장음표시 사용
171쪽
pro eo eris,quonec legatum quid sit. se ideo dicimu/ nee consis seruitutes, siforte praedium mibi legatum praedio meo debueris semi- tures, o integrafurti actio manebit, verum legatus Ν ei cuias nomine furti agere poteris legatarias.
Aduersus ea opponuntur leges quaedam quibus ostenditur heredem acquirere dominium rerum legatarum per aditionem,ut l. in omnibus. dc seruituti b. t. si seruus Titii. hoc tit. l.legatum .g. vlt .hoc tit .fundus legatus debet seruitutem fundo lic redis,vel contra:aditione hereditatis fit confusio,id est, heres videtur fieri dominus utriusque fundi, sed si legatum non fuerit repudiatum ea seruitus restituetur, similiter si seruus legatus heredi furtum fecerit ante mortem testatoris vel post, ante aditam bereditatem,& postea heres adierit ,& peraditioncm eius serui dominium acquirit, ideo confunditur
Opponitur citam l. is cuius. s. vlt in L de furtis. legatario non dari actionem furti videtur actio danda, quia eius interest non surripi rem: verum non semper datur ei cuius inter ω est, sed datur domino vel possessori, legatarius nondum cst dominus, nondum posscstbr, verum Hec pugnant cum superioribus.
Non potest autem pugna sedari, nisi posta differentia inter genera lcgatorum &actiones. legata vindicationis legatario ea agnoscenti statim acquiruntur Iure dominii, eiusque fuisse videntur statim ab adita hereditate, l. 3. ω si rcm. lib.3. dominium statim nanciscitur. sic in l. seruo legato. in prin- , mnationis legata heredi acquiruntur per aditionem, tunc fit confusio ex parte licredis. Notandum hodie omnes legatarios L deicommissarios . dominium M vindicationem acquirere statim ab adita hereditare, si non repudiauerint. at ante Iustinianum necessaria
eradifferentia. . t. 3'. cum serisus.
. . Cum seruus letatus in feta esset , vel loginquo absens exigatur,
operam cip. hoc tit. d. l. a Titio,&l. legatum. tit.pro haec legata nunquam videntur fuisse heredis,recta ad legatarium transeunt. ideo per aditionem ex parte heredis nulla fit confusio. da-Disiligod by CO le
172쪽
operum praestare heres debet,υι eam rem aequirat, o praestet, or ita Iulianu scribit. nam orsumptum in hane rim facere heus debem. fricanus lib.vigesimo epistolarum. Obstat Lsi simus legatus. in princi p. infra. hoc titu. seruum esse requirendum sumptibus legatarii, impensa & periculo.
Verum ea l. loquitur de seruo qui fugit vivo testatore. itaque adhibenda distinctio in l. 8. in f tit. proximo. aut Viuo restatore fugit, & tum reducitur sumptibus legatarii. nam heres non alio loco cogitur praestare legatum, quam quo de functus reliquit mortis icmporc.l. 2. su p. igitur si in fuga reliquerit seruum, non reducetur sumptibus heredis. l. sit seruus legatus. aut post mortem testatoris fugit, & tunc reducctursum pribus heredis, fit praestabitur eo loci ut fuit mortis tempore.sic est haec lex,& recte Harmenop. in saepitom .de lega. subiicit sententiam l.si seruus legatus, huic legi. idque xt intelligatur hanc esse accipiendam de eo qui fugit post mortem te
g si Titiis . Si Titias a me rem emisses, se eandem mihi legasset antequam ei traderem, mox. tradidero, o pretium recepero, videtur quidem is prima facie rem mihi meam legasse, se ideo legatum non consistere, sed ex empto actione liberatus,viique per legarum rem vindicare potero, quam tradidi,sita si nondum eratsolutum mihi pretium Iulianus sicribit ex vendito quidem me acturum, ut pretium exsequar, ex testameto vero ut rem quam vendidi or tradidi recipia .item subiungis: si pretium quidem mihi erat solutum, rem autem nondum tradideram ex restamento me agenἔem liberationem consequi. idem Iulianw'ibii,si fundam tessator quem ab alio emerat, legauit, heredem cogendum mihi actionem ex empto praestare, filices ηρηdum res tradita fuerit vel defuncto vel heredi. Sciendum rem meam mihi legaui inutiliter. verum si post testamentum mea esse desierit, an conualescit legatum minim C.
Obstat regula Catoniana. l. caetera. s. I. insta. hoc titu.ε. sed si rem. de legat.obstant duo: primo. l. I. in fine. de regulR
173쪽
Cato. lex ait conualescere. ε. Breuiter ea lex est Celsi. Celsus solet dissentire plerum que ab aliis.dissentit etiam in ea re, idque Baro primus nota. uit Theophilus etiam, in F. an seruo. de legatis.indicat fuisse diuersas veterum sententias. Celsus hac ratione motus videtur,quia qui rem meam mihi legat, Videtur cite mihi legare in eum casum quo mea esse desinet, quod expresse fit utialiter sed ille tacite accipit pro expressim. 3. b.ράσω.
Dd o ea praedia Caesaris qua in formam pHrimonii redina
sent sub procuraiore patrimonii suntsi legentur, nec aestimaιio eorum Abeι praestari, quoniam commercium eorum msi iussutrincipu non sit,cum diserab. nonsoleant. Nec obstat quicquam l. filium fam. g. siquid. hoc tit. nam in ea specie lex aufuisse legatum licite, id est, capaci: verum ac- 'cedit extrinsecus, ut legatarius id legatum habere non possit, ut propter c2rporis vitium, Vel propter aliquam causam, tum ei debebitur aestimatio, quia eius rei commercium non fuit interdictum. l.fideicommiss g. si seruoai . legata est mi
hi seruo militia.debesur aettimat IO. l. mortuo. S. I. lib. 2. 2. legatum. l. 43.
Legatum in aliena volu tate poni potest, in bereris non pote 3. Accutsius de alii, hic in alia volantate, id est, in voluntate legatarii hoc ut expediant se a difficultatibus, quae incidunt.
ac sic interpretari dcbemus,in aliena,id est, in extranei,vii lcgo Titio decem, si Caius voluerit, videndum an in extranei voluntatem legatum conferri possit, an in heredis volunt tem de legatarii pHic s. ait,posse in extranei voluntatem conferri, cui opponitur l. nonnunquam. de conditionibus &demonstratio. ait, legatum nominatim ira AElimam voluntatem confreri non posse, tacite posse. sicut evrcta nosono, incita non nocenti itaquc
174쪽
si testator dixerit,lego Titio decem,si Caius voluerit, inutile est, verum si dixit, lego Titio decem si Caius capitoli tim ascenderit quamuis sit in potestate Cati vi cssiciat legatum de- heri, tamen non est inutile. igitur Vtroque modo legatum
confertur in voluntatem extranei, hoc tacite, illo nominatim , quod non fit Iure : nam quae in testamentis scribuntur, per se firma esse debent,non ex alieno arbitrio pendere. l.illa. de heredib. instituendis. Verum obstat hic g. sed explicandus est ex I. I. infra. titu prox. ut legatum poni possit in aliena voluntate, quasi in conditione, ut tum nihil intersit, siue dicat si capitolium ascenderit, an vero si Caius voluerit. idem dicitur de legato libertatis .in l. 464.I. infra.de fideicom.liberi sed ut hoc melius intelligatur, notandum haec verba ψs Caius voluerit, dupliciter accipi posse, vel pro conditione, hoc sensu si forte acciderie aliquando ut Caius assenserit, & tum legatum Valet, & voluntas Cati spectatur quasi quaelibet conditio, vel accipiuntur pro dandi legati mera voluntate, dum scilicet testator totum consert in voluntatem Cati, ut sit quasi largitor legati,&tum non Valeridenique non potest legatum conferri in alienum arbitrium, nisi quasi in conditionem.l.I. tit. prox. S d.l.
6 loquor de arbitrio libero,quod &dicitur plenum,Sc mera voluntas. in arbitrium heredis quasi boni viri,ut dixi legatum conferri potest, ut si heres meus arbitratus fuerit, si utile, aequum ei visum fuerit. l. si sic legatum. infia. hoc tit. l. fideicommisi a. s.fideicommissum .de fideicommissi liberi. verum in liberum arbitrium legatum conferri non potest, ut sit in eius voluntate an debeat,heres enim debet legata absurdum autem est esse hoc in eius potestate an debeat,l. virum.*.cum quidam .de rebus dubiis.& ideo haec verbasi heres voluerit. accipi non possunt pro conditione sicut in extraneo nisi fauore libertatis dicta. l. 66.
Si ρecula quis legauit, se massa facta est, vel contra, idem sita
legetur o vestimenium ex east, ulianus lib. 32. Digestscripsi , δε- garum in omnibussvrscripιu consistere, O deberi quod exstat, quam
175쪽
i uec DIFFERENTIA RVM. 3. 3 sed etsi lancem lega*it,s mas m feci , moxpoculum, delabisvν
poculum duraνIesicilicet voluntate, si area legatae domus imposiasis,dobetur legatario nisi testator mutauit votastarem, s. s. eum qui chirographum legat, debitum legare, non solum tabulas argumento essenditis,nam cum chirographa veniunt,namen venisse videtur. 3. 6. sede si nomen legetur benigne, id quod debetur, accipiendum est, ΦιacIiones aduersus debitorem cedantur.
Obstat Lianae .inflib.3.ait, lana legata, vestera ea factam non deberi, reiicienda est solutio Accursi, qui ait, in specie
huius 3. heredem cxlana vestem fecisse, non testatorem,S: Q eo legatum valere, & factum heredis non noceat legatario, verum mam festum est testatorem ipsum fecisse, ait enim lex esse quaerendum de voluntate testatoris, an sic mutata, Manillud factum sit eius rei argumentum. Verum solutionem ipse εδε pocula. dat, nam is non ait absoluto vestem deberi, sed hoc adiecto si durauerit voluntas, cuius rei probandae onus incumbet legatario. sic etiam videtur mutasse voluntatem, qui legauit quae separata erant ab aedibus deinde iniunxit argumento,s. si tamcn. de rerum diuisione.eadem est ratio, si ex poculo vel lance massam faciat, vel si speciem commutet, l. 6. de auro dc argent.legar. 9 Eum qui chirographum. Opponitur lex ab omnibus. F. infestumento .infhoc ιι ι. tractatur ibi de eadem conditione: verum exigit ille s. omnino. ut reddatur chirogralium nihil prae
Dicendum in specie istius s. iam ante fuisse obligationem solutam, & ideo in illa conditione non de Iure cogitauit te stator sed de tabulis, & ideo si exstent tabulae, ut transmittat legatarius legatum, oportet ut reddantur: verum si nullum exstet chirographum, legatum illud habetur pro puro, conditio pro non scripta habetur, quia est impossibilis, dicitur vera rusione, id est, aequa. concludo: chirophaphum vel nomen Ius significare, non corpus: idem significat instrumen
Excipitur casus f.in testamento. item casus in l. 8. familia: erci ibi Accursius. plures iunt heredes scripti,testator uni ex iis praelegat rationes hezςdita ias, quaeritur an videatur le- Dissilired by Gorale
176쪽
gare,quit cotinctur rationib' minime ,tu rationes pro corporib. accipiuntur.videndum quae sit mens testatoris,quia saepe disceptatur inter cohaeredes, apud quem debeant remanere rationes. l. s. s. sup. eodem. Vt hanc controuersiam testator tollas,legat uni rationes,id est,nuda corpora. itaque Iura manebunt communia inter cohaeredes. g. a. itaqueβ ἷtichue. ι. 7.
Itaque si Stichvi H legatus es culpa nubia interuenit,caum heresdrbet,de res ιuilone strui non aestimationem praestaresedo si alienas serum in suasit sine culpa heredu dem dici potest: nam cr in ali noeulpa admitti potest, cauebis autem sic, ut A fuerit adprehensus , aut ipse aut aestimatiopraestetur, quod se inseruo ab hostibus capto costat. Addendum, heredem posse cius qui est in fuga, aestimationem offerre, de sic alterum retinere. sed hoc ita procedit, si ille seruus fugerit, aut mortuus sit sine culpa heredis, nam si culpa heredis mortuus sit secus est, finge eum qui culpa heredis mortuus est, esse viliorem altero, ideoque heres eius mauult praestare aestimationem, non audietur, quia hoc in eius poenam est constitutum. omnino enim cogetur praestare superstitem .l.Stichum aut Pamphilum. 3 I. in fide solutio. ibi a recte Accursius notat ita conciliandam, cam legem cum hoc
t. yst cui legetur. Si cui legesar, cum quatu/rdecim annorum erit, certo Iure mimur, ut tunc sit quatuordecam annorum cum impleuerit: ct ita Im aperatorem decreuisse in arcellus scribit: ergo cum esset sic relictum, cum ad quataordecimum annum peruenisset,annua bima, trima ,die, O decem es heptem annorum mortis tempore inueniatur, praesens is egatum eri . proinde si quindecim annorum , consequenter ricemud
post biennium deberi , sisedecim, post annum debebiιur.si menses δε-
θι adsieptimum decimum annum,residuu mensibus deberar. hac ita se putans minorem es quatuordecim annorum cum iam excsisset, sic legauit. si vero scit, ιν ennium ad legati praestationem ex die Iso-
177쪽
Obstat l. penultima. C. eodem. quae ait non esse eonditionale, sed in diem, 3c ideo moriente legatario transmitti ad heredem,dicendum in s.hoc autem .ita dirisse legatum, cum erit annorum quatuordecim lego. hoc conditionale est. at
in specie legis penultimae pure legauit, dixit do, lego filio ro.
verum separata oratione adiecit, quae accipere debet, cum erit annorum 27. his verbis: legato iam ante pure relicto dies tantum adiicitur, nisi probetur testatorem voluisse facere conditionem, si igitur filius in ea specie moriatur ante annum a. s. heres eius ea decem petet, non statim, sed eo tempore quo filius viveret, eius aetatis foret, huc facit i. Firmio. quando dies legat.cedat. ea fuit sententia Ioannis & vera.
Si Titio decem qua ego debeo,ugauero, or rogauero eadem credi rari praesare: fideicommissum quidem in ereritorispersona non va-υι quia nihil iam interest seres vero potest cum legatam agere, quia ipsius interest creditori Ioui ne eum conueniat, ergo propter hoc
malebis legatum ,sed si testator decem mihiseu deiussore debuit, deleammis petitio non solum heredi, sted Deiussori competit. λ-
rerest enim eiussolarinthi, quam q*m conuentum mandati actio- mm intendere,nec interes soluendo μ nec M. Obstat valde l. 3.3.vlt.de lib. legat.cx ea colligunt etiam in personam creditoris constare fideicommissum: nunc qua ritur cur etiam in specie s. si Titio creditor non sit fideicommissatius, ut scilicet habeat duos rcos heredcm & legatari v. Dubium non est quin ea nota Marcelli sit applicanda ex hoc ,.vltimo. ad F. si Titio . nam quod est in g. si Titio. est ex disciplina Iuliani. verum sciendum, tunc creditorem legatarium esse ex sententia Marcelli, cum illi nominatim legatum adscriptum est,alias debitor solus est legatarius I. II. g. micr-dum.de legatis. . is semina
L. Veruus plurium sit pro dominisportioηe,legatum ei relinum
178쪽
Nec obstat l. I. infra. de exceptio. rei iudicatae,quoniam in specie ei in iis non fuit actum de hereditalc, scriptus heres victus non fuit, sed fuit actum de legato, NI legatarius victus
fuit,quod non nocet caeteris,etiamsi ideo sit victus, quod diceretur testamentum irritum. & ita Accursius in l. Papini nus.s. vltimo.de inofficiosi testam . Graeci lib. Basil. II. titu. 2. Nec etiam obstat l. statvliber.3. quintus . infra. de statuli heris .species seruo dedit libertatem, si heredi ro. dederit,e ststatvliber. orta est controuersia hereditatis inter scriptum delegitimum, legitimus vicit, statvliber ei dedit 1o.an fit liber, lex ait fieri liberum. igitur victoria heredis legitimi non nocet statutae libertati. Dicendum id fieti ex Iz.ta quibus cautum est,conditi nem illam statvlibertatis posse impleri in persona emptoris, quoniam si statvliber vendatur, dando emptoti 2o. liber M. Vlpianus in Fragmentis.
Turpia legata qua deuorandi magis legatarii graria scribunturi odio scribentu pro nonscriptis habemur.3. I. itia legatum relictuin Isis arbitratu sis nupsisset, se viso testatore Seius decesi eι, or ea nupsisset Caium ei deberi. 3. α.sed strui mora impedisset manumissionem cum tibi legatum esset eum manumisissis, nihilominus debeιur tibi legatum, quia per te n fluis, quominus perueniaι ad Itabertatem . . 3 si pars heredum nominata sit in lega da, viriles partea heredes debent si vero omnes hereditariaS.. Idem in hereditate, heres cum contumelia utiliter non scribitur. l'uoties.s. si quis nomen.supta. de heredibus in st
Nec obstat lex his verbis. I. I. eodem titu. ait filium recte institui cum conuitio,vt filius meus male de me metitus. breuiter, differentia est inter patrem & extraneum, patri licet impune filio facere conuitium, & suo Iure pater cum exhcredat notae causa,etiam adiecta turpissima causa,elogio,i. . ita
179쪽
In ea l. proponitur tale exemplum liberto ma de me nihil merito do lego, verum non dicit esse me legatum, quoniam alia est quaestio illius 3. verum etiam dici potest illa verba non facere conuitium,secus si dixit male merito. item non nominando l. 3.de liberis & posthumis. . In M. I. est unus casus quo legatarius admittitur ad legatum,etiamsi videatur defecisse conditio legati, ut lego Titiae, si arbitratu Caii nupserit, mortuus est Caius vivo testatore, deinde Titianupsit sine arbitratu Cati, nihilominus capilleis
Nec obstat l. inde Neratius. F. idem Iulianus .adi. Aquilia m. quoniam in eo *. ponitur seruum desecisse post mortem testatoris,id est,eo tempore quo debuit manumitti, ideoque conditio deficit, & hcres non admittitur ad hereditatem, insuperiore casu de Titia notandum, aliataresse rationem praeteream quae dicta est, quia scilicet illa conditio pro non adiecta habetur, ideoque potest nubere etiam vivente Cato, quia videtur aliquatenus haec conditio impedimentum adferre nuptiis, ideoque ex lege Iulia M cella circumscri bituti. cum tale. f. si arbitratu. de condit.&demonstrat.notanda l.
vltima. de statvliberis. ubi illa verba ex Me,id est, ex lege Miscella.
Nemo potest in testamento suo cauere, neleges insuo testamento locum habeant, quia nec tempore aut loco, aut conditione iri obligatio heredis legatorum neminepotest.
Vt nemo potest. cauere, ne lex Falcidia locum habeat in suo testamento.l.quod bonis.*.I.l. Seius. infra. aa legem Falcidia m. verum hoc mutauit Iustinianus Nou. I. sed necesse est ut id fiat nominatim de expressim, quoniam non sufficit quodlibet iudicium voluntatis. Concludo igitur scripturam testatoris non posse Iurisciuilis regulis derogare, nec efficere ut debcantur ad tempus vel conditionem. Caeterum his omnibus casibus actor repelletur exceptione quae diximus subtili Iure obtinent in doli, atque ita obligatio quidem non finitur ipso Iure, quoniatii nihil.
180쪽
LIBER I. ' ti rnihilominus est actio,sed sinitur opposita exceptione , s. placet. l. obligationum. &3. conditio eiusdem. &l.eum qui stipulatu de verb.obligat. At oppono , quod dicitur usum fructum finirr tempore, quod accipien)um plane est ipso Iure ,Paulus lib. 3. Sentent. tit de legatis .haec lex loquitur de obligatione Iuris. Eadem ratione non obstat l. vltima. C. de legatis. quoniam loquitur de dominio,non de obligatione.
si post mortemp/ιν, filio legetuν, dubium non est quin mortuo
patre adfluum pertineat legaιum. nec intersis au paιn heres exstiterit nec nese iseruo post mortem domini relictum legatum esto idem in ea causa durabiι,ad heredem domini 'ertineat, usque adeo ut idem Iuris sit, estestamento domini liber esse iussus fueris, ante euicerit dies ireari.quam eliquis beres domino exsista .quo si,m heredi. rata adquis tum legatum postea herede aliquo exissente ad eum pretineat praeterquam si sal heres aliquia aut necesserim domino ex eo testamento facim eris tune enim qora in unum concurrit,υι s hemexsipiat se dies legati cedo: prebatilius dicitur, ad ipsum porim erirelictum est peremere legatum, quam ad heredem eius a quo libertatem consequitur. Opponitur l.peculium. huic l. 68. .vit.infra.titu. prox. legatus est seruus Titio, idem post mortem Titii legatam libet esse iussus est,utrumque valere dicit lex .libertas post mortem legatarii, legatum ab adita hereditate. l. qui filio. l. idemque est.supra. de heredib. instit. hoc pugnat cum fine huius legis, quae ait esse inutile,quoniam certum est constitutam Iibertutem fuisse. igitur libertas erit potior legato. Verum considerandum in fine huius legis ire poni species: in prima legatus est seruus pure, Ac libertas data sub conditione,hic legatum videtur etiam conditionale,hoc ca su legatum pendet sicut libertas. L 44. . vlt. stipra. secundus casus: legatus est seruus purὸ, libertas adscripta ex die, legatum est inutile,quia diem libertatis venturam certum est,ter' ius casus legatus est pute manuaussus post mortem legatarii