장음표시 사용
281쪽
Pupillum etiam eo ratore qui tutelam non gerat, hereditatem ad eundo obligara ait. Sed obstat L . de aucto. tui. quae negat pupillum alienare vendendo & tradendo honorario tutore auctore. Puto venditionem, traditionem ab aditione separandam esse, quia aditio animi potius est quam facti vel adnunistrationis. I. 28. hoc titu. & suppletur facile animus quolibet tutore auctore .l .pupillus.de rcgulis luris. Vcnditro, traditio facti est potius quam animi .l .consilio .f. Vita de curat. furiosi. de
ideo auctoritatem eius tutoris desiderat qui negotia geri nec lassicie honorarii.
Si duobus filiis emancipatu alter heres institutus sit, astra pras ritus : si infimus adrem, quamuis verbo Edicti parum expressum H tamen non posse eum petere bonoram possessonem, resonit, quia
iudicium patris sequutu m, nec enim emancipatum sugatum acce perit. admitιν ad bonorum possisonem , siue ab hereribus ιUtiuris, Eme ab iu qur contra rabulas peιισνιοι, acceperat, sed illud obseruandam, ut praetor eum qω heres institutus adierit, is eam partem quasnρι- f,tueri debeat, dum tamen non ampliorem quam habιιαν-
esset. si bo orum possessione accepisset, ut hactenus deteriorem causam svafecerit, quod si ex minore parte sit institutus, eam dumtaxat retinere psu es quod extranei quoque legata praestare cogatur, quod si is qui in potesines, heres instituim H, quoniam necessarius heres sit non aliud dici ρ equams ipsum praere posse bonorum possessionem,
si modo herediratist non ιmm cuerat, tunc enim quιa rurictum patris comprobasie videtis in eoium loco quo emancipatum habeniribere. Verum cum hac sententia Asricani pugnat omnino Pax Ius in l. is qui . s. sed si scriptus. tit. sequent.-vix est sedandae pugnae ratio aut modus Vllus,rem fuisse controuersam verba
illaindicantili S. sed si scriptus. se complures putaον. Vlpian
282쪽
dubitat. l. si deo. eodem tit. inclinare tamen videtur in Afri cani sententiam: existimauerim Pauli squam dc plures complectuntur opinionem esse veriorem, ut filius institutus qui adiit hereditatem patris,legata non praestet extraneis.
Zonaru posessione ab alio adquisita ratam haberi oponere ea tempore , quo adhuc in ea causa sit τι peti postataq; post centesimsi dum rura haberi non potest an autem rasimorauu fuisse , qui petisset, vel
furere coeperit, ratum haberipost, videamud: namsi in uniuersam perinde haberi debet, ac si tunc cum ratum habeat, per eum bonoram posse ionem petat, serustra his casibuου ratum habetur, sied illud consi-quens futurum etiam sipoeniteat istum petisse, ratum haberi non posse se quod utiquestis absiurdum, rectius itaque dictior, neuIram eorum causam impedire raιιhabulonem. Hoc igitur casu rati habitio neque retrotrahitur, neque mandato comparatur. de qua Iuris regula magna fuit olim controuersia inter Sabinos&Proculianos, ut indicati. I. g. sed 3e si quod alius de vi S de vi armata. hodie Iustinianus generaliter definiuit ratiliationem retrotrahi .l .vltima. C. ad Macedo. t. 36.de fistum.. Qui usium ructum area legauerat Insulam ibi aedificauis, ea vias eo δι ιHι. vel deusta est, umfructum deberi existimauit, contra auarem non idem Iuris esse, si insula legato ut ructa area deinde insiuia ficta sit: idemque es' et si sic phorum usu fructus legatus sit. deinde massa facta, ct iterum scyphi. licet enim pristina qualitas sic phoram restitutasti,non tamen altos esse quorum usu fructuu legaιωμ. Qui usum fructum areae legauerat, insulam ibi aedificauit,
ea vivo eo decidit, vel deusta est, usum ctum deberi existimauitἰcontra autzm non idem Iuris esse, si intulae legato usu
fructu area 'deinde insula facta sit. idem esse 5 si scyphorumvsia,fructus legaLus sit, deindu massa facta, de iterum scyphi. Dissiliaco by Corale
283쪽
licet enim pristina qualitas scyphorum restituta sit, non tamen alios esset quorum v sfructus legatus sit. Dissentiunt Proculiani in l. si chorus. f. penult.de legat.3.
vide quae scripsi in hanc& illam sub propriis titulis.
Si ita scriptum erit, ampli in quam Titio legaui, heres mem Seio decem dato: dubitandum non erat quin-Tisio suum legatum maneat O Seio nihil vora decem debeatur, nam es usitatum fere spis legare, Lucio Titio to , ct hoc amplius uxori es libem tim iot: si ei cui nihil legarum est cum bac adiectione hoc amplius aliquid legeia' minime dubitandum est quin id quod ita legauerit,debeatur, mutistaque minus Abitandum si ab eo qui nihil mihi debet, ita stipulatus fuero P amplius quam mihi debes decem dare oondes λ quin decem '
Sed obstati si pute tibi. de legatis. 3. quae etiam si verbum amplius sit positum in principso, secundae personae idem attribuit quod primae, in explicanda oratione hac Lucius Titius plebi quina millia dedit, hoc amplius Seius viscerationem, nam Seium quina quoque millia dedisse significari: verumne priori legatario quidquam temere derogetur, assiampto collegatario in fundo eodem, forte legati verba strictius ac
ciperentur. l. 18. Ineraliuν.de noxabb. actionib.
Et generaliter, si alieni simi nomine qui tibi is amisere uitatem
seruiret, noxali tecum egerim, isque eum mihi noxa dederis, siue me
possidente dominus vindicet exceptione doli mali, nisi litis alimationem osserar , eam summouere possum, siue ipse possidear, publiciana mihi datur ,s aduersus exeipientem, si dominus eius siu vibum mihi replicationem doli mali profuturam, es secundum haec squoque me capturum, quamuustiens alienum possideam, alioquin si aliter constituatur saturam, ut summa iniquitate bona fideipes fora ciatur cum ipso Iure noxatis amo aduersius eum competit, necessις ei imponatur,ut sitis a maι-e usserar, eademque dicen-
284쪽
,ός DIFFERENTIA RVM da Furi, si com ab eo non defendereturjussu pratoris eum rixerim quoniam ista quoque casu issam causam positaenia habeo.
Neque huic definitioni repugnat.l. I. s. I.de seruo corrupi. duni negat bonae fidei possessorem teneri actione serui cor- rupti, quia non loquitur de actione noxali serui corrupti, sed deca qua suo nomine conuenitur, illa bonae fidei possessisttenetur, hac non tenetur, qui assiare scabicti existimauit, nec dolo malo seruum corrupit in fravdcm domini. Et magis repugnat l. 27. F. serui. ad i. Aquiliam. quae serui occidentis nomine dominum teneri ait, non bonae fidei pos. seu orem, de de noxali loquitur proculdubio, cum dicatserui nomine quidquid Graeci comminiscantur. At dicere non improbabiliter possis non teneri bonae fi Mei po ssessorem noxat i actione,ut vel aestimationem litissu D ferat, vel seruum actoris faciat, quia & illud iniquum en, de hoc praestare non potest, cum ipse dominus non sit, sed teneri ut seruum dimittat, & toto suo Iure cedat, dominum autem teneri proprie ut seruum actoris faciat, quia vindicandi serui a bonae fidei possessore iacul ratem habet. argument. I si seruus depositus.hoc titu. 18.de Iur Zamm iud. Si conuenerit ut alii prator quam euim iamdictio esu. Dia diceret, or pra quam adiretur, mutata volunias δεσιν, proculdubio
nemo compulitarciusmodi conuentionisare.
Obstat l. de iudiciis.&si quae sunt similes, quia non videntur se subiecisse, nisi qui eum adierunt, hic nondum fuerat aditus . nec t. penult.de pactis. C. quia de conuentione loqui ire contractui apposita ex continenti, ne reus utatur prinscrip Done fori, ex qua nemo ambigit obligationem nasci, Mqcia mulS non nasceretur, tamen pollet praescriptio fori appo- sua rcpelli rcplicatione pacti conventi.
285쪽
LIBER I. a. lieres extiteris,qui liberum eum est ciat: an aliquid per eum ad al- rat,non esse ait,ut hic bona De possessor videatur,quando sciens liberum pos ere coeperit,quia etsi sundum suum quis legaueris, heres qui eum legatum esse sciat, proculdubiofructus ex eo suos non faciei, O multa magis si testator eum alienum bonas e emptum possedit, ct
' cirraseruorum igitur operam ac ministerium eandem raIionemβ' quendam: visiue proprj,siue alieni, vel legaιi,vel manum σι testa. meniosuerint: nihil per eos heredibus, qui modo eorum id non ignorarent , adquiratur: etenimsimul bacfere cedere, ur quo casufructus
praediorum consumptos siuos faciat bona De psissessor, eodem persequum ex opera es ex re i ιιι ei adquiratur. Solet huic legi & similibus opponi l.qui scit. s. vlt. de usu ris. eo quod dicat bonaefidei possessorem fructus suos facere,
Nadquirere ex opera seruorum, & ex re sua per seruos eosdem,etiam posteaquam cognouit rem esse alienam. Sed nihil est facilius, interim adquirit,id est, quandiu res nonnuincitur,absolute & perfecte non acquirit,sicut fructus qui sine opera hominis nascuntur, bonae fidei possessor int rim acquirit, non absolute, dc alios quoque interim antequam consumpserit. absolute non antequam consumpserit, ut cui creditur aliena pecunia, interim pecuniam suam facie,&est species spesve mutui, absolute posteaquam pecuniam consumpsit, consumptio conciliat acquisitionem, quae non ε- fuerat ante perfecta. ideo autem rem hanc temperat Africanus hoc verbo ferre. quod non sc mper ita simul cedant frumis praediorem,& adquisitiones seruorum.
Semum ιuum a Titio bona fide emi, o traditum possedi, deinde
cum comperassem tuum esse, ne eum peteres, celare coepι,non ideo magis hoc tempore eum possidere videri me ait, nam uiro quoque Ucies ruum simum non a domino emerim,'cam clam eum possidere cae
pissem,postea talorem te fecerim: no ideo desinere me clam positae e. Verum huic legi opponitur l. penult. pro suo. quae ostendit clam possideri partum ab eo, qui matrem bona fide emit,
286쪽
acs DIF FER ENTIARUM de po ssedit partus tempore, si post editum partum scierit esse
Quod recte dixeris esse singulare in partu ancilIae surtivo quia non potest usucapi ancilla furtiua ab ullo possessore exl. 12. tabul. inde proditum est partum ancillae furtiuae non posse usu capi, nisi concepsionis & editionis tempore igno tauerit emptor ancillam esse furtiuam. l. q. f. si antequam. l. non solum.in princi p. titu .sequent. cum tamen alias si ancilla non fuerit furtiua bonam fidem interuenisse sufficiat conceptionis tempore. l. iusta.f.etsi possessionis eod. tit.
Traiscruta pecunia nomine pad diem soluta non est, poena vii
adsolet, ob operas cius qui eam pecu ram peteret, 1n stipulaιιone erat deducta:is qui eam pecuniam petebat, parte exacta petrae desierat δε- inde interposito tempore interPestare 1nstrauerat: Consultus respondit eius quoque temporu quo νnterpetuo. non est laenam peιιρ si amplius etiam si omnino interpeluxus non essu, nec inter non committi stipulationem, quam sister debitorem non stetissi, quomanus solueret alioquin dicendum est ι is qui ιnterpestare coepisset valetudine impeditus interpellare desisset, poenam non committi, de isto sanὸ potest dubitari si ipsi interpeluius moram feceνιι'. an quam uti pecuniam possea crat, nihilominus poena commutatur, or hoc rectius dicitur, nam etsi arbιier ex compromisso pecuniam certo die dare iusserit,neque per eum qui dare rusus sit, steterat, non commιιιι poenam respondii ,adeo ut es istud Serativi recte exist maueνιι ,si quando dies qua pecunia daretur, sententia arbitri comprehensa non esset, modi- eum spatium datum v deri: hoc idem dicendum , s cum quid ea lege
ment,vι nis ad diem pretium solutum fierit,inempta ressiat. Dies ergo satis interpellat, & sine interpellatione creditoris satis moram facit, qui ad diein non soluit, nec alia ratione, ut poenae ita usurarum stipulatio, maxime earum quae infliguntur etiam ob moram, quamuis debitor non qnterpelletur,committitur,quam quod diem semper habeat certum. l. pecuniae. f. I. de usuris . videtur quidem hac dedi fuisse controuersia inter Iurisconsultos: nam Labeo nollexistente debitore qui interpellari possit, cum exigat contestationem, videtur existente debitore,vel heredς dcbitoris omnino exige.
287쪽
re Interpellationem. l. 1. M vlt.de nautico Renore. Sabiniani contra e quibus est Iulianus Ac Africanus: quam sententiam comprobat Iustinianus.l.magnam.C. de contra stipulat. l. 2. C. de Iure emphyteu.
Non est nouam vi fideissor duabuι obligationibus eiusdem pecunia nomine teneatur,nam sisn diem accept-'. mox Pure accipiatur,
ex utraque obligatur, o fidei or confideiussori beres extiterit,
idem erit. Et ita ex Iuliano Ulpianus ex quo etiam Africanus haec sumpsit in i .non est nouum,de actionibus empti. quae hac distinctione utitur,cum emptor emptori non ciusdem reisuc cedit, nam ut si venditor Venditori, si reus promittendi cum reo heres extiterit,duabus obligationibus debitorem obligatum tenet: ic quod dicitur,no esse nouum,ut duae obligationes in eiusdem persona, de eadem re concurrant, id locu habet ultro citroque active Sc passive, sed quae distinctio ponitur, quo casu emptor emptori, eadem obtinet, quo venditor venditori succedit scripsit hac de re iisdem verbis Venuleius in t .si reus. de duobus reis, quae emendanda est ex l. s. hoc tit. ut legatur in ea, aliqua disserentia, non altera, & paulo post non potest reperiri.racio scilicet. f. qui hominem I. 'lutionib. ' i hominem promisit, si tuliberum holuat: magis puto, non esse exoecIandam conditionem: sed se creditorem agere posse, 6 iEi condimonem compeιere,quod si interim conditio defecerit, liberatur perinde atque si pendente conditione soluit per errorem, or anιequam condiceret conditio ex stuerit istud nulla modo dici conueniet,si mororvo Sticho condiιio deficiat , liberari debitorem , quamuis si vi- eure eo defecerit. liberaretur, quando isto caseu nulla temporeperfecte bominem meum feceris: alioquin prope eris, ut etiam si eum seruum in quo usu fructus alienus est mihi solueris, que Uafructu manente decesserit ea sitatione liberatus videaris: quod nulla modo tr
bandum est: sicutisi communem sol ei, que decesisset.
obiicitur tamen huic regulae M scripto Africani .l.Ner eiu ,de condictione indebiti, quae eum qui statu liberum sol
288쪽
a o DIFFERENTIAR v Muit, etiam non condicere ait, nec liberari igitur, nee conia dicere
Sed si animaduertas casum singularem ibi referri quo id euenit, inde confirmabere magis in sustinenda superiore regula , est enim ea lex Cati libro singulari de casibus, aberratcnim a regula iuris. A e tursus, de in eo quod dicit non liberari eum, pugnare videtur. l. statvliberum s. penultim. de statvliberis. I. si mihi alienum . hoc titui. quae Voluit liberari eum, qui Stichum alienum hominem promisit, & a domino heres scriptus in testamento, quo eidem Sticho dederat libertatem sub conditione, ita eum statvliberum praestitit, quia etsi eum dominus manumisisset pure, liberaretur omnimodo , propter ea quod stipulatio non potest consistere in his, quae pecunia lui'praestari non possunt, qualis est libertas, legum a Loquuntur ergo de promitare Stichi qui non ipse statis tuliberum fecit eum, sed dominus, ut liberaretur qualem, qualem Stichum dando.
Eim qui in prauincia Stichum seruam Kalendario praeposuerat, Roma testamentum recitatum erat, quo idem Stichus liber es ex parte heres erat scriptus, qui satin sui ignarus pecunias defuncti , aut exegit , aut credidit: νι incerdum stipularetur, o pigno- . ea acciperet: conseiebatur, quid de his iuris esset. Placebat debitores quidem ei qui soluissent, liberatos ese : si modo ipsi qostque
ignorassent, dominum decessisse, earum autem siummarum nomine qua ad Stichum peruenissent, familia erescunda quidem actionem non competere coheredibus ined negotiorum quaestorum dari debere,qstas vero pecunias ipsi credidisset, em non ex maiore pane, quam ex qua ipse beres sit alienatas esse,nam etsi tibi in hoc dederim nummos, vi eos SIicho credas,deinde mortuo me ignorans ded ris, accipientis non fuc:es, neque enim sicut illud receptum est, G debitores soluenies ei liberentur, ita hoc quoquc recepto , Ut curindo nummos alie-Diuitigod by GOoste
289쪽
LIBER I. z I naret , quare si num stipulaιιo intimentset : neque ut creditam cumam pro parte coheredis peti posse. neque pignora tenera, quod si 'ρulaius quoque esset , referret quemadmodum stipulatus est. Namsi nominaιιmi forte orto domino suo monuo iam dura stipuis
latus sit , proculdubio inutiliter esset stipulaim , quod si sibi dari sipulatus esset , dicendum eum hereditati a jquisisse sicut enim nobisemes Vsis ex re nostra per eos qui liberi , vel atieni peras basa
e seruiunt, adquiratur , ita hereditati quoque ex re hereditaria adquiri. ρasi aditam vero a coheredibus hereditatem non aeque idem
dici potest: utique si scierint eum sibi coheredem datum: quoniam tune non possunt videri bonae Dei possessores esse qui nec possidendi animum haberent: quod si proponaιur coheredes eius id ignorasse, quod forte Vsi quoque ex necessariis fuerint , potest adhue idem restonderi , qεo quidem caseu 3stud euenturum , τι si suae .conditionis coheredes isti semus habeas inuicem bona fide seruire videantur.
Obstat l .si quis mancipiis,3. si impubes, de institur.actione, quae eum qui sciens mortem domini contraxit cum institore, ait habere actionem institoriam aduersus here dem defuncti. Nam si qui sciens contraxit adquirit obligationem , cur non & qui sciens soluit , adquirit liberationem , nec est cur separetur institor a dispensatore, nam & dispensator Κ alendario praepositus institor est l.
S. F. I. l. in eum. g. vlcimo. eodem titul. l. 37. de administratitutor.
Sed utilitas commerciorum exigit ut teneri dicamus pupillum ex contractu institoris praepositi a patre, etiamsi post mortem eius cum in tore scientes contraxerint, ne au serantur pupillo ingentia commoda , quae ex actu institorum ad dominos redeunt, ne auferatur omnis. Vtilitas commerciorum , si dixeris morte patris solutum eia se ossicium institoris mercem exermatis de quo nominatim agitur in eo s. Nunquam concurrit ex eadem causa actio negotiorum gestorum, & familia: erciscundae I. filiae in fine. C. familiae erci-Rund verum his primum opponitur. l. Maevius. S.I.familis
290쪽
aca DIFFERENTIARUM Et respondet Accursus recte, in ea specie voluisse testatorem, ut substitutus haberet partem tantum: in hac autem specie, ut haberet totum, fu i sse enim in illa fideicommissa rium substitutum in partem supremi, uni igitur non utrique: quae pars illa sit, quis ille cui substitutus est fideicommissarius probare non potest. non ergo Ius deficit, sed probatio,& hoc est quod ait lex, si non ostenderit quis nouissimus esset: nam probatio a fideicommissario exigitur, in nostra specie pupillaris substitutio facta non est in partem supremi morientis, sed supremo morienti. non igitur uni, sed & utrique
Male etiam illi opponitur l. penuit. C. de impub. M aliis subst. cum longe si alia species, nempe haec: duos filios impii heres heredes instituit, & si uterque impubes decederet, iubstituit Titium, prior mortuus est impubes, an statim substitutus admittetur p minime: praefertur enim frater superstes, quia Ius legitimae heroditatis inter fratres conseruari voluit testator. l. vel singulis. hoc titu. substitutus repellitur,
quia venit contra verba, & contra mentem testantis. in species .cum ita .Haeredes .ad Trebell. venit contra verba, non contra mentem: idcirco non repellitur, quia verba menti subseruiunt. I. T. quiseruum. de ad uirrada hereditat.
'ui seruum suum heredem institutum adire iusserat ,priusquam iste adiret, fario es factus, negauit rectesimum aditurum, quo inniam non nisi voluntate domini adquiri hereditas potest , furiosi autem nulti voluntaου est. . Nec moveor.l.6.3. si is qui putabat.hoc titu.quia destio iam .loquitur,non de seruo. & hac in re filiusfam. habet prae cipua quaedam. ut propter patris furorem non prohibeatur adire, etiamsi sanus cum esset pater, cum adire non ius scri I. cum hercs. hoc titu. Sc consequenter ut iussiun sani patris, postea furore incidente non finiatur.