De sermone Latino, et modis Latine loquendi. Hadrianus S.Rom.ecclesiae cardinalis Nuper a mendis plerique expurgatus, & in suum pristinum candorem restitutus. Postremùm Horatius Tuscanella aliquot locos emaculauit; ordinateque Italicis elocutionibus

발행: 1568년

분량: 348페이지

출처: archive.org

분류: 연설

291쪽

praetorem esse oportere.

Ibid. Quid taec haereditas quo Praetore Dionis filio venerat In eundem. Audiuit Dioni cuidam Siculo per magna venisse haereditatem,& paulo post. Huic hqreditas facile ad sex tertium tricies venit testamento propinqui sui Heraclit. Ibid. Se de haereditate velle cognoscere, quae eius filio a propinquo homine Apollodoro Laphicone venisset. Idem in Philip.Haereditatem mihi negasti venire. Idem de arte Rhet. De haereditate quae venit pupillo. Idem pro L.Flacc8.Tu Tite Vecti, ii qua tibi in Africa venerit haereditas, usu amittas. Ibidem. Quid ab ingenuis mulieribus haereditates lege noni Veniunt Idem pro Aulo Cecinna Mihi credite, maior haereditas venit uni cuique nostrum in iisdem bonis a iure & a legibus, quam ab iis,a quibus illa ipsa bona relicta sunt. Ide pro L. Flacco, Maximas audio tibi. L. Luculle,quid de L. Flacco sententiam laturus es,pro tua eximia liberalitate, maximisq; beneficiis in tuos, venisse hqreditates.

VICARIUM.

VI carium eum esse qui alicuius vices gerat planissimum est, at quas iis subdam autoritatibus palam fel, quod

multis absconditum in eo vocabulo fuerat. Est.n. alio sensu Vicarius, seruus qui serui vices gerit. Ab eo ut arbitror postea in alios quoq; vis vocabuli transfusa est . Plau. in Asi. Ex persena Leonidae serui, Mihi scio Vicarium esse neq; esse seruum in heri aedibus, qui sit plures quam ille sit.

Cic. in Verrem.Peculia omnium,vicariiq; retinentur. Horatius,Siue vicarius est,qui seruo paret,ut est mos vester

ait, seu conseruus. Paul. de nox. act. l. Si in re,Si seruus tuus nauem exercuerit,

eiusq; Vicarius seruus, & idem nauta in eadem naui danum dederit. Idem de manumissus,lege,Si peculium praelegatum est,& vicarius liber esse iustus sit. Ulp.de institoria actione,leghSed & s.Si a servo tuo operas vicarii eius conduxero.

292쪽

DE MODIS LATINE LO. I s

- VAE cum versum vel versius composita sunt, mirificam

in latinitate elegantiam obtinet, suntq; vel praecipua

Ooleruatione dignaStima. suoquo uersium adverbium ad locum d est uersias quocunque locum. C sar in co. Eius imperio classem quoquoversum dimittiit. Ib.Quoquo versum quo pabula di mihi adire poste videant. Ibidem,Rates duplices quoquo versum pedibus .Xxx. e regione Solis collocabat. Cato de re ruit Pedes de nos quoquo versum habeat. Q saqua si semid est per quencunque loctam, Caesar in cona. Legatos quaqua verium dimittere. Aliqua uersum.i.uersius aliquem locam. Plau. in Casina,Ego pol illa ia aliquo versu regula dedero .

Alio uersism.Luersius alιum locis,uel per translatione ob aliu causam.

Plau. in Aulul. Atqui ego istuc Antrax alio versum dixera. Vtroque uersism,id est,uersius utrunque. Plaut. in Capt. Vtroq; versu rectu estingentu meu ad te,atq; ad illum. D sum uersisn.ι.uersiss inferiorem locum. Varro de lin. latina, Deorsu versum ad singularia peruentuta Sursum uersum.i.uersus siuperiorem loctam. Ci. in parti .orat Et ide quali sursum versum utroq; dicatur. Idem de orat. Cum gradatim surtum versum redditur. Cato de re rust. Vites propages sulcos sursum, versum quoad eius facere poteris,uites facito,utiducaS. Ibidem, sursum versum semper adduco. Ibidem, Vicia dicta a vinciendo, quod ite capreolos habet , ut vitis,quibus sursum versum serpit. Paul.de gra assi .l. Iurisconsultus, Sursum versum , vel deorsum versum tendens,&subdit. Primo gradu cognationis sunt sursum versum duo,pater,& mater. deorsu in versum duo,silius,& filia. Deorsum Mersium. Τeren . in Adelph. Clivus deorsum versu hac te praecipitato. Varro lib.ii. rerum ru1 .Linulis deorsum versum preSsis.

VsprΑQ quasi scintilla quqda in oratione resulget cu a recte consideratibus obseruatur.Nec quicqua meo iudicio magis sermone illustrat,qua paruulq hq clausule, q a plexisq; qili sui omisibillaudata eoru , ac sordida surgit oro - T Loco

293쪽

ΠADRIANVA CARDINAL Is

Loto huius pliculae uspia, multi lepte, i aliquo loco,dicuri Cic. Att.Sed in hoc me ipse coso labar, t no dubitaba, quin te ille aut Dirrachii, aut in istis locis uspia uisiurus esset. Eide, Inde orii consistere uspia velit,an mare tra sire nescit Idem in Acad. Sive est illa s cripta uspiam, siue nusquam. Vti frui,dare legare,dare praestare, dari yieri, se bibere,ire agere. 'T Vo verba, eoru q; infinita, nulla copula coluncta sqpe nu mero apud antiquos reperi utur, nulla rone, sed solo modo loque di, Uti frui, dare legare, dare praestare, dari fieri, esse bibere, ire agere. Visui. Caius de a cire. do. l. acquirit. Η et ius ut edi seu edi. Dare ligare Iabolenus de stat. lib. l.Stichum. Titio do lego. Paulus ad . l. fal .l. I. Easq; res quibusq; dare legare uolet. Dare praestare.

Scaevola de stat.lib.l. Sticho: Iubeo det praestet filio , & uxori meae. Dare fera. Idem de inofficioso testamento .l.Τitia. Quς supra dari fieri iussi,& dari fieri volo- Ese bibire. Vip. de actioni b. em.& uendit,lege Ex empto Qui iumenta uendit solet ita promittere esse hibere ut oportet.

Ire agerere.

Celsus de seruituti b. l. Si cui. Ire agere licebit. Ide eo .li. Per fundu . Qui pluriu ius mihi esse eudi agedi potPau. eo. ti. l. Servitutes. Per arcana tuam in domu meam ire agere cessisti. adem eo .li. l. Si prius ius esset mihi ire agere. Idem de aqua pluuia arcenda, lege supra iter. Sed pontem quo possis ire agere iure extruet. Fecerunt negotia tu forensia, tu domestica, qui b. postea qua Roma redii, valde distineor, ut no singula ut par erat, accurate seduloq; regustaverim,&suo quamq; rem loco disposuerim, quare legetes quaeso, uitio mihi ne det, si quidpriter ordinem aut perperam notatum repererint. CONTENDO, ET REMITTO. NO N ab re, neq; iii peruacaneum putaui aliquid etia scribere de modis dicendi,quibus proseruntur iterba intendo siue contendo,& remitto, quae contraria sunt, astringo siue

294쪽

sue denso, ac relaxo, quae item diuersa, sunt,& contraho, ac dilato,similiter contraria,quae a diuersis diuerso quidem sensu accipiuntur.Quare qui tot in unum congestas autoritates legerint, dubitare deinceps & variare desistet. Primo de intendo & remitto. Cic. in Tusc. Ut onera contentis corporib. facilius serutur, remissis opprimunt, similiter animus in tetionc sua pres' sum depellit omnem ponderum,remissione autem sic urgetur, ut se nequeat extollere. Ide ora. Oculi sunt, quoru intentione, tum remissione, tum coniectu, tum hilaritate motus animorum signiticamus. T. L. ab urb. cond. Remisso lane, quo suspensa erat, contacta magno sonitu cecidit. De a tringo ctraob. Cic. de na.deo. Eaq; tum astringitur, tum relaxatur.

Ibi. Que admodu antea reliquiae cibi propellant tu astringentius se intestinis,tu relaxatib. haud sane difficile dictu est. Idem Atti . Velle suscepisse iuuenem regendum, pater enim nimium indulgens, quicquid ego astrinxi, relaxat.

Idem in Anto. Neq; tamen uos urget mandatis pluribus, rermittit aliquantum & relaxat . Verg. Densa erant, quae rara modo,& quae densa, relaxat. De contrabo ct dilato . Cic. de nat. deo .Partes quq sunt infra quam id deuoratur dilatantur, quae autem supra, contrahuntur. Ibid. Pulmones tu se conrrahunt aspirantes, tum spiritu dilatant, ut frequenter ducatur cibus animalis. Per translas tionem autem dicitur remittere & relaxare animum, hoc est, non semper curis intentum esse. laxantur. Cic. in Phi. ii.Tamen si modo holes sunt, interdit animis ve- Idem Bruto .Tantum spem attulerat explorata tua victoria ut omnium animi ra laxati sint. Id em de leg. Et tum remittit animos, tum contrahit.

vo D multi inscite quidem,& minus Latine dicunt usq; Eorunc, usq; tunc, usq; ad id tempus, perfecti illi Romani

sermonis parentes, etiam nunc, etiam tunc vel etiam nu,

etiam tum dicebat. Quod quandoq; praeter stupradicta adhuc, significat. Posteri, ut alia multa, inuerterunt. T a Etiam

295쪽

Etiam nunc. . '

plau. in Aulul. Abscede hinc etiam nunc,etiam Ohe. Idem in Mil. Etiam nunc vale. Ide in Ali. et nuc dico Periphanes Rhodius mercator diues, absente hero solus mihi talentu argeti soli adnumerauit.

Caesar in co. Atq; hortabatur , incerto nuc et exitu victoriae Cic. L. Murena. Homines tam ingeniosos per tot annos etianunc statuere non posse, utrum die terti si dici oporteret. Idem pro Sex. Ro. Amerino,Salui etiam nunc esse possumus. Ibidem. Quaeritur etiam nunc, quis eum nuntium miserit . Ide de orat. De materia loquor orationis et nuc, no de gene

Ide Atti . Vide que id et nunc de testameto. re ipso dic edi.

Eidem, Brutus erat in Vesidie etiam nunc. Eidem, Et iam nunc si dubitas, fac ut sciamus.

Idem pro lege Agraria', In quibus ille et nunc bellu gerat . Idem de diuinatione, ut mihi permirum videatur quem qua extare, qui etiam nunc credat iis. desectum fit. Ide 1 Ver. et nuc mihi expectare videmini iudices quid dein

Idem de arte Rhetorica, De altera patris et nunc mortui noluntas plurimum valebat. bis est necesse. 'Idem pro Clu. Quo de nomine, nihil etiam nunc dicere voIdem pro Tito Annio Milone, Cur . tamen si metuitur etiam nuc Miloλno ta hoc quotidianu crime timemus dubiu. Var. de ii .la. Qi crepusculii dies et nuc sit, an ia nox multis Id. libro iii. rei u rust. Cuius aues hospitales etia nuc ructor. Ibidem Rustici etiam nunc quoq; viam Veliam appellant. P. Len. Const. Prael. trin. plcb. Senatui, plebiq; Ro. ut patienitia senatus,& optimi cuiusque manere et nunc consideret. Oui. de art. amand. Da licet A veros et nunc editis annos.

Ide in maiori oPe. Nec Telam. et nuc hiscere quicq Audeat. T. L. de bel. Pun. Quid est Hano, inquit,et nunc poenitet bet

ii suscepti aduersus Romanos. Etiam num . . SPlautus in Meneclimis, Ibo etiam num. Var. de re rust. Cu etia nu platanus nouella esset. Etiam tum. Τe.i He. Me educit soras, narratq;vt virgo ab se integra et tu Cic.de orat. Oes et tum retinebant illu periclis succu. fiet.

Ibi. Cum et tum in lecto Crassus esset. si sint et tu glebae. Va.dere ru. vincasyctetes itcru locare, di nouellas et tertio,

296쪽

DA MODIS LATINE LO. I

n tu,ia nusialiud certe e gnificatq;id ex tue,ex nuc inepte dictit. Cicero pro Aulo Licinio, Ita se iam tu gessisse pro ciue is temporibus quae tu criminaris. Ide in Ver. Ia tum cu bello fugitiuorum tota Italia arderet. Ides Clu.Qui oes in iudiciis publicis la tu flore te Ro. Pop. g Iam tu religio pauidos terrebat agrestes. floruerui.

Cic. de divin. Iam nunc mente & cogitatione perspicio quetum studia hominum qui concursus suturi sint. Ibid. Quae cum cogito,iam nunc timeo. Verg. in Geor. Et votis iam nunc assuesce vocari. Propertius, Ia nunc me Lacra Dianae suscipere,& veneri po

OBSERVANDxs est hic dicendi modus,prudens,imprudens legum, S in legibus iuris &c. runt. Ci.de ar.Rhe. Imprudeles legis cu exisset,vitulti immolaue Idem de amicitia, Quia prudens csic in iure ciuili putabat. Habere quaesui,habere honor haberetra da,habere uoluptari. HA B EJRE qtiqstui, habere honori, habere prqdar, habere voluptati,modi d Icendi elegantissimi, non solum intermissi, verum etiam veluti de industria omissi. Cic. te ossi .Habere. n. quaestui rem p .non modo turpe cst, sed sceleratum etiam,& nefarium. Salust. in Iugur. Sed incedunt pro ora vestra magnifice sacerdotia,& consulatus pars triumphos suos ollentantcS, perinde quasi ea honori, non ptaedae habeant. buisset. Ide in eode, Et alia,quar cqteri miseriasvocant, voluptati haCERTUM HABERE, PRO CERTO HABERE.CER a xi habere,pro certo habere. Certum scire certo scire, mo di sunt loquendi candidissimi. Cic. ad Atticum. Neq; idipsum tamen certum habeo. Idem ad eundem,Quod quaeris quadiu hic,paucos dies, sed certum non habeo. renitis. Ide Brii. Neq; nunciabatur quicquam quod pro certo habe Certum scire,certo circ. Cic.Brut. cum certum sciero scribam ad te. Idem eidem, Nostra: rcs meliore loco videbantur, scripta. n. ad te ccrto scio quae gelia linta

297쪽

- HADRIANVS CARDINALI s

Ad rem pertinet, ad rem facir. HOC ad re pertiner, non pertinet. Hoc ad re facit,no facit, quod est,no couenit, modus est ide dic edi,quo ia parum aliqui ut litur, scd pro eo inscite dicunt, Hoc ad propositu facit,vel pertinet, aut ad propositu non facit,vel pertinet. Cic. in episto.Et si quid ad rem pertinet,etiam locupletem. Ouid. in epist. Ad talem formam non secit iste locus. Idem, non facit ad citheras barbiton vlla meas. Iulianus de verb. obliga. lege Eum qui nec ad re pertinet. Patinianus de co aditionibus.l. Pater, Nec ad rem pertinere, si portionem filiorum siue subiti tutionis qupesisset. S v M M vM, MINI M V M. SVM ives, linimum, modo hoc loquedi significatur, quod illiterati dicunt, ad maius ad minus. Cice. Atti . Scias igitur fortasse cras,summum perendie. Var .de re rust. Ita sui olum partes,mihimu octoginta una, Ibid. Haru genera nil nimii in binas species diuidi possunt. Τ.L.de bello Mabed. Cum tribus summum militibus.

Voo inscite dicunt,plusquam oes, minus qua oes maxime omnium, minime omnium,antiqui dicebant. Cic. in Bru. Qui maxime olum nobil1u Graecis literis studii, Idem de Orato. Quod quidem tu minime omnium igoras.

HOC ME MOVET.

DICEBANT antiqui. Hoc me non mouet, vel hoc memouet quando res aliqua non illi cordi erat, vel contra cumaxime urgebat, aut premebat.

Caesar Ciceroni, Neq; illud me mouet,quod ii quia medimissi sunt,discessisse dicant. Ci. Atti . Vnus Pona. me in ovet beneficio, non autoritate. Paulus de Usu,& vsufructu .l.Scm.Mouetine, quod dies legati huius, sue fidei commisit cesserit. Verba inariam modo neutra absoluta, modo Actiua simplicia OBsERVAVI verba nonuulla modo neutra absoluta,modo activa simplicia in scriptis illorii perfectorii autoru versari,quar no ab re putaui ut usui lectoribus essent literis Horatius Comis garrire libelos. mandare. v Idem

298쪽

DE MODIS LATINE LO. a 4

Idem,huc appelle trecentos inseris ohe. Idem, Nae mea Leuus iurgareS, Idem,Fidis enim manare poetica mella.Te solum. Idem.Sylvas & uinet crepat mera. Idem,Si quid Stertinius ueri crepat, Idem, Et quae pars quadret aceruum. Ide, Libetet hoc, & oe militabitur bellit,in tuae spe gratiae. Ide,Praeterea ne uos titillet glorian ureiurando obstringa. Cic. de ossi. Haec est grauium homnium, atq; magnorum, illa quasi assentatorum, populi multitudinis leuitatem &uoluptatem quasi titillantium. Idem de fini. bono.& malo. Si ea uoluptas esset, quae quasi

titillaret sensius. EXPERIENS VIR. EXPERIEN s vir, Arator experiens,corruto modo dicedi, id est, quod dicunt,Vir expertus, Arator expertus. Cic. pro Cluent. Aulus Aurius uir fortis,& experiens. Idem in Ver. Aliquis experiens arator. Ilora. Et decus, S praetium recte petit experiens uir.

TANGERE DE COELO.

TANGERE de coelo, negare nemo audeat certo dicendi modo in latinitatem introductu esse , id enim significat quod peruerse dicunt sui minare. Cato re ru.Si de coelo uilla tacta siet, de ea re uerba diuina uti fiant procuret. Virg. De coelo tactas memini pr dicere quercus. DARE PRO M I S S A.

DA A E promissa,Est & hic alius perelegas dicedi modus,

distinctius ab eo que antea notaui, Facere promisi

Nam hoc pro alio spondere,illud per se polliceri significat. Catul. At non hae quondam blando promisia dedasti Verg. Non haec Euadro de te promissa parenti Discedens dederam. IN A P E R T U M PROFERRE.1 N apertum proferre,nil est aliud, qua ut dicunt in publicu vulgare.Sed modus antiquus dicendi obseruandus est. Cic. In Para. Hoc tampn opus ut in aportum proferas,nihil Hora. In apertum proferet aetas. postulo.

299쪽

GONI, AD ASCANIVM CARD

Sancti viti vice cancel. venatio.

EI A surgite, nunquid excitauit.

Dudum rauci sono Diana cornu Actutum pro perate, iam parata est. Et secunt Ascanius suus paratur. Venatoribus hac die est eundum. Hi a salaria prospicit lacunas. Claras sulfure Tiburis superbi. His dictis iuuenum ruunt nianipli. De conclauibus omnibus frequentes. Hic venabula, cuspides alienaS. Acrata, validasque fert bipen nes. Ille hastilia, ferreas secures. Cruda spicula Martis uniuersi . Deducunt alia canum phalanges. . Latrantes abeunt simul molossi , Mox indaginis unicae segaces . Tollunt rctia rara Mulione S. Procedit De a prosequente magna. Caterua, chlamydem recincta piciam. Ventilantibus aureis capillis. Suras purpurei tegunt cothurni, Aurata ex humero sena pharetra, Iungit Ascanius suas cohorteS. Solertissimus unus inter omnes. Sublimes Lyc: bis cquis uehuntur. Aurora interea thorum relinquens, Quadrigis roseis diem vehebat. Ventum est ad iuga, deuiosque saltus. Conuallis quibus obsidetur ingens. Praeter labitur hanc, secat'; riuus. Rauco murmure, leuibus salebris.

300쪽

Limo sordidus,hinc & inde ripas, Multa tectus harundine,& palustri Iunco,nec procul albicat salictum Dextra,qua uidet Herculis popellum. Clivi sylva latus tenet sinistri, Floret perpetuo,uiretq; iuxta Vasta planicies feracis agri, Ut lignum Ascanius dedit repente

Sortiti iuuenes uices laborum. - .. .. 2 2Seruat quisq; tui locum ncgoci. ia

Hi uallant aditus, nemuSq; cogunt. I Hi per invia lustra mussitantes Vestigare feras docent catello. alia, R Extendunt alii plagas dolo Ias. ira: ἐDisponunt alii feros molossos. Hic sub ilice,& ille sub uetusta nQuercu sternitur, hunc tegit supinum . in . . Grauis iuniperi uirentis umbra. T. Densa sub platano & comis opaca , Quae de colle leui tumore sitirgir. ; D 's Diua,& Ascanius simul recumbunt, Omnes soliciti uidere,quae nam .

Ex tanto veniat labore praeda.

Ecce protinus horridus,fero Xq; - D. Aper spumeus ore,dente stendens, Voluens trux oculos modo huc,modo illusi

Dorso horrentibus,hispidisq; setis,

Callosa cute caute duriore, Excitus canibus per antra fertur . Praeceps,uulnisicis utrinq; rostris, i r NI

Stipatus grege mordicus petentum Aures & latus omne lancinantium, Accurrit Dea, nec globus sinebat

Quicquam prSter apri uidere rictum. Dc prompsit pharetra illico sagittam.

Lu nauitq; genu potenter arcum,

Et Iacit. Volat illa qua videri Rictus uix poterat, secansq, hiatus .

SEARCH

MENU NAVIGATION