De conscribendis epistolis opus Des. Erasmi Rot

81쪽

28 D. ERAS. RO T. DE RAquam munificu.Eterim sibi quisis conscius, haec in contumeliam rapit,non aliter,quam si deformem senem, rmoesim puellum appelles,aut pumettionem egregium heroa.

Vbi,oc quomodo potissimum uter dum epitheti S. Haec, ut dixi, in salutationiblu optarim parcius uali

hiberi. caeterium in media epityota quum res etiatur, erit his aliquando locus. Quanquam nec hic passim quaeuius , et fine delectu erunt adhibenda . Nam ut boni ducis est unumqvens inutile ita boni oratoris est,unam- quanque vocem eo tuere loco, ubi qum maxime positusui est'. Veluti principem cui gratin ages pro acceptormnere,aut a quo uelis aliquid impetrare larginiis, immpsiuius imitificentis imum, aut benignissimum nom naris, quam ri limum, aut inuictis imum. Adhibebimus autem in loco, si dicemus: Ignosces primo error dux mistis inrePatere te exorari clementissime caesar. Turcarum uim a christianorim humeris depelle rex invicte. Sucis

curre periclitanti ecclesiae, religiosi fime princeps. Reis c pitve per calumniam oppreses, aeque ime praetor. Non est meum tibi consilium impartiri, uir oculatis inre. Tuo Uilio nobis subueni, uir prudentis inie. Siquidem in his orationibus non sunt otiosa epitheta, sed argustenti uim obtinent. Vt enim probes non che tuum illi dare confielim, assinis argumentum, quod ipsi quum sit oculatissimus dom consilium habeat,nec egeat mutuo. De transfigurandis epithetis. TR iis urantur haec appositiva nomina nonnunae

quam haud ineleganter in sub Antiua, ita, prois

nomi

82쪽

TIONE CONSCRIB. EPIST. nominum uic gerunt: obsecro te pater pirum tae fecro tuam pietatem pater. Gratulor tibi uir fortissime.Grathlor tuae uirtuti. Condona mihi hunc errorem uir mansuetinime: condonet mihi hunc errorem tua manet

suetudo. Nostrae stultitiae praesidio sis, quaeso, uir seripientifimer Nostrae stultitiae tua sapientia sit praesidio.

compesce improborum audaciam uir integerrime: Improborum audaciam tua compescat integritas . Publica calamitas implorat te princeps clemetiyime: Publica caesiuinitas implorat tuam clemetiam optime princeps. Si caecurre religioni Christianae pisime Caesar: Tua pietas Opt. Nax. Caesar,succurrat religioni christianae labanaeti. Non est homi in imperiti, uiro prudentifimo consultum dare: Non est meae imperitiae, tuae prudentiae confolium dare. Thiliquam,appello uir impudetiyime . Tum, inquam, pello impudentiam. Nonnunquam ueheme/Mtiae causa rem duplicamus, sed immutata uoce. Succurrat mihi tua benignitas liberalisime Necoenas. Te omnes exereantur homo ignauir QTuam ignauiam execranis tur omnes homo idolos Fime. Demiror te homo uem cordistae: Uecordiam tuam admiror,d demens. His igietur, si modice et in loco utemur, et graviorem a Iim Fcando reddemus orationem, et argumento iuuabimus sententiam, et sermonem grata uarietate novabimM.

Nam vulgo scriptorin in huiusmodi neque modus es

ullus, neque tempestiuitatis ratio. Sic enim passim: Doeminationis tuae literas acceptam. CriReuerendi, ima tua

praestititia mihi literis significauit.cr, Nobilitas tua meo nomines atabit uxore suam. Et,cheritati Illae breuiter

resto a

83쪽

so D. ERAS. R O T. DE R Arestondeo. Et nostra pamns,dignifinis paterniciti tua Tratis agit Stultum est ita uilare personam, quasi As nost ea uti.E t tamen Ateor alicubi gratiam habere uocabuisim qualitans personae loco submis . Stultitiae meae prudentia tua sit praesidio. Nos ram tenuitatem tua jurat taberalitas. Noyram inopiam tua copia sustineat. De adoptiuis nominibUS. VT autem redeamus ad id, quod superius attigimguissem locis gratia habet adoptionis uocabula:quovities potentes, quorum autoritate subleuamur, quorum beneficentia adiuvamur, patronos, parentes, ac praeceaptores nominamus:Foeminas,patrons,ac matres: Aequa

Ies amicitia iunctos,fratres, ac sorores: E iusdemstudii sodales, aut eiusdem instituti prosty bres,comstulitones,actis Iescentes,silas,discipulos, iamnos.

De superstitione epithetorum. FVgienda est infelicitas eor qui se certis uocibin allia

ginquas magica pene dixerim superstitione vel inuis tui, uel inuerso proferri ordine, piaculu exissimant,peris inde quasi Iove conceptis uerbis euocet, aut noxios de mones asciscant. Qtios niserite,certiis uerbis compelles, capitis tui piculo feceris.

84쪽

TIONE CONSCRIB. EPIST. 33 sic scribit: Cicero Terentiam suam bene valere iubet, quemadmodum: Cicero Terentiam saluere iubet. ale dicendi formulae aliquot. VAP. Vese recte. Bene vale. cura ut quam rect me

ualeas. Etiaem atque etiam cura ut ualem. Da operaram ut belle ualeas. communem ualetudinem Ac cures diligenter. Si tu recte ualas, nos iandudsim uale M. Varaletudini tuae, si quidem nos vulare uis, omni solicita inenc seruias. Adnitere ut quam optime uatias. Sit tibi curae tua ualetudo mi T ro. Si quidem nos amas, tialebis ni Cicero, mes mutuo diliges. Fac ualetudinem tuam sumismo tuearepudio. Valeto. Scriba alias copiosius, interim mhi ualebH. A dero ad calendas Maias, interea curabis ut ualeas. Da opera ut sis prospera valetudine Age cura uam

Ietudinis tuae. Si quid erit quod uelimu em cui scribis: miri animo inhaerere, solet post uale subjici: Vale, nos quod soles, ama. Uale mi Petre, et hoc unum Ac meminneris, te inter uenena uiuere. I am uale. Valebis autem, si philosophiam amplecteris. Vale, et quicquid acciderit,

85쪽

so D. ERAS. R O T. DE R A respondeo.Et nostra parvitas,dignifimae paternitati tuae gratias agit. Stultum est ita uitare personam, quasi sis nosti ea uti.E t tamen Eteor alicubi gratiam habere vocabuislum qualitatis personae loco subimsim. Stultitiae meae prudentia tua sit praesidio. N ostram tenuitatem tua foueat luberalitas. Nostram inopiam tua copia sustineat. De adoptauis nominibUS. VT autem redeamu3 ad id, quod stiper, attigimus, ijsdem Iocis gratia habet adoptionis uocabula:quoiaties potentes, quorum autoritate subleuamur, quor

beneficentia adiuvamur, patronos, parentes, ac praeceaptores notanamu&Foemnas,patronasiacmatres: Aequata amicitia iunctos ratres,ac sorores: E iusdemstud sodales,aut eiusdem instituti pro fores,commilitones,actis Iescentes illas,discipulos, innos.

De superstitione epithetorum. FVgienda est infelicitas eor qui se certis uocibus caeginquas magica pene dixerim superstitione uelimina tui, uel inverso prorum mi ordine, piaculu existimant,perm

Quomodo dicendum, Vesci emadmodum istutatione austicamur e Dola,

ita dicto uale,claudimus. Nisi quod apud Graecos utroque loco ponitur, sed in calce rarius. Item apud Latinos Mue Vale non dicitur, nisi in digressu, queadmota nec apud Graecos etiam. Hoc interest, quod falutatio nonnuquam sic fertur, qu frecitetur a tabelitario. Cicero Trebatio falate dicit. Vala,semper adstriis hentis personam acc)modatur.Vala mea Teretia. Nemo

86쪽

TIONE CONSCRIB. EPIST. 33 sic scribit: Cicero Terentiam suam bene valere iubet, quemadmodum: cicero Terentiam si uere iubet.

Uale dicendi formulae aliquot.

T TAP. Vese recte. Bene vale. cura ut quam rectistae v v eas. Etiam atque etiam cura ut ueseu Da Opem ram lit belleues . coimamriem usiletudinem Ac cures diligenter. Si tu recte uales, nos iantatam ualetrin. V

letudini tuae, si quidem nos uesere uis , omni solicitndine fc seruias. Adnitere ut quam optime valeas. Sit tibi curae tua usiletudo mi Toro. Si quidem nos ames, valebis niscicero, mes msimo diliges. Fac ualetudinem tuam sumesino tuearestudio. Valeto. Scriba alias copiosem, interim nubi valebis. A dero ad calendri Mesas, interea curabit ut ualeag. Da opera ut sis prospera valetudine. Age cura uam letudinis tuae. Si quid erit quod uelimus eius cui scribis mug animo inhaerere, solet post uale subiici: Uale, nossquod soles, ama. Vale mi Petre, et hoc unum bc mem neris, te inter uenena vivere. I am uale. Valebis autem, si philosophiam amplecteris. Vese, et quicquid acciderit,

cogita te mortalem esse. Vese nostri memor. Valeto, Crnominis immortilitati totis neniis incumbito. Vale meum

decus, et cave ne tibi excidat, quod admonuimus de staretris negocio. Nonnunquam et post dictum uale siub ciamus, quod nos fugerit, aut quod ideo fingimus nos fugismfe, quo tenacius insideat animo. Vese m More. Sed heus tu , propemodum praeterieram, quod in primn dicti Oportuit. Vale. Iam parabam obsignare literas, sed quia

praeter spem ocij nonnihil obtigit,libet reii diutius tecium Sarrire. Vese. Sed idia obsignaturo epistolam, illud perini commo

87쪽

M D. ERAS. RO T. DE RAcommode uenit in menim. Ualebis. Sed mane paulister: nunc demem occurrit animo, quod primo loco dissim oportuit. Vage. Sed o me obliuiosum, pene sero soceri tui negoti mihi uenit in mentem. Vale. Iam cerae adesinoveram anulum. Papae, quam pene me fugerat, quod omnia maxime scire te uolebam Valebis. Sed si istud primi admonuero, uti fucatis amicis te subducius. V e. Et de libro nunc demum sese ostret memoriae:ne cui credas, nisurderumem chirographam. Vale iterum atque iterum. Equide non possum desinere, adeo mihi dulce est cli amiseo iucundit imo combulari. Vage iam tertio. Sed priusquam obsignem epistolam, unum illud addam. Vala. I am epistolam complicaueram, tam adiret me gener tum qui te iust saluere plurimusvis uerbis. Iam obsignaram epispoiam, quum alteras tuas ad me literas reddidit vereduaeris. Itaque refla navi, et eadem opera binis tuis reston deo.Huiusmodi figurae non hoc tantum in loco, uera ali setiam, ient vatiam, Id quid Fabio credimire. Nam Cramouent fustitionem,ci, et artiferum, et Iectorem dormmtabundum,uelut ad rem nouam expergesciunt. Repem riuntur apud christianos dicendi uali frines e diuersaeas his,non tamen in totum damnandae, mea quidem senistentia. Incolamem te nobis diuservet Opi. Nax. Iem. Finit Christiu autor omnis salutis, ut nobis et quam diutifime, et quam rectis me ualeag. Diu te nobis ac Rem sospitem uelit esse dominia Iesus. Huius generis framus quis effingat accinodes, non arbitror reprehendaeae dum. caeteris alienas illas coronides,dures asectatas,non

fi ville in eo qui uastis cingit fluctibus orbem. Vatiae

88쪽

TIONE CONSCRIB. EPIST. Dein tepetuetis i matre et uarijsj min dum tenta peres horis. Quid enim terra mari cincta Acit ad ualetuae dinem tuams Aut quid annus in quatuor partes duectust molliri erat: Ille qui solus sanat omnem aegritudinem, donet tibi ut quam optime ualea .

uid post uale.

Post uale continenter Iocm ac diem ascribsit veteres.

Locum varie, his quidem modis. Datium Romae, dotum e Roma. Scriptu Nantu sive e Mantua. ut omisasse participio, Carthagine,Lutetiae, Athenis. Ex arce nomyra. E uilla paterna.Ex noctro Formidino. g ciam caeresserim2. Ex regia Britanniae. Ex nostro irrum. C nauta

Ex pandocheo. Nam hoc quoque nonnumquam iuuat dissicere,ubi fuerit amicus qui scribit.Et locu ac tepus nono nunquam excusat epistolam neglectius scriptam. Tempus priuatum his firme modis ascribitur. Ruri ad mulam nomete. Futeolii prima luce. Ex hortis suburbann. Inter coeanandum,aut mox a coma. E' paternis aedibus crepusculo. Ex littore marino ad lunam. Ex aula Caesaris,nocte conmcubia. Noctu, et nocte, profunda nocte,dis nocte,phirima nocte,nocte intempesta Sub gallicinium. Ex balneis pomeridianis. Tempus publicum his rationibus additur:

Anno a christo nato, nullesimo quingentesimo. Anno a nauli Iesu christi quingentesimo supra millesimum. Alim is no a uirginis partu, millesimo trecentesimo nono. Anno ab orbe redempto,pos' nastesimum quingentesimo. Anno a chrillo passo,sexagesimo sexto. Anno ab hominum gemnere rectituto. Anno salutis humanae. Quidam austicaninitur annum a natui christi,quidum a calendis I anuardy

f , quidam

89쪽

B. ERAS. Ro F. DEAERA quidam a die paschae,quidam a Mo renunciationis. Alsex haere sepenumero captio nascitur para attentur qui uarietatem expediret tolli e rebus mortalium. Veteres ab orbe condito supputabanL Graeci numerabant Obmpi des,quemadmodum aerum indictiones. Romani primum ab urbe condita numerabantae mox per consules designabant annum, quod is magistratri esset annuus. Ascribitur crmensis,et dies mensis. Romae calend.s I anuarijs, siue Iaamar . Ad calendas Ianuari ,uel Ianuarias. Nonis Marathnuel Mart . I dibri I uniss, uel I uir . Ad Idus Iuniag. Fridie calendarum Ianuaris, uel pridie calendas Ianuar . quod posterius apud autores probos est usitati M. Postri se die calendas Octobres,uel calendarum Octobrium. Territio calenta Auguitis, uel Augusti: uet,ad tertium catenadu Augusta. Recentius est autem, quod quida a princiape mensis die supputant: Die mensis Julis uigesimootaeuo.Errant autem,qui prepositionem ad, addimi exis iremant semper tempus reddere incertum. Etenim quum M. Tullius 'equenter sic ascribit diem: Ad X v. Cal. Febr.num ita potus erat,ut quo diescriberet,ipse nesciretsImo hic sermo sempita esst a Graecis, qui etdhi es; et carasa dimcunt,proetam xyω8. Caeterum siquando de tempore ambiagit qui scribit, hoc pacto scribere licebit: Anno circiter nonagesimo supra millesimv. Anno plus minu3 quingenatesimo. Ad annos circiter nonaginta. Annos 'me nona eginta. Dies qui calendarum diem, aut nonarum, aut iduuproxime antecedit,non est aliter designandus, quam per adurebiu pridie Pridie calendas I anuamiam I s enim est uiae timus dies mensis Decembris. Qui proxime consequitur,

duplici

90쪽

TIONE CONSCRIB. EPIST. si duplici modo notari potest: Postridie Nonat Iim, sive, Ochetlio Idus Iuniri. Nec absurdum est, quod nonulli noes 'ets 'ius indicant dies. Nahali christi. Naedilitio uirginis matris. Pridie natatis Ambrosiani. Ferijs paschalibis. Die a natali Ioannis Baptistae tertio. In scriptis,ubi tam periaculo possit errari in tempore, protuerit eundem diem, aut annum uarijs notis indicaret. ut, Anno 1 Christo nato M.

D. Alexandri poniscvis decimo. Nonis Aprilis, post idie paschae. Etenim si scriptoris uitio contigerit deprauari

numerum,unum ex alio poterit restitui.

De ordine epistolari. ORdinem in epipolps uel a natura, uel ab arte licebit petere,sed ab arte iustequentius. Na si in actionibus fresibus,omni hre dispositio . cosilio sumitur, no premceptis: quanto magis id sci usi in literis quae Iegutur, noaudiutum' legutur a docto, non a uulgo Postremb quae nussu omnino non vir qui habent ordine:crsi habent in xime, inelius dissimulit, quam ostendunt. Quare supersiatiose sici ut, qui libertate illa epistclare, certis partibus ala ligit,ais eiusmodi seruituti includus, cuiusmodi ne or

tiones quide tenere Fabio placet. In simplicibus argumeaetis, eum sequamur ordine, que cosiliu nobis dictiverit, topraeceptiunculta. In confusanrii epistolis, in quibus innuta merabiliu prope rersi aceruus cogeritur: aut ut quicquid in bucci uenerit, ita egundemus: aut ordine alique a temae pore,loco, perstitit,atit rebus imaginabimur, evin crebris

transitiunculis breuiter significabimus. Quas quide uel asinalibus, uel a disimilibus, paribus, imparibus, contram rhi, di parans, relatis fletemus ad hunc modsim. Habes f animam