장음표시 사용
131쪽
1ia DIFFERENTI ARVM Titius . infra. opponi autem huic, & proxime superiori sententiae solet. l.quotiens. C.eodem. Sed tunc heredes scripti ex re certa reuocantur ad rationem totius assis, cum omnes ita sunt scripti. quod si unus ex re cesea,alter sine parce, vel ex parte assis, hic pro herede accipitur omni modo, ille non item,sed neque ille pro partiario legatario accipItur.
'ua detracta. nec obstat l. pcnuit. I. Lucius. infra. de legatis. 2. quonia ibi perspicua cst voltintas defuncti omnes ad viriles partes vocantis, quod non tam illius quam familiae rationem habuerit, ut subiunctum legato praeceptum demonstrat, ne ex familiae nomine alienetur.
Si qais instituatur heres in diem certum vel incertum , is bono
rump6 iovem agnosere potest, ct tanquam heres distrahere here.
ditatem .stasi bonorum possitonem non admittat, sedconditionem trahat cui facile parere pagit, velut struum quem in potestate habeat, manumiseris,nec manumittaAhic ρωιoris erunt partes, ut imiretur Essictum suum istud quod praefiniι tempus intra quod adeatur hereditas. Conditionem trahat. is cui conditio potestativa adscripta est, cam si trahat, nec cum potest impleat, non ideo dcficit conditio, fefellit i nterpretes.l .haae conditio. de condit.&demonstrationibus . in qua S: specics poncnda, & legendum forte sic est, sicapitisum non ascenderis. ex l. II. g. I. de manumissis testament.quod & eius legis. vii Flor. scripta est, vitimum verbum subindicat, nec enim in eisPandectis scriptum est ascenderit, sed asceadere. ι. o. st Uterfamiliaι. Si paterfamilias Titium quem ingenuum esse credebat, heredem scripsierit,eique si heres non est Sempronium substituerit: deinde Ti. Iius , quiseruus fueraι iussu domini, accrii herediiMem, potest dici. Sempro-Diuili do by Corale
132쪽
S pronium in partem here. uis admitti. nam qai sirit aliquem seruum essetor eum heredem scribit, se ita subiituit solesus hirti
non erit, Sempronius heres esto: intelligitur tale quid dicere, si Stiebus neque ipse heres erit, neque alium fecerit. at qui eum quem liberum putui esse heredem sin erit hoc sermone si heres non erit, nihil aliud intelligitur signisscare, quam si hereditatem velsibi adquisie, rit, vel mutata condIIIone alium heredem non fecerit. qua alectio ad eos pertinet, qui patresfamilias heredesserjιi, postea inseruitu-atem deducri fuerint. igitur in hoc casu semigrassent,ita ut altersemuinter eum qui dominus instituti heredis fuerit, o subinfinium
aequi ontombus diuidatur. Vt alieν simis. Institutionum Iustiniani lib. 2.ostendimus hoc loco esse legendum, vitas. erroris causam attulit, quod grandioribus luteris,ut caetera omnia ita scriptum cisci, ut as. inter duas posteriores forte fortuna punctum incidisset, quod pro di monum compcndiis Tribonianus accepit. Obiicitur Tiberii decreto l. 3. C.codcm.titU. Sed recto Accursius voluntatis esse quaestionem, multumque intaresse hoc an illud voluerit restator, hoc tantum eo loco tradi notat, non etiam quid in ambiguo constituendum sit, impersecta igitur ea lex est,ncc talis qualis. l. a. supra. titu.proximo.& aliae complures. l. 49. si alienum. 3. in extraηώδ.
In extraneis heredibus uti obseruantur, ut sit cum eis testamenii factio , siue ipsi heredes instituantur, siue hi qui in ρεδι state eorumpunt,or id duobus t poribus inficitur: restamenti facti, vi consi-ιeris institutio: se monis testaioris,ut effectum habeat. hoc amplius es cum adibit hereditatem , esse debet cum eo te ameni actio siue pura, siue sub conditione heres institutus sit. nam Ius heredis eo vel
maxime tempore in*iesendum est qao adquirii hereditatem. medio autem tempore inter factum testumenIum o mortim testator , vel conditionem institutionis exsistentem . mutatio Iuru heredi non nocet, quia ut dixi ιria tempora insticimus. Sihehi qui in potestate. Obstat huic parti, simul ac regulae Catonianae. Iseruus eius, qui capere.inua.de adquirenda he-
133쪽
redita te . quam omnes male propitia Iuris; sed v d e turmihi eius legis sententia sustineri voluntate ic statoris,qu i contra hanc Iuris obsieruationem in tempus capiendi heredem instituere potest. l. in tempus.infra. quique dum sciens seruum alienum heredem facit,cuius rationem potius habet quam domini incapacis, id intellexisse videtur, ut vel ipse Iiber factus heres existat, vel nouus dominus, cui postea subiectus esse coeperit. argumento l. si paterfami. supra. quod ita procedit, si non fraudandae legis Iuliae & Papiae quae dominum incapaccm facit,manumissus vel alienatus sit.
Sed se cateias condisionibus orsa in ipsorum μηtpotestate, si Ai
pareant, Ius abstinendi adseqvi non debent.. Nec huic differentiae quicquam obstat. l. cum bonis. inse.
de adquirenda hercditate. hoc cnim ex ea lege tantum colligitur. qua cx re extraneus pro herede gellisse non vidctur, nec suus se immiscuisse videri, quod & in hoc tractatu pro cedit: nam conditioni potcstativae parendo suus se miscere non videtur, heres tamen existit statim, nec potest abstinendi beneficium impetrarcia
Sobstituere liberispateν non potest, nisi heredem sibi insilueris, namsi ne heredu institui ione nihil in testimentoscriptum valet. Substituere etiam exheredato impuberi patrem posse, in
secundum casum ostendit.g. non solum .de pupilla.. Huic sententiae obstat.l .milesita. 3. cxheredato. detesta- militis. quo loco dicitur priuilegium militiae non solum ema-cipato ted etiam extraneo hercdi instituto militem in secundum casum substituere posse, hunc tamen substitutum bona Ca tantum habiturum,quae a milite ad heredem eluue cui quis substitutus est, peruenerunt, caetera vero quae aut institutus
134쪽
L 1 AER I. IIs prius habuerit, aut postea adquisierit, ad substitutum non
peruentura. idemqm: plane in dicto g. ςxheredato, tu filio ex- 'heredato constitui quod de extra nco dicitur. Verum ut Viglius recte docet, chis f. initium miles &c mancipato,& verbum exheredato praecedentis 3 .fin.est adnectendum.
A filio exheredato fideicommissu na relinqui potest, si
modo aliquid ei legatum sit, verum ut ait Iusti manus in I. cum quidam. C. de legatis .a substituto filii, nec legatum nec fidei commissiuna valebit. Huic parti obstat l.s. g. r. cie legatis. 3. cuius sciatentia haec est hoc Iure ab herede legatur, ab herede heredis non legatur, a legatarii vero exheredati substituto multo minus lcgabitur, cum a legatario rectc non legetur,ab herede fidei com- amissarii fidei commissum relinquitur, rcctu sicut& ab licrede legatarii: quaeritur itaque cur a substituto filii legatarii recte non legetur, hodie a legatario recte legatur, quin & ab herede beredis. Haec in summa sic exponendasunt: multa si aperte stant, di nominatim inutilia sunt, quae si verbis tegantur, aliquod cmolumentum habent,quod in triclege locum habet,igno - . rat, enim quis heres legatari, aut hercdis futurus sit, ut si hoc modo legetur cum mortuus fuerit legatarius, Titio Ioo. ligo vel pridie antequam moriatur, Io o. Titio debentur, SI haec legata tacite relicta su stinentur, scd ctiam hodie qui nominatim legat, ab herede heredis nihil agit, quia de bonis meis tantum disponcrc pollum, heres aurciri heredis ex for- . tunis meis nihil abet, scd solus hcres. itaque inutilia planc' sunt, quae propalam ab herede heredis relinquuntur.
Moribus introductum est, τι qais liberis impuberibus testamentum facere positi donec masculi ad IA .annosIeruentant, Iarmina adi 2 quodpic eras accipiendum,sisint tu potestate, caterum emancsaris non possumus posthumis planepossumus, mporibus etiam possumus. O deinceps si qui non recasensunt in patris to e falcm . se si
135쪽
μι set exheredati: ita enim post legem Myeι aras succedendo neu rumpunt testamentum, vam siprincipale Niptum sit testamenIum pupillare euanuit, sied si extraneum quis impuberem heredem scripsent . poteriι ei substituera, si modo eum in locum nepotis adoptaueru*el a rogauera tio praecedente. Ex lin recte colligunt nostri matrem liberis tostamentum facere non posse, M in hanc rem adducunt. l. 33. hoc titu. qua tamen obstare videtur, haec verba expendunt nostri maxime pupillaribus tabulis, id est subji tutione pupillari. Tota res aperta erit si ita statuamus, mater non potest nominatim substitutionem pupillarem facere,& hic obiter notandum est substitutionem pupillarem fieri vel in castim adquisitae hereditatis, vel mortis S institutionis, vel in casum mortis tantum, quae sit cxheredatis: in neutrum voro casum substituit matcr, cum potestatem in liberos non habeat: potest tamen mater tacito substitutionem pupillarem facerct, quae tamen effectum pupillaria non habet, hoc modo filius hcres csto,cum pubes erit-si heres non erit, Titius heres csto, . haec substitutio valet, nam non datur nominatim ex dicta lege hereditas. supra. ris.prox. at si tempus non se definitum tacite hereditas recte consertur in tempus scilicet, si pubes eri in scvalet haec substitutio facta a matre, verum in hac substitutione tacite continetur Casus, si intra pubertatem decesserit, quia tunc lic res non fit, ca rationc baec substitutio pupillaris quodammodo esse videtur, verum nec formula est pupillaris, nec effectus habet pupillaris. nam substi huius tantum bona matris non pupilli habebit, sed potiusfroximi cognati, ergo substitutio hac rc vulgaris est, specie tamen & verborum figura pupillaris.
Cum filio impuberi pater ita seubstituit, qui quis mihi heres eris,
idem μιν impuberi heres esto: placuit ad hanc substitutionemscriptos tantummodo se hereditaιem admitti: iιaque dominus cui persemum hereditatu porti uaesitam, exsubstiιutione impuberis heres
emici non poterat, si struud ab cim exierii potestate.'
136쪽
Nunc quaeritur, si plures sint heredes instituti primo gradu , quo modo ex substitutionc impuberis bona diuidentur,&lex ostendit,ea diuidenda esse pro rata partium, ex quibus restamento paterno sunt instituti, hinc emergit haec quaestiodi ua in i .prox.hoc titu. si ita dixerit primus de secundus heredes sunto, filium exhercdo, subiecit quisquis mihi heres erit,& praeterea Titius impuberi filio heres csto,quoniam di uidenda sit pupilli defuncti portio inter hos & Titium , ut aiel. proxima. duos semisses fieri debere unum Titio, alterum heredibus dando. Haec est summat. si pater. hoc tit. cui vcro valde obstat, imo vero hanc legem corrigit. l. vltima. C.de impubcrum S aliis substit.quae est cx so. dccisionabus, quod apertissimum est, atque haec Labeonis sententia videtur sumpta ex V piano, ut Sc praecedens lex dc sequens eadem sit & una, quod etiam voluit Haloander, qui hanc legem praecedenti coniungit&annectit. de Iustinianus in dacta l. vltima. ubi camCorrigit , & dicit in viri lcs partes diuidendam heroditatem, credo Iustinianum commoueri id correctionem eius legis, quod quisquis idem sit,ac si dixisset,iΩ s iste.& praetcrea Titius,quod sane si ita accipimus viriles partes fici ς ut ipse vult, articulo autem quisquis saepe ita sumi indicat lex hoe articula. de heredibus instituendis. idem dicemus si testator ita dixerit, quisquis mihi heres erit,& Titius SQ Caius heredes sunto, quatuor enim quadrantes fient ex constit. Iustiniani, de eodem genere institutionis tractatur in initio l. sed si plures,
hoc titu. l. 7. rebis ciuitibus.
Verbis ciuilibus seu itutionem post quatuordecimum annum elatu frustrafleri conuenit sed qui non admittitur ut substitutus, ut adiectus heres quandoque non eris, ne fiat contra voluntatem limnon habeat totum cierim quod ei te menio pater deir. Videnda hic est l. Scaevola. ins ad Trebell.ccrtum est codicillis non scribi directo heredem, idquc per manus traditum est, i. quod per mantis. de Iure codicillorum . nunc fingo pater filium impuberem scripsit heredem cx aste, et qucco,
137쪽
Iis DIFFERENTI A RVM die illis substituit in secundum casum, idque verbis directis:
haec substitutio inutilis est, quia in codicillis non datur directum aliquid. attamen l. Scaevola. dicit ex aequitate& beni gna interpretatione fieri, Ut mater quae filio succedit ab in te stato, rcstituat bona ex fideicommisso detracta scilicet Falcidia quae cessat in testamento militis', ergo in ea specie ver. ba directa pro precariis recipiuntur contra praegicta, cur in- quiunt nostri tantundem, in hac specie non dicemus Respondoo : considerandum est diuersiam planc esse spe ciem l . Scaevola. dc huius i. fiam in specie legis Scaevola. substitutio ideo non valet recto Iure, sed trahitur ad fideicommis im, quia non est facta, quo loco oportet. in hac autem specie non est ficta personae cui oportet, puberi cnim est facta praetergressa substitutione pupillari, ideo autem substitu- .cio quae fit codicillis,in quibus aliquid directo scribitur,videtur prccario scriptum ex interpretatione benignff, secus autem est si facta sit ei,cur non licet ita substituere: nam quae intestamento directe scripta sunt, nunquam dicimus esse precaria,aut pro precariis accipi inris, nisi adiecta sit clausula codicillaris. l. fidei commissa.S.I.delegatis. 3.l. cohaeredi. g. cum
f. tauos possum sereris mihi facere necessarios, posim se filio,
vis um meum cst fratrem suum , quamuis in rebus humanis nondum sit pos bumus. igitur erit fratri heres nechsanus. g. tio impuberi heredi ex asse instituto substitutus quis est, extitit patri lius, anpositi substitutus separare hereditates. ut siti habeat patris non habeat λ nonpotest ed aut viri que debet heredita-ιem habere .auι neutrius,tuncta enim hereditas carpit esse. g. Idemque est si pater me heredem scripserit ex parte. se filium ex parte, o ers patris hereditatem repudiavero, nam nequestii hcreditatem habere possum. I si ex asse. Si ex asse hbras institutus filio exheredato μbstitui' repudianerit Fatria heredita ιem , cum non habe οι Db titulum . non poterat biadire. nee enim valet tu ιsamcνι m, mybairu ait aeni hes
138쪽
LIBER I. II viditas.nec enim βιssicis ad sicundarum iasialarum vimsic ess factum
testimentum,ut ex eo adira heredisMpsit.
Accursius huic parti opponit. l. Afilius hoc tit. sed notandum longe diuersam esse speciem . nam in hac thecie cohaeia res cohaeredi substitutus est mi. 0sinu. est aliquis ex herodato. substitutus ex quo pendet tertius casus, qui hic est: institutus ex asse pupillo exheredato est substitutus, institutus hereia ditatem repudiat, corruit pupillaris substitutio, & ita nullo modo potest venire ad pupilluc m, nisi institutus ex asse vulgarem habeat substitutioncm. hic tertius casus est in 1. si ex asse. Huic l. recte opponitur l.si filius. ubi traditur eum qui cx asse institutus est, posse repudiare hereditatem patris, S tamen hereditatem filii amplecti per substitutionem. Solutio communis est, hunc g. loqui de extraneo instituto . herede ex asse.sedi. si filius .loqui de reatre instituto. ergo extraneo instituto repudiante corruit substitutio pupillaris: at fratre instituto se abstinente hereditate paterna,tamen Valet substitutio,quoniam & si abstineat se, praetoris tamen beneficio heres manet, id est, nudum heredis nomen retiner, etiasi rem non habeat , ergo nudo heredis nomine su stinetur substitutio pupillaris.lege pateriam .de priuilegaeredit. l. 2. g. scos sint sui. ad Grtuli. l. 6. etsi ex modica. s. si filius.det bonis libenF. l. cum quasi. ν. sed etsi. de fideicomm . liberi. qui igiturabitinet se,nomen heredis retinet: qui vero repudiat, ne nomine quidem heres maner.
Is qui contra tabulas testamenti patris bonorum possissionem petieris si staret impuberiseubstitutu i repellitur asu ιιutione.
Opponit huic sententiae Accursius. l.ex duobus.f. Vltimo:& Letsi contra. infra. hoc tit. ubi dicitur eum qui agit contra
tabu Ias non repelli a substitutione pupillari. Respond. si is qui substitutus est petat contra tabulas,sub stitutio inutilis redditur, sed si alius quam substitutus petat contra tabulas. pupillare testamentum conscruazur, & ox co
139쪽
' Iao DIFFERENTIARUM substitutus admittitur, qrgo per bonorum possessionem contra tabulas non rescinditur testamentum pupillare. ι. si plures.
. . Siplures sint instituti ex diuersis partibus ese omnes inuis sab-situti: plerumque credendum se ex is partibmsabstitutos, ex quibus instituit sint, ut si forte unus ex uncia , sicundus ex octo ,tertιus ex quadrantesit institutus, repudiante tertio in nouem partes diuidatur quadrans, fratque octo partes, qui ex besse institutus fuerat, ' unam part m qui ex uncia sirgius est, nisione atia mens fuerit testatoris, quod vix credendum est, nisi euidenter fuerit expulsum.
Duobus autem modis repugnat aperte voluntas testatoris, primum signum cst, si testator rogauerit heredem v c liquis resti lucrct expressis nominibus propriis, non heredita- 'riis, ut Titio, Maevio, C io & Sempronio, hoc casu vidcturcos exaequasse in accipiendo fideicommita, quod debet restitui .l. virum.f. vlt in i . de reb. dubiis . aliud signum cst, si ic-slator plures hercdcs instituerit, & eorum Vnum rogauerit hcreditalcm restituere, si centum daret, oosque pari pecuniae gravamine oneraueri z: nam tunc aequas serent partcs.
Sed quod ad primum attinet, haec distinctio negligenda
non cst . nam seruatur etiam in aliis Iuris articulis, s ilicsiin iis quae heredibus dantur complendae conditio ins causa, Vc. si dicat: Stichus liber esto,si decem heredibus dederit, diuidentur illa decem pro portionalvis hereditariis,sed si non adiecerit heredibus, Verum pcr propria nomina eis reliquerit, viriles habebunt. l. ita liber. g. vlt. de satu lib. noct eandem distinctionem seruari in legatis, quae ab heredibus relinquuntur: nam si sub appellatione heredum legauerit pro heredi . tariis portionibus : si vero sub nominibus propriis, pro virili- bus portionibus legata praestantur. l. F4. F. vltimo. l. i heredeI. . delegaIis. I. Creditur obstare huic parti . Ibsiae a certis. de duobus reis. Cuius species haec eli: testator nominatim legauit a certis heredibus. υx an dari legatum pro portionibus hereditariis. Resp. si ab omnibus nominatim legauit nominibus pro
140쪽
priis expressis,uiriles partes fient: si a certis legatum iit nominibus propriis expressis, tunc hereditariae partes servantur, quia in hoc eos nominasse videtur testator, non ut eos pares faceret, sed ut caeteros exonerarer. nota hereditarias scitiari, si ab omnibus legauerit excepto uno: item sit sub appellatione heredis ab omnibus heredibus legauerit, in stipulatione quoque serui communis eadem distinctio seruatur, nam sit duobus dominis dare promittit, vel mihi dare promittit, castipulatione adquiritur pro parte dominica. l. si communi ε1eruus.de stipular. seruorum. Cui malo obiicitur. l. proinde . in principio. eodem titu. nam ibi, nominatim non significat per singulorum nomina, sed sub commemoratione omnium, ut omnibusne dominis promittis
Si patre impuberes filios inuicem substituerit o ei qui nouissim in
mθrtuis fuerit, ratum : restondendum est, solos fratres bonorum possessionem accepturos, or quodammodo duos gradus huius institur tonu factos: ut primo fraιres inuice abstituerentur ,si isti non es seni. une Tisim vocareιur. Acciit sius huic legi obiicit. I. Tisia Seio Sela. de legatis si cando. ex quo g. colligit, substitutione facta vi trino inorienti non ita fieri, ut Ius legitimarum hereditatum inter fratres confersetur. sed ut inuicem substituti dicantur. species haec est quidam duobus libertis suis fundum legauit coniunctim,eosque rogauit ne eum fundum venderent,& cos inuicem non substituit, deinde ei qui nouissimus ex his duobus
moreretur,substituit precario, videlicet rogauir eum, ut primo & secundo partem restitueret: uno mortuo, quaeritur ancius pars ad alterum pertineat, ita ut collibertus tunc totum fundum laturus sit λ ait Iurisconsultus in eo fidei commisso duos sub ititutionum gradus factos, unum ut qui prior ex his duobus libertis morerctur, restitueret alteri suam partem, atque ita inter cos libertos substitutionem mutuam factam videri, cis expressim facta non sit, alterum ut si alter moreretur, restitueretur fundus ille fideicommissario.