Arriani Nicomediensis De Epicteti philosophi, praeceptoris sui, dissertationibus libri 4., saluberrimis, ac philosophica grauitate egregiè conditis, ... nunc primùm in lucem editi. Iacobo Scheggio ... interprete. Accessit Epicteti Enchiridion, Angelo

251쪽

24s A R R. I A N Iassiciare. Nam illud praecipuum est ornamentum quod Cynicus sibi a sciscit.Tundi uerberibus ut asinum opor

tet, & contusum nihilominus amare uerberatores suos,

tanquam si pater aut frater esset omnium. Sed tu contra facis: nam si uapulas, in media uia uociserare. O' Caesar tua in pace quas patior iniurias: adducamus eu ad Pro consulem. Cynico quisnam est uel Caesar vel Procosae,

aliusne quispiam est, quam is qui ipsum legauit, aut cui ipse seruiat, Iupiter scilicetintiumne quempiam inuo cat quam huc c Non credit, quod quicquid horum is rit perpesius, istud eo fieri ut exerceat ipsum. Etenim

cum ab Eurystheo exerceretur Iaboribus Hercules, mi serum se esse non est: arbitratus, sed impigre fecit imp rata. Hic uero a Ioue ipso in certamen, Sc ad exercenadum sese missus exclamare uult, & indigne ferre, di

mus si Dis placet qui gerat baculum Diogenis. Is febri

citans ad transeuntes in uia quid dixerit, audi. Perversa ingenia, quare non subsistitis Quum spectaturi interiatum, aut pugnam Athletarum,tam longinquo itinere

contendatis ad Olympia, febris ec hominis pugna sp ciare obuiam non uultis ' Ille quidem de quo dixi ini, Patiens: haud dubie Deum a quo missus sit, incusabit, quod ipso indignius utatur, & secus quam meritum se rat ipsius: hic uero rebus dubiis sese ostentauit, & spe fiaculum esse uoluit accedentium. Nam quid ipse incus reis num quod modeste, ec sedate se gereret num quia

Praetereuntes accusabat, quod suam illustriorem sacere uirtutem conabatur Age uero, quid de paupertate dis serit, quid de morte, de dolore, quomodo comparat suam Delicitatem mami Regis talicitatis imo ne coma parabilem quidem esse arbitratus est. Ubi enim cunque sunt perturbationes, moesticiae, timores, appetitus instaniti, declinationes impeditae, inuidiae, obtrectationes,

quo aditu praeclusis sic omnibus, sese scelicitas praesei

252쪽

raret At ubicunque suerint uaecordes opiniones,nono ne illic omnia haec esse oportebit c Rogante quodam a dolescente, ut aegrotans se conserret ad quendam amiacum,apud quem pateretur se ex morbo recreari, ac tradiari ut aegrotum decet. Vbi,respondit, mihi dabis CP nicum Nam oportet alterum ipsum esse talem, ut diagnus sit re idoneus qui meus habeatur amicus. Socium illum este oportebit sceptri,& regni, 5c idoneum admianistrii, siquidem mea dignus amicitia uelithaberi, qua lis fuit Diogenes erga Antisthene, & Crates erga Di genem. An censes, si accedens saluere iubeat ipsum, Propterea esse amicum c Et iccirco dignum iudicabit

quem intro ad se recipiat c Quod si ita uideatur tibi, retale quid cogitato. Circumspicito tibi stabulum idoneuubi ignem habeas, Ac obturatas ualuas contra Boream, ne pereas stigore. At uero tu mihi uideris domum alia cuius ingressus aliquandiu isthic uelle morari, donec fa . tur fias. Quid igitur in mente uenit tibi ut uolueris tam tum suscipere opus Uxorem uero, inquit, ct liberos in .

primis habebiri micus. E' talibus si quem mihi de de ris sapientem respondit Epictetus forsan hoc animo erit, ut Cynico ipsi esse non libeat. Qua enim de cauta tale institutu uitae susciperet Finget fortasse quispiam huiusi nodi conditiones. Nihil prohibebit quo minus ducat uxorem, procreet liberos. Quandoquidem po test fieri ut uxor quoque ipsius sit altera talis, Sc item se

cer alter talis,ac deinde liberi etiam simili educent m do. Quae nuncconditio est rerum atque ratio ordinis , nonne Cynicum abstrahi, nullo modo posse oportet a

ministerio, cui seruit, Dei Ut possit semper adesse ho minibus non alligatus domesticis officiis, aut districtus Dema taehis rebus, quas negligens non tueatur boni re integri ire spe m hominis personam, quasq; procurans, amittat nomen nachi, Me

253쪽

aso A R R I A N inuneii, & speculatoris ais etiam praeconis Dei. Non. ne oportet ipsum cogitare quae socero sint danda, alijs quoque affinibus, & praeterea uxori Deinde operam quoque impendere aegrotantibus cogitur,& rei acquis rendae studiosum esse oportebit, ut de caeteris nihil diacam. Quinetiam lebetem ec stapham habere oporte hit, qua calidam infundat loturo infanti: nec non lanuata quo , oc oleo, ec grabatio, ec poculo opus erit puer

perae. Plura nunc parantur vascula,ut praeteream retia

quas occupationes, & distractiones negotiorum, quid reliqui erit regi huic quo uacare publicis rebus, &ne gocijs queat ρ'Cui tot commissi populi sunt, tantaque curate Is nimirum est qui speculator esse debeat aliora omnium, quique obseruet in matrimonio constitu eos, & hos etiam qui liberos educant, qu nam bene sua utatur uxore, qui secus faciat, ae rixetur,& quae familia dissentiat, item qus sit consentiens. Eum circumire tana quam medicum atq; obambulare oportet,& uibrantes

uenas experiri, di huic dicere, Tu febricitas: alii, Tibi caput dolet: alii, Tu laboras podagra. Deinde sic praecia

piat : Tu intende laboribus neruos, tu plenioribus ute re cibis, tu abstine lauacro, te oportebit secari, te uero uri. At si sit domesticis impeditus negotiis,quod suppe tet otium ad haec peragenda c Talem no oportebit porrigere uestes liberis, aut ad Iudimagistrum mittere in bellas annexis stilis scriptorris, pennulas, praeterea lectulum quoque his praeparare. fieri enim nequit, ut sta tim ex utero editi pueri Cynica disciplina imbuantur. Si recuses ista facere, satius est simul ut nati ac editi in Ilicem sunt proiicere, quam huiusmodi neglectione eos perimere. Considera igitur quo deducamus Cynicum, quo pacto illum suo spoliemus regno. At inquies,Cr tes quoque duxit uxorem. Urgentem causam allegas ex amore obortam duxit uxorem, quam effecit etiam alter

254쪽

E P I c T E T V S. rus alter ut esset Crates. Nos uero de matrimoniis, ae in diuiduis copulis loquimur,& ita disputantes non intes ligimus,quo pacto inter praecipua sit habendum Cyniam matrimonium, tali rerum statu occupato. Sed inquit, ut conseruabitur a te societas communis,quam tu ut Deum colendam censes c An uero maiore beneficio assiciunt homines hi, qui loco ipsorum duos,aut tres piatuitoses pueros curant, an qui Omnes ex aequo, quoad

eius fieri potest, obseruat oc speculantur homines,quid

agant, ut uiuant, quas res curent, quas negligant, conistra officium suum c Veruntamen Thebanisne magis profuerunt, qui post se reliquerunt liberos, quam minondas qui obi jt sine liberis Et Homero,plus comis muni uitae prosuit Priamusne quinquaginta procreans sterquilinia, itemss Danaus uel Aeolus magnae ac nusmerota sobolis procreatores c Proinde qui imperatoris munere sumitur, aut qui ordines ducit, uxores interadum propter officium habere non possunt, nec uacare liberis educandis, pro nihilo scilicet uidebitur,talis co libatum suum permutasse,ac frustra,si dis placet, his c rebit At ne Cynici quidem regnum ordinis est expers,nuquam 'ne magnitudinem eius, ct eminentiam apud nos pensitabimus: Nec prout res postulat,adumbrabiamus nobis Diogenis insigniac Verum nos respicimuscos,qui nunc sunt Cynicos:qui a mensa quum disicesse. runt, fiunt serui atrienses,qui in re nulla alia priores imitantur,quam siquando ab ipsis uentis eduntur crepitus, aliud praeterea nihil. Quod si ista nos non mouerent, haud iniuria mirari possemus, quare coniugio abstinearet, aut non daret operam liberis Cynicus. Imo uod sic rem considera. Nam patre illum potius reputabis esse omnium, quoniam in causa est, ut patreshabeant filios , ec matres, ut habeant filias, cum omnibus sic conis uersatur, sic omnium curam gerit. Proinde censes ne tu

255쪽

maledicere O cuilibet obuio,ad rem nulla respiciendo Istud pse 'alacit, ut pater, ut frater, ut minister se usi Iouis qui est omniu nostrum pater. Si uidetur, quaere me etiam utrum accessirrus sit rempublica Sannio. De maiore nimiru quaeris republ. quam ipse sit administraturus. Siquidem praeesset Athenis, aduenies quidpia deuectigalibus,de cesibus dissereret. At ille noster est que oportet cora omnibus uerba sacere,ex squo cora Atheniensibus, cora Corinthiis, coram Romanis, node prouentibus,autuectigalibus,no de pace, aut bello: sed de scelicitate, re miseria,desecuda itemss aduersa sortuna, deseruitute re libertate:hanc tanta rempublica, oc tam amplam cum ille administret, rogas me utru accessurus sit ad rempublicam Quaere igitur,si libet, utrum sit gua hematurus.res debo sane tibi sic: Stulte, censes ne maiorem aliquam esse rempublica quam ea sit cui ipse praeest Quocirca firmiore etia corpore huic erit opus. Nas tabidus accedat, leprosus aut pallidus, similem speciere uim testimonium ipsius no obtinebit, quoniam non solum ualente oc bene affectam anima praestando, con

firmare & ostendere debet uulgo hominu se absq; his eatiam quae admirari ipsi soleant, bonu esse ec honestum:

Ueruetiam corporis patientia demonstrare debet, quod

simplex facilis , ac in appatulo subcp dio uictus nequa

quam corpori ossiciat: oc id ut credas, en testem me hasbes, meumss adeo corpus. Ita certe Diogene secisse searunt. Stilbon passim obambulabat lc cospectu sui cor poris multos in sua perduxit sententia. At Cynicus, cusius miserent,videtur esse mendicus,atin iccirco auersiantur ipsum omnes, offenduntur* ipso coplures. Ita rdidum conspici ipsum tib oportet, ut sic uisus ne abster reat homines a suo cogressu, negligentia uero haec squaior sermς nauditiam quanda habeat, Sc coueniendi se quadam illecebra. Naturalem gratia quandam Cynico

CPortet

256쪽

E P I c T E T V s. oportet esse insitam, Praeterea acumen etiam quoddam ec solertiam: alioqui enim nihil aliud est quam muccus. Sic enim instruct us facile dc apposite omnibus inciden tibus sortuito rebus occurret. Ut quondam Diogenes cuidam interrogati,num ipse Diogenes esset qui negaret Deos esse respodisse dicitur: Qui uero te alioqui putarem ego inimicum esse Diis Item Alexandro, tuum dormietem offendisset, ac Homericu illud acclamaret, Stertere per totam noctem est haud principe dignum: Mox subiecit Diogenes, adhuc somnolentus: Cui populi commissi,& tanta negocia curae. Ante omnia quidem principem partem animae pia riorem sole esse oportet: si non siit,scurram lc circulato rem esse necesse est,sia Itom uitia reprehendens, eisdem quo I ipse teneatur implicitus. Cogita uero tecum rannis his& regibus quid stipatores re arma praestare soleant:istud nimirum,ut posiint poenam irrogare,atq; etiam ut male agentibus oc improbis ipsis, qui scelerate uiuunt adulari queat. At Cynico loco armorum & sti, patorum constientia potestatem hanc conciliat. Quando enim uideris insomnes ipsum transigere noctes, relaborare ob utilitatem hominum, re proficisci ad seni num puro castocp animo, ac euigilare rursus puriorem sanctioremi, praeterea cogitantem omnia tanquam a micum Dei,tanquam seruum,participem gubernati nis Iouis,semper* in promptu habentem illud, Quocun* Iupiter uoles me ducito:&, Fatalis o necessitas.

Et qui dicere, Si ita uisum si superis, sat sane:sic assie

ctus,quam ob causam non sibi usurparet libertatem in loquendo, apud fratres suos, apud liberos, deni* apud omnes cognatos id uero faciens di hunc admodum asseclius nequaquam censendus morosus est aut curiosus,

quoniam no in sellicitus de rebus ad se nihil pertinen . . ' I 3 tibus:

257쪽

2 4 A R R I A N Ilibus, quum contemplatur humana, sed in suis propriis

negociis est occupatus. Si non concesseris, simili ratio ne dicito imperatorem quoq; curiosum si milites obsediuet, si delesum agat, si protegat, si nocentes puniat. Tu uero si placentulam gerens sub axilla alios uitupearas:quidni dicam ego tibi, quare non potius te in angulum quendam recipis,&illic quod surripuisti deuoras: quid enim tibi rei est cum his qui ad te nihil attinente

quis es tu taurusne, an regina apum costende mihi si

gna principatus tui, qualia dedit apicuis natura ipsa: sin

autem sucus tanquam inuasior alieni regni damnatur, non censes suturum ut te ex conciuibus eij ciant, quemo

admodum solent fucos arcere alvearijs apiculae c Hane a in patiendo tolerantiam habere decet Cynicum, ut pleris p uideatur quodammodo sensem nullum ha hereώ instar esse lapidis. Huc nemo incesiit conuiciis,

nemo uerberat,nemo iniuria assicit. Quinetiam corpusculum suum cuiust uiolentiae obnoxium exhibet aetyrannidi obiicit,memor necessario a meliore uinci de terius hac parte qua sit deterius. Caeterum corpus mulatis rebus esse deterius ec infirmius his quae sint ipso ua lentiora. Ita in tale certamen descendit nunquam, quo nimirum superari queat, abstineti se e uestigio ab alie nis, nec magnopere contendit de obnoxiis & seruis. Vbicunt uero locus fuerit arbitrio & usui uisorum, ibi uidebis quam sit oculatus, ut coparatione eius Argum Possis caecum appellare. Vspiam ne assensus eius est praeceps uspiam ne temere ad faciedum aliquid incitatur, aut appetitus eo quo se intendit no potitur num aduer sis rebus suga implicature num quod studium impers cium, aut inbe indignatio aut querela, aut abiectio a nimi, uel inuidiathuc omnem aduertit attentionem, in his neruos suos intendit. Quod pertinet ad reliqua, do

init ut dicit in utrant aurem, pacatus & quietus est,

quoniam

258쪽

1 p r c T E Y V s. quoniam uoluntatis & arbitrii latro nullus est, nullus

quo*tyrannus:sed corpusculi est, possessiunculae, ma gistratuum oc honorum, at uero huicimodi res ei cursn5 sunt. Quod si quispiam his perterreticere ipsum coanetur, ita sane loquitur ut submouet ipsum: Age quaere pueros,nam isti metuunt sibi a talibus lamis. Novi ego quod testacea sint, ae intra se terrificum nihil habeant. Tale est at ita comparatum negotium de quo contalium tu capis, quaobrem si uisum ita suerit, Deum tibi . ob oculos pone, re circimspice in primis quomodo te praepares. Considera quid Hector dicat ad Androma cham: Age domum te recipe,& telam exerce: ut bella inllia gerenda snt, curae est uiris,in primis uero mihi. Etenim conscius sibi fuit ad quam rem se pararet,nec ignarus ei at imbecillitatis muliebris.

Ad eos qui recitant orationes meris demons bratisi, ereius in

loquendo ac digerendo etiam sum studiosi.

Vinam uelis esse, primum ipse tecum constitui to,deinde fac quae facere decreuisti. Fieri enim

propemodum in omnibus istiud consueuit. Qui certa minibus operam suam nauant, dispiciunt quinam esse uelint,dein quae restant aggrediuntur. Si Dolichodro mos esse uelit, certo quodam uictu utetur, item ambulationibus 5c Heli onibus,exercitiis* certis. Si stadio- .dromos uelit esse, aliis utetur: si Pentathlos, ali s. Haud aliud institutum in artibus quo* repeties. Si faber si ii gnarius,talia parabit: si aerarius, & is de suis erit sollici ius. In rebus enim quibusς suscipiendis re tractandis si nullo proposito scopo aberremus, sane sectemus qui quid erit negotii,temere: alcy si respiciamus quo non oportet, essectu quem speramus non potiemur. De caro. tero autem quiddam commune est quo respiciendum

sit nobis omnibus, deinde aliquid proprium, quo si

259쪽

A R R I A N Igulis. Primum est, ut cogites te esse hominem, & in eo subducas rationem quid contineatur, ut ne facias sciliacet aliquid tanquam ovis, quamuis mansuetum sit ani malineΦ uero noceas tanquam sera oc immanis bestia. Quum autem singuli se respiciunt priuatim, suu quis considerabit studium scilicet, suamP uoIuntatem. Ciatharoedus se agnoscet ut citharoedum, oc faber ut se brum : philosophus se ut philosophu respiciet,& Rhetorse ut Rhetore. Itaq; si inuitaris alios ad te audiedum, re ut tibi recitanti aliquid aures praebcant hortatus fueris, iride primum ne istud facias temere. quod si aliquid se offert, quo sit respiciendum: deinde utrum illud sit quo Prodesse aliis,an quo tu laudari uelis. Aliquis statim earit qui hoc insusurret: Quid mihi opus est applausu multorum 8c recte quidem monebit. Opus enim Musico quia musicus nihil est Iaudatione, nec Geometrae quia Geometra. Ergo prodesse uis Sed in qua re, dic no his ut 5c ipsi ad te audiendum accurramus. Num p test aliquis prodesse in eo ex quo ipse nullam percipit utilitatem Non. Faber uero qui non sit, artem nulla re iuvabit: nec qui sutor fuerit, sutoriam. Vis scire utrum prosis philosophe in mediu propone decreta tua,quid

promittis nobis de tua appetitione ut ca non frustretur, de tua cautione, ut non implicetur c Age uero nequid omittamus eorum quae tibi sumis, dic mihi uerum: aut si animus est mentiri, nihilominus ego tibi siQqciam. Nuperaliquato tardius dum couenirent auditores, nec acclamarent, humilis & abieetiis discessisti. Proxime autem collaudatus, obambulabas 5c rogabas singulos, Quina tibi sum uisus admiradus domine, dispeream.

At de illo quemadmodum disseruic quodnam illud est Quum descripsi Pana & Nymphas Supra modum priclare. Ac ita affectus nihilominus affirmas mihi te in apPetendo oc cauendo sequi naturam ducem. Abi: & alii

istud

260쪽

istud persuadeto. Nonne illum haud ita pridem lauda

sit contra quam tibi faciendum uidebatur c deinde cui dam adulatus es senatori, uellesne tuos ita effectos esse liberos: Nequaquam. Quare igitur laudasti ipsum, aut uerbis honorificis extulisti dixisti enim adolescentem ipsum esse bonae indolis,& cupidum audiendi. Quare hoc dixisti quia me admiratur. Uerissimam causam ablegasti. Deinde quid tibi uidetur Nonne clam isti te iserident Ita si quis conscius sibi nullius boni quod uel unquam secerit, uel cogitarit, philosophum inueniat a liquem qui praedicet ipsum esse magnanimum, simpliacem, re integrum, quid aliud censes ipsum dicturum, quam, Huic aliqua in re opus est opera meam ut qusso mihi ostende qua in re magnanimu se gesserit c En tanto tempore tecum uixit, te differentem audiuit, legenti aures praebuit, num sese emendauit, num ad se rediit, sensit quantis in malis uersaretur, abiecit opinionem, quaerit praeceptorem Quaerit praeceptorem, inquit, qui ipsum doceat ut sit uiuendum. Nequaquam, stulte, sed quo discat ut sit disserendum: nam hac de causa etiam te

admiratur. Audi quid ipse dicat. Homo hic artifitiosi sit me scribit, multo* elegantius Dione, & omnino diuersum sequitur genus. An istud dicit, Verecundus est hie homo fidelis est, affectibus non turbatur Atq; etiam si diceret, quaererem ex ipso tamen, quandoquidem fidolis hic est, Quid est alique esse fidelem & si quidem exinplicare id mihi non posset, adiicerem utiq;: Prius disce quid sit quod loqueris, deinde loquere. Sic ergo depra

uatus,&inhians laudatoribus, numeransi auditores

tuos, uis altis prodeste hodie plures me audierunt mul tomquidem permulti: uidentur enim fuisse quingenti. Nihil dicis, esto fuisse auditores mille.Tot nunquam habuit Dion. Qui fit: Quia eleganti oratione capiuntur, ornata enim oratio uel lapidem mouere posset. En v