Arriani Nicomediensis De Epicteti philosophi, praeceptoris sui, dissertationibus libri 4., saluberrimis, ac philosophica grauitate egregiè conditis, ... nunc primùm in lucem editi. Iacobo Scheggio ... interprete. Accessit Epicteti Enchiridion, Angelo

발행: 1554년

분량: 644페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

EOc TE TVAquam ut pater curet ea quae ad te pertinent, itemque se ter. De me sic loquuntur qui illic sunt homines et me ad uirtutem proficere arbitrantur, dicuntq; me uenturum aliquando omnium intelligentem rerum. Vtinam per discens uniuersa, aliquando possem reuerti: sed longo mihi opus est tempore, nec quisquam mihi mittit qui quam. Quin etiam in Nicopoli putide nos lavamur in balneis,& domi quom agimus male,& isthic etiam male. Deinde ex schola dicunt nullam percipi utilitatem. Quis ingreditur scholam ut medicinae qua conuale stat compos efficiatur c Quis exhibet se ut opinionibus quibus est insectus, liberetur Quis ut interiore quo dam sensu exploret quibus indigeat c Quid miramini siquae assertis in scholam, eadem quoque effertis rursus

acceditis tanquam deposituri, aut tanquam emendatu

ri, aut alia pro alijs accepturi. Vnde autem sintaccipienda, minimum intelligitis. Id potius considerate, utrum id consequamini gratia cuius aduenistis. Nempe disi redi estis cupidi de Theorematibus. Quid igitur Nomne sutiliores eritis Nonne materiam quandam ista ii his praebent ad demonstranda Theoremata : Syllogiasmos reducite at* euoluite in contrariu cadetes. Nonne sic uiam munitis ad praemissas pseudomeni, dc ad hypotheticos c Quid ergo indigne sertis, si quorum gratia adestis illa accipitis: Certe ita est. At si moriatur siliolus

aut frater meus, aut me mori necesse fuerit, aut torque

xi quid postea mihi proderunt Num iccirco uenisti ut ista prodessent: No. Num ideo mihi assedisti Nequa quam propterea uenisti, nec eius rei gratia lucubrasti, aut noctem insemnem duxisti, aut in Peripatu descendisti, ut proponeres loco syllogismi, tibi ipsi quod uideretur, ut id cuiusmodi esset in communi quaerendo uen In eres et tilaretur, quod nihilo mellam fiant, quia scilicet iniuersia ubias er erutam singula is applicemadad cnta est uirtutis er priarma.

182쪽

Propter cetum erum orames,ut

τα - ει,

quod pra sertim g uersitur sent

x s A R R IzA N rtilaretur, & cum hoc non faciatis inutilia Theoremata haec appellatis. Sed quibus sunt inutilia r his scilicet qui ijs non ututur ut par est. Etenim collyria his inutilia nosunt qui iis quando Sc ut oportet inungunt oculos: nec malagmata usum nullum habent,nec inutiles sunt halteres. Sed quibus sunt utiles, oc rursus quibus nullo sunt usui Si ex me quaesieris utrum nunc utiles tibi sint stulogismi,respondebo,utile esse:& si uoles, ostenda qui modo sint.At mihi quid conducunt i Boncula no istud rogaras an tibi prodessent, sed duntaxat in genere t trum prodessent. Proinde hoc ipso modo sciscitetur de uniuerso genere dysentericus etiam, num utile sit a. cetum:dica prodesse. Ergo mihi quot est utilec respondebo, Non. Prius ut constringatur fluxus operam da bis, ut sanentur intestinorum hulcuscula. Ergo uos tiam uiri uulnera prius curate uestra,&fluxiones compescite, cogitationibus conquiescite, asserte eas non

uarie distractas in scholam, di intelligetis quatam uim

habeat ratio. De amicitia. c A P. XXII. Vera amisi

Vibus rebus studium suum impendit quispiam,

non mirum si illas quot deamet. Num uero re rum malarii studio occupatur homines Nequaquam. Num ijs quae ad ipsos nihil pertinent c Ne 3 his etiam. Restat, ut studeant duntaxat rebus bonis: oc non sti diose tantum persequantur, sed etiam ament. Ergo qui bonorum est intelligens, idem quoque ut amare deabeat, non ignorabit. Qui uero discernere bona a m lis nequit, re neutra ab utri , qui poterit amare Quapropter solius prudentis est amare . Sed quo pacto, in quit ' Ego insipiens quamuis sim, nihilominus meum amo filiolum . Miror hercle primum qui factum sit ut teipsum nominares inspiciem. Etenim quid tibi quo, . - minus

183쪽

Epi CT ET PS. 37sminus sis sapiens deest Nonne uti potes sensibus, uissa obiecta discernere, alimenta conuenientia exhibere corpori, tegumenta, domicilium, num igitur est quod te insipientem fateare Ed nimirum istud ut arbitror accidit, quod cepenumero impellentibus uisis comis

Pos non es animi tui, uincunt* te uerisimilitudines ii uisorum: quibus adducstus, alias censes quaedam esse hona, alias uero mala, postea neutra. Totus uero minorore, timore, inuidia turbaris o mutaris. Ob hanc uis delicet causam te inspientem appellas c At in amore mutabilis non es Sed diuitias quidem Ac uoluptatem, εἴ ut in pauca conseram, rerum omnium apparatum, aliquando pro bonis, interdum pro malis numeras athomines credo eosdem non censes alias esse bonos, a lias uero malos: Ac interdum familiarem te his exhibes, ii 'aliquando autem odiosum & infestum: interdum lau das, interdum uero uituperas Prosecto sic affici soleo. . Quid ergo, potestne quis amicus esse ei a quo sit qui spiam in aliqua re circunuentus Nequaquam. Aut si deprehendat inconstanter quempiam sibi es eben uesum Nec ille potest. Aut qui modo conuiciis pro scindat, postea in coelum usque laudibus efferat ζ Neismo pro amico habeat. Quid igitur c Catellos uidistiane aliquando sibi mutuo caudis adblandientes atque eoIIudentes c eo spectaculo nihil amicius aut consen tiens magis uidetur. Sed ut cognoscas quid sit amici ...tia, in medium proqce carnem, re intelliges. Inter te & filiolum interpone agellum, re intelliges quam cito te sepeliri cupiat filiolus, 5c tu ipsum mori. Deinde,ut honeste educatus es olim fili, inquit. In medium propo ne puellam uenustam, di senex pater re adolescens ille Periamare eam incipient: similiter si gloriolam proposue ris. Quod si periclitari oportebit, esseres uoces scilicet di Id. Ad Admeti patris: Aspicere lunae expetis, eodem gaudere Euripid

T a patrem

184쪽

tso A R R I AbN I patrem non existimas: Vis intueri lucem, patrem non cupere eandem censes c Proinde non arbitraris situm suum, quum adhuc esset paruus, non dilexisset :& siquando febricitaret, non fuisse anxium, ac non dixiLse saepius, Vtinam sebris, ipsum deserens me corripe ret Deinde praesentibus his dissicultatibus & appropinquantibus, uide quales esserant uoces Eteocles oc Polynices nonne cadem matre dc eodem patre erant pro gnatic nonne simul educati, simul uixerunt , ac simul etiam luserunt, eodem lecto saepe quieuerunt,sese mintuo deo lati sunt ut si quis eos conspexisset,haud ditae philosophos , qui de amicitia abhorrentia a uulgi sensu scribunt, irrisisset. At cum in medium incidisset

tanquam caro, regnum atque tyrannis, considera qua-la phoenis lia dicant: Ubi uidelicet ante turres stabis c Quid robis Euripia gas hic me opponam tibi , ut te interficiam. Et huius D. rei cupido me quoque tenet . Talibus illi detestationiabus se mutuo deuouent . In uniuersiim nolite decipi)sic conciliatum sibi naturali instinctu est animai,ut nunti rei magis quam suae propriae utilitati sit deuinctum. Qiticquid ergo impedimenti uisum fuerit usquam obsifici, siue frater is suerit, siue pater, siue filius, si1ue amotur,sive amet, eos omnes odit, abincit, imprecando ditaris deuouet. Nihil enim aeque diligut omnes atq; suum commodum,idipsum est pater, stater, propinquus, pa

tria,dij.Quod si d a quo nobis istud impedire uidean

- - tu conuicia in illos quo* dicimus, statuasέ eoru sub vertimus,& templa incendimus,quemadmodum fecit Alexander cum iuberet incedi sanum Asclepsa, quum diem suum obissetquidam ei percharus. In eodem igi- lux tur capite collocabuntur,utile, sanctum, honestum, p, ωοet. ρει- tria, parentes,amici,simuli salua retinebuntur.quod utatis deseri sibi sierit utilitas posita, Sc alibi paretes,patria, ipsum Uinhia uua adeo

185쪽

adeo iustum, peribunt nimirum haec omnia depressa pondere proprij commodi. Nam ubicun Rest Esio ocra EVI illuc necese est inta nare animal. Si in incarne, V isthic quot summum erit bonu. Si in uoluntate, etiam J V V Mibi erit praecipuum bonum: si in bonis externis, no dur .isse: 'hium quin principatus in bis sit futurus. Quod si E G o Eir ἡ

sum illic ubi arbitrium meum est, duntaxat hac ratione rebushubli-oc amicus ero quale esse oportet, oc filius,& pater.Nam M . Maiis

istud tum nicuerit cOMMODUM,ut custodiam 5ccon 'eausam seruem meipsum fidelem, uerecudum, tolerantem, abi scripto rastinentem, adiuuantem alios, circunstantias obserua

tem in rebus gerendis. At si alibi meipsum collocaro realijs in rebus honestum 5cῖulchriana, disputatio Epici

ri magnam uim habebit allirmatis,aut nihil reuera esse honestum: aut si sit,metiendum id esse opinionibus h minum. Ob hac inscitiam Athenienses & Lacedaemo, istorum cernit inter se distenserunt.Thebani uero cum utrisque ara taminu M-mis cotenderunt.Magnus uero rex bellum intulit Grae torums biciae,5c cum utris p conflixerunt Macedones. Nunc udi styris to cum Getis itidem Romani dimicant armis, ec ante haec tempora bellum Troianu eandem ob causam etiar, Mi ς', αst. Alexander hosipitio receptus erat a Menelao,si qui, ''

eos conspexisset summa humanitate alip hilaritate conuersantes, haud opinor credidisset affirmanti amicos Lpsos non esse. At portiuncula in medio proiecta, nem

re formosa muliercula,istud declarauit, itemi suscepissct gestu pro hac bellum. Haud longe secus si nunc quo

que uideas amicos,sratres,& qui consentire inter se uis i deantur, non inde satis argumenta habebis ut pro certo assi are postis amicos este, ac ne iuratis quidem illis . '. credendum, &quantumuis cotenderint uerbis no posise fieri ut amicitia ipserum dissoluatur, ac se mutuo deserant.Enimuero quo ad agendum impelliti prauus ho- mo, fidele non est, inconstans est ac indefinitum, alijs -- π 3 semper

186쪽

semper atque aliis uisis succumbit 5c uincitur. Verum

considera hanc rem no quemadmodum alij,quum has necessitudinis afferunt causas,quod scilicet ex eisde n

ti sint parentibus, di simul educati, subi eodem uix

xunt praeceptore. Ad id tantum re ice tu, ubinam po fuerint quod ipsis utile est, utrum in externis rebus an uero in arbitrio uoluntatis.Si in externis,noli eos appellare amicos,nihilomagis quam fideles, quam costantes, quam fortes, quam liberos: ec si cordatus es atq; intelliis gens, ne homines quidem censebis. Etenim decretum illud humanu non cst,quo se uicissim mordent,ac conuuici js incessunt, aut quo in solitudines se conserunt, aut in fora tanquam in montes,ut sint tuti, confugiunt, aut

qui laquam latrones in iudiciis iugulant homines. Nec uero illud propositum humanum est quo intemperat tes sunt, ic adulteri, & corruptores,& quaecunque o dem sunt alia in quibus peccat homines, se mutuis assiacientes iniuri js, haec nimiru sunt omnia propter unum resolum hoc decretum quo statuunt rebus arbitrio no stro non subiectis sese,&qus ad se pertineant comm da omnia mancipanda esse. Quod si aliquando audi ris quosdam homines reuera illic statuere bonum, ubi sit libertas arbitria, ubi sit conueniens usus uiserum, ne sis curiosius de reliquis, utrum scilicet pater sit an filius,

an uero fratres. Num ad praeceptorem uentinuitat euiidem, ac sbcin fuerint. Si quod dixi, exploratum habeas,

sine omni dubitatione pronuncia ipsum uersi esse amiscum. Nam ut sunt fideles &iusti, ita quom amici dicem di sunt homines. Vbinam quaeso est amicitia,quim illic ubi est fides, pudor, ubi exhibitio honesti, ac nullius rei alterius ' At inquies,Tanto tempore me obseruauit, ocno amaretur In epte qui scis an sic te coluerit quemad modum solet calceos sitos dum spongia detergit, aut ut recus quoddam: Qui scis autenuitru si tui nullus usus tanquam

187쪽

E P I.c T v T V s.' rotanquam instrumenti amplius fuerit, ipse tanquam Uactam tabellam te sit abiecturus At uxor mea est,& tot annis conviximus. Quot annis cum Amphiarao uixit Eriphyle, & filios ex ea suscipiens oc quide multos Sed monile in medium obrepsit. Quid est monile: Opinio Athetiae iis

nimirum concepta de talibus rebus.Haec suit illa feritas libr. 6. Diaa immanitas quae diuturnam hanc amicitiam rupit, p s. sic quae nuptam abstraxit, nec matrem, matrem esse passa Mou,r : ti est, Quocirca quiuis uestrum , qui aut amicus esse alit,' γ' aut sibi amicum aliquem habere studeat, huiusmodi o Piniones amputet, casP omni odio persequatur, oc ex animo suo profligas ei jciat. Tum enim sic affectus erit, ο - , ut nec ipse tibi quicquam exprobret,nec a seipso dissen. tiat,nec lacu alicuius poeniteat, nec se excruciet aut toris ' 'queatur. Et quae sibi est, eade si omnia simpliciter huic qui ei est similis.Erga dissimiles aute patiens erit, ma a ' eius,lenis &ad ignostendum tanquam ignoranti ueritatem, & hallucinando offendenti in rebus maximi momenti,facilis, denique nemini iratus, dum quod est

apud Platonem accurate cognoscit, nempe quod Omnis anima priuetur inuita, ac nolens ueritate. Sinue ro abhorret animus a tali studio, caetera quidem omnia

facietis qualia solent amici facere, simul bibetis, simul habitabitis, nauigabitis, eisdem nastemini parentibus. Proinde quoadus 3 imbuti eritis seris illis opinionibus ec detestandis, nihilo meliores eritis serpentibus. In his

amicitia nulla, quare nec in uobis. De Facultate disserendi. CAP. ππIll.

Vivis N iucudior re sicilior te Ru est liber expresis

sis ac significantibus literis conscriptus. Quamoba irem quiuis etiam audire magis cupiat orationes coci . nis Sc elegantibus uocabulis prolatas. Non ergo dicendum, nullam esse facultatem quae istud promittere posisit, quoniam id hominis est impij iuxta ac formidolosi.

188쪽

hent avertit,&his quae aspicieda aduertit c Num uisus Non, sed arbitrium uoluntatis. Quae facultas occludae aures,aut quae nam patulas praebet c Certe haec propter quam curiosi in audiendo,aut rursus inflexibiles uel flexibiles audiendis rationibus dicimur.Profectd non alia haec est quam libera in desectu rerum uoluntas. Atque haec etiam per intelligentia) perspicit, quod res omnes lint in caecis omnibus Sc surdis illis sensuu facultatibus, quibus apprehendi possit nihil , exceptis his operibus quibus a natura famulatu suo praeficiutur, oc quibus f Iis defungi possunt,se uero solam esse qus acutisiime ubdeat Zc cognoscat etiam quanti momenti,quarin earum perceptionii esse debeat. Quid ergo restat aliud, quanae ut ipsa seipsam pronunciet esse praestantissimam facultatem Ecquidnam aliud facit oculus apertus,quam ut uis deat At uero alterius aspicere uxorem,oc quomodo oporteat,quis monet ' uoluntas,& arbitriis. Item his quae dicuntur fides habenda necnesit, item si quid audiat imirum fidem his habere,an uero non dcbeat, quid nobis

Praecipit,nonne id penes quod est potestas re arbitrium deligedi Caeterum eloquendi & exornadi uerbis facultas liquae est singularis) quid facit aliud, quam si de re

aliqua disputatio incideri uerbis eam adornet Sc comis ponat, ut solent magones comam exornare Sed utrum latius sit loqui an tacere, re utrum hoc an alio modo, ecutrum deceat an uero sit indecorum, usum praeterea re occasione cuiust rei, quae 'nam alia nobis ostedit quam ea penes quam est desectusrerum ' Vis ergo prisienti et abrogare imperium Quod si ita res sit comparata,quid ait Num potestquod inseruit eo cui inseruit praesta

lius esse, equus equite evenatore canis instrumentum

In do, aut seruus r e QSuid est quod utitur rebus

Arbinium inudprocuratione omnium rerum habete

189쪽

etas A R R I: A N I barbitrium. quid totum hominem perimit, aliquando

me, interdum laqueo, Cepenumero praecipitio certe uo

Ni bilin η luntas oc arbitrium. Quicqua ne efficacius est in hornia rara uis η ne At qui fierit potest ut quod nequit prohiberi, si infix et mius his quae prohiberi possunt et Quid cernedi sensum

. . sis impedire potest: Nonne ipsum arbitrium, re uniuersas fidius m lininc quae cadunt sub arbitrium, similiter audiendi, ecpereati, eui item eloquendi. At uero ipsum ai bitrium, quonam p

stipia fiest test impediri r Non equidem eo quod sub ipsius poto

obnoxiam, statem non cadat, aut ipsum non attingat dum no uult, domi α- sed ipsa seipsam conuertit quocunque libuerit uolun mittit: et sis tas. 4iaresbia haec omne uiuum est re malitia,ac ipsa per g se sola omnis uirtutis efficitur compos. Quaecum siti dis Mahq in et tam esticax uis in nobis, finge eam se reliquis omni Wr ιμ hiis subiicientem, atque ita nobiscum loquentem: Ca . nis maximum est imperium in rebus omnibus. Prose siis sibi caro tantam arrogaret potestatem, nemo

iis risuri ferret. Nunc quid est Epicu e quo sententiam hanc Dadeos nise Piam de potestate carnis enunciaris: Nempe quid estre coepisse, quo scripta commentaria tot reliquisti de fine hominis, iserae testsi de natura, de Canone, quo etiam barbam promissam tur literae. habere instituisti, quod scripsit etiam in te moribundo, Epistola est quum te supremum diem,ec illum beatissimu agere dia Epicuri ceres: Istudii e caro suit,an uoluntas qua istud es execu- .se obit tus An nihilominus aliquid uoluntatis arbitrio prae

. f., 'dua stantiuβ quiddam, ac ualentius habere dicis. Nonne inces, iuri. seni qui ita caecus , re absurdus apprehendenda uerit te Quid ergo, an is qui sic sentit, reliquis facultatibus sirum detrahit honorem Nequaquam. Num spoliatusu, 5c ociosam facit facultate arbitrii ' Sed ne illud quidem, quoniam est absurdum, impium, re erga Deum ingratitudo: singulis uero facultatibus consentaneas a scribit actiones. Est enim asini quidam usus, sed non is

qui bovis , & canis, sed non tantus ut sertu : quin serui

190쪽

et iam, sed non tantus ut clatum: proinde ciuium quo que,sed non quantus est eorum qui pressimuNon enim eo quod alia sint praestantiora,propterea contemnenda quae minus usui esse possunt. Est quaedam etiam digniatas eloquentiae, sed no tanta ut praestet ei quae uoluntati tribuitur.Quum ego sic disputo, ne quis putet me aut rem esse uobis,ut studiumdicendi absciatis:nam nec oculos negligedos, nec aures, nec manus, nec pedes,nee

uestitum, nec calceos censeo pro nihilo habendos. Sed si quis ex me sciscitetur quid praestantissimum,& maximum, quid respondebor Num eloquentiam dicam Non possum: sed dicam id esse uoluntatem, si sit R Gc τ A ct BONA. Nam ea est quae caeteris quo p uti. tur rebus, similiter paruis magnisque aliis facultatibus: quae si recte sit insormata, no bonus homo,efficitur bonus: sin uero sit deprauata,malus fit. Id nimirum est gratia cuius talicitate stui, aut miseria conflictari dicimur,

quo irascimur nobis mutuo, ac rursus placamur: &ad summam, quod qui negligit, miserum seipsum est nqui excolitae curat, beatum M talicem. Caeterum totilere iacultatem disserendi,ac nullam reuera esse opinarire dicere, non tantum ingrati est erga eos a quibus eam

accepimus, sed etiam timidi. Nam talis subuereri mihi uidetur ne si sit facultas qua in loco decenter uti, re osmciose queamus, postea non possimus eam contemniare. Ita sunt affecti etiam qui inter pulchrum 6c deforme nihil censent interesse: quo concesta, non secus scilicet mouebitur quis Thersitem aspiciendo, atque si intuea tur Achillem c Nec aliter si Helenam, quam si uxorem sitam e Stulta haec sunt & agrestia, & ignorantium lio

minum cuiusque res naturam, aut potius metuentium ne quae disserentia animaduertatur: qua deprehensus,

re uictus, discedat inferior. Verum magni illud in aniami. suam cuique uim attribuere quam habeat,& sic dia A a sternendi

SEARCH

MENU NAVIGATION