, prosciscere: sin minus, . habes nimirum quo te recipias loco GyarῶKeocp te quetur qui relegauit in Grara, siue uelit siue nolit. Deq; et caetero
130쪽
caetero quid ista aggrederis tanquam magna, cum insoriora sint tanto apparatu, ut possit bonae indolis adole scens dicere: Tanti haec non erant,ut tanta audirentur, tanta* scriberentur, tantoq3 tempore astideretur sene cioni huic non multi precia. Istius duntaxat diuisionis memor esto, qua ponitur discrimen inter tua & no tua: ne contendas cum aliquo de rebus alienis. Tribunal occarcer, utrumq; locus est, ille quidem altus hic uero himilis. Animus aequalis siquidem ex aequo ac modeseum utriq; co seruari poterit:actum imitatores erimus Socratis, quando vimini in carcere libuerit nobis poenas conscribere. Pro eo aute ut nunc sumus affecti animis, considera an ualeamus aequo animo audire hor tantem quempiam, di paeanas recitante ipso audiamus. Quin potius interrogantem utrum audire uelimus, sic excipere consuevimus: Quid negotii mihi sacessis an nescis quibus amigar malismo enim statu sunt res mes, quo occumbere mihi necessum est.Quid dicis immortalesne reliqui erunt homines
Quo io diuinariovibus utendum. c A P. VII.
INtempestiuis diuinationibus plerique multa negliagimus officia. Etenim quid prospicere amplius potest
futuroru coniector, quam mortem, aut periculum im
Pendens,aut morbu, aut si quid istorum similes Quadoaute pro amico adeundum discrimen, aut si pro ipso ubiam impendere oportuerit,quae nam se mihi offereto easio diuinandii An uatem intra me no habeo,efferen tem substantia boni, item mali, ac ut iust etiam signare notas declarantem c Quid igitur mihi opus est extis, aut auibus ' Ergo cunctabor donec responderit mihi in rem tuam est. Idnam in rem mea est:Num quid bo-' num sit nouit Si quemadmodum signa uiscerum quid portendant didicit, ita quo indicia honoru 5c maloruexplorata habeat. Quod si notas horum noui turpium