De sermone Latino, et modis Latine loquendi. Hadrianus S.Rom.ecclesiae cardinalis Nuper a mendis plerique expurgatus, & in suum pristinum candorem restitutus. Postremùm Horatius Tuscanella aliquot locos emaculauit; ordinateque Italicis elocutionibus

발행: 1568년

분량: 348페이지

출처: archive.org

분류: 연설

301쪽

Per praecordia labitur. Quis unquam Vati crederet ultimos recessuS fCaude transabiit, tumq; fixit. as i Procombit quadrupes humi volutus, . Tendens illia:calcibusq; frustra iAlternis uacuas lacessit auras. na Flumen sanguinis undat ex barathro .

Vasti gutturis, hispidaq; cauda. Dum spectant stupidi feraeq; magnOSArtus,grandia & aspera extimescunc . Ossa & ingluuiem capacis alui, i Ib. . 'LVmbrosi nemoris fugatus antro Ceruus, cassibus expeditus ingens Celsis cornibus arduus ruebar, Septus pulverea canum corona Saltu transilit unico paludem, Ripaq; ulteriore adhuc ueretur . Vertens arborem subinde frontem.

Dum certant properi canes natare, . . m.

Summis naribus,& reflant hiantes, lVolans Ascanius laeui ueredo i -: Praecatus Triuiae perenne numen I Invadit iaculo,ditiq; librans Iecit eminus,hariir impeditum , . 'Ferrum cornibus,ac sola reflexa . 1 id x PNe quicqua ante oculos pependit hasta, ibi it.

Ensem fulmineum,absciditq; ab armis ,

Cum ceruice caput,micat por herbam o. ΗΗic corpus, caput hic,rubet cruore u Interfusa palus,ruunt repente i 3il PD4 Venantes querula procacitate, , t ' ut bae Strataq; obstupuere mole cerui . f b 1 Ridens Delia;quid stupetis inquit i ii Vc M. Noster Ascanius minora nescit. RJa IClamor interea tumultuantum i Circum retia uertit ora turbae.

Captam terribilem histricem fremebat.

Quae

302쪽

Quae rostrum,atq, pedes plagis ligata Spinis missilibus canes, virosq; Arcebat procul,& fugabat omnes. Venator sibi quisq; consulebat. Multi sub clypeo alborum latebant, Multos obiice texerat crepido. Post carecta canes inane latrant. Densant spicula mutua,& vicissim Bellantum furit incruentus ardor. Nam spinae nequeunt ferire tectos, Et tecti nequeunt feram ferire Tanta duritie cutis rigebat, Crebris missilibus petita, nullis, Interpu ncta notis. Erat Sicamber Forte in tam celebri sodalitate , Audax praelia tanta qui cieret, Libs cognomine, machine repertor Mirandae, horrificae, minacis, atrae: Qualem nec Steropes, nec ipse sertur Pater Lemnius inferi cauernis'. Informasse Iovi, ne et vlla in orbe

Per tot secula cogitauit aetas, Nam truncum teretem, aeneum, cauumq,

Nitro,sulfure, puluere& saligni Carbonis repletusq; ad umbilicum. Includitq; pilam ex liquente plumbo Superne, tenue oppido foramen Spi rat, hinc iacit igneam fauillam. Histrix continuo forata sumat. Non sic fulminis impetus trisulci. Nec salarica sic rotata fertur Sed nec sic Scyticho sagitta neruo, Nec fundis Balearibus lapillus

Mox tanto intonuit fragore coelum Et tanto ingemuit trem sere tellus, Ut quicquid caveis latebat usquam Ferarum Omne genuS,seri leones,

Auriti lepores, lupi voraces,

303쪽

HADRIANI

Et dame timidi,voltatilesq; iCerui,& capreoli leues fugacesq; Apri selegeri, dolisq; vulpes.

Insignes reuerentinetu per agro S. Vasta ut planitie nihil videres. Vsquam praetcrea, latent sub illis Arbusta omnia,& omnis herba prorsus. Canes interea, modo has, modo illas. Passim caedere, nec locus cadenti est. Denso in agmine flant, feruntq; morsusImmotae, superambulant molossi Strage incredibili usq; saeuientes. Seuitum nimis est, Diana clamat, Quo tandem ruitis redite in orbem. Pal antes, neq; enim expedit ferarum

Omne funditus interire nomen, Stat nostro Ascanio datum, nec ultra Modestissimus omnium rogaret. Cornu personat aureo, reducens, Τrimphalia castra, mox recensent Plenum sanguinis agmen interemptum. Nec tot milia computare possunt.

Implent esseda, convehunt quadrigis. Pars gestant humeris, solo ve raptant, Hi sunt ponderibus gemunt iniquis. Feruet Mulio, corbuloq; feruet. Rus est non procul hinc penes sacellu in

Desertae Cereris loco remoto , Huc armenta, greges, canum labores Et vastas memorum ferunt ruinas . t . . Hanc cuncti properant tenere metam.

Hic tandem reduces simul quiescunt, Ruri subditus hortulus virebat, Qualis Cori cyum senem bearet. Et qualem Hesperides velint sorores. Hic inter violas thymum ligustrum, Narcissos, Hyacinthinosq; flores, Fons scatens vitreis aquis susurrat.

304쪽

Hunc pomaria tam beata cingunt, Ver ut perpetuum colant,& usq;

Argutis auibus canora vernent.

Regis Alcinoi fuisse crcdas.

Patens area propter ima fontis. Labra tenditur, hanc tegunt corymbis. Pallentes hederae,& rosas achanti Flexo vimine textiles obumbrant,

Lente lilia subligant genistae

Sub his floribus apparata mensa est. Instratusq; thorus tapete picto , Et Semyramia manu figuris. Distincto variis. super tapetum. Ribet mappula delicatioris. Villi, Barbaricis notata punctis. De mensis abacus nitens acernis . Pandit vascula Mentoris vetusta, Prisicorumq; toreumata aulicorum. Aetate,& facie pares ministri, Nympharum Triviae chorum aemulantes Expectant thalamo beatiore. Diuam,& Ascanium labore festos, Pars sacris adolet focis penates. Et iam sol medium secabat axem Flamis omnipotentibus coruscans. Τandem numine prodeunt secundo.

Felici omine,quicquid est ferarum Magno Pontifici dicant Iulo Crines subtilibus rosis coronant Unguentis Megalensibus madentes. Custodit soleas puer relictas. Sponda se mediam locat Diana. Gemmis splendidulis decora virgo, Post multo Ascanius coruscus ostro. Flexo poplite cernuus minister Dat sumis digitis aquas odoras

Mox mantilia Nympha subministrat. Apponunt alii nouas figuras

305쪽

ΠADRIANI

Extructae Cereris, Dryas cliryllum Fragrantem Ambrosia gerit Dianae. Polt hanc sidereri serunt ephebi Lances ordine. Phasiana prima est. Stat Iunonis auis superba cauda , Pharnicopterus eminen e lingua, Et crista Meleagrides rubenti, Et pluma niuei patent olores. Hinc albi iecur anseris tumebat, Hinc capo Cybeli deae dicatus, Perdices strue maxima serebant, Et pulpe melioris Attagenes . At sturnos inopes,grues, palumbes, Cunctas cortis aues cocis relinquunt, Subuectant alii salariorum Quicquid ars potuit nouare lauti. At farcimina dant vetustiora, Turget lactea suminis papilla, Campano petasone gloriantur, Vestino quoq; caseo intumescunt. Non Lucanica, non tomacla desiunt. Fracto ventre suis solo ex phalisco . Non deest oxygarum, offulae,minutal, Lyba adorea, candidaeq; pultes , Conchis, glandia, spondyli,botelli. Nec mustacea lixulae Sabinae, Cerebella auium, salaxq; bulbus. Nec iecusculaiusculis Odria . Nec desunt patinx omnium nepotum. Exquiruntur & omnibus popinis Pulmentaria vesca,quae palatum Iritare saporibus putentur. Vincunt fercula cogitationem, Nec stylus meus explicet, nec usquam Maior in pretio fuit culina. Nusquam prandia sumptuosiora. Triumphalia erant minora multo.

Nemo Pontificum dapes reponat, o et i Aut

306쪽

Aut coenis saliaribus laboret Pontant moxalii maris rapinas, Mullos Adriaci salis colonos, Murenas Siculis aquis natantes. Latum amplissima fert patella rhombum,

Baiana ostrea, murices,tupOSqό, Auratas, acipenseres, scarosq; Structoris manus erudita raptim iCultello dirimit,secatq; paruo. Dum coenat, citharis comatulorum . P . . Et cantu uario,nouoq; plausu Valles undiq; concauaercsultant. Et iam prima epulas quies tenebat. V.

Cum cellarius eligit ministros, Bacchi munera laeta qui propinent. Haec est amphora nectaris beati, Qua latonia sola proluatur. Trullam hanc Ascanio dedere Galli Spumantem bromio Parisiorum. Misce his tu cyathis Dryas falernum. Tu cape has pateras puer Caleni, Inger tu hos calices Optimiani.

Vo; Setina date his scaphis uetustas At uos Cecuba fundite hoc triente, . . . . .

Momentum dedit haec heri lagenam'. At surrentum hodie cadum hunc picatum. . . a. Cupa hac conditur Adrianus humor. . Privernalia congio hoc Sagunti; . . ia. θι. Chium hoc urceolo sapit rotundo. Bio haec seriola optimo redundat.

Plena haec aurea defruto metreta est. . - .

Mulsum haec crinea dulcius recondit . Τum bellaria largiora ponunt Mensae delicias deum secundae, Electissima poma porriguntur. Inter quae melimella principatum Malorum facile omnium optinebant.

Post petitia parua,manliana.

307쪽

Tum spadonia Graecula, Appiana. Lanata,orbiculata Septiana. Dant pannuncia serica,& gemella. Ad haec crustumiis piris abundant, Succi plena tument Falerna cista, Et longo pede Dolobelliana, Pompeiana placent fauore magni,

Et testacea de colore testae. Dant voconia laurea,& volema Ampullacea prominente collo. Nardina,& decumana grandiora. Haec tum nomina repperit uetustas,

Nunc lectum insipiens nouis ineptit. Adduntur cariotides mariscis. Et Cydonia coctanis recincta. Et tuber Libycis madens priuinis , Nux amygdala,pinea,atq; iuglans. Laxant castaneae su os echinos, Picenas quoq; porrigunt oliuas . Ollares etiam dabantur uuae. Ponunt frigore gratiora rapa . Plura his & meliora,quae silentur, Redundantibus ingerit canistris Miris monditiis secunda mensa. Exempla procul esuritione, Et mensis procul omnibus remotis ,

Sic est post epulum locuta uirgo . Ascani ducis optimi propago, Ingens purpurei decus senatus, Vides ut iaceant in orbe cuncta , Quae mortalibus esse iam solebant Vitae praesidium laboriosae, Et quibus tenebris operta virtus Passim calcibus improbis teratur Quid primum quaerat ordiarue primum Cum superstitio deos putaret, ad quod quenq; suus mouebat ardor, Nundus artibus optimis scatebaς,

308쪽

VENATIO. Post quam de Solymis deus perustis

Verae religionis imperator, Nostra numina uana diui pauit , Et totum pedibus subegit orbem, Apportans pereuntibus Ialutem, Ius, fas, veridicas tulitq; leges, Et mores docuit bonos, suoq; Culpas sanguine omnium expiauit. Vt clausum ad superos iter pateret,

Fit mutatio numinum repente . Certatim properant, volantq; cuncti, Et cultus auidi nouos adorant.

Fassi unum colere.Sed quod ille

Ferre omnes voluit, tulere pauci. Nec omnes capiunt, quod omnibus dat.

Vt peruersa hominum , malignaq; est mens, Versa in segnitiem fides, Sc omnis In quaestum pietas. Simus secuta Miris illecebris placens vol uptas, Nunquam deliciae supiniores, Nunquam auaritiae altior charybdis, Quando ita ambitio negotiata est Quando nequis, inquinatus uePeccatum Pater Ilias malorum Grandis, fons scelerum scaturientum, Vel gentes penitissimas revisit Quae vcstro sine numine insolescunt, Baccanturq; magis monente nullo. Τu uero genus inclytum senator Flamen aethereae dialis aulae, Quo respublica tota gloriatur, Cuius cardine sustinetur orbis, Ne mentis propriae inquilinus erres , Ab omni popularitate debes.

Diuinos animi auocare motus .

Nec plebecula quid misella latret, Sed quem sit fragilis, caduca, fluxa , Et quam lubrica vita cogitare,

309쪽

UADRIANI

Causas discere & aestimate rerum , Quid nam gigneris, unde, quo feraris . Spem longam reseces, vides in orbe Nihil perpetuo tenore uerti. Si fortuna facit pecuniosum, Nil remordeat esse liberalem . Scis quantum deceat potentiorem, Ut comi domus hospitalitate Ianuis bipatentibus fatiscat. Laus non vltima, displicere nulli, Praestare ingenuum, facillimumq; Verbis parcere contumeliosis Seruorum meminisse, qui fideles Aduersis fuerint, malisq; rebus. Novit Ascanius, quid ipsis dicam.

Nec casus memorabimus peractos. Quis fratrem sine quaestibus reuellat pDucem Insubria, quem tremebat audax ἡQuis siccis poterit nepotem ocellis Regem Parthenopeium referre 3 Aerumnas tibi quis peculiares Monendo renovet λ Satis superq; De plorauimus ista, dum ruebant. Et nunc sis quibus erutus ruinis, Et qui sis modo redditus memento . Nec tam perdita, quam reperta cures , Perser qualiacunq;, non pigebit Τot pericula serre,tot tuli se . Possem pluribus admonere,& ultra Quae poenae maneant malos docere. Et quae praemia debeantur illis, Qui non corporeo obliti sepulchro Perstringunt animi igneum uigorem , Nec terrae infodiunt datum talentum,

Ne tibi ista domi elegantiora

Nascerentur,& unicus deorum, Vestris vatibus omnia explicasset.

Ad haec Ascanius refert, Dianasyluarum

310쪽

VENATIO.

Sylvarum & nemorum patrona uirgo, Seu Proserpina noctibus relucens, Seu Lucina, Hecate, vel alma Iuno, Dictynna, aut Triuia expetis vocari, Te quaecunq; meum leuas laborem . Semper pectore conditam tenebo. Vesper interea exiens olympo , Nocturnis comitantibus tenebris, Mergensq; oceano caput ruebat.

Iamq; in faucibus atrii ministri

Poeana ad litui sonum canentes, Expectant in equis heroas ituros, Lucum Delia fertur in propinquum Densiae oreades hinc,& hinc sequuntur. Stipant Ascanium suae cohortes, Ardentes animis redire in urbem.

SEARCH

MENU NAVIGATION