장음표시 사용
181쪽
Io φ . DIFFERENTIA RUMinutile est legatum eadem ratione. itaque his duobus postremis casibus non pendet legatum, primo pendet in posterioribus ideo non pendet, quod omnino sit praeualitura libertas, &seruum legatario ademptum iri.
Si testator quosdam ex heredibus iusserit aes alienumsoluere, non creditores habebunt aduerses eos amon sed cohaeredes,quorum inisi rest ho eri nec solum hoc casu alius habet actionem, quam cui testatον dari iussi, sita alii quoque, veluti filia nomine genero authponso dotem dari iusseris: non enim gener aui stonsus, si lia habet
actionem, cuius maxime ιnteres
Obstat lex tali .s. vltimo. infra. de Iure dotium. I. Titio. s. Titio genero. de conditionib.& demonstratio. ubi dicitur
etiam generum agere ex testamento.
Hoc distinctione explicandum est, aut pater legauit dotem quam debuit cx stipulatione, tum gener non habet actionem ex testamento, quia legatum est inutile: verum fi lia habet actionem ex testamento, quia eius interest ut dotata sit, gener aget ex stipulatu, sed necesse est ut alterutra. actione marituS dc uxor sint contenti, nam uterque dotem non petet,l .huiusmodi. 9. cum parer. in fine .hoc tir.aut pater legauit dotem quam non debuit, Sc tum legatum in utriusq; persona consistit, addenda exemplaeex lege Asi, si Titio. ωμι s heret. . Si si res iussus o facerest Lucius centum habeat, gendus est M. res centum dare, quia nemo facere to est, τι ego habeam centum, nisi mihi dede I. Facere interdum habet dandi significationem, ut heres meus facito ut Ticitis habeat Io .id est dato Titio io. Nec obstat l .vltima.in fine .supra. de rebus credit. non est dicendum, separanda legata a stipulationibus, sed dicendum in ista l. vltima .promissis cm itaenon promisisse, faciam vi EMDipiti su by Corale
182쪽
beas decem, sed hoc modo curabo tibi dari decem, poterie promisser delegare aliquem qui det, nec ipse dare cogitur. f. r. si mihi. Si mihi quod nilus debes, fuerit legatum, neque Tisius debeat, sciendum es nustum esse legatum, est quidem si quantitas non sit adiecta evidenti ratione nihil debebitur quia non apparet quanIum 'erit legatum. nam ese si quid ego Titio debeo, ei legauero quantitate non adiecta,constat nastum esse legatam, cum si decem quae Diio δε- eo, legauero, nec quicquam Titio debeam, falsa demonstratio nos perimiι legatum, is in legato dotis Iulianus restondit.. Nec obstat l. eum filius. s. heys. tit. prox. ins quod Accursius explicat,nam in specie 3.heres. idem manet debitor, MCreditor idem, causa tantum obligationis mutatur. igitur Mlegatum permanet, quamuis ita legauit, quod Titius mihi debet adie causa debiti, scilicet cx testamento, de Titius desierit debere novata obligatione, scilicet si in stipulationem conuertatur,hoc non perimit legatum. 6.Stichum L 8isfunaum.
Stichum Sempronio do, lego si Sempronius Stichum intra ari, num manumiseris eundem Stichum Titio do lego: quassum es quid Iuris est,rsondi Sempronium interim totum habiturum,ssi quidem intra annum manumisisset, liberum eum Isectarum, sin aui hoc nonfecisset,ad Tisiam non pertinere. Nec obstat lex nemo potest. supra. hoc tit.nam additur eam latissimam potestate post esse coangustatam lcgibus
de constitutionibus. Verum aduersus hunc s. Stichum. Accursius opponit constitutio. diui Marci S: Commodi ad Aufidium Victorium.
colligit seruum legatum ut manumittatur intra certum tCm pus,si manumissus non fuerit, continuo ex constitutione liberum fieri ipso Iure, igitur non pertinebit ad posteriorem
183쪽
Dicendum eam legem tantum pertinere ad conditiones contractuum,ad seruos venditos ea lege ut manumittantur, nec pertinet ea constitutio ad donationes. l.qui Romae .F. Flauius.de verb.obligat.l. Paulus .infra.de liberali causa. nec pertinet ca constitutio ad contractum, do decem ut seruum manumittat. l. naturalis. f. at cum do. de praescriptu verbis. nec etiam porrecta est ad seruos legatos. itaque suis finibus conistineatur. praeterea in proposita specie non proponitur palam legatus seruus ut manumittatur, nec plane testator eum liberum voluit e sse. ideoque manumittendi Onus non cense
tur iniunctum Tltio,quia nec fuit iniunctum priori nomin tim,sed totum Titius habebit.
Iuliamiat quodsi legatum mihi est quod ex Pamphila natam eris,Zea bilam mercας- sum, , ea apud me peperis, non possum vii, panum ex causa luerat sua habere, quis matrem ei- mercaι- sum,argumentum rei est,quod eo βιο est empto competit. Dixi partum esse partem ancill obstat L partum .de verb. significat.breuiter dicendum , eam legem pertinere ad quaestionem v capionum,& id referri ex sententia Scaeuolae quhae prehenditur a Marcello in l.si aliena. s. vlt. de usucapioni b. itaque verius est per omnia partum esse ancIllae partem. 1 'm homo Ia . binu Mu kgatum.
Si est homo letatis fuisset, o per legatarium stetisse , quo misin
Stichum eum heres ιradere voleba acciperet, monaeo Sticho exceptis isti mal proderi . . Extra LSi creditor potest variare quoad iudicio egerit, nisi optio sit ei nominatim data a.3. supra .contra hoc opponitur.l. si quis stipulatus. de verb. obligat.creditor id est, stipulator sibi excepit electionem nominatim, & tamen variare potest. non quidem si ita stipulatus Stichum aut Pamphilum quem vo-Disiti sed by Corale
184쪽
L1BER I. luero,tum enim semel eliget, nec mutauit illo verbo voluero. certum momentum temporis significatur: verum fi sit stipulatus Stichum aut Pamphilum, quem Volam potest variare usque ad litem contestatam, nam illa verba quoad volam sunt extensua, id est, habent tractum temporis.. LM. MAMn aliarigia si non alias voluit patre babere eum legatum nisi heredi ιώ-
retineat: tunc neque aduerses coharedem dandam ei legati pretii/uem secundam frissonu senuntiam constas: cum ipsi is non O rixeiar esse soluendo hereditas hoc ita est, licet non conditionaliter
ex efiisset mellixisse tameo manifestissmὸ adprobetur.
. Dixi eum qui omisit hereditatem, non repelli a legato Opponitur l.si non solus. . I. pra. si quis Omissa caula. spe. cies instituto datus est substitutus Vulgaris, ab instituto plurimis legauit, & inter alios substituto, si heres non esset ex substitutione, post mortem institutus omisit causam testamenti, Ee ab instituto possedit hereditatem tanquam agnatus. idem fecit substitutus: nam omisso testamento ab herede instituto,potuit ex substitutione venire,sed noluit,sed qui etiam era ex agnatis eiusder gradus, possedit hereditatem
ab intestato simul cum instituto. Sciendum, institutum teneri legatariis ex Edict qaii omissa ea se testamenti. periinde ac si adiisset, ne fiat fraus legatariis, quaeritur an teneatur etia substituto legati nomine λ vi. detur dicendu teneri,na non ideo a legato,quod omisit hereditate : verum hoc negatur in ea tigriratio haec est, quia etiam
ipse substitutus omissa causa testamenti ab intestato possedit
Si βηΔm per fideicommissum relictum vinis ex heredibus ex . rasso pretiosecundum reditum ei findi mercatus sit propter aes ali num hereditarium praestate se adsignante, cum eicommissem do, Miarur , acti non fundum sed pretium eius restimi debere. LM amo forat Diaum restituere malu bem viandum existimo.
185쪽
Opponitur.l.nihil.*. r. infr. hoc titu. si fideicommissarius consensit venditioni, nullam fideicommitsi petitionem h bet,nullam,id est,nec rei, nec pretii. Opponitur etiam l. Lucius. 88. 3. insulam. tit. proximo. f in deicommissarius consensit venditioni ab herede factis dicitur fideicommissarium, nec ad pretium quidem acturum. Dicendum illas leges loqui de fidei commissario qui consensit. consentire est palam &diserte consentire. hic consensus in totum praeiudicat ei.at testis vel signator qui tacet non consentit,ideo testi praesentia signatori signum non praeiudicat. l. Caius. supra. de pignorat. actio. L Titia. .I.Lucia.titu.
Nec obstat l .s dei utar. s. penult. sup. de pignorib. ex qua colligunt testis praesentiam,vel signum consensum imitari. Male . nam iste s. non loquitur de teste, sed de eo,qui sua manu scripsit domum suam pignori futuram. Nec etiam obstat l. sicut.g.non videtur. & l. Titius. g. vi quib.modis pignus. Illae leges non loquuntur de signatore, sed de subscriptore. subscriptio praeiudicat,plus est iubscribere, quam signare. in testamentis exiguntur signa testium, idque ex Iure praetorio.constitutiones ut plus exigerent, exigunt ut adhibeantur etiam subscripsitiones, signa siti cx Iure praetorio.
In tacis deicommi inraus legi fieri videtur qηoties quis nequeus amento nec codicistis rogaretur, sed domestica cautione vel chira
grapha obligaret si ad praestandum dracommissum ei qui capere non
potest. Obstat omnino .l. 3. quae ait legi fraudem factam non esse. hoc ita explicandum in I. 3. quaeritur primo,an fideicommita. sum videatur datum palam. . Respond. non videri, quia non apparet quid ab heredib. petierit: altera quaestio est, an fraus fiat legi lex ita definit, tum fraudem factam videri, cum here non rogatur testamento,uci codicillis, sed obligat se priuata cautione vel clu-
186쪽
rographo. ex ea definitione colligit dici posse fraudem non
factam, videlicet si heres nulla tacita conuentione se oblisauerit, nam ea sola verba idoneam taciti fidei commissi su spicionem faciunt. Est & alia pugna l. in fraude.=.I.in f de his quae ut indignis. cum l. 3ς.quando.infra. de Iure fisci. rogauit tacite restituere incapaci . hic mortis tempore est capax, quid fit exitum exspectauimus, itaque cessabit poena taciti fidei commissi, qu nia eo tempore quo competit fideicomissiim, inuenitur capax. l. non oporter. infra. ritu. prOXimo .ait, non oportere de conditione cuiusquam quaeri, antequam legatum vel hereditas ad eum pertinear.
Hoc intelligendum est a fisco, scilicet fiscus cxitum exspectat: verum fideicommissimus hoc casu non capiet fideicommissum ob regulam Catonianam, sed remanebit apud heredem, igitur conssilium taciti fidei commissi nihil nocet,
nisi sequatur exitus. verum quid si rogetur tacite restitueroe capaci,& mortis tempore sit incapax,l. 3. ε. quando ait finem etiam hoc casu spectandum, quoniam ait lex vel contra, id est, idem esse ex contrario,igitur videtur fraus interuenisse , si finem exspectamus. verum lex in fraudem. I. I. hoc negat, quae ait fraudem non interuenisse, & fideicommissum apud heredem remanere,nec vindicatur fisco,qua ex causa tacitu fidei commissum posset vindicari fisco, quasi in causa caduci, sed apud heredem remanet. Diccndum in s. quando. cum dicitur. hoc etiam casu cxitum spectari, ita accipi debere, si consilium etiam interuenerit,quod non negatur in d. l. in fraudem . nam solus exitus sine consilio heredem poenae non subiicit . sic etiam fraus accipitur in Edicto de non fraudandis creditoribus. f. in fraudem. Miti quib. manum .non licet.
. ἐγώ. Lai3. fili milia . Diui Seuerus se seis totinus rescripseram, eum qui rogat in est sub conditione fratris sui filias.stiiqere ante diem fideicommisia cedentem, ne quidem ex voluntate eorum posse restituere his inporestarct
187쪽
rotis ipsis duere restitui: vel si aliquo ex hu ante decesseris,non νmnI-b-. I. I 2. idem principes rescripserant, filiis ante diem fideicommi venientem restitui hereditatem maternam necesse non esse, sedρω- stare heredem esse vulgarem caurionem : aut si praestare eam non poteris mitti liberos inpossessionem Meuammi seruandi causa, in pro pignore non .pro Amrsis pondeant, vel alienanda Ius, sed is pignus babeanι, wfilius per patrem fructus consequator, s semus per dominum. Ait ne voluntate quidem filii fideicommissum repraesentati, hoc videtur falsum: nam spem fideicommissi pactione remitti certum cst, l. I. l. cum proponas C. de pactis. l. de Gdeicommisso. C.de transact.& nominatim de filiosamilias in I.& heredi. s. penulti supra. de pactis. cur igitur non poterit
Respondeo, fideicommissi stam pacto remitti posse, id
est,heredem qui oneratus est, posse iberari pacto ut non praestet.at in hac specie heres non liberatur, ab herede non liberatur, id fieri non potest, ut contra prouidentiam testatoris testitutio fiat.
Denique his casibus fideicommissum representari non potest.obstat lex post mortem C. de fideicommissis.ait, eum qui rogatus est, hereditatem post mortem suam, est hoc ficieicommissiun conditionale, poterit hoc praesenti die praestari. Dicendum hoc ita procedere, ut possit repraesentari ἐrogetur uni, & ei quidem patrifamilias rcstituere.quo casu
cessant rationes huius I. dicemus tamen & hoc casu in eum eui repraesentatum fuerit, non transferri actiones ex S. C. Trebell. antequam conditio existat, quia hereditas non restituitur, uti testator rogauit. transtationem actionum no dum remittemus. Ita ubi ante.Infra.ad Trebellianam.
Cum eris rogatus si sine liberis dea eris, per fideicommissum restituere condum defecisse viaebitur, Apaινι superumennι luberi, nee
quantur ast heredes exsisterin . Nec Diuiti eo by GOrale
188쪽
Nec obstat lex I.C. de condit.incert. rogatus est restituere si sine Iibertis decederet, si vel unum filium relinquat, deficit conditio, ponit etiam eum filium instituisse. Hoc vero quod ita acciderit, non quod sit necesse eum institui,ut submoueatur fidei commissarius. itaque etiamsi filius ille exheredatus sit,excludetur fidei commiliarius. c coniatrario aliud est, nam haec conditio si sine heredibus decesserit, accipitur de liberis, vix enim fit ut quis sine herede moriatur. itaque si liberos non habeat, heredes habeat, videtur exstitisse conditio l .ex facto. s.vit .ad Trebell.
Diat Seuerus o Antoninus rescripserust, eos qui tessamento vetant quid alienari, nec causam exprimunt, propter quam id fieri velint , msi inuentiar persona, cui- resectu hoc a testatore depositum
est,nultius esse momentιscrip uram,quasi nudam praeceptum reliquerint , quia talem legem resamento non possunt dicere. q.odsi libera,
autposthumu, aut obenu ui heredibus, aut aliu quibusdamperso-ms conmentes eiusmodi voluntaremsignificarent, eam seruandam esse. obiicitur l.cum pater.*.cum inter.tit.prox. filium libertat vocari ad fidei commissum, id est, ad rem quam testator vetuit alienari de nomine familiae. vocatur quidem liberta, sed filius libertae non est de nomine patris, cur igitur adiicitur plerumque filius matris nomen assumebat. Ad hoc respondetur, non prohibetur in ea specie generaliter ω in infinitum, ne fundus exeat de familia & corpore libertorum. hoc praeceptum strictius accipitur, ideo libertorum quidem nemo partem suam alienare potest, aut si alienet caeteri vocantur at quisquis suis heredibus suam partem relinquere potest, licet sint extranei,confirmatur hoc l .pater. s.filiam.ins lib.3. Hic notanda sunt duo, primum ex Nouell. rs'. de restita fideico. quod etiamsi hoc praeceptum si generaliter, tamen non extenditur ultra quartum gradum. secundo hoc praecepto etiam prohibitam videri Falcidiam Nou.II9.I.Vlt.
189쪽
ι.tiyjisiemur. si struus vetuis en a testatore rationes reddere, non hoe cense suitur , ut ne quod apud eum sit, reddat, s lucrifaciaι sed sevo os inquisitio mi hoc est,uti negligentia ratio nou habeatur sed tan. iamfraudium, ideo se manumiso non Udeturpeculium legari preMe,quod vetitus est rationes reddere.
Idem generaliter dicendum si rationum redditio remissast procuratori tutori,curatori,negotiorum gestori .l .cum ta- Ie .f. I. de condit. Sc demonstrat. dctitu. de liberatio. legat.l. Aurelius. f. Marula. testator voluit tutorem suum liberare actione tutelae, dixit rationem tutelae ab eo reposci nolo, quaeritur an pecunia quae ex tutela remansit,possit repeti, an vero possit eam retinere respondet Scaevola, nihil proponi curea pecunia legata videretur. id Scaevola scribit libro Digest. aliud scribit libris Responsorum in l. vlt. s. Tisia. eodem. ponit omnino eandem speciem, iisdem verbis. nam Scaeuola quae scripsit libris Digestorum, repetiit libris Responsorum.sic est l. pater.3.Iulim se Lucius ob. igitur eadem est species. respost det tamen nihil proponi, cur non pecunia legata videretur, verum illa negatio delenda est,utiuadent princis pia Iuris. ritu. de annuis legatis.
Seio amica selissimo I voluerit, sicut meis segotia interueniebat, eodem modo fluorum meorum interuenire, annuossenos aureores habitationem qua viisurpraestari volo,non ideo minus annua Seio pro pane hereditaria viventis Alia debemplacuis, quod ex tribus mitis Titia duo abis heredibus instisuiu vita decesserunt, cur tam labor quam pecunia diuisionem reciperent. Ad haec videamus quemadmodum sit respondendum quibusdam legibus, quae huic Lobiiciuntur. videlicet l. annua.in princi p. inflioctit.I GUO .F.I.6cl. Stichus. F. vltim. do Dissiligod by Corale
190쪽
aliment .legat. l. I. Cod. de legat. omnium earum legum eadem species, annua alimenta legata sunt sub conditione, si moraretur cum matre,vel cum filio testatoris,uel quod idem est, quoad cum eo eave moraretur. nam uterque sermo conditionem facit sicut si dixerit si uiuat,vel quoad vivat. l. 4. MI.s.sup. hoc tit. huic conditioni Titius paruit, id est, demor tus est cum matre aut filio, quandiu vixit ina ter aut filius, quaeritur an & post mortem patris vel filii alimenta Titio de heantur 5 dicunt omnes certatim deberi alimenta. in perinpetuum, id est, dum vivat Titius, nec finiri morte matris aut morte.filii,cur ergo inquiunt, qui inde ducunt argumentum aduersus hanc legem, & in specie huius i. non debentur annua sena integra etiam post mortem filiorum, dum vivit Seius. Nihil est quod tam facile expediri possit ratio differentiae haec est, quia ut ante demonstraui, Seio annua relicta sunt fidei remunerandae causa, quam exhibet in gerendis filiorum negotiis, simul ac laboris, quem in re impenderet remune randi causa, ac proinde non propter utilitatem legatarii, sed propter utilitatem filiorum, qua finita aut diminuta aequum est etiam remunerationem finiri diminuive. at in earum legum quae obiiciuntur, specie alimenta relinquuntur propter utilitatem legataru, pietatis causa.
Legatam ita est Attia donec nubat, quinquagista damnas heres meus esto dare,neque adscriptum est,in annossingulos Labeo , Trebatius praesens legatum deberi putat ,hed rectius dicetur, id legatum in annos singulos deberi, s. vini falerni quod domi nasceretur quotannis in annos singulos binos culeos heres meus itavisio dato, etiam pro eo anno quo nihil vini natum est, deberi duas culeos, si modo ex visis
π Ia caeterorum annorum daripossi
Neque obstat quod tamen primae speciei plurimum obstare videtur l. cum certus. in f de trit. vino & oleo legat. quae lex certo numero amphorarum vini legato ex eo quod infundo illo vinca illa natum erit, ait non amplius deberi,quam