Dominici Soto ... In libros Posteriorum Aristotelis, siue De demonstratione. absolutissima commentaria

발행: 1574년

분량: 576페이지

출처: archive.org

분류: 철학

311쪽

De mediatoru ignorantia. cap.XII.

missis uniuersalibus tiam adnotauimus. Probat ergo ' potest c mediu nec subij ci ipsi a.in maiori, nec uniuersaliter praedicari de b. in minori.Et pro bat primo secuda parte per hoc , quod fieri nequitvt b.fminor extremitas sit in aliquo toto quod est dicere,contineatur sub aliquo genere. Quod probat eo φ a.remouebatur a b.immediate. Ac si diceret:Cum haec esset immediata,nultu b.est a. sequit utrumque extremu esse generalissimii,& per con sequens subiectum nec habere genus, nec definiationem,nec differentia:&inde sequitur Q nihil p- dicetur de b. uniuersaliter affirmative dc per comsequens c. nunquam praedicabitur uniuersaliter deb.poterit in praedicari particulariteri ut si c. esset, color, verum esset dicere, aliquod b.id est, aliqua qualitas est c.sed non esset sufficiens praemissa ad concludendum uniuersalem immediatam . Primam Vero partem .s.φ potest c.non subij ci affirmative ipsi a. probat per hoc, quod a. quanuis sit g neralissimum ut substantia non est necesse ut praedicetur de Oibus qui inimam non praedicabit de acciden ribus. Et ita concludit, st possunt esse ambae praemissis faliis texet o iam indicauimus. Est riuuitiis. in hic dubium: nam videtur non obstante φ b. sit generalissimii,s, nihil ominus sit in aliquo toto.i.pdicet de illo aliquid uniuersaliter,puta ly ens, vel

descriptio vel propria passio illius analissimi: ut si

dicas,ois qualitas e accides substatiae, rone form , aut Ois qualitas est ensandetur,st cum ly ens in Arist.sequivoce dicat de substatia& accidentibus, laia l .

non est ad ,ppositit ut sit mediii demostrationis: ga facit paralogism u i forma. Sed neque illa descriptio 'u litatis facit ad rem posterioristicam:vbi cu syllorismi sint disciplihabiles, no accipitur ae medio

312쪽

α86 Posteriorum Primus. priapassio quae nullo modo repetiuntur in genene peneralissimo. Prosequitur deinde ostedere, D At neri quoque &c. J prosequitur inquam ostendere aliud mebrum Ruo videlicet tali paralogismo pometest esse altera tantii,praemissa falsa:non tamen indifferenter, quia non potest esse maior falsa & minor vera: nam minor nunqua potest esse vera, pro

pterea V debet esse uniuersalis, & cu minor extremitas quae est illic subiectu it generalissimum,no habet genus,nec desinitionem,nec differentia quet de illo praedicetur uniuersaliter: ut modo dicebamus.Et hoc est quod ait propositio c. b. sona erit falsa,sed a.c.vera esse potest Appellat. n. minorem c.b.in qua C.pdicatur,& b. subhcitur, & maiorema.c.in Qua a. praedicatur,&b. subhcitur. Subiungit exemplum veluti si a. sine medio competat ipsi c.& non competat ipsi b.puta si accipiatur pro medio genus substernum ad ly a videlicet angelus, di dicatur,ois angelus est nil,stantia, omnis quali ras est angelus:ergo Ois qualitas est substatia.Sub

ditronem cur potest contingere st a. competat c.& non competat.b. Cum .n .inquit idem primo de pluribus es,neutrum erit in alterodid est, cu gen aliquod praedicatur de pluribus speciebus,sicut animal de homine & equo, neutra illarii specierupraedicabitur de altera. Et a fortiori illud genus subalternu, de quo fidicatur generalissimu , negabit de alio generalistimo. Subiugit aut, si, nihil iesertillud mediu sit genus ina mediatu, ut substatia spia

Parti. ritualis,aut mediatum,ut animal. In tertia particula, Deceptio igiturJ subseqititur exemptu para- Iogismorum cocludentiu conclusiones negati uassalias contrarias immediatis veris .Et costituit pria .mo differentia,' deceptio essendi.i.paralogisinus

concludens affirmative Jesu fit io prima fguxa,pa

313쪽

De immedia misti horantia. Cap. XII. ,8

'Falogismus,eto non essendi id est; liadens ne gatiue,fieri potest in prima&in media, id est secuda. Et ratio nutus est, quia cu conclusio immediate falsa,vt dictum est debeat esse uniue salis, nullo modo potest concludi in tertia figura, tuta nulIus modus illius figurae concludit voluersalem . Quod si sit affirmativa, non potest concludi in se cunda figura, quia nullus modus illi .firutae con ludit assirinati .Restat ergo ut uniuersalis affirmativa immediate 'tilia solu cocludatur in prima figura. Universalis vesi negativa potest concludi, di in secudo mbo primae figurae & in primo,&in secundo secudae. Subiungit ergo horu exempla. Et primo in prinia figura ambabus praemissis exustentibus falsis,veluti si ipsum a id est,maior extremitas tam d. .f. medio)ῆb. .cniinori extremitati)sine medio competat,ut si tam mediu st minor e tremitas sin duo genera contraria 4mediata ad maiorem exuentitatem nam tunc si maior sit uniuersit is negativa minor asilirmativa, fit in CeIarent

paralom simus utriusque piamr' falsae, videlicet, nulla substantia spiritualis est substatia, omnis substantia substatia miritualis,ergo nulla si Asia ilia iaWoralis est subDtia. Fieri quoq;

potest maior sit vera,c.b.vero, id e; minor sit salsin si arguas; nulla qualitas est subsantia,ois angelus est qualitas, ergo nullus ang ius est substantia. Et probat a. c. ilice maior sit vera,quia nina est necesse, ut a.quanuis sit generalissimu,praedicetur de omnitaquae sunt,sedc.b. id est minorem probat esse falsam, duplici rotae.Pri- ino,quia fieri nequit utc. de quo uniuersaliter negatur a. nneniat dis minόri extremitati, na alias G. c. f. mesorhegativa est et salsa, Supponitur. n. qε maior demino, alii, cone ι . elusio-

314쪽

clusio negativa non esset falsa. Quo dato si etiam i medium affirmatur de eadem mivri e tremitate uniuersaliter sequit φ maior extremitas affirmabitur de eode medio,& ῖ conseques mai0x esset falsa: ut facile colligere quisq; potest. Secuda probatio est in si maior & minor in ent vers, tune conclusio esset vera,& y conseques nulla esset deceptio. Ostendit subsequeter, si potest vice vers maior esse falsa & minor veram b. & in a. sit & iqc.ut si minor extremitas sumatur inferior & ad medium & ad maiore extremitate: ut apparet in hoc paralogism', nullum corpus est subitantia: omne ais est corpus:ergo nullum animal est substantia

Parti. In quarta particula DSed in figura mediaJ transit ad paralogiimos secundae figurae.At qui de ambabus praemissis falsis ponit hanc conclusione. Fieri nequit ut in secuda figura inseratur conclusio ne gatiua immediata falli taliter , ut ambη pra missae totae sint falst,toti d est, uniuersaliteri qupli psupposito subiecti:possunt in ambη esse falsae particulariter,id est qa reddatur falsae paliquo supposito subiecti. Ad cuius intelligentiam notandu est quod negatiua immediate fatua est uniger ilis conxraria immediate verae,ut si Ois ho est, est immediate vera mullus ho est animai 9 est immodiate falsa,ita ut praedicatu sit aut genus, ut dξia, ut definitio subiecti. Et prεdicatu appellatur a. quod insecuda figura est subni in maiori: subiti vero b. q

est subm in minori.Igitur ut daret utraq; pr mi se falsa deberet dari medius trus qui alteri extro- imorum copeteret uniuersaliter,& de altero ne retur videlicet:na debet ambς pmissae esse uniuer' sales cu concludat uniuersalo . Et una praemissarudebet esse affirmativa & altera negatiua: quarς V

315쪽

De immediatoru ignorantia. cap. XII. 2 89

Talis vero medius terminus dari non potest : nam detur quod non competat ipsi a.& competat ipsi b.

ut nullum a.sit c.& omne b. sit c. Si nullum a. est c.' tunc per conuersione nullum c.est a.& omne b.es

c. quod est concessum 'ergo nullum b.est a. cuius Contrarium erat suppositum videlicet nullum b. ε

uerso quod c.competat ipsi a.& non ipsi b. tunc sequitur nullum b. est c. ergo nullum c.est b. per couersione,&omne a .estc. quod est concessu in emgo nullii a. est b.&y consequens nullii b. est a. qd est contrariu suppositi,videlicet,nultu b. est a. esse immediatam in falsitate. Subiungit ergo Arist. Mim aliqua ex parte falsam esse utramque non obiasare quicquam videtur,veluti si mediu c. tam a. ἀ

mus in Camestres,omne a. est c. nullum b est c.em

o nullu b.est a. Id est,omne aiat est ronale,nulliis omo est r alis , ergo nullus homo est aiat, ubi amb. e praemissae sunt falsae, sed maior ibiu pro aliquibus suppositis. Eadem erunt & si propositione Negativam versus extremu maius posueris, J ut si in Cesare dixeris,nultua1al est irrationale, ois hoest irrationalis,ergo nullus ho cst aiat. Subsequi tur in quinta particula, Fieri in potestJut ostendat quemadmodum potest maior esse vera, minor vexo falsa,& econuerso. Primo in camestres,ut si medium c.sit genus quod uniuersaliter afrmetur de utraque extremitate,quale est ly corpus, nam si tas Ie me diu cuilibet quide a. nulli vero b. competeret dixeris, ut omne aiat est corpus, nullus homo est

Corpus,ergo nullus homo est animal, tunc a. c. scilicet maior est vera , & c. b. scilicet minor est fal-μ. Rursus quod nulli b.competit&c. J Probat vice versa, qd potest maior esse falsa,&Hinor vera,

316쪽

a so Posterioris Primus. ut pote si medium c. nulli b.competat nec cuilibe a.ut si dicas,omne animal e irrationale: nullus h5. est irrationalis:ergo nullus homo est animal. In sexta denique particula, fide utique fietJ ostendit idem in Cesare. Et hoc est quod ait, Si versus misius extremu negativa posuerisJid est,si maiore s ceris negativa.Si.n .mediu c. fuerit extraneu viriq; extremitati, maior negativa erit vera,& minor a firmativa falsa:vinultu animal est angelus, ois hoest angelus,ergo nullus homo est animal. Rursus si medium competat cuilibet b. & non cuilibet a. ut rationale,tunc vice versa maior erit falsa de minor vera,visi dicas,nullum alal est irrationale:ois homo est rationalis:ergo nullus homo est animal.

rum ignorantia.

C A P. XIII. E D cum propositiones asi mali-uae vel negatius medio non ν acantes, albo per medium propria concluduntur , fieri non potest vi pro- postiones ambae false sumantur: sed ea tantu sumitur falsa,quae es versus extrema maius : atqs proprium id mediu dico,per quod sit ea ratiocinatio,quae opponitur alβ:a. nanq; per c. mediucompetat ipsi b. cu igitur c.b. propositione vir

matinam oporteat sumis prima in figura ratio l

cinatio

317쪽

De mediatorum ignorantia. Cap. XIII. 29 Icinatio fieri debeat , patent hanc quidem perpe

tuo veram esse : non enim ipsa conuertitur a. c. autem esse falsam: hac enim conuersa, contrarim filarisinus fit. Idem escietur es m dium alia ex serie fuerit sumptum,ceu d si in torost a. oe de omni b. praedicetur. Etenim d. b. quidem intacta maneat propositio, altera ve-το vertatur necesse est . siuibus escitur, ut illa quidem perpetuo νera, hac autem semper falsa sumatur. Atque talis error concurrit cum eo, qui per medium escitur proprium, ac ferὸ idem est . FSi vero non per medium proprium , extruitur ratiocinatio, cum hoc tale est, xt ipse quidem subhciatur a. de nullo ver0 dicatur. b. rum ambas propositiones filos e se necesse est. Etenim modo contrario sunt sumentis,si ratiocinatio fieri debeat.At si hoc modo siumantur, ambae sanὸ vertentur infusas:velutis a. quide cui libet in id ipsium autem d. nulli competat b. Huenim versis, ratiocinatio siet, ct ambs propositiones erunt,ut diximus fusae. Cum vero mediuceu d non ubi citur ipsi a tum a.d quiderii propositio erit vera:quia d. non erat in a. de b. Nero salsa:quoniam si esset vera,conclusio etiam esset Nera,at erat falsa. Cum autem per mediam si-guram sit error, tunc fieri nequit νt ambae ro

positiones totae fit e sumantur. cum v --bi citur ipsi a. steri non potest νt quicquam Nnquam alteri cuilibet, alteri nulli competat: si a cut

318쪽

Poneriorum Primus. Neui ct antea diximus. Altera tamen proposi iis salsa, σνtrauis etiam sumi poten: nam si cotam a. quam b. cuilibet ineffs id ipsum cuiliber quidem a. nussi vero b. copetere dixeris:a.c. quidem erit vera,altera νeroselsa. Missus ipsum

ris:c.b quide erit vera , a. c. autoassia . Si igitur deceptionis ratiocinatio sit negativa. dictum est quando ex quibus ipsa deceptio erit. Sed si mrmativa sit, ea per mediu quidem extruitur proprium,fieri no potes, ut ambae propositiones sntfalse . Necesse est enim intacta maneat i sc.b se ratiocinatio fieri debeat,quem admodu , antea diximus. uuaresemper erit a. c. propostio falsa:baec est enim ea quae vertitur. I dem e scietur, eryaex alia serie medium ipsum suma rur,sicut oe in errore diximus negativo. Etenim

atque hic error conuenit cum priore . FSed eum non per proprium ratiocinatio coscitur mediu ys id quidem collocatur sub a. propositio quidem

a d. erit νera, d.b. autem filio: fieri nanque po--τeri,ut a. cuidam insit, cuidam non in si, quora neutrum sub altero collocatur. Sin ν ero d. nou subjcitur ipsa tum a. d. quidem semper est l. D, quippe cum virmativam eam esse oporteat d. b.νeris fieri potest ut nunc νera, nunc OlfaD- matur: nihil enim vetat via. quidῖ nulli d. competat d. petro cuilibet insit L animal enim nulli scientiae

319쪽

De messiasti ru ignorantia. Ca XIII. 2ς scientiae tompetit: at scientia musicae cuilibet inest. que russus prohibet quicquam, Ut

que a. cuiquam d. neque d. cuiquam insit b. Patet igitur fieri posse, ut ambae, atque altera sir Disi, cum medium Db a. non collocatur. Teripia cuum igitur G, quot modis per ratiocinationῆ error, oe per quae fieri poten circa propositiorines vacantes medio, item eas quae demonstra

ripossunt.'

SV v rq v I Tua in hoc tertiodecinio capiate dicere de paralogismis concludentibus pr positiones falias mediatas, quandoquidem in suis periori satis de immediatis dictum est. Atqui eonic ordine procedit quo in superiori. Prius videlicet de prima figura,mox de secund Atqui prius de coneludentibus negati ue,quam de concludentibus affirmative: ut in quinq; particulis per quin' 'ue conclusiones palam fiat.' prima ergo par .csiciuaticula ponit primam conclusionem. Quando pro positio mediata siue affirmativa siue negativa falso concluditur in prima figura per proprium ine' dium, non possunt ambae praemisiae esse falsae , sed ibi a maior . Atqui medium proprium appellat illud,per quod contraria propositio vera demonstraretur. Ad cuius intelligentiam ex superiori-ribus meminita opus est , eandem esse mediatam Propositionem veram , & propositionem demonstrabilem: nempe cuius praedicatum non inest furibiecto immediate, sed per medium,per quod de monstratur: ut omnis homo est corpus , quae dein monstratur per animat: & omnis homo est risi- i l 3bilis,quae demonstratur per admirativum. Statui

mus ergo hanc mediatam falsam, nullum . ea

320쪽

a, idest,nullus homo est risibilis, cuius proprium medium eit,admirativum,per quod a. veredem stratur de.b. Si haec emo sabo concludatur per medium proprium in prima figura, erit per hunc paralogi lin9m,nultu. c. est.a oe. b. est. c. id est nullum admirati uu est risibile, ois ho est admirativus) ergo nullum. b. est. arqui qui de syllogismus appellat syllogismus cotradictionis,sia inseri opposta con clusioni, quam per tale medium deberet inferre . Ait ergo Aristo. m cum in prima figura minor par alqgismi debeat esse affirmativa, siue affirmative cocludat siue negative laltem in quatuor primis modis euidentibus de quibus loquitur & medium sit proprium , minor semper erit vera: quia ea prorsus minor sumitur in paralogismo ad concludendum

salsum,quae sumitur iis syllogisino ad vere demonstrandum. Et hoc est quod aiῖ, non enim ipse scilicet minor. c., conuertitur, d est minor non mutatur in suam contrariam. Maior vero .a.c: est falsa, quia conuertitur, id est, mutatur in suam contrariam,nam in demonstratione assumitur, omne a

mirativum est risibile, & in paralogismo assumiatur, nullum admirativum est risibile. Subiungit autem, Idem efficietur & si medium alia ex serie fuerit sumptum.&c.Jid est, perinde erit si sumatur medium quod licet non sit propriunt , subijciatur autem uniuersaliter maiori extremitati &praedicetur de omni minori, ut si acciperetur pro medio , animal rationale,qui est causa remota, vel flebile , aut alia passio hominis quae non sit causa risibilit tis. Idem .n .inquit error erit tunc putas, solam ior erit falsa)ac si assumeretur medium proprium. In secunda particula. Si vero non per medium proprium ponit secundam conclusionem . Si talis propositini negatiua mediata salsa concludatur ia

SEARCH

MENU NAVIGATION