장음표시 사용
141쪽
mihi non caveam ne noceam milii ipsi, uicissim iniuria isti Dasiasticiendo ipsum Quare istud non reputamus nobiscd quam De- ubicunque enim in his quae ad corpus pertin ent posseς re. sonibus aliquid damni acceperimus illic ia ei uram nos fecisse arbitramur: sed in arbitrari s delectibus, quit de trimenta nobis eueniunt,nihilominus tamen damnum nos accepisse nullum censemus: qua loquidem qui de cipitur aut decipit, ei propterea quod fallitur aut fallit, .... nec caput doleat, nec oculus, nec coxa, sed nec fiundum amittit. Nos uero aliud nihil uolumus quam ista: inter nos uero disceptatio nulla est, ne mediocris quidem, i trum satius sit uoluntatem habere pudicam oc fidelem, an uero impudicam oc infidelem nec in his uentilandis ultra disputatiunculas ociosas ec scholasticas progrediamur. Proficimus igitur duntaxat disputatiunculis, ac ne minimum quidem praeter eas praestare possumus. Quod principium sit sella Ophir.
I Nitium philosophiae apud eos,qui ut decet eam uel a
primo limine salutarunt,est, conscientia suae instrinia talis atque imbecillitatis, in rebus ad uitam necessaries. Trianguli enim re 'anguli, aut minimi interualli in se mitonio quod Graeci uocant diesin a natura nullam habentes notitiam, uenimus , cum horum quodvis a discamus artificis traditione. Quo sane accidit, ut qui ista ignorant, nequaquam opinentur se scire quod ne sciunt. At boni & mali, honesti & turpis, decori & in, decentis, elicitatis miseris item eius quod ossici j tui sit,& quod te facere oporteat,tuaruml sit partium, aut non sit, quis naturalem insitamq; notitiam non secum assert ' Quocirca uocabulis his utimur omnes,& apniis care molimur tales prenotiones sinetulis rebus & faelis,
dum uidelicet ita loquimur, Re cte fecit, ut decebat, aut
142쪽
136 A R R I A N Inon ut decuit, incidit in miseriam, bene ei successit, inaiustus est, iustus est. Quis ab his uocabulis sibi temporal,quis illorum usum differt usi dum instituatur a prs
' ceptoribus ut fieri solet in literis aut sonis, quum nodum didiceris Huius causa est,quod nimirum laquam a nastura docti quidam hunc in locum ueniunt: a quibus e . x ordium facientes,nostram quoq; adiungimus opinionem. Quare, inquiunt, nescirem ego quid honestum,
quid turpe Ego ista non intelligerem Vtique nouisti. N una rebus singulis non possum accommodare c Vti
Potes. An uero recte oc couenienter non possiim c Cese, te in eo cardo quaestionis uertitur, ibi se insinuare incipit opinio. Dum enim incipiunt ab his quae omnium consessione sunt concessa, procedunt ad ea quae habent, ancipitem controuersam, propter non consentaneam
Nam iaci rebus applicationem. Quod si simul hanc quoque noti est πη - tiam obtinerent, quid impediret quo minus essent perat , in OG secti H Iam uero quum te existimes consentanee prae iv mi ρ' notiones rebus singulis applicare, dic mihi unde istud colligis: Ex eo, quia uidetur mihi. Est aliquis cui non
uideatur idem quod tibi, &is nihilominus sibi persua
, det se conuenientia facere dc consentanea,an ueto cen ses hunc non ita opinari: Opinatur utique. Potestisne in hoc diuortio opinionii ambo consentanea rebus stas tuere Non possumus. Num habes ut ostendas nobis, quadrare rationes tuas rebus agedis, eminentius quido
I. dam ac melius, quam istud ipsum, quo dicis ideo redisi esse, quod nimiruita uideatur tibi' Num furiosus aliud facit, quam quod sibi uideatur bonum an ei salis est ad se defendendum huiusmodi iudicium' Non satis uidestur esse. Ergo accede ad sublimius iudicium, quam id do G si quo tibi uideri aliquid dicis. Quodna illud est: Priim is prin- cipium scilicet philosophiae, quod ipsum est notitia dis ripi . scordiae qua inter se pugnare solent homines, re peruin
143쪽
stigatio unde distenso Sc bella huiusmodi oboriantur:
praeterea reiectio 8c cautio eius quod obiter contem planti ita uideri solet: nec no accurrata inquisitio, num recte aliquid uideat: quin etiam inuentio regulae cuiusdam, quemadmodum pensitandis ponderibus statera est inuenta, re ut perpendiculum atque amusiis tortuo
sis Sc rectis internoscendis. Primordium ne illud est Ap philosophiae, Omnia recta esse pro eo ut cuique uisum fuerit c At qui fieri potest, ut pugnantia inter se sint re- p . . 'cia Ergo non omnia sunt recta, sed dunta at illa quae s uiridis ,
nobis uidentur. Quidni recta sint etiam que uideantur Homo om- Syris, quae Aegyptijs, hac conditione non minus atque mim rem mihi, ac no magis mihi quam cuiuis alii ergo quae mihi est me ura,
uidentur, non magis recta erunt, quam aliorum uisa. ita ut veru
Itaq3 ut aliquid recte se habeat, satis no est id quod cuil fit 4 ῆμ' uisium suerit. Nam ne in ponderibus quidem librandis, in I, - -
mensurandisi rebus, nudis uisis sumus contenti, sed in ι- 'Omnibus regula quandam adhibemus. In his ergo de quibus loquimur ) regula & examen nullum erit eminentius,quam uideri nobis aliquid Sed qui fieri potest, ut certa indicia nulla sint,aut per uestigare ea non quea mus , quibus in uita hominum nihil est magis necta rium: Quod si est aliquid, quare non quaerimus: Sc inauento quare no abs* ulla transgressione utimur, ita ut ne digitum quidem ab p eo extendamus: Eo inuento, ut mea fert sententia, liberari insania sua poteriit hi, qui una hac mensina abutuntur, qua nimiru sibi uideri alia quid dicunt, & ideo quia uideatur censent rectum. De reliquo ut res magis sit perspicua, a notis 5c illus stribus exemplis mitium faciamus, atque uim praenostionum adhibeamus minime confusum in rebus singualis, Quid ei rei de qua quaerimus, ac mesurae subiicitur Voluptas. Et adhibe regulam,impone in statera. Ndn-
ne bona est appellandum,cui sit cosidendum uidni s Num
144쪽
E P r c T E T V Aquippe conabatur ei se commendare. Id uero quo ulpossiet, extra imm aliquid erat. Zeno autem non id arigebat ut placeret Antigono: quum alias etiam artis nullus sit, qui rudi θc inerti cuipiam placere studeat. Ego placere tibi cupio. Quam ob causam Quia me iura nosti,qua homo ab homine potest cognosci Quin etiam exercitatus in eo es, ut possis scire qui probus sit, item* improbus homo, re quemadmodum uteri essiciatur. Qui ergo fit, ut tu ipse non sis QMd ais ego ue.
ro non essem: Ideo non es, quia bonus nemo qui mo stus sit, aut lamentetur, autetulet nullus expallescit,aut Haec em contremiscit, nec in hac sententiam loquitur, Quis me Di Stoiω
suscipiet, quis audiet Ignavissime homo, haec faciet prout ipsi fuerit uisum, quid tibi curs sunt alienae Nunc ipsius peccatum est,quod ab eo perperam ac uitiose ista . excipiuntur. At quid prohibet quominus istud accita
dare Num eiusdem peccatum no est, cuius malum esse reputatur c Est prose fio. Sed curasne quae extra testat uid ni Curae enim mihi est, ut sim uerba factuarus praesente ipso:quinetiam metuo, ne repellar. An scripturus nomen Dionis, times ne quid te impediat
Nequaquam. Quae causar an non quia scribendo te exercuisti Quippe ni Si legendum,nonne eodem aD
sectus es modoc Scilicet. Quid porro causae est Quia uidelicet ars omnis firmum quiddam & confidens est in suis actionibus. Loqui no didicisti num aliud quid
meditatus es in scholis, quam syllogismos & rationes της - - oppositum concludentes eius quod responchens consti, t Bost tuerat sed quare in his te exercuisti nonne ut scienter P
posses disserere At quid est apposite disputare nonne
oportime, tuto, intelligenter, re ut nusquam ostendas, ut a nullo impediare,oc in uniuersis his summa fiducia agas e Eques si ueneris in campum, num a pedite tibi inctuis, quando uidelicet tu exercitatus, is uero rudis suerit:
145쪽
34o A R P. t A,N Psium,quo perspicietis, quas lites ipse composuerit. Nee immerito apud poetas maximae laudi ducitur illud,
Hic cito certamen prudenti voce diremit.
At di utare nonne periculosum quiddam est,&praesertim Romae et Qui enim facere illud moliatur, in angulo considentem nequaquam facere oportebit, sed accedentem si res ita tulerit ad diuitem quendam consulem ex ipso sciscitari: Potesne mihi dicere, cui equos tuos commiseris c Sane quidem possum. Num cuiuis obuio ec imperito equestris artis: Nequaquam. Quid num aurum argentumque Sc uestem e Ne ista quidem
commendaui, nisi scienti. Corpus uero inum cuius. quam ne curationi ut committeres, tecum deliberasti
' Quidni deliberarim: Perito uidelicet alicui Aliptae,aut Medico Ita uero An haec praestantisiima tibi uiden
tur, ac his non multo melius quid possidere te censes
Sed illud quidnam est Istu d nimirum, quod uti his o innibus potest, di dijudicare, & cosilium eapere de sin,
gulis. Num animam dicis c Recte accipis: etenim deliac loquor, qua postideri praestabilius etiam comparastione aliarum rerum nihil arbitrer. Itaque potesne diacere quo pacto anima tuam curaueris: Consentaneunt
non est, te, qui ita sapiens uideare,& in ciuitate emianens,temere ec pro re nata id quod optimu in te sit, Scpraestantissimum, negligere, ac de ipsius salute pericli tari. Nequaquam, sed ipse me hac in parte non ne isgo. Id ut possis, utrum ab aliquo didicisti, an per te id cosecutus es ' De reliquo oboritur periculum: Primum ne dicat,Quid ad te o bone uir, quid tua inter est Quod si facere negotium mihi perrexeris, pugnos senties. M hq ψς Quondam talium studiorum ego quoque sectator eram, q*qq ' anteduri scilicet implicari huiusmodi rebus me cotistit.
uideri qua se malunt philosophi: olim,inquium,cum eo inc*mber philosophiae, quum tamen eam ne pertransimum quum sexerim.
146쪽
Vum anxium uideo hominem, Quid,inquam,
hic sibi uult siquidem non appeteret aliquid eas rum rerum quae in potestate ipsius non sunt, uti solliacitus non esset. Quoniam citharoedus si canit solus, ni,hil est quo angatur: sed ingressus theatrum, quantuuis sit uocalis,& bene callens artis suae, sollicitus tamen est, propterea quod non solum belle cupit canere, sed etiam commendari ab auditoribus. At id in potestate ipsius non est. De reliquo cuius rei scientia praeditus quispiaest,ea certum est ipsum quo* confidentem esse. Quem uoles adducito imperitum, non curabit. Quoad uero
non nouit, aut sese non eXercuit, eatenus anxius esse
consueuit. Quid illud in quod ignoratc Nescit quid sit
populus, item p quid populi laudes. Pulsere autem didicit tantum neten dc hypaten. At collaudatio a multis prosecta quidnam sit, re quam uim in uita habeat, id nec didicit,nec in eo cognostendo se exercuit. Quare necesse est ipsium tremere, re expallescere. Itaque sic
perterritum quando conspeXero aliquem, non quod
non sit citharoedus dicere possum: sed quod aliud sit,&hoc ipsum non unum quiddam, sed complura,pronunciare ualeo. Ac primum omnium hospitem eum uoco, sic inquiens Iste homo ubinam terram sit, nescit: tam*diu his in locis commoratus, ignorat ciuitatis leges ac mores,quid item conducat,& quid non. Nec uelo sibi adiunxit aliquem malum istarum legum,qui ei diceretam interpretaretur, quae pro legitimis habeatur. Pro inde testamentu no stribit, qui nestitui sit seribendum, aut qui intelligentem non adhibeat, nec item sponso nis obstinat aut cautionis literasseribit. At appetitu absq; legitima ratione utitur,& declinatione ac prosecutione item attentione di instituto uitae. A t qui si, ut si ne praescripto iuris ac legum non norit se qui iam esses 3 rite cu-
147쪽
Num stabile quiddam est uoluptas: Non. Tolle Uiun
ec reince ex lance, atque ex numero bonorum ac sede
procul repelle. Quod si caecutias, ic quae in te est sta, tera ad pensitandum non sussicit, adhibeto aliud qui dam.In bonis gloriarine licet: Utique.Praesentibus uoluptatibus est ne qui possit gloriarir Uide ne dixeris,co
uenire: quod si annuas, ne trusina quidem dignit te asehitrabor. Sic iudicantur res,& appenduntur constitu philosioatis regulis: atque idipsum est philosophum agere, con pbu agere. templari scilicet re confirmare regulas. Caeterum uti
tiam his definitis, & agere quae cognoris, id omnibus. muneris perfecti est & absoluti hominis.
Dedisserendo. c A P. NII. ΡRaecepta a nostris accurate sunt tractata, quorum intelligentem esse oportet eum qui sermone cupiat uti,atu ratiocinatione. At ijs quemadmodum utamur rebus conuenienter,nulla prorsus exercitatione cons quimur. Cuicunque ergo uoles nostrum,plebeium alio quem adducito,quo cum disputet,haud reperiet quem admodum eo ad disputandum utatur sed pauculis commouens ipsum, quando secundum crus no occurrerit,
nihils sit amplius quo eum subigat disputando, aut in
conuicia prorumpit, aut irridet, inquiens, Rudis est,re inhabilis quo cum dis utet aliquis. Caeterum dux imneris,si que errare depraehendat,reducit in uiam, quam. oportet: nec relinquit ipsum, maledictis incessens, aut irridens. Quocirca re tu uerum ei indices, & senties iapsumsubsecuturum. Quoad uero no demonstraris,e tenus ne irriseris: sed potius tua ipsius animaduerte ima dierates hecillitatem. Sed ut segesiit in cogressibus Socrates qualis suo Eum quo cum disserebat, cogebat argumentis, ut de uora minu- ritate testimoniu ei diceret, nec alterius testimonio se
digebat: quam ob causa licebat quocp ei dicere: Quocuis alios ualere iubeo semper solo eo contentus sum qui
148쪽
E O c T E T O. eontra disputat, tanqua teste,nec alios ad suSagandum advoco, sed duntaxat eum quo cum disputatio suscipis.
I am euidentibus enim argumetis utebatur primarum notitiam, ut quiuis, simul ut deprehedisset cum his p gnantia, pro no cosentaneis ea reIinqueret,et abiiceret.
Qui inuidet,num gaudere etia potest Nequaqua, sed lana Apotius tristitia ac moerore assicit. A contrario mouebat eum, qui disputando congrediebat. An ceses inuidiam esse, qua tristet quispiam alienis in malis Aut quae nam in malis potest esse inuidia: Consecutus ad extremu est, ut statueret, hanc locu habere in bonis alienis. Quin etiam quae causia esset inuidedi in his, quae ad se nihil per tinent ' Nulla. Sic absoluens notione, ac singulis parti culis colliges discessit, no praecipiens alicui ut inuidiam deliniret deinde si defini jsset, reprehendens quod malesnjsset. Non enim e regione uocabula artis consequii Vt ouis tur ad definitione hanc, quae ex singulis quaesitis postea e buti stasuirinatim colligitur:quae uocabula ut plebeiis sunt auis iam, ut uoditu molesta, ita ad intelligendum dissicilia, a quibus ta cam,in-men temperare nobis haud possumus. At ea ex quibus iis Mplebeius quispia his quae sibi uideantur perspicuis antia fmum adhibens uel astipulari, uel negare potest aliquideorii quae prius constituerit, in disputando no produci q*RG
mus,quibus nimiru queamus mouere ipsum. Iocir ca nos nostria animaduertentes imbecillitate, no immerito ab huiusmodi cogressibus abstinemus: quicum scialicet temerarii no uideri uolumus. Plerim aut di incautidum se dant disputationibus, cdsundunt di cosundunt, re ad extremu couiciis & prosicindentes 5c proscissi di scedunt. Primum illud θc maxime proprium fuit So- socratis incratis, ut disputando non excandesceret,nec malignum disputo oaliquid aut iniurium proferret: sed potius conuiciatores
sustinebat, & dirimere pugnas solebat. Si libet cogno icere, quantus in co fuerit legite Xenophontis Sympo s a sum,
149쪽
R P I c T E T V s. lotelligis. Quando enim assueris discipulo eius artis o mnium ingratissima haec uidebitur esse: quum tamen opera ipsa demulceant suavitate &gratia imperitorum quo aures. Quare in praesentia quot philosophan- philo opbἔtis opus tale quiddam esse cogitemus, ut nimirum illud tis opus eu- siliquo accommodet quispiam suam uoluntatem rebus iusimodi. occurrentibus, sic, ut inuitis nobis nihil accidat, in his
quae nobis eueniunt: in his uero quae non eueniunt, non recusentibus tamen nobis non eueniant. Qua se
cultate qui eam sibi acquisierunt id consequuntur, ut 'nec appetant quod non adipiscantur , nec declinent quod non fugiant Sc evadant: adeo* sine moerore, si ne metu, sine perturbatione dc secum & cum ali js uia tam transigant, obseruando decorum, re id quod na tura a nobis exigit, & quod temporis loci gratia per
sonam deceat cuius . Ut uerbi gratia si filius sit, si pater, frater, ciuis, uir, foemina, uicinus, si congrediatur
. cum alijs, si imperet, si obediat. In huiusmodi officiis uersari philosophantem, nemo non sibi persuasum ha
bet. Deinceps, quomodo his praestandis se gerat, quςrimus. Proinde obscurum nemini est, quin faber addi
scens fabrilia, gnarus artifici3: & gubernator, discendis quibusdam, talis efficiatur. Quidni etiam hoc loco se iis non sit, uelle bonum sapientemi essici, quin potius discenda quaedam erunt Inquiramus ergo cuiusmodi haec sint, quae nobis philosophi proponunt. Horum praecepto primum cdstat id discendum, quod nimirum Deus sit prouidens omnia, & quem latere non possis, non modo si facias aliquid, sed etiam si cogites, aut in animum inducas. Deinde quales sint dii consideran dum. Nam si quales sint repertum suerit, eum qui pla cere his studeat,& obedire,pro uiribus necesse est ut se,
se his simile exhibeat. Quod si Deus fidelis est. & eum qui placere uelit Deo fidelem esse oportebit: si liberalis,t liberalem:
150쪽
ας 5 A R R I A N Iliberalem : si beneficus, beneficum: si magnanimus,&ipsum te magno animo esse oportebit: ec in omnibus reliquis tanquam Dei imitatorem, omnia θc facere re loqui conueniet. Sed unde initium est faciendum Si acquiescas, dicam tibi . Primum, oportebit te uim uocabulorum obseruare . Quasi uero non intelligam ego uocabula rerum c Non animaduertis . Qui istud, cumqs subinde utar Ita scilicet uteris, tanquam artis grammaticae ignari uocibus grammaticis , tanquam pecora utuntur uisis . Aliud enim est uis, aliud ani maduertere usum. Quod si te ista non ignorare reris, propone quodcunq; uoles seu bonae seu malae rei uoca-hulum: εc tales experiemur, utrum intelligant res significatas. At inhumanum est, senem, oc fortasse etiam qui ter stipendia meruerit, coargui. Non equidem nea
scio,etenim ad me sic uenisti, tanquam tibi si nihil desit. Sed ne coniectura quidem fingere tibi licet, tibi deesse quidpiam. Sunt etenim tibi liberi, habes uxorem, ecfamiliam multam, notus es Romae Carfari, multi tibi sunt amici, omnia abs te praestantur officia, nosti ut rea
munerandus sit is qui de te bene sit meritus, & ut mutictandus malo uicissim is a quo iniuria tibi sit facta: de nil quid tibi quaeso desit Quando igitur planum secero tibi deesse maxime necessaria, ct praecipua quae sunt ad consequendam salicitatem, & quod ad id usq; temporis quiduis potius egeris quam ut tibi curae essent quae ad te maxime pertinent: & ut Colophona quod dici solet tandem imponam, si ostendero te nec quid Deus sit, nec quid homo sit,nec uero quid bonum, in
telligere : quod sortasse te admoneri utcunque seras, qui uero istud aequis accipies auribus, quum quod ne teipsum quidem noris dixero, num reprehensionem sistinere, aut ei saltem aures praebere tuas poteris e Ne