장음표시 사용
311쪽
Videamus ergo si heres ad quem aliquid rueniret, eonsumpserie id quod peruenit,desinat teneri,an veri Uicu siemesperuenisse, o si consompto eo decesserit, mrii aduersia heredem eius omnimodo com petiι actio, quontam hereditanam si cep ι obligationem, an non sudanda, quoniam adsiecundum heredem nihil peruenis , ct melius est omnimodo competere in heredem heredis actionem, seusciι enim ρ- melperuenise aὰ proximum heredem , O perpetua actio es coepit,atio quin dicendum erit nec ipsum quo censumser, quod ad eam per
. L.IT. D.quod metus causa. cui iri eo quod dicit, heredem ad quem res peruenit, non liberari si rem Coresumpserit, refragari videtur l. quae sequitur. 18 quae ait, si ipsa res quae ad
allum peruenit, interiit, non esse locupletiorem. Dicemus, non loquitur de herede eius qui metum fecit, nam hic tenetur omnI modo,etiamsi res interiorit. I. I. C.eo- dein, verb. legis. I 8. si emptori ros quae ad alium peruenit ut
scilicet in ea ad alium non sit, ad alium quam ad heredem, sed ad alium quam auctorem delicti, q metum fecit, qui non liberatur certo, si res intcrierit ad alium igitur, hoc solo excepto, siue heredem, siue bonaefidei possessorem, perinde hercs cius,uci alius possessor liberatur interitu rei,si modo in-rcreat ante litem contestatain s ne dolo malo & haec t. i8. vi accipiatur cliam de herede, suadent proximae quae sunt supra de :nfra leges de heredibus nominatim scriptae.
tiner a s. annis adito praside ex assem corporisfalseprobauit
perficiam κιaIem .curatores cum inIestexissem se minorem perseuerauerunt in admimuratione: medio temporepost probatam aetatem ante implerum vicesimum quintum annum solata suns adolescraui
pecunιa debua,easique mali consumpsit. quaero euius μ periculum, squid si curatores quoque in eodem errore perseuerassenι, in putarus maiorem eo, se adstinusiemse administratione, carationem etiam resumssent: anpericulum remporis, quodpsprobatam aetatem cessit, Di iligod by COrale
312쪽
debent iterum conueniri. Plane curatores qui sicunias eum minorem seperseuerauerunt in eodem os scio, non debuerunt eum pati accipere pecunias debitas: se debebunt hoc nomine conueniri. quo is ipsi decreta praestris crediderunt, or administrare cessaueraui, vel etiam rationem reddiderunt similissent caeteris ribitoribus ideoque non conueniunιur.
In hac l.32.haec proponitur species:minor 2I.annis, ut pe-euniam sibi debitam a debitoribus propriis, vel a debitoribus paternis reciperet, non adhibita auctoritate curatorum, atque abuteretur ut vellet, insciis Curatoribus ex aspectu corporis , falso id est ratione capta ex oculis, praesidi prouinciae probauit & persuasit se eam aetatem cXcessis c, praeses causaeognita adhibitis iis, qui contradicebant, interposito decreto pronuntiauit,eum maiorem videri quam 2S. an uorum. Si puella decepta,ut ait lex de tutela. C. de in integr. restit. Falso probauerit maiorem aetatem,tutore scicnte eam non esse maiorem, ac deinde rationibus redditis tutorem eundemque auuculum puella accepti latione liberauerit, ab obligatione tutelae liberatat, inquam, cum quem non fuisse ignarum aetatis puellae, tam officium tutoris, quam sanguinis proximitas arguebat, ut dicta l. de tutela ait,tutor praesumitur scire aetatem filiae sororis, sanguine conuinctus prae sumitur scire aetatem eius qui eum cognatione contingit. In specie autem huius legis dolus minoris interuenit, quia hoc agebat ut pecuniam a debitore exigeret, & ideo non restituitur in integrum aduersus debitorem.
Latinus largus quaero,an Frii ori emptionis redhiberi macipiam passu, biis uniuersam causam fideiussor acceptas, ρmaι -arcesisIposse ei fideiussori redlaberi. i
In hac lege quaer tur, an fideiussori emptionis redhiberi mancipium possit. fideiussor emptionis est is, quem a venditore emptor accipit de quo est l. Set .supra dc rescindenti
313쪽
vend.&I.sicumg.vltim. cum eo fideiussore non est dubium hoc iure, quod obtinuit semper ante Novellam Iustiniani de fidei usseribus,quin possit emptor experiri omisso reo principali,id est,uenditore. '
Diuus Seueras rescri is, interualla temporam in continuandis oneribus maιtis, non eιιam volentιbus concessa, dam ne quis continuet honorem. .
Sciendum, finito &deposito honore aliquo, vel munere publico constitutionibus, finita esse certa interualla temporum quibus vacatio, & velut respiratio quaedam datur ab honoribus & oneribus publicis, ea sunt tempora quinquennii ad honores eosdem:triennii vero ab honoribus ad honores alios, vel a muneribus ad munera at ia, &specialiter biem nil a munere legationis expleto ad aliud munus quod ostenditur in I.2.C.de munerib.& honorab. non continuandis, li. I.& l. 3.de legat.C.eodem lib. Excipitur tantum ab hac praescriἴtione temporum, siue interuallorum honor decurionatus, a quo nunc primum adepto vacatio nulla datur ad alios honores.. l. 3. Infra de
De decurione damnato, son debere quastionem haberi, diuus Pius rescripsit, unde etiam desierat incurio esse, drande damnetur, non esse torquendum,m memoriam prioru riguitaris stlacet. Et L .de incestu.D.de quaestionibus,vide l. I .eod.tit. L'extraneo quoque eodem tit. nec obstat huic rei quicquam. l. I. 3.I. eo.ti.quae damnari seruos a leposse in eum torqueri, bdita hac ratione quia desierunt esse ipsius, nam Ut me alias memini dicere, ea ratio non est accipienda generaliter, sed suo constringenda casu ,hoc modo quia desierunt esse ipsius pro-prur turpitudinem Uius,deportato eo, vel damnato in meiat in Dis ligod by Corale
314쪽
lum bonis omnibus plublicatis, ut plane egerit se indignum,
cuius memoria coleretur,argumento l.vltimae' qui&adu sus quos in integ. rest petis
Iudex datus in eodem os is permanet,licet fuere coeperis,quia νε-cte ab initio iudex addictus est, sed iudicandi necessitatem morbus sonticus remistit,rego mutari debet. Ergo mutari potest si hoc ipse desideret, ut in l. si longius. hoc tit. neque haec repugnant recte iudicem dari, iudicemq;
manere &volentem tamen se a munere abstinerc, atque mutari , aliud enim est solui necessitate iudicandi, aliud iudicio solui, iudicemq; esse desinere. Plin.ro.epist.de Aristippo philosopho fuerunt,inquit,qui dicerent non modo liberandum iudicadi necessitate sed omnino tollendu ,de iudicu numero. Motbus fonticus ex Cassii sententia, Cuius partem Iabolenus retulit in I.minbus de verb. significa.est qui perpetuus est non temporalis, aliis eiusdem scholet iurisconsultis ut Iuliano in Lquςsitum. de re iudicata, placet morbum quoque sonticum esse qui tempore tuitur, sed postrema sententia Cassii nullum praeter Cassium auctorem habet L.I9. commvn.diuid. D.in 3. Pomponius legendu est si unus ex sociis mutus erit non inuitus, ut in Basilicis.
Si duorum fandoreti venditor siparatim de modo cuiasque pro-πuntiaueris:ct ita utrumque uno pretio tradideris: or alteri aliquid desit,quamuis in altera exsuperet fortes dixit, unum centum iugera, aiserum ducenta babere,non proderis et,quod in altera ducenta decemisueniunturAE in altero dece desint, s de his ita apud L abeonem relarum essedan receptio doli mali vendisori profuturint,potest dubirari,inq, si exiguus --πs ua desiit, or plus in vineis habear, qua repromissu est,an no facit dolo,qui iureperptiao utitur nec enim his quod amplius in modo mumitur,qua alioquin dictu est, adcoperium verit oris sed ad emptoris pertinet,s tuc teneIur veritor,tum minor modin inuenitur.videamus tamen,ne nussa quareta sit emptoris is est
se o Epim inueniat in vinea sua in prato,eu uniuersus modi' cessat
315쪽
Σ8 g DIFFERENTIARUM similis piastis esepotest et,qua in duobus fundis agitata est os quia
duos statutiberos uno prGio vendat: se dicaι unum decem dare itissum, qui quindecim dare debebat, nam ct his tenebitur ex empto actione, quamuis emptor a duobud viginti acceptum ι ,sed rectius est in omnibus siupra Friptis casibus lucrum cum damno compensari:
orsi quid deest emptori Me pro modo sue pro qualitate loci , hoc ei
sarcire. L. 2. si duorum .de actionibus empti in contrarium Paulus tractat eodem artificio eademque methodo qua usus estini. mater D. M mofficios testam. & tentat ut in epicheromate, nullam esse quaerelam in specie proposita, nullam iustam actioncm aut postulationem emptoris, hac ratione,quia si unus fundus venietit, centum iugerum qui Constabat ex vincia dc prato, S dixerit venditor in vinea esse o. iugera in
prato totidem, dc in vinea inueniantur 6 O. In prato go. atque confuse constet uniuersus modus Centum iugerum,
plane cellat actio exempto, quia non habet quod quaeratur cmptor cum quod deest in prato, exsuperet In vinea cuius reditus longe amplior est quam prati, S: utilior hominibus , & uberior , vel Columella teste conferente vineam cum prato lib. 3. cap. 3. at contra si in vinea sint in o. in prato 6o. tunc sane fatemur locum esse actioni ex empto quia captio interuenit emptoris l.in qualitate I.si fundo venis
dito hoc tit . quia est in ea parte fundi quae melior est vinea, puta minus inuenitur, at &haec assumptio quae addenda
est priori propositioni de uno fundo vendito in in specie in hac lege proposita, de duobus fundis venditis, unus fundus
veni sic videtur, quia venierunt uno pretio, ergo cessat actio ex empto si maior sit modus in vinea,minor in prato, at nega- dum est duobus fundis vcnditis uno pretio, unu fundum venisse videri,quia etsi venierit uno pretio duae sunt emptiones& venditiones,tot emptiones,quot res,l. cum plures. de euictionibus, i.& uno pretio. hoc.tit. Addendum tamen similem compensationem damnicu lucro admitti in specie,l .si negotia.de negotiis gest. sed non admitti in specie .is3.3c 26. D. pro socio,cur tam vorte, hoc qus.
ro,cur in specie huius legis, cur in specie legis si negotia haec
316쪽
L1BER II. - 23' compensatio admittitur, de non in specie illarum legum pro
socio negotiorum gestorii lucrum,quod damno paratur co- pensatur cum damno, quod culpa vel negligentia cius praebuit, vel etiam quod casus per culpam eius praebuit,ut ii lege si negotia cuius auctor est, quod maxime ad rem facit Popo nius. Pomponius ergo Copensationem admisit, lucri cu dano quod culpa gestuis praebuit,cur etiam in l. 23. 5c sequent. pro socio, socius non compensat lucrum quod industria cius societati attulit cum damno, quod culpa eius praebuit na in supradictis legibus aperte dicitur,culpam esse praestanda, et iasi aliis in reb. aucta fuerit societas per socii industria, an est statuenda differentia inter negotia gesta&societatem, minime, si sequamur Pomponium, nam ex sententia Pomponii socius cadem compensatione utitur,ut Vlpianus refert d. l. 23. sime notat lex si negotia,quanqua de ncn gestis loquatur, non de societate sed utrinque par incurrit ratio & sane hac in re dis . sensit Pomponius ab aliis,sed aliorum sententia obtinuit. Postremo nihil aduersus hanc legem facit. l. si duos. D.decuctio .vbi si duo serui simul venierint, quiuis quorum Vnus erat dignus quinq; alter dece euicto eo qui erat dignus quinque non ideo cessat actio de euictione quod alter sit dignus decem id est non compensatur, quod plus in hoc est cum eo quod minus est in illo, cur ita quia hi duo serui, non confuse uno pretio venierint,sed qui uis,s enim quiuis, ergo non uno pretio, in specie aute huius legis duo fundi, vel duo statu liberi confuse venierunt uno pretio, itaque facile fit compensa tio augmenti quod est in uno, cum decessione quae est in al
Partum post litem contestatam editum restituere possessor debet,
quem non deberet restitaeresi eum marer peteretur, ram naru fugsen.
ms ecialiter o pro hoc ensset. Opponitur l. non potest de iudiciis. D. quae no videri iudicium venisse ait quod post litem contestatam accidit, ideoq; nova actione, noua interpellatione opus esse. Hoc omnino Videtur pugnare cum hac lege, quae in iudicium ita rem venire ait partum post luem contestatam aditum , gen
317쪽
talis defunctio haec est eorum, litis contestatio omnia tacite complecti videtur,quq post eam accidunt,nec opus esse proin pria actione verum ut respondeamus breuiter. l. non potest, ut hie recte Othofoedus notar,est accipi eda de eo, quod poss item contestatam extrinsecus accidit, non ex reipsa, quae in lite esse coepit,ex qua dicuntur esse fructus, & partus dicta l. 7. . de fructibus . . ti .si sui . suib.ex ea ι in possess. eatur. Si quis creditorem prohibueris bona creditoris in redi, da ν in eum actio quanιi ea res sis. f. I.sed orsi quis legatorum semandorum causa missω in possessionem, admissu non est,si legati conditio pendeat Dei possit deficere, aestimatur ιamen 1d quod legatam est, quia interest tam cautum babere. s. a. creditor autem condiιιonatu inpossessionem non mistitur, quia is miιιisur, qui potes bona ex edicto,
Obiicitur l.6.in principio hoc eodem tit.quae ait creditorem coditionalem in possessionem muti solere, & haec lex aienori mitti,quia nec vendere potest bona in quae mittitur, nihil est quod tam facile explicari possit,respondeo solere quidem mitti,ut ait l. 6. sed si non admittatur non dari ei actionem in factum,ut haec l .penui .air, quia non optimo iure mitistunt ut creditores,non cum effectu: neque enim pignus exsequi M vendere possit ne, si ergo initiuspectes mittuntur,si effectum non mittuntur, quia pignus non contrahunt, quibus nondum neque res, neque pecunia, aeq; cautio ulla debeturia ι.8se obturpem .ile reia Mne ει turp.raus
Si obturpem c.rusam promiseris Titio .quamuis petat exceptiona doli mali, vel in factum summouere eum possis tamensi solueris, non posse te repetere, quoniam sublata proxima eausa stipulationis, quapropter exceptionem manu esset,pristina causa, id est turpitudo sive esset, porro autem si in dantis oraccipientu turpucausam , popΟ-νem esse. ct irio repe, i oncm. cessare, tametsi ex stipulatione solutum est.
318쪽
LIBER II. Iob turpem causam.quod autem dicitur hoc loco stipulationem,uel stipulationis causam quo d idem est tolli e ceptione doli mali,vel in factum nihil obstat l. s. C.cod.nihil lex generaliter cum l. sequenti,nihil lex si flagitii de vel b.obligationibus. quae turpes stipulationes dicunt esse ipso iure nullas ab initio,citra exceptionem,quia loquutur de stipulationibus rei turpis, ut si quis stipulanti promiserit, se homiciadium tacturum, aut lenocinium sicut in l. 6. rei. mandati. D. dicitur rei turpis mandatum nullum esse & ita stipulatio tu pis,id est stipulatio rei turpis.non loquuntur de stipulationibus certae pecuniae quae sunt non expressa causa stipulationis, hae ipso iure valent, nisi beneficio exceptionis doli, vel in factum.
Is qui debebat stichum aut Pamphilum pubins se pure debere Stichum, soluerit Stychum Iulianus dat ei condictionem Stichi, si veritate cognita Pamphilum soluere velit I.
cum is F. vlt. D. de codictione indebiti:Celsus autem den gat condictionem Stichi l. 19. D.de legat. 2.5 inter hos Iurisconsultos haec fuit controuersia. Si unus tantum sit debitor qui debuit Stichum, aut Pamphilum sub disiunctione,&per errorem 'trumque solvar,ele ctio non est creditoris,sed electio est eius,qui soluit, ut repetat quem volet,quod Iulianus subindicat, in i .cum is.in principio hoc titu. quia cum utroqua homine, Vel altero mortuo apud creditorem deneget debitori condictionem, quia qui retinet in solutum, sane utroque vivo debitori, qui soli videtur dare condictionem, ut ex iis repetat, quem v
let. idque Iulianum sensisse etiam Papinianus scripsit
aucto. Iustin . penulti m. Cod. eod. titu. 3c probat Iuliani sententiam tam Papinianus, quam Iustinianus ipse dicta l. penulti m. C. de condictione indebiti. scilicet is habeat electionem repetendi, qui S: soluendi electionem habuit, ab arogata sententia Celsi, Vlpiani, &: Marcelli, qui electionem reddendi, & retinendi, quem vellet,creditori dabant, quasi creditore iam facto debitore reddendi alterius,&exstat haec Vlpiani sententia in I. si non sortem. 3. penultimo. Digest. de condictione indebiti. illo luco , utroque simul soluto, Sticho & Pamphilo. cum tamen uterque non
319쪽
DI FFERENTI ARUM eoniunctim esse jn obligatione mihi croditori retinendi que vellem, arbitriu daretur, sed explosa haec sententia est,& correcta igitur omnino dicta l. si non sortem, in supradicto loco.
Iulianus verum debitorem post litem contestatam manente adhuc iudicio, negabat soluentem re eter osse, quia nec absolutus, nee condemnatus repeIereposset, Iicet enim absolutussit, naIura tamen debitor permanet,similemque ei esse dicis,qui ita promisit, siue nauis
ex ita ba venerit,sive non veneriι, quia ex una causa alteriussolutionis origo proficiscitor. ubi autem quid quod pure debet, Fub conditione novandi animo promisit plerique putant, pendente nouatione θω- sum repetere poo.'.quia ex qua obligatione soluat, adhuc incertam sit, idemque esse etiamsi diuersu resonas ponas eandem pecuniam purὸ
γ sub conditione novandi animo promisisse Id hoc dissimile est, in
stipulatione enim pura es conditionati eundem debiturum cerrum est. Causa dubitandi haec est, quia sorte iudicabitur ab eo pecuniam non deberi, & Interim incertum csse videtur, debeat necne, atque adeo sicut pendente conditione obligationis, ei qui soluit codi o datur. l.I6.& I8. hoc tit. l. .F. pen. de liberat. legat. ita etiam danda videtur esse condictio ei qui pendente iudicio, sub incerto euentu iudicii, pecuniam soluit, aliud tamen Iuliano iudicium est , ut Paulus refertim hac lege, nempe condictionem ei dandam non esse, quia Msoluenti post absolutionem iudicis, non daretur condictio, quia verus debitor est , id est quia natura debet, veritas autem est: natura idem est ut in institui. adoptionem imitari
320쪽
enim modo pignoris persecutio concedenda non est creaetori, neque iiique sussieiι ad competendam Hilem pignora istam actionem, eundem ese dominum qui etiam pecuxiam debet θυconuenisses de pignore, Ut ex suo mendacio arguatur,improbe re istis,quominus υιi
Male obiiciunt l. filium. D. de liberali causa. quia hoc extorquet fauor libertatis. Deinde huic posteriori parti S sententiae legis opponitur l.si Titio. D. de pignoribus. quae aperte dicit pignus con ualcscere, si debitor qui rem alienam pignori obligauit domino ignorante, domino heres extiterit, est post facto non conualescere quidem pignus directo, sed conualescere utiliter data utili pignoraritia, id cst, hypothecar , quam tamen Paulus denegat hoc casu in hac posteriore parte, & diserte statuit hoc casu pignus non conualescere. itaque nihil inuenio neque in Accursio, neque in aliis interpretibus,quod mihi explicet, quemadmodum hae duae leges in concordiam adducendae sint haec t. i & l. si Titio .quid igitur dicemus Animaduertendum est,illam legem si Titio esse ex 7. differentiarum Modestini,quod multum facit ad rcm , quo verisimile est,aut sane verum exposuisse Modestinum differentiam hoc loco a Paulo propositam, ut si re aliena pignori data debitor domino heres extiterit, pignus conualescat, contra si dominus debitori heres extiterit, pignus non conualescat ex auctoritate Iuris, quia sunt casus valde d issimiles ait proposita hac differentia postea subiecisse Modestinum, L hoc quoq; casu posteriore tandem placuisse ex aequitate ut pignus conualesceret, Pauli tempore obtinuit supradicta differentia, Modestini tempore qui diuturnior fuit Paulo, cum & ad aeta tem Gordianorum peruenerit .l. F. C.ad exhibendum.
Si praecedente mandato Titium defenderas, quamuis mortuo eo eam hoc ignorares, o puto mandati actionem aduersus heredem Ti-ν, compesere,quia mandatsm morte mandatoris,non etiam manda iamVoluitur,quod isine mandata defensionem uscepisti, negotium