De conscribendis epistolis opus Des. Erasmi Rot

221쪽

nit D. ERAS. RO T. DE RANumidico Metello, qui ob summam mimi co tintiam eiectin erat,quim in pectaculo sedenti, literae reuocationis redderet',ne aperiedu quidem putauit, ante quam ludisnirentur. Et Metellus quidem Roma negligenter plane carebat,sed Metello Roma carere non potuit. Quam ob rem no poterati quia cuius prissentis animi magnitudine ciues inuidi cruciabantur,em absentit industriam requiet rebant. Ille uero exulem se esse non meminit, ne afflictum quidem aut insem putabat. cur m s Nimirum persuasum habebat eos, qui rem exilio dignam admitterent, miserosese: eos uero,qui ob virtutis inuidiἀ exularent, non suprer cavi sed gloriae materiam accepit et Secimilis enim in rebus animu magnum obtinere no magni negoti est. At seuiente fortuna,animo no frangi, sed aequabilem mentis collectio. stitim tenere, id uero longe pulcherrimum putatur. Tu

Megoriae.

uero quum sis istis uiri nes rerum usu, neq; animi maxgnitudine instrioriliteraru etia peritia superior,strenuos gubernatores debes imitari, qui quum maxime aduersa tempellas inciumbilitium minime a clauo discedunt. Neq; enim magni artifcrum ess tranquillo mari, uentus Mentimbus,rectam tenere cursim,sed egregium naliclerum tempestis arguit diuersa. Et quoniam mare ingres is uenti in manu non sunt, s, qui contigerunt, aequo animo utenet dum erit. Adde feri nonunquam,ut uenti nimium securiis di plus periculi adyrantiquim aduersi: cogunturq; plus quo turgentia uela cotrahere. Rebus enim plus fatis ex sententia procedentibus, Facile praecipites in exitium Drimurmaduersis uero,ut cautiores,diligentioreis, ita tu tiores nonnunquam simus.

222쪽

TIONE CONSCRIB. EPIST. AlyQuapropter cordatis uiris Fortunae fluorern ' Conuus sui eelim erum uideo,quae tum maxime infudiatur, qkblanditur maxime. En ego te rationibu sacile chirmassem,(quanquam quale est Hercule uelle consolaris nisi iam certa de reditu tuo stes omniem tuorum animos Obmtineret. Tu fac, ut anitia uirtutem domi,bellis stemitam in isti interim palaetira parem obtineas. M ihi liberorum tuorum negotia tantae sunt curae, ut ne tibi quidem ipsi maiori esse possint. Vale. Janquim alite orbitati,di exilijs potifimum adhisberi solet consolatio, tamen licebit et cilia themata comistitisci uarijs de rebus, quae moliatam adferunt: ueluti de morbo corporu, de ualetudine parsi prospera aut firma,

de senectute,de para bonis auibus contradito matrimonio, cuius frustra poeniten. de monachali instituto . de sacerdo intis,aut alio uitae genere, cuius taedet eu,qui sese addixit: de generri infelicitate, de conditionis humilitate, de pavet pertate molesta, de inuidia, de rebus aliquo casu ereptis: de beneficiis penes ingratum homine depositis: de liberis improba uita dehonestas ibim parente . de pestiletis,de bella, caeteriis innumeris. Na hos ueluti fontes uisim si inaedicare praeceptoribu3, unde sumant subinde nouu thema. Subi cimiis et alterum exemplum. Antonivg Sucque tus amisit,ium optimaei et adolescentem. Hunc confinis latur amicus. Aliud exemplum consolationi S. V m acerbu uulnus ex adolescentu optimi decessu pater acceperis Antoni ciet i me, equide ex meo

ipsius dolore sciste coniecturam scio, Quare uehmeter

223쪽

axo D. ERAS. RO T. DE RAsini inbimarim si parentem in tam tristi casu lugere litatem,cim alienaes ipse no queam no Iugere. Impudens auditem merito uidear, si tuo dolori parem mederi, cin ipsi Tran ii ad mihi medico sit optatis patri coner lacomas abstergeare, ciam ipse lacomarum nullum adhuc modum Facere possim. Quanquam enim hoc Fortunae telum, paternu pet Argumentario. mire debuit,tamen illud tibi praestire solet singulam quaedam sapientia, ut omneu casus humanos, non solim forti et instacto, uerum etiam alacri perib G aniaemo. Proinde tibi cons es oportet, ut animi dolore, omni uno iustis imm(quis enim negets si nondum potes ab o

cere,certe prema ac modereris. cur autem non etia ab aeeiag suideIicet, ut quod ab idiotis impetrat paucoru dirarim spatium,id a sapientis imo uiro impetret ratio. Nam quae matercula tam impoteterjj mortem luget, cui dies non aegritudinem leniat primum:deinde penitus etia adiis Exemplum mais N usquam animo de cisapietis est. At in his casibus,

quibus omnes ex aequo maximi pariter ac minimi sumus . obnoxi ,dolere immoderatiu ,extremae uecordiae mihi vire

rimitate. detur e leae Tuta enim ignorat,nili Prorsus incogitas,hac

Q se lege nam esse,ut quando curis uocarit Delis, sit promtinus hinc emigrand s Iras qui mortem hominis deplo, rat,quaeso,quid aliud, quam se mortalem ese deflet s Auth cur potius morte deplores, quam nativitatem, cum utras iuxta secundum naturam fit s Perinde ac si quis gratias simili, agat,qu)d ad eonuiuiu sit admissus, queratur aute sese dimitti. Quod si quis uelut e sublimi Decula,uniuersi mora

talium generis c.ditionem, uitams cotempletur, non meaerito delicatussibi uideaturin inter tot orbitatis exempla, inter

224쪽

TIONE CONSCRIB. EPIST. inter tam decasenum ac iuuentam funera, graum discrucietur animo, perinde quasi soli noutam aliquod, ac mamgnm malum acciderit,qua is urari tanquam albae,quod

aiunt,gallinae fit extra publicam aleamstitui postulet

Quas ob res sapientis imi legum conditores, ut luctum Abauioritate. aliquem parentu astretibus indulgent,ne uidelicet,a quia bislibet illam exigere uideantur, a nonnullis etiam Stoicis damnam mira eam modicis sanὴ sinibus ciris cunscripserunt. Sive quod intelligerent,in id genim casiabus, qui cis omnium sunt Gimnes, tum uero non fortuis nae iniuria, sid ipso naturae cursu atque ordine inducunae turibrevem moerorem si cere: ue infirmioribu3,utpote natur uulnus quod inflixit,leniente,senitas cicatricem obducente: siue quia perpenderint,dolorem no solum inae utilem esse ijs,quibu3 impenditur, verum etiam perniciore sim ijs, a quibus simitur, grauem ac molectum amicis ac

similiaribu),uitae s s. s.

Iam uero r quis rem rem reputet via,an non demenatiae species erum uidetur,ultr. malum malo addere: et cum sati iacturam nulla ratione sarcire posts,tamen ultro tibi si disperniciem accersere Perinde ut si quis ab hoste, nonnullancultatum parte spoliatus, quicquid reliquu est,id omne

iratus in mare deis ciat, adj eum modum fortunam suam deplorare sese praedicet. Quod si nos Parim moliet Mira Exempla.mta ille nobilis, et quouis etiam philosopho dignus, Fraras, non culpes quod mutari non potes certe Davidis sara pientifimi regis exemplum piacherrimum in metem cinian cui jsimul atq; pueri, quem tenerrime diligebat,ses es nunciata, cuiata solo erexiisese,puluerem abflest, . . '

225쪽

tat D. ERAS. RO T. DE RAcilicium abiecit,deinde lotug et unctM,uultu inurito, iueris ad epultu accessit. Id Actu admiratibus anacis, Quid est,inquit, cur me iam conficiam dolore t Nam antehac,

utcunq; spes erat fieri posse,ut meo luctu flexus Deus,inis

Antem seruaret: nunc nullis ille lac mis ad nos reuocari potest, nos ad illum breui properabimu3. Quis tam deemens ut cuiquam supplex e se uelit,quem certo sciat preecibus non commoueris At morte nihil inexorabiliusnihil surdius, nihil rigidius. Arte mansuescunt 'rae uel immaenis imae. Est quo stangatur marmorris quo mollescat ada emiat, mra,mhil di quo mortem delinias. Ea nec formae parcit, suta, nec opibu , nec aetati,nec imper s. Atq; ob idipsim aegore 'reda animo, uel quod ineuitabilis,uel quod tam ex quo cbimnis omnibus. Iam uerb quid ego tibi recensere pergit tot ethnicorum exepla, qui suorim interitum exaceli, instactros tulerint animos A quibus animi Frtituedine superari christianos,non ne turpifimim uideatur Nunc tibi succurrat nobilis illa,meritos literis omnium

celebrata Telamonis et Anaxagorae uox: Sciebam me genitisse mortalem. Succurrat Pericles Atheniensium dux, non tam eloquentia, quam anime fortitudine celebris: qui cm intra quatriduum duobus mirificis adolescetulis oris, batus esset,solito uultli,ais adeo coronatus, etiam in con. cione disertiit. Succurrat Xenophon ille Socrate praeceaptore dignui: cui cum inter sacriscandium, mors Flij es et

nuriclatet,coronam modo deposuit,ais eandem mox reposuit, ii luis fortiter in acie cecidi h cognouit. Succurrerat Dion S racusanus, qui cum in amicoru consesu non

nihil agitaret, ac subito tumultu in aedibus coorto scististatus,

226쪽

metu, quid esset rei, didicisset Flium de tegulis Lipsum ineterisse,nihil commotu , iusit extincti comm mulieribus rite sepeliendim tradi, sese quod instituerat,non omissum rum. Hunc imitatus Democthenes,amissa filia charissima, atq; unicaseptimo ab eius obitu die coronatin, et candido uestitu ad populum prodi t. Cuius sciti et sidem conafrmauit,et illusauit gloria Aeschinis inimici crimincatio. Succurrat rex Antigonus,cui cum nuntiatum essetis.lium in extraordinario cuictu cocidisse, paulisper cuninctatus, et intuens eos qui renunciarant, magno quidem animo,Scro,inquit, interisti Aledioneu (nam id eratflio nomen) qui tam temere in hoctes te conieceru,neque tus salutets,nes meoru memor monitorum. nodsi Romana te in igbi capiunt exempla,res ire Pulvillu Horatium,cui

capitolium dedicanti, cum nuntiatum esset, Fliu uita deis frictim se,nec manum a poste remouit, nes uultum arcligione ad priuatim dolorem flexit. Restice Paulum Aeni lilium,qui intra septem dies duobus amiFufiijs,prois gressus in concionem, ultro populo Romano gratulatus erum,quod publicam jrtunae invidiam,domestico luctu reis dei, et. Cogita Qu. Fabium Maximum,qui cum silium consularem,et egregi s clarum gestis amisisset,consul in concionem prodibi, G encomtum FI recitauit. Intuere Catonem censorium, cui cum filius natu maior obisset, fingulari ingeniosumma uirtute iuuenis, ad haec praetoriam designatus, nihil tamen hoc caseu comolud est, ut Rei a

publicae negocia segnius administraret. Occurrat Maratius cognomento Rex. Is cum filium summae pietatis,marignae Peuosirenio unitam anusi et, orbitate stam adeo

227쪽

tis D. ERAS. RO T. DE RAinfracto tulit animo,ut stitim a rogo iuuenis curiam peteret,ac senat legis 'rendae causa euocaret. Occurrat L. S lla,cuisiliae mors,nihil omnino acerrima illitis in hostes uirtutem contudit,nec efficit, ut A so sibi Felicis cogno, mentu usurpasse uideretur. L. Bibulta postero stitim die, quam utruns filium interfictim cognouit, ad solita offcia proces it in publicu.Huius collega C. Caesaricum Briatanniam peragraret,Ersiliae morte didicisci, tamen intra tertium diem imperatoria obhi munia. M. Crassia in Parthico bello,cium flij caput pilo praefixu consiliceret(nam id hostes ludibris causa propivi accedentes optentabant, conuitis; etii ex Ferantes calamitatem) usq; adeo no essanimo consternatu , ut repente per omnes ordines eqvo circumvectus clamaret,susi hoc malim priuatim, caeterum

publicam Reip. salute in militum incolumitate sitam es et

Ais ut omittam exemploru agmen,Gallos,Pisones, Scaeae Nolu, Metello Scauros, Marcellos, Aufidios, claudius

Caesar cum eum amisisset, quem et genuerat, et adoptaruuerat,ipse tame pro R ostris laudauit 'lium, in cons ectu posito corpore, interiecto tantummodo tielamento, quod pontiscis oculos a funere arceret, et flente populo Roamano solus no fleuit pater. Atq; ut hos quide imitari pulechm,ita turpi fimum fit,non prestire uiros eum animumque faeminae praeniterut. Cornelia duos Flios, Tib. Gratachum, et C. Gracchum, et occisos uidit, et insepultos. At consolantibus amicis, ac miseram dicentibus: Nunaequam,inquit, non felicem medicam,quae Gracchos peprari. Sed quid nos haec ex priscorum annalibus repetimus

Transilui. Quas uero non quotidiana uita, satiri exemplorum supae peditet i

228쪽

TIONE coNSCRIB. EPIST. reditet circus ire uicinos,circunstice cognatos

ne quot reperies etiam muliercia quae mortem libero, rim moderate ferant f Intantem non opus est ad hanerem, magnis philosophiae praeim s. Nam si quis modo et,

secum animo repularit, quum calamitosa sit haec nostramini. omnis uis, ,quot periculis, quot morbis, quot casibus, quot curis,quot incommota, quot uiti si quot iniur is obnoxia: quam exigua pars eiu nobis abeat non dicam rim uoluprate,sed non aliqua aegritudine coiminata: deae inde quam fugax etiam ac praeceps, propemodin etiam grat stabitur ijs,qui maturius eam reliquerint. Brevitatem grauiter expresset Euripides,qui vitam mortilii diem Iam unam appellat. Sed melirus PhahreM Demetrius, Eua ripidem ciuigans, qui eam non potius temporis pumeim dixerit. Optime uero pindarus,qui uitam hominum, umbrae fomniim appellat. Res duas maxime nihili conis

iunxit,umbra et somnium, ut plane quam sit inanis haeculis, demon raret. Porro quam eade sit calamitosa, proabe peri exisse uidentur antiqui poetae,qui mortalium granus, non alio epitheto rectius insigniri posse iudicarunt, quam si eos, Ma , id est, calamitosos crt eros, cognominarent. Nam prima pars aevi,quae quia dcin optima putatur, sese nescit. Mediam protinus negore clom tumultus, cur sis excipiunt. Extrema morbi ac seis

nectus occupat, ut de 'lici, ima interim agamus. inus igitur non optimo iure probet illam Sileni sententiam: optimum esse non nasci, proxim quam occime abolererisorus non approbet Thracum innum, qui nascente Iuctu timentisj excipiunt,msm exeuntes e vita, gau

229쪽

os D. ERAS. RO T. DE RAdio,gratulationibitaq; prosequi solent s Quod si quis ipse sibi narret, quae sun auditoribus soliti s est Hegesias, is ' stam mortem optabit potius quam horrescet, et suore Goniuratio. obitum aequissimo 'ret animo. At obstrepit interim paternus dolor. Ante diem per l, periit adhuc ephebus, perist optimu , acsingulari pietate filiu , uitas longis iama dignus. interitur naturae vices inverti, qllod filio puister, iuueni senex super es sis. Sed obsecro te per deuimaenetortalem, quid tande appellas, ante diems Quasi uer. no- . . unusquisse: uitae dies et supremus esse ponit. Alius inter

materni latebras literi, vixdum homo praelocutur, mininter Fngeniti adhuc naturae manus intercidit. Alius dum nascitur,alius duin uagit in cunis abripitur. Alius in ipso stitim fur Fore,uix re percepto uitae sensu, perit. Ex tot hominu inii bus, quam paucn datum est ad senectae limcn;

queadmodiim vocat Homerus,pertingere s Hac ninlirum

lege deus animum in huius corpusculi praesidio costituit, ut quocunq; die, quocus momento ius erit decedere,prointinus inde lit exeundum. Neq; uero quisquam ante diem euocari sibi uideri posit, cu nul ii sit certus dies praescri plus,sed is demum legitimus est dies, quecunq; imperatortille noller suprcinu; et e uoluerit. Nos si sapimus, unum quemlibet perinde ut puprem1 opperiemur. Quanquam

in tanta uitae breuitate, gacitates, quantulum quaeso rem Collatio. ,rt, patito serui , an maturius eximariss Nes enim magis interesse uidetur, quam cum plures ad capitis supplicium ducimtur, primim,tertim, an octauin striaris, ni Silo, unus

mox feriendu . Quid enim astud ipsa uita, qtiam perperamus quida ad mortem cursus t Nisi quod commodiss curu

230쪽

TIONE CONSCRIB. E P I S T. his agitur, qui 1 stim laboriosa uitae stinctione maturius

dimittuntur. Verum es t amentis est, iniust, imperatoris e Coluti castris excedere : ita stulti atque ingrati,msionem a duce celerius datam,non libenter amplecti. M axinne si iam non sine laude discedat, qui dimittitur, ad proiectis, non ad ignoininiam auocetur. Neque enim conuenit suis ara 'tisim fossi itiis metiri. Recte aclis aestimanda esst aetas: titis diu uixibe putetur, non qui plurimos annos αAbo Ddurus, ut inquit Homerus, terram prefit, et nuri, mero addidit,sed qui gnaviter peracta uitae, bula, honeri

stim sui memoria posteris reliquit. An quereris, quod latatim tibi talem filium dederit deus, quale optasses post aliis nos multos euadere s Quid quod nes Us adeo prae mariture defunctus est noster adoles es s l um vigesimum attia

geres annim, qua quidem aetate, mea sententia, optimum est mori, quia uiuere dulcismum. Iam palat* ciuem borinium, iam patri filium pium, iam aequalibus conuictorem iucundum, deniqpe superis bonam et in imam mentem praestiterat. Dece, it uitiorum ignarus , calamitatum imae peritus. Porro quid allatura suerit uita longior, incertum certe pleruns feri videmus, ut posterior aetas, et gradiutoribu3 uiti s adolescentia puritatem insciat, et pluriabus calamitatibus iuuentutis felicitatem contaminet. His

omnibus seu malis, seu periculis illum mors cita subduxit. N unc denis tuto gloriari potes, te filiam optimum batabuisse: uel habere magis. Sed habueris tantum, non haesheas etiam. Virlim potius aequum est discruciari te, quod miseris, an gaudere, qui talem habueris s Vide ne palarum grati sit animi, memini se repetiti munerit, non mem