장음표시 사용
81쪽
ipse tamen non assequatur intelligentia, nimiru muIto erit interprete arrogatior. At uero ne Chrysippo quide
nobis est opus quia Chrysippus, sed ut percipiamus ea
quae naturae sint propria . NeFuero ipsum propter se sacrificu requirimus,sed quo ualeamus futura, et ea que significantur a dijs, percipere. Neq3 uiscera propter se, sed ut quid his significetur certu sit, inspicimus. Corvum quoq;& cornice haud miratur quispia, sed Deum qui his demonstrat aliquid. Accedo ita ad horuomnium naturq* legum interprete di aruspicem, petoq; ut inspiciat uiscera,& quid ea significent, declaret mihi. Haec arripiens ille, at patefaciens, quod uolo explanat. Scito, inquit, homo, te habere arbitrium natura liberu, quod prohibere nemo possit, nemo uiolenter impellere. Id in his nimirum uisceribus est descriptum. Ostendam id tibi primum eo loco , quo praesertim mihi a ssentieris. Num quis prohibere potest quominus annuas uero Nemo. Num cogere potest ut falsum animo tuo apis probes c Nemo. Vides ergo quemadmodum hoc lo
co uoluntas & arbitrium tuum appareat liberum, ac nulla deuinctum necestitate , atque prorsus expedi tum e Age porro, num secus res est comparata in apis petitu atque incitatione uoluntatis c Ecquid nam appe titum uincere potest Alius appetitus certe . Inclina
tionem 5c propensionem quid impedit Prosecto inclinatio alia, re propensio. At inquit, si mihi mortis pro
posuerit metum, cogit me. Profecto non quae proponi tur mors in causa est, sed quia uidetur tibi melius esse facere quiddam istorum quam mortem oppetere. quare tua opinio coegit te, id est uoluntas uicit uoluntatem.
Proinde peculiaris haec est nostri pars: quam nobis conilibuit Deus opifex: quam si euellens a nobis hac matura esliceret, ut nil ab ipso, uel ab alio quopiam cogi
posset aut impediri, prosecto pro Deo non esset haben
82쪽
diis:nec sane eo, quo aequum erat, modo nos curaret.
Huiusmodi, inquiunt, reperio in his sacris, haec tibi significantur. Si uis, liber es. Si uis, nemini eris iratus, neminem accusabis. Omnia ex tui animi, itemi Dei sententia euenient. Causa istius ergo responsi ad ar spicem , eundemss philosophum me consero: non quia ipse sit interpres talium rerum admirans ipsum , sed Propter res, quas sua is interpretatione in medium affert.
SIquidem uerum est quod dici a philosophis consu
uit, unum in uniuersis hominibus esse principium re alsentiendi affectioni, quod in his est quae esse dicuntur, & recusationis affectionis, quod numeratur in non existentibus, & per Iouem, cohibitionis etiam & e, pressionis affectus animi, quod est in incertis, quin e tiam incitationis in assectum , quae pertinet ad illa quae mihi conducunt: fieri certe nequit, ut alio dijudicemus utile,& alio idipsum desideremus: aut alio discernamus officium, ec alio idipsum appetamus. Enimuero compluribus irascimur. Fures inquiunt) sunt, oc clam ue-ilimenta sessurantur. Sed quid tandem sibi uult dum scinueuehitur in illos Errore quodam falluntur in bonis ac malis rebus diiudicandis. Num ergo irasci illis
conueniet magis, an uero misereri. A terrorem ostende. Considera porro qui possint dessiere a pecca tis. Quum nihil uident, haud aliquid eminentius hahent eo quod ipsis uideatur. Quare hunc praedonem, illumque adulterum poenam dare tibi non oportebat Nequaquam . At multo magis hunc qui oberrat ecdecipitur in rebus maximis: quique non oculis, quia hus discernuntur alba a nigris, sit captus, sed animo, k a cuius
83쪽
rs A R R I A N Icuius est boni malim discretio . Ita si sentias, quam in humanum sit, quod dicis, agnosces: ac perinde istud
dici cognosces a me, atque si quis non perdere caecum aut surdum suadeat. Caeterum maximarum rerum deo trimentum quoque est maximum. In quovis autem nostrum est arbitrium, quo deligere potest qualia nimi rum sunt deligenda. Eo quispiam si priuatur, quid ei
quaeso succentes c Homo, non decet ut contra natu ram alienis in malis animo male afficiaris: potius coma
miserare ipsum . Aut ne obstupescas pulchritudine milieris, & sic adultero non eris iratus. Cogita furem re adulterum in tuis bonis locum non habere, in alienis tantum & quae in potestate tua non sunt. Haec omi tens, 5c pro nihilo reputans, quis erit cui tu succenseas
Quoadusque uero ista tu admiraberis, tibi ipsi iratus potius quam aliis esto. Considera hoc. Pulchra habes uestimenta. Vicinus tuus non habet. Valuam habes, qua suspensia haec perflatu refrigerentur . Haud scit ille quodnam hominis sit bonum, sed opinione adum-hrat idipsum esse, pulchras habere uestes, quae tua quo que est persuasio. An sic existimans non ueniret post
ea, dc tolleret c Proinde etiam placentam ostentam ho minibus liguritoribus, quam tu solus tamen deuores, non uis tibi hanc eripi c ne irritaveris illos: ne ualuam habeas qua uentilentur uestes tuae . Ego nuper cum hao herem serreum candelabrum iuxta deos, ac sores cono
crepuisse cum audissem, statim accurri, & surreptum candelabrum sensi. Cum mecum reputarem factum, animaduerti furem non sine ratione id consilij coepis. se. Quid ergo c Cras, dixi, reperies argillaceum. Iula nimirum quis amittit, quae habet. Perdidi uestem meam. Habebas ergo uestem.Dolet mihi caput. Num cornua tibi dolerent ρ' Quid iniquo es animo Aboliationes talium rerum, dolores item: sunt, quarum poso
84쪽
ΕΡ Ic TE TV s. sesito quoque est .. Tyrannus uinculis capiet. Quid, num crus Quin etiam auseret quid. Num ceruicem Quid est tandem, quod nec uincire nec eripere potest: Voluntatis studium. Quo respicientes ueteres, monuerunt ut aliquis se ipsum cognoscat Quid igitur fieri conueniebat Per deos, periri quemque uires suas, ac meditari in rebus paruis, re ab his incohantes promea di ad maiora. Caput dolet. Ne dixeris, Heu mihi. A ris male habet, sed heu ne dixeris. Atqui a natura da tum non esse gemitum haud dixerim, ueruntamen ex animo ne ingemiscas: nec si seruus tardius asserat uinaculum, in clamores prorumpe, ac diuexare, ab omni hus te odio haberi clamitans. Et prosecto quis non os dio persequeretur talem Huiusmodi itaque obediens prsceptis, in posterum recte ambula, sisl liber, non magnitudine corporis confisus ut Iuctator: non enim eodem modo, quo asinum, inuictu esse oportet. Quis
ergo est insuperabilis c Quem res quae sub delectum
re arbitrium nostrum non cadunt, ab animi constantia non depellunt: ac deinde singulatim omnes comme morans casus, deprehendam ipsum, experiarque talia
quam athletam. Prima sortitione superior is suit. Sed in secunda qualem se praestitit Qualem se exhibuit in m gnis ardoribus, qualem in Olympia. Haud longe s cus in praesentia faciendum. Qualis erit, si obieceris p cuntolam contemnet. Qualis si puellam, si in tenebi is, quid si gloriolam, quid si contumeliam uerborum, si laudem, si mortem obtuleris: Potest haec omnia uince re.Quid quaeso si multus calor affluat,quid ei erit quid si compluatur quid si in moestitiam melancholi. cam incidat quid dormiens Ille est, quem
ego inuictum censeo esse athletam.
85쪽
SI quid fuerit quo aliquis prae caeteris emineat, aut ubdeatur esse, quod tamen reuera non habeat, eum osmnino necesse est, si sit indoetiis, propter idipsum in Bari. Tyranni haec uox est: Ego sum omnium poten tissimus, ecquid est quod dare mihi possis Num appeo titionem meam potes mihi expertem impedimeti prae stare: Unde istud tu mihi exhiberes: Tune es declinando tam circunspectus,ut in nullum incidas uitium: con. sectando aut tam prouidus, ut nusqua pecces Vbinam tibi haec praesidio sunt Age,in naui gubernanda num Dpse tibi confidis, an gnaro potius gubernatori dc in res gendo curru cui nonne scienti Quid ali js in artibus soles facere Idem profecto. Quid igitur tandem est quod possis Omnes mihi ministrant. Nam ego tabulam a orno,&lauo ec extergo eam,&propter myrotheca ir figo paxillum parieti: num propterea meliora haec sunt quam ego sim No, sed usum mihi quenda praebent, cu ius gratia ista apparant. Num asinu non accuro,nonnzipsius lauo pedes:et quominus sit strigosus,como ipsum. strigili. An nescis sui que* homine curatore esse: te uero ab aliis tanqua asinu curari aut ostende quina te tan qua homine curet,aut qui similis tibi esse cupiat, aut qui imitetur queadmodum Socrates ad imitandis proponiselet. A nam e in potestate mea est ut te iugule. Bene Io queris. Nesciebam te huc ad modii colendu quo sebris, aut cholera colitur:& aram ite aedificanda, ut Rome co' ris stituta est febri. Quid ego est quo turbant Ac terrent plerit Tyranus scilicet,& stipatores ipsius. Istud unde atneqv qua est consentaneu. Fieri enim nequit, ut quod sirapte natura liberu est, id ab alio quodam turbetur, aut prohibeat,preterqua a seipso. Sed opiniones ipsum peri bant. Quado enim tyi anus dixerit alicui, Vinciam
86쪽
E P I c T E T v s. τ' erura tua: a magni fecerit pedes suos, Miserere, Inquit: qui uero ad delectu reru respicit arbitrariu, ait, Siquide utilius tibi istud uideatur, liga. No sollicitus es utiq; nosum.Tibi enim ostendam me esse dominis.Tu quomodo istud mihi probabis Iupiter me libertati asseruit, an putas potuisse fieri ut filiu suum abripi in seruitute sine ret Tu uero in potestate tua habes id quod in me est ca ducu 5c mortale quod si uoles, capito. inando me ac cesseris, num recusatis me colere r No te, sed meipsem. i. cola si uoles ut assentiar, ac dica me tibi etia exhibiturucultum, fatebor sane, sed non secus atm ollar alicui. At idipsum uitiosa no est philautia, id est, amor sui. Quoci uis enim animal sua causa facit omnia. Etenim & sol i-Pse sua causa uniuersa efficit, ec Iupiter qua do grauis est tempestatibus ac molestus Etenim quum pluuiosus est, ac fructuosus, deniq; pater hominum & deorum, non intelligis hunc opera huiusmodi 8c appellationes consequi non posse, si in commune utilitatem nullam conse
rat In uniuersum autem sic instituit naturam animalis ratione praediti, ut ipsum proprium bonu consequi nuulum possit, quod cum utilitate communi non sit coiians .ctum. Qua ratione efficitur,ut nequaquam comunica
tionis sit expers, quod sua causa aliquis facit. At quid in de colligis Istud nimirum, ut a suis & priuatis comodis Bompr. desistat quispiam. Alioqui enim quomodo unum erit πρ idem p principium uniuerserum, aut que erit cognatio 'omnium Quid eueniet,si de rebus quae in potestate no stra no sunt bonis 5c malis, prauae ec absurds opiniones
imbuant nos c omnino enim necesse erit sic assec iis tyrannos colere, aloe utina praeter ipsos no seruiret quoq;
cubicula ijs. Sed qui fit ut subito fiat prudes,que Cςsar
praefecerit currui quo stercora euehutur: mox dicimus, Quam sapieter mecu locutus est Felicio. Vtina denuo Felicio.
reficiat ad sterquilinia,ut iteru D stolido haberes ipsum. Habuit
87쪽
so A R R l Α N IHabuit quenda sutore Epaphroditus, que quia nullo ii sui sibi esset, uedidit.la sortuna sic impellete, emptus esta quo da Caesariano, coepiti esse Caesaris sutor . Uidisti opinor queadmodum ipsum postea Epaphroditus o
seruarii. Amabo te, quid quaeso agit bonus Felicio. De inde si quis nostrum percotaretur, quidnam ageret ipse: up phrodi subinde respondebat Qquada de re cum Felicione conm tib t με sultasset. Nonne hunc uedidit ut inutile quis ergo eum Aii Nς ο tam repenti sipiente effecit ' Id ne aliud quiddam est, p colere ea quae in potestate nostra no sunt: Prffecturam adeptus est, omnes obuin gratulabatur ei, quida osculae
oculos, alius ceruice, serui manus. Domu uenit, collucet
omnia lychnis, asceditur in Capitoliu 5c sacrificat. Quis uero unquam ut appetitus essent sancti immolavit,quis ut studia oc conatus nostri secundu natura se habeant Certe pro his etia diis gratias agimus nos, qui bonu sie definimus. Quida hodie meculocutus est de sacrificio'; Augusti. Dixi ego, ut omitteret illud: fore enim ut ma gnos sumptus frustra faceret. At nometiatores, inquit, meum quoqς consignabunt ac scribent nomen. Nurritu, inquam, ades praesto lectoribus, ac te esse eum qui in scriptus sit, ostendis Et ut possis esse praesto iam omnishus,post morte quid facies c Permanebit nome meum. Incide igitur ipsum potius in lapide, ne sic quidem ab olebitur. Age uero si extra Nicopolin sis quis tui recordabitur mi coronam auream gestabo. Si decretum id tibi est, ro seam potius arripe, ac impone tibi: magis Gnim haec condecorabit. Deratione, ut ipsi sese oons -- pGE
CAPUT ππ.OMnis ars & facultas principaliu quorunda cognsetrix est quὀd si ipsa quot scientia seu ars eiusdem speciei ac sub eode genere est, quo sunt illa quς cognoscit, necesse erit ut semetipsam conlepletur. Si ueris
88쪽
genere duntaxat conueniunt,nequit fieri sese etia ut cognoscat. Verbi gratia, Sutoria coriorum cognitione occupata est: ipsa uero ars omnino ex materia corii no est constituta: quare artissus sutor non erit contempIator. Proinde gramatica quo* scribendarum uocularu cum ist seientia, non quoad in mente ars est,ipsa quoq; ex numero est uocu quae scribi possunt, quare ipsa sese etiam non contemplatur. At ratio ec mens cui rei secundu naturam suam applicatur c Ad id nimirum, ut utatur uisis prout est consentaneum. Ipsa ergo quidnam est c Collectio ex aliquo modo se habentibus uisis. Hac natura eLficitur sustpsius etiam contempIator animus. Praeterea prudentia unde prouenit, re quibus contemplandis nascitur ipsamonis uidelicet,ac iuxta malis, et neutris. Proinde ipsam quid esse dicemus Bonu. Quid imprudentiam Malum. Ergo necesse est ut cum ipsa sese contem pletur prudentia, tum contrarium quo p suum, nempe laseisi imprudentiam. Ex quo concludendu, philosophi m. tia radῆ est
nus illud longe esse maximum & praecipuum,ut aestima coimoriare uisa possit, ac diiudicare, ac sine deliberatione nihil proserre. Considerate quid fieri in moneta soleat, quan do ad nos pertinere oc nostra referre uidetur, ut eius si mus gnari. Eius quidem cuiusmodi sit inuenta ars,wargentarius quibus utatur ad explorandu nomisma, ocu lis uidelicet, tactu, olfactu, postremo auditu quocp. quis nescit Violenter enim in aliquo illidens denarium, sosno attendit. Quin etiam contentus est non semel vibrato neruo, sed multa sonorum attentione tandem efficiatur musicus. Haud secus seri consueuit, quando errare 8c non errare pro diserepatibus numeramus tum ad di scernenda ea quae in errore nos possunt ducere,inultam adhibemus diligentiam. Caetersi oppressa ratione quae est dux uitae oscitantes ac consepiti, omnia quae uidenatur nobis, approbamus. Atq; id adeo propter impunita l tem
89쪽
A R R I Α N Item fieri solet.Vt ergo sis assectus animo, si exploratum habere cupias, oc in malis bonis que rebus diiudicandis
quanta rei nissio, ac rursus quanta contentio studium*ad ea se 'ada in quibus nihil est momenti quo sis bonus
uel malus, si inquam cognoscere id expetis, animaduerte et considera quemadmodu ad occscationem habeas,oc quam facile fraus tibi fieri possit:& sine dubio intelliis
ges, quam longe absis a iudicio, quo uti affici oportet aliquem bonis ac malis rebus discernendis. At id ut possis, multa exercita tio, multust labor,& disciplinaru studia requirutur. Quid ergo speras Maximam scilicet ar tem te paucis coplecti posse Enimuero primitiae θc tanquam summa capita rationu pauca traduntur a philosophis. Si cognoscere cupis,lege Zenonis scripta, ct uide his. Quam quaeso remotum est illud a prolixitate uerborum, quod dicitur,finem esse hominis sequi deos Item, substantiam boni esse, ita ut conuenit uti uisis Iam die
quid sit Deus, quid percipies uisa facultas, quid illa quae
sigillatim uiss suis se nobis repraesentat, quae natura uniuersorum,id omne multas habet ambages,& explicatione multiplex est. Quum ergo Epicurus dixerit,quod respectu carnis describendii sit bonum, non paucis uerbis id explicari potest, nec disputando refelli. In primis audire necesse est, quid in nobis principatu habeat, quid de inde substantiam qua maxime dicimur esse cdstituat. Ac praeterea sic argumentari, si consentaneu non sit te studinis bonum ipsius cochae adscribere, qui magis consentaneum istud erit in homine ρ' Aliud quiddam habes Epicure, quod praestatius sit corpore Quid quaeso est in te quod consilium capit c quid illud quod cognoscit sin
puta, atq; adeo carnem quot ipsam, quo perspicuum sit id ipsum etiam esse eminentius, eo quod iudicet. Qua re lucubrationibus stud scp te maceras propter nos, actam multa conscribis uel umina: ut nimirum nos ne Iaateat
90쪽
E p I c T E T V S. s3teat ueritas. Sed qui sumus nos, aut quid ad te id quod
sumus:Hoc sane modo Pilas contexunt d sputationes. Ad illos, qui cupidi sunt admirationis. cap. XXI. Vando quis ea costantia prςditus est in uita, qua esse couenit, extra se is n6 respicit, inhians alijs. Idomo, quid uis ut tibi contingat Ego quidem comenatus eo sem, si possim omnia prosequi & uitare prout natura postulat. Itaq; quum appetendo re fugiendo,ut na tura fert, consentanee utar,item si applicatione,iligenti contemplatione, item cGnexione rationum talem me Praestare concr,qualem oportet, quid quaeso nostra cauasa deglutiens obeliscos obambulas Istud facio iccirco, ut qui sunt obuia mili admirentur, ac sequentes accla
ment: O insignem philosophii. Qusnam sunt illi, apud
quos expetis esse in admiratione: nonne hi sunt, quos soles appellare insanos ergo uis,ut te admirent insani Deprimis notitin. cap. XXII. Communes notitiae omnibus hominibus sunt inst tae, quarum una alteri repugnare non solet. uis enim nostrum no sentit bonum csse utile desiderabi te ac omnibus studiis id procurandii ali consediadum este uis nostra animo no sic est affectus, ut no opine
tur id quod iustum sit, id ipsum quo* honestsi 8c decoarum esse Unde igitur contentiones existunt& pugnae Ex applicatione nimiru primaru notitiarii si adtribea natur rebus singulis: ut si unus dixerit, recte fecit, uir sortis est: alter neget,& insipienter dicat fadiu. Inde adeo dic. sidia hominum inter ipsos oboriuntur. At haec est di scordiae inter Iudaeos, Syros, Aegyptios, Romanos causa. Non enim in eo pugnat ac diuersum sentiunt, quod uidelicet sanctum omnibus sit rebus praeponendum, Scin uniuersis consectandum: sed in eo utrum stillia uestipium sit, an uero impium. Eandem reperietis fuisse causam litis eius quae suit Agamemnoni cum Achille. Proin, i 1 due