장음표시 사용
511쪽
habebantur uniones liquati: sed est eximere ornamentum,
ut apparet ex l. argumento. f. margarita. eodem tit. nec existimes Iure canonico legatum rei alienae nullo inodo valere ex cap. filius. cxtra. de test. in quo hoc tantum cauetur rem
alienam ecclesiae legatam, quod non dicit fieri inutiliter, ecclesiam Iure non detinere inuito domino, hoc est certistinuimmam ab herede ccclesiae tradi non potestinuito domino: sed si eam non possit a domino rc dimere, tenetur veram aestimationem praestam ccclesiae. Olim legatum non potuit relua qui ad tempus, puta hoc modo: lego tibi fundum illum usque in quinquenta: um,l.
obligationum. I. de obligat. S actionibus. sedi. I9. cum ait non tantum duum Mentium , sic legit. Haloander, S castigatiorcs codices habent: non autem duorum. Diocletianus& Maximianus Imperatores priscam legem abrogant, & volunt hac l. 19. de legat. vi ctiamsi minori spatio temporis maritus cum uxore fuerit, possit cx eius bonis capere solidum. L. 23. de legatis. I. dc rogat. l. dominus. f. l. de peculio legato D.& L . de stipulatione scruorum. Quod est in l. coluere di. f. quod si herodem. D. de vulgari subst. mutat Iustinianus in l. et . C. de legatis. cx aquans fidei commista legatis, ut nec fidei commissum possit relinqui ab exheredato, vel substituto exheredati , ct si exheredo legatum relictum sit: ergo hoc vult haec lex ab horc de legatarii fidei commistum aut legatum non possc rc linqui, legatarius est filius, heres cius cst iubili tutus, o bracies igitur mox quod vult Iustinianus l. unica. ut actio ab heredibus aut contra lic rudes inci p. hodie ab hercdc legatarii fidei commissum relinqui polle, aut etiam legatum, ergo poterit relinqui a subsit
tuto exheredati, cui legatum cit aliquid, quod tamen negat in hac l. 2ψ. C. de legatis. Respondeo breuiter, aut certus est heres legatarit,aut incertus : si incertus, ut plerumque luci cndu in . de verborum significat. ab herede legatarii legatum aut fidui commissum
relinqui potest,quia non fit nominatim, nec autem nomin
ii poteli qui incertus est, quia incertum est quod sit futurii here legatario, quem hic is sibi heredem facturus sit. hoc igitur non fit nominatim, sed hoc modo: cum legatarius mor-'
512쪽
iuus erit, illi dari volo,id est,ab herede legatarii, qualiscumq; sit, quem nescio, quis futurus sit, nec nominare possum , vel hoc modo: pridie quam morietur legatarius, illi dari volo: ergo ab herede legatarii legas recte, quia non facis palam, Ma substituto exheredati legatarii, quem ei dedisti, quoniam certus cst, legas nominatim & palam, puta hoc modo : filius exheres esto, filio fundum do, lego, si filius intra pubertatem
morietur Titius ci heres csto, Titio mando vides Cato Ico. non potes nominatim legare ab herede legatarii contra Ius vetus quia sulariis diis cili Orcs in approbando eo, quod fit nominatim,quam in eo quod vcrbis tegitur , t. si quis Sempronius. de hered. b. institvcndis. & haec ratio est valdc notanda, quae Mutiana cautio appellatur, quod sit inuenta a Mutio Iurisconsulo, & locum habet in legatis, quae rclinquuntur sub conditione non faciendi aliquid, quod non possit im- plcri, nisi morte legatarii, nam accipiet legatum statim legatarius, si modo caueat se non facturum, quod non facere iussus si fecerit, legatum rcstitui cum fructibus, vel intcr- usurio medi) temporis, S similiter habet locum cautio Muriana,de qua agitur saepe in titulo de condit. dc demonstrat. in fideicommissis ita relictis,& in mortis causa donationibus, S
in hereditatibus, S hoc quidem ita obtinuit ex lege Iulia
Miscella. sed Iustinianus eam legem abrogat, Vt hoc titu .l.2.& 3.&siue sit imposita conditio viduitatis viro seu foeminae, Iustinianus penitus remittit conditionem viduitatis, ut sta tim ei praestetur legatum, siue nubat, aut uxorem ducat intra annum, siue post annum circumscripta conditione, sublatis conditionibus legis Iuliae Miscellae, ut legatarius necesse non habeat praestare cautionem Mutianam, etsi tardius nuptias contrahat, id est, post annum, &vt necesse non habeat
etiam iurare se liberonim quaerendorum causa hoc facere,&ita legendum ita l. 2. Electio in legatis competit legatario, si per vindica;ionem legatum relictum sit,i. planc. 3.penultimo. D. de legatis. I. & l. I9. & 23. dc legatis. 2. vel competit heredi, si legatum sit per damnationem heres dato hoc vel illud: vel si relictum sit per fidei commissum, rogo te dare Titio illud. l. si ita relictum. S. vlc. D.de legatio. λ. Pactum quod est contra naturam Diuiligod by Corale
513쪽
contractus, dicitur non valere l. cum precario. D. de precario, hoc est contra naturam legati, fideicommissi hereditatis, libertatis, ut detur poenae causti: ergo non valet legatum, si quod praecepit sit illicitum, probrosum, Vel turpe. Vel impos.sibile, Iustinianus vult non valere . at ex hac constit. Iustiniani proculdubio in l. I. D. de iis quae poenae causa. addita sunt a Triboniano verba illa. illicitς vel probrosiae. Ne mutemus veterem scripturam legis r 3. quoties in principe loco: sic enim in lege I 8. legamus voluntatem, im-
Huic autem definitioni legis cum virum. C. de fidei commis obiicitur l. in fidei commissariam. . vlt. ad Trebellianum, quae dicit ex decreto diui Marci, eum qui rogatus est restituere hereditatem, aut eius partem, nihil refert, non restituere integrum praelegatum, sed eam tantum partem prae- Iegati, siue praescriptionis, quam a semetipso Iure hereditario capit. aliam vero partem quam a cohaerede capiat Iure legati, non restituere fidei commissario. ergo non uniuersum praelegatum restituere: sed huius rei facilis cst pronaque re sponsio, si rogatus sit restituere, quicquid ex hereditate perueniret, ut in hac l. cum virum . ea verba latissimc patent, Mcomplectuntur annua,quae ex hereditate proficiscuntur, vel delibantur, & si Iure hercditario non capiantur, sed si rogatus sit restituere hereditatem aut eius portionem, ut dicta lege in fidei comissariam. g. vlt. l.si Titius. de lega. . in cuius specie heres rogatus est restituere hereditatem, S tamen nihil omnino restituit ex fidei commisso, quod a cohaerede accepit sed id retinet intcgrum & illibatum , & huius quoque rei facilis responsio est, si dicamus i. si Titius. loqui non de praeceptione siue praelegato , quod ut dixi duplici Iure capitur Mpossidetur, sed fideicommis a cohaerede relicto, quod i
tum a cohaerede capitur Iure fidei commisi.& ideo retinetur etiam totum , nec ulla eius pars venit in fidei commissariam hereditatis restitutionem, quia nec ulla eius pars est hereditaria, quod & de legato damnationis dici potest. Deinde opponitur l. Titia. ad i. Falcidiam . sed respondeamus Vtrumque esse Verum, praelegata venire in restitutionem hereditatis, pro qua parte percepta sunt Iure hered,
514쪽
tario, & imputari in Falcidiam, nempe imputari in Falcidia si locus sit Falcidi aer venire in fidei commissum , si non sit locus Falcidiae, ut in testamento militis, & si coactus hereditatem adserit, quo casu amittit Falcidiam, vel etiam hodie ex Non ella prima Iustiniani, si testator prohibuerit Falcidiam, de venire in fidei commissum. Praeterea obiicitur illi secundae positioni siue definitioni quod didicimus m l. responso de legatis. C. eum qui ropudia
iiii hereditatem, integrum legatum retinere: ergo inquiunt in hereditate praelegata non numerantur Vlla ex parte, cum omitia hereditate rc tineantur integra.
N ihil est quod ta facile expediri possit, nos loquimur de eo
qui adiit hercditatem, quo casu praelegata numerantur in hereditate, pro qua parte heres extitit illa l. cum responso loquitur dc eo qui omittit hereditate, quo casu integra praelegata capiuntur Iure praelegati, a cohaerede, non diuerso iure. L. r. C. de fidei commisiis. non obstat l. creditor . C. de usuris. quae dicit, eum qui s oluit saepe cx consensit usuras, id est, ex pacto habito inter se & creditorem: porro non compelli
etiam usuras, si s Olucre nolit. ratio est aperta quia ex pacto non ascitur obligatio, & usuras soluit ex pacto non ut debitas, igitur Iure ciuili. at in hac specio, & in specio l. cum innem
verso. soluit usuras vel alimenta ut debitas, ut obligatus, non ut ex pacto, quod non Obligat. de praeterca cx iudicio defuncti δε rati habitione herodis constituitur obligatio. ergo S in futurum praelianda sunt ali nacta, quae quis triennio praestitit. Sic oc respondendum est ad i. si certis annis. sit pra. de pactis. ubi qui ex pacto, ut ait nominatim reditus soluat aliqua tum temporis, deinceps etiam non cogitur s oluere, quia soluit ex pacto, & ex pacto non est coactio, non Obligatio. Sic rc spondemus ad i. operis praestitis. D. de operis libertorum, libertus cui non erant impostae operae, id est, qui non
debuit operas, eas tame praestitit patrono ex Voluntate, an inultus perget praestare ea idem operas minime, quia eas praesinit ex voluntate nuda,animi gratia, quod neminem ob ligat, neque in futurum, neque in praeteritum, non praestiti Leas ut obligatus, ut confitcnsse eas debere , sed animi gratia,
sicut ille qui habet immunitatem, ne gerat munera publica Diuitigod by GOoste
515쪽
inuitus ilicet liberaliter munus reipub. suscipiat , non labefactat priuilegium. l. 2. de priuilegiis veteranorum. l. voluntaria. C. de excusat. tutorum:
Improbator aut cin l .cum acutissimi. D. de conditioni b. S demonstr. S l. generalit cr. in fin. C.de inis. substit. sub cod. in utraque responsum Papiniani quod extat. l. cum auus. D. de conditionab. & demonstrat. qui Papinianus in fidei com-ntista hereditatis relicto a filio,vcl nepote, primus respondet semper fidei commisso tacito ineste hanc conditioncm , si filius vel nepos, vel pronepos sine liberis de ccsserit, ut tum hereditatem restituat ducta coniectura ex pietate parentis, quam admittit Iustinianus dicta l. generaliter, etsi non iustide legitimi liberi, sed naturales instituti proponantur, dc onerati fideicommisso uniuersitatis post mortem suam conditio tamen illa quae subintelligitur, si sine liberis decesserit, accipienda tantum est de iustis liberis, non de naturalibus, si sine liberis iustis decesserit, nisi alia mens fuerit testatoris, quia vix unquam quisquam inuitat alium ad procinationem liberorum iniustorum siue naturalium, qui Sc nothi δίObliqui,& degoneres dicuntur extraneo tamen herede instituto 5e rogato hereditatem instituore, non intelligimus eandem conditionem, quia in extraneo cessat pietatis conicctura, quae Papinianum permovit. 3.optionis. institu. lc lcgatis. quidam Codices habcnt lcgatum optionis in se habcro tacitam conditionem. imo ex pressam, alioquin transmitteretur mortuo legatario anice lectionem. rectius best ab aliis libris verbum tacitam, quod tamen miror, Latinum Theophili interpretem Theo philo inseruisse, cum Theophilus scripserit simplicit crconditionem in se habcre legatum optionis, veri lii ex hac constitutione iam optionis legatum habetur pro conditionali, cum &ante electionem placeat Iustiniano transferri clectionem ad heredes legatarii abrogato iure vclcri. L. eas causas. Cod. de his quae sub modo legata vel fidei. relinquuntur, facit duo genera causarum, alias, quaae protinus agentem, id cst cum qui agit, statim repellunt, quas ait obseruata pro conditionalibus, id est , csse conditioncs nam ut Accursiu, notauit, ita legendum cst affirmate iacm
516쪽
negati ue,eas causas quae protinin agente repetunt, in fideicomis sis pro conditionalibus obseruari Oporter,ne scribas, non pro conditionalibus, ut est Florentiae scriptum perperam, ut lex ipsa in fine demonstrat,cum ponit ita datum legatum, si m
numentum fececit,de quo si legatarius agat, protinus repelletur,quia nondum monumentum fecit,nondum impleuit co-ditionem. quaeritur ille qui fecit monumentum, an solus admittatur ad legatum excluso socio, an vero admittatur cum
clo ut quod iacit, de sibi & socio prosit Z an vero nullo modo admittatur quia verum est plures non fecisse monumentum, atque ideo videtur defecisse conditio, cum undis fecerit, non plures. dc Vlpianus quem nominat in hac lege penultima. C. de conditionibus insertis. non definiuit hanc quaestionem, sed scripsit esse quaestionem voluntatis,cuius disquisitio pertinet ad iudicem, non ad I. C. hoc Vlpianus scripsit
in l. I 2. de manu. test. imo allus Iurisconsultus abscisius scripsit in l. penultima. D. de conditionibus de demon strat. conditiovem illam si illi fecerint monumentum, illis Iego des cisse videri,nisi simul omnes secisset: ergo S unum qui fecit, non admitti ad legatum, nisi appareat liquido eum fecisse voluntatem defuncti. sed hoc omne mutat Iustinianus in hac l. penultima. & vult ut is qui perfecit monumentum, solus admittatur ad legatum exclusis sociis, & ut solidum legatu capiat, obtineat: quod obtinuit cita in coditione dandi. Hoc modo legaui pluribus, si heredi decem dederint,vnus s dederit decem capiet integrum legatum, cessante altero,si dederit tantum quinque,capiet parte ligati, vel si plures serui liberi elle iussi lint sub conditione si decem dederint, qui dederit quinq; solus liber erit, S multo magis si dc derit decein l. si quis legata.*. vlt l. quis fundus .de conditionibus & demonstr. l.II. de manu test . atquc ita nihil interest inter conditionem dandi, & conditionem faciendi, nisi quod conditio faciendi non potest diuidi, id est pars Lusti non potest praestari, non videtur fecisse,nisi qui perfecit. conditio dandi potest diuidi id est impleri, pro parte seruandum in l. a. C. de 'suris
5 fructib. legatorum a praetore fidei commissario non fuisse datum arbitrium ad rem vindicandam,scd ad ineunda rationem Falcidiae , conter,qui dicitur arbiter iudex legis Disitigod by Corale
517쪽
Falcidiae. l. I. g. cum dicitur. D. si cui plus quam perleg.Falcidia m. i. si de buor. l. cum Titio .adl. Falcidiam, quia nodum potuit dari arbiter vel iudex in causa fidei commissi, ad rem iudicandam, sed iudicium siue Cognitio fuit extra ordinem solius praetoris,qui fidei commissarius dicitur, cuius memini el. 2. atque etiam l. . C. qui potiores in pignore. Lis qui legatum . de conditio. 6c demonstrat. l. quaesitum ., penult. de legatis.
Posthumus quoque alienus iure ciuili institui non potuit, iure praetorio potuit,& admitti ad bonorum possessionem secundum tabulas, non etiam adire hereditatem ex iure ciuili. l.posthumus.de inofficiosi,test.l. i.f.si filius in adoptione. l. e.
traneoinde ventre in posseis mitt. l. 3. D.de possessione bonorum secun d. tabul. g I. instit. de bonorum possess. s. Posth mus de legatis. Senatusconsuli. concessum est ut ciuitas positi institui heres a libertis suis. l. I. D. de libertis uniuers. M alio Senatu Dcons ut ciuitatibus omnibus quae essent sub imperio populi Romani fideicommissaria hereditas relinqui possit. l. omnibus. D. ad Trebellianum.& alio Senatuscons. vi& collegiis licitis,& corporibus legatum, vel fideicommissimi speciale, vel uniuersitatis relinqui possit.l. cum Senatus. de rebus dubiis.l. 3.titu ad Trebell. C.& certatim.deinde constitur. principum christianorum,utecelesiae relinqui possit, & pauperibus , id est, corpori pauperum ciuitatis,& captiuis, ut redi. mantur ab hostibus.in l .a. I. generaliter. de sacrosanctis eccle- sis. L. nulli .l.s quis . ad declinandam. supra. de epist. & cle- cc.& Nouell. I 3I. & tandem generaliter constitutione huiustitu. Iustini. decreuit valere legata relicta quibuscumque personis incertis,aux corporibus,& collegiis licitis,& posthumo alieno, quin dc posthumum alienum heredem institutum, non tantum Iure praetorio ad bona venire post e, ut olim, sed etiam sine auxilio praetorio hereditatem adire posse Iure ciuili, & excipit Iustinianus tantum tutorem et nec enim voluit Incertam personam recte tutorem dati, quia cerpo consilio debet quisque de tutela posteritatis
518쪽
suae constituere,& ita in l.tutor incertus. D.de testam .ixit.
AZo ait constit. . hoc tit. ad Senatusc.Trcbellia. Seueri de Antonini abrogari, quod vcteres iuris auctores cxi stimaue runt, puta Iulianus& Celsiis. l. Celsus . . I. ii tui. de legatis et . videlicet accresccre portionem coheredi, sine oncrc fidebcommilli, ab eo quoque nominatim relictum non sit, ita existimarunt, Iulianus& Celsus cum nondum prodiisset illa constitutio, sed hodie sciatentia constitutionis sequenda est. Satis vetat Falcidiam detrahi, qui iubet totam hereditatem restitui .vt l. poenalest 2. j. vlti. ad i. Falci d. breuiter hoc dico legem ultimam esse iudicium certissimum parturionis,
id est Novellae primae,quae biennio post edita fuit,ut Falcidia proluberi possit. Tutor potcst pro herede gerare nomine pupilli, videlicet eodem casu, cum pupillus est infans, vel absens, ut l. si infanti. . C.de iure deliberandii S ita legendu in d. g. si pupillo. l.seruo
invito. D.ad Trebellianum,ut pro herede tutor gemere possit non ut pupillus pro herede gerere possit tutore auctore, si se infans,nam hoc est falsum.l .pupillus,de acquir.hercd.J. I. ad - Senatusc. Tertyllia. Si heres quaedam legata soluerit integra , sine denuntiatione Falcidiae, non idco cogitur & caetera omnia legata
praestare integra, id est, qui erga quosdam fuit liberalis,
non cogitur de liberalis cste erga caeteros. l. ls. 3 non Idcirco &l .i6. Digest . ad i. Falcidiam. de hoc est quod ait l. 6. insite. Codic. ad i. Falcidiam . nec si quid ultro, sic legendum non vltra solidum legatum heres praestiterit, aut fece iit
legitimae computationi, praeiudicatur, ergo quod solidum vni praestitcrii heres vltro, id est sciens explendae fidei gratia,ca in parte, id non praeiudicat computationi legis Falcidiae, si quidem eam inducere velit, in caeteris legatis, quae nondum soluit: nam ex caeteris poterit retinere Falcidiam, sed hoc tamen mutauit Iuttinianus in Novell. prima conitituens
si heres incipiat soluere legata solida quaedam, cogatur M Iucre caetera insolidum, quasi prima solutiore approbasse iudicium destincti,M obligasse fide suam exequondo levioreo ilicio Diuitig Cooste
519쪽
ossicio vel pietatis,ergo recte dices quod est in extremo legis
. Idem dicendum est si heres promisit se solida legata solu
turum, neque cnim conditionem habct cautionis, siue ol,li gationis. l. vlt. C. ad i. Falcidiam. verum ante legcm ultimanea de re dubitabatur inter iuris auctores, & a lustiniano prima l. huius tit.facit l. 6. D. eodem. l. fideicommissum. D. de condictione indebiti. sed tamen dubitatum ea de re fuisse in. ter prudentes aperte ait lex si patronus.Io. D.de donat tomb. maxime duino argumento ex patrono, qui si sit heres institutus cx parte des legitime,& oncratus fidci commisso,quo non potuit onerari in ea parte debita,&soluerit tamen fidei commissum, no habet soluti repetitionem. l .patronus. ad Senatus
Trebell. & tamen si cauerit se fidei commisitim illud soluturum, non cogitur soluere,& cautio est inessicax, ne mi nuatur
portio debita verecundiae patroni, & hoc exemplo moti qui fatebantur, heredem soluentem integra legata, non habere repetitionem,quod Omnes fatebantur uno consensu,& su D fragiis concordibus. tantum dubitabant, an hercs qui poterat retinere Falcidiam si spopondisset, se integra legata soluturum stipulantibus legatariis, secutus voluntatem defuncti,& plenum obsequium ei se velle exhibere declarans,dubitabat an haberet, cautionis repetitione & exemplo patroni irrita an esset,ea cautio addubitabant quod Iustinianus definiuit in I. vlt.C.ad l. Falcid. constituens ut neque soluti, neque cauti repetitio sit, si heres sciens soluerit, vel caucrit & ad d. l. si patron .sentetia legisvltimς appinxisseTribonianumani. festiuinitim est ex verbis,dei ubi proposuit dubitare,anualcat cautio heredis cauentis se non usurum beneficio legis Falcidiae : subiicit definitio nem, non posse cum obviare confessioni suae, nam confessionem dicit pro cautione, non posse cum suae confessioni obuiine. L. qui libertinus. D.de operis libertorum. l.3.de obliga. Machio. quod si legatarii moriantur ante apertas cx lege Papia, legata non transmittut ad heredes suos,sed caduca fi ut, quod ut ait Iustinia .in hoc cum igitur. C. de caducis tolled.Senatusconsulta facta circa legem Papia censuerunt scribendum 'concesserimi de quo etia in ora libri nos admonuit dominus
520쪽
-98 DIFFERENTIARUMContius ne si legas Senatusconsulta censuerunt, ut legator idies cedat cx apertis tabulis, hoc non videatur effecisse lex
papia, sed senatusconsulta Licta lecta legem papiam quod
tamen falsum locus supra relatus li. regularum titu. de legati isx Ulpiano ostendit per legem Papiam diem legatorum
cedere ex apertis tabulis, Ut quae deficerent, medio tempore cederent lucro fisci,&ergo concesserunt Senatusconsulta, ut etiam sere omnes libri antiqui habent, non censuerunt. nunc videamus de eadem re duobus coniunctim legata, quo in articulo est cliam dii ferentia inter lcgatum per vindicationcm nondum sublata,quia ducitur ex coiectura volutatis defuncti. itoque inter ius nouum de antiquit & hac distinctione adhibita facile d stipabitur dissi diu, quod cit inter lege coniunctim. D.de legat. 3. quae coniuctim duobus heredibus instit iis vel coniunctim legato relicto,ait solida hercditate, S: soli. dum legatum singulis datu ab initio, partes aviccocursu fieri
gata duobus ab initio partes fieri, quod diaidium nunqua interpretes nostri,qui iuris veteris ignari erat, coponere potuerunt & sedare .utroq; loco coluncti,id est,re S verbis, na hic articulus coniunctim,nunqua aliter accipitur, sed res coponi
debet hoc modo hi,quibus co iunctim per vindicatione legatur hoc modo illi,& illi fundu illum do, lego, cocursu partes faciunt. non ab initio partes habent ut Vlpianus ostcdit,cod. lib. regulara apertissimc NI ita est accipienda dicta lex cdiunctim, cu satis apertc loquatur de legato vindicationis: cum do hereditate loquatur: quae semper pG Vindicationc relinquitur. heres esto δί legatum dato comme illi, nam do est verba vindicationis, hi aute quibus per damnationc coniuctim eade es legatur: heres meus illi vel illi,sundum illum dare damnas esto: ab initio quasi diuisin partes habent in care aequas, Mata accipienda est d.l.plane. F. si coniunctim. Ac praeterea ut ostendatur disterentia iuris antiqui Ze nouid. l.coniunctim .est accipienda secundsi ius antiqvli quod scilicet obtinuit ante Papinianum, nam ea lex est cxlibro 36. D. Celsi quoque cxl. 1 e regula Catoniana Ccisum tractat te dorcgula Catoniana quae pertinet ad ius antiquu . non ad legem Papiam,lex aute Plan .si comuucti Jst eria vera licet plat Diqiti Cooste