장음표시 사용
541쪽
alienum, quae post abiit in desuetudinem, g. penult. instit.
de Iure naturali. & obtinuit longa consuetudo contra legem Pompeiam, ut ait Traianus Io.epist.Plinii, qui ctiam ex praeterito nihil nouat,id est,nihil mutat ex praetcrita consiletudine qui Senatu non pellit eos qui ex consuetudine adscripti sunt in Senatum, ne sit causa ullius perturbationis, sed tantum vult legem Pompeiam in futurum obseruari.
In libris nostris adhuc superest mentio legis Cinciae, ut in inscriptione legis contra legem. D. de legibus: & in Novella 161. ubi ego iampridem perspicue ostendi pro AElia esse legendum a id est, Cincia, Bd in l. 3.C Theod. de donationibus .de modo legis Cinciae est intelligenda. l. Modestinu . l.cum de modis.& l.fideiussori. I .de donationibus. l. pure. f. si donaui. D. de doli except.
ι. 34. . si quis autem. C. de donationib-.
Nec recte in contrarium adducitur I. Io. ζ. q. D. de ac cuinntionibus. quoniam in ea lege proponitur, Una tantum fuisse actio,quae tamen plurima habuit capita, plusseum articusὶ plures species quae non singulatim,sed comunistim comis putantur, quia una est actio plurium mem Morum . nam
idem dicendum, si una fuerit donatio , quae plura capita in se habet,id est,coniungemus ea capita, & dicemus in specie, si una sit mulier, cui pIura legata sint relicta.
L. a. C. de mortis causa donationibus. non obstat l. r. f. item . si ita legatum. & l. acceptis. D. COdem. quoniam ut
breue faciam missa opinione Accursit, qui & in mortis causa capionibus,putat legem Falcidiam locum habere. Respondeo, illam legem l. I. &l. acceptis. non loqui de
mortis causa donationi. sed de mortis causa capionib. in qui bus necessum est non habere locum legem Falcidiam excepto casu legis penultimae. C. ad legem Falcidia m. ne fraus fiat legi Falcidiae: mitto explicationem illius casus4 & cum haec dico, mortis causa capionem accipio specialiter, nam generaliter mortis causa capio, Continet & haereditatem, SI legatum, & donationem causa mortis, i. y I. D. eodem titu. specialiter autem continet,quod conditionis implendae cau-
542쪽
yio DIFFERENTIARUM. sa datur,ut si quid legetur Titio sub conditione, si deeem deis
derit heredi vel extraneo, ea decem heres, vel extraneus capit mortis causa,id est, per occasionem mortis testatoris, ei- que pecunia est mortis causa capio. ex qua non detrahitur
Falcidia specialiter dicitur mortis causa capio, quia non habet aliud nomen. Qui duos reos diuersimam criminum habet delatos, non posse tertium accusare alio quodam crimine patet, nisi suam
vel suorum iniuriam persequatur.l.I6. huius ritu. l. qui accusare. D.de accusationibus. quae addi ζ rationem, ut cohibeatur affectio turpis quaestus: nam accusatoribus proiia deferebantur,quorum affectione, ne plures reos pluribus legibus faciant, vetatur.l. Iuliaciudiciorum publicorumpituros quam duos reos eodem tempore habere delatos, quod etiam probat l .inter.f. vlt. D. adi. Iuliam. de adulteriis. &ait hoc permitti contra praescripta legis Iuliae, ut in l. hos accusare.f. lege. D. de accusationibus. ubi manifesto obseruae. 6. docet esse Iegendum l. Iulia. iudiciorum publicorum non admitti eum qui codem tempore quaeritur de tribus reis, nisi suarum in. iuriarum gratia, non de duobus reis, ut supradictae leges ostendunt, de duobus reis quaeri licet eodem temporc .
Neque his constitutionibus obstat l. capitalium. D.adi. Iuliam. de adulteriis. quae viro permittit adulterum cum uxore deprehensum quem nolit,aut non liceat occidere, retinere domui suae, aut ubi deprehendit horis diurnis no urnisque 2o. quoniam hoc lex Iulia permittit,non carceris specie,sed testandae rei gratia tantum,ut vir testes inducat futuro testimonio, reum deprehensum in adulterio L. I. C. si reus vel accusator mortuus fuerit, si miles qui deseruit ordinem suum,siue exercitum, defunctus sit, soluitur crimine,quod tamen Videtur pugnare cum l. .in fine. de re militari. quae ait defunctorum in desertione bona confiscari. nam si confiscantur, non est igitur extinctum crimen desertionis: sed ita distinguendum,ut loquitur l. 4. de eo,qui in desertione est defunctus, quod est apertissimum, perinde atque apertissimum est ex Co titu. l. I. hoc titu. loqui
de eo qui est defunctus non in desertione, sed in reatu, cum
543쪽
insimularetur olim desertae militiae.
Non obstat caput legis Iuliae quod proponitur in l. palam. s.
quae in adulter. D. de ritu nupr.quoniam peltinet tantum ad nuptias interdictas Senatoribus cum adulteriis, non sunt imquae damnatae sunt, quae ipso Iure sunt infames, sed etiam quae deprehensae non dammiae sint, quae etsi ipso Iure non sunt infames ex Edicto praetoris, vel ex lege Iulia, tamen re ipsa. & factinipso, & opinione hominum sunt inafames,&: agunt se indignas connubio Senatorum . nam non errant do,ctores nostri,qui aliam siciunt infamiam Iuris,aliam facti infamiam. Lex ait, mihi dari pecuniae datae repetitionem ci qui me accusare volebat, videlicet per condictionem ob turpem causam, quia ego quidem turpiter non dedi pecuniam, ne ille me vexaret,id est, calumniaretur, sed ille turpiter accepit, uri .A. D. de conduectione ob turpem causam , vel etiam peractionem in factum ex Edicto, de calumniatoribus. l. penul D. de calumnia. sed si ductus conscientia sculeris admissi redemi me ab accusatore: hoc a casu non repetam quod dedi L si quidem. C. de contrahenda stipulat. & utriusque turpitudo versatur. in pari autem causa melior est conditio posse staris,id est eius qui accepit pecuniam, ut qui aeque turpi ter dedit. Uxor adulterii conuicta dotem amittit, olim portionem
tantum certam dotis,ut patet ex l.cum mulier. D. soluto m trimonio. &l. miles.F. socer. D.ad i. Iuliam. de adulteriis. ho die mulier adulterii conuicta totam dotem amittit, & donationem propter nuptias I. consensu. g. virum. C. de repudiis.& l .vlt.confirmat.C. ad l. Iuliam. de ad ulceriis. & cap. plerumque .de donat.Inter Virum 6c UXOrem. ι.3. c. depignoribus.
L. r. si quis. C. ad legem Iuliam. de vi publica. huic sen-
ventiae obstat l. 3. C. vi bonorum raptorum . quae ait, cIimen
544쪽
creditorum committere, id est, vim qui res sibi obligatas occupat, quique eas rapit sine iudice. Respondeo eam legem non loqui de pignoribus, sed de rebus obligatis,id est,de hypothecis,pignora traditione constituuntur&semel tradita, si forte creditor amittat, & sine iudicis auctoritate vi auferaς debitori, ad quem peruenere, vim non facit, quia hoc facit ex lege conuentionis, quae talis est, ut ea pignora teneat, hypothecae autem constituuntur nuda obligatione, nuda pacti e siue traditione,has si creditor debitori per vim auferat, vim facit, quia id non conuenit inter eum S: creditorem, ut eas habered& r.eret, sed vici tantum Iure hypothecae nexae M obligatae essunt, quas nec posset persequi, nec vindicara, nisi per iudicem actione hypothecaria. L. I. C. de appellat. aperto ait prius esse quaerendum de posscllione, quam de crimine l. F. C. unde vi pugnat, tamen cum l.adulterii. C. ad i. Iuliam. de adulteriis. l. vlti de ordine iud. criminalis causa praefertur ciuili, regulae illae non sunt perpetuae. l. vlt. ait saepe fieri, non semper illi congruit l. 7. huius tit. L. 1. Codic. ad i. Corneliam. de siccariis. ait ictum calcis mortis praebuisse occasionem. at is qui mortis causam praebet, perinde ac Lomicida punitur l. nihil in reteae D. eodem.
L. 6. C ad legem Iuliam. de vi publica. ergo & hic puniendus videtur,non absoluundus, dico differentiam esse inter occasionem & causam : occasio est accessio causae, &ve haec commonstrem exemplis, ex. Iure nostro petitis causa
adquirendi dominii per vi ucapionem est l. 2. tab. ut ait Cicero pro Caecinnar occasio contractus sep conuentio bonas te facta, ex qua res aliena mihi tradita est l. 33. D.eodem tit. sic in homicidio voluntarin causa est fraus occisoris, & malitia mali, occasio ictus gladii. in voluntario 'causa est fraus,
oecasio est ictus calcis , vel percussio leuis, vel alius quis
Plagiarii pecuniaria poena coercentur fisco inferenda, ut in l. 6 ad legem Fabiam. de plagiariis. scd hodie ex constitutionibus adficiuntur longe grauiori, l. v lv. D. COdem ritu. l. vltim lituus tiru.quaelcx α dominum Aleiacum, & omnes
545쪽
plurimum torsit, quoniam in statuenda poena plagii secum pugnare videbatur, cum in ea legebatur in prima parte teneantur sed rem expedivit Codex Theod. in quo legitur tenebantu' quo verbo significatur, quod est proditum Iege ultima. D.eod.quod plagiarii damnabantur in metallum, sed secunda pars huius legis ultimae infligit poenam grauio rem metallo. Alciatus perfide, ut multa, id est, multos am
res adducit falso setipsit in Codice Theodonano legi in
hac lege ultima. ante cognitionem teneantur, imo ante co
gnitis suppliciis tenebantur,id est,tali poena.
Propostum de proditum est apertissime, crimen falsi essa capitale,quod cum dicimus significamus, id puniri sanguinis& mortis poena: & sane etiam falsum crimen dicitur esse ex grauioribus i.3.3. I. D. de decurio. sed post legem Corneliam poena falsi posterioribus constitutionibus facta est non capitalis cum hac explicatione, nisi capitalem infligi aliquando fortε magnitudo commissi exegerit, alioquin poena falsi non est mors,sed deportatio:& ita est proaitum.
L. 22.huius titu. ut non male in l. transigere. C. de transi action ib us. falsi cri incn ponatur inter ea crimina quae non i rogant poenam sangxlinis.i. quae non sunt capi talia. at l. Cornelia dico fuisse poenam capitalem. nam quod cst in institutio nibais leg. Corneliae testamentariae, poenam esse deportationem, id tam est falsum, quam quod est in eisdem institu. eodem titu. de pub. iud. lege Iulia adulreros puniri gladio, falsum est utrumque: si ad ipsas leges solas publicorum iudiciorum, si ad nudas leges ut sunt initio conditae respicias
non etiam ad S. C. & constitutiones factas ad cas leges, quibus quae poena cauta est& subrogata, ea ipsis legibus publicis accommodatur & tribuitur. nam ω illud etiam quod est in institutionibus i. Cornelia. testamentaria eum puniri, qui aliud quodcumque instrumentum falsum conscripsit, non est ex ipsa lese Cornelia,quae tantum fuit de testamentis,sed ex S. C. varia sunt Senatusconsulta,quae ampliarunr potesta tem legi si Corneliae testamentariae.
546쪽
DippERENTIARUM L. si quando ciuilis actio. C. ait l. Aquilia . praeiudiciis msacit.ati. inde Neratius ait actionem legis Aquiliae non focere praeiudicium legi Cornelix, quia est antiqua oratio, de sentcntia utraque vera, si distinguantur signinata eiusdem orationis, unde ita dicamus, actionem legis Aquiliae facete praeiudicium legi Corneliae, id est, si prius de ea agatur contra actioncm legis Aquiliae , non praeiudicare legi Corneliae, id est,etiamsi eo homine occisio sit iudicatum, de forte absolutus reus,tamen retractare iudici urn potest ex l. pubi .de sc-catiis.poena stellionatus criminis est arbitraria, sed tamen additur in l. s. g. penultuno. D. eodc m. in plebeis non debere laoc crimen, vel poenam huius criminis egredi metallum in caeteris esse remittendam relegationem, aut ab ordine motionem sed remiticndam, id est, mitigandam inquie glossa, lauara latini sermonis, sed expone permittendam l. 22. ad legem Iuliam. de adulteriis. patri esse remissum omnem aduuterum occidere ,remittere pro permittere,& contra Lepc pro
Ait l. 11 C. de quaestionibus. neque eminentissimos, ne que perfecti itimos subiici tormentis & poenis plebeiorum, neque liberos eorum usque ad 3. gradum, si modo liberi omnes cor viri illaesam existimationem suam conseruarint, subiicit eadem i. in 1. parte . idem esse o cruandum in decurionibus , & hoc referrς Domitium Vlpianum in lib. Disputat. quodMucrum est: hoc enim refert in l. 2. D. de decurionibus. quae est ex lib. D. Disputat.ait in decurionibus lutem,& filiis eorum, ubi filiorum appellatione oportet intelligere omnes liberos usque ad tertium gradum exemplo CnNncntissimorum perfectIssimorum: ergo in liberis decurionum idem statuemus,quod in liboris ominentissimorum, ut scilicet nota unius noceat polleris, ut posteris auferat priuilegium: verum hoc pugnat omnino cum dicta l. 2. g. in aum cuius tamen auctoritate nititur mam ait in auo recte Papinia nus respondit,Yt nota patris non macularetur filius, quorum verborum non potest esse alia sententia, quam ut si sir, auus decurio, & pater, ει filius, &raepos notato patrestius non maculetur,aut nepos contagione patris. idem etiam omnino
scripsit Vlpianda l. emancipatum. 3 vltimo. D. de Ienatori
547쪽
LIBER IV. 'non potest res in concordiam duci ullo modo legantur glo
sae& interpretes , &ab eis legamur allegatae innumetae ra tiones istius Nodi dissoluendi sed irrite omnes , &quae nuplus sani hominis iudicium expleant. vesim vos obseruare in hac l. H.manifesto Imperatorcs voluisse ponerodisserentiam inter liberos eminenti stimorum & perfectissim.& liberos decurionum , quoniam ubi dixit de liberis eminentissimorum, aduersatiue subiicir, siue quasi exaduerso, in decurionibus autem & filiis eorum haec sunt verba, volentis ponere differentiam, quae tamen nulla erit omnino , nisi legas negative in decurionibus autem & filiis eorum haec non obseruari, & ut ita legamus,compellit me ipsemet Vlpianus cuius auctoritate utitur,non uno in loco,sed duobus in locis,& illo ipso loco disputationum qui notatur in hac I. Io. De calumniatoribus quod praeterea est in hoc titulo est fabsum,mulierem non timere poenam calumniae, quae suae iniuriae causa accusationem instituit, quoniam id facit imbecillitate. l. 2. huius tit. damnatio perpetua in opus publicum iure permittitur, N. deportationi comparatur recte in l. r. C. de
poenis. quia ciuitatem tantum aufert,no libertatem. vi I. sunt quaedam,& l. capitalium. f. diuus. D.eodem. ubi legendum sine negatione ut Florent.& Basil.
A maiori reuocari venditio non potest nis intra quinquennium ex edusto Marci dc commodi. l. vltima. Codic. si aduersus fiscum. l. neque . C. de testa. milit. ex constitutione autem Zenonis non reuocatur venditio, sed domino intra. quin qu clanium ius est experiundi cum fisco. L. si qui .C. de fide& iure hastae.lib. I o. fisco auctionante is qui emir,ad pretium quanti licitatus est,tenetur non ad reliqua fisco debita. l.a. in fine. C.de fud. rei pi tu . per t.vir. in principio. C. de censibus obstat lex Imperat. D. de publican .verum non de venditione fiscali. ca lex loquitur sed de venditione a pridato facta, quo casu reliqua omnino emptorem sequuntur,ut est in tit.sine ccnsu vel reliquis.
Plus obstat lex praediis de iure fisci. lex ait placuit,& vero id aliquandiu obtinuit, sed cum id plerique refugientes nolinient a fisco emere, facilius inueniendi emptoris causa ab Imperatoribus Valentiniano Valento remissum est. l. I. C.Theo,
548쪽
sac DI p FERENTI A RVM de fisei debit.l. fi cum re de decurionibus & filiis eorum li. to
C .aduers nec obstat l. filia.g. Neratius.D. familiaterciscund. quoniam ibi vivo patre delata est dignitas, quamobrem meistito heredes tenentur etiamsi filius non nisi post mortem patris eo munci e functus sit.l.r. Cod. de pen. succcssi par. & ita explicanda est, l. Lucius. S. hoc responsum. D. ad municipalem. l. 3. S. vltimo .Letsi filium. D. de muneribus.& honorib.
549쪽
AR cIArius in I.2. D. de ossic. procon . scribit apud -r legatum' proconsulis neminem manumittere . posse, quod scilicet legatus non habeat legis actionem. Paulus vero in ii apud proconsul. D.
de Apud proconsulem, inquit, postquam
urbem egregia est,mindicta manumittere possumu sed se apud legatum eius manumitterepossumus.Addidere quida haec verba, Ex quoprouinciam ingressu est,ut hanc inter proconsulem & legatum differentia consticuerent, legatum ex eo tempor , pr consulem &ante id tempus, postquam urbem egressiis est, manumittere posse. Quod ab eis ipse nimis arrogatcr factum Hsico. carent enim auctoritare omnium librorum. Deinde postea quam ingrcssus est prouinciam legatus, manumitter eum non posse verius est omnimodo enim non est apud eum lcgis actio.l.3. D. de olf procons. Is Vero duntaxat manumittere potest,qui lcgis actionem habet, Vs de magistratu municipali traditur iii l 4. Dig.de adopt. l. vltitia. C. de vind. lib.SI apud Paulum libr. 2. sentent. tit. Quemadm.filii sui iur.essi. Nec mandari hςc legato posse crediderim, tum quia legerin gistratibus nonaulatim dantur l. apud praefectum. D.de man. indicat. rum etiam quia huius generis mandati cxcmplum nullum cxtat. Sic igitur ipse l. apud proconsulem, esse resti- ucudam cenico, Vs addita negatione ita legamus,M O qua
550쪽
legatum eius manumittere non possumuι. Abest quidem negatio a Florentino libro, cuius quanta sit apud omnes auctoritas non igi)oro: sed plus ipse rationi iuris tribuo, quam ulli scripturae,qua quidem nulla res est quae facilius deprauari possiti nec tame ctiam script*rum librorum auctoritate careo. Iam olim in eis comparandis summam ipse diligentiam adhibui, magiarnque miri tandem eorum copiam nactus ianu quam studiotis omnibui me ad ediatibus i meliter iommunieaue- .ro. Duo autem habco vetustissimos, io quibus claris literis cum negatione ea legis. Apud proconsulem, sententia perscripta est.
Valde meo quidem iudicio corrupta esui. Io.D.deser. pr d. vrb. in illo loco, Idem dicendum est si altera ades , aheu aliarum Uunistinii legauerit. quod etsi nullius excipiaris axictoritat confirmare possim,dabo tamen operam,quodin. me quidem erit, ut omnes intelligant ita locum illum restituendum esse, Idem dicendum est ,si alterarum adium usumst cIum legaverit: Mex his verbi sinueraνum adium, forsitan male descriptis, confusas commixtasque suille illas voces, e hera aris,abera Era rum. Quod ut intel Iigatur,tora legis i pectes accuratissime no his explicanda est. Binas aedes testator habebat, alteras legis uita Quaestionis eston heres altera quas hereditario iure o tinet altius extollere possit oc obstruere luminibus aedium irgatarum :& an aliquid intersit proprias aedes an hereditarias altius tollat. Proprias enim aedes iure suo altius extollere . a Iegatas obscurare potest heres. Ly.eo xit. l.altius. Cod. de scr. N aqua. de hoc dubitationem certe nullam habet. An verbetiam hereditarias altius tollere, Sc ivinuere tiam ma aediu legatarum ponit a Gauro Marcellus rogatus est. Marcellus reisipondit. nil ut interesse uti u suas an hereditarias tollat,ceteruno omnino eum ad suum arbitri u aed cs posi. altius extollere: id enim exigere coniecturam voluntatis defuncti, ut DC lcgatario penitus lumen auferatur, ideoque tantiam legatario tua minis esse relinquendum quantum habitati sufficit. Subucit
Marcellus,idem dicendum csso, si altoci aedes, alteri aliarum