장음표시 사용
271쪽
LIBER I. as a vobis petii fidem praestetis allial aliud sunt, quam velamenta fraudis, imo distinguunt fraudem potius quam dissoluunt ut in l. Lucius I 23 f. vlt. sup. de legat. I. neque quod est Taciis tum efficiunt, ut intelligatur relictum palam. Ideoque delatori de fisco locus est alioquin heres non tenetur poena Taciti fideicom sit propter illa verba fucata & adumbrata, sed fideicommissum apud eum remanet, quia pro non scripto est quodcum luerelinquatur incapaci:& quodcumque pro non scripto eth, remanet apud heredem,l.unica .F. in primo. C. de caducis tollendis. g. ro.μ in loci Diubis. Si in locis si calibus vel publicis, religiosisique, aut in monumentis thesaura repenι fueranι: Hui fraιres constituerant, ut dimidia pars ex his Asio vindicareιur, stem si in Caesens posse ione repertiusuerιι, rimιdiam aeque panem simo vindicari. . Nec obstat vexati minus f.thesaurus. inris. de rerum diui
ne,in quo ostenditur, thesaurum inuentum in loco sacro vel religioso, totum pertinere ad inuentorem, nec in eius ullam partem fiscum venire
Nihil est facilius, in delationibus, quibus fiscus augetur, semper fuerunt diuisa placita Imperatorum, diuersi animi. Diui fratres ut in hoc g. proponitur inuenti thesauri in loco religioso,partem dimidiam addicut fisco, partem dimidiam
inuentori, quod & Imperator Fridericus probauit, at D. Adtianus ut refertur in illo 3. thesaurus, thesaurum repertum in loco sacro vel religioso totum addixit inuentori,dum non vult fauete fisco suo, videlicet si inuenerit Auente numine, ducente Fortuna,virgula diuina,non mala arte.
272쪽
2s DIFFERENTIARUM Neque his obstat l. si dictum supra de euictionibus:quqd,
cit, eum quieuictionis nomine promittit duplum, triplu, vel quadruplu,teneri actione ex empto,Vt praestet, quod promisit sed non et laeum,cuius negotium gessit, qui demu in subsidium conueniri tantum in simplum potest, id est in id quod interest,nisi ex madato eius,alcer promiserit dupla vel triplu.
Item eos qui tutores vel curatores fuerunt, non oponere deferre rassa pupillarum vel adolescentium suorum Diui Senem se senioninm reseri erunt, quod consequens est, obseruari se in eo, ut quasi procurator negotia gessit, o ita isdem Principes rescripserunt, iidem
decreuerunt nulla constitutione prohibitum esse procuratorem interrogari Maccusare eam , ius negotia gessi, se tutorem qui aut detulis,avi mandauitseueriinme puniendum restri erant. Nec moueri debemus, i. vltima su p. detestibus, quae ait aduocatum,vel exsecutorem litis, te sergenr duruel vom esses serui, non possc tcstimonium dicere in ea causa, in qua operam suam interposuit,in qua patrocinium prςstitit,vel in qua intercessi, quia etiam nos dicimus procuratorem in ea causa quam agit, vel esit alieno nomine testem esse non posse, quoniam hoc esset subire personam,& testis & iudicis litigatoris. quod natura non patitur.
Eliu qui delatorem corrupit,ea conditio est, utpro victo habeatur, nam in Ascalibus cassis id constitutum est, sed enim Mepoena maris es υι aduersus ipsum locum habeaι quidelMorem redimit. Cate
roquin aduersus heredem eius transire non debet. Nec enim exinde perit causa, ex quo redempta est,uel actio peremunν vel condemnatio facta videtur, verum oportet eo tire prius , o de crimine pronuntiare , plane si forte retractanda causa agatur, quaseemel audicata est per delatoris corruptelam: mortuus corruptor non eostiet quominus aei positi, atque re ractari causa. Hic erim non poenae, sta causa reiniurio s.
273쪽
valde obstat l. 2. in principio, de bonis eorum qui ante
sentent. nam ait nominatos a latronibus quasi conscios sceleris diem obriise corruptis accusatoribus, Ac vi confessos de crimine non relinquere defensionem causae heredibus tuis. de hoc rationis est, inquit, 3c tamen proponitur accusatores corrupisse, non etiam lecutam pronuntiationem iudicis ipso
facto, id est corruptela accusatoris haberi pro confessis, Mianquam causa exstincta , eos non relinquere defensionem suis heredibus. Sed iamdiu me asseruisse illo loco non poenitet, esse scribendumst confessos de crimine, id est hoc praetextu quasi videantur confessi de crimine non relinquere defensionem suis heredibus rationis non est, sunt verba rescripti Imperatoris, quia ille sermo plerumque negative concipitur. ac praetereaalla lex L. quod de omnes existimant, est accipiemda de latrocinio, cuius poena mors non est, nam de latrocimo, cuius poena mors est, si quis paciscatur cum delatorct non habetur pro consesso, quia turpiter non facit, qui expedit suam saluLem.
pro alio a Asio conuenιus debitum exsoluit,non iniqueposta, tit persecutionem bonorum eius pro quo soluu, in quo eιiam adiuuari pero ciumsolet. Cum plures essent posse isores praediorum in pago uno,
aut vico tributario fiscus unum locupletiorem ex illis possessoribus conuenit pro uniuerso vico negotii expediendi causa, ut ait lex cum possessor.infia de sensibus, licet repu
Si quis ergo vel parem vel maiorem iudicem aBpelia eri
274쪽
asO DIFFERENTIARUM alium tamen pro ali min ea causa est,ut error ei non nocus si minorem, nocebit.
A legatis proconsulis appellatur,ei tamen obstat, I. 2. i fra quis & a quo appelletur,ied sciendum est a dictione multatae appellari,i .certa.quando prouocare non est necesse l.& in multis, C. hoc tit. & haec poena a mulcta distat, nam a poena quia certa est, appellari non potest, at a multa, quia est arbitraria appellatur.
Ex tit. de tractatu ad fricanum.
Vuum sasum testamentum diceretur quidem ipsi heres accusaretur quoniam certus esse debet se falsum non fecise , recte adibis hereditatem sin autem abus argueretur citra consilentiam eius, nonpo-ies adire,quasi dubitet verum esse testamenιum. Quod si quis sciebat se heredem institutum sub conditioiane errauet it in conditione,Vt si hanc esse putauerit,quum e set illa,exemplo eius qui errat in parte, dicam eum adeundo nihi agere,i .ex semiste, D. Οdem. Sed utilius visum est Sabinianis,ut adire possit, etia qui nescit partem,modo caetera quae eum scire oportet qui adit, noignoret,l. illud. D. si pars hereditatis petatur,atque ita l. si quis extraneus, ultimo. D. de adquirenda hereditate. quum dixisset nihil gestioni pro herede nocere ignorationem partis, consequens erat adnotari non hoc nihil etiam nocere scientiam conditionis, quod est disscntaneu,sed nihil nocere igno. rationem conditionis,si tamen extiterit coditio. ante gestionem pro herede, igitur dempta negatione legendum d .f. vlta quod de Cassius probat. Qui putat se heredem ex asse, quum sit ex parte, v I contra,adeundo nihil agit.d.l. ex semisse. Sed videtur obstare, l .si quis mihi bona .F. sed si mandauit. eod.tit .ex qua ratiocinari ita quis possit: si mandauit pater filio ; ut adiret quasi uastreu Q ολ parte, 6c adserit ex a sic, valet
275쪽
LIBER I. aspaditio, quia meliore coditione patris faciti ergo si instit tu' ex parte adierit ex asse valet aditio,csset bona collectio si ei etiaconueniret ratio eadem,at non conuenit, qua loquidem heres qui m ori ex parte adit,quam sit scriptus, in nullo meliorem suam conditionem facit, nec faceret etiam filius patris, nisi veritatem in adeundo sequeretur, patre in iubendo le-quuto opinionem falsam,non est igitur bona collectio est. Constat non recte eum adiisse qui adierit antequam sciret conditionem impletam, quia nondum putauit delatam sibi hereditatem csse.l. multum. D.de conditionibus, S demonstrat.sed contradicit palam d. l.si quis extraneus.I. Vlt.nisi audeas adfirmare quod est verissimum,negationem quam paulo ante in eo diximus abundare, esse in hunc locum transferendam hoc modo, puto son posse adire hereditatem, aberrabad suo Ioco,sed restituenda est ut dixi.
Si eum seruum qui tibi legativisis,quasimihi legatum possederim,
o vendiderim, monuo eo posse te mihi, pretium condicere Iulianus ait quasiex re tua locvlerio actin sim. Pecunia igitur ex re mea non est mea, idcirco non vindicatur,sed aequum est eam mihi reddi , idcirco condicitur ut in hac specie,& in specie legis si ipsa. D. quod met. causa,& l. it. D. de neg.gest.l. venditor . D.dc heredit.vendit. Obstat quod dicitur pecuniam ex re hereditaria redactam, esse quodammodo hereditaria, δc in hereditatis petitioncm venire siue extet res hered staria,sive deperierit. l.si & rem. D. de petitione heredicatis. Sed hoc in petitione hereditatis propriam rationem habet, a enim actione te tactur is tantum , qui pro herede possidet,vel etiam qui pro possessore possidet, qui etiam laquam heres agere praesumitur it ob id solum tenetur petitione hereditatis, ut Accursius recte docuit in i .pen.C. in quib. caussis cessat long.temp.pl aes
ad Mars quam fluumfamiliis heredem msituere vestet, ne ad
276쪽
patrem eius ex ea hereditare quicquam perueniret, voluntatem suam ex Histissis filius quam patris o ensam vereretur,pet is a Ie Iore, ne μb conditione,' a flatre emancipatus esset, heredem eum in tueret cir impetrινι iι ab eo, ut amicumsuum heredem inituret, arque ita testamento amicus μν, ignotus ιestii orι, heres inmtutus est, nee quicquam ab eo petιtum est,quaerebatursi iste amicus,auι adire nostet, auι aditum nostra r I uere hereditaIem, a deicommissam ab eo petι poni, aut aliqua actio aduersu eum esse .cfi virum patri, an
tio campeseret, res=ondit etiamsi maηifestumsi friptum heredem frimbuam interposuise, non ramen aliter, ab eo Deicommissum peti posse quam se or ipsum testatorem fidem eim sequutum esse probare
ιυr. si tamen cum a siti amaseas rogaretur amicus, o adituram si hereLIatem recepiset, ese restituturum patrifamilias facto, ab ordo dici post mandati actionem futuram, O eam actionem patri maii
lem fore quia non sii ex bona fide, id ei restitui quod testator ad eum
peruenire noluerat, sed nec suo vulgarem compeIituram verum utilem fati dari placereι ει qui quumflua . ese ero aliquo ei isse ,4c paterfami. fati soluisses. Neque obstat l .vltima de stipulat. servoru . seipsam enim
explicat satis his verbis,si tamen dolo malo id fecerit quod non fecit in specie proposita, dum ex mente testatoris hereditatem per interpositam personam post emancipationem sibi restitui mandauit.nihil etiam obstat l. si mandauero .s.fugitivus. D. Mandati. Cui sane non est quod respondeas, quum nec ullo modo quod Africano opponas. Nam seruus in ea non mutauit conditionem, hic filius mutauit conditionem, & stultus est. Accursius dum respondet hic, non interuenisse contractum. si mater. D.L 3ujsubsit. es. Πάνω. Si mateν ita testetur, τι filium impuberem, quum erit annorum I . heredem instituitrique pupugaribus ιabulis δμι heres non eris, alia ubntituat, valetsubstitutio. Statuendum est recte dari libertatem eodicillis seruo, qui rei amenti temporc fueIn Lestatoris,licet codicillorum tem
277쪽
pore alienus fuerit, S: delenda negatio in l. 2 g I. hoc tit. quam non possis tueri alia ratione quam quod non possit dari δ irecta libertas nisi iis qui utroque tempore testatoris fuerint, testamenti & mortis,*. penula.instit. de singulis rebus per fideicommi Trelict.
ι. centum.D .de eo quod certo lora dari oportet.
Centam equa daristipulatus si iussorem accepisti, ea pecenia ab eo similiter , ut ab ipse promissore peti debebit , ides τι si alibi
quam eapse petantur, arbitraria agi dehat : que tanti aestimetati quanti eius, vel actoris. Cum in eo quod dicit poenam non esie in obligatione fideius orta,vulgo obiicitur,l. quaero. D. locati, & peperit haec obiectio sola ad hanc legem intellMus septem, sed res indigna est lato labore lex quaero, in fidei utarem agnoscere onus usurarum xx mora rei, id est damnari etiam in usuras eum posse officio iudicis,vel etiamsi si sine iudice fidem suam liberare velit,non videri eum plane satisfacere, nisi etiam soluat id,quod officio iudicis accedere potuit,erso l. quaero, ait fideiussoremteneri in usuras ex mora rei officio iudicis. Haec etiam non negat teneri fideiussorem ossicio iudicis in poe- nam ex mora rei,sed negareeneri obligationis iure, quod de in usuris verum est, bc ita Petrus sensit recte cuius sententiam refellit Bariolus.
Cum quis in diem mercem stipulatus, fideiussorem accepit, elas temporis aestimatiostinanda est,quo satis acceperat. Pertinent haec Africani verba ad conditione triticariam in qua merx petita tali qstimatur,quanti fuit eo die quo dari
debuit .l. vlt. de condictione triticaria. l.vinu, D.dereb. cred.
quod pugnare videtur cu hac lege, quae fideiussore,qui inter cessit pro eo qui in diem mercem promiserat, tanti danari significat,quanti merx fuit fideiussionis tepore, sed ut in l. cctu fuimus,post mora rei fideiussore accEptu, ita hic ponendu
278쪽
arbitramur, post diem quo merx dari debuit, non ita multo cum actione triticaria stipulator agore vellet, fidei utarem acceptum triticariae actionis nomine, in qua utiq; eius tomporis aestimatio fuisset obseruata quo is fidciussit quia eo tcpore dari debuit. Nec mirum igitur, si dicat Africanus,& conuentum fidi utarem teneri quanti merx fuit eo tempore quo fideiussit.
Vir uxori donaIionis causa rem viliori pretio addixerat, o in id pretium creditori suo delegaueratorespondis veniIionem nullius momenti esse et si creditor pecuniam a muliere petereι, exceptionem vii lem fore quamuis creditor exstinauerit mulierem debitricem mariti se, nec id contrarium videri Lbere et,quod placeat, si quando in hoc multer muIuaretur, quoniam quidem plurιmum intersit, utrum cum muliere quis ab inuio contrahat, an alienam obligationem in eam Iransferat, tunc enim ingentiorem esse debere. Obstat l. 8. 3.si mulier hoc tit. in qua Marcellus negat locum esse S. C. si mulier quae contra S.C. promisit alieno creditori,
ab coci delegetur quasi debitrix. Sed hoc ut diximus supra non aliter locum habere potest, quam si mulier scierit se non teneri, & finxerit forte se
teneri ex alia causa creditor ignorauerit. Nam si uterque ignorauerit, vel uterque scierit, vel mulier ignorauerit, creditor scierit locus est S.C. . Obstat etiam l. I. C. eodem tit. quae ita demum subueniri imulieri ait transferenti in se alienam obligationem, si creditor non ignorauerit cam intercedere. ergo aduersus ignorantem non admittit exceptionem Senatusconsuli. quam hoc tamen loco Africanus admittit. Respondeamus eodem modo, Africanum eam admittere,si 5 creditor & mulier ignorauerit se intercedere,hoc solo Casu igntiranti nocet exceptio,non si mulier scierit, creditor ignorauerit. Postremo obstat l. .in princip.l. si mulier.tanquam & 2-quciat. l. bona fide. hoc tit. quibus ostenditur non esse locum Senatusc. si mulier tanquam in suos usus mutuam pecuniam accepit, ut mox alii cam crederet, & creditor ignorauerit
279쪽
LIBER I. acrHuie argumento ita respondet Africanus multum interesse, utrum cum ipsa muliere ab initio contrahatur, an alienam obligationem in se transferat, debet creditor diligentius scrutari,debitrix sit mulier debitoris sui nec ne, debet in quit, esse diligentior,id est,curiosior, ut & in specie l. 3. 3. sed si
accepit. D. de in rem verso. s.si mulier.
si molire dixissei sibi rem dotis nomine obligatam, o creditor eurasset ei pecuniam dotis soluι, qui idem pignus accipcret, mulieriesiam pecunia credita deberetur. si possessor credisor aduersus eam Semiana agentem exciperet, si non voluntate eius plous datum esset replicationem mulieri S.C.non profuturam, nisi credisor situ etiam aliam ei deberi. Sed obstat quod dicitur, remissionem pignoris non csie
intercessionem l. 8. in princip.hoc tit.l.etiam. C. eodem. quae enim consentit obligationem pignoris sibi dari, videtur remittere pignus.l. 9. f. Vir. l. Ia. D. quibus modis pignus vel lay poth.sblu.crgo non Intercedere. Respondeo in specie proposta mulierem videri remittere pignus, ex ea causa qua sibi pecunia soluta est, non ex causa creditae pecuniae quam reticuit.
Ex duobus impuberibus ei qui supremus moreretur, heredem μί- stituis, sisimul morerentur, utrique heredem se restendis, quias premus non is demum qui post aliquem, sied etiam pos quem nemo sit, inteLigatur: sicut es e contrario proximus, non setim is qui ante aliquem sed etiam is ante quem nemosit, intelligitur.
Caeterum opponi huic sententiae solet l. 3 . ad S. C. Trebell.quae negat fidei commi ssarium admitti, curis qui ex fi tribus supremus moreretur, hereditatis partem suam restituere rogatus est, si simul fratres diem suum obierint, & probari non possit quis obierit nouissimus.
280쪽
Et respondet Accursus recte, in ea specie voluisse testatorem, ut substitutus haberet partem tantum: in hac autem
specie, ut haberet totum, fuisse enim in illa fideicommissa rium substitutum in partem supremi, uni igitur non utrique: quae pars illa sit, quis ille cui substitutus est fideicommissarius probare non potest. non ergo Ius deficit, sed probatio,& hoc est quod ait lex, si non ostenderit quis nouissimus epset: nam probatio a fideicommissario exigitur, in nostra specie pupillaris substitutio facta non est in partem supremi momentis, sed supremo morienti. non igitur uni, sed de utrique
Male etiam illi opponitur l. penuit. C. de impub. M aliis subst. cum longe si alia species, nempe haec: duos filios impuberes heredes instituit, &si uterque impubes decederet, iubstituit Titium, prior mortuus est impubes, an statim substitutus admittetur ξ minime: praefertur enim frater superstes, quia Ius legitimae heroditatis inter fratres conseruari voluit testator. l. vel singulis. hoc titu. substitutus repellitur, quia venit contra verba, & contra mentem testantis. in specie g.cum ita .l. heredes .ad Trebell. Venit contra Verba, non contra mentem: idcirco non repellitur, quia verba menti subseruiunt.
I. 47. quisemum. de adsuirenda hereditat.
R iseruumsuum heredem institutum adire iusserat , pri quam
se adiret, furiosius es factuου, negauit recteseruum aditurum, quoniam non nisi voluntate domini adquiri hereditas potest, furiosi autem nun volunt πι est. Nec moveor.l. 6.g. si is qui putabat .hoc titu.quia destio iam. loquitur, non de seruo. & hac in re filiusfam. habet prae
cipua quaedam. Vt propter patris furorem non prohibeatur adire, etiamsi sanus cum esset pater, Cum adire non Hiliarit, i. cum heres. hoc titu. oc consequonter ut iussum sani patris, postea furore incidente non finiatur. Disitir Orale