장음표시 사용
71쪽
Verum dum caelestis genius istis ordiendis multipli
cium telarum staminibus occupabatur, feles circum Obgannire, canes allatrare, monstra negotium filorum abrumpere, turbare, saeuire, miscere omnia; ne ne ciremus quae , quantaeve subcundae sint Angelo, cum teterrimis Tartaro rumindigenis manibus, contentiones. Quin etiam sicubi correptioni sociali, ut inter Religiosos usu receptum est, Francisca magistra operam daret, quod incredibili caritate, S mansiretudine,faciebat, vel priuatim cui usus est e remotis apbitris, vel uniuerse omnibus simul adstantibus, vel proprie sibi, quando vesperi quotidie, de more, ipsa defectus. proclamabat suos, tunc ab ordiendi opere
custos feriatus summe ad ea, quae fiebant attentus tenebatur, nec vulgarem se ex ea specie voluptare hau
rire, tota compositione, & hilaritate vultus testabatur. Alias stato ossicio recitando distenta ad verticem Angeli velut excelsam columnam nouo quodam fulgore spledentem videbat, quς cςlum ipsum altera extremitate contingeret, quo visu, vltra quam credi potest, exhilarata tota ad diuinae bonitatis en comia,
oculis iucundissimo ad ectu in caelum iniec is,rapiebatur. Denique illi omciosissimus spiritus pro nitia dissimo speculo aderat, in quo haud paulo perfectius, sinceriusque, quam in illo altero, tu pranentia,quae latebant, tum futura longinqua cernebat, quae benignissimus illi Deus indicabat, iam suo proprio commodo, quam aliorum spectato compendio, quorum saepenumero recondit masens in illo inexplicabili lumine
72쪽
Franciscae Romanae artumilie intuebatur. Vnum perfectae voluptati ossiciebat, quod tanto lumine vcluti fulgurabat, ut alec diu, nec satis, prout cupido erat, in eo occupatum ob tutum tenere posset: unde nocte. nescio qua, imbecillis voluptate sensus praefulgido sideri obluctati te, cum illum obniteretur attentius, acriusques' litospeculari, tantum ex eo est repente, cum grauissimo cruciatu, in oculis c5 citatum inccndium,ut nullo a tisicio pupillam re igerare, nec quietis vllam partem capere potuerit, perinde atque ψbuersa palpebra, obstinato contuitu claram,ac plenam meridiani Solis incensam facemsiistinuisset. Ecce unde factum putetur, ut quamprimum illa excessite vivis, illius imagines, cuiusta odi passim Romae reperiuntur antiquar, recentesque, cum Angelo assecla deinceps depingi coepxae fuerint, libello ad manum Sanctae adposito cum illa diuini Psaltae modi latione, Tenui li manum
dexteram meam, in voluntate tua deduxisti me cum
gloria fuscepisti me. Angeli quippe custodia se susten
tatam intelligit. Et eccednquam, Angelicae, virginalisque verecundiae quasi centeno filo telam obtextam, centuplici foenore remunerandam puritatem :ecceselennis pyrae priorςm ex tribus congeriem pri- . . more Franciscae aetate extructam. Ecce ad extremum
unde puellς virgines,quot illis necessaria esse possunt, in virginitate seruanda documenta colligant. Primum ut honestati mature, a primoribus annis, quam , seuerissime assuescant, ut quae vel iculter licentiam immoderatam sapiunt magis penitus ignorare, natali
73쪽
indoli: quadam, quam expugnare cum tanto peri - lo cogantur. Alterum ut licita etiam fugian constanterque exhorreant, ne paulatim nativo pondere ad illa prohibita prolabantur; familiaritates, quantum honeste potest, omnes euitent; illa vero clara incentiva
libidinu, ex familiaritate colloquia, ex colloquijs o is
cia, ex officijs tentamenta paulo magis, quam grassan tem pestem auersentur, prim6que in aditu hosti resi stant. Deinde non modo pudo in in pectore infixum, sed testatum, & clarum in specie circunferant; nemo siquidem castam putet,qua plerique appetunt, perindeque in virgine, amari,atque amare putandum est. Super haec, ut non nisi necessitate cum hominibus, ita familiaritate domestica cum Angelis conue sentur; amaulatio sit ut vitae suae formam ad rationem Angelicam conformet, nihil, nisi Angelorum vel in- .stinctu, vel comparatione aggrediantur: habet virginitas quo sese illi purissimae naturae conferat, fortasse ietiam quod anteponat. Ad extremum quo ad pud, icitiam coseruanda nihil excogitari potest praesentius,
si insectator D mon infestis titillationibus, si ancipiti
perturbatione fluctuantis conscientiae, si molesta vita
Vexatione mentem, aut corpus obsederit, tum tutela-.
rem spiritum veluti praesentem, S propugnantem,& Daemonibus obluctantem, &generosae mentis cona tibus gestientem, & rebus ex aduerso indecoris se ob u antem, velutique foedis faetis erubescentem in tu cantur; ad illud se sp cculum attendant, in eo se lumine adspectent; ea una a gula totius vitae rationes
74쪽
exaes e, Q examussim metiantur: non cibum, non somnum, non forum, non torum, non templum,nisi
illo ductore, de comite petant, illius a magno Berna odo Clareuallensi pr clare dicti semper memtares,auo ui loco, quouis angulo, quouis opere, quouis tempore honorem familiari Angelo este maximum deferendum, quem non ideo non pr sentem haberemus, quod se hisce oculis spectandum non praeberet: experta loquor, norunt, qui illa curant, sentiunt ad pudorem illibatum custodiendum, operae, atque artis pretium csse, se ubique comitanti, prospectantique Angelo praesentem, des sectabilem, certa, perpesu que aestimatione entire. ' .
Altera contignatio coniugatis. exu rget mulieri setii ibus , senis: ad latera figuris miraculo quodam rtis opticae pertotidem specula prominentiolis. Lignum exmalis omnium generum Sydonijs, aureis, Punicis, caeterisque fructiferis dedolatum, tornatumque, nisi quod columnae opere Ionico molliori,sed tamen so--lido, &ierecto plenis uuarum pentantium pampinis adrepentilaus velutomplictae, coniicitur eque, quod vitium ingenium est hamantur. AEgyptia symbola . . stylobatis .inamento addita. canistri delicatioribus, fructibus, Bacos, Amygdalis, Fra GYuis praesertim,
ruariato Cesorore Mibu gala dintuendum Vai - α onerati :alijs Cinnamomum, nuces Indicae, thu- . ris, pipeusque arbuscula: depinguntur: eucorpi mira uuirunditate visendi,mala Punica, gra norum a s b- icietate desic Iimulis ostentante, malaiaurea primum
75쪽
, Vita Sandia odorem extra spirantia; citrea odore simul, I colore, de sapore felicia; poma castis amoribus non aliena,illacia, j. ii scriptione, SUB ARBORE MALO SvSCIT A v 1 π E. Ficus rugoso habitu, trunco vim dulce dinis praecipuam caelantes complectantur pampse nis frondentibus lemniscati, ad Draconum rostra no-
dati ex Burghesiorum ni fallor illustribus insignibu,
accersita; nam etiam Dracon m vigilem hortis Hesperidum, ubi mala aurea seruabantur, datum custodem accepimus. Intercolumniorum bini simulacro rum loculamentis iniecti ordines, superiores quidem sex illa sacrarum coniugum exempla proponunt, quς in B. Francisca connexa videmus, Abig il viro oppo
tunissimam, Rachel sanctissima prole foecundam, Ruth familiatis rei prouidentissimam, Hester populi
sui unice istudiosam, Susannam coniugalis praesertim pudoris cultricem egregiam ; Annam Samuelis in trem rebus diuinis assidue occupatam. Inferioribus - conceptaculis ad ruborem nostiis mulieribus ini leo dum, lex item matronae ex media profana historia celeberrimae continentur. Lucretia Collatini uxor fidei Genialis specimen praeclarum, Iulia Scipionis coni gis amantissima, Cornelia Gracchorum &genitrix,&
lai, datissima educatrix,penelones pientis Vlysiis ipsa spientior aemul tria Alceste sui Admeti aduerserum casuum s.cia sque ad mortem oppetendam insep rabilis, & illa imprimis alia pythb Regis Celaenarum, uxor cord issima viri vanissim'rum spirituum ente datris. Sex latcribus, operae preti sex nupti status
76쪽
Franc cae Romanae. 23 veluti Cliti lianae lege , B. Franciscae mirandis sicin ribus sanciuntur : tot enim , mea quidem sententia,
Christianis mulieribus cile documenta debebunt, quae foeminam illam fortem nobis procul, atque ex ultimis finibus adducere videndam, admirandamque statuerint, quam nos ex maximi Apostoli sententia, quasi colorious depictam suis exprimcre possumus.
i. Mulieres viris suis sub ut in si ut domino, quoniam vir caput est mulieris. a. aluabitur autem per filiorum generationem. 3. siquis autem suorum,'maxime domesticorum curam non habet dem negauit, est infideli deterior. q. mu- heres similiter 'uscas, non detrahentes, sobrias, es in om- n gus. s. similiter mulieres in habitu ornato, cum eter cundia, sobrietate ornantesse, c, non in tortis crinibus, aut auro, aut ma ariti vel veste pretiosa. s.sed quod ecet mulieres promittentes s etatem per opera bona. Rhae enim matrona exacte nouerit, mordicusque tenuerit, quid
marito,quid liberis,quid familiae uniuersae, quid exte- ris, atque vicinia quid sibi ipsi, quid superis debeatur,
rscctae, sanct que matris familias,numeros ex sa- piciatu omnium, sanctorumquesententia expleuerit. Hςc illa sunt ipsa, quae totide tabellis hoc loco graphi ce colorantur. Atque Corona inscriptione rei praesert illam, nisi me amo consentaneam: STIPATE ME
. Q, quod primum occurrit, Ualmate figuratur. Nam
77쪽
postquam puella nostra mirabilis si ustra solitudinem,
vitam lac caelibem aggredi conata, non vlla sua voluntate, multd minus voluptate adducta, sed mera, eaque satis violenta parcntum iussione, de importu nitate coacta Pontiano Laurentio nobili Romano,atque opulento niipsis et, seseque in eius manum, ac stamiliam ad regionem Tianslyberinam dedisset, nil ait antiquius habuit, quam ut excellentes illas animi ge nerosi virtutes marito praestaret, quae primae in uxore laudantur: obedientiam summa obseruantia copuli 'am, amorem,& fidem inaccessae,ci impenetrabilis c, nitatis quibus pax illa nascitur, sine qua nuptiae non tam imbecillitatis humanae solatia, quam diuturnae carnificinae cruciamenta videantur. Constat Niis quatraginta annis, quibus una Vixe iat, ne minima quidem dissentiuncula, aut leui stimo iurgio sacrum connubij faedus aut violatum, aut unquam interni-ptum fuisse. mirum, & in hac calamitosa vita penarum, ubi cum imperfectis vivere cogimur, ubi tanta ossensionum senticeta non aliunde, quain existius
, mortalitatis misera conditionc pullulant: atque id illa etiam ijs artibus , quae solae id possunt, consequeb tur. Primum,minimum quemque discordis fomitem principio praefocabat: dein ira cupiditates fias cum imariti studiis, rationem cum eius sensu, desideriacui illiu Noluntate coniunxerar, ut inde nec transuersum. quidem pilum,quod aiunt, ullo praetextu, vilineo ces Hone discederet ; ex quo assequebatur ut omnia vicis sin maritus vellet, quaeipsis cupere intollueret: nar
78쪽
sumque, certami ne quodam mutuae obseruantiae suscepto, ipsa seu orationiseu alijs pietatis obsequi,s stu derer, accita a viro,ne tu e a viro solum, sed a quo cui bque domestico pro familia accuranda, re inchoata infe staque, conrestim surgeret, obsequutura In quo quantum Diuinae maiestati placuerit,nouo prodigio
tuna demonstratum est,cum inter exoluendum quotidianum magnae matris officium, calidissimὸ inter pellata aliquando quaterque eundem versiculum coacta abrupere, postea obsequio illo rite perstincta aureis charaeteribus descriptu invenit; quod cogna ta vannotia prudelissima, &sanctissima foemina, cum vulgares antὸ characteres legisset, se deprehendisse iurata postea, Apostolus vero Paulus id opera Angeli familiaris fuisse factum B. Franciscae per visum amrmauit. Ita Deus opti max. Matronalem obedientiam:
suo cultui praetulillia, &diuino testimonio cosecrasse videtur, ut sciolorum quorudam inconsiderata inge.'nia castigaret, qui falsa sanctimoniae gloriola aucupanda, ita vanis uxores solent religionibus cilacu uenire,ut spreta mariti,& familiae cura,dies, noctesque suis voluntatibus explendis absumant, unde adeo ob dii ratae, usiccaxςque suo sensu evadant,nihil ut re u m, nisi suo iudicio aestinaciat, viris se refractarias, atque infroenatas praebeant familias misceant; rem perdant; nuptias profanent; pacem perturbent spieta- tem, quod caput est, apud maritos in odium, &contemptum tranant. Quid dicam de castitate ad eam PMectionem, thalami inter naturale ecebias, o b
79쪽
seruata, ut nihil illi aliud thorum genialem fuisse, qua
perpetuam adumbrati martyrij, & miraculorum ossicinam vere videar esse dicturus 3 Nam liberis operam datura praeterquam assidue auulsa a sensibus, id toto stupore corporis, ac mentis abstracta, ad illis interio res animi delicias efferebatur: id etiam artis, & inauditi hactenus ingenij conferebat, ut praeter continuudolore, eumque intolerabilem,quem ex sanetae mentis instituto, & aliunde patiebatur, interim, quo peni
tus naturale membrorum incentivum opprimerer,
alijs corporis partibus varios cruciatus, vel nouitate inusitatos, vel grauitate impatibilos, teste Volaterra ἡ.L - scriptore satis claro admoueret; quousque Laii
A. ii. '--rentius facti, consiliique conscius acerbam uxoris imis , ρ. ei, menam mile ratus,tandem aliquot ante obitum annis,
cum illa pactus est caelib em vitam uti ambo traduce- Eri quina arguta, quam ingeniosa, &sagax reli- ω. .. - gio ad castitate, etiam in matrimonij sacra licentiaretinendam. Beata Delphina sancti Alaiatij Comitis Sa. brinensis Principis celeberrimi e Prouincia Narbonensi uxor, cum se praeter voluntatem, iussis Roberti Siciliae, ac Neapolis Regis, Prouinciae comitis, cui v- terque crat consanguinitate coniunctus, viro iam etsi sanctissimo addictam aegerrime ferre eaque de causa Culiae Regis popas inuita subire' cogeretur, ad Cho reas ut fit,inuitata delicatis sinum corpusculum,aspero cilicio sub pretiosa veste celato, inter saltandum in tripudio cruciabat is lapillos aculeatos clam calceolis nudae plani ubstratis ingerebat, ut illis veluti sti mulis
80쪽
nancisae Romanae. Minutis chorec vanitatem pr senti supplicio castigaret:
atque quod omnem admirabilitatem superat, cu marito ita vivebat,ut eo prima,nuptiarum nocte,sese viseginitatis in perpetuum voto concepto, consecrante, quod illa niuito iam ante praestiterat, ambo deinceps nemine mortalium conscio, caelibes eodem in thoro, plusquam duodeviginti annos usque ad extremum diem perdurarint: quae omnia in B. Aletiarij co- .secrati diplomate Pontifici utentice perscripta reperiuntur. Quis vero Principem puellam Delphi nam omni magnifico vestium apparatu nitentem exterius, ita se ulcisci interius iudicaret 3 quis pietatem in nugis, modestiam in luxu, frugalitem in deliciis, pau-'pertatem in auro, vexationem in purpura, asperitatem inserico, abiectionem in gloria, religionem in chorea,virginitatem in thalamo,constantiam in puebla,lieremum incuria,adeo cum diuina ope non defuturam suspicaretur Z non sunt facta Sanctorum humano iudicio, sed diuino calculo ponderanda. Equi dem in matrimonio, audeo dicere, B. Franciscam caelibem animum penitus habuisse, quod ego maximum prodigium duco, solo corpor ad yraemium perfectissimae obedientiae, coniugij legibus, atque obsequijs derelicto. Viroru adspectu,perinde,ac puella virgo non turbabatur solum, verum etiam incredibbiliter assi labatur: os imprimis ut piacula aversabatur, quos inhonestae Veneris labe foedatos praesenti- sterct, quorum intuitu magis, quam aliorum offendebatur: quoties id sceleris vel nominari verbo tenus