장음표시 사용
41쪽
. .eraditam ... videamus Apostolos credi- quam vero A postilicum nuncupatum :is diste in unum Dcum Patrem omnipo- Ergo &c. se tentem . . . dc in unicum Filium ejus Tertis: Ecclesia non proponit dubia prois Jesum Christum. repulis fidei : Sed singulis fidelibus pro-
Ex quarto M. Clarius Ambrosius de ponit Symbolum Apostolorum nomine e hoe momento b quitur lib. I. epist. .hisllcbratum ut iidei regulam tenendam, &verbis : Credatur Symbolo Apostol liptim in ossicio divino reeitari vult: Diso rum , quod Ecclesia Romana inteme-igo occiis ratum semper custodit. Mi Ex qu,re sar. Habemus Coelestinum I. Fis satis obiectionilus. Param qui epist. ad Nestorium Symbolum istud vocat , S,mborum ab Apstoli, OEI IES : Si Symbolum de quo mo readisum. vetur quaestio, seret Apostolorum icetus, Continis S Leo epist. t s. ad Pulcheriam illius meminissent insitis Fristolis vel ipsi
Aurusiam Si quidem , air , irsusiApostoli, nec Eonselisae illud omissioni: is Catholici Symboli brevis S periccta Atqui tamen altum est de eo silentium
is consessio , quae duodecim Apostolorum in istis monumentis . Igitur non claretis totidem est signata sententiis , tam in- illud ab Apollolis sui se concinnatum . , structa sit in munitione caelesti, ut om- Confrmatur : Si res se se se haberet , is nes Haereticorum opiniones solo issius iam illud Symbolum inter Scripturas Ca-
is possint pladio detruncari. is nonicas r Cnseretur : quod tamen nemo Non omittendus Rufinus in prafat. admiserit. Ergo die. Rursus : Non erat se Symboli ad Laurentium: Discessuri necostarium , cum tempore Apostolorumis itaque ab invicem mss ascensionem A: inondum essent exortae haeretis : Ergo' is stoli, normam sibi prius fit turae praedi-sdce. is cationis in commune constituunt , ne Restpendeo Ion opus suisse Apostolos in
se sorte alii alio adducti , diversum ali- suis vicistim epist. illud commemorasse se quid his , qui ad fidem Christi invita- Symbolum , tum quia multa alia omista
se bantur . exponcrent . Omnes igitur inissent , juxta illud Ioan. xx. Sunt autem isse uno positi , di Spiritu sancto res icti ,salis multa , lira fecit Iesus e qua si stria is breve illud su turae sibi , ut diximus ,lbantur per simula , nee ipsim aristrer munis praedicationis indicium in unum con-idum ea ere peste eos , qui scribendi sunt lia
is serendo , quod sentiebat unu quisqueibri . quia vero Apostoli illud Symbolumis componunt , atque hanc credentibus non icrrto tra iderunt, neque ab Evam, is dandam esse rorulam statuunt. se petistis inter icribendum commemoratur, His accedit Callianus lib. 6. de Incam. neque inter Scripturas Canonicas locum cap. 3. dc 4. Suffragantur iubsequentivmihabet . Solutio colligitur ex S. Hieron.
Oculorum Patres: in primis Isidorus Hi Liqui epist. 61. ad Pammachium ubi ait pal. lib. a. de Fecies Giliciis cap. 22. S. Symbolum de quo loquimur , non seri- Maximus homil. de traditione Symboli Scithium , sed solum memoriae Fidelium suille commissum t Symbolum , inruis , Probatur rationibus Thrologicis. si fidei oc spei nostrae quod ab Apollo lisis traditum , non stribitur in charta aut PRIMA: Quod ustis Ecelosae ferretuus se atramento ; sed in tabulis cordis camobtinet, citra temeritatem tion est abii iri natibus. Hinc non mirum , s in gandum t Atqui usus il la de Symboloicanone Scripturae sacrae non cori tinea Apostolis attributo talis ab omni aevo tur. Ad ulteriorem confirmxtionem, ne-suit . Igitur illud Symbolum ab Aposto-m armis tenapore Apostolorum nondum lis emanavit . fuisse haereis; siquidem Stinon Mariis , Soeunda : Quoties agitur de see T Cerinthus , Fbion , se ultores dc falsiclesia in Conciliis adunata falla re licit . Prophetae, jam in F ccleva movcbant tra-Ft sola omni exceptione maiora suscepit:igoedias, ut te itur de Simone Mapo Act.
Sic in Synodo penerali Frhelina Symbosit. Adde Aio tos debui se fidei dc L Ium Theodori Mopsilesteni reicidit, nuί- clesiae in ficturum consulere.
42쪽
symbolum quale habemus , is arbitror , quod neque haeres; ulla illie,, sumpsit exordium. DAd primum ergo dico ex eo quod dicatur : Credo in Deum , cita colligi estis unum , nam pluralitas deorum arguit
nullitatem. Au lecundum in voce omnipotenri, continetur xrticulus creationis coeli dc te
rae : Per verba invisibilem oe impast bilem, Ecclesia Aquileiensis retundit haeresim P
tripatianorum. Uox, natus, sumitur proprie oc idem sonat ac conceptus et vocZbula , incarnarum π hominem factum , quae
leguntur in Symbolo Jerosolymitano implicite conceptum ex Di itu Iaucis , impo tant . Voces crucifixus , dc Iepultus , pal-sionem ibi lici cnter explicant , cum haec ad mortem conlequantur , immo & MLce iesus ad inferos intelligitur , quia ut ratiocinatur Rutinus , si corpus suit in sepulchro , debuit anima descendere ad locum spirituum ut eos liberaret a poenis. Sic loquitur in expositione Symb. Scienis dum sane est quod in Ecclesae Roma- ,, nae Symbolo non habotur additum , is D senuit ad ιnferna: Sed neque in oricn-- tis Ecclesiis habetur hic sermo : visis tam ii verbi eadem videtur cile in eois quod tepultus dicitur. M Ostoli in praenotione Spiritus dixerunt Ecclclsiam Catho iram , hoc est , quae talis erat futura , vel etiam ex eo quod doctrina quam praedicabant, omnia
credenda continebat. Communio Sanctorum sequitur ex unitaverialitate Eccletiae , ut scribit Catechismus Concilii Trid. pari. I. de non Symb. arti c. num. 24. In primis igiis tur, inquit , fideles docendi sui it huncis articulum esse illis , qui de una sanctx,, Meselia Catholica positus est , velutiis explicationem quamdam . Unitas enim is Spiritus a quo illa regitur , ciscit ut ,, quicquid in ea collectum est, commuisse ne lit. Demum , vita aeterna ad re surrectionem. conlequitur. Inditabis: 'Iurtullianus multos omisi a
ticulos in Symbolo quod repraesentat: Et vero silet deicemum ad inferos; nihil de Spiritu sancto , de Ecclesia , de banctorum communione , de remistione peccatoriam, de vita aeterna: Ergo dic. ανω eo lurcustianum non dei tripsisse
Symbolum prout ab Apostolis traditum B 4 est, D era : si leonestum suisset ab Apostolis , non diversimode in diversis Ecclesiis legeretur: Atqui tamen illud verum est: Et proba tur. Iii vulgari selum haee leguntur: CH-
in Deum Patrem omnipotentem , Creat strem
eati er terra , Symbolum orientale habet unum : in Aquilejensi atque Romano ,
Creatorem earli σ rerra, omittuntur, nam
Poli omnipotentem , additur , invisebilemo impagibilem. In tertio Symboli capite legimus: Rui
nceptus est de 'iritu sanoro ex Maria bimata. . Aquilejense dicit : hi narus est de
In quarto capite habetur e Passus sub
Iustus , destendis au inferos . Aquilejensepultonem dc mortem praetermittit. In nono pite haec lectio talis est i
Credo Ianetam Ecclesiam Catholicam , Sania torum commvn onem e Aquilejense omittit vocem Catholicam : Adde tempore Apostolorum Ecclesiam nondum dici Catholicam , dc in Aquilejensi nihil de communione Sanctorum legi. In undecimo profitemur resurrectionem carnis , addit Aquileiense huims carnis rec in Romano , ct in isto non eli articulus de vita aeter iam . Idem habet.S. Hieronymus cpis .6. ubi adimat Symbolum terminari ad articulum de relurrectione. Re pon leo dii linguendo minorem, dc illa diversitas contigit ex eo quia Ecclesiae Symbolum integrum nondum habebant , Concedo : ex eo quod non lit ab Apostolis emanatum, nego . Nuc mirum, quod ex Traditione habetur , non cito , sed tum successsione temporum hab tur ;- maxime ubi de multis articulis agitur . Perro in sola Ecclesia Romana habeturco ordine , iis iuniciat, is , ἐκ iisdem plare verbis, quibus eli ab Apoitolis traditum : Rationem reddit ictimus in ex- rositione Symboli , quia , inquis , nullae hare es e Roma eruperunt , oc ideo majori explicatione non inalguit : Illud ,, non importune commouendum puto , ,, quod in diversis Eccllius aliqua in his ,, verbis invcniuntur adiecta, in ricidii D tamen urbis Romae hoc non deprehcnis ditur laetum, quod eso propterea elie
43쪽
est , sed solum repraesentare praecipua sancitur nihil ulterius de fide scribendum
Symboli capita, quibus errores tunc tem- este , fidem Nicaenam suiscere , neque poris grassantes consutabantur , scilicet aliud Symbolum esse edendum. Praeterea
Praxeae , Valentini, Marcionis Zc Apel- in Concilio Calched. sest. i. clamabantiis 1 Caeterum illum fuisse Montanistam AEgyptii : Nemo suscipit adjectionem, nemo non novit , qui quidem pro Spiritu is nemo diminutionem . Quae in Nicaena sancto Montanum stultillime agnoscebat Synodo constituta sunt , teneant , in hine de indultria omisit Symboli articulos ,, tholicus Imperator hoc jussit. is Tum qui Spiritum sanctum Deum spectabant . in epistola quorumdam Episcoporum A gyptii ad Leonem Augustum haec ha- β. I I. bent ordine et . post Concilium Calchedonense: Suggerimus, nos 3I8.SS. Pa De Symbolo Constantino Bano. si trum , qui in Nicaena civitate collectio sunt Symbolum atque fidem tenere ἔSYMilo Lo M illud est ipsum Nicaenum : se dc neque augmentum aliquod , nec di auia vero isti addidit contra Macedonium is minutionem recipere . o Sed in Sym-c suos di mi eum Patra er Filis simul ad x lo CP. multa Nicaeno addita sunt: Igi-
νήσων, Or eonglorificatur e ideo etiam Con- tur non est recipiendum.
stantinopolitanum dictum est . Quaeritur Revontio eis tinguendo minorem , in igitur utrum Symbolum Nicaenum quod Symbolo CP. quaedam ad explicationem di Constantinopolitanum, suerit ab Eccle- adduntur Nicaeno, concedo : quoad fidei ua receptum Pro cuius resolutione sit substantiam , ne 'o . Concilium Sardicense proli ibuit quidem ne novum & ait CONCLUSIO AFFIRMATIUA . rum Symholum a Symbolo Nicaeno conderetur : ut novam explicationem ubi Probatuν multis momentis . occurreret necessitas , dare non vetuit ;hinc retentis Nicaenis capitulis , contra
Pstivo i Ex ipsi fidei desinitione Con- haereses Macedonii divinitatem Spiritus cilii Constantinopolitani his verbis ex- sincti debellantis , addidere Patres C P.
pressa : Communi iussitis dogmata expellentes Symbolo pro astruenda confululantialitate error.s inenarrabilem Parrum renovavimus Spiritus sancti cum Patre ck Filio : tad. isdem , Sνmbolum trecentorum detem Cr o io eum Patre o Filis suus adoratur, Θ con--nbus pria antes , Ο eos qui hane vel istorfatur: Non absimili modo Patres bl ri tesseram pietatis acceperunt , ut proprios rentini ad verus Graecos obstrepentes, &Patres er am ad cruimus n misum , qui eiusdem spiritus procellionem a Filio infi- postea in magna Gustantisopoli congregati clantes ι posuerunt in eodem Symbolo :
y em confirmaυὰνώnr. Ad secundum dico illos AEgypti Eri se Sotundo : Ex si ibsequentibus Conciliis,pos nullius esse auctoritatis, itabant enim in menteis quae illud contra insurgentes pro Fntychete dc Dio coro , qui rete haereses laudarunt : Fphesinum eo utitur ta fide Nicaena , quae incarnationis DO- ad debellandos Nestorianos ι Calchedo- minicae non latis expresse ex ptinarat Sanense contra Eutychia nos. Quintum ge- cramentum, rejiciebant Synodum CP. --nerale ait: Sumpis fan ias quatuor Θnodos, rum ipsi Patres Calchedonentes eam mittue' qua ab ipsis de una eadem e fide definia ti faciontes , nedum sit scererunt , sed ecta sisnr. In Concilio Foroiulianu sub Ca- lati flaverunt, ac sto munierunt calculo.
rolo Magno totum recentetur , similiter D e. II. auctor libri ptin ificalis scribi e& in Tridentino cum particula pro pro- de Hilario Summo Pontisce, ipsum tres cessione Spiritus sancti a Patre S Filio: confirmaste Synodos , scilicet Nicaenam , auia Patre, Hiisque Aredit. Ephesinam dc Calchedonensem; sed omitia Tenis: His accessit omnium Ecclesa- tit Constantinopolitanam: Ergo&c. rum usus. Igitur illud Symbolum ab Ec- Respondro I. Hilarium id fecisse , quiαclesia receptum est. illa Synodus quoad Canones nondum erat Dices : In decreto Synodi Sardiceosta recepta . II. Confirmando fidem Nicae.
44쪽
nam rensetur confirmasse fidem Consta n-tinopolitanam; ab illa enim non differt nisi
penes majorem explicationem. III. Damasus Papa non nisi primum canonem ad fidem spectantem recepit. Inferes I. Symbolum Constantinopolitanum addidisse Nicaenor isbilium Cy invia
si lium De orem, nec non verba , earli orerea . contra Marcionissas, qui duo admittebant principia . II. Ante omnia δε--la ; contra Photinum , qui negabat Uerhum esse ab aeterno . III. De virisu famsa ex Maria Virgine, contra Apollinarem. IV. Cνuci xus pro nclis sub Pontia Filato , is sepulvus : item , Iedet ad deateram Pa
tris , venturus cum gi Ha , cuius regni nen
.rit finii: di hoc. contra Millenarios . U.
Domintim cr vis pcantem , ex Patre proce dentem , eum Patre er Filio simul adoratur ἐν conglorificatur : Lo i lacutus est per Pr phetas. Et unam sanctam Larhesicam , & reliqua Symboli. . III.
Blud Θmbolum juste attregu tur divo Arba nasio. PROBATUR multipliciter contra impugnantes. I. Fx Creperio NaZian eno , qui
in oratione ad laudem D. Athanasi di cit scripsisse egregiam fidei pro sessionem , quam Ecclesa Crientalis & Occidentalis
veneratur. II. Fx Concilio Florentino ;Eupemus enim IV. in decreto un ol is cum Armenis cap. 6. hanc fidei professionem proponit ut re vlom fidei. Fi ab hoc tempore propter Ecclcsiae universalis consensum ad quam solom pertinet & ad se inmos Pontifices condore Symbola , vocata est Symbolum Athanasi , sed non λntea , eo quod ortum haberet ab Episcopo particulari . Ita D. Thomas Lis q. I. art. Io. ad 3. his verbis : Dicendum , es quod Albanasus non composuit maniis festationem sdei per modum Symboli , is sed magis per modum cujusdam doctriis nae, ut ex ipso modo loquendi apparet.
, Sed quia integram fidei verit tem ejus
doctrina breviter eontinebat , auctori tate Summi Pontificis est recepta , ut quas fidei regula habeatur. is Idem pro bat Cenebrardus , lib. 3. de Trinit. Quid lura Ecclesia illud tradit recitandum stib nomine D. Athanasii: Ergo dic. Stint aliae fidei professiones a multis
Conciliis emanatae, ut a Concit. I. Anti cheno , a Carthaginensi VI. a Toletano XI. & a Tridentino: sed quia specialiter sunt ad consutandos Haereticorum errores particulares , sicut & ad majorem articulorum fidei expressionem , inter Sym
Finis Symbolorum triplex assignatur , nempe instructio Fidelium , deinde haereia sum profligatio : Tertio loco ponitur major fidei explicatio . Symbolum Apostol rum ex Chrysostomo & Augustino , fuit ad instructionem Fidelium t Nicaenum adi roscriptionem haere sis Arianae. Athanasii
vero ad fidei explicationem , ne totus orbis Ariana haeres exagitatus , succumeret licet autem quaedam fiat in uno non ina tero, quodlibet tamen ad suum illicit sint in . Caeti rum Fcci sa alia nos docet qua non sunt explicite in Symb
s. v. g. doctrinam Sacramentorum Coii
rmationis , ordinis & Matrimonii em perpetuam & illibatam beati si maeMar te virginitatem . Porro Symbolum non est scriptura canonica , Spiritus enim lanctus non dictavit litteram , sed solum inspiravit senium . Quae tamen continet,
sunt de 1 de , quia eli doctrina de dixi-nitate & incarnatione Dominica , viva voco tradita a Christo Apostolis , & ab Apostolis ad Fideles transmilla.
PRI MO : Symbolum Ap sh ab Apostolis emanavit ; sic propugnat Irenatis lib. 2. advers haer. cap. a. Tertullianus lib. de veland. vi N. Lucifer Calaritanus lib. a. advers Const. Imper. Annbrosus lib. I. cpist. 7. usus Ecclcsae hoc ipsum confirmat Secundo : Constantinopolitanum habetur
ab Ecclesia ut regula sdei: laudatur in Concilio Ephes no & Calchedonensi , a
quinto generali ut Evangelium recipitur. Α Florentino celebratur contra Graecos
45쪽
Tertio : Symbolum quod nomine S. Α- thanasi circumsertur, illi jure merito tri buitur . Sic censet Ecclesia quae illud ut S. Praesulis foetum proclamat di decam tandum proponit i Sic etiam propugnat
S. I homas hic 2. a. q. I. art. IO. ad 3.
vinum ad solam Ecclesiam pertiveat proponera ἐν definire credenda in Scripturis. Traditione comenta'
LUTHERANI & Calvinistae contendunt ultimam fidei resolutionem quoad propositionem credendorum fieri in Scripturam sacram , & in Spiritus sancti afflatum cuilibet datum ad intelligendam Scriptu-vam , quae quidem opinio est haeretica.
Ad solam spectar Ecclesiam exilicare Scripturam, Cr proponere credentia . Probatur auctoritate & ratione. Primo, ex vereri Tesamento.
CUM Exodi i g. populus coepisset rempublicam quandam componere , circa legis dubia Mosen consulebant; ipse autem erat si immus Pontifex supra Raron , juxta illud Plat. 78. Moyses π Aaron in Sacerdotibus e us. Nam oc Sacerdotis magni munia excrcuit, tum consecrando vesics, tum ipsum Aaron & Levitas , ut habetur Exod. 23. & 19. sed & Controversiarum fidei & legis Iudex constitutus est . Sic enim habetur loco primum citato. Altera atitem die θἀr Moyles ut j-aicaret populum .... quod eum vidisset e natus eius omnia scilicet qua facιebat rn sepu-
is , ast : aeuia 6 hoc quod facis in plebe fCur solus sedes , CT omnis populus praesciatur
de mana que ad vesperam , cui respondit Moses: Renis ad me populus quarens Iente riam Dei. Cumque acciderit eis aliqua disce-δ πιιo, veniunt ad ma ur ludicem inter eos,
Cr ouendam pracepra Dei , legis ejus . . Item 2. Paralip. cap. I9. legitur: Omnem Ajam qua veneνis au υos , jratram vestrorum Ubicumque quaseis est de tege , ἀσ
mandaro, de carmeniis, de iusti tarioni 1 ;
ostendite eis ut n n peccent in Dominum Amarias autem Sacerdos CT Pontifex vester,
in his, qua ad Deum pertinent , prasidebis
Porro Zaoadias .... duper ea . opera erit ,
qua ad Regis oscium pertinent . Igitur aaluminum Pontificem re Ecclesiam pertianet solvere controversias fidei.
mentum veritatis; unde Matth. 18. Chriallus ait: Si autem Ecclesiam non auuierit , sit tibi sicut Ethnicus Cy Publicanus. R urius Matth. 23. Super cathedram Moysi sedem Scriba er Pharisaei . Umnia ergo quccumque dixerint vobis , seruare CT facite . Et soan. ult. Petro idem Christus ait: Pasce agnos meos -. Pasce mes meas . Tum ad Galat.1. Paulus sic loquitur : Ascendi Ierooθ-mam cum Barnaba .... π contuli eum iliis Evangebum, quod praedico tu Gentibus. Quinam autem sint cum quibus contulit Evangelium, suerunt Petrus, Iacobus , eYIoannes. RursuS cap. I. JOan. 4. Charιν simi, notue omni siritui credere , Ied proιate viritus se ex Deo sint ι quoniam multi pseudo-Propheta exierum in mundum. igitur ex his omnibus liquet controvcrsiarum Ddui judicium pertinere ad Ecclesiam.
S. CYRILLUs Alex. in thesauro se habet : Dcbemus nos Capiti nostro Ro- is mano Pontifici adhaerere , ad omnes,, pertinet ab eo quid credendum ac te- is nendum sit, accipere. Tum Cyrillus Jerosol. Catechei eos, parte s. dicit fidema sola Ecclesia tradi, di omni Scriptura muniri. S. Cyprianus ante utrumque Cyrillum eandem confirmavit veritatem, l. I. Epist. 3. in qua sic loquitur: Nec enim aliun is de haeretes obortae sunt, aut nata suntis schisinata , quam inde quod Sacerdotiri Dei non obtemperatur , nec unus inis Ecclesia ad tempus bacerdos , oc adis tempus Judex vice Christi cogitatur. ,, Quam quidem 12ntentiam cons rmat Auis guttinus lib. 2. contra Crcs coimam , cλλ
46쪽
, Eeelesam de illa eonsulat. ,, Tum lib.
contra epist. Fund. e. s. Fgo vero E- vangelio non crederem, nili me Cath se licae Ecclesiae commoveret auctoritas....is qua infirmata, jam nec Evangelio cre- dere potero . se Unde ibidem addit Evangelium Nazaraeorum non admittere , quia illud non admittit Ecclesia: Igitur ad summum Pontificem dc Ecclesam spectat explicare , dc proponere
credenda. ΩMarro, ex edἰIis Imperatorum.
PRIMO: Constantinus Magnus post definitionem Concilii Nicaeni edictum G didit , quo Donatistas adversus Ecclesae decreta dogmatica obstrepentes, Basilicis, tum bonis ec haereditatibus spoliavit, ac
tandem exularunt. Sic refert D.de Fleu-eν Hist. Eccl. tom. 3. lib. I . pag. 38. Idem Imperator ann. circiter 32I. leges similiter poenales contra Novatianos, va lentinianos , Marcioni stas , Paulianistas, dc Montanistas promulgavit . Fleury lib. II. Pag. χοῖ. & 2 9. Secundo : Nestorius in haeres pertinax manens jussu Imperatoris in exilium missus, ibi omnibus exosus , a cunctis abimctus, miseriis N aerumnis conscctus obiit. Act. Conc. Fphes Tert o'. Imperator Marcianus edicto exilii iniectatus est Eutychianos.stuans: Non absimile Honorius Imperator anno ais . contra Pelagianos protulit. Mulato : Multo plura eadem de causia Iata sileo : unum tblummodo addam sReges ii ostros Christianissimos non semel variis edictis exapitalle Novatores , inprimis Ludovicus XIV. vere religIone antique prae ldiris dotibus magnus , cuius vestigiis insiliens I .udovicus XV. variis quoque edictis recentiorum Heterodoxorum stegit audaciam : Ergo dcc-Ωuinto, rationibus N Oleg eis.
PRiMA: Requiritur insallibilitas & revelatio certa ad definitionem alicuius s- dei articuli, sin minus vel ipsa fides fluctuaret: Atqui praeclaras istas dotes ha- ,et Ecclesia : Igitur ad illam spectat explicare di proponere eredenda . Minor patet ut suo loco fusius dicemus. Major in qua posset aliqua reperiri dissicultas probatur . Primo quidem ex illo christi oraculo Matth. x6. quo fidei consessionis a Petro factae respondit e Caro ct sanguis
non reυelatiis tibi , Ied Pater meus qui in
caesis es . Et Paulus ad Cal. r. de seipso
dicit : neque enim ego ab hemina aeteri illud Evangelis m, neque didici, se per revelationem
J.su Chrisi . Ergo Sc. Secunda : Scriptura se sola non sussicit neque traditio, ita inserer requiritur ve-gula vivens . Igitur ad Fcclesiam spectat explicare & proponere e redenda . Proba tur antecedcns . Scriptura varios si ibit sensus, quorum multi sunt admodum obccuri , juxta illud 2. Petr. 3. Charis a se
ter noeter I auias secundum datam sapientiam
serisit moris , sicut er in emitibus epipolis , loquens in eis de his ι in qui a sunt quadam disicilia inreliseia . Idem dicendum de traditione , cum Patrum si ius non una sit de aliquo religionis puncto sententia; ut liquet de Millenariorum placitis, quibus incaute multi pr morum saeculorum Patres adhaerebant: Igitur exis itur ut Fcclesia omnibus superior figat lentum Spiritus sancti , & illum declaret . Tertia r Usus dc possessio quae rationem habet legis pro asservanda dc declara
da veritate invaluit . Ergo &e. Probatur antecedens . Uariis temporibus varii insurrexerunt pseud Prophetae , qui adulterantes verbum Dei Scripturas & Patres in suos erroneos detorquebant sensus:
de huius sursuris salsis Doctoribus meminit
sanctus Paulus epist. I. ad Tim. cap. 4. S. Petrus epist. 2. cap. 2. Igitur opus est supremo controversiarum judice quae est Feclesia , quaeque modo rer summos Pontisces, modo per Concilia loquatur. Hoc judicandi modo ad metam perduxit in Concilio Ierosolymitano controversiam motam
de legaelibus . in Concilio Palaes inci alteram de celebratione Paschatis . I ii Nicaeno eam quae Verbi consubstanti ita temspectabat ι dc sie de caeteris iisque ad Tridentinum inclusive. Quod utiquc lummi Pontifices in suis epissi, lis 6 dceretia ab Ecelesia susceptis , deficiante Conciliorum adunandorum opportuuitate , saepillime secerunt . Ergo dcc. arra : Particulares etiam Sancti non valent,
47쪽
valent , saltem insat libiliter dc temper attingere sensum Scripturae: Ergo die. Pro- CONCLUSIO SECUNDA.batur Ant. Saepius ignorant an loquantur inspirati a Deo , immo saepius etiam e- Prima veritas loquens se su es motitiam ventus , quem praenuntiant , eorum fugit utensus si ei. cognitionem et Sic Nathan praedixit aedificationem templi faciendam per domum PROBATUR I. Ex illo Marc. xx. Ora David, putans quod ipse David dc inci- culo: moere fidem Dei. Fides autem ideoperet , , consummaret opus, quod tamen vocatur Dei fides , quia assensus ii dei lo-iolum legitur fictum tempore balomonis .llo Dei nititur testimonio , hinc Ioan. 4. Lib. 4. Reg. cap. 4. Elilaeus videns mu-ibamaritant Oculis tuis videntes mira quae lierem animi moerore confectam , consei- hristus ratrabat , dixerunt mulieri cuisus est illi , dc non negavit , Deum ips Dominus suas misericordias evangeliet
occultat e tantum nisellitiae effectum: Dc- , erat : Iam non propter tuam loquelam erentque David impetu spiritus Dei raptus uranu . hs e m Muῶυιmus cir Icimus, quia multa effatur in Psalmis mirabilia , quae nis es ounator mundi. tamen caepius quoad personas est alias eira Prota μη II. Ex D. Thoma qui hic et .cumstantias ipsum latebant : Unum praeia 2. quaest. I. Rrt. I. sic loquitur ι Si con-
noscebat, se superiori virtute ductum haec is sideremus formalem rationem obiectiloqui : Ergo &e. is suisi , nihil eii aliud quam veritas pri- inra i Teste Apostolo est una fides : mλ . is Atqui si quilibet sensum Scripturae habe- Probatur III. ratione Theologica : Fides
rei secundum suam explicationem , tot essentialiter innititur testimonio Dei tan-ellent Religiones Ec fides quot capita , quam motivo ad crcdundum , alias non ut ostendit illustrillimus Episcopus Mel-icitet virtus Theologica , sed fides huma- densis Bos suetius in libro variationum Pro na : Igitur 1Ola prima veritas cli motivum icit tium . Calvinus v. g. dc Minister alienius nostri: tum quia Ecdlesia est lo- Molinus tenent Eucharistiam in figura elia tum regula proponens fidem , ct appli-ie articulum fidei estentialem ad saluta cans intellectum ad veritales credendas , tem , Minister vero Montresar, qui prae- hinc se labet velut appreliensio ob ccii , fuit unodo Nationali Protestantium Chaia quae ipsum praetentat tanquam veritatirotensi, anno circiter i638. declaravit rea- consonum , ut Inens movcatur ad ejus
litatem corporis Christi in Lucharistia nul- alicquutionem : Igitur sicut apprehensiolum habere venenum, dc cum tota Syn iobjecti , non est i pia caula sor .nalis modo recepit ad suam unionem Lutheranositiva voluntatis , scd bonitas objecti , ita
constitionis Augustς UVindelicorum absia pariter prima veritas obiecti fidei non estque abjuratione articuli realitatis quamiEcclesia , icd prima reritas. ipsi Lutherani tenebant, dc ad praesentem
usque diem propugnant. Eosdem ad uni Solvuntur oleeliones Heteradoxorum eontronem suam recepere multi alii , ut Mini- ρηιmam conclusionem .ster Crecu Montili-Adamaris in sua Α- pologiae ; tum dc Minister Datheus in e- ΟBlIcIUNT : Isa. 34. 13. habetur: D pii . ad Dominum de Monglac , ex quolis umυersos filios tuos do Ios a Domin o . Igi- duo iequunt . Primo quidem , nostraeitur, quilibet spiritu proprio lacram potest fidei regatae vivae necellitas. Secundo, sum-iinterpretari Scripturam.
mum Pontificem dc Ecclesiam supremos Re omleo distinguendo antecedens : Et esse controversiarum religionis Iudices : Isaias loquitur de doctrina Evangelii , nec ullam esse apud h. ereticos fidem , quam Christus Dominus praedicare de quandoquidem ad Spiritus erroris atten-ibat ec de facto docuit: vel etiam de indentes perpetuo laborant& aequivocati ii piratione Spiritus iaenai re gratiae ejus ne &contradictione . qua homo impell tur maviter ad credon-Ohemaniam cst tamen ultimam fidei dum ut faciat quod audit por concionem, resolutionem qi Gad astensiim fieri in pri- concedo : cic loquitur de Spiritu privato
48쪽
to. In eodem sensu explicandus est S. I annes quum cap. 6. dicit. υ scriptum is
Prophetis , π erunx omnes doc biles Dei, omianis qui audit a Patra π diuisit , venis ad
ma . In eo etiam sensu solvitur , illud ad
Thcssalonic. cap. 4. De charitate Iraternit iis non necesse habemus scribere vobis ; i enim a Deo diu cisis in diligatis invicem. Instant : Ierem. 3 a. habetur : Dabo leρem
meam in eordibus eorum , π nsu doceιit uia tra υῶν proximum suum dicens e cognoste o minum , omnes enim scient me a minimo e
rum usque ad maximum . Ergo &c. Respondes distinguendo , Cuin S. Augustino lib. de spirit. dc liti. cap. 4. dc Pr pheta his verbis fignificat gratiam Novi Testamenti , id est, fidem per charitatem
operantem quam Deus diffundit in cordibus nostris , ut non solum faciamus , sed etiam impicamus divina mandata , concedo : secus, nego. Illis autem verbis: Et non docebit ustra , significatur , te ite
Augustino , praemium fidei , id est , beatitudo in qua omnus electi videbunt Deum faeie ad facicin . Si quis vero contendat Ieremiam loqui de prudenti tempore , 1entus est quod fideles in novo Testamento omnia explicite cognituri sint mystcria
Replicant I. Si Ecclesia judicet de Seripturis , sequitur iἰlam esse s upra Scripturam , dc lenium Scripturae absque illa non elle authenticum . 11. Verbum Dei accipere firmitatem dc robur a verbo hominum : sed utrumque est ablurdum . Ergo
Respondeo negando utramque seu uelain :Primam quidem , quia Ecclelia non facit, sed solum proponit credenda, di iudicium ipsus cadit duntaxat super genuitatem Scripturarum , unde non est lupra Scripturam , sed ipsa inservit Scripturae , secernendo veras a salsis Scripturis : secundam vero , quia verbum Dei nihil accipit in se pro veritate quod continet , sed fideles tantum quos alloquitur Ecclesia , ct quibus credenda proponit. Urgent : Si ex judicio Ecclesiae pendet Scripturarum senius , jam fides a verbo hominum pendebit : sed hoc stare non potest , quandoquidem Scriptura facta est
Spiritu Dei : Igitur Spiritu divino , &xon Ecclesiae intelligenda est. Resspondeo distinguendo , Scriptura pen-
debit ab Ecclesia quoad expositionem re
explicationem, concedo : quoad se & veritatem quam praecontinet , nego . U
de Spiritu Dei intelligenda est , seu ex propositione EcclCliae, quae eodem firmata Spiritu habet judicare recte ec infallibiliter de Scripturarum sensibus , iuxta illud
tre , ut non desectat fides tua, Ur tu ai quam do conversus constrina I Iνes ruos . Scilicet proponendo credenda.
Reponunt l. Joannus s. 34. Christus ait:
Ego autim non ab homine te7cimonium accipio .
Atqui Ecclesia constat ex hominibus. Ergo Sc. II. Superior non dependet ab in iuriore : sed Uerbum Dei est supra Ecclesiain . Ergo &c. III. In lege naturae quilibet sullus movebatur a Spiritu 1 cto , ex D. 4 hi ma , ad judicandum de Verbo Dei : Igitur inspiratio alicujus particularis apprime judicat de Scripturis lacris.
Re peti ira ad primum distingvcndo , Christus non accipit testimonium ab homine in te relicto , conceoo : inspirato , nego . Nam ipse Christus ab hoc mundo dilcedens , ut legitur Act. t. sic suos alloquutus cst Apostolos . Guis mihi testes in Ieruja m , o in omni Iud
Ad secundum pariter , distinguo : S
perior non dependct ab inferiore quoad auctoritatem ec potestatem , concedo :quoad textum verbum Dei continentem,.subdistinguo , si Spiritus sanctus non praesit , concedo: secus , nego . Uci aliter et non dependet quoad se, concedo : quoad propolitionem litorum ὸictorum , nego . Uerum haec dcpendentia non te tenet ex parte superioris loquentis , cum. hoc PO-tius suam denotet majestatem re independentiam, dum loquitur per lilini-itros, sed tantum ex parte corum qui recipiunt surcrioris mandata. Ad tertium, diti inguo: dc in lege naturae
nondum erant Scripturae , concedo : α erant, nego. Iam vero si non ellent tunc Scripturae , protecto tui sciebat tradicio Iicut nunc quoque ludiceret. Si nouis de-ellent Libri iacTI. Eones : l Oan. I. legitur: Unctio λυν
49쪽
riue facere , υτ noster de deArina , utrum stinus lib. contr. epist Fund. e. s. hoe de ex Deo sit Cap. io. Oves mea vocem meam Tridentinum quod lub finem declarat ad audiunt. I. JOan. s. Si restimonium homi- summum Pontificem rertinere explicareniam accipimus , testimentum Dei maius est ,sdubia circa fidem & religionem occur qui credis in Filium Dei , habet testimonium
Des in se . I. Cor. a. Spiritualis iudicat omnia, i e aurem a nemise sudicatur. Tum cap. 4. Si quis videtur esse Pro hera hiarimalis tognoscet, quia scribo vobis, quia D mini Iunt mandata . Igitur gratia & unctio interior iussiciunt ad dillinguendos Libros sacros a prophanis. Respondeo distinguendo consequens: Cratia sullieit supposita propositione Librorum sacrorum ab Ecclesia facta , concedo e secus , nego . Duplex est librorum Scripturae sacrae cognitio , alia exterior, interior altera: prima fit ab Ecclesa, Deo protegente , illuminante , & inspirante: altera vero quae est actus fidei & humani intellectus cum humili obedientia ad credendum Scripturis, & fit a gratia interiori , sed supposita Ecclesiae propositione : quomogo enim , inquit Ap stolus : momodo eredent sine triauan-
r. ' Id est , sine proponente : scd ad
hoc ultro requiritur Spiritus sancti gratia quae aperiat cor ad credendum , ut
legitur, Act. I 6. I 4. Mulier nomine Lydia, purpuraνia civitatis Thyatirenorum , colens Deum , a indiuit a cujus Dominus aperuit eis intendere his qua dicebantur a Paulo .
re er explicare eradenda : ita tamen ut ultima fidei res
PRIMO r Sie habetur in veteri Test mento Exod. I 8. ubi Moyses constituitur supremus controversarum religionis Iudex ι se & in novo Matth. t 8. Si aurem Ecclesiam non audieris , sit tibi Mur
Secundo i Hoc ipsum docent una voce Patres Cyprianus lib. r. epist. 3. Λullu-
Tertio : Usus & possessio Ecclcsiae ob tinuit, quotiescumque enim subortae lunt haereses , adunata sunt Concilia , inquantum fieri potuit , ad fidem explicandam di definiendam. Carerum , ultima fidei resolutio fit in Deum in primam veritatem , quand quidem solum Verbum Dei est allensus quem fidei exhibemus, motivum.
ET Ex PLIcATIONUM. PRIMO : Protestantes multa objiciunt ex Scriptura , sed unum solummodo proin bant , videlicet , privatos homines non semel a Deo illuminari ; verum non excluditur propositio Ecclesiae probantis an Spiritus ex Deo fiat. Secundo : Tametsi Ecclesia judicet de credendis , non inde sequitur eam esse Scripturis praepollentiorem , sed tantum hominibus, qui ab eo accipiunt genuinum textus Canonici sensum. Tertio : Neque vero etiam inde sequitur Scripturam ab hominibus pendere , non enim Deus aliquid ab hominibus accipit , sed eis ut ministris ad gloriam suam propagandam utitur , juxta illud Christi Act. i. ad Apostolos : Erisas mihi
restes in Ierusalem , Ch in omni Iudaa σSamaria o usique ad ut imum repra .
50쪽
ARTICυI S RUINIUS. De interno actu fidei.
Utrum requiratur ad illum elicisndum pia voluntatis maris '
DUo sunt in fide distingtienda: Actus
stilicet & habitus . Prior est motus in Deum quo aliquis in ipsum tendit ut Irimam veritatem & cui revelanti cre it : posterior vero est virtus laclinans intellectum humanum ad credendum his omnibus quae revelata sunt i sicut actus se & habitus potest esse informis vel etiam vivus I informis quidem: si sit acharitate divulsus , vivus vero si charitate animetur & in hoc sensu dicitur in
Scriptura Rom. I. I7. Iustus aurem ex
fide υλis . Hoc est fide per charitatem
Pranorandum est actum fidei pose in aliquo inveniri absque ipso fidei habitu : talis suit actus fidei Cornelii ante Baptismi susceptionem , ejusdem prorsus naturae est actus fidei a Catechumeno eli
Obsemandum est iterum intellectum posse determinaria voluntate ad actum fidei duplici modo, nempe quoad specificationem actus , ita ut illa compollente recpiciat potius verum superioris ordinis
quam mere naturale r deinde vero quoad
exercitium actus, ut scilicet hic & nune credat & fidei astentiat. Sumonimur intellectum , secluso Dei auxilio , non posse in actum fidei prorumpere t ted gissicultas est de actu fidei in tota sua latitudine sumpto , & quaeritur utrum pia mlitio voluntatis requiratur sive in Catecnumeno , sive in BaiaptiZato ut intellectus credat. Supponimus adhuc ad eandem spectare fidem ea omnia credere quae in divinis revelata sunt scripturis sive spectent mysteria iasive historiam di miracula, sive etiam Dei promissiones . Ita de fide definivit sacra Synodus I ridentina adversus Protestantes . qui rerperam posuerunt alium esse fidei habitum quo historiae , alium quo miracula ι S alium , quo promissiones creduntur . Ratio ea est : fides innititur verbo Dei: sed in Deo eadem est Si - . . . .. 3Idivisibilis veritas idem dc indivisbile veribum . Isitur una ct eadem atque indivisibilis hdes . Hoc ipsum probatur ex Apostolo qui Hebr. II. praelaudata eidem fidei tribuit. Primo quidem, ait sdem cuncta attingere mysteria , his verbis : υ aurem tria
sperandarum substantia rerum , argumentum non apparentium .... Fide intelligimus apta-
ea esse secuta Herbo Dei . II. Eidem fidei tribuit assensium historiis veteris Testamenti , sc enim pergit : Fide plurimam hostiam Abel quam Cain obtulit Deo . t II. Per eandem fidem nos credere miraculis allerit Doctor gentium , ct ait : F da
ptem . IV. Denique eandem fidem spectare promissiones , habemus ex subsequentibus verbis : Peη fidem , Sancti , vicerunt regna , operati Iunt 1 striam, adepti
sunt reprom Isiones . His prau; batis sit CONCLUSIO. Requiritur pia voluntatis motio ut deia terminetur intellectus ad altum fidei tum quoad specificationem, tum
quoad exercitium. Probarur rationuus Theologicis.
PRIMA se se habet : Ille actus est apia voluntatis affectione , qui illam habet ut causam determinantem : Atqui actus fidei tametsi formaliter ab intellectu procedat , adjunctam tamcn habet voluntatem quae intellectum determinat ad hunc potius asensum quam ad alterum , ct ad credendum actu : Igitur in intellestiis determinatur a voluntate &quoad objectum credendum , ct ut de facto actu credat. Probatur minor mul
tis momentis. Primo , ex Scriptura . Luc. 24. habetur:
O stulti tardi reris ad eredendum . Ach. 16. dicitur de Lydia purpuraria: Dominus
aperuit cor intendere his qua dicebantur a Pau
lo . Audis actum fidei etiam ad cor seu voluntatem pertinere , quateniis deter minat intellectum ut mysteria contem pletur tanquam suae cognitionis obiecta equod autem etiam illum determinet quoad exercitium , ibidem cap. 17. te gitur et Cum audissent , inquit S. Lucas , loquens